장음표시 사용
331쪽
Voluntatis; alia enim est productio Filii; alia Spiritus Sancti, cum seiplis ad invicem distinguamur. Vicies igitur, quo artificio tota docti ita a de persona Filii, resolvi postit. Quare ad
alia. Q U AESTIO VII. Utrum Spiritus S. per amorem procedat 'Resp. Assirmative; & sic argumentor . Ubicunque est processio per modum
moventis voluntatem amantis in rem amatam , ibi productionem per amorem resultare necesse est.
Hoc fit ita emanatione Spiritus Salusti a Patre & Filio. Ergo Spiritus Sanctus per amorem procedi T. Ergo con notat personam tanquam a
principio Spirativo Patris & Filii Spirantis , vi motiva amantis in rem amari
Quod ver non a Patre solo, sed & a Filio procedat, sic deduco. Ubicunque dantur relationes oppositae, ibi dantur relationes reales personae ad personam. Sed non in Patre solo , sed & in Filio datur relatio opposita Spirantis ad Spiratum, amantis ad amatum; qui est Spiritus Samstus. Ergo. Minor probatur. Quia Pater & Filius sunt idem principium Spirativum Spiritus Sancti: & ita probo.Quandocunque principium Spirativum quoad essentiam non opponitur relative , tunc necessarici illud principium per modum unius sumi debet. Hoc ita est in Patre & Filio. Ergo. liter. Quandocunque in divinis supponitur natura cum proprietate aliqua essentiali non relative opposita, tunc illud principium vere & realiter est u
Sed vis Spirativa in Patre & Filio est proprietas essentialis utrique Communis,& sine ulla relationis oppositibne. Ergo Pater & Filius constituunt unum principium Spirativum. Sicuti enim Pater & Filius est unus DE Us ob essentiae unitatem, ita sunt & unum primcipium Spirativum Spiritus Sancti, propter unitatem proprietatis significatae per principium. Iterum. Quandocunque proprietas invenitur in diversis suppositis ejusdem naturae, tunc necessario illa per modum unius considerari debet.
Sed vis Spirativa emanans a Patre & Filio est proprietas absoluta. Ergo per modum unius principii absoluti considerari debet. Procedit enim Spiritus Sanctus a Patre Sr Filio, iii quantum amor est unitivus duo
Ex his patet prim b. Persionam semper dicere relationem in recto, essentiam vero in obliquo ; Nam uti in D g o dantur tres relationes realiter distinctae, ita dantur tres personae. Est enim perso ira nihil aliud, quam subsistens in divina natura relatio. Secundb. Substantiam non poni in Deitate personae , in. quantum connotat esse Iitiam , sed iii quantum signat suppositum; non enim dicuntur tres substantiae, vel tres essentiae; sed tres hypostases sive subsistentiae. Atque hinc proprietates relativae ilisago subsistunt, & realiter inter se disti ia-
Tertio. Pluritatem in D Ε o considerari secundum rationem numeri absolute & abstracte ; sumitur enim multitudo in divinis non secundum rationem quantitatis ; sed
secundum rationem esse transcendentalis; hoc enim modo unum ita multum est, ut sit indivisum ; neque multum removet unitatem, sed indivisionem ejus. I in s TIO VIII.
An Spiratio actiet a ex parte principii se teneat 'Respond. Assirmative ; & sic argumentor per analogiam.
Sicut se habet generatio activa ad Filium, ita se habet spiratio activa utriusque,&Patris & Filii ad Spiritum Samst tura . Sed paternitas sive generatio habet se tanquam principium respectu Filii geniti. Ergo & Spiratio activa se habet tanquam principium respectu Spiritus Sancti. Ratio , quia Spiratio activa per modum originis & relationis constituit Patrem &Filium in ratione principii unius actu 3cessentialiter principiantis respectu Spiritus Sancti. Aliter. Per analysin. Ubicunque est Volitiuuum, ibi est voli bile , de ubicunque est boni ficativum , ibi & bonificabile. Sed in D Ε o est volitivum & boni ficati
Ergo δc Voli bile & bonificabile. Si ergo in D Ε o est Volitivum Sc boni ficativuna; ergo inter tiυum δί bile, Patrem δοῦ Filium, amor erit reciprocu Sutrique communi S.
332쪽
siue COMBINATORIAE, LIB. VI. go
Si non esset amor reciprocus utriq; communis, non esset diffusivus sui ad intra . Si non esset disrasivus sui, DE Us non esset bonus, neque per bonitatem suam ageret; foret itaque otiosius, quod impossibile est. Ergo diffusivus sui. Si ergo diffusivus sui; ergo in aliud ad intra diffunditur; atque hanc diffusionem
ad intra, nos Spirationem activam di- Cimus , qua veluti per principium quod, formaliter Spiritus Sanctus constituitur, id est Spiratio passiva; Cum amor Patris & Filii . uti una essentialiter Voluntas est & bonitas, ita non distinguitur realiter. Non distinguitur realiter, quia inter amorem Patris & Filii non datur oppositio, quia per modum principii communis utrique.
