장음표시 사용
191쪽
eum harum A sit quasiradius quidam. uare
brum γeritatis cernebat e guerrora, non autem exin
pressam sobdam4 ligiem; cu ex coniunctione mentis e cientis nobiscum asserebat pendere noniram
felicitatem,quae in beatarum mentium contem mesone considit. cap.x. Fuit autem maxima semper inter Philosophos sis, an i Iarum mitium, upraesertim praepotentis Dei im,ac naturam comprehendere posimus. Verum non Di meum lute u inquit illi,componere tantas, aut pro adtero contra alterum iudicare. Hoc meum H,quae mili sententia magis probatur, exponere. Probatur autem Heruei inter Thomae s latores
acutissimi. δε existimat non flumscire nos, quid nomen Dei significet,sed etiam quadam ex parte naturam Dei ciunt enim philosephi Deum esse condi
torem, moderatorem, 'mam, sinem omnium re
rum, incorporeum, aritum sincerum,si ipsium permctissime, atque omnia in si ipse intelligentem: Chrisiani autem praecipua quadam ipsius Dei benignitate hoc praeterea, quod illius naturam maxime expcticat, se trinum,W n m. 6o scimus ergo quadam ex parte naturam Dei, sed non perspicue, quin imo aptantasi tanquam a crasso quod concreto aere, aliqua semper attossit nubecula,
192쪽
DE HOMINII FELICIT It 4 quae clarum Dei, atque adeo nostrae ipsius mentis, mel omnium potius rerum se lum impediat. Euare cum nos illum vera ratione ducti, incorporeum e se,ac simplicissimum Hirmamus, phant sia tamen illi Duram quandam corpoream a M-git,m quandam partium compositionem. uuamobrem satis mirari non possem, qui tam ineptum quippiam Averres in mentem Penire potuerit, o fallacissimu ducibus sensibus, stsephantasia detens, beatarum mentium naturam sepe licue intueri
posse sperarit. Liceat tantam si Aselicitatem si
ceri ijs, quise Chri is addixerunt,neque omnibus, sed iis tantum,qui amore,et charitate erga Deum ita flagrant, 'Ut illo purissimo igne purgati omnes terrenas sordes exuerint , ac Deo pleni sint. Illis quidem,qui duntaxat humanis considunt Piribus, non licet. uuare si rictotelis sententiam em dplicare nobis satis se hanc hominis summam con-Eituemus felicitatem, ut cum praeclare fuerit lactitutus,m bonis moribus expositus,logicaes facult te,et Mathematicis disiciplinis abunde infiructus, adphisiologiam accedat, D Naturae opera cognosa ex quibus nullum in tam exiguis atqucis,quod non abiquam praest ferat diuinitatem; ρο-
Eremo sapient se dedat, id est in petasu i im
aevinitatis se immittat,ac Dei naturam quavium .
193쪽
.LIBER TERTI V s. is, qsA est, comprehendere conetur,atque is ea it cundi a contemplatione qua inectare, sambrosiasaturatus, conquiescat. Hauc fuisse e , ii telis deseummo bono sententiam ex decimo libro de moribus facile intelligi potest; Mi , copiose, subtiliter de ea felicitate disputans,quae In contemplatione consistit, nullam alium nobismem, nultam aliud extreλvum, quo omnia nota ludia resectu - mus proponit,qu imba istic uod animadueratens lanianus non obseur nominis Peripateticus, ct longam disputationem summum hominis bonum in sapientia esse locandum censiuiti uuaqua in eo radisu,s Η, Θ si eae verrois quoi sententiam se tueri putat,qui maifectosicientias omnes,ac se pientiam ipsism, uendam quasi mentis ninne apparatum esse dixi si Mentem primum e ciente, deinde caeteras beata mentes post accipere,at ab illis formari A sire autem esse sitam sobdam, ac perficiam hominis felicitatem. Haec igitur fere sunt,pis de e gristotelis sententispronuntiare pos
sumus, mentem nostram esse immortale non em
tam e materia;acsi beati esse Polumus, inutibus, silentist esse exornandam rum sit ne Piaca, an plures, o Vsiplures an totidem sint, quot homines,o ulcum hominibus oriantur, melaeterno tempore fuerint, turae sint, quilii arum fia- '
194쪽
sis DE HOMINIS FELICI Τ.tus,cir e corpore excessierint itfuturus, id msi fulgor,ne . ab ANA.nes a CPlatone est expectandu; si de his re,us incerti iudiciti Dii interponere eritisnt sed a Theologis noliris,quos ipsemet summa Peritas docuit. EDd iam pro coperto habere possemus,
