Flaminii Nobilii ... De hominis felicitate libri tres. Ad Pium quartum pontificem maximum. De vera, & falsa voluptate libri duo. De honore liber unus. ..

71쪽

M DE HOMINIS FELICIT. O in his rebus humanis Persantur,atque ab asse ctionibus procistuntur; quarum quidem actionum

Prudentia ,st irtutes morales dominae esse de bent , hasque πραἱ is iocat e gri toteles 3 quamquam m ipse nonnunquam his motibus edi sim sus. Vac guum pol ieriore acilionis notione, stelisitas, q in Prudentia, irtutibus moralibusposta est, in agendo considiere dicitur 6, πρακτικωGraecis nominatur. 2Los enim merbum, quod illi restondeat, non habemus, sed lenius describere. Diximus prudentiam est mentis irtutem, mormies autem mirtutes ad appetitum pertinere ; prudentiamque mirtutibim moralibus longe praestare. Euocirca Plato mirtutum alias principes, alias

quasi pedisequas, fi mini iras ponebat, princi

pes quidem, quae in ratione, m mente locarentur, inter quas Frudentia, quae rebus vcndis pne hsses institores mirtutes perficit, connumeratur 3 mini iras autem, quae appetitu rationis perse emperte niterentur. uuae diuisio G Inoteli etiam maxime probata buit. Euamobrem cum dete

rius , si, imperfectias, mi superius dioebamus, ad id quod melius er ectiusque est, resterriseleat, merito, cum felicitatem ciuilem, in agendo consistit, desini emim; inius tantum Trudentiae mem

tio fel, uperemusque febritatem nihil

72쪽

LIBER P R IMPLaliud esse, quam actionem animi prudentiae congruentem cum reliquorum bonorum copia, in et ita perfidia, e rtes autem nonnusiae maximi momenti, ut militaris, ut oratoria, quomodo ad hanc se

licitatem non parum faciant, ἴδ' ad prudentiam referantur,insequenti libro aperietur. eisque taede classi felicitate: nunc ad alterum felicitatis ge

nus deueniamus.

capai. CAnus illa fatidica Stoicorum, prouidentia imquam Naturae incommoda commodis compensare solis cum hominem ita componere coaIla esse animam vegetabilem, Uiιm rationi connectens,

mi a natura siua disicedere facile set, δ' in iumrem multo, atque ignobiborem naturam conuerti,

Pitium hoc quasi corrigens, m emendans essecit, Pt nobiliorem,praestantiorem lue sua ipsa naturam, conditionemposset quoque sibi cum Milet, ad cifere. Nam quemadmodum si mentem, sui, si rappetitui subistiat, prosternatque, si siua natura dissecedens deteriore loco constituitur, ita si Ham nouiam in custodiendo appetits,moderandi ue notis asse bonibus, ac rebus humanis gubernandis occupatam detineat haecenim itae ratis,atque condiris,propria hominis, ut homo,conditis,proprius satus est VH asensu quantum pote'exolua omnisque Eudio ac diligentia Iberet; mortemque in hoc

73쪽

σs DE HOMINII FELICIT. ,

etiam corpore, t Plato dicebat, comentetm I iam

non homo H,ρα eus quidam.Mud autem sapientia praestat, quam a Theologia non deerre postea

ostendemus; e ue rerum maximarum, plane diurnarum contemplati'ati agnitio. Etenim,dum contemplamur,quasi e corpore evolantes,si appetitu certe,Was bonum tumultu ferme liberi, mentiabus illis immortalibus, arisque,quarum Ireta intellaentia ect,quam simillimi euadimus. Tribuimus autem hanc dignitatem sapienti ac Theologiaepraesertim, non sicienti' rebris; quamuis ipse etiam in contemplatione,)erique perstitientia ersentu Gquoniam quemadmodum maximae artes, idest milit ris,m oratoria for mirtutu morales ad prudentia, ita scientia omnes ad sapientiam referuturi verum haec omnia alio locosiunt copiose diserenda.Felicitas igitur, quae in contemplatione ersatur,non male fortas hoc paciis definiatur, actio metis sapientiae, etsi mauis,Theologiae congruens cum rebquorum bonorum copia in aula perfecta. verum haec fortunae,et corporis bonorum afluentia non eodem penitus mo. do hk intesigenda eli, atque in ea felicitate,quae in agendo con sidit.lta enim cum eius hoministropria sis,qui ad Re .gubernacula siede multosque s ibi cociliare, se non modo opera, ἐν consilio, sedetiam re

iuuare debet,magna eget externorum bonorum c

74쪽

omnino de lituta a contemplatione auerteretur.

