장음표시 사용
221쪽
DE HOMINI s FELICIT. Hic nocter beatus,M N;dimus, contemplando, amando sit Deus, ergo nou erit repraehendendus, s Mitam eligat Solitariamo cap. i . uuae bo tamen exoriri potest de hominum beaneuolentia, charitate amicorum quae per A M imo bbro, o etiam libello de honore ostendimus sunt expetenda ) debeant ne a sapientesiuam iam
adepto febritate expeti. Haec enim externa bona ceu seri non debere dicebamus, cum naturalis quaedam cognatio, naturalis quidam amor inter humanos animos intercedat.ex quo Imum alterius erga se
propensioneintque inductione delectari necesse est. Verum cognatis i thaec ea naturalis , si hominem illam, qui ciuilis, m soci abilis est, consideremus. Ille autem,qui coniunctus corpori Mitam agit sol t sincerael mentis, Dei amicitiam adeptus alios non sere per se amat, sed mi opera Deca', mi illi ipsi Deo bonitate Nitae, ac sapientia amici sunt. Etenim sicum aliquam mulierem deperimus ' ratur comparatio haec a saucitissimis etiam homini- Ius surpata, t melius quod dicimus,intelligatur
parentum, amicorum, propinquorum . nostrorum obliti mulieris tantum illius cognatos,ac meherculi
etiam famulos amamus, ab Ebs alsiquam inire gratiam mirabiliter cupimus; quid mirum, si Dei amore tigrantes Jullum anum fere diligimus,nisi
222쪽
quatenus placere Deo,grammi esse pessic ira
I Iec tamesumus accusandiferitatis. Soluω enim, beatae mentes in Deo cun ta Dei opera cognoscunt,et in Go cun ta Dei opera diligunt optima,
, persterilissima in cognitis Hinptimus etiam hic
amor. Nos etiam quo magis hanc solutarum meunum naturam referemus,erimus perfectiores. CHacere tamen Deo credendu in t paulo magis erga Agos siliciamur,qui nobis natura sunt colun bores,dit erga ciues,amicos,propinquos,parentes patriam.
uod sisemper, dum in terris mersamur, quamuis huic secundae litae tanquam loni, perseditori, nos dederimus; remanet tamen det tigium aliquo prioris illius humanae, ciuilis; prosi L nusiam aliam fe lionem in nobis remanere magis Per senileent, quam beneuolentiam, erga idos quibus cum nos natura coniunxit coniunxit autem cum omnibus hominibus,quanqua non aequaliten 6 se desiderium mutui amoris, m charitatis. uuare qi litonemisiam ab e ri totele nono libro de moribus propos tam , egeat ne beatus amicis, ita profligare poteri mus ιαμ side homine tam fel ιαμ cum Deo amicitiam contraxerit , integratur ; nussis abjs egere amicis exploratis um habeamus. uἰdsi aliquos etpotius omnes homines amat, D certe amat,praecipue tamen qui aut natur aut Euiuorum similitu
223쪽
,ox DE NOMINIS FELICIT. divisibi coniunctisunt, istud non propter eam camsam euenire credendum edi,quodamicis egeat, sed propterea quod amorem Dei tanquam corpus bra,siequitur amor, cles beneuolentia erga homines, illos praecipue, qui singulari quodam amore ob sapientiam,ac bonitatem amantur a Deo e sit certe icta erga homines beneuolentia, tanquam gium quoddam Pisae prioris remansitii nulli autem pacto ab egeriate profecta e f. e gri toteles autem longa oratione, multisque rationibus probans, etiam felici opus esse amicis,humana ciuilems felicit tem spectauit, is qua supra accurate aegimus. Nec ero quenquam dubitare Pelimus, quomodo, cum amicitia aequalitatem quandam requira possimus nos cum Deo contrahere amicitiam, cuius is,innatura insinite no iram excedit. Nam eae I benignitas Dei, sapientia, ea potesta , t i manens, infinitus nobis tamen fulto quodam se impertire modo Pelit, siciat, stes positi uuo
etiam in intellendo euenit. Non enim infinitam Deiperfectionem mens no bra, aut etiam praestantiores mentes comprehendere Palent, 'd quantum naturae siuae captus est; atque ex insinito isio fonte hauriunt quantum possunt. Satis autem aequalem sese nobis effici cum nos integrando,Wamando inse conuerti patitur,que admota verius ostem
224쪽
LIBER TERTIVS. xoidebamus. uamobremsi quodammodo nos in se
conuertit,sibique aequat, certe amicitiam nilἱram repudiare non potetit.