felicitatem nocti am in Dei cognitione locatam esse. verum ad hanc cognitionem, propensio quaedam Asntatis, amorsequitur. Nam etsi nonsequaturperpetuo cognitionem inducitis oluntariis,tamen quotiescunque aliquid cognoscimus noctrae naturae maxime accomodatum, quods illam expleat,atque perficiat era non potest,quis ummo quoia amore. in illud propendeamus. Nulla autem alia res mentis noctrae naturam explere pote'praeter Deu ; cumisia quidem veritate alatur; Peritas cutem dereliqua omnia sunt pera, nihil aliud sit, quam ipsemet Deus m quemadmodum cum colores rem
ms .i Solis lumine illusiratos, atque ob id ipsium limmen illos cerni posse consideras, magna quaedam ip-μιs assiciendi Solis cupiditas te incessinae,cum quae. cunque res intelliguntur, sist esse, integi ei tam quam Dei quodam modo participes, di ab illo som=natas,illustratas siciamus m non potest, ut asibi, quam in Ese veritatis, ac uae fonte conqui .samus. Hae accedit, quod haec summa meritas, Aumma etiam bonitas est. Euare etsi mens nostra
195쪽
LIBER TERTIUS. Isrhuic quidem certo, ac peculiari bono, et Egiprose quendo non e i addictia. Potin enim horares, diutatias corporis moluptates appetere, m etiam repudiare, bonum tamen merse non appetere minime pote nemo enim madum expetit, qua malu e ih hoc autem bonum uerse sumptum , edi ipsa natura bonitatis, qtis non dijert a Deo Non edi igitur cundiandum profiteri Deum esse no irae naturae explenionem, ab olutionem , , summam no iram fel citatem. uodsi me reprehendas, quod cum propriti hominis sinem inuenitandum sit ceperim,nunc tamen ην homini, gy caeteris immortalibus mentibus comunem asseram Nam Deus omnium mentium felicitas e h satis certum ea, quo me expurgem m. do. Deus comunis e t omnium mentium felicitas ;no e I negandum tamen se curiss mentis propria, quatenus proprio quodam, peculiari modo a simgulis comprehenditur . non enim omnes aequaliser
compraehendunt sita quo quaes ab illo propius abest, eo percipit perfectas. Ita felicitatem nostram de Lnire poterimus, et Dei cognitionem, quatam mensno Pa assequipotest, et Deum a nobis actu cognitum,quantum cognosti potestidem enim ea cognitio Det,ac Deus adlu cognitus cum scienti et quod tu sicitur, num quidda evadantiquod ab Aristo.
196쪽
DE HOMIN. FELICIT. 18 goap.ri. verum enim mero,cum mens mura Deum intelligat,atque in eundem tanqui in maxime optatum bonum tota propendeat, atque amore ardeat;
exoritur questio tum inter philosephos, tum etiam inter Theologos simus ne feliciores ea ratione, qua
amamus,an ea,qua intelligimus. Eam controuemsiam cum contrariarum opinionum rationibus emponere inutile non fuerit. ui igitur putant bea tiores nos esse amando,quam intelligendo,hanc primam rationem asserunt. Minus videtur malum ignorare Deum, quam odio prosequi; ergo ex regula,quam in Topicis aedicimus,minus etiam bonum erit cognostere Deum,quam amare: O si minus nobis obeli ignauia quam iniustitia, minus etiam
fortitudo, quam iustitia proderit. Idfere perpetuo erum esse cernitur. Deinde illud esse amoris proprium putant, i amantem in amatum plane comuertat. uocirca amantes 'Deum,in Deum conuertemur, ac praeterea cum amor amorem pariat, a Deo amabimur. Ita non modo nos in Deum, sed etiam Deus in nos conuertetur. uuamobrem
. prImae omnino fenicitatis partes amori ipsi midentur deferendae; cum nos quasi et num quiddam csi. Deo e clat. bontra qui contrariam sententiam . tuentur,primum fiatutin quod ex medis fotelis plane colligi,detur, Poluntatis propensionem,
197쪽
T amorem esse quasi comitem tuendam, d se a sita
clam inte gentiae. Nam i a re proposita ne discedamus,no idcirco intesigimus Deum, quia amemus sed amamus potius propter hac causeam, quod intelligimus. Id autem priore etiam libro clarius ἀnobis eri demoniarum. uare sit Dux nobis orcomite censetur, profecto intelligentia nobilior moaluntatis propesione,ati amore censeri debebit.D
4nde istud addunt,quod etiam a nobis strando libro de rura,se r falsa Poluptate abunde,nisi fallor , lconfirmatum, oluptatem adintestigentiam, mentem,non ad oluntate pertinere; olutas enim,
