장음표시 사용
191쪽
Nullum malum magnum, in creatis durabile est. Nullum parum durabile, potens est. Nullum impotens, sapiens est. Nullum impotens, verae cognitionis appetitivum est. Nullum irrationale appetitivum, virtuosum est. Nullus appetitus irrationalis virtus vera est. Nulla virtus falsa, gloriosa est.
B. M. D. m. Differt, M. D. P. Concordat,
P. S. Vo. 'S. Mediat, S. Vo. Q.
Notandum autem, hosce terminos non
tantum ordine recto, sed & retrogrado, imbpromiscuo ordine assumi posse. Si itaque 1 , per a multiplices, habebis r is, stilogismos, quorum nonnulli perseele, quidam imperfecte concludunt; ex quibus prudens Lector ea potissimum seligere poterit, quae ejus proposito magis conducere videbuntur; possunt tamen ad perfectionem reduci, vel unica particula absolute) vel particulari assirmativa aut negativa saliquidὶ aliquod non . Tertius Combinationis Modus, qui eulinearis , sme per linearum
Est & alius aptissimus sane rebus combi nandis modus, quo per ductus linearum in notitiam omnium combinationum deducimur, & ita se habet. Ponantur ex uno latere , ordine novem praedicata essentialia , ex altero, eadem replicentur ; deinde ex singulis ad singula ducantur lineae, & habebis combinationem quaesitam. Sed ad hoc intelligendum, nihil aliud nisi ocularis inspectio in subjecto Schemate requiritur, variis que modis confici potest. Primo Lulliana methodo per Tivum, are, bile , id est, per terminos principiorum absolutorum terminantium in tivum, are, bile . uti bonificativum , bonificare, boni sicasile; haec enim sunt tria cujusque rei principia coementialia, videlicet potentia activa, potentia passiva, & actus, quibus omnis innititur probatio. Secundo fit per terminorum ab lutorum praedicationem cum totidem subjectis; quod dum fit, quodlibet ex praedicatis absolutis aut respectivis rationem subjecti, in opposita vero serie semper quodlibet rationem praedicati habet. Sed haec in sequentitypo luculentius patebunt.
192쪽
Ex hac Combinatoria methodo clare patet, ex novem praedicatis absolutis in toti dem opposita ductis, g 1 propositiones fieri posse, quinemanant ex multiplicatione si . in seipsum : singula enim in singula opposita ducta dabunt 81. quibus quidem propositionibus, si in secunda propositione, pro subjecto statuas unum ex V subjecitis universalibus; Verbi gratia, DE Us ; habebis totidem Syllogisimos demonstrativos, uti ex Schemate patet. Re . Grat.
Omnis bonitas bonificat; DEUs est ipsa bonitas; Ergo bonificat. Omnis magnitudo bonificat; DEU sest ipsa magnitudo infinita; Ergo boni
Omnis duratio bonificat; DEUs est duratio aeterna; Ergo.
Et sic de caeteris ordine absolutis idem judicium esto , quae & linearum ductus pulchre docent. Secundo, pari ratione, si loco
absolutorum terminorum ponas, tivum, &bile, probabis eadem diverso modo per Cor- relationem quandam: ut omne boniscativum habet bonificabile , quod bonificat. Omqe Magnificativum habet magnificabile, quod magnificet. Ubi tamen nota. non singulas propositiones directe concludere, nisi rectitudinem suam consequantur CX nonnullis particulis additis vel in recto, vel in obliquo , vel particulari negativo, ut
cum dico, omnis magnitudo bonificat, directe non concludit, Cum magnitudo diversam a bonitate formalitatem habeat; vera tamen est, subintelligendo bonitatem, quae magnitudini inest: at omnis bonitas magnitudinis alicujus, bonificat, sive, quaedam magnitudo bonificat. Idem judicium estode aliis non directe concludentibus propositionibus; unde omnia illa praedicata, quae rectis, non obliquis lineis connectuntur, tantum directe Concludunt, reliqua indurecte. V. G. Omnis veritas bonificat, subia intellige , intellectum; omnis, voluntas, subintellige bona, sapientem facit ; sive, quaedam voluntas sapientem facit, scilicet, voluntas studiosia dc recti investigatrix. Tertili. Si loco absolutorum opponas,oppositos seu contrarios terminos, praeposita particula negativa nullus) habebis totidem propositiones negativas i ut nulla malitia bonificat; nulla parvitas magnificar; nullum non durans durare facit. &c. Quarto. Si verti novem terminis absolutis , novem respectiva junxeris, & singula linearum ductibus connexueris, habebis 3 ait
propositiones syllogismis totidem formandis aptas; uti ex sequenti Abaco pater.
