장음표시 사용
91쪽
finitatem inter elixir & rem transmutandam. Q odsi aptitudinem conferret cum acta simul, pGisimus exquavis materia etiam extra metallorum genus aurum facere. At naturam imitantes h ic nequimus, sed solum ex subj isto determinati ν, nempe metallis, quibus selis inest potentia haec palsiva sive privatio suscipiendi formam auri. Dulsiuit potentiae, una fgentis altera patientis : agens Vero patienti potentiam passivam nunquam con fert Artitudo autem fiscipiendi formam auri in actum elicitur non a tinctura, sed ab igni, quia in pri j rchione ejus metallum tingendum oportet e . se apertum, ignitum 3c fluens , ut totum corpus pervadatur. Haet est prima lex tin aurae artificibus posita temere ab ignorante , alterum crimen Omissae verae legis deterius est, quam Geber ι br. 4. sum. persedi. ita des ripsit, nisi omne silperfluum per medicinam auferatur ab imperfectis, scilicet ut ab illis tollatur omnis seperflua sui restas , omnisque terreitas immunda, non perficientur sita enim legendum est in Gebro ex MS. pro purim centur ) Ex quibus verbis liquet, quod etiamsi tinctura antichymis, tingat, figat, det pondus , tamensi non separet a mercuriali sebstantia imper fectorum silphureitatem immundam, terrestre& auro extraneam, non fieri verum aurum &lutare, sed sephisticum dc venenatum , quippe a quo halitus illi venenosi nondum separati fuerint, ex qua impuritate in commixto relicta, nec susionem solarem habebit , quam proprietatem tincturae in ordine apud Gebrum tertiam E 4 miti
92쪽
anthichyniis a similiter quasi ad rem nihil pertinentem praeterivit,cum tamen,nisi fusionem prae
stet selarem examina auri non sistineat, sed de
commixto rursus recedat, ut docet Geber. Ecquid nobis prodesset mercurius a tinetura tua aptatus, fixus, tinctus, pondus habens, at non fusionemΘRisum moves artificibus ineptiis tuiq,quando dicis tincturam debere esse actu siccissimam, potestate vero humidam&fusi emin igne, cum potius potestate sit siccissima: nam siccitas alchy miae tingit, inquit Rhases intib.3. verborum , qua potestate Mercurii humiditatem in projectione siccat&ad mediocritate redigit. Neque haec est de sibilantiali proprietate tincturae, quae non mi nus in forma olei & liquoris, qua m in forma pulveris praeparari potest. Itaque aeque actu humida se potestare siccissima esse potest. Quintam pro 'prietatem tirusturae , quam antichymista de suo addidit, Geber non positit. Est enim effectus potius ex proprietatibus illis consequens, sicut & aurum ipsum prius igne examinamus , quam cor diale esse pronunciamus. Sed notanda est vanitas antichymistae sibimet contradicetis. Hac enim ait proprietatem tirusturae esse, dare imperfectis metallis vim cordialem , & alexi pharmacam thesi vero s/-26 .hanc tincturae proprietatem simpliciter negat, ex uno ore essi uis calidu&frigidii. Sitinistura impersectis metallis in Fjectione vim largitur cordiale &alexipharmaca,Cur
non magis per se sine hac projectione corpori hu
93쪽
rnano eandem virtutem supereminenter conse
ret, vis enim unita fortior, tuam dispersa λ Acin quies: hic ex mente Chymistarum, thesibiu veros .ct 0.ex mente mea loquor. Nihil est,inquam. Nam nemo Chymistarum sicut nec Geber inter conditiones & examina tincharae istud retulit, sed tu solus ex mente tua dcmultorum annorum pha, talia mani. Diste ergo posthac cautius dispu
Argumentum prolepracum adversim metasiorum transimulationem,utrum vere
ex ferro Vetes. Metallorum transinutationes essentiales fieri poste, & sic eorundem in aurum quoque esse possibilem amplius exemplisprobare, nimirum ferri an 'prum, cupri in orichalcum. Sed thes i. non ellentialem hanc speciei in aliam speciε esse transmutationem: sed accidentalem solummodo se sieprobare: I. Ex eo,cum specificatio dc formarum in materias introductio sit opus a solo Deo dependens, ut habe hesi ua II. II. . a. Cum per istas aquas minerales non introducatur color luteus vel rubicundus: sedabsterso nigrore latens rubedo edue a diluatur. Ita ut aurichalcum nihil aliud sit,quam cuprum politum, &cuprum faetitium nihil aliud, quam ferrum polu3. Et quaenam sabdit, est ratioconsequentiae
94쪽
hinc argumentariaduncturam auxi t num color auri rube- , sedconstans consimiliter latet in argento hydrargyro,plumbo,stanno i oc pondus auri inferro atque cupro.
