장음표시 사용
341쪽
polygonam figuram circulo inscribamus j cludens. Patet ergo, ipsum maximum eon. tantae magnitudinis , ut major esse non tractum, Videlicet humanitatem Christi noti queat, illa nequaquam in angulis sinitis per i posse ut Pur C contractum subsistere, eum se subsisteret. sed in circulari figura est e-l nullum tale perfectionis plenitudinem ut
nim circulus polygonorum maXimus, infini- tingere posse s neque etiam tale contra tis lateribus constans) ita quidem, ut non ctum D Eu S, qui absolutus est, esse pos haberet propriam subsistendi figuram etiam siet. Unde necessarici sequitur, esse Chri intellectuali operatione ab ipsa circulari δc stam & creatorem & creaturam, absolua aeterna figura separabilem. tum & contractum , contractione videli Pari ratione maximum contractum ad j cet. quae non nisi in magnitudine maximasbeciem, quae humanitas Christi est, uti in subsistere posset, non enim est, nisi una tan- Verbi divini persona actu subsistit, ita juxta i tum magctitudo maXima, per quam contradatam contractionis speciem actu omnialctum dici potest maximum. Si itaque po- cst, quae in potentia generis aut speciei il- tentia maxima absolute ipsum conir actum lius este possunt; quemadmodum enim ma-lsibi tali modo uniret, ut magis uniri salvis ximum absolute est omnia possibilia actu naturis non posset, ut ipsum fit tale servata absolute, &in hoc est infinitum abitute, natura contractionis, secundum quam ple- ita maximum contractum ad genus & spe- nitudo speciei contracta & creata est, pro-ciem pari ratione est omnis possibilis secun- pter unionem hypostaticam , Dgus de o- dum datam contractionem perfectio, qua mnia est. Sed ha c jam per regulas nostras major esse non possit, necessario est infini-i hoc pacto ostendamus. ta, omuem datae contractionis naturam in-l
creatum , nisi in di- sed tale e
Quia, si individuam hominis personam Verbum assumpsisset, illa in se complicaret:
Omnem bonitatem creatam. Omnem magnitudinem. Omnem durationem. Omnem potentiam. Omnem sapientiam & cognitionem re
Omnes voluntates. Omnes virtutes. Omnes veritat S.
Omnem gloriam. Quae omnia nulli individuali naturae sive personali humanae competere possunt; quia cum maximo absoluto coinciderent creatura re creator, quod est impossibile. Probatur t Uinor. Nota os hos loco pro esse specifico non fumere naturam humanam ab omnibus indivis duis ab ranium, o sub unise ali quadam ratione consideratam , neque idealiter , sed inquantum natura humana indicat essentiam ipsam hominis, sise illam naturam communem, qua homo proprie constituitur homo. Hoc posito sic probo minorem, Si humanitas Christi Verbo unita tali; non fuit, ergo defuit Christo aliquid Bonitatis Magnitudinis, Durationis, Potentiae Sapientiae, Voluntatis, Virtutis, VeritatiS, Gloriae. Sed haec dici non possunt; habitavit enim in eo, Apostolo teste, Omnis plenitudo divinitatis corporaliter : Ergb nihil illi defuit perfectionis ; Ergo Christus summe Bonus. M. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. Defuisset autem illi, si Verbum DΕ1 individuam hominis personam assumpsisset: quod uti inconveniens fuit, ita & impossibile &manifestam contradictionem involvens: fuisset enim humana natura unita Verbo, d non fuisset unita ; uti ex dictis luculenter patet ; Ergo humanam naturam sive essentiam speciei humanae assumpsit , quae uticum tanta perfectionum plenitudine per se subsistere non poterat, ita non nisi in persb-na Filii DEI tanquam digniori, siappositari necesse fuit. Dices forsan , Christus fuit hic homo, conceptus de Spiritu Sancto, natus ex Maria Virgine ; Ergo Christus fuit individuus homo, ergo perfectam sustinuit persenam hominiS. Respondeo , concedendo AntecedenS,
342쪽
Jesus personam humanam distinctam a per-1ona Verbi egit ; sed humanitas per Uni O- .nem hypostati cam ita Verbi divinitati fuit Unita, ut verum fuerit dicere : hic Iesus &DΕus est & homo , Una persona, Unum suppositum sive hypostasis Una,testante ipsa Veritate; Ego se Pater Unum sumtu . Et recte S. Thomas docet, Verbum non assumpsisse personam humanam , sed naturam in individuo, quod non est aliud a supposito in- Creato praestantiori, quam persona humana; quando autem loquimur de esses 'ecifico, intelligimus semper illam humanam naturam individuatam in Verbo, qua omnes homi- lnes, homines sunt, & quae in omnibus ac singulis actu inexistit; quando verb loquimur, Verbum non assumpsisse humanam lnaturam in esse individuali, intelligimus semper esse personale hominis, neque proprie dici debet assumpsisse hominem , quia homo dicit suppositum , qui est terminus, &quod assumitur praeintelligitur termino.Q in ut paulli fusius exponantur, sit SCHOLIUM II. Notandum humanitatem Christi Verbo hypostatice unitam , cum sit contracta praecisio terminationis , naturae illius speciem non exire; Simile quippe a simili generatur, & hinc secundum naturae proportionem procedit genitum a genitore; termi
nus autem cum careat termino, caret con