194쪽
βιυe COMBINATORIAE, LIB. IV. I r
Quintd si hisce praeponas Enneadem aut Decadem Erotematicam , uti , id, Cur, Gorum , , Male, uti, Ma do, 'ibusicum, tum amplissimum habebis
campum singula secundum artem exami nandi.
Secundb. Quaestio instituenda est cum praedicatis tum absolutis tum respectivis,
a s BonuS. id in ta sit Bonitas. Cur, J Bonitas. t.
An disserat a se. Quaenam ejus differentia. Cur differat ab aliis: & sic de caeteris.
Deinde idem comparanda sunt cum reliquis ordine praedicatis tum absolutis, tum respectivis. arid. Quaestiones instituendae sunt cum attributis divinis tum essentialibus tum Relativis; verunshaec omnia suo loco luculentius patefient. Quinto. Data quacunque propositione, Combinationem institues hac eadem methodo. V. G. Si probandum sit, virtutes esse bonas; sic procedes, Ponantur omnes, Vel quotquot volueris, termini ad virtutem roducibiles, serie perpendiculari, deinde vim tutos quotquot volueris e regione; deinde connectantur singula singulis per lineas, &habebis combinationem peractam, ut in sequenti Schemate patet.
195쪽
Vides in hac Combinatione, dum singula subjecta in totidem praedicata ducuntur, ex novem praedicatis & totidem subjectis nasci syllogismos omninci differentes 81. Et hoc pacto pro multiplicatione praedicatorum subjectorumque semper majorem &majorem resultare Syllogismorum numerum ; Hac ratione ex triginta praedicatis& totidem virtutibus nascuntur syllogismi prorsus differentes Jc demonstrativi sco; Si vero per opposita seu contraria virtutibus ratiocinium tuum deducere velis, loco particulae omnis, ponas , nullum vitium, &loco subjecti in Minori, Superbia, hac ratione : nullum vitium est bonum; Superbia est vitium, Ergo Nascentur pro novem praedicatis & totidem vitiis, uti prius. 8r Syllogismi, Si ex 3o vitiis comparatis pariter cum 1uis praedicatis V oo Syllogismi emergunt; Habes itaque juxta hunc modum 18oo Syllogismos. Vel etiam , hac industria per oppositorum etiam combinationem , dicto citius qhotlibet syllogismos erues, sit loco praedicatorum ponantur contraria praedicata,&loco virtutum vitia,& habebis intentum. Ut Omne vitium est odibile, odiosum, DEOeXecrabile, vituperatione dignum, inhonestum, &C. Sed Superbia, Avaritia &c. sunt talia. Ergo. Atque ex hisce patet, dato subjecto, Verbi Gratia, Logico, Physico, Theologico, Medico , Mathematico, Rhetorico, Politico, &c. qualicunque tandem probando, quomodo dicto citius, hac Combinationis methodo & ratione quotlibet argumenta Cru re possis. Sed haec fusius in sequentibus pro
sequemur. Oarim Modus, Combinatio rerum ci cularis.
Quartus Modus Combinationis. fit A tis nostrae terminis in circulos partim mobiles, partim immobiles, coactis; idque variis modis, vel simplicibus terminis silum iis impo-
196쪽
lice COMBINATORI*, LIB. IV. 173
impositis, vel junctis terminis ad eos reducibilibus. Nos singulos modos & rationes Ordine exponemus , Ut innas i iisque apta
ingenio suo habere possit, ad combinandum subsidia. Primus modus est simplici sitamus, 3 fit hoc pacto: Detineantur quinque circuli in separatis
chartis semper minores & minores; in quorum primo, secundo & quarto, ordine describantur novem praedicata essentialia; in tertio verti & quinto, novem subjecta universalia, & novem principia respe stiva, uti in apposita figura patet. Deinde singuli centro assigantur versatiles, & habebis Combinationis rotam peractam. Usus ejus is est, qui sequitur. Explicata Supponendum pri inti, in superiori circu
tio Rotae. lo omnes literas absolutorum praedicatorum habere se per modum subjecti, id est,
denotare in propositione seu antecedenti majori subjectum; In secundo circulo omnes literae se habent per modum praedic ti; In tertio verb circulo continentur subjecta universalia, quae se habent per modum
subjecti in propolitione Minori. Sit igitur
in quaestione probandum, utrum Angelus sit B. M. D. P. S. &C. Applica primb ad B. superioris circuli, in secundo circulo literam B , eique suppones in tertio cireulo subjectum ex novem universalibus , &in quarto circulo literam B , habebiti uehunc syllogismum: Omne Ens est bonum; Angelus est Ens ; Ergo est bonus. Deinde promove B , secundi circuli , cum tertii & quarti circuli notis to , & B. subter M, supremi circuli, & habebis secundum Syllogismum. Deinde simili industria promovebis secundi circuli literam B. ad omnes reliquas literas superioris circuli , reliquis tribus ordine , & gradatim pariter promotis usque ad y , & habebis per revolutionem primam 9 Syllogismos,
quibus probatur Angelum esse bonum, &sunt hi.