R 'onsio. Metallorum transinutationem possibilem esse,
sole meridiano clarius constat ex notistima illa ferri in cuprum transmutatione, tam apud vulgu,
Carpati montis ex Puteo extrahitur aqua in canales triplici ordine locatos , in cymbinposit apo tiones ferra vertuntur in aes. Minutum autem ferrum, quod insine canalium collocatur, talμ aqua ita exςdit, ut fiat quasi lutum quoddam. Id vero postea excoctum in fornacibu/st aei purum bonum .. Cepusii aquis silmilis est non Ochra 11
vius,ut ex salua relatione Agricola libr. I. de natura eorum quae ex terra effluunt cap. 11. 1cripsit, lexivulus quidam acidus cui novi fontis nomen est, apud metallum Godariae in Ochram decurrens, Ut verius traditur in Pis libι. cap. ir In eo ferrum spacto 1 . dierum possitum in aeS Optimum mi ratur. Nec solum nativa aqua Hosa, sed&facticia talis transmutatio fit. Sicut rursus Agricola libr. I. de naturJEstaapit a insine subdit: iamnetiam vetus aqua. quae aurum ab argentos parat , quia ex atramemosutorio coinitur,ferrum inaes transe
95쪽
utitat. Idem facit lixivium Ruticense ex pyrite calcinato iactum, ut Paracelsus docet de tinctura physicorum, adeo ut hoc factitium cu-prum praestaret bonitate ipsi nativo. unde cuna Baro in Castein maxima copia ferro undique cΟ- empto, id fieri procurasset , omnisque cupri negotiatio ad ipsum ob praestantiam metalli devol
veretur. Suacenses cum Tirolensibus damnusi
apud Imperatorem supplicibus litteris conquesti
obtinuerunt, ut mandato inhiberetur illis, porro hac mercatura pauperiem facere. Ex quibus manifestissime patet, tam artificiali, qDam naturali a
qua chalcanthi ferrum in aes transire. Sed quid noster adhaec antichymis a Z Ait solummodo accidentalem & non essentialem fieri hic transiriurationem,ex eo, quod specificatio 3c formarum in materias introductio sit opus a 'lo Deo dependens. Sedo bone, umbratilis in pulpito speculatio experientiae nihil praejudicat. Non enim a tua phantasia, sed a rebus potius rei veritas petenda est, ut docet Aris foteles io mjtaph. ca .io. Fallis autem teipsum parat 1gismo consequentis. Non enim omnis formarum in materias introdu-
'io, est opus Deo selo & immediate dependens, nis opus creationis & miraculi. Si enim omnis generatio, in qua forma extrinsecus materiae immittitur, esset creati seu opus a Deo inim fate dependens, sane neque natura in generatione aequivoca formas materiae immittere poss*x, S generatio quoque aequivoca non esset na'
96쪽
turalis generatio,sed creaxio, cum in omni tali generatione forma materiae extrinsecus adveniat.
