장음표시 사용
151쪽
Tabula Analogiam suanti continem.
l uantitas suantitas sturntitas
ta 1. Punctum. Esse. Essentia.
S. Aelio, PasLQuale. 3. Superfi-
Haec Tabula Analogiam rerum intellectualium ad quantitatis praedicamentalis sive materiales species factam repraesentat. Primo enim occurrit punctum, deinde linea , postea superficies, & tandem corpus; sicuti enim ex fluxu puncti fit linea, & ex hujus fluxu stiperfic s. &ex hujus tractu corpus; ita omnium reum genes es fieri existimandum est: In Physicis enim primo esse rerum Occurrit, quod puncto; secundo vivere , quod lineae; tertio sentire, quod superficiei; quarto illigere, quod solido recte comparari potest. Quid enim aliud est esse illud naturale, quod in natura rerum consideratur primum, qu1m individuum esse quoddam, a quo cuncta nascuntur, sunt Zc conservantur nisi punctum intellectuale ad actum; quae est existentia quid aliud Iinea, nisi naturae corporeae prolongatio seu fluxus quidam p & quid aliud superficies, nisi corporeae naturae ampliatio seu dilatio p& quid solidum tandem aliud est, quam id, quod impset,& perducit ad esse corporeum. ae omnia pulchre patefiunt in motu fluxus elementorum ad mixtorum genesin omdinato , in qua unumquodque eorum in sua prioritate & naturae simplicitate ut punctum , consideratur; in motu verci seu prolongatione sive fluxu prolongationis ad aliud elementum, ut linea; in dilatione vero & longe lateque distuli dispersione elementi , uti superficies; & tandem in ipso confluxu complexuque omnium elementorum, uti ipsum corpus miXtum. Quomodo vero haec principiis nostris applicari possint, dicam. Sic itaque Operare. Assumatur in exemplum Elementum aquae, de quo quadruplex consideratio oritur. Primo. Quid videlicet aqua sit, ut Compus simplex, & in prioritate naturae conside
Secundo. Quid sit & quomodo aqua ex simplicitate sua evolvatur, mota ad aliud elementum, cui jungitur. Tertio. Quomodo juncta alteri elemento longe lateque se diffundat. Quarid. Quomodo inde corpus nascatur mixtum. Atque huic quadruplici considerationi per artem adaptata principia nostra ingentem scribendi dictandique materiam exhibent. V. G. De communicatione seu diffusione. De extensione seu magnitudine. De modo consistendi. De potentia. De instinctu naturali. De appetitu. De viribus.
De quiete. s i. In prioritate naturae seu ut in simi plicitate sua consistit. l a. In eductione seu evolutione na- Naturae t Rqueae 1 centro ad circum
*qVς , dilatatione, in longe lateque
diffusa mole. . Ju constitutione corporum seu
152쪽
Quae per Quaestiones fusissime examinari possunt, uti:
De quo Quid haec omnia sint secundum esse totale; secundum partes essentiales; secundum attributa. secundum a stus: Deinde quomodo haec omnia inter se differant, quomodo concordent, contrarienturque, quomodo causent, medient, finiant &c. docebimus, per principia respectiva ordine progredien
Secundo. Hoc examine peracto procedemus paulatim a gradu entitativo quanti talis, ad vegetativum,& hinc ad sensitivum& intellectivum. Ascendit autem consideratio ad gradum animae, qui est vivere, veluti per lineam ex puncto evolutam, in quo de vita animae vegetativae agimus eo, quem praescripsimus, ordine & methodo; & ut uberiorem discurrendi materiam Obtineas, ea per decem praedicamenta Tabulae praecedenti annexa, deduces. V. G.
Quantitate Qualitate Relatione. Aetione Passione Locis, Animae. Deinde. Utrum . Anima Tempore Situ. Habitu
Extendat vitam in Corpor . Faciat vitam durare in corpore. Det potentiam vivendi corpori. Communicet instinctus. Det appetitus natural S. Tribuat virtutem operandi vitaliter corpori. Veraciter insit corpori. An quiescat, aut quo motu moveatur.