sequenter omni limitatione & proportione ; Quare homo maximus , Cujusmodi Christus est, quoad vim naturae non est ge- Derabilis , neque etiam Omninti carere potest principio speciei, cujus ultima existit perfectique partim igitur iecundum humatiam procedit naturam , quia homo , &quoniam est altissimum principiatum , immediate omnium principio unitum , tunc
ipsum principium, a quo est immediate, se
habet ut creans, generanS aut Pater; principium verti humanum se habet ut passi-Vum , utpote quod materiam receptibilem subministrat; Quare a matre sine virili semine genitus; omnis autem Operatio ex Spiritu & amore quodam proceisit, uniente activum passivo ; Atque hinc maxima
operatio supra omnem naturae proportionem , per quam creator unitur creaturae,
ex maximo uniente amore procedit, M a Spiritu Sancto, qui absolutus amor est, necessario existit, per quem solum , sine a gentis contracti adminiculo, infra latitudinem speciei, Mater concipere potuit Filium D E 1 Patris ; & scuti Pater Spiritu suo formavit omnia, quae de nihilo ab illo
in esse prodierunt, ita principalius, hic egit
eodem Sancto Spiritu , quando perfectisti.
me operatus est. Sed explicemus haec per remotam quandam similitudinem. Ita comparatum esse novimus subtilibus Doctoribus, ut quando Verbum intellectuale ac mentale suis volunt manifestare discipulis, hoc unicum curant , ut Conceptus mentis sive intellectuale Verbum per vocem indicent, cum sine sensibili signo insensibilem mentis conceptum discipulis aperire aliter nequeant; sit autem hoc per naturalem Doctoris Spiritum, qui ex attracto aeris halitu vocalem format speciem , mentali verbo congruam , ita verbo intellectuali unitam , ut vox ipsa in ipso verbo subsistat, ut hoc pacto auditores mediante voce verbum internum attingant. Sub hac similitudinis tametsi remoti illinae umbra , Pater aeternus dum ex immensa bonitate sua, nobis sibi complacuit divitias gloriae suae ad omnem scientiae & sapientiae plenitudinem ostendere, verbum aeternum
Filium suum , sensibili & nobis simili for ina humana natura induit per Spiritum Sanctum sibi consubstantialem, qui quidem
Spiritus quasi vox ex aere attracto per inspirationem de puritate foecunditatis virgurialis sanguinis, corpus ipsum animale contexuit, rationem ei adjiciens, ut homo esset verbum DE 1 Patris, & adeo interrast counivit, .ut substantiae humanae naturae centrum existeret, quod quidem operatione momentanea, supra omne tempus, secundum Voluntatem conformem infinitae potentiae peractum est; Hanc autem Inarrem tantam , virtutibus divinis plenam, quae materiam subministravit, nemo dubiutare debet, omnes Virgines omni virtutum perfectione excessisse, & inter omnes mulieres foecundas excellentiorem beneductionem habuisse; Ipsa enim, quae super
omnia creata, ad tantum tamque excellentem partum Virginalem a D E o praeordiu 1iata fuit, omnibus iis ex debito carere debuit, quae aut puritati, aut vigori si1nul& Sanctitati adeo excelsie tam excellentis partus quovis modo obesse potuissent; Si enim praeelecta Virgo non fuisset, quomo- db ad partum sine virili semine apta fuisset pSi sanctissima & superbenedicta a Domino non fuisset, quomodo Spiritus Sancti Sacrarium , in quo DEI corpus eiungeret, facta fuisset Si post partum virgo nOII r mansisset, prius sane excellentissimo pa tui , praerogativam maternae foecunditatis in sua suprema puritatis perfectione non communicasset, sed divisive & diminute secus ac tantum Filium unicum & supremum decuisset. Si ergo Virgo Sanctissima se totam DEo obtulit, hic certe Spiritus
343쪽
Sancti operatione etiam omnem foecunditatis naturam ei penitus communicavit: adeo ut in ipsa, immaculata Virginitas ante partum, in partu, dc post partum supra omnem naturalem communem generationem incorrupta permanserit. Ex Patre erno aeterno dc Matre temporali, Virgine scialicet, D E U s dc homo Jesus Christus natus est ex Patre maximo & absolute perfecto; ex Matre Virginali, foecunditate, suprema benedictione, referta , in temporis plenitudine ; non enim potuit esse homo ex Virgine Matre, nisii in tempore, n que ex Patre DEO Filius nisi ab aeterno. Fuit ist-tur verus D EI Filius, & verus Virginis fi lius, qui ab ea materiale dc terminatum compus assumpsit: ali 1s enim verus homo dici non posset ; neque tamen animam & intel lectum prius aut contra assumpsit, sed o nulla simul in instanti temporis; alias enim homo, qui anima & Corpore constat, assumptus dici non posset, potuissetque assignari tempus aliquod, quo DEUs non fui s. set homo , sed vel corpus tantum, vel anima ; Unio autem thaec admiranda , quam laypostaticam vocant , in persona Verbi, non in natura sive essentia divina, facta fuit, sed in persona Verbi, neque tamen ideo illa in corpoream conversa dici debet, cum
divina sit immutabilis; humana verb dicitur caro dei ficata, non DEUS; Deque unio sese habet ut materia δc forma, nec unita accidentaliter, nec sicut tertium quoddam, neque compositum quoddam, nisi per mo dum numeri, in quo duo conveniunt. Sed
haec susticiant; quare ad alia. Q U AESTIO III. rum Incarnatio Christi fuerit necessaria. Magna hic Theologorum contentio.