Atqui ipse antichymista thesi sua tertia fassus estgencrationem sine semine esse naturae insitam vipi imae benedictionis, quod est concedere generationem aequivocam , quae eam ipsam ob causam dicta eii aequivoca dc sine semine,& spontanea, &expitredine, quoniam in illa formae non e materia educuntur, sed aliunde in materiam introducuntur. De quare Scaliger comment. in libr. I. Theophaeca piant. capit. Si i meto muris forma non est, F mus generatur ibι, muru tb ormam cse novam aliude immissam necesse est. V meam constituit Z selem neges autorem alium
quempiamstatues necessario. Nihil euimst a βο- ipso. Haec Scaliger. Si ergo omnis aliunde formarum in materias introductio esset creatio, seu Opus aDeo sine natura dependens toties opus esset nova creatione, quotieS mus, E fimeto, vel rana ex luto gignitur,quod est absurdum, Sc contradicto. rium eius , quod antichymista asseruit thesi as. Deum a Creatione omnium rerum die septima quievisse. Q admodum igitur natura utitur troque generationis modo , univOco dc aequivoco , praesertim in imperfectioribus, ut gisnens murem ex mure per eductionem formae ab interna potentia mareriae seminalis,& murem ex fimero , quisquiliis vel sentina vel luto Nili intromissa extrinsecus forma : ita homo imitando naturam procurat generationes rerum interdum ex simili,
ut apes eX apibus, pyros ex pyris, interdum ex dio simili,
97쪽
limili,ut apes ex verre tauri, vesipas ex carne asini, i arabaeos excarnibus equi, locustas ex carnibus muli,scorpiones ex basilasco,ranas ex anate, & piros per insitionem ex aliis arboribus transplantata specie. Similiter in mineralibus natura Rignit, vitrum, lapidei, metalla & caetera ex propria materia: quae eadem facit etiam homo ex aliena,non quidem contra, sed praeter naturam actiUa naturalia cum passivis coniungendo , Ut vitrum ex cinere, lapides vel lateres ex luto, sal ex rebus crematis, cinabarim mercurio & seliare. Ita quoque aes facit alias excoquendo ex propria minera,
utlapide pyrite vel fissili, alias ex diversae speciei
materia , ut ex ferro immissa extrinsecus uirma veluti principio mutationis per aquam Aialcanti. Non quod homo faciat vel creet formam Uel materiam saccipit enim utrumque a natura factum)1ed quod principium activum cum passivo coniungat ad producendum compossitum naturale Natura est quae dat formam, dat materiam, quae
muta corrumpit,generat: nos tantummodo foris ei obstetricamus nostro ministerio,& magiste- Altera ratio non est ratio , sed portentosium quo comminiscitur in ferro tantum ri accidentalem mutationem, quia per aquasillas minerales non introducatur color luteus' vel rubicundus, sed abstersi nigrore rubedo educatur, ita ut aes citrinum nihil aliud sit quam politum Cuprum, & cuprum ex serro factum nihil aliud sit, quam politum ferrum. Sed nugatur anti-
98쪽
hymista ita de metallis , quemadmodum caecu de coloribus. Primum enim ignorat, quid sit transmutatio substantiae, & quid alteratio coloris : Putans transmutationem aeris in aurichalcum
sim lem esse ei, quae est ferri in aes, cum tamen in ferro ferrispecies in aeris speciem trammutetur, in aurichalco vero non species, sed color duntaxat alteretur: qui sorti ignitione rursias abit manεte ς-
ris specie. Deinde nescit latine quid sit polire,quid
tingere appellans aurichalcum cuprum politum, quasi aurichalci coctores essent cupri politores; quem etiam pueri in officinis soloe ilmiredarguerent dc riderent. Caesalpinus libide metar. cap. q. cretis poliri metalla tradit,dicens: Alia cretasunt,as fullonias appellant, crubin argentum politur aurichalcum S ferrum. Et Agricola de natura fossi libr.Lcq u. 'Vae restingunt metalla , ut cadmia ct magnetis aes. Etenim si cadmia ad aes
