Athanasii Kircheri e Soc. Jesu Ars magna sciendi, in XII libros digesta : qua nova & universali methodo per artificiosum combinationum contextum de omni re proposita plurimis & prope infinitis rationibus disputari, omniumque summaria quaedam cognitio

발행: 1669년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 철학

181쪽

' 1 ues An Tis MAGNAE SCIENDI,

naS columnas divisa; prior continet numeros Ordine naturali se consequentes, & re- lruna combinandarum numeros designat; Altera vero columna magno numerorum foetu praegnans, denotat, quot, quibuslibet rebus assumptis ex eorum permutatione aliter & aliter facta, conjunctiones differentes emergant. V. G. Si quis velit scire, quoties lseptem res assumptae inter se permutari possint, sive quot simpliciter conjunistiones as signari possint ; mox tibi omnium possibilium conjunctionum multitudinem in Secunda Columna correspondens numerus eX- hibebit ; Verbi Gratia so*o, toties enim se-lptem differentes res inter se permutari po-lterunt, non pluries. Vides itaque Combinandarum rerum numerum semper habere e regione correspondentem numerum com

junctionum differentium quantitatem. Vides quoque decem res toties permutari pos se, quoties numerus K continet unitates: pati ratione Viginti toties permutari possunt, quoties numerus V demonstrat. Extendimus autem hanc Τabulam ad so, ne quicquam ad curiositatem Lectoris satiandam omifisse videremur. 'SΤRUCTURA TABULAE.

Conficitur haec Tabula duplici modo: Si

numerus rerum combinandarum ordine naturali extendatur; omnes enim ordine in seducti dabunt summam rerum combinandarum quaesitam: V. G. Si duodecim res combinandae sint, eae ordine naturali describendae sunt hoc modo. I, 2, 3, , F, 6, 7, 8, 9, Io, II, 12. Si deinde hi ordine, quo scripti sunt, inter se multiplicentur, prodibit numerorum Congeries in Tabula e regionera signata litera M. toties enim non pluries res dictae permutari possunt. Vel etiam brevius : Duc proxime praecedentem productum uumerum in secunda columna in eum

qui consequitur in columna prima, & idem prodibit, uti Tabula docet.

COROLLARIUM.

Ex quibus sequitur Combinatarum rerum incrementum in tantam paulatim multitudinem exurgere, quantam verbi gratia ultimus, so, primae columnae numerus adnexam exhibet, qui sane tantus est, ut, si totum universum arena maris impleretur,

eam alteri adhuc Mundo implendo sussicien

tem asseverare ausim.

Ex quibus patet, quantus Combinatiouum numerus exurgeret; si non so. sed ioci.

meri ad unius milliaris spatium, aut ex polo ad polum extenderentur, quae tamen coma binationes etsi humano ingenio inconcepti

biles sint, nihil tamen & non nisi punctum,

aut unitas ad aeternitatem comparata existunt. Secundus t Uodus Strictior.

Si nosse cupias, quotcunque rebus Propositis, quot simpliciter conjunctiones ex ipsis fieri possint, non solum intelligendo, quandb binae sumuntur , sed etiam , uti postea patebit , quandb ternae, quatUrnae, quinae &c. hoc est, quot modis distinctis inter se comparari possint; effcietur id hac

arte & industria PRO PUSIT Io II. Quandocunque tot nomeri in dupla proportione quot res sunt propositae, a susumuntur, re a summa omnium subtrahatur numerus rerum; reliquus indicabit , quotnam distinctis modis res propositae inter se comparari possint. Verbi Gratia. Si scire cupias, quotnam modis distinctis quatuor primae qualitat

inter se comparari valeant, ita operare. PO-nantur ab unitate incipiendo quatuor numeri in dupla proportione hoc Paeto. I, Θ, 4, 8. quorum summa est is , abjectis ergo ab hisce 4 , tot videlicet res, quot combinandae proponuntur , & remanebunt II. numerus combinationum quaesitus, uti in si quenti exemplo patet.

Vides in hoc Exemplo solas

attendi combinationes , id est , quotnam modis distinactis quatuor qualitates pri-naae ad invicem

conjungi possint , sive sint possbiles sive impossibiles,&

quod id fieri non possit, nisi undecies, uti in praesenti typo litera A signato patet. Si vero strictissime, quotnam modis illae inter se ita combinari possint, ut possibiles tantum combinationes elucescant, id cons queris hac ratione: Multiplicentur quatuor res propositae per numerum immediate minorem , videlicet per tria 3. &productum inde numerum dimidia, & provenient 6,

qui est numerus combinationis strictissime sumptae ; Id est, si bime tantum res semper

sui nan

182쪽

sumantur, ut in sequenti Exemplo litera Bsignato apparet.

a. Hum. Cal.