eq.18 Cognitio secundo fel citatis genere, facile quid illi oppossita miseria sit,intesigitur.Hi enim errare, ac decipi in cognitione De ita Piliam maleficum, detectabilem,capitale esse opinemur ideo j odio prosequamur,et ab illo logissime refugiamus qualis impiorum hominu,et animam apud inferos habitatisi conditio ea. Vinc Iob Dixerat Deo recede a nobis, et in psalmo Superbia eorum,qui te oderunt. Misem rima aute sit conditio haec oportet,quari refugere a Deo nihil aliud est, qua a bono refigere. Ignoratio aute Dei,quae non ere error in cognitione,sed primatio cognitionis miseria quide est Mam miserum somninoseuo bono priuari non tamen Finima. Nam quea odiu melius tresi agatur, siperpetitu nuobdormias, quasi istius multa celera comittas, ita minus malum ni ignorare Deum, qua males cum iudicare,stodio prosequi,quod scelusian furtum. p.ry. Cetem, antequa huic tractationisine imponamus, i quae diximus facilius animo, d, memoria comprehendantur,ea in angum quedam locum concludere inutile, opinor, non erit. uod siet, sia quibus
causis felicitas oriatur, breuiter recenseuerimus.
225쪽
AE DE HOMINIs FELICIT. Felicitas igitur,cum ipsasinis,atque extremumsit, quo humana fertur natura, ad abum sinem,tan quam causeam non referetur,ni ortasse comunem, acgeneralem; meluti si diceremus, idcirco felicitatem exictere aliquando in rerum natura, Mut haec
niuersitas silperfectior, atque integris Deique Optimi Maximi benignitas magis sese fundat, patefaciat. Forma autem, id est is, oe natura ipsius se citatis ect, quam superius tribus i is conditionibus expressimus, Tonum persedium,se ipso catentu ac per se duntaxat expetendum. Materies autem est primum anima, praecipueque primarialibus pars,id ect ratio, es mens,deinde corpus. cenim quasi materiei, strato , aptatur felicitas tanquamforma, mperfectio. 6a a postrem) e ciens
duplex eli, na extrinsecusposita, altera interna aqua qreidem internam loco formae a Dialeslicis censieri, quod per eam res consilia π construetur, alibi accurata oratione,multisque rationibus ostendimus, initio etiam primi horum librorum signiocauimus. Causa extrinsecus posita, larimam, maximeque communem queris, ' Deus est. Nam si ex eo fonte omnia in omnesrcs, na emanant, Ut certe emanant, si quod hominibus a Deo munus ditur, profecto dantur musta; credibile omnino,rationique consentaneum in hoc summum maxi-
226쪽
nivmi bonum, hoc praeflantissimum munus a Deo potomum proficisti. ltera causa extrinsecus, ipse psea, neralis, se ortuna est; cuius mcundo flatu , 'Ut in felicitatis portum peruehip Lmus, opus esseposuimus; de qua re nonnihil insta iacemus,quamquam aliis libris,si ita, ociumsuppetet,eam diligenter persequi in animo habemus. 6ausae autem externae quidem ,sed magis propriae, pecubares fiunt parentum in iis liberis, qui plices futurisunt, tum suscipiendis,tum alendis, praeceptorumque in indem ad istutem excolendis dii gem
tia ,-sedulitis. βuibus de rebus sty asiummis
ommum praeceptoribus Aristotele, Platoneque, ma utarcho, alijsque doctissimis hominibus, praesem tim a lac o Sadoleto,quem honoris, mreuerentia causa nomino,multa diuinitussiunt scripta, nobissuadita. Hae igitur externae sunt felicitatis causeaeo Pientes. E ciens autem interna, i litas quidem,
quae in contemplatione, samet contemplatio; ait rius autem,quae in agendo γersatur,probae,ac ,1 tuti,prudentiaeque congruentes actiones sunt. INam
haec quidem felicitas ex huiusmodi actionibus, ilia
autem ex contemplation tanquam ex aetatis fore venum' decor, oritur,atque minit. Omnes
227쪽
DB HOMINIs FELICIT colendaque, mi ad iam praeclaram formam excipiendam sit idone plurimum laboris,ac Audij ad
hibere oportet. Ididam prout materies hoc, es illo m9do assedia est, ita etiam viprae lans, et dis fomma erumpere,atque in lucem prodire solet. Priamum igitur naturae bonitas requiritur, quod e gri, notele eptimo Politico declarauit. I iam sine'. claro corporis habitu, sine ingenij i, quae a natura contingunt, nobis felicitatem comparare non pos*mus. uuamobrem I τὸ Grinisteles primo libro
magnorum, Sthicorum dicebat, tametsi in nobis situm sit probos esse, et improbos, non tamen continuo sequi, ut omnium probissimi esse queamus. Num ad hanc excellantiam probitatis, summum, ac praedians ingenium necessarium est, quod mini. me nos ipsi ed nobis natura fingit. uuod etiam fere euenire cernimus in corpore. INam si diu