addatur,aurichalcu sit,si magnetis, sid est alumen
plumosum aes candidit. Audis,absurde antichymissa, quem insania multennis speculationis adversiis artem chymicam etiam latin e loqui dedocuit,' eretis polici orichalcum, cadmia aes tingi, non poliri. Nitor politurae effectus est, color tincturae. Tettio semetipsam contradietione manifesta c5sutat, negans hic extrinsecus ih cuprum coloreta lateum introduci. Si enim tinctura artificialis, ut thesi ba. definit, est duarum substantiarum colo ratarum compositio, sine extrinsecus introducitur tinctura in cuprum ab altera parte compositionis, nempe a cadmia. Onia enim manifestius
99쪽
et , quavi aes Ladmia tingi extrinsecus, nec auruchalci coiorem ab intus ignis vi educi t si posset in cupro sola vi ignis latens rubedo educi & dilui, quid opus estet admixtione cadmiae ' Color erilo CitrInuS in auriChalco, non a cupro solo est, sed ab ambabus substantiis junctim, ex quarum mistura fit, tertium neutri simile. Item si color aeris citrini estet tantum educta rubedo dilutior, aut ex sola politione cupri perignem, non fieret accessio siu itantiae in pondere. Color enim intus tantum latenSin corpore, eductusquein actum ponderi nihil addit , at politio illud etiam minuit. Atqui ex cadmiae mixtura aes in igne pondere crescit etiam ad miraculum usique artificum , ut legitur apud Erchei um Caesareum docimastam. Color itaque orichalci non est educta latens rubedo in aere neq;
a politione, sed ex duabus metallicisset,stantiis iuba oc rubra fit mistus color medius citrinus. ALhaec sit ignis per cadmiam nigrorem aeris abstergeret, & id poliret tunc vehementior ignis&diuturnior id magis abstergeret poliretque. At excoctio aurich.lci fit certo ignis gradu definitisque
horis, ut artifices norunt, dc igne intensiore&in eo longioremora evaporat rursus cadmia, reditq;pi istina aeris rubedo. Ergo aureus color a mixtura cadmiae est, quatenus permanet cum aere, &non
abstersione nigroris vel politione: alioqui rubedo non rediret & maior ignis magis dilueret 6c poliret. Praeterca quis tibi dixit Cuprum ex serto sa- num esse ferrum politum Θ Dic unam autoritatem artificis vel viri saltem boni: vel unum saltem
100쪽
arguinera tam probabile ad speciem. Quia ita manifeste veritatem quinque sensuum negas , heste-bordinis potius refutandus es, quam rationibus.
Quη enim aliud est, cuprum dicere ferrum poli-ί ,quam nivem dicere atram. Ad quam λ α-νοίας άβρως αν nemo adhuc inimicorum artis hujus pervenit, imo confitentur omneS, ut supra Agricola, fieri ante aes purum probumque, quod etiam a ferro discernitur tactu,gustu, Odoratu,visu, duritie,amarore,odore,iono,colore.Imo nisi hoc artificio tota substantia ferri in totam substa tiam aeris transiret , portionem ferri etiam minimam certo ignis judicio in aeris huius excoctione deprehenderemus. Constat enim Ercheri, Faxit, caeterorum docimastarum dc excoetorum metallicorum concordi judicio aes ad regulam excoqui non posse,si vel parva ferri portio insiit,sed manere intractabile. Hinc scribit Agricola libr. 11. diremetallica, Si particula alicuius infumentifer ei caseu in catinum, ubi eliquatur, inciderit, aut ab homine malevolo injectafuerit , aes antequam ferrum consumatur, conli non posse, osciaborem duplicari. Hoc ver 5 aes, quod ex ferro fit, adeo est tractabile ut etiam praestet nativo, quale inprimis in Ruticente,de quo silpra audivimus. Diam igitur antichymista contra communem & sensia1ridc consensam hominum,infallibilemque docimasiam artificum dicit hoc aes ex serro factum non
esse aes, sed serrum positum, nihil aliud ex seipse