uὰ igitur hoc primo libro nobis tractanda voia sueramus,iam sunt absoluta. tulimus en prixiab desinitionem fencitatis proprio genere, propriis id ferenti' constantem,in qua omnes stere homines

consentirent. Deinde causam conficientem felicitatis,aliorum confutatissententi',ducibus emit i m Platone irae ligauimus. PH, ὸ duo no tauimus felicitatis genera, alterum quod hone actionibus,alterum quod contemplatione conctaret. seque harum quidem rerum primae quasi lineae ductasunt insequentibus autem libris ieris coloribus easdem perpolire,atque clarius exprimere oportet. Otiquod eo quidem alacrius aggrediemur , quo magis humanitatem tuam, quasi propitium numen nobis adsuim γ

75쪽

FLAMINII NOBILII DE

HONI Is FELICITATE

Liber Secundus Hiberanti mihi a primis temporibus

aetatis, quam nam potissimum e visa rationem sequerer, quibusique I ludi' me dedere atqueseummorum Pir rum exempla mihi ante oculos proponenti Philostaphia imprimis ad animi quiete atque obiecitati nem aptissima Pisa semper est, 'se Perae felicitatis essectrix. Omitto illa,ab immoderatis animi affractiombus, Ibidine, odio, timore, aegrisdine, quae si ria ue immittunt in ita immortalesque, capitales luimicitias nobi cumgerunt, olum Philosephia

nos dindicare,colae mirtute, cuius eadem magi

stra ea, si tuas, ditam i iam iam non titam, sed mortem potius quandam censendam esse, cum mens disjs obruta nullum octendere lumen queat, omitto inquam,quod longiore egeant oratione , --, si e sint necessaria; Hoc num dico. 6um criterae artes omneI certis quibusdam, angustis sini

76쪽

LIBER SECUN DV s. contineantur Aa Philosephia res omnes humina ri atque diuinabinuectigiaassost quatenus sert

minis conditio, perspicienda suscipit; si ad

Dei Opt. Uaxnaturam contemplando accedit; in qua quidem contemplatione illius ipsius Dei, quem contemplamur, quodammodo participes nos seri necessent. Vuemadmodum enim oculus, cum camdorem percipit, stes ipse etiam exalbesiit, omninoque eodem semper colore, quem l e intuetur, coloratur sic animus nocter,cum omnia humana instra ρ δε-

cens, stu pro nihilo putans principem illam Deum contemplatu in eaque iucundi ima contemplatim ne quasi ambrosia, sise nectare passus couquiescit, iam non dico dismus,sed Deus ipse plane euadit. Guo bono si quidquam maius repeririposset,eoque ino non omnia continerenturia ferrem alia, plurima, es maxima, quibus adductus hoc delegerim rigenus. Nec Pero isiud ab incaepto me deterr bat, quodsi, superioribus temporibus defcti Amorum hominum impia Wnefarias extitisse opiniones, ον nocti a tempestate multos qui Phil λphiam profiterentur,non probatissimis esse moribus.

Didiceram enim ex Platone, frictotele res ferme aeter irtutem omnes, quae ab hominibus expetuntur,diuitiarirobur,pulchritudine eloquentiam

scientiam,quamuis suapte natura in bonis sint, pro

77쪽

M DE HOMINIs FELICIT illius tamen ingenio, in quem inciderunt,aut moruma incommoda, aut ingentes itintates a ferre.

Etenim si quis omissa recita, , honecta ruendi ratione sapientiam humanam diuinae anteponat, seque religionis, sise pietatis lasem profiteatur, quos plurimum ab idiotis disserre offendan is dum iulteras incumbit,in sua aliorumque perniciem prope to incumbit. ut mero ad percipiendam Thial phiam elegans, gy salutare iudicium adhibens

paucis illis,qice religioni aduersantur, repudiatis, qtia fere innumerabilia ad sum vitae necessaria, Oad agnitionem animi pulcherrima sunt,ex ea nititur haurire is mihi ,r et bi,inali' tilissimus inscraria rerum diuinarum abdita tuto,secdque itinere perduci idetur. An enim prosidio credendum eis hanc admirasilem niuersitatem tot odia Ius,tot elementis di tincta tam Paridis metallorii Funiam animalium formis refertam non multu facere ad cognitionem Dei, no plurimum ad ipsius amorem homines rapere. uuare mea quidem seu tentia nihilominus Philo hia studendum est, etsi ea quidam abutantur iste sides semper,ac religio in Deos castissime conservanda. Euo quidem consibo me ad Philosophiam accessisse, ipse mihi sum.