, appetitus adiam perceptam, ali hau iam mente, vel sen us iucunditatem propendent, illam amplexantur. e sesel citatis notioni, quam in animis no bis insitam rimus con Alissima eri notio Poluptatis,ita plane, t idem fere Poluptas, felicitas esse iideantur de qua re paulo poni si tur ) ergo si in mente, non in Poluntate consiliis M. Aptas,in mente quos felicitas, beatitudo consi- fiet. Haec igitur erit controuersia, atque hae. mus opinionis rationes. Nos si conflantiam tueri melimus, posteriorem sententiam sequamur, oportet. Nam rationes illius semper mihi tanquam et erissimae probatae fuerunt. Ggduersariorum autem argumenta non magno negotio refelli,opino posse. a iii
198쪽
,yo DE;HOMINIS FELICIT. Primum quidem hoc modo. 'Ion re te confertur ignoratio vel cum ei de odio m hoc in aduersorum,illa in priuantiumgenere Istatuitur. βuod si haec intersie conferas opinari Deum esse humano eneri inimicum,maleficum,detestabile et eundem odio prosequi,illud profecto maius malum erit;cum ex illo odium proficisiatur. e I id ero quo secundo loco a ferebant,r 'ondemus amorem maxime nos cum Deo coniungere quia exacuit quoddaim modo mentem,eficitque, i diutius, atque intemtius de Deo cogitemus. Primuma enim meus
Mum intelligit , tanquam bonum quoddam naturae accomodatissmum: deinde in sitim prope mdet , istum amplexatur; quod iam amoris est. Propendens autem atque amore flagrans a timcundissima illa contemplatione, a dulcissimo Ego asse tu diuelli non pote i. Statuamus igitur Deum
tum tui amatum, tum etiam σει intellentum no
stram esse felicitatem ex quo in duodecimo bbro
Theologiae haec duo semper ab G Hotele coniunguntur, expetibile intelligibile prius tamen mi intellentum, quam tamatum. Omnino enim , t diximus, Dipotius, Ut ipse e rictoteles dixit, Dux quidem intelligentia est,comes autem Pestim
tres. Haec igitur quantis hoc pacto sit profligata, a que ad exitum perdum.
199쪽
ev.13 Caeterum, quoniam diximus mentis e lupta tem murampse febritatem fere interse non disserre,illud teneamus, quod etiam siecundo libro de r 6 falsi voluptate possimus oluptatem nihil aliud spe, quam expletionem quandam facultatis rognoscentis ,sue illasit sensius, siue intesigentia,
ortam ex comprehensione rei cuiusdam, si e naturae ipsius facultatis, maxime sit constentanea, se raccommodata. Sic moluptas mentis contemplam iis ea ipsius expletio, gyperseritis ex iucundae rei comtemplatione orta. Felicitas autem hoc praeterea significat in ea ipsius mentis contemplantis expletione , naturae etiam nosi veram, ac gem
manam es positam perfectionem, stes abseluti
nem, Epotius quamquam mereor, ne quod di cam, non satis intelligi queat voluptas quidem illa , de qua nunc loquimur , vi expletio memtis, qui contemplatur, felicitas autem persentio mentis, mi in rerum natura exictit. Ita enim felicitra , oluptas etiam in solutis, liaberis mentibus, atquὸ adeo in Deo ipso, in quo nihil duplex in , nihil coagmentatum cogum time tamen dictinguentur. Euamuis enim ini o idem sit omnino essentia, et mens, tamen cogitatione secerni possent. Ita aetiam moluptas , 29 felicitas cogitatione secernentur,cum haec essentiam
200쪽
1lectet,illa mentem, intelligendi. Idem
in nobis seu mentet. ex Dei enim contemplatione summa mentis nostrae exictet γolupta acsumma noctrae natur Gais esentia perfectio, , beatitudo.
Hunc oluptatis a felicitate disserentiam signifficasse misus est Aristoteles,cῖm decimo libro de moribus dixit, irtutes a nobis expetendas pusscetiά si nullam parerent )oluptatemNam quea modis Terra insteriore ignis superiore oram, appetit, quanuis inde nulla prosicipatur oluptas, quoniam illa in inferiore,hic insuperiore loco suam perfici et eouseruat naturam ita quoniam humana natura dirtute perficitur,ati expletur, Pirtus etiam si nullam pariat moluptatem ,seumme tamen a nobis expeti debebit,ati in ea bona,magnaq pars felicitatis no-firae considet. Vinc etiam intelligi illudpote'de quo dubitandum nobis rei uit e gractoteles, expetatur ne ruta ob moluptatem,an oluptas ob Pitam. Viuere enim a tu cum misi aliud si pro ut fissateles in extremo Eudemio, o nono ad Nichomachum dedaraui qua entire, cognoscere,sem ses autem, stes cornitio sine dubio naturae ninnest expletio, atque perfectio, profecto sequitur, imitam, etiam si nullam asserat Poluptatem maxime appetituri simus. Uerum in ea met expleti ne , mi iam diximus, flumma moluptasta est.