Sunt nonnulli, qui asserunt. Adamo non peccante, Christum non fuisse incarnatum; atque adeo incarnationem non fuisse necessariam: quia homine non peccante, non fuisset morbus, & consequenter nec medicina. Alii alias congruentias potius, quam
veras rationes comminiscuntur; nos non secundum quid, aut ex necessitate naturae absolute, sed necessitate medii, afferimus fuisse
necessariam incarnationem; posito tamen divino decreto, quo peream naturae lapsis statum reparari voluit. Neque enim absolutam necessitatem hic ponimus, sed verius conditionatam, ne libertatem DEI COnstringere videamur. Id ergo juxta regulas nostras Combinatorias hoc pacto ostendi
D. M. D. Omne bonum quant, majus est, tanto magis, ratione finis qui intenditur. est necessarium, & gloriae divinae promovenda: magis consentaneum esse debet. Tale bonum est Incarnatio. Ergo magis fuit necessaria, ratione finis. P. Omne bonum quanto majus est, tanto potentius, & quanto majus potentiusque , tantd magis est necessarium.
Sed Incarnatio, in una persona D E I Verbi, est majus potentiusque bonum, quod naturae lapis restaurandae dari potest. Ergo.
S. Quicquid est summe & infinite intelligens, intelligit & in esse ponit magis ne cessarium majusque bonum quod dari potest , ad humani generis salutem
Sed DΕus est summe intelligens. Ergo in esse ponit majus bonum, magisque necessarium ad salutem humani generis reparandam, quae est Incarnatio. Vo. Omne bonum maximum, ut intellectum & volitum, est summe necessarium ratione finis, quae est glorificatio hominis. Talis est Incarnatio. Ergo. U. Umne bonum majus, virtutum omnium perfectione plenum, ut maxime est appetibile ita summe quoque necessarium est; sed Incarnatio est bonum,quo majus dari non potest, virtutum omnium perfectione plenum. Ergo illa uti maxime appetibilis; ita & ad salutem humani generis maxime necessi
Talis est Incarnatio. Ergo. Ve. Omne majus bonum, verum, intellectui divino maxime conforme, in esse poni debuit ratione medii, quo salvaretur humanum genus. Sed nil ratione medii, melius, magis necessarium, & intellectui divino conso inius esse potuit Incarnatione ; Ergo ratione medii ad finem consequet
dum quae est humani generis salus, summe necessaria fuit. G. Omne bonum quanici gloriosius & gloriae divinae promovendae conformius, tanto magis in eme poni debet. Talis est Incarnatio. Ergo.
344쪽
Quandocunque aliqua sunt idem , ad quot se extendit unum, ad tot sese extendit & alterum. Sed bonitas, magnitudo Je voluntas divina sunt idem realiter. Ergo ad quod se extendit unum, ad id& alterum.