Tota ergo relativa oppositio fundatur in Spiratione passiva , cum sit terminus Spirationis activae ad intra; ergo quod ab initio assimpsimus, Spiratio activa
se habet ex parte principii quodue quod
Quomodo verb omnia essentialia attributa per Spirationem activam Spiritui San- sto communicentur, in praecedentibus di
Misio Filii Spiritus Sancti, sint idem quod processio, o quid propriὸ si Misio.
Ubicunque est processio, ibi est Missio. In divinis personis est processio unius ab alia. Ergo ibi est missio.
Quia ratio missionis exigit, ut persona missa a mittente accipiat impressionem aliquam eundi ad terminum missionis. Sed persena missa, nulla alia via, quam per processionem, quicquam ab alia per na recipere neque terminum a
sequi potest. Ergo ubi est processio, ibi Missio.
Est autem Missio triplex: prior communis toti Sanctissimae Trinitati , uti visitatio justi, & de hac non agitur hic. Secunda est Missio activa. & est proprid mittentis. Ter. tia , est Missio passiva, & respicit personam missam. De hisce duabus ultimis missionibus hic agitur. Hinc patet, Missionem completam requirere , ut persona missa sit actualiter novo modo; quia persona divina nequit simpli
citer de novo esse in termino aliquo, cum sit ubique, nisi prius creetur. Suffcit ergo, ut sit novo modo , quo ante non erat, intermino scilicet missionis ; hinc misso
personae dicitur simpliciter temporanea, ratione termini certo aliquo signo constituti, uti in missione filii, terminus est natura humana subsistens in divina ι I n Spiritus Sancti missione, vel sub forma Columbae, vel sub igneis Linguis; Terminus itaque, a quo, est invisibilis, & terminus, ad quem, vilibilis & temporaneu S. Atque haec paucis exposita, ad distinctas per narum proprietates intelligendas sutificiant. nac Meoses Hororum. verum, posset hoc loco objici. Utrum per hanc Artem Scholastico more,assumptae alicujus quaestionis thema in utramque par
tem θiscuti possit. Respondeo, nihil esse facilius, uti ex praecedentibus patuit; ubi fere semper praemissas Scholastico more probavimus. Verum, ne quicquam omisisse videamur , Argumentum hic Theologicum, non sine magna gravissimorum Authorum controversa agitatum Lectori proponam; quod sit exemplar quoddam, juxta quod similes quaestiones ad Artis nostrae amussim concinnari possint. Sit itaque.
Q U AE S T I O XI. Ori Spiritus Sanctus distingueretur a Filio, si non procederet ab eo , an non 'Ex mente Gasparis Sancitorum.
Duplex est Sententia, Assirmativa & negativa; Utramque per Artis nostrae regulam , id est, vel per Rotam Scientificam, vel per Tabulam Universalem, hoc pacto expediemUS. Pro parte negativa, videlicet: quod Spiritus Sanestus, si non procederet a Filio, neque ab eo disingueretur, sic argumentor ter novem principia absoluta. Illa non possunt distingui realiter, quae Argum .
eandem communicationem & perfe- tum I. peretionem habent; cum distinctio peti Bonita sectionem diversam arguat. Sed si Spiritus Sanctus non procederet a B. B. Filio, haberet eandem communi Cationem & perfectionem realem cum eo;
esset enim sicut ille, DE Us. Ergo si nou procederet a Filio , non distingueretur ab eo. 1lla non possunt distingui ad inVicem rea- Arg. a. per liter, quae eandem infinitatem & inte- Magnitud gritatem habent; Cum ea quae eodem modo, eodemque complemento integrantur : includant easdem perfectio
Sed etiamsi Spiritus S. non procederet a Filio, constaret eodem complemento Qq R Pe
333쪽
perfectionis & infinitatis, quo Filiui
in divinis naturaliter constat. Ergo si1 a Filio Spiritus S. non procederet, non distingueretur ab CO. Illa non possunt distingui realiter, quae t non habent durationem in prioritate ltemporis aut aeternitatis; cum diversa ldistinctio in esse, distinctionem arguat durationis Sc conservationis ejusdem Sed in casu proposito, liaec prioritas deesset ; cum hoc pacto absolute aequales sint in duratione δρ modo existendi. Ergo. Illa ad invicem non possunt distingui, quae eandem omnino haberent potestatem Sed in casu proposito, in Spiritu Sancto& Filio eadem esset personalis potestas; quia non esset relatio distinguens, quae pro vcnit ex emanatione unius persinae ab alia. Ergo Illa non possunt distingui ad invicem, quae inter se nullum haberent ordinem de respectum realis diversitatis; Sed hoc fieret in casu proposito. Ergo. Illa non possunt distingui ad invicem , quae eandem voluntatem dc appetitum realem habent. Sed in casu proposito hoc fieret. Ergo. Illa non possitiat distingui ad invicem, quae eandem virtutem habent absolute operandi. Hoc fieret in proposito casu. Ergo.
