Flaminii Nobilii ... De hominis felicitate libri tres. Ad Pium quartum pontificem maximum. De vera, & falsa voluptate libri duo. De honore liber unus. ..

231쪽

hio DE HOMINIS FELICIT. sires illa nobis temere contingens bona ea, atque optanda ecunda nos fortuna dicimus,sin mala atque derectand aduersa nos con litari conqueris mur. Hos autem, qui saepenumerὸ secunda ,tuntur fortuna , fortunatos appeliamus; quemadmodum infortunatos illos, qui sepe experiuntur aduersam. Putauit autem praeterea Ari Ioteles, iliam a nobis improprie fortunae prosteritatem iocari,quando naturae ipsius bonitate impulsi ad bonum ferimur: aesi quis querat cur feramur, hoc mu respondereposumus, nsimus,sed lubet. Nam huiusmodi natura sonitas ad certas quasdam causas, Pt adparentat

conditiones, ad Oderum alteritus referri pote i.

rate gendum tamen ent fortunae Pocabulum, communira,et magis proprie si Iotele sirpari solere. Nam si communiter accipiatur,ilita etiam naturae bonitas, omnias corporis bona ad fortunam referuntur,quod non parum illa quidem fortunae ca-sbussunt exposita: Sin magis proprie, temerarius ille concursus ere fortuna dicetur, ac diuitiae, sopo Fortunae potissimumsubjcientur, quoniam istarum rei si non ita certae,atque stabiles cause persaepe age, ripossunt. Sic Ari toteles primo Rhetorico ad

bonam,comodams senectutem iliciendam duo co- currere aiebat, corpus, fortunam; quasi bona corphis no adfortunam,si potius ad naturam restem

232쪽

debat, agen dum sibi posthac esse de moribus,qui for

tunamsequuntur,id est nobil talem, diuitias,potentiam. uamobrem non omnino reprehendendus ea M. Tulsus, qui bona externa fortunae bona a pellauit,ac naturam a fortuna dictinxit γt in erabis,illis,quibus in sexta errima CP. Scipionem altiquitur: omnia in te sunt, quae aut fortuna hominibus,aut natura largitur. Communius amtem hoc urpato nomine,corporis etiam bona fora

lunae bonis ab eis, ictotele ad numerari Harsi satis, perspicuum i essu mobrem eodem secundo Rhetorico cum fortunatorum mores exponere dixissetgmisem nobilitatis, diuitiarum, Nopum mores inesse, c erba addit. Qua mu is bona fortuna tribus his rebus contenta esse no soleat, sed ornare etiam se, ac fulcire vult bonorum liberorum copia, dc aliis,quae corporis bona appellantur. mc igitur mi, quae de bona fortuna e sectata placent. Nos autem,

qui Chrssium colimus , tametsi cur improbi sint aliquando fortunatissimi , boni autem muri multis opprimantur calamitatibus , rationem reddere nequeamus , anquam tamen subesse et rigLmam causam, quam nos ob infirmitatem mentis

233쪽

DE HOMIN. FELICIT. nomae non persectamus,omnias vel concessufertexi limare debemus. ita hominibus ad res gerem dari diuinitus confitebimur adiunctam esse fortuna. gesane hes Aristoteles ipse extremo Eudemi HLcem esse aliquem concedit non mentis suae operased numine Dei adiutumdiritui diuino latur, qu admodum etiam ex quodam animi'rore exiriere in nobis aliquam steriem felicitatis non nimis pertinaciter negat, quamquam hanc multo minus esse continuatam, ac perennem, quam istam Uy.

6 aeter quando sepe bonorum mentionem fa--- cimus, hac invoce admoniti, quot bonorum genera sint, i ad quod felicitas sit referenda, intelligatur,

pertractemus.' uamquam 'multiplex e i bonorudiuidendoru ratio.Sed nos duas tantum, quas no-firo in titulo magis conuenire duximus, persequamur.'ima igitur ea huiusmod Bonoru alia sunt sines,alia conducunt ad sine.Sona enim corporis exercitatio e hquoni ad sanitate conducito Bona item sinitas,quam nobis rei nemproponimus. Finium ero altus perfectus,alius imperfectus e I. Perfrictus nimirum ille edi, quem adepti,nulla re amplius egemus; imperfectus autem, cuius accesso no explet

desiderium no Irum. erfectus finis aut nullo ne proprie quidem dicto motu acquiritur, et edi priu