197쪽
Termini reducibit. Absoluti. Ergo. Termini reducibit. Absoluti. Ergo.
B. B. si . B. M. B. G. M. D. B. G. D. P. B. G. P. S. B. G. S.
Ve. B. si . Ve. G. B. . G. Ens est bonum; Angelus est Ens quoddam; a Magnum est bonum; Angelus est magnus; Durabile est bonum; Angelus est durabilis; Potens est bonum ; Angelus est potens. Sapiens est bonum; Angelus est sapiens; . Vo. Omne ': Voluntate praeditum est bonum ; Angelus est voluntate praedituS.. Vi. Virtuosum est bonum ; Angelus est virtuosus.
Verum est bonum; Angelus est verus; Ergo est
Gloriosum est bonum ; Angelus est gloriosus; Hinc vides, si trium inferiorum circulo- fectum semper debet assumi redacibile adrum notas easdem , superioris circuli notis uendam terminum absoluturn ; ut Ens, ordine & gradatim supposueris, semper no-l unum , substantia, essentia ad bonum; ex-vem nasci Syllogismorum differentium ema- tensum, capax &c. ad magnitudinem, &nationes. sic de caeteris, quos terminos reperies in Nota tamen, quod si alicubi occurrerint praecedenti Libro, Sectione III. identicae propositiones, uti B B B, tum sub- l
B. M. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. B B. B. B. B. B. B. B. B. B. M. D. P. S. Vo. Vi. o. Ve. G. B. B. B. B. B. B. B. B. B.
Subjectum JhMajoris. Praedicatum JSulae lumluaedicatum I linoris.
Τermini reducibiles ad B. ium. Ens. 'se. Essentia. Divum, are, bile. Beneficmn. Amabile. Felix. Post primam revolutionem, qua Angelus bonus esse probatur; si eum magnum esse probare volueris, tunc trium inferiorum circulorum noras M. P.M. suppones superioris circuli ordine notis, ab M. incipiendo, & nascetur secunda revolutio, quae sequentem propositionum syllogistinorumque congeriem continebit. REVOLUTIO II.
An eius extensiis Dirtute sita, non mole. M. D. P. S. Vo. Vi. Ue. G. B. M. M. M. M. M. M. M. M. M. G. M. et . D. P. S. Vo. o. Vi. o. Ve. G. B. M. M. M. M. M. M. M. M. M.
Praedicatum Subjectum Praedicatum i
Termini reducibiles ad M. Extensum. O iosum. Amplum. Integrum. Summum. Excellans. Dignum. Revolutionem Tertiam hac ratione perficies: Subdantur tres inferiores circuli cum iisdem notis D. superioris circuli notae, & deinde promoveantur in consequentes ordine notas.circuli superioris; & habebis alteram syllogismorum congeriem; ut sequitur. R E V O-
198쪽
Termini reducibit. Absoluti. Ergo. Termini reducibit. Absoluti. Ergo. Termini reducibit. Absoluti. Ergo
P. S. Vo. Vi. Ue. G. B. M. Subjectum
Subjectum Praedicatum I Inoris.
Synonima, sive Termini reducibiles ad D. Τvitern m. -υiternitas. Consi lens. Immortale. Insolubile. Perpetuum.
Stabile. Immortale. Resolutionem quartam sic auspicaberis. Subdantur tres circuli inferiores cum iisdem notis sub circuli superioris nota B. & deinceps ordine ad notas consequentes & habebis Combinatam Syllogismorum novem congeriem, ut in sequenti patet. R o L U Τ I O IV. dignitate constitutis l. P. S. D. Vi. φ. G. B. M. D. Subjectum P P P. P. P. P. P. P. P. Psaedicatum Vo. G. Vi. Ve. G. B. M. D. , P. P. P. P. P. D. P. D. P. Conclusio. Synonima, sive Τermini reducibiles ad P. uctoritate posiens. Dignitate conssicuum. Dominio clarum. Facultatem habens. Forte. Sublimitate, gloria pollens. Revolutionem Quintam ita perficies. Subdantur tres inferiores circuli suis notis, sub circuli superioris nota S. & deinceps ad alias ordine consequentes .notas applicentur, re habebis sequentem Syllogismorum novem enneadem, ut sequitur. REVOLUTIO V.
Ve. G. B. M. D. S. S. S. S. S. M oras
S. S. S. Synonima ad S. Intelliauali vi polfens. Scientia conlicuum. OleLigentia plenum. Providentiam habens. Revolutionem sextam pari pacto perages. Maioris
199쪽
Termini reducibit. Absoluti. Ergo. Termini reducibit. Absoluti. Ergo. Termini reducibit. Absoluti Ergo. Termini reducibit. Absoluti
Conformitas. Idea. Exemplum, intens Au possidens. REVOLUTIO IX. G. B. M. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. G. G. G. G. G. G. G. G.