Sed voluntas vult sex suppositione praesentium decretorum Incarnationis
Verbi) majus bonum quod dari potest ad extra in creaturis in tali Ordine. Ergo magnitudo est ratio DEI , ut ipsum magnificet , & bonitas , ut boni fi
Major de se nota est; alioquin sequeretur, rationes divinas non identificari secundum rem, si aliae aliis deficerent in operationibus extrinsecis, quod impossibile est. Vinor probatur. Nam voluntas necessarici vult id,quod est majoris bonitatis, magnitudinis, potentiae & perfectionis. Sed haec est Incarnatio; Ergo eam Necessario sex sippositione decreti divini j vult. Ergo est necessaria. Iterum. Omne illud, per quod perfectio
nes DEI melius cognoscuntur & discernuntur, & sub sensum cadunt, est
Sed hoc sit per Incarnationem. Ergo. aserpatet. Quoniam aliter DE Us nollet a creatura Mundi intelligi, nec intime amari, quod est impossibile, &Contra bonitatem & magnitudinem
t inor probatur. Nam per Incarnationem apparet claritas D EI interior foris in magna bonitatis multiplicatione; dum per
DEUM visibilem invisibilis majestatem cognoscimus: & ita probatur. Illud est maxime necessarium, per quod
infinita Dg1 bonitas, magnitudo , potentia, virtus , veritas, gloria, melius
Sed per actualem unionem divinae naturae Verbi cum humana melisis cognoscuntur dictae perfectiones, quam Perpotentialem. Ergo Incarnatio maxime necessaria est,
ad gloriam suam manifestandam mun
Siquidem per Incarnationem omnes perfectiones D E I ad extra, finem & quietem attingunt, ut ita loquar, quod non fieret, si incarnatio non esset; Nam dato quocunque alio effectu ab Incarnatione, DE Us posset majorem facere , & sic in nullo, dempta Incarnatione, quiesceret; atque adeo hoc pacto creatura major esset in recipiendo, quam DE Us in dando; &DE Us videretur invidus & avarus, quod est contra suam bonitatem infinitam, & ex se Scsua natura diffusivam sui. Ergo Incarnatio posito divino decreto est necessaria. Iterum. Unaquaeque causa exaltat suum effectum, quantum potest. Sed DE Us est causa causarum universalissima. Ergo debuit effectum suum exaltare, quantum poterat, ne defectuosum quid reconfusiam inde nasceretur. Sed in Incarnatione DE Us exaltavit effectum suum, quantum potuit. Si non; ergo defectuosa fuit Incarnatio, quod est impossibile. Unde Concludo, Incarnationem esse maximum bonum, quo majus dari non potuit, quod ita ostendo. B. B. M. B. Omne Ens habens inise totius bonitatis compitamentum, id magnum bonum est. B. M. M. B. Omne Ens habens in se quidquid excellentiae &magnitudinis excogitari potest , magnum bonum est.
B. D. B. Omne Ens secundum quid consideratum, & in suo genere, tantb durabilius est, quanto majori perfectione praeditum est. B. P. Vi.. Omne Ens quanto potentius, tantb nobilius &virtuosius est. B. S. M. B. Omne Ens, quod complicat in se sapientiam DE 1 infinitam, virtutem , veritatem, gloriam, illud maximum bonum esse, necesse est.
D. M. D. Vi. Omne quod in se omnem perfectionem possibilem complicat, bonum durabile & virtuosum est. Τale est, divinae & humanae naturae in unutate personae verbi conjunctio, salvis &distinctis sine confusione naturis. Ergo. Major de se nota est, ut patet per ejus oppositum. Nam Incarnatio dicit naturam divinam & humanam in unitate suppositi
unitas & inter se distinctas, quae quidem omnem perfectionem quamlibet in suo genere dicunt; & patet per areolam M. D. I. M. Nam Incarnatio Filii D E 1 est in
magna duratione concordantiae, qua humana divinae naturae unitur in unitate personae Verbi, salva naturarum distinctione. Atque
345쪽
Atque ex his patet necessitas Incarnationis Christi, ratione finis propositi, quae est salus & glorificatio humani genCriS. Si quis porro per regulas quaestionum ulterius illaec investigare Velit, is ita procedet ; & primo quidem quaeri posset: are Dius sit incarnatus. Respondeo, propter seipsum & gloriam suam. Quod ita probo.Quicquid divinus intellectus intelligit glorificationi suae congruum, illud potentia ejus in esse ponit. Sed intellectus divinus intelligit Incarnationem Verbi glorificationi suae maxime esse congruam.
Ergo eam in e e ponit. Quia hoc pacto
Creatura removetur 1 statu suo cadu- CO & ignorantia , & ad tam sublimem statum reducitur, ut mereatur conse
mis fieri imagini Filii DEI, & quodammodo deificari. Major patet. Minor probatur. Quia alias fine suo privaretur, quae est D E 1 hominisque glorificatio. Ergo. Necesse enim est, ut DE Us per suam potentiam tantum possit, quantum sapientia potest repraesentare; ex opere enim Omnium possibilium maximo, nobilissimo, &excellentissimo, divinae potestatis operatio intrinseca in opere extrinse-Co, quae Incarnatio est, quam maxime manifestatur. fine qua alias esset otiosa; intendit enim Dgos per ipsam medium quoddam inter DEUM absolute & hominem, quod est Christus Verbum incarnatum. Quae Omnia fusius per consequentia praedicata essentialia Artis nostrae deduci possunt. Secundb quaeri posset : An in Incarnatione in considerationem venirCt, quantum, sive quantitas praedicamentalis p Respondeo
quod sic , & quidem fuisse necessariam; quod ita probo.