genter corpus curabimus, valetudinem, Vpraesem rem conseruabimus,lst amissam se numero recuperabimus: non tamen isiud continuo prae labimus, It omnium optime oleamus 3 nsoptimum corporis temperamentum nobis a natura contigerit. Eodem igitur padio ad excessentem irtutem optis me a natura confiitutus animus exigitur. Delmde ad naturae bonitatem bona educatio accedat oportet. Bona autem erit, si tum corporis, tum
228쪽
animi curasuseipietur, Pt eodem quem sepe in ore habuimus,septimo CPolitico summus beatae mitae relatefius dicebat ; priusque corporis,quam animi ι quando illud, cum homo genitur,prius GL
St, quam animus. nimus autem in duas parates diuiditur, appetitum, mentem; ac prius etiam in nobis appetitus exoritur, quam mens, ratio. Ex quo secundo loco appetitus curam ger re oportet, eumque bono more, laudabilique consiwtudine ad mirtutem, decus, nectatem infiituere. Nam, Osecundo uro declirauimus, appetitus
ita a natura factus H, sese ad miramque pamtemidea ad bonum, zy malum conuertendi facultatem habeat. quod autem Haepotius, quam iblucst conuertat, da consuetudine habet. uuamobrem non iniuria. Plato maximum quiddam esse consuetudinem dicebat. Polemo in excolenda mentesiumma est adhibenda dictgentia. Excolitur autem, atque idonea ad consequendam felicita
tem redditur, primum si Dialemca , ac Rhetorica imbuatur; deinde si ex Platonis, d se e LRotens puri is, ac perennibus fontibus silentiam ciuilem, prudentiamque sibi comparet, mdulo etiam hominum facta , 6 se mores rerumque humanarum marietates obseruans. Tum
mero adsientius mathematicas, Thysiologiam,
229쪽
-8 DE HOMIN. FELICIT. Theologiam ducenda ess, t ex duabus illis primis quasiper quosdamgradus ad tertiam peruenia in eaque coquisa ibi siummumquo humana per se, suisque Piribussubnixa natura aspirare queat , b num constequuta. βuod si de sebristiani hominis felicitate loquamur, 'Deus illius causea eskiens ea non modo neralis, communis ,sed etiam propria, a peculiaris, ac peculiari quodam modo siuam nobis operam praestat. dumst autem sibi tauquam comitem, δ' sociam in efficiendo oluntate mctram. Eam enim cogere,cum liberam fecerit,s iustitia esse non putat. βuod si nos aliqua re peculiare iriud auxilium Dei promereri possemus, nulla alia proferito magis possemus,quam laudabili quadam assimi humilitate. Ex quo Agud Seutissimae diuinis. βuoniam restexit humil talem anciliasuae. Haec autem Dei peculiari benignitate, dent ue luntatis propensione impetrata felicitas multo amplior, ac diuimor ea, quam si sola sapiemtia pendeatisimus enim nonnullis Dei ipsius ast diapui Buisse. starem de Chri Tiani hominis beatitudine satis musta apud no b os Heroas habem
, EDd fortasse magis a lecto ribus fugitabitur
de bona fortuna,quae maxime a senis elicitati idetur es,disperamus. Caeterum nos hoc tempore ea
230쪽
tantum referemus,quae ab rictotele extremo Eudemio, stes enodatius, atque apertius secundo magnorum Ethicorum adferuntur. Hic enim locus obsim rus mehercle, multarum disticultatum plenus, satis,nisi fallosia nobis in libello de libertate. Iolum talis nocti ae vi iliactratus.. Bonam igitur fortuna
quiddam esse,quod in nostra pote late non ea situ, satis constat. Vuamobrem, quod fortes simus,fortunae acceptum non resertur, sted nobis,-- β. Verisimile autem esset secundam fortunam ex Dei prouidentia contingere. Sed idcirco Arviaelis animus in dubio Auit, quod videret ipse improbos, scelerat que homines omnibus persepe fortunae bonis circum ere; probos autem, gy sapientes aduersa fortuna consscitari. Ex quo merebatur, si o
peritatem adprouidentiam 'Dei referremus, ilia iniussinae quoddammodo condemnare mideremur. uamobrem satius esse ex timauit si ortunam poneremus quarundam rerum concurseum, quae quideres nullum inter se ordinem, atri nexum haberent inobisque praeter consilium, atque infiitutum misi contingerent ; quemadmodum si itium ponendarum causia terram fodiens, thesaurum inuenirem, huius essecti caucam esse fortunam diceremus. T mere enim euenit, aliquis eo loco thesaurum o cultaret,quo ego postea Piresponere decreui uubi