Illa non possunt distingui ad invicem, quae
ejusdem prorsiis veritatis sunt , absolutae conformitatis, & intelligibilitatis. Hoc fieret in casu proposito. Ergo. Illa non possunt distingui ad invicem, quae eandem identice gloriam participant.
Hoc fieret in proposito casu. Ergo. Vides igitur, quomodo partim per principia absoluta, partim respectiva,negativam lpropositae quaestionis sententiam urgere possis ; jam vero affirmativam sententiam
amplectentes ,negativam sententiam invertamuS. l
ATrmativa sententia haec est. l
Etiam si Spiritus Sanctis non procederet a F, llio , nihilominus distingueretur ab eo. lSic itaque argumentor .
Illa distinguuntur realiter, quae non possunt emanare dc procedere cum e ldem potestate existendi δc agendi ab eodem communicativo talis esse. Sed Spiritus Sanctus, etiamsi non procederet a Filio , non posset emanare a Patre cum eadem porestate existendi.& agendi, quam habet Filius ; quia
procederet ut Verbum, Jc cum respectu terminandi generationeim Patris,
quod est impostibile. Ergo licet non procederet a Filio, distingueri; tur tali ei1 ab eo. Illa distinguuntur realiter , quae non pos- Arg persunt emanare dc procedere cum Oo-
dem communicativo dc actuali , seu reali instinctii. Sed si perfora a Spiritus Sancti non procederet a Filio, non posset adhuc emanare cum eodem Communicativo, quod habet Filius; qui perfecte terminat generatione, & Patri peream concordat 3c conformatur realiter, quod Spiritui Sancto nullo modo convenire potest. Ergo, si non procederet Spiritus Sanctus a Vilio , nihilominus distingueretur ab eo. Illa distinguuntur realiter, quae non pOL Arg. 3. sunt emanare, de subsistere cum eadem B.VO. communicatione reali appetitus naturalis quam habet Filius ad ea, quae pertinent ad rationem Verbi, nec sine eo
appetitu, quod pertinet ad esse dotium. Ergo. Illa ad invicem distinguuntur realiter, Arg. . quae non possunt emanare 3e consiste--B. VI. re cum eadem communicatione Vi tutis 3t originis realis.
Sed hoc fieret in proposito casia; Spiritus enim Salictus non posset subsistere cum communicatiorae reali Verbi producti per intellectum paternum , nec Filius posset habere communicationem virtutis spiratiotais, passive, per quam Spiritus S. subsistens procedit 1
Patre. Ergo. Illa ad invicem realiter distinguuntur, quae Arg. s. non possunt emanare cum eadem per- - B. VC. fectione Veritatis Sc entitatis realis. Hoc fieret in casu proposito. Ergo. Illa ad invicein distinguuntur realiter, Arg. 6 quae non possunt in emanatione sui B. G. esse, quietari, dc terminari eodem mOdo reali.
Sed Spiritus Sanctus, si non procederet a Filio, non posset quietari δί terminari una Sc eadem reali hypostasi, qua gaudet Filius. Ergo. Illa quae non possunt existere cum Ca- Arg. T. dem communicatione & actu personali, necessario distinguuntur ad invicem realiter.
334쪽
Quia communicatio & actus personalis Filii per modum & attributum sapientiae respondet Patri : Spiritus Sanctus verti per modum seu instinctum Voluntatis sive doni.
Ex B. P. Vo. tale educitur argumentum.
Illa quae non possunt communicari in eodem appetitu reali, illa necessarici exigunt distinctionem realem. Hoc fieret in casu proposito. Ergo. Ex B. P. Vi. Sic argumentor. Illa realiter ad invicem distingui necesse est, quae non possunt in eadem exi stentia personali communicari in eadem virtute reali.
Sed hoc fieret. Ergo. Quia filius semper haberet virtutem Sc principium originandi & producendi realiter Spiritum Sanctum , qnae non posset habere Spiritus SanctuS. Ex B. P. VC.
Illa necessario distinguuntur realiter, quae non possunt habere eandem com municationem , titulumque verum &proprium secundum esse suppositate. Sed hoc fieret. Ergo. Quia suam adhuc conservaret per propriaS rationes con stitutivas talis personae, distinctas re liter a filio, & titulum diversum a filio, secundum diversam relationem real C. Ex B. P. G. Illa necesse est distingui realiter, quae Arg. Ir. non possunt in suo reali & actuali esse quietari eodem modo realiter. Sed hoc fieret in praesenti casu. Ergo. Innumeris aliis modis per Tabulam nostram Combinatoriam Universialem haec demonstrari possunt; verum ne in infiniutum abeamus, Lectori ea indaganda relinquimus. Consecrarium ex dictis. B. P. G.