Illa quantitas necessaria est, qua non m diante substantia aliqua remanet insensibilis. Sed non mediante carne sive corpore humano quanto , Verbum incarnatum non fuisset sensibile. Ergo quantitas ad Incarnationem maxime necessaria fuit.
Major est nota. Quia secus , Christus
vere homo visibilis dici non posset &ita prob. atur. Omne illud , ratione cujus Incarnatio DL 1 Verbi est quanta, est necessa rium, & per consequens sensibile. Sed illud est Verbum Incarnatum , in quo duae naturae , videlicet spiritualis S corporea, divina & humana, in u
Ergo & Incarnatio Verbi, quoad hum nam natiuam necessario est quanta, non Vero quoad divinam, quia est iu- termina, immensa & indivisibilis. Quae omnia iterum innumeris modis ostendi possunt ex Tabula Universali; hic enim unum eXemplum dedisse sussiciat. Ad Quaestionem de , Eunis, sic argui Per Qua- potest. Suppono primo, non esse absurdum' asserere , DEUM quoad rationes suas ibi males sub ratione bonitatis, magnitudinis voluntatis, virtutis,Veritatis, suo modo qualem dici posse, absque tamen qualitate praedicamentali & proprii generis, cum D Eo tales qualitates ob contrarietatem non Competant; quoad humanitatem tamen in Christo illa tum substantialiter, tu In accidentaliter, spectari possunt, & in genercientis & moris, ita ut Christus vere sonus, justus, misericors, clemens, sanctus dici possit, & hoc pacto in Incarnatione qualitas considerari debet, ut quae in D L o sunt substantialiter , in humanitate Verbi sint accidentaliter. Unde sic argumentor Ubicunque dantur virtutes morales, ibi dantur re qualitat S. In Christo dantur virtutes morales. Ergo & qualitates. Ergo in Incarnatione
vere & proprie qualitas dari potest. Ubicunque datur frigus & calor , ibi dantur qualitates physicae. Christus frigus & aestum passus est. Ergo in Christo dantur calor & frigus, qualitates physicae.
Haud secus per abacum combinatori uinin primo libro descriptum , innumctrae argumentorum sedes, quibus in Christo qualitates fuisse demonstrantur, inveniuntur. Quaeritur quartb. Utrum Incarnatio Per Re n. D Ei sub tempus cadat. Respondeo quod Lana Masaim sic, Scita argumentor.
Communicatum 1 D o ad Incarnatio est bonum maxi-
extra, in tempore fieri ne- mum, Communicatum a Deo f
346쪽
Quia in Incarnatione, DE Us Verbum, non ponit tempus per se, sed ponitur in tempore, in quantum se hominem facit; si
enim non poneretur in tempore, hominem itiduisse dici non posset, sed esset homo aeternus , quod implicat; inest enim tempus Incarnationi sub ratione naturae hu-ananae, & non sub ratione divinae; veritas enim verificat virtutem in humanitate , in- Carnando sine tempore, sub ratione Deitatis , & cum tempore, sub ratione humanitatis. Per Regu- Quaeritur Qui niti. An Incarnatum Vetalam Ulai bum sit tabique' Respondeo, divinitatem& humanitatem talem habere sub propriis ipsarum rationibus in Incarnatione proportionem, ut DE Us Filius vere sit homo , ct homo vere sit D E U s ; Unde sequitur, Verbum quod est D EUs homo, sit ubique , & in omni tempore ; Homo tamen D E O s sit in loco specifico & determinato, seu quod idem est, Incarnatum verbum sit tibique ratione Deitatis; sit vero in loco specifico 3c determinato ratione humanitatis; Unde tequitur Utriusique naturae quiOtudo, quoniam sub ratione minoritatis Incarnatio de humanitate finita est & loco comprehensa ; sub ratione Vero majoritatis Incarnatio est de Divinitate, quae uti immensa est, ideli concludi nescia, omnia implet; Unde sic argumentor. Sicuti omni principio increato Competit, nulli loco astixum esse, ita principiato Creato ex naturae suae exigen-' tia proprie competit locus specificus Corporeus & determinatus. Sed 4n Incarnatione principium increatum est D E U s Verbum, & humanitas principiatum. Ergo in Incarnatione principium increatum D EUs Verbum nulli loco assio Xum est, utpote quod immensitate sua omnia implet, principiata vero humanitas Verbo unita, ut loco specifico determinetur, necesse est. Major probatur. Si enim Verbum ratione humanitatis esset ubique, sequeretur, maximum contractum, cujusmodi est humanitas Christi , cum maximo abs bluto coincidere; illudque adaequare, quod im
possibile est, bc per nostra principia ita de
Quantumvis sub ratione contra-
S. icti maximi consideratur, PCr- .
Christi contra stum maximum esset ubique.