L ACr. i Possibilia. 3. Frig.

Hum.

J Terra. J

7 Contraria Incompos

6. Hum. Sic ἀ

Vides in hoc Exemplo binas tantum qu litates comparari , non tres aut quatuor, ut in praecedente. Unde haec combinatio strictissime si imitur : potest tamen utraque regula, tam haec quam praecedens ad omnes res extendi , uti in praecedenti Exemplo, quinque res, uti sunt quinque praedicabilia vigesies sexies combinari possunt, id est, intex quinque praedicabilia, as comparationes fieri possunt , ut ex numerorum subdupla proportione positorum in se ductorum numero pated. Sed exemplum appona

Sint quinque res sub dupla proportione

positae et, a, , 8, 16. Si enim ultimum 16 duplicaveris, & s. a producto numero 32 abstraxeris, remanebunt 27. numerus comparationum faciendarum quaesitus. Hoc pa-

isto invenies quotnam diversae septem planetarum aspectuum conjunctiones fieri possint, siquidem juxta regulae processiam invenies 1ao. Vertim de his omnibus suo

tempore uberrima dabuntur Exempla. Quare hoc loco constituendarum Combinationum tantum regulas dedisse sufficiat. Tertius Modin combinandi res, quarum aliquae eaedem. PRO Pos ITIO III.

Quandocunque datis quibuslibet rebus, inter quas aliquae eaedem vel similes sunt, & non omnes differentes; quota nam hujusmodi combinationes fieri

queant, reperire..Solet nonnunquam contingere, ut duae aut tres, aut quatuor, aut quinque inter res propositas, similes & prorsus eaedem reperiantur ; Itaque quotnam combinationes ex iis exoriri queant, indagandum nobis restat; certum enim est, hujusmodi res non tantam combinationum copiam admittere, quam res certo numero comprehensae, quae

prorsus distinctae sint. Sint itaque res propositae , in quibus, 3, 4, F, 6, 7, 8, 9, Io. &c. sint prorsus similes& eaedem. ut videre est in sequentibus po

lysyllabis:

Nomen triliterum. Quadriliterum.

Pentagrammatum. Pentagrammatum. Hexagrammatum. Heptagrammatum. Octogrammatuin. Octogrammatum. Enneagrammatum. Literas asstimimuS,

ALA.

SARA. MARIA. AMARA. PAULUS. POPULUS. MARABANA. PERIMERE. PARASANGA.

quia nobis rem explicant, & omnibus aliis rebus facile pari an

logia applicari possunt. Ubi vides, in voce A L A, A, literam bis reperiri in S A R A quadrilitero pariter bis; in Pentagrammato MARIA iterum bis; in A M A R A, A, ter : in voce HCXagram

quater. His itaque positis : quoties dictorum nominum literae inter se combinari pos sint, & quotnam ex iis conjunctioneS, Omnes differentes fieri queant, jam per tot dem regulas explicandum est. Sit itaque. Regula I. Primo vide, quot res combinandae sint propositae. Secundo vide, quotieS una & eadem inter res proposita Occurrat. Si itaque duae similes inveniantur, tunc divide combinationum numeros rerum diversarum, numero propositarum rerum respondentes,quos tabula generalis continet,por as& habebis quaesituin scit. 3 ut

quoniam in voce ALA trilitera duae literae eaedem sunt, tunc divides 6. num rum trium rerum propositarum per a & provenient 3 numCrus quaesitus, uti in margine patet. Si verti quadriliterat SARA duas literas habuerit similes, divides et numCrum combinationum quatuor rCrum propositarum per a , &prodibit Ia . numerus quaesitus. Sic vides in Pentagrammato MARIA, A bis poni:

Divide itaque reto numerum combinationis quinque rerum per a. & habebis 6 o. numerum quaesitum ; sexagies enim hoc nomen combinari poterit non pluries. Et hoc pacto procedes in infinitum. Regula II. Quandocunque inter res propositas tres inveniuntur similes, tunc num rum Combinationum numero rerum Propositarum correspondentem divides per s.& habebis intentum. Verbi Gratia nosse cupis, quoties, A Μ A R A, vox Pentagram