α Ut Lector melius artificium intelligat, jam, quae ex dictis emanant veritates, per octodecim principia demonstremus. Esset nihilo minus in eo adhuc actualitas propria personalis, cum qua posset communicari cum Filio. Haberet nihilominus extensionem communicativam ad Patrem Spirantem , quam Filius non posset habere sub ratione Spirationis passivae, ob praecedentes rationes. Is utique adhuc realiter distinctus i Filio in ratione productiva terminante consisteret. Diversam nihilo minus potestatem prae se ferret, tam ut exusteret diversa persona a Filio, quam ut Operaretur diverasa opera, secundum proprium attributum talis personae. Esset tamen in eo instinctus proprio realis refluendi ad Patrem Spirationem, per quam producitur ; quae tamen Filio non competeret, utpote non per voluntatem, sed intellectum genito. Esset tamen in eo appetitus realis ad terminandam Spirationem Patris, a qua acciperet esse personale, quam non haberet persena Filii, utpote per intellectum geniti. Possideret tamen virtutem per nalem a Patre. acceptam,s cundum quam non conamunicaret personaliter cumFilio. Verum tamen esset, Spiritum Sanctum esse vere & realiter
distinctam personam a Patre & Filio. Haberet tamen propriam terminationem & quietem personalem in gloria communi cum Patre,quam Filius tali modo non haberet. Esset tamen in eo propria differentia persenalis, per quam cohstitueretur in esse tertiae per nae, quam non haberet Filius,qui persona per suum esse differentiale constituitur. Esset tamen in eo talis adhuc cum Patre realis concordamtia, quae non esset in Filio eodem modo. Esset tamen in eo adhuc talis oppositio per Spirationem passivam inde resultantem, quae non competeret Filio. Haberet tamen adhuc realem respectum ad principium voluntatis , 1 qua procedit, quam eodem modo non posset habere Filius. Haberet nihilominus adhuc medium , scilicet relationem realem talem , quae Filio competere non posset. Esset nihilominus adhuc finis terminans Spirationem Patris, qui Filio naturaliter nullo modo competeret.
335쪽
Ex hisce paucis luculenter patet, per no-i Totus quaestionis status reducitur adstras Tabulas Combinatorias, innumerast principium B. sic itaque argumentor pro argumentorum sedes cuicunque tandem quaestioni urgendae aptissimas, subministrari; ut proinde haec pauca speciminis loco dicta & exposita sussiciant. Jam nihil aliud restat, qu1m Ut argumenta negativae propositionis, pari pacto, more Scholasticis usitato, resolvere doceamus. Ad primum negativae propositionis argumentum Respondeo; quod quamvis perso-lna Spiritus Sancti, si per in ossibile non procederet a Irilio, haberet eandem substantiam & communicationem substaritialem absolutam divinitati convenientem,
cum D E U s esset: non tamen haberet eandem realem relationem ad Patrem, quam
habet Filius, quod sussicit ad distinctionem
Ad Secundum Respondeo. Quod in casu per impossibile posito, Spiritus Sanctus etiamsi haberet infinitatem sicuti Filius,non tamen esset in Spiritu Sancto relatio fili tionis realis, quam habet Filius. Ad Tertium Resipondeo. Quia quamvis non sit inter personas divinas prioritas aliqua naturae , aeternitatis, aeviternitatis aut
temporis , per quam ipsae inter se distina guuntur; solis tamen proprietatibus notiOnalibus distinguuntur; quod suffcit ad distinctionem real m. Ad Quartum Respondeo. Etiamsi enim potestas absoluta aequalis sit in Filio & Spi ritu Sancto , etiam deficiente respectu mutuo, quo Filius spirat Spiritum Sanctum; es 1et tamen in Spiritu Sancto respectus realis ad Patrem, & relatio diversa realis , qua distingueretur a Filio, quod sussicit. Ad Quintum Respondeo. Quia Filius &Spiritus Sanctus haberent tales relationes in Ordine ad Patrem, ut in iis non possint communicari ; Spiratio enim pastiva Filio competere non possiet, neque Filiatio Spiritui
Ad Sextum Respondeo. Quia Voluntas absoluta in Filio euec Spiritu Sancto etiamsi non distinguantur, relativa tamen sive notionalis inter illos distinguitur neces Larib.
Per Artis nostrae principia in Theologia solvendae.
Utrum DEUS M persemu In utramque partem haec quaestio discuti
potest, utra tamen, assirmati vane, an negativa sententia melior sit, hoc pacto per Amtis nostrie regulas determinabis.
negativa sententia. t. Si D Us esset perfectus, haberet is utiq; Per B.
Omnem modum Comiminicationis, quena CO tersa res naturales habent.