Cur Quantas Quomodo Qualis Ubi Quando Quibus modis, Sit haec vis animae in corpore. Hisce rite examinatis procedimus ad temtium Antinae gradum, qui est seutire, veluti per superficiem, & notat in anima substan tiam sensitivam, quantitatem , qualitatem sensitivam ; Sc sic procedendo per singula praedicamenta; ad quae denub applicabis principia Artis nostrae, eo prorsus modo, quo in praecedenti exemplo praestitum est; habebisque novos titulos & capita. V. G. De communicatione substantiali animae sensitivae ad corpus; de extensione ejusdem ad corpus; de duratione ejus. &c. In quibus omnibus per enneadem quae stionum excitantur novae propositiones tum generales, tum particulares per formalitates regularum Sc species earum. An Anima secundum substantiam possit communicare corpori sensationem p Quid sit illa communicatio λ De quo sit in quo consistat pHis quoque examinatis ascendit mens per modum profunditatis seu corporis, ad quartum naturae gradum, qui est intelligere; in quo agitur iterum per analogiam quandam.
153쪽
Substantiali Quantitativa Qualitativa Relativa Activa
i Passiva Durativa Locativa Siluativa. Habituativa d
Deinde his applicentur principia Artis nostrae, uti de
Communicatione Magnitudine Duratione Potestate Vi cognoscitiva Facultate appetiutiva Viribus Veritate Gloria Substantiae intellectivae. Deinde An, Quid, Cur &c. ea per Qua istiones examinando. V. G. Utrum vis sub-l stantiae intellectivae communicari possit ali- lcui, prae terquam homini; quae iterum per decem praedicamenta discurrendo; fusius deduci possunt, & habebis infinitam ad innumeros libros conscribendos materiam. Ex hoc modo procedendi, ex Corporeo quanto ad secundum, tertium & quartumentis gradum, pari analogia tanquam per filiam Ariadnae deducimur ad supremum intellectualis naturae gradum, quod est esse Angelicum , juxta supradictum quadruplicem naturae gradum. E. Gr. Naturam Angelicam scrutaturus, procede primo juxta analogiam quandam decem praedicamentorum ad res corporeae molis expertes adaptatam ; In qua primb Substantia, quam litas , qualitas, relatio, actio, passio, duratio . locatio, siluatio & habituatio angelici esse considerabitur; Deinde hisce principia Artis nostrae applicabuntur: videliceti de Bonitate seu communicatione seu aettit substantiali ipsius Angeli, De M. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. . I. o. a. S. OG. M.AE. Min. His positis singula deducenda per quaestiones. V. G. An & Quid sit talis communicatio actus substantialis Angeli; & finito praedicamento substantiae procedimus ad reliqua novem praedicamenta, & singula, quae ad esse Angeli pertinent, pari pacto discutiendo. Deinde finita discussione eorum , quae ad esse Angeli pertinent, proc demus ad secundum naturae gradum, qui vivere est; postea ad tertium, qui est sentire; deinde ad quartum, qui est intelligere . Omnia juxta memoratae analogiae filum: sunt enim omnes hi naturae gradus, suo quoque modo, etsi eminentiori perfectiorique in Angelis, caeterisque Spiritibus. Ad quod facile praestandum , Tabulam hic annexuiti
Vivere. Sentire. Intelligere. substantia.
Min. . Ex hoc graduali cognitionis progressu omnia dicta ad DEUM, rerumque divinarum proprietates possit ni per dictam analogiam detorqueri, in quantum haec omnia in D Eoidentificantur. CAPUT
154쪽
Per B. Per M. Per D. Per P. Per S. Per Vo. Per Vi.
Se Modalitate, sive de ui 1hone si modo.