mata

183쪽

ART 1s MAGNAE SCIENDI,

mata in qua tria AA A continentur, combinari possit, divide 1 Eo num rum combi nationis, numero quinque rerum propositarum in Tabula generali respondentem, per 6, & habebis ac . atque toties vOX AL IAR A combinari poterit, non pluri S. Regula III. Quandocunque inter res propositas quatuor res inveniuntur similes &ecedem, tun C dividOS numerum combina tionis numero rerum propositarum correspondentem , per et , & habebis quaesitum. V. G. in voce MARABANA octilitera, litera A quater invenitur: quaeritur combi nationis numerus; Divide itaque combinationem, octo rerum propositarum numero correspondentem, videlicet o 32 o. per Σέ& habebis 168 o. combinationis numerum quaesitum. Reguia IV. Quandocunque inter res propositas quinque res similes reperiuntur; tunc

combinationum numerum numero rerum

propositarum correspondentem divides per Iao, & quotiens dabit quaesitum. Regula V. Quandocunque inter propos tas res plures quam octo sex inveniuntur si miles, tunc divisio combinationis rerum, nu mero rerum propositarum correspondentis instituenda est per ao, ut habeat quaesitum in quotiente. Regula VI. Si verb inter res progositas plures quam octo vel novem septem similes inveniantur, numeri combinationis divisio instituenda est per so o, & quotiens dabit quaesitum. Et sc in infinitum. Verum ut unico oculorum intuitu omnia comprehendas , hic Tabulam subjungere volui, in qua statim, datis rebus propositis,& dato numero rerum inter eas similium Scearundem, dicto citius datarum rerum combinationem reperieS. TABULA II. COMBINATORIA,

O isdem nto rima mutationum, rerum, in quibus non 'necisa dipei sim, sed qui edam si unt similes.

184쪽

Usus inbutae.

Us Us TABULAE.

Habet haec Tabula decem Columnas, Ordine proportionaliter descendentes; in prima continentur decem numeri significantes res combinabiles, sive seriem rerum combinabilium. Secunda Columna continet combinationes rerum , quarum singulae inter sedisserunt: ita res quinque mutari possunt

1eto. vicibus: Septem vero resso o. Tertia Columna continet Combinationes rerum, quarum duae eaedem sunt. Quarta Columna continet Combinationes rerum , quarum tres eaedem sunt, &sic de caeteris ordine Columnis usque ad decimam columnam, in qua Combinationes rerum, quarum ΠOVem eaedem sunt continentur.

Usus igitur hujus Tabulae hic est ; si quis

scire cupiat, quoties nomen aliquod octo, Verbi Gratia literarum mutari possit, quod tamen quatuor literas habeat easdem, uti

hoc fictum nomen MARABANA Ostendit , in quo cum quatuor literae sint eaedem, quaeritur, quoties id combinari possit. Qua re igitur, in prima columna. VIII. tot enim literarum nomen propositum est in dei mde Columnam Combinationis rerum, quarum quatuor eaedem sunt, & angulus communis dabit 168o; & toties propositum nomen octo literarum, quarum quamor emdem sunt, combinari poterit. Ita nomen sex literarum , quarum tres eaedem sunt, 12 o. vicibus commutabile est, quem numerum habebis in angulo communi, si a numero VI. in prima Columna transversim, &in quarta Columna deorsum progressus fue

Ita vides sex res omnes differentes 72o. vicibus mutari posse; Si verb illarum duce

fuerint eaedem, 36o. Si tres eaedem Ieto.

si quatuor eaedem, 3 o. si quinque eaedem, sexies. Si sex res eaedem, o. Haud secus procedes de aliis rebus quotlibet intra denarium contentis. Composuimus autem hanc

Tabulam ex Regulis paulo ante traditis, ut proinde dissicile non sit, eam ad quemcunque numerum CXtendere.

Si vero cuipiam lubeat hanc Tabulam ulterius extendere, is ita procedet. Primo videat Tabulam generalem ad yo extensam& habebit negotium peractum,si ordine numeros Combinationum diviserit per numerum proxime minorem. Verbi Gratia in hac

Tabula, secunda Columna est deprompta ex Tabula generali, & rerum prorsus differentium Combinationes continet. Si itaque inter tres res propositas duae fuerint similes, vide in prima Columna numerum III, tunc in secundaColumna numerum 6. tribus

rebus propositis correspondentem divide

per a. immediate minorem in eadem Tabu

la, & prodibunt 3. quae inseres in Columna tertia, cujus titulus est, In qua duae res similes

'in angulum communem ; & si per eundem numerum a dividas et . Combinationem quatuor rerum propositam , prodibit 1 a. quem in Columna in correspondente loco pones. Haud secus si 1ao. per duo diviseris, habebis 6 o. Si per eadem reto, FO O, P a O. rerum propositarum Combinationes diviseris,habebis quotientes 6o, 36O, TyΣO,aOI6O. in Columna tertia ordine collocandos numeros; hi enim monstrant, quoties dictio uotlibet literarum, quae tamen binas eas em habuerit, combinari possit. Secundo , si in dictione quotlibet literarum tres literae similes fuerint , tunc divides omnes Combinationum in Secunda Columna numero propositarum rerum in prima Columna Correspondentium numeros per s. qui tertium ab unitate locum obtinet.