Atque hoc est impossibile. Ergo D Eus non est perfectus. Quia
non se potest communicare, ut part CScomponenteSse communicant, & uniunt. Ergo.
a. Si DEus est et perfectus, deberet is in Per M.
se comprehendere Omnia bona. Hoc autem non apparet; cnm multa alia sint bona, praeter ipsum D Eura. Er G. 3. Si DEus esset perfectus ab aeterno, haberet omnes relationes perfectionis, quas modo habet unde dicetur Pater, Gubernator, Dominus, Creator, Glorificator, SI alia attributa, quae post creationem rerum ipsi primum acci
Sed hoc est impossibile. Cum res ante creationem non possimi ad ipsum referri. Ergo D Eus non est perfectus. Hoc pacto instabis per Omnia reliqua principia. His opponimus pro amrmativa sententia, tria alia argmonia. r. Si D Ε u s non esset perfectus, sequere- Per B tur, quod aliquando non potuiset existere, & agere cum Omni perfectione & bonitat C. Hoc est impossibile. Ergo. Quia quod modo potest, semper potuir, sine ulla perfectionis cujuslibet diminutione, cum sit OmnipotenS.
a. Si DEus non esset perfectus ; sciret Per M. aliquam perfectionem quam non haberet, sibi posse communicari ab alio: Hoc est impossibile. Ergo. Cum omimum rerum perfectioines & naturae ab eo.
tanquam a fontana Causa profluxerant.
Ergo D Eus est perfectus. 3. Si D E u ς non esset perfectus, seqHere- Per D tur, quod ipse aliquando concupivisset perfectionem, quam non haberet,& meliorem fieri , aut factum esse, quam esset actu. Quod est impostibile. Ergo. Cum semper summum bonum fuerit & infinitum. Ergo D E u s est perfectus. Ex his i ta utramque partem discussis quaestionibus patet , amrmativam quaestionis
partem meliorem & veritati congruentiorem esse; praeponderant enim rationes in hac contra negativam. Hoc itaque posito,
Iam per Artis nostrae principia, quomodoliaec verior sententia multis modis probari possit & confirmari, videamUS.
336쪽
ssive COMBINATORIAE, LIB. VI. 3II
DEUS es perfeLIM .Poteris autem , vel ex Rota scientifica, vel ex Tabula, argumenta depromere eo o dine, quo sequuIIt tr.
Omne bonum infinitiam est perfectum. D E U s est B. M. infinitum Ergo. Omne bonum semper. existens, nec potens ab alio recipere perfectionem aliquam, est in se ipso perfectum. DE Us est talis. Ergo. Oinne bonum Omnipotens & faciens omnia perfecta, est in seipso perfectum. DE Us est talis. Ergo. Omne bonum taliter in se existens, quod extra se non habet, nec cognoscit aliquid, quo perficiatur, est perfectum. DE Us est talis. Ergo. B. Vo. Omne bonum non desiderans aut appetens aliquid naturaliter extra se, est perfectum. DE Us est talis. Ergo. 6. B. Vi. Omne bonum habens in se virtutem infinitam originandi S producendi res omnes, est perfectum. DE Us est talis. Ergo. P . '. B. VC. Omne bonum taliter verum , ut in eo omnis reperiatur veritas, est perfectum. DE Us est talis. Ergo. Omne bonum in seipso quiescens, nec aliunde perfectionem aliquam cupiens, est perfecturn. DE Us est talis. Ergo. 9. M. D. Omne infinite durans est perfectum. DE Us est talis. Ergo. ' M P Omne infinitum potens cuncta postabilia & perfecta facere est perfectum. DEus est talis. Ergo. Omne aeternum & omnipotens est perfectum. DE Us est talis. Ergo.
Omne seipsum infinite comprehendens sine defeetu, est perfectum. D E U s est talis. Ergo. P. S. Omne quod est omnipotens & infinite Sapiens, est perfectum. DE Us est talis. Ergo. 14. A. P. VO. Omne quod quaecunque vult, facere potest, est perfectum. DE Us est talis. Ergo. 13 . Δ. S. VO. Omne seipsum cognoscens cum appetitu & Voluntate infinita ad communicandas perfectiones extra se,est in se perfectum. DEUs est talis Ergo 16. Δ. Vo. Vi. Omne ens, quod habet in se Voluntatem & Virtutem producendi omnia. est in se perfectum. DE Us est talis. Ergo. 1 . Δ. Vi. Ve. Omnis Virtus, de qua verificatur productio perfecta in seipsa est talis. Sed DE Us est talis. Ergo. 18. Δ. . G. Omne quod vere potest in seipso Gloriari&quiescere, causere in se in finitar delectationis actus, id est absolute perfectum. D E U s est talis. Ergo. Sed haec susticiant. Quare ad alia.
CAPUT I. Terminis dici rationis E Mysterio Incarnationis per Ata tem nostram Combinatoriam Va- rice solvuntur dissicultates . invenietque Artista innumerabilem propositionum congeriem, quibus dubiis sibi propositis satisfaciat. Quare nihil superest, nisi ut rem ipsam variis exemplis
deducamus. Duplex ante omnia in INCARNATO VERBO generatio considerari debet: DLvina & humama: Ille enim, qui aeterne, retemporaliter generatur, est aeterni Patris Filius.