Uaestio, Ruomodo, Modalitatem implicat, & subjectis universalibus, aliisque ad ea reducibilibus terminis applicari potest. In quatuor autem species dividitur. Prima Species Secunda Species Tertia Species Quarta Species' s Pars quaedam totius per se sit singulariter consides rata. Exponit mo- . Partes sint in ordine ad torum. dum, quo Totum sit in suis partibus.l Operatio totius in alia sitam transmittat similitudia nem. Verum, ut haec omnia rith applicentur ad Artis nostrae Regulas, Exemplum in humano corpore, caput, assumemus, quod juxta primam speciem, per se singulariter consideratur ; juxta secundam verb speciem , modus ostendendus est, quem re spectum habeat in ordine ad caetera totius Corporis membra; juxta tertiam vero speciem , quomodb omnia reliqua membra to tius corporis cum capite communicent; per quartam denique speciem, quomodo in toto semper reluceat similitudo partis. Dilucidaturus itaque caput humanum, vide primum modum existendi talis partis,& limitationem intrinsecae ejus perfectionis B. M. D. P. Instinctus, appetitus , Vi. Ve. G. T . U. . a. S. M. Μ. .H. quaSin certa quaedam capita juxta ordinem primcipiorum distribues ut sequitur
Exemplum primae Speciei Modalitatis. De qs Perfectione Disserentia
Causis Instinctu, Capitis humani.
FinCViribus Majoritate Veritate AEqualitate Gloria Minoritate Capitis humani. Hoc posito deduces singula per quaestiones applicatas 18. principiis. H G. An caput habeat modum determinatum,
in quo communicet cum caeteris mem
bris, & quis sit iste modus, quare, de quo &C. An caput habeat determinatam magnitudinem ' quid sit ista, quare, quanta, qualis sit, &C. An caput prae caeteris membris maximam firmitudinem adeptum sit, & quid sit ista, quare, quanta, qualis, &C. An caput aliquam habeat potestatem, & quid sit, quanta, cur, qualis, ubi, quando,
An insinctu naturae talem & talem figuram haseat quid sit ille instinctus, cur, qualis, quando, &C. An natura intenderit & appetierit illam; quid sit ille appetitus, qualis, Cur &c. An υires capiti insint ad Operationes faciem das. Quid si ut illae, cur, quales, ubi &c. ubi & copiosus campus dabitur de facultatibus & cellulis cerebri. An vere conferat ad humanas operationes Per Ue. perficiendaS. An natura quisat in tali figura capitis. Per G. An quaedam disserentia sit capitum; in quo illa consistat; quanta sit; qualis; cur; ubi, quando, de quo &c. Ubi de complexionibus varia.
An detur concordia inter capita; quid illa sit; Per quanta, qualis, quare, ubi, &c. An detur oppositiva quaedam inter capita conirarietas, & dispositio; quid, cur, quanta, qualis, ubi, &CUnde proveniat talis & talis capitis propor- Per citio; quid; chir p & sic de caeteris. Ad quid caput fit necessarium ad O-Ρei. perandum, quid, curt &c. Ad quid natura talem & talem capitis figu- Perram intenderit 'An caput unum altero majus sit, tum virtu- Perte, tum molC.
An omnia capita sint aequalia. Per AE. Hisce positis, examinabis singula, per I 8. principia. V. D. Ad primum: An caput habeat modum determinatum quo communi-R a cet
155쪽
Cet cum caeteris membris. Resp. assirmative. Et id hoc pacto probabis.
Illa pars habet modum determinatum, sine quo caeteris membris se apte communicare non posset. Tale est caput humanum. Ergo. Et sic procedendo de uno in alterum, im numerabilem discurrendi materiam obviam reperies, quae brevitatiS causa omitto.
Expedita prima Modalitatis specie, pro- Persecun cedes ad secundam; quae ostendit modum partium inter se ipsas. V. G. Quomod6 ca put se habeat ad collum, brachia, pectus,
stomachum, cor, hepar, pulmonem 3c caetera ordine membra; atque adeli toties praecedens methodus multiplicabitur, quoties
fit ejusdem partis ad alias comparatio; quae rursus per principia dilatari possunt. R G. s Cibos communicati stomacho. J Cibis implet eum.
l Corroborat Cum. t Et sic de caeteris.' s Perficit cor. Per B. Per B. l . ., i Extenditur ad cor. Per M.
Pes M. J J Conservat cor. Per D.
a ea ratio' Corroborat cor per spiri
l qRδ l tug animales aut vitales, J t qui sunt in corde. Per P.
Per P Unde fieri possunt diversi tituli alicujus libri. kὸrbi Grat.
s Communicatione. Extensione. Sustentatione & vivificatione. De Potestate. Ordine. Appetitu.