Et si quatuor in quacunque dictione liter. Efuerint similes , tunc dictos Combinationum in Secunda Columna numeros ordine divides per numerum minorem, & quartum ab unitate locum obtinentem , ist cliper et , & habebis omnes ordine numeros in quinta Columna collocandos; Et si quinque literae in quapiam congerie literarum fuerint similes, tunc omnes productos in secunda Columna numeros divides per numerum, quintum ab unitate locum obtinentem, id est, per reto, & habebis omnium literarum, in quibus quinque fuerint similes, Combinationum numeros in sexta Columna collocandos. Pari pacto, si in congerie quadam literarum sex fuerint similes. tunc Combinationum in secunda Columna divisio fiet per numerum , sextum ab unitate locum continentem, qui est rao, & quotientes ordine Coluinnae septimae inserendae. Hoc pacto vides Columnae octavae numeros , Omnes esse quotientes numerorum

secundae Columnae per so o. divis brum, &nonae Columnae numeros, quotientes ego numerorum in secunda Columna, Per o3a odivisorum: Et decimae Columnae numeros quotientes esse numerorum in secunda Columna contoniorum, per 36a 88o. divisi,-rum , & sic tabulam continuabis in infinitum. Vertim quoniam negotium hoc ob divisiones intricatissimas non tam utile quam laboriosum est, nos tabulam ad ro. tantum extendimus , ut vides. Si vero

quispiam scire velit, viginti res differentes, in quibus 2, 3, , y , 6 , 7, 8, 9, usque ad a Osimiles fuerint, id consequetur hac ratione : Divide numerum Combinationis et O r rum; Herbi Gratia. 2 3ryoa oo 817664 COOO,

185쪽

per et , & quotiens dabit combinationem rerum , in quibus duae fuerint similes : Si Vero eundem hunc numerum per 6. diviseris , habebis quotientem combinationis rerum, in quibus tres fuerint similes, quaesitum. Si res quatuor fuerint similes , divides dictam combinationem per a ; &habebis combinationem rerum, in quibus quatuor sunt, silmiles , & sic ordine pro

cedes , dividendo dictum numerum per C A PLconsequentes Ordine numeros combinationum in tabula generali contentos, us que ad rq , per cujus combinationis numerum Ia I 6 si Oo o 88 32 Coo , si diviseris suapra exhibitum viginti rerum combinationis numerum, quotiens dabit combinatio Rem rerum et O , in quibus novemdecim sunt similes, & vigesies tantum combinari poterunt. Non secus in omnibus aliis pro

-οἀm I. Combinationis applicum permutatium terminorum implicium.

Τ Lector innumerabilem & incredibilem combinationum ube talem luculenter videat, hoc loco primum de simplici combinatione terminorum agendum est , qua ostenditur, quot res differentes inter se permutari queant, ut nunquam coincidant inter se comparatae. Primo itaque considera terminos A

tis nostrae, sive principia quadruplici Alph beto proposita , cujusmodi sunt. Novem quaestiones ; totidem praedicata absoluta, totidemque Respectiva, & denique novem subjecta; atque haec sunt Artis nostrae principia omnium simplicissima; quibus si jungas

novem praedicamenta, terminosque ad novem praedicata absoluta reducibiles ; inde nascetur tanta propositionum farrago, quantam supra in combinationum Tabula num ris expressimus. Sed ut propositum nobis 1copum adoriamur. Nota nos hoc loco minimδ tradituros terminorum combinationem, in quantum absolute considerantur , sed in quantum propositionibus formandis inserviunt; Proia positionum autem combinatio eb collimat.

ut inde Syllogismi conficiantur universales ad propositae quaestionis veritatem demonstrandam. Quemadmodum enim elementa, dum veluti simplices termini considerantur, positive nullum in animo Auditoris consensium aut dissensum ponunt, nisi per definitiones , distinctiones, divisiones, compositiones, in propositiones. & ex his in syllogismos demonstrativos evolvantur, ita termini Artis nostrae pariter per se considerati, nullum in animo veritatem aut falsitatem ponunt, nisi illi inter se, vel cum subjectis universalibus, aut cum iis, qui ad eos quovis modo revocari possunt, terminis apte

componantur.