conscius, m omnibus d Itis actisque meis per omne meum ita rempus sedulo ostendam. d

78쪽

LIBER SECUNDUS.eum tibi Pie unarte Pontifex-Laxime tres abhinc annos exponerem, illudque tibi summopere placere intelligerem, mirificesum cohortatione tua ad eandem ii Hendam mam consirmatus. βιm autem ammaduerterem ea, quae scribimus, nescio quo pacto in animis no iri, altius imprimi, qua lin- sculpta remanere, ad ea, quae aut ipse per me ex bonis autoribus colligeram, aut a pr.e ploratas meis, Mncentio praeβertim Madio, quo nec mir melior, nec homo doctior inquam fuit, ac peram, literis mandanda me contuli Tlacuit autem a Felicitatis tractatione initium scribendi siumere; quoniam inter ceteros Philosophiae locos hic qitasi primas tranet; 6 fel itatis mi, naturaque comprehensa imcredibili mirtutis amore capimur, atque ad rerum naturam inuestigandam, et conssiderandam siummo quodam nludis inestamur. In qua quidem quae-nione eis, inlotelem, Platonem po imum si quimur; quod etiam in reliquis tractationibus obseruare habemus in animo. Nam Zenones illi, Epicuri, Gini iones, Herasti mouere fortasse hominum studia potuerunt, retinere quidem certe non potuerunt.

t Platonem, Iotelem, xt perfectos plane philosophos, it architectos beata νω, t diuinos,stu caelestes viros laudant omnes, m ad rantur. Ille in natur an philosophia tractanda non accitratis

79쪽

DE HOMINIS FELICIT. simus quidein fuit; merum ea quae ad communem rotam pertinent,de mirtutibus, stes itys,omninoque de bonis rebus, stes malis copiose,menucleate scripsit, diuina praeterea plane diuinitus. e UT teles mer cum in Physiologia, tum in iis ipsis m. mulatissime satisfacit. Ita enim )bique neruos indu triae contendit, Pt nihil ex ist,quae alicuius Dnt ponderis, non diligenter examinatum relinquat. time desinit, como te,dilucides partitur, omnias mi semis rationibus concludit, eroplerumque rerum causas assert. Horum igitur moruphial ophorum d mmo bono sententias,quas magna exparte consentientes ducimus,explicare, atque illa dirare pergamus. ingemus autem in hoc secundo libro de mirtutibus tum ad appetitum, tum ad mentem, stes intesii gentiam pertinentibus; quod in his se

licitatem consi fere docuimus, hocsequentes in bimium, t quae ab Arictoreis aperte,perociteque traditabun attinρamus duntaxatiquae autem aliquiabusent ob tructa di6cultatibus, diligentius expendamus,ac patefacere conemur: quamobrem erit hieliber qua si compendium quoddam totius moralis

Philosophia. Atqui si res haec longius forta se ab

ncoepto nos traxerit id enim dis,multumque comsiderauimus facile ab illis nos veniam impetraturos confidimus, ut huius tracitationis magna per

80쪽

gratamque ,tilitatem animaduertent, quoties deibrtutibus, de stimust, de Pheologia erba feria nobis audient,toties de Peris,primisque felicitatis causis merba feri cogitabunt.' ' Ciuilisfelicitas tum prudentiam, qiis de bonis, stes malis consultat,eligitque bona, tum Pirtutes facultatis a petentis moderatrices, i superiore libro di mus, requirat; ex quo de prudentia, his minutiabus, quae appetitum rationi obedientem praebent, intra certos quosdam cancellos cotinent, sieparatimeti agendum: Primumque de his, nam po lea ad prude intelligendam accedemus paratiores. Gmorales anellantur,quoniam more, sust consiletudine comparantur, ut temperantia, fortitudo, iu- titia. Nulla enim ex his mirtutibus insita nobis ά natura e l. Nam quae natura condiant,n qui mi Ari toteles dicebat,asiter,atque siunt, assuescat. Ignis natura fertur ad cadentem oram: nunquam, mi deorsum feratur,asuefacies. Terra suopte nutu inferiorem locum petit; etiamsi millies ilia usum iacias τihilominus priorem si perpropensionem retinebit. eis hominis natura ita ad has virtutes

perspicue se habet, mi illas sit ciperepariter non seusipere queat. Ergo quemadmodum neque praeter

naturam, ita neque natura nobis inesse mirtutes