234쪽

eipis issus Dei felicis ima, beatissmai natura, in

qua idem omnino e I intestigens, intellectum, inteisse cibo, nullums multitudinis, nullum motus P Iliuapparet,idieque est simpliciter per feritu nis,aut ad eum aliquo, 'Desproprie dieti motu peruenituri qua-bs erit globorum celentium finis, et improprie didis, qualis est no Ira felicitas, quam vel adtione, CUM contemplatione in quarum miraque quasi, motio quaedam deprehenditur nobis comparamus. Haec

autem perferitus sinis est, non fortasses pliciter,sed

ad naturam noniram habito res e L. Haec igitur prima sit bonorum ρenera diuidendi ratio. Sequitur altera, quae ad moralem tradiationem erit accomodatior. Bona aut honore digna fiunt,aut laudabiba, Vacultates,aut conseruantia, e cienti indicantia bonorum. nore digna ponimus excellin-tia quaedam,ac diuina bona t beatas mentes, se lucitatem si quae sunt abae huiusmodi. Bona autem laudabita proprie sunt mirtutes. Cis ea enim propria laus pertinet, ad quae dii incumbamus, qu niam difficiba ad consequendum sunt , cohortati ne egemus, laudibusque non parum incitamur. T les perspicue sunt retortutes. Verῖm hac de re in i bello de Honore pluribus. Tertio genere, bona

omnia externa, bona orporis, atquc etiam annmi, tuae tamen a natura nobis contingunt, it συθ

235쪽

ingeni=,comprehenduntur. Vocantur autem facu tates si modo hoc nomen in latina lingua hae notatione serri pote Id quoniam dant nobis ον bene,ὐ male agendi pote Iutem. Polemum genus exemplis satis e i explicare. Bonum pharmacum dicimus, quod ostiat, nam exercitationem,quod conseruet,bonum colorem, iωd indicet sanitatem. Ex his ergosatis patere pote i, quomodo perfecitum bonum , summoque honore dignum fel citas censeri debeat. Omnia quaecunq, ad naturam fUicitatis, i iusque partes cognocendas faciebant, persequuti summuri suamobrem partes ipsas interse conferre, tota haec tractatio absoluatur, necesse iam e i. uoniam autem cotemplationem in beata Pisa es ienda lome cimultums actioni prae stare credimus, quod minii non credunt, rationibus agere oportet,aduersariorum . argumenta refellere. Primum iitrer ponaritur istu quod omnibus exploratissimum spe debet, maximam,ati inter caeteras excellentem es felicitatem illam,qua ad Pitam, male latem, Dei pro pius accedat. Deinde hoc iacto Fundamento Diam, quae in contemplatione satur,diuinae simiborem, atque propinqμiorcm esse,quam illam, quae in ilia

ne consi tit, ta probemus. In Deo non appetitus rationis expers, non assectiones reperuintur,'nemo i

236쪽

riri possent, quae persticue in assectionibus mode

randis mersantur. Deus non ratiocinatur, non

deliberat, non consilium capit; ergo prudentiae empera edi, quae sine deliberatione, o consiti locum habere non pote Il. uid igitur' obdormiscit ne sertasse End mionissomnum ' nihil minus: quinimo assidite sine labore nunquam defessus agit. His autem ipsius e i ,se ipsum, atque inse ipse

omnia intueri; atque hae arilione sola Pitam Nuit,ndiquepes iam, ac beatissimam. Contemplando igitur Deo similiores erimus, qu- irtutum, prudentiaeque muneribus fungendis . Praeterea Dei felicitas aeterna est, nunquam interrupta. Contemplatio in nobis diuturnior eri, quam mit tutum oscio esse queant nam dum contemplamur , e nobis ipsis duntaxat pendemus, nobisique

ipsis caremus nunquam; mirtutes autem occasis-nem expectant quasi campum, bi se euendant, atque exerceant, asiderant contemplatio igitur ad aeternitatem diuinae felicitatis propius accedit. Tertium argumentum hoc sit. Deus, t*b iis, nihil externum requiri quod inter omnes satis coctare arbitror ita aut e cotemplationi deditamulto minus externu quippiam, qui ita in actionibus ciuilibus occupata,'IIulat. ergo diuinae similior est...

237쪽

DE HOMINIs FELICIT.

tatu enim ciuilis. t praeclare queat ager opes,copias, Arentatis, dignita tus requirit. At qui contem platur, secum, cum Deo. quem contemplatur, tuens paucissimis eget admitam si lentandam. Hinc etiam adiud argumentum ducitur. Febicitas

enim Dei nihil aliud edi, quam ipsa mei sui ipsius contemplatis,ftiae nihil extrinsecus positum,tanquasnem spectat sedi asi mus est sinis. Ita nos dum

contemplamur, in sola contemplatione acquiesciamus,neque ipsam ad alia nem referimus. Virtutum autem munera, ciuiliaque ossicia sinem sibi emternum proponunt, i ciuium concorda annonae militatem,ocium cum dignitate. c qui omnino

ita ciuilis asidue negotijs, ac blibus odio Vimis implicata cernitur,ac turbarum, tumultusque nissima e I, ex quo supremus nodier sinis esse non potest: cum natura dictante intelleamus labores esse capiendos, mi quiscere possimus; quemadmodum etiam bellum pacis construandae,aut pariendae causa cisi scipiendum. Coutemplatio igitur βmmus finis eris,quae tranquillitatis,m quietis, i amicis a. Ggiae Mitam ciuilem homini conuenire,qua ex am 'sensu,corpore,concretus e i,contemplationem autem mentissetius propriam esset quae tamen mens per sesumpta, ere homo appesturi posist: quod e grictaeos decimo Ebro de Moribus ad