Quod impossibile est. Ergo. 3 sset S S
347쪽
Esset enim humanitas Christi infinite bo-Πa, immensa, aeterna ex se dc sua natura Omnipotens, omni sciens, OmnivolenS, in- sinite virtuosa, vera, gloriosa, quae humanitati nisi sub dictis rationibus competere non possunt; est enim Chri1hus Patri coaequalis secundum divinitatem ; minor Patre secundum humanitatem , uti ex Symbolo
Quando itaque dicitur, Chrsum esse omnipotentem, omnisecium &c. illa omnia inquantum humanitas ejus in divina Verbi persina subsistit, intelligenda sunt.
Quaeritur Sextb. omodo DECI s natu ram humanam assumpserit ρ Respondeo , Modum Incarnationis esse, unire bonitatem , magnitudinem, potentiam , sapientiam in humana natura, in unitate personae Verbi, utraque natura salva; unde factum est, ut D E U s sit homo, & homo D E U s;& ita probatur. .
Nulla gloria magna dari potest absque
In Incarnatione Verbi divini est gloria magna, qua major dari non potest in-
intensii ve Sc extensive. Ergo est cum concordantia duarum naturarum in unitate personae. Major est nota: Quia concordantia unit, contrarietas vero distavit. Minor patet quoque, quia est ultimus finis, in quo omnia quiescunt de gloriantur, & ita probo. Omne medium arguit extrema in esse
unito. Incarnatio est medium conjunctionis duarum naturarum , divinae & humanae. Ergo requiritur ut uniatur, ut tale medium sit subjectum influxus Jc refluxus principii 3c finis.
Ex hac enim facta fuit unio duarum naturarum , & consequenter secuta Incarnatio. Coronria dictorum. Hinc sequitur prim , Unionem duarum Naturarum non esse factam inessentia. sed in persona Verbi; neque duae naturae unitae se habent per modum materiae Sc formae, essent enim in potentia, neque unitae sunt accidentaliter, quia Christus non fuisset uni-
voce homo, sed per accidens, sed faciunt tertium quid; neque divina natura in carnem conversa dici potest ; dici tamen potest caro dei ata, id est, farin DE1 per aLsumptionem , non DEUS; Πeque Compo
sita dici potest per modum partium, sed per
modum numeri, in quo duo convctniunt. secundo. Unionem hanc in ratione humanae naturae fuisse quid creatum, quia fuit in tempore; in divina vero, rationis tantum, quia non fuit mutata; neque uni haec asti imptio est, quia natura divina dicitur unita, non assi ampla , unio importat relationem , assumptio actionem vel passionem; item assumptio est in fieri, unio in facto esse; Hinc Pater δc Spiritus Sanctus uniunt , non assumunt, Filius utrumque praestitit. Tertio sequitur, ex unione hac hypost tica Scientiam in Christo fuisse participatam per lumen a natura divina; Christus Cnim per unionem erat beatus beatitudine increata, quia DE Us ; δύ creata, quoad animam; Unde Scientia Christi ex parte animae fuit infusa, quia cognovit res per species intelligibiles menti proportionales; neque tamen hac scientia comprehendit diu
vinam essentiam, quias tua; Caeteraver Omnia praesentia, praeterita de futura imbinfinita, quae sub creaturae potentiam cadunΓ, norat, non tamen omnia quae DE Us potest, novit; quia Comprehenderet divunam potentiam , quod implicat; Sicuti tamen intellectus possibilis per infusam omnia scivit, ita intellectus agens per acquisitam & experimentalem omnia scire debuit,ne quicquam Christo ad perfectionem, omnium complementum deesset. Sequitur quartb. Animam Christi non fuisse omnipotentem simpliciter de absolute, quia hoc proprium est DEI ; sed in quantum instrumentum fuit divinitatis, omnia potuit , quaecunque voluit in Coelo Jc in terra; juxta illud: Data es mibi dec. Unde sinpliciter non potuit aliquid ex nihilo creare per se, aut creatum in nihilum rea ducere ; quia hoc creato agenti non competit , sed soli DEO; uti tamen unita Ve bo , instrumentaliter omnia potuit. Atque haec de Incarnationis mysteriosusticiant.