G. G. G. G. G. G. G. G. G. Synonima ad G. Tuiettim, honore, potentia fruens, gaudio plerium. subjectum '
Subjectum DPracthcatum IMinoris. Concliisio.
Subjectum Majoris. Praedicatum Jsubjectum P .. P dicaturm Conclusio. Subjectum Praedicatum Subjectum Praedicatum Conclusio.
Praedicatum S il ectum Praedicatum Conclusi .
Habes hic trium Circulorum revolutio- l universalibus tertio circulo inscriptis, laanes cum superioris circuli praedicatis com- l bebis Syllogismos omnes differentes sinbinatas ι & sunt 8 Syllogismi, quibus Barbara J 6 a. Verum antequam ultC- Angeli proprietates demonstrantur; Sive- l rius progrediamur , haec te primb notare eadem ratione procedas cum subjectis velim. Primb.
200쪽
Nota ad bene ope randum. Operatio per oppo
Primb. Subjecta propositionis majoris,
quae in supremo circulo continentur , &principia absoluta notant, non semper sit inenda sunt in terminis explicitis ; essent enim omnes illae propositiones identicae,& auribus acciderent injucunde cujusmodi1 unt , quae primum locum in combinationum revolutionibus obtinent, uti BB UOB MM GM.ὶ Sed loco absolutorum sive explicitorum praedicatorum, assiimantur impliciti , seu ad illa reducibiles termini, quOS in tertio circulo subjectis universalibus semper ceu inedia Syllogisinorum adscripta vides. Vocamus autem explicitos hoc loco terminos omnia praedicata seu principia absoluta simpliciter, sive in abstracto, sive in concreto posita; Implicitos ver , eos vocamus, quae ad absolutos terminos quovis modo revocari possunt ό uti ad Bonum revO- Cantur , Ens, essentia. esse, unum, & similia, quae in primo libro fuse exposita sunt. &singula singulis absolutis praedicatis adscripta reperiuntur , quorum & 'hic nonnulla singulis Revolutionibus, ad meliorem renim intelligentiam apposuimus. His positis. Si alia combinationis lege, novarum propositionum supellectilem eruere velis , tunc per oppositos & contrarios principiorum absolutorum terminos intentum tuum acquires, ea prorsus ratione, qua in praecedenti combinatione processum fuit, de habebis alios 3 1 Syllogismos. Verb. Gr. Nullam Ens in quantum bonum, est malum. Angelus est ens& bonus; Ergo nullus Angelus in quantum bonus, est malus ; &hoc pacto per leges artis Oppositorum, gralios Syllogismos evolves, omnes in Celarent.2 Et ut artificium luculentius tibi pateat , uoris, Omnes Syllogismos universales in Parbara 2 per oppositorum terminorum applicationem mutari in Syllogismos in C
Vidimus modum & rationem, qua .per Rotam combinatoriam magnam propositionum congeriem coacervare possimus
principiorum absolutorum subsidio. Restat ut ostendamiis, quomodo principia respectiva, quae in infimo circulo continentur, ad novam semper & novam propositionum Syllogismorunaque materiam comparandam applicari debent. Advertendum itaque, totum hoc Ia gotium facile expediri pos Iu per Enneadem Erotematicam intra infimum circulam descriptam. Exempli Grat. Si quaeratur : An Angelus disterat ab aliis omnibus creatis rebus ratione bonitatis. Respondeo affirmative, idque hoc pacto per notam dicterentialem absolutis principiis applicatam comprobabis. Supponantur tertius, quam tu S , quintus circulus sub se invicem isthoenotarum ordino B . fietque B qua ti circuli litera, subjectum propositionis majoris; verti nota differentialis in quinto circulo, praedicatum : In minori vero propositione in tertio circulo erit subjectum , & B praedicatum, nasceturque hic
Omne Ens ut bonum differt a quolibet alio ente bonitate sua specifica seu individuali. Omnis Angelus est Ens in quantum bonus. Ergo bonitate sua disteri ab alio
Omne magnum differt ab aliis extensione existentiae suae in loco vel circumscriptive, vel definitive. Omnis .Angelus est magnus. Ergo differt ab aliis existentiae suae extensione in loco non circiamscriptive sed definitive. Hoc pacto promovebis tertii & quinti circuli notas easdem semper Ordine supra intermedii circuli literas, & habebis V syllogismos de disterentia iYngeli, ut sequitur:
Applicando verb tertii circuli notam & quinti circuli notam concordantiae ad B intermedii circuli, sic : B U-U , nascetur hic Syllogismus:
Omne Ens concordat quo ad esse in communi naturae gradu.Omnis Angelus est Ens. Ergo concordat, &c.