Quae omnia iterum examinari possunt per quaestiones applicatas 18. principiis. Iterum. Caput assumi quoque poterit, tanquam totum integratum ex partibus integrantibus illud: uti ex quinque organissensoriis, & cellulis interioribus cerebri; in quantum scilicet virtutem suam influit partibus, ex quibus constat; partes vero
illae communicant suam unaquaeque Virtutem & perfectionem, per quas caput ipsum consistit: In quo uti alia est ratio ipsius capitis totalis, de alia ratio ipsarum partium componentium illud; sic dupliciter quoque tota Ars applicari potest ad ipsum caput, &hoc pacto innumeri tituli seu capita disiponi possunt, ad propositionem assumptam plenius dilucidandam, applicando denubeas principiis essentialibus, uti de communicatione capitis ad partes, ex quibus integratur; de Extensione; Duratione&c. &per quaesitiones sine numero dilatari. Et quemadmodum comparando Caput ad partes suas, varii disponi possunt tituli re capita, ita per eundem ordinem Comparando partes ipsius capitis ad ipsum totum caput ; uti de communicatione omnium partium ad caput; de extensione partium ad totum; de conservatione partium ad totum ; de ordine, potestate &c. Quae deinde iterum per Quaestiones discutienda; ut quomodo partes existant in toto p Utrum partes possint communicare totum suum esse capiti Quid sit talis communicatio p &sic de caeteris. Per Quartam speciem jam quaeritur, quo- Per ua modo totum caput transmittat similitudi tam spe-nem suam, quae potissimum elucet in gene- UI '
ratione hominis, in quantum est actio naturalis & substantialis; vel in quantum accidentalis; cujusmodi est hominis in speculo comparentis imago. Prior innumeram philosbphandi materiam tibi praebere potest. V G. Utrum aliqua substantia 1 capite profluat, quae virtute similitudinem capitis contineat ; cujusmodi est portio seminalis, ex qua caput in generato formatur. Deinde illud per Quaestiones examinetur: Quidnam sit illa virtus, qualis, quanta, unde, cur: applicando ea deducendoque per principia , eo Ordine & methodo, quam praescripsimus; primb in titulos seu capita totum argumentum dispertiendo. Uti: Da communicatione similitudinaria & substantiali capitis generantis in generato. De EX- tensione talis similitudinis; De perseverantia in generato. De potestate; &c. Et utrum talis dari possit λ Quid ρ De quo p in
quo consistat λ Eadem de similitudine accidentali dici possunt; ut dum caput p r aerem in speculum transmittit similitudinem sui, sive speciem; per quam notitiam tradiatur admiranda de speciebus a quolibet compore emissis, notitia. Atque thaec de rerum materialium sensibiliumque indagatione sufficiant. Quoniam tamen nonnulla sunt entia spuritualia, quae non habent partes componentes; ut Anima & Angelus, idebjuxta an logiam
156쪽
logiam quandam partium sumi debent, cujusmodi actus animae, & potentiae animae substantiales esse possent; eci qubd Anima, sive Angelus actus purus minime dici possit, veluti DE Us; sed actus mixtus sit cum potentia , ex qua cum actu animae resultat tota anima. Atque hoc pacto de actu Animae, veluti de una parte Animae, eodem prorsus modo, quo de parte materiali egimus, tractari potest; uti de Communicatione actua li, Extensione actuali, duratione actuali,& sic de caeteris ordine principiis. Quae iterum per Quaestiones dilucidanda sunt; per quadruplicem Modalitatis Speciem. Et inita materia de actu Animae, ad potentiam ejusdem transeundum est, eodem ordine Scmethodo, qua dictum est. Quae inseque tibus fusius demonstrabuntur.
De ues bone sti do , si e de Temporalitate.