337쪽
Filius, Verbum DRI, Verbum non huma-
nulla, non Creatum , non Causatum, non
factum ; sed divinum , increatum , incausa- tum , aeterne tamen generatum, & temporaliter in temporis plenitudine humanatum. Verbum est Filius UE 1 non vocale, vel instar verbi nostri mentalis; est enim hoc accidentalo, transitorium , multiplicabile imperfectum explicabile, illud vero substantiale, permanens unicum , perseetum, inexplicabile , incomprehensibile & irae L fabile , nosti uin tamen omnium amore Caro factum , simile verbo nostro mentali, quod nisi voce promatur, intelligi non potest , ita Verbum aeternum videri non potest, nisi carne vestitum iii Mundo ap
Verbum est Filius DEI, ergo DE Us, non DE Us Pater aut Spiritus Sanctus, sed alius a Patre & Spiritu Sancto, non essentia aut natura, sed distinctione persola ae Unde quemadmodum generatio in creatis tripliciter considerari potest, per iussu sionem, exprehionem, propagationem, ita & in aeterni verbi generatione. Sed deducamus singula per a alogicae & analyticae artis regulas.s Splendor a luce; est enim totus splendor gloria Patris, o figura si- ira ejus.
Primb perdif- Calor ab igne. Juxta illud: rubm ardebat, G- non comburebatur. fusionem, ut Flumen 1 fonte. Juxta illud: subim egrediebatur ex loco paradisi. Pluvia a nebula. Juxta illud: quomodo imber descendit de Coelo, sic erit
Sed haec omnia infinite perfectiori modo in Verbi generatione considerari possunt, quam in creatis. Siquidem splendori creato deficit aequalitas. Calori substantialitas. Flumini perfecta totius simultas.
Verbi autem generatio aeterna, aequalis, intrinseca 3c substantialis, perfecta de integra.
s species ab objecto. Imago a sigillo. l
s Speciosius forma prae Filiis hominum. Ita Verbum a i Es enim imago bonitatis ejus. . Patre gene- , Semel loquitur D EUS , ct secundoratur, juxtat non repetit. illud. Nondum erant absit, er ego ja
Sed infinite perfectiori modo quam in creatis; in hisce enim: Speciei deficit veritas ; species enim lapidis non est vere lapis in oculo. Imagini simplicitas, quia habet diversas partes divisibiles. IVerbo stabilitas, quia citb transit, Jc non permanet. Cogitationi substantialitas; 1 mente siquidem non nisi per modum accidentis pro- Verbi autem generatio est vera, simplex, permanens, semper persistens, substantialis. Germen a semine. 4 s Erit germen Domini in magnificentia.
Tertici per j Arbor a radice. l. v. sues ehcnderunt L hei phole, ii ventee. utero ante Luciferum genui te.
iis Filius ab actione V l Filim meus es tu, ego hodie genuite.
Sed infinite perfectiori modo, quam in
Deficit enim semini speciositas, cum sit informe & confusum. Radici conformitas; alia enim est forma radicis, alia arboris. Ventri actio, parvam enim actionem habet in genitum. Filio deficit tempus; Pater enim ante Filium est in tempore.
Generatio autem Verbi est pulchra cum distinctione, conformis, aeterna & necessaria. Ecce Verbi aeterni generatio. Generatio Verbi fuit ex Matre, siue Patre; Magnus, parvulus, admirabilis. Consiliarius, DE Us, fortis, Pater futuris eculi, princeps pacis, natus & datus. I agnus, quia est Filius D EI altissimi. Parvulus, quia plorans & vagiens inter arcta positus praesepia. i-
338쪽
Erat verbum DEI, & non loqueba
Erat fons aquae Vivae, & sitiebat. Erat omnia fovens, & frigus patieba
Latitudo coarctatur. stringitur longitudo. Altitudo humiliatur. Potentia regitur. Eruditur sapientia. Indiget abundantia. Fortitudo infirmatur. Tristatur laetitia. Salus patitur, Moritur vita. --rabitu, quia, In morte dat vitam. Laetititam in tristitia. In passione salutem. Fortitudinem in infirmitate. In eruditione sapientiam. In indigentia abundantiam. In timore fiduciam In coarctatione dilatationem. In humilitate exaltationem. Latitudinem in angustia. In Labore amoris vehementiam. In siti aquam vivam. In silentio eloquentiam mellifluam. In tenebris lucem.
In passibilitate impassibilitatem.
In mortalitate, immortalitatem. DE Us Homo.
Uriarim; quia factis prius, verbis post,e, , maxima salutis praebuit consilia; silens prohibet verbosas otiosasque locutiones 3 jacens in praesepio inhibet superbiam filiorum hominum. DE fortu; quia aquam in Vinum convertit ; maris fluctus calcavit ; Ventis
marique imperavit; verbo suo omnes sanavit infirmitateS.