348쪽
Paradigmata Artis nsrae ex Metaphroica,
Logica soli Diah ica , Physica , em edicina,
CADUT I. Comitio Entis Etaphysica est Sapientia de
te, in quantum Ens est,& de annexis ei modis entis communibus, primis principiis & primis Causis. Aristo teles eam altissimarum rerum
abstractissimarumque scientiam definit. Alii philosophiam primam, eb qudd rerum prima principia & causas inquirat. Sunt qui
eam Theologiam quoque naturalem definiunt, eliquod, quantum lumine naturae fieri potest, de rebus immaterialibus, inco ruptibilibus dractibus puris tractet. Nos principiorum, tum ab lutorum, tum respectivorum, in Arte nostra contentorum, Scientiam asserimus; Cum nihil in univerasa Metaphysica consideretur, quod ad ea non revocetur, uti postea patebit. Est au tem potissimus & ultimus indagationis no strae Metaphysicae scopus nihil aliud, quam DΕ1 substantiarumque ab omnibus sensibilium rerum umbris separatarum per prima & absoluta Artis nostrae principia acquisita cognitio; siquidem mens nostra, dum
adeti abs bluto ordine in rerum natura mannia connexa colligataque intuetur, quiescere minime posse videtur, nisi ad altiorem considerationem animum erexerit suum,
videlicet, ad Opificem illum supremum, unum, & illud, quod est semper, quod numquam fuit aliud, nec futurum est. quodquUnihil aliud est, quam DEUs UNos, qui sine
principio, omnium principium, sine medio& fine, finis omnium, a quo, per quem, repropter quem, & ad quem Omnia. Ex n turalium itaque sensibiliumque rerum concatenatione paululum mens altius ad invisibilium insensibiliumque rerum Cognitionem , veluti divinioris portionis igniculis agitata exardescit; atque ex his semper ad alia majora & praestantiora transiens ob ingenitam quandam ejus imbecillitatem &divinitatis praestantiam, quam indagat, dum invia omnia reperit, torquetur, angitur, luctatur cum intelligentiis, quas si ordine recte ad unum direxerit, optatum tandem consequitur finem. Quamdiu autem per illas rerum varietates & typos, ut in labyrintho quodam anumum sine superni luminis amuxu exercuerit, tam diu in Metaphysica vacillabitur, κmirum in modum angetur torquebiturque, abdita illa prorsus & occulta ab humanissensibus rerum natura, quae tanto occumiet difficilius , quanto quis longius a via cognoscendi verum illud & supramundanum UNUM, aberraverit; ut proinde mirum non sit, Aristotelem in tot anfractus, S S a in
349쪽
in tot scopulos impegisse, tot dissicultatum fluctibus jactatum uisse; uti enim lumen
rationis tantum secutus est, ita vera DE ICognitione destitutus pervenirC non potuit ad illud sumimum & UN-OMNIA , quod tam anxie quaesivit: atque adeo certum sit, ibi Christianam incipere philosophiam , ubi philosopliorum veterum ancla oram suprema figebat cognitio. Atque ut ad propositum nobis thema redeamus. Considerat itaque Metaphysica universalia rerum principia summe abstracta, & quantum fieri potest, genera generalissima, ut postit hos rerum humanarum existentiumque dispersos rivulos ad quas dam origines & fontes reducere , & reducta ad unum contrahere, & unum illud cognoscere, quod est omnia. Ιdeb ejus materia Ens unum est, quod mente tantum concipitur in se , divisum in alia duo , Substantiam Sc ccidens ; quae postea per modos essendi in abstracto , hoc est generaliter sine concreto individuo, cui
inhaereat, considerat. In ente Accidentis considerat novem modos, quos praedicamenta Logici vocant; &sunt: Relatio Scc. Alia abstracta universalia, potentiam ut materiam, actum ut formam, necessarium, contingens, dependens, independens, finitum, & infinitum utrumque in suo esse contemplatur; & cum C. mnis demonstratio maxime a Communibus& postea ex propriis principiis dependeat;
hinc in sua theoria transcendentia potissi naum inquirit. Subiectum itaque Metaphysicae juxta universalem contemplationem , Ens est in abstracto; In concreto vero ente, & pa ticulari , pro modo concretionis est sin gularium doctrinarum ; sic de ente mobili tractatPhysicus: Massiematicus de ente quanto Logicus de ente uti per Ope- rationes intellectus dii igibili, & sic de cae- teris.
Unde patet, Metaphysicam versari circa
omnia, circa dissicillima atque a sensibus remotissima, cognitione certistima, omnium- que ad prima principia causasque reductione: Enti vero cium substantialiter certi quiudam , quos mouos alii, alii proprietates repastiones , vocant, insint, illas tanquam
Cum ente convertibiles una considerat; cujusmodi sunt : Unum, Verum, Bonum, Res, Aliquid ; quamvis Res commode ad Ens, & Aliquid ad Unum revocari possit; j quae omnia fuse primo Libro exposita sunt.
Verum ut totius Metaph sicae typum ob o- culos habeas, hic tum Eritis, tum ejusdem proprietatum divisiones , desinitionesque
l ob oculos ponam Curiosi Lectoris. CAPUT II. Di isto Eutis in genere traniscendentali.
Aliud es Ens per se Creatum. Quodlibeth per se existens. Aliud per Et triplex est.
1. Subjectiυe in intellectu ens est, ut accidens in subjecto , uti habitus scientifici. et Objenti te in intellectu, ut color in visu est objective, in muro subjective.
Ficrum. Ut Chimaera. Non fictum. Uti Unive
sale , ad quod omnia, quae per abstractionem
Habet autem Eus annexas proprietates: Unum, Verum, bonum; de quibus ordine.