Ι-li poralitatem , ita tamen, ut aet Nnitatem seviternitatemque minime excludat. Quomod5 itaque res in tempore, quomodo in aeviternitate, quomodo in aeternitate sint, dispiciendum restat Tempus varie Considerari potest ; sino modo, pro mensura durationis creatae incorruptibilis; & sic leviternitatem includit. Alio modo stricte sumitur pro mensura durationis motus & rei permanentis generabilis & corruptibilis; & definitur a Philosopho, numerus motus secundum prius & posterius; seu mensura discretiva & determinativa durationis motus , secundum quod iste per prius & posterius correspondetinenturae seu durationi, quae motum men surat secundum prius & posterius; & hoc Tempus seu mensura dicitur esse tanquam in subjecto , in primo motu Coeli, qui est
veluti mensura reliquorum motuum, & actionum temporalium, quae in inferioribus fuit. Tale autem tempus secundum rationem formalem dicitur esse ratio discretiva li animae, qua anima animadvertit prius &posterius in motu, & quibusdam aliis operationibus ; Secundum rationem vero ni terialem dicitur motus, qua motus est mal teria, super quam, &in qua demonstratur duratio temporis, ut fit in motu & defluxu arenae seu aquae in Clepsydra , per quem anima discernit horam , quam sine fluxu arenae deprehendere non posset; atque adelitempus nil aliud sit, quam duratio seu mora
motus ab anima numerante,in quantum mediante motu mensurat continuationes vel durationes aliorum.
Atque ex hoc motu tota dependet temporis distributio, in saecula, lustra, an OS, menses, dies, horas, minuta. 2Eviternitas verb definitur mensura durationis rerum incorruptibilium , quae uti principium habet sui, sic fine caret. Cujus haodi sunt, Angelus, Anima rationalis, Materia. AE ternitas verti est interminabilis vitae possessio tota simul & perfecta; seu duratio quaedam itideficiens Ze omnino immutabilis, cujus esse est semper totum. Et de hisce tribus, hic paucis per Paradigmata acturi sumus.
Se Tempore sive de sugstione quo L.
Uaeritur itaque primli, Quando homo proprie sit Respond. per quatuor species Regulae Quid. Hominem tum esse quando est totum esse corporale& spirituale absolutum hominis. Secundb,
quando forma & materia uniuntur. Tertiti, quand5 exercet operationes homini convenientes : quand5 transmittit aliquam sui s- militudinem in alium. Notandum hoc loco , hanc Regulam Quaestionis de ando, alias quatuor Quaestionum Regulas involvere; δc sunt Regulae de Quid, de quo, regula modalitatis, &instrumentalitatis, ex quibus nascuntur 1 3 .
modi quaerendi per Quando, qui sunt ejus
species. V. G. Si quaeratur; Quando sit ho mo in esse suo naturali pper primam Regulam de Quaest. Tunc hominem esse completae perfectionis, quando totum esse hominis abse
l R. iterum per secundam speciem Regulae
uid. Tunc esse hominem complete perfectum ; quando formae & materiae perfecta facta fuit unio. R. per tertiam speciem Regulae V M. Τunc dicimus esse hominem perfectum,
quando inclinationes de proprietares naturales ei insunt.
157쪽
Et per quartam speciem regulae . uid. Quando corpus aliquam actionem edit in
alio. Per Regulam, de , quae materialitatem notat, & triplex est: Primitiva, Deri, vativa, Possessua, ita Respondetur. Primo. Tunc esse hominem, quando causatur & generatur ab alio. Secund6. Gando partes derivantur & uniuntur in eo.
Tertib. Quando corpus hominis possidetur ab alio, vel ipsum possidet aliquid. Item per Regulam Modalitatis supra tradi
tam. R. 1 . Tunc esse hominem, quando pars hominis modificatur & dete
z. Tunc, quando pars ordinatur ad alias. 3. Quando totum esse hominis integratum est.
. Quando sui emittit similitudinem. Per Regulam verti instrumentalitatis ,
cum quo. R. 1. Tunc hominem esse, quando est in- 12. strumentum partiale Corporis hominis. 1. Quando sunt plura instrumenta tan- I 3. quam partes instrum utales corporis hominis. 3. Quando totale instrumentum corpo- I .ris hominiS.
. Quando emittit similitudinem sui. I s. Per has Regulas pari prorsus ratione d prehenditur ratio temporis, per essentiarurei in Regula per Quid: per materialitatem rei in Regula, De quo; & per modalitatem & instrumentalitatem in Regula, Cum
quo. V. G. Ubicunque quaedam , quae materialiter durant, reperiuntur, Πecesse est, ut tempus sit, per quod ipsa durent & mensuremtur. Sed homo durat materialiter. Ergo. Si vero dicta velis ad principia Artis applicare , conficies octodecim capitum argumentum, quo totius temporis ratio enodetur. V. G.