Dico itaque , quod in hac terminorum Artis nostrae combinatoriae methodo semper statuendi sunt ad minimum duo termini seu principia , prius quidem veluti subjectum, sive id abstractive, sive concretive Consideretur ; alterum vero de quo subjectum veluti praedicetur. Verum ut paulo propius accedamus ; hic primum singula principia repetenda sunt, ut Artista seriem rerum combinandarum liquidius assequatur. Principia Artis nostrae, ut in primci libro exposuimus, sunt novem praedicata absoluta seu essentialia, totidem respectiva, totidemque subjecta universalia, quibus termini applicandi sunt.

Bonitas. ' Magnitudo

B. M.

Essenii lia principia sunt,

Duratio. Potentia. Sapientia. Voluntas. Virtus. Veritas. Gloria.

Hisce Litteris comprehensa. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G.

Reffectiva siunt,

Differentia. Concordantia. Oppositio. Principium. Medium. Finis. Majoritas. AEqualitas. Minoritas.

Hisce Signis comprehensa. . o.. I. S. . M. AE. Min.

Subjecta sunt,

Deus. Angelus. Coelum. Elementa. Homo. Natura sensitiva. Natura vegetativa. Mineralia. Accidentalia.

Hisce Signis comprehensa.

186쪽

3. Triades principio

. Triare mentiae. Bonitas Sratio ejus. Magnitu do & ra tio ejuS. Duratio. 2. Trias potentialis.

tus.

I i. rauando. Ivibusium. Atque sub hisce veluti in semine quodam fecundissimo, quidquid cognitioni subest, virtute continetur, praesertim si per erotematicam enneadem singula apposite explicentur, & per aliunde assumpta reducibilium terminorum principia apte comparentur; de quibus postea. Expositio principiorum. scias itaque velim Lector. Quod omne Ens primci essentiae suae ratione est, &hoc

ipso quod est, ad agendum fit potens; & hoc ipso quod fit potens ad agendum, agit, &tandem actione sua quietem & perfectionem suam adipiscitur; Unde quicquid de re quapiam dici potest, ad esse, posse, agere& perfici reducitur. Hinc absolutorum principiorum enneas in tres triades optima ratione & judicio dividitur; ita ut prima B. M. D. ad esse; Altera P. S. Vo. ad posse. Tertia ver Vi. Ve. G. ad agere, pulchra ad naturae exemplar, distributione, pertineat. Bonitas significat esse rei sive essentiam, quod est primum rei bonum, cui omnia reliqua superaddi dicuntur; quia esse, bonum est; non esse, malum; quoniam nullum bonum esse potest, quod non intensione vel extensione polleat; hinc nascitur secundus essentiae gradus Magnitudo. Et quoniam frustra res aliqua bona & magna foret, nisi

in essentiae suae continuatione permaneret; hinc nascitur tertius essentiae gradus, Dur lio , quae significat continuationem existentiae, quae est necessaria ad perfectionem, dc ut ad actionem se promoveat; si enim statim ac est, periret, nil ageret. Altera trias potentialis est. Hoc ipQ enim, quod res est, debet habere potentiam ad agendum requisitam; est enim potestas hoc loco conside rata essentialis vis in subjecto ad aliquid agendum instituta, uti est ratio in homine ad discendas scientias. Quoniam vero non susticit habere potentiam ad agendum necessariam , nisi detur vis directiva, qua finem suum consequatur; & haec est Sapienatia , quae in homine dicitur cognitio ratio natis , in animalibus sensualis , in reliquis omnibus sive brutis, sive vegetabilibus, inanimatisque, instinctus. Quoniam verti frustra esset directio , si appetitus non esset, qui boni convenientis rationem sequeretur; hinc nascitur voluntas sive appetitus, sive is naturalis , sive rationalis sit, amoremque significat, qua bonum ab intellectu aut instin istiva cognitione propositum, cumsta natu raliter appetunt; quoniam verti bonum con

cupitum conseq ut nemo potest sine mediis& actionum essicacia ; hinc nascitur Te tia Trias : Vi. Ve. G. his enim res quaepiam convenientes habens potentias ad agendum , agit perfecte per suam virtutem; per veritatem vero id agit, quod vere & recte agere debet, conformitate quadam intellectus cum re intellecta, & sic tandem gloriam seu finem totius perfectionis consequitur. Atque haec omnia principia sumuntur partim essentialiter, ut in naturalibus, pamtim accidentaliter, ut in virtutibus moralibuS. Principia Respectiva pariter sumuntur vel essentialiter vel accidentaliter. Differentia est specifica aut individualis, aut ratione accidentium, aut substantiarum.