238쪽

Nicomachum innuit, in nono autem exemplo etiaconfirmauit. Nam quemadmodum pars praecipua, atque optima ciuitatis etiam midetur esse citiatas, hems de alio quouis conuentu sentiendum , sic hominis partem eam, quae dominari debet, id est

mentem, hominem esse afflirmauit. Vuod si mens Muta, nobilior, Deos similior est,quam huic seditiose, turbulento appetitui, γ crasse, concretoque cor ori coniuneta; pro D rata mentis selius Pitam totius hominis,at concreti longe antecellet, ac beatior erit. βuod etiam libentius consilebimur, sic gitabimus in Pirtutum muneribus fungendis rati nem,ac mentem non feresui ipsius,st artis potius illius,quae ratione care bonum,pulchrum, decorum procurare illam enim ad moderationem, ac tramquillitatem iocat, ducitq sic seruire iis tanquam praeceptorem dissipulo. Indignum autem, ideatur, isdiuina animae noctrae pars continenter in inferi ris,milioriss procuratione sit occupata, aut etiamsi

sine ea agere non queat,sid necesse semper sit comistem sibi,ascium adiungere, petitum; quemadmodum in irtutum os i se praerundis euenire simperius Henimus. t cum contemplatu se ipsa exorna perficit, Deo coniungit; ita perse praestam tissimum munus obit. Pocludamus igitur tot, aderi meris steti rationibus,m contemplatione summam Ee

239쪽

α,3 DE NOMINIS FELICIT nostrum at absolutissimam conmere fellaitatem. Ex quo felicitatis,ac beatitudinis nomen in js siolsinaturis urpamus,quae contemplandi habet, idea, hominibus, ac vi' ; minime autem bruta animantia, beata dicimus quamuis auqua ex ipsis non nulla,ac satis quidem clara prudentiae, im

tutum , indicia praebeant quoniam contemptindi faculta e sunt destituta; quasi quam longe,latequosnitur iis contempland tam longe etiam beati' ludo fundatur. Peterum istorum rationibus respondendum vi, qui contrariam opinionem tuentur, actionemq, 22 ciuilia offla contemplationi praestare putant. Primism illud in ore habent. Si homo, 6, moi talis es, i certe es,humana, di mortalia cures, neste diuinis immisceas: Geteroqui naturae repugnabis pquod, t inquit illi nihil aliud H,quam gigantum more cum 'o' bellum enere.ῆHinc a multis lati datus Socrates, qui reliquis Thilosophiae partibus

neglediis, nam iliam coluit, quae ad mores, latamque hominum infiituendam erat accommodata.

inderauiore illi, firmioreq argumento agunt, quod, cum nos inprimi libri initio asserremus, his vi q. copulandum distulimus.Ponunt enim illud hominis summum,ac maximum Fcium esst,homi--m societate,praecipue , patriasim iuuare. Id cum

240쪽

. LIBERQTERTI V:S. xet smagis ciuiles actiones praestent, qua contemplatio; sequitur, Pt actio cote ationisispraefer eda. Ex quo

Ari Iprimo Γλῶ arte dictas luctitii ac fortitudine maiores ,rtutes, qua sapientia esse dixit, quod ab Egis maiora in humantigenus benesicia prolicisserentur. cpe Deos no ne parricidio se inqκinet ille, qisi

in lucussissima cotemplatione coquiscens, i interim audiat patria sua euersum iri,nisi ipsie auxilium se rasino ad illam defendenda posthabita coni latione accurat Polema illa ratio e hquimagni mdem ecisseisictoteles. Prudentiae proprium munus

statuimus, de iis,quae homini simpliciter bona, mel mala sunt, deliberar bonas eligere, esumere. S pieria boniι,ati adeo optimiu quiddEhomini e hemgo ipsi etiam sub prudentiae delecla cadet. Ita, qu admodu reliqui ortifices, quos architentus ad Ab quod opus molendu adhibet,architecto subistititur, Japientia rei rudent subistietur,cu haec ilia adhibere ideatur a tacitate homini coparandEHaec, Jeramus,si refellentur,nulgus amplius erit scrupulus, qui nos male habeat Primo aute argumento primit occurrentes, dicimus nullo parito nos repugnare naturae, si in hoc etia corpore habitati s atarum mentim imitemur. Ipse enisuit, quae nobis haerum, faculta remi dedi hoc bonum illi periculo o ponens , in quo sidue M samur, induendi siboea