De actu & communicatione temporis in esse ab luto corporis humani. De magnitudine temporis, quo in utero formatur homo De praecisa conserῬatione temporis in eo. De potestate temporis in formando corpore humano, ubi de primorum membrorum genesi. De ordine temporis in tali esse abstulo. De appetitu & instinctiva vi temporis ad expellendum. De meritate & infallibili temporis regula considerando ordinem naturae. De quiete seu gloria temporis, absoluto corpore. De disserentia temporis in corporis fabrica, ubi de novimestri Sc octimestri partu. De concordauria temporis ordinaria in novi mestri genesi. De contrarietate temporis in corpore formando. De principiis & causis formationis. De mediis in eo rite formando. De fine quem intendit natura per tempus. De majoritate temporis, sive de excessu durationis foetus in utero. De aequalitate temporis in ordinaria mora foetus in utero. De defectu temporis, quo foetus ante vel post tempus editur. Horum deinde capita singula per Quae-lstiones examinabuntur ordine. P . G.
An actus & forma temporis sit in absoluto esse corporis humani. sQuid si , & qualis sit talis actus tempo
Cur sit; quantus sit; quomodo sit; ubi sit; 3 c. Et deinde haec iterum deducentur per quatuor species Regularum Quid, De quo, audo, Cum quO. Ex quibus rite discussis immensa resultabit de formalitate temporis notitia , seu de modo existendi in tempore, quae est propria
ratio, quam Regula, Auando, intendit. His rite discussis & examinatis, 1 materi libus & temporalibus ascendituus ad modum considerandi ea, quae sulat aeviterna: ut sunt Anima, Angelus, Materia; quae Ο-mnia iterum examinabuntur per I s. species, ando, paulo ante adductas; cujusmodi sunt quae sequuntur. I. De
158쪽
De esse absoluto. De partibus componentibus essentialibus. De inclinationibus & proprietatibus. De actibus exterioribuS.
De derivatione seu constituentibus partibus angelice conssiderati S.
De possessione, quomodb postideatur & pos adeat Angelus. De actu & potentia, quae sunt partes. De Concursu unius partis ad aliam. De totalitate Angeli absoluta & determinata. De ei Dissione similitudinis 1 tali totalitate. De Angelo, in quantum habet potentias, quae sunt intellectus
De concursu instrumentorum partialium. In quo est totale instrumentum.
De actione totali emissiva similitudinis sui., Angeli vel Animae. Haec Capita iterum fusissime dilatari possunt per eorundem applicationem ad I 8. principia & Quaestiones, distribuendo ea in
nova Capitula titulos , veluti assumpti argumenti rivulos quosdam. V. G. 1. De actu & communicatione aeviternit iis inesse absoluto. a. De magnitudine aeviternitatis in eo. 3. De duratione aevi ternitatis in eo. . De ordine, appetitu. Vi.Ve.G. . . . I. S. OG. M. H. Min. JEviternitatis in eo.
Quibus positis applicabuntur Quaestionum s upra adductarum Regulae, de Quid, de Quo, Quyndo . Cum quo, & emerget denuo innumerabilis discurrendi materia. V. G. Per Regulam primam de Quid. Utrum aevi ternitas possit mensurare esse B. Angelicum & communicari illi. Quid sit talis Communicatio , Cur, De quo, &C. Deinde. An sit aeviternitis ex parte termini infinita '
M. Quid sit illa infinita,' qualis p
D. An sit duratio quaedam successiva, an non:
Quid sit illa duratio pAn sit in potentia, an actu tota λ & quid sit
illa potentia ante actum p An aeviternitas sit comprehcn bilis rAn omnia appetant aevi ternitatem p An, & quaenam vis sit aevi ternitatis 3 An mere tempus involvat.
De gloria aevi ternitatis. Et sic de α. U. . . a. S. cc. M . Aviternita
Tandem discussa Temporis & aeviternit iis natura & essentia, transeundum ad ipsam aeternitatem, qui D E U s est, interminabilis tota simul & perfecta vitae possessio, indeficiens , immutabilis, indivisibilis, a nullo Creaturae intellectu comprehensibilis; possumus tamen secundum analogiam quandam dictorum 1 s. modorum eswndi, uti ad corruptibilium in tempore, ita ad D E I in aeternitate existentis notitiam pervenire; a que adeo totam de aeternitate materiam incerta capita dicto modo redigere; quae deinde discussa & stabilita per 18. principia, quaestionumque species,interminam dabunt disserendi materiam.