Concordantia est vel generica, vel sp cifica, vel accidentalis. Contrarietas essentialis est inter ea , quae sunt ejusdem generis, & diversae speciei; ut corpus animatum & non animatum ; Sympathia & Antipathia naturalis ; oppositiones per contrarietatem exponuntur uti in elementis calidum

frigidum; humidum siccum ; In poliutica, bella, dissidia; Pax,& concordia. Principium sumitur pro causa, vel pro initio cujusvis rei, sive prioritatem, sive ordinem , sive aliud quodcunque inchoativum specteS. Medium , pro mediis aut rei, aut rationis, aut instrumenti subservientis. Finis, pro bono, quod intenditur, uti scopus, Centrum; aut pro rerum termino, ut mors est terminus vitae.

Hinc patet, Omnem existentiam rei, involvere in se potestatem, aetionem, gloriam ; omnem quoque bonitatem , magnitudinem, durationem &c. esse in princ

pio , medio & fine; sive quicquid est , esse respectu alterius in priucipio, medio, aut

Majoritas dicitur comparative ad alias magnitudines; quia nulla res est, quae

non respectu alterius nunc major,nun minor dicatur.

AEqualitas est alia quaedam identitas, cujus imago & similitudo est.

Minoritas dicit omnes defectus & neg. tiones sive bonas, sive malas; ut avariatia in quantum nulli auxiliatur, est minoritas bonitatis; punctum indivisibile est minoritas magnitudinis; rerum inconstantia minoritas durationis: paupertaS quae notat carentiam divitiarum , & imbecillitas est minoritas potentiae ; ignorantia minoritas cognitioniS.

3. TriaΙ. VirtuS. Veritas. Gloria.

187쪽

Hinc sequitur, Omnes

Bonitates reduci, Magnitudines,

Durationes, PotestateS, CognitioneS, VoluntateS, Virtutes, Veritates,

Glorias, Ad unams Bonitatem.

1 Magnitudinem. t Durationem

l Potestatem.

, Cognitionem. Voluntatem. Virtutem. Veritatem.

Gloriam,quae est vitae aeternae. Hinc sequitur, q

Omnes differentias ad unam differentiam.

Omnes concordantias ad unam concordantiam. Omnes contrarietates ad unam contrarietatem.

Omnia principia ad unum principium. Omnia Media ad unum Medium. Omnes fines ad unum finem. Omnes Majoritates ad unam Majoritatem. Omnes aequalitates ad unam aequalitatem. Omnes Minoritates ad unam Minoritatem. Quomodo Praedicata absoluta primd de omni Entei' dicata dicuntur assirmative vel negative , in con- ab M ut' creto vel abstracto, convertibiliter vel in

dicantur

de Ente. convertibilitgr; at de V E O praecipue mnia assirmative, convertibiliter, abstracti ve & concretive dicuntur; Sunt enim in principio rerum omnium , aequalia omnia; In creatis vero subinde convertuntur, subinde non, unde secundum varios casus ponenda sunt. Exempli Gratia. Sapientia de libro in casu recto praedicari non potest; non enim dici potest, Liber est Sapiens: In obliquo tamen potest; ut dum dico, Liber est Sapientis, vel continet Sapientiam. Convertuntur tamen termini in absoluto statu considerati; ut dum dico, omnis magnitudo bona est, de omnis bonitas magnititudo est; vel dum dico, in omni Ente elu-Cet magnitudo bonitatis, vel in omni Ente elucet bonitas magnitudinis. Quomodo Praeterea praedicata absoluta cum respe- absoluta subjectisque comparata acquirunt dii uiues Perfectum Propositionum Syllogismorum- de te pe- que formandorum statuna; ut dum dico, clivis. omnis bonitas est differens, concordans, contrarians, principians, medians, finiens&c. de quibus hasce regulas accipito. Reguia Ι. Pro subjecto sumatur terminus absolutus, pro praedicato pariter absolutus. V. G. Bonitas magna.

Regula II. Pro subjecto uterque terminus potest esse respectivus; uti diste

Regula III. Subjectum sit.terminus absolutus, & praedicatum respectivus. Uti Bonitas differens. B. . Regula IV. Subjectum sit terminus respectivus , & praedicatum sit absolutus. Uti . B. Differentia bona, vel differens bonitas.

Juatuor isi modi multiplicari possunt.

Primb. Substantive: uti B. M. Bonitas Magna; Magnitudo bona: vel adjective; uti bonum magnum, vel magnum bonum. a. Vel componendo subjectum, ut constet ex absoluto & respectivo; Et magnitudo bona est differens, vel ex duobus absolutis, ut bonitas magna est differens & duranS. 3. Vel componendo praedicatum ut concordantia est magnum bonum. 4. Vel componendo subjectum & praedicatum; ut concordantia principians est magnum bonum. Vel posito utroque in recto & altero in obliquo; ut differentia principiantis ; vel utrisque in concreto , vel uno in concreto, & altero in abstracto, vel utrisque in abstracto: ut magnum bonum, magnum boni, magnitudo boni magnitudo bona, magnitudo bonitatis : ex quorum combinatione nascitur incredibilis combinationum multitudo adeo ut tempus prius te, quam Propositionum congeries deficiat, ut jam demonstrabitur.