Pater futuri seculi; quia I E s u s salvum
fecit populum a peccatis eorum. Princeps pacis ; quia in terra pacem per Angelos annunciavit hominibus bonae voluntatis. Natus, datus. Natus sibi, datus nobis Datus ut DEus; Natus ut homo. Datus nobis, Verbum incarnatum ; Π tus nobis Sapientia increata, natuS nobis , pro nobis moriturus; datus nobis seniper nobis victurus ; natus sibi ante omne tempus; natus nobis in plenitudine temporis; natus sibi a Patre sine Matre ; natus nobis a Matre sine P tre ; natus sibi creator mundi majoris; natus nobis recreator mundi minoris ;natus sibi ut D E u s; natus nobis, Ut D Eus & homo , natus sibi infinita pollens potentia; natus nobis infirmitatibus subjectus. Atque in harum rerum mirabilium compendiosa narratione , mysterium consistit Incarnationis, cujus Veritatem jam per varias quaestiones Arti nostrae proprias, Variaque paradigmata investigare conabimur. Q U AE S T I O I. De Possibilitate Incarnationis Non nescio, Theologos hanc quaestionem praetermittere tanquam ex suppositione certam ; quoniam tamen paganus nonnemo de hujusmodi seu impossibilitate dubitare posset, eum arte nostra convincemus, hoc pacto procedendo. Quaeritur itaque, utrum humana naturae assumi possit a Verbo divino in unitatem personae. Respondetur assirmative; & primo quidem per Enneades nostras ita illud
sed opus Incarna . tionis est tale.
339쪽
ter an oticὸ. Bonitas magna Bonitas magua durabili; Bonitas magna durabilis potens Bonitas magna durabilis potens cognita. i Bonitas magna durabilis potens cognita volita ἱONVJδ magna durabilis potens cognita volita virtuosa Bonitas magna durabilis potens cognita volita virtuosa
Bonitas magna durabilis potens cognita volita virtuosa vera gloriosa
Guajor ita probatur per Resolutionem. Si non possibile esset bonum, id non eL set magnum; si non magnum, neque durabile ; si non durabile, neque potens; si non Potens, Deque cognoscibile : si non cognoscibile, neque voli bile; si non volt bile,
neque virtuosum; si non virtuosum, neque verum; si non verum , neque gloriosum.
Sed haec dici non possunt. Ergo &c.
Meris Si bonum non esset possibile, ergo malum esset, quia bonum est esse, nouautem esse, malum est. Si bonum magnum non esset possibile ergo neC intensive, nec extensive magnum foret, ergo magnum malum.
Si bonum magnum durabile non esset possibile: ergo instantaneum tantum, quod bonitati & maguitudini repugnat , & frustra foret. Si bonum magnum durabile potens non esset possibile ; ergo bonum magnum esset infirmum, debile, infructuosam. Si bonum magnum , durabile, potens, cognitum , non effet possibile, ergo illud si ib ratione boni magni non esset
cognoscibile neque volitum. Si bonum, magnum, durabile, potens Cognitum volitum, non esset possibile, ergo Otiosius foret intellectus & voluntas divina. Si bonum, magnum, durabile, potens, Cognitum, volitum, non esset possibile, neque ullius esset virtutis. Si nullius virtutis ; ergo nullius veritatis; si hoc; neque ullius gloriae. Quae Omnia absurda sunt. Ergo omne bonum , magIum, duranS, potens &c.
Vinor hoc pacto probatur per novem Enneadis principia, anablue. Illud est excellenter bonum, quod est inter omnia creata opera Dei maximum.
Sed talis est Incarnatio. Ergo. Si bonum maximum; ergo maximδ di1- M. D. rabile; si hoc, ergo summe potens; si hoc, ergo summae sapientiae opus; si
hOC, ergo maxime cognitum & ab aeterno praevisum ; si hoc , ergo & sum-mEvolitum, si summEvolitum, ergo summe virtuosum; si hoc, ergo summe verum, ergo summe gloriosum; Ergo Incarnatio est Bonum M. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. quod erat probandum. Et confirmatur; Nam per talem assumptionem Mundus majorem acquirit perfectionis gradum, qui dari potest, quoniam per medium homini S, qui est omnia, cum D Eo in una persona, qui Christus est, participat. Talem autem assumptionem divini Verbi cum homine non repugnare, ut nonnulli objicere possunt inde patet, quod omnis creatura est in potentia obedientiali respectu D E 1; potest enim divina potentia omne bonum in esse Ponere, Cum sit omnipotens, ejusque bonitas , quae Cum potentia sua eadem est, nihil aliud intendat, nisi boni proprii diffusionem communicationemque.
Dices iterum, si Verbum divinum assumpsisset humanam naturam , jam in Christo essent duo stapposita sive hypostases, divina& humana, quod est contra fidem; quia juxta Scholasticos omnis individuus homo est persina.
Respondeo negando majorem;neq; enim in divini Verbi Incarnatione convertuntura sumens & assumptibile: Nam assumens fuit DE Us Verbum, Scassumptibile fuit homo non in esse individuali personali, sed specifico reali, a quo Christus praedicationem formalem recipit; Nam ut recte Anselmus,cum in Christo profertur homo, tunc natura, quae communis est omnibus hominibus, sigilatur; cum vero demonstrative dicimus Claristum hunc hominem personam divinam, quae proprietatum habet collectionem, quibus homo communis fit singularis & ab aliis distiti-guitur. Cum verti Verbum Caro factum; Gam,quae solo nomine hominis signatur, naturam assumpsit, & sic non potest hypostatico designari
340쪽
designari Filius Dr1 sine Filio Virginis Mariae, nec Filius Virginis sine Filio Dgi. Ex quibus clare patet, quod hic D E U s, scilicet Claristus, est hic homo, idem scilicet Christus, ex eo, quia eadem est proprietatum Collectio D Et verbi, & hominis, &isto modo convertuntur in Christo. Sed jam hocjuxta Artis nostrae regulas probemuS.
Irum humana natura fuerit assumpta in esse Pecifico, an in individuali perfnali. Respondeo, assumptam fuisse humanam naturam in esse specifico reali, non in individuali personali, alias enim essent in Christo duo supposta sive personae: quod est
contra fidem; & sic ostenditur per novem Enneadis principia Analytice. Omne bonum quanto majus est, tantli diffusius esse debet Et quanici majus est, tanto durabilius. Et quanici durabilius, tantb potentius. Et quanici potentius, tantb sapientius. Et quanici sapientius, tant, perfectioris
Et quanto perfectioris voluntatis, tantb
Et quanto majoris virtutis, tantd verius& magis unum.
Quantb majoris veritatis & unitatis, tanti, gloriosius esse debet. Sed hoc minime verum dici postat, si verbum aD
sumpsisset humanam naturam non inesse specifico reali, sed individuali personae. Ergo & quod inde sequitur. Ratio Minoris est ; Quia tunc persona humana non habuisset plenum perfectionum omnium Complementum, neque idiomatum communicationem. Sed explico rem fusicis. SCHO IUM T. Fide tenemus, quod sicuti anima rationalis & caro unus est homo, ita D E u s &homo Unus est Christus, in quo humanitas ipsa divinitati Verbi unita fuit, ita ut non in se, sed in verbo subsisteret, cum humanitas in summo gradu de in omni plenitudine pera festionis aliter esse non potuerit, nisi in divi na persona filii, ut videlicet super omnem intellectus comprehensionem hanc personam concipiamus, quae humanam naturam
sibi univit. Quoniam vero DEus ita est in omnibus , ut omnia in ipso ; clare patet, DEUM absque ulla sui immutatione in aequalitate essendi omnia esse in unitate cum humanitate Christi maxima; quoniam contractum maximum humanete naturae , sive
quod idem est, maximus homo in eo aliter, quam sal, maxima perfectione esse non potuit ut recte & fgpienter docet Card. Cusanus; & sic in Christo, qui est omnia, ex sententia Card. Cusani, essendi aequalitas est, tanquam in Filio , Pater & Spiritus Sanctus existunt, & omnia ut in Verbo, & omnis creatura in ipsa humanitate , summa & pe fectissima,atque universali quadam Comprehensione omnem creatarum rerum ambitum complicante, ut sit omnis plenitudo ipsam inhabitans corporaliter, eo fere mΟ-do , quo intellectus nostri imbecillitas eam sub nonnullis similitudinum umbris concipere potest Scimus enim,omnem sensibilern cognitionem esse contractam quandam Cognitionem , eo quod sensus nisi particularia non attingat 1 Intellectualis vero cognitio uti respectu sensibilis absoluta, & a contractione particularium abstracta existit, ita merito universalis est ; siquidem ex varia
sensationis contractione variae animalium
species juxta diversos nobilitatis & perfectionis gradus nascuntur, etiamsi ad maxumum simpliciter gradum non ascendamus, quia coincideret cum maximo absoluto,
quod impossibile est ; In specie tamen illa,
quae actu suprema est in genere animalit iis, puta humana , sensus primo ita animai concipit,ut illud quod concipitur, sit etiam intellectus o quod dum fit, sensibilis cognitionis contractio quodammodo in intellectuali natura subsistit, quia intellectualis natura existit veluti divinum quoddam sep ratum, abstractum, sensibili objecto rem nente temporaneo & corruptibili , secundum suam naturam. Quare, quadam licet remota similitudine idem in natura humana Christi a Verbo assumpta, considerare possimus, ubi humanitas in divinitate subsistit Verbi , quoniam alio modo in suae perfectionis plenitudine nec subsit stere, nec maxima esse posset ; Intellectus enim Christi, uti est perfectissimus, & penitus in actu existit , ita in divino intellectu, qui solus est
Omnia actu, absolute nisi hypostatice subsistere non potest; IAtellectus enim in omniabus hominibus potentialis est, Omnia paulatim de potentia in actum deducens, ita ut quanto actu major est, tantb minor sit inpotentia; Maximus autem intellectus Christicum sit terminus potentiae omnis intellectualis naturae in actu existens plene & sine ulla potentiae imperfectione , nequaquam
existere per se potest, quin ita sit intellectus, ut sit & DE Us , qui est omnia in omnibus, unde in Verbi persona ut subsistat, necesse est.
Rem exemplo geometrico declaro. Sit polygona figura circulo inscripta, natura humana , circulus verti divina. Si itaque