Titi si seu capita Argumenti de aeternitate, per Is. nodos essendi in aeternitate.
1. De esse totali. a. De coessentialibus, Tivum, are, bile. 3. De Attributis intrinsecis. . De actu. s. De principio sine principio. 6. De derivatione. ' . De posse one. 8. De ratione per modum partis. s. De ratione per modum partium ad totum nostro modo intelligibilium a1 o. De ratione, qua per modum instrumenti partialis consideramus.11. De ratione, qua per modum concursus instrumenti partialis ad aliam partem consideramus.1 a. De ratione considerationis per modum instrumentalem totalem in aliis. 13. De modo emissionis similitudinis in alia. laeternitatis
159쪽
Atque per hosce 1 r. modos, fusam habebis disputandi materiam, si eam rursus ad 18. principia applicatam per quaestiones agitaveris; in titulos totam resolvendo male riam juxta seriem principiorum. V. G. s Actu & bonitate essentiali Disserentia
Infinita duratione Concordantia Duratione & simultanea Conirarietate permanentia.
Potesate J Ins nectu, Hiernitatis.
ssiternitatis. Haec si denub per Quaestiones ordine examinaris, tot ac tanta tibi de aeternitate di cenda occurrent, quanta vasto volumine comprehendi non possint. V. G.
Utrum sit actus & communicatio aeternitatis respectu aeternitatis & temporis λUtrum se extendat aeternitas secundum aliquem modum ad aeterna & temporalia Utrum duratio aeternitatis possit inveniri
in re aevi terna & temporali ρ Sive utrum aliqua creatura aevi terna possit esse ab aeterno.
Deinde per Regulas, de Quid, de Quo,
Quale, Quantum, Quando, Cur. dcc. Ordine omnia & singula examinanda sunt. Quae omnia, non uti in creatis rebus fit,
D Eo applicari debent; sed uti dixi, per
analogiam quandam rerum creatarum finitarumque ad infinitum; hoc enim, quicquid in creatis rebus perfectionis existit, & reperitur , in se eminenter contingi; operamurque juxta modos durationis aeternae, abstrahendo & removendo ab ea omnem imperfectionem; ut proinde hi modi solummodo modificent & dirigant intellectum nostrum ad divina attributa cum ea reverentia & humilitate, qua decet, investiganda ; quomodo DE Us in aeternitate,
hoc est, in se ipso sit & existat. Atque haec de Regulis Quando sussiciant.
Omplicat haec Regula Omnes qUalitates rerum tam corporalium, quam spiritualium; Quemadmodum enim in Regula de Euanto duplicem constituimus quantitatem , moli S& virtutis; ita pariter hic duplicem adstruimus qualitatem; aliam incorporeis, aliam corporeis rebus Competentem : quarum utramque iterum duplicem statuimus: aliam intrinsecam & essentialem: aliam extrinse-Cam, appropria tam & accidentalem. Hoc
pacto propria & primaria qualitas intellectus est intelligibilitas, cum qua intellectus cst habituatus; estque eidem intrinseca &essentialis, sine qua intelligere nequiret; a que in hac disponitur species intelligibilis,& recipit quandam similitudinem intelligibilitatis interioris & substantialis, ut possit ab intellectu intelligi; ex qua procedit extrinsecum illud intelligere, quae est substantialis intelligibilitas intellectus: illa autem quae reperitur in specie intelligibili, accidentalis est, acccidit enim speciei intelligibili illuminari ab intrinseco lumine intellectus, 3c hoc pacto fit intellectio, , qua actione seu qualitate primario &essentialiuter denominatur qualis: Est enim primaria& secundaria qualitas, ut patet in igne , cui prinici convenit essentialiter esse calidum, secundarici vero esse siccum; quae Omnia ut plane enucleentur. Nota, in Elementis proprias considerari qualitates veluti formas quasdam. V. G. In Terra siccitatem; frigiditatem in Aqua; in Aere humiditatem, in igne caliditatem ; secundum quas unumquodque istorum elementorum formaliter consistit. Hoc pacto,
quando Terra communicatur aquae, reci
pit ab aqua frigiditatem; quando aeri, humiditatem: quando igni, caliditatem; quan- db ignis Terrae, recipit ab ea siccitatem; &hujusmodi qualitates superventaneae dicuntur extrinsecae & appropriatae. Sed vide,quae de hisce fusius in Arte Combinatoria de Combinatione Elementorum tradidimus; Ex hisce enim mixtionibus, quicquid in corpore
160쪽
poreo Mundo spectatur, componi necesse est. Sed ut ad nostrum institutum propius accedamus; jam videamus, quomod6 per Regulam de , ingentem nobis de quocunque mixto philosopliandi materiam comparemus, tum ad dicendum, tum ad scribendum opportunam. Si itaque de Terra nobis sermo futurus
esset, prim6 in Capita quaedam referes Omnia illa; quae essentialiter & formaliter Elemen tum Terrae constituunt; cujusmodi est siccitas, sine qua nec concipi nec consistere potest; forma ejusdem esentialis corpulentiam & soliditatem omnibus reliquis mixtis corporibus tribuens; quae juxta principia nostra ita disponeS.