DE U N O. Unum Ens est in se indivisum, & di quolibet alio divisum ; Ita homo dicitur essentialiter unus, 3c ratione essentiae indivisus, licet quoad individua entitativo divida
Est verti unum per se, & unum per acciadens: Unitas vero in quantum multitudinem ad unum contrahit, dicitur Totum; quod non cuplex est juxta novem principia. 1. Totum perfectionale, sive perfectum ab- Ad B. re solutum, ut DE Us , perfectissimum ina vocatur dividuae substantiae complementum.
Non enim componitur, neque CX esisse & essentia; neque ex actu Sc potentia, neque ex materia & forma. a. Totum essentiale , continet in se plura Ad B. re realiter constituentia unam actu es Vocatur
1entiam ; vel ex actu & potentia, sive ex esse & essentia, ut in Angelis; sive
ex materia & forma, ut in corporeis. 3. 1otum integrale seu quantitativum, re-Ad M. resultat ex partibus integrantibus to-Vocatur.
tum. Differt ab essentiali, quia sublata parte essentiae destruitur totum, secus in toto integrali. . tum potentiale est, quod habet pol Π- Ad p. re. tias diversas a subjecto vel substantia, Vocatur, in qua operationum principia existunt. Sic anima est totum potentiale respectu iacultatum suarum. Totum
350쪽
y. Totum universale, est unum quoddam ad multa pertinens: hoc est, vel in
causendo, Sol: vel ius n-ri, ut conceptus plura conuolans; vel in praedicando , ut conceptus speciei pluribus inesse aptae; & hoc iterum vel est analogum, vel univocum, Vel
6. Τotum numerale, est collectio unitatum totum ipsum numerantium; ut terna
. Τotam individuale est unum numero quod divisionis expers; ut PCtrus. 8. Totum sinate, cui nihil ad quietem de-
9. Totum morale, cui nihil ad felicitatem deest. Vides, quomodo hoc totum multiplex ad principia nostra revocari possit.
DE VERO. Altera piatone Listu. Veritas est Congruentia rei cum intelleitu , id est conformitas omnis rei artificialis ad intellectum divinum & humanum, uti & intellectus humani ad rem naturalem es artificialem; Nam res naturalis non habet suum esse ab intellectu, sed hic ab illa
accipit ideam .. Econtra domus vera dicitur , quae est conformis intellectui artificis. Dicitur in Definitione Conformitas, quia omnis veritas est conformitas , non Contra. Dicitur rei, ad excludendum fise
Veritas itaque cum sit transcendenS, nihil reale vel positivum super Ens addit, nisi tantum relationem rationis , neque hic transcendentali modo sumpta, accidens dici potest; si enim esset accidens, tunc vel ipse DE Us subjectum accidentium foret;
unde & econtra nullum accidens transcendens dici potest i foret enim caeteroquin accidens ante subjectum , quae est substantia, causatum ante causam , quod impossibile est. Et Arist. 7. Metaph. scite probat.
Est autem veritas alia incomplexa , transcendentalis, concepta, primamque ambit operationem intellectus, qua mens simpliciter speciem intelligibilem concipit repraesentantem rem extra mentem positam, cui Opponitur ignorantia. Alia est complexa, quae secundam intellectus operationem ambit; & conceptam veritatem rebus accommodat, & cum illis
componit, aut ab iis dividit; Quae quidem compositio & divisio si cum rebus consen iit, vera est: sin minus, falsa, ideoque huic veritati falsitas proprie opponitur.
DE BONO. Tertia pasilone Entis. Bonitas est perfectio Enti conveniens, vel est perfectio rei connotans convenientiam; sunt enim bonum & perfectum idem,& materialiter & formaliter; neque hoc loco perfectio stimi debet per modum accidentis aut qualitatis, ut in moralibus fit, sed est essentialis & substantialis, cum CntC convertibilis. Hoc pacto diabolus bonus est, non in genere moris, sed naturae. Malum namque, rei entitatem non ingreditur. nec bono transcendentali opponitur, nisi privative, in quantum malum est privatio perfectionis debitae in esse. Post tres passiones entis, quae sunt L num, Verum, Bonum, sequuntur deinde alia, quae in
Metaphysica considerari possitiit; & primo
sunt contemplationes de Potentia & Actu, de Chusa Sc Causato, de Nec itate & Coruingenti , quae paucis pariter CXpon IDUS, Ut
Artista 1ubsidium quoddam reperiat, feli cius in Artis speciminibus exhidendis, Progrediendi.
In entibus essentialiter divisis primb occurrit ens actu, deinde ens potentia; actus dicit rei actualem existentiam ; potentia possibilitatem rei actu non existentis, sivCaliquid connotat; estque potentia vel adtiva vel passiva ; intellige potentiam tranascendentalem, non quae in Categoriis qualitas dicitur. Potentia acti a