PARADIGMA.

Combinationis permutatis e paulo ante a scriptae , or primo quidem tu terminis simplicibus faciendae. Tametsi hic modus instituto nostro parum utilis esse possit, apponendum tamen eum duximus,ad paradoxam & incredibilem

pene, quae inde emanat, combinationum multitudinem firmius demonstrandam. I- imaginare itaque tibi, terminos abiblutos, sive respectivos esse veluti diversorum ni 1-merorum rerumve combinandarum seriem. Verb.

188쪽

I exb. Gr. Si nosse cupias, quotnam modis simplices termini novem principiorum absolutorum ita permutari possint,ut nunquam in idem recidant; tunc quaeres in Tabula Combinatoria generali, in prima Columna v. & correspondens numerus, videlicet, 36288o, dabit numerum rerum permutandarum quaesitam combinationem. Si verbhosce simplices in propositiones cogere VC-lis ; pone o regione eandem terminorum seriem; & si scire velis, quot ex permutationum compositione propositiones inde emanent, duc 36288 o. in seipsum, &provenient 13I66 29 oo. numeruS permutationum quaesitus.

Si vero principia absoluta ordine junxe-

ris resipectivis, numero pariter V. Vel cum uno subjecto ex universialibus comparaveriS , erunt permutationes propositionum: IZI6 FIOO O8832o oo. hunc numerum si quadraveris, habebis summain Omnium propositionum, quae ex octodecim terminis tam

absolutis quam respectivis, in totidem te minos reducibiles ductis confici possunt, combinationem quaesitam. Si denique in unam columnam cogas quatuor Enneades Attis nostrae, earumque terminOS 36. cum

totidem attributis seu praedicatis reducibilii bus combines, invenies in prima Columna Tab illae generalis Combinatoriae propositionis primae, sequentem num rum.

7Nimio in propo it tonion, quae ex quatuor necdum istis Nosti cie, id Vl, terminis cum totideiu attributis reducibilibus, coim alioue fleri possunt.

371993 3267899osa 174679994 81so 83s ZOOO OOD O. Si denique ro termini cum totidem aliis, Verb. Gr. Quinque Enneadum termini cum soattributis divinis componantur combinatione permutativa, nascetur sequenS numero

rum congeri S.

1 a 37268388rs aQ3998sI3 3O83767 QOssara 937 9 y 's 73 o goo ooooO OO OOQ. Qui numerus tam immensiis est , ut totus Mundus libris de iis conscribendis impleri possit; Sc si totus Oceanus, imci totius Universi humidum in atramentum converteretur, prius id deficeret , quam librorum de iis conscribendorum finis attingeretur, etiamsi millena millia annorum in iis scribendis omnes homines ab origine Mundi usque ad finem ejus impenderent; quorum demonstratio ex supra dictis clare patet. Atque haec tunc maxime patent, quanta principiorum Artis nostrae cum attributis divinis sit combinatio; ut vel ex hoc elucescat, combinationem hujusmodi cum divinis perfectionibus infinitudinem quandam induere, nullo numero, pondere, aut mensura determinabilem. Quare relicta prima hac combinationis specie, quae in permutatione rerum consistit, utpote parum utili, & semper identica; ad ea transeamus, quae instituto nostro magis propria , & proportionata sunt. positi termini sunt, quando simpliciter termini alii ad absoluta praedicata reducibiles assumuntur, ut omne bonum simpliciter reabs lute durabile est infinite magnum. Si itaque cuipiam animus sit,terminos hosce per compositionem in propositiones evolvere, is utetur methodo suprSin Propositione prima, descripta. Verbi gratia. Ex Tabula combinatoria generali constat, duas res bis tantum combinari posse; tres, sexies; quatuor , vigesies quater: quinque centies vige

Sint primo assumpti duo Artis nostrae teminini , seu principia absoluta. Bβ. M0. Hi termini non secus ac binae literae bis comparari inter se possunt, non pluries: uti ex Tabula generali patet; quia tamen hi termini non simpliciter considerantur, sed uti ad propositiones apti sitiit, ita variis modis inter se combinari possunt terminorum permutatione ; vel enim abstracte vel concrete uterque, vel unus in abstracto, alter in con- Secundus Combinationis modus in hoc creto; vel unus in recto , alter in Obliquo, consistit, ut principia varie juxta terminos uti supra in Regulis docuimus; vel unus de abstractos, concretos, combinatos in pro- l nique respectivus, alter absolutus; &hoc positiones ad formandos syllogismos evol-s pacto plurimam tibi suggeret propositio-vamus; Sunt autem termini vel simplices, i num materiem dicta combinatio; vel perves compositi. Simplices scant, quando ii soli. propositiones indefinitas vel definitas, perponuntur, uti magna bonitas, vel magni- particul: D amrmativam vel negativam, id ludo bona; vel in concreto, omne magnum est, omne, nullum ; quorum illud , o, cim est bonum , vel omne bonum est magnimn collo, hoc puncto nigro signamus, facta sup&c. prout supra in Regulis docuimus. Com- l peditabit, uti sequitur.

c totas II. Combinationis applicaim.

189쪽

166 ART 1s M A G N IE SCIENDI,

7. 8. 9. II. LI.

D , titeris adjunctum s. aut O. Muis. Agni re a ram- , a. vel m. Ῥero contra

tum; uti,

Omnis1. Bonitas est magnitudo quaedam. . Magnitudo est bonitas quaedam. , s 3. Bonitas est magna. Omni Magnitudo est bona.

Omne a. Bonum est magnum.. 8. Magnum est bonum.

4. Bonitas magnitudinis.1 o. Magnitudo bonitatis.s s. Bonitas disserens est magna. 4 s 6. Bonitas concordans est ma-

Omnis Concordantia est bonitas magna. PDisserentia est magnitudo bona. SEt sic de caeteris. Quibus inter se rite combinatis, & partim absoluth, partim respective consideratis, nascentur propositiones omninb disterentes a. uti exsequenti Pinacio Combinatorio patet. acium Combinationis per Binarum. Combinatio Resse Iisorum cum absolutis. Absoluta Combinatio. . s Disserens. I. l Concordans. . t ContrarianS.

Si verci tres terminos assumpseris, uti B. M. D. Dico ex illis sex combinationes resultare, non plures, uti ex sequenti patet schemate. Ubi vides primum terminum B. bis in prima serie, bis in a R. bis in s. reperieri, duae priores semper naturam sir ecti, tertia pr dicati locum possidet. B. M. D. 4c B. D. M.

c M. B. D. l , , ri M. D. B. D. B. Μ. sc D. M. B. Js Bonitas magna, durabilis est. I Bonitas durabilis, magna est. . . J Magnitudo bona, durabilis est Umni Magnitu lo durabilis, bona est.' Duratio bonitatis, magna est.

t Duratio magna, bona est. Vides igitur, si terminos tali ratione ordinaveris, statim nasci duas praemissas ad totidem syllogismos formandos opportunas, assumpto uno ex novem subjectis universalibus pro minore θ, Qtiae omnia maximo compendio per literas tantum indicantur, uti sequitur.3νί,

190쪽

Suesio sim ex siex Combinctionibus nati.

Si ver haec cum aliis tum absolutis tum respectivis combinare velis, praestabis id exsequenti Pinacio, in quo ternae literae ita combinatae sunt, ut ex iis denub Artistae ingens propositionum syllogismorumque farrago emanet.

Combinandi per tres terminos simplices quocu ue ordine dato.

Principia absoluta. B. M. D. B. M.

M. D.

D. M.

Opposita principiorum pectiva.

absolutorum.

Bonum. Malum.

et a

Magnum. ParUum.

Durabile. Non durabile.

S. Sapiens. Insipiens.

Voluntas. Noluntas. Μ. Virtus. Imbecillitas.

Veritas. Falsitas. Mina Gloria. Ded cuS. B. M. D.

Omne bonum Magnum, dur: Comprehenduntur sub hoc Pinacio Syllogis ini affrmativi prorsus differentes I .& totidem negativi; qui juncti faciunt summam syllogisinorum 288 ; quorum, ΠΩca tam combinationibus referciremus, explicationem consuliti omittandam duxi, sed eorum loco tantii in nonnullos ad meliorem rerum intelligentiam apponimus; & sunt significati per primam literarum seriem trans

versam.

M. D. P. Omne magnum durabile, potens est. D. P. S. Omne summe durabilis potentia, sapiens est. P. S. Vo. Omne potens intellectuale, appetitivum est. S. Vo. Vi. Omne intellectuale appetitivum, virtuosum est. Vo. Vi. Ve. Omnis appetitiva virtus, vera est. Q. Ve. G. Omnis virtus vera, gloriosa est.

SEARCH

MENU NAVIGATION