s Actu seu bonitate siccitatis Terrae. Magnitudine siccitatis, in quantum omnia alia corpora solida facit. Duratione, in quantum omnia subsistere facit. Potentia in coagulandis corporibus. Instinctu, quo pugit humidum. petitu ad unionem partium. Viribus, quas exerit in constitutione mixtorum. Veritate consistentiae ejus. Quiete & gloria in loco sibi proprio. . . .. a. S. m. M. AE. Miri. Siccitatis Terrae. Haec deinde per quaestiones examinabun
An siccitas sit aetus formalis Terrae γ quid sit illa ρ Qualis p Cur Ubi ρ &c. Et sic de caeteris ordine titulis examinandis procedendum est, per quos intellectus quaerendo & investigando propriam 3c essentialem qualitatem Terrae , di currit. Et Modus, qui de elemento Terrae dilatando hic tradi tus est, erit instar fili Ariadnae ad investi
gandum eodem modo caeterorum elemen torum naturam, proprietatem & qualitates
essentiales. Sed de his fusius in Medicina
Combinata. Diximus de Qualitatibus elementaribus, jam de qualitate animi dc corporis, quarum illam Logici dispositionem & habitum,lianc, formam & figuram nominant, agemus: quarum utramque pulchre pariter per Artis nostrae principia deduces hoc pacto : Si V. G. agendum esset, de qualitate essentiali ipsiuς dispositionis aut habitus, aut de accidentaliqualitate in ordine ad diversos actus, possi mus haec omnia dilatare per nostra principia eo modo, quo in praecedenti exemplo osten dimus. Idem fieri potest in forma & figura. Sed exemplo res patebit luculentius. Quaeritur itaque de Habitu, uti est radi cata qualitas, firmata & immobilis sive disti culter mobilis ad operandum. De hac qualitate hosce titulos juxta principiorum ordinem formare poteriS.
Communicatione seu actu formali, Exten ione & magnitudine, Duratione, potesate, Instinctu, petit Virtute, Veritate, Gloria, Talis Habitus. DC
Juxta hos titulos singula per Quaestiones examinabis hoc pacto. B. An detur actus formalis, seu bonitas
habitus. M. An extendatur ad operandum.
D. An possit immobiliter durare in opera
P. An habeat aliquam tim instinctiυam ad operandum. S. An proprie appetat cognoscere. Vo. An Ures habeat ad operandum. Vi. An vere sit radicata qualitas. Ve. An & in quo quiescat. G. An differat, concordet, contrarietur, causet, mediet, finem intendat. &c. Deinde quid haec omnia, cur, quomodo, ubi, quibuscum, de quo sint. Quae Omnia eodem ordine formae & figurae applicanda sunt. Et quoniam in intrinsecis qualitatibus dispositio semper praecedit habitum, In extrinsecis verti, forma figuram; In iis disquisitionis tuae argumentum auspicaberis semper a dispositione, in his 1 forma. V. G. Sit tractandum de forma substantiali hominis, quae est anima; hanc ita deduces per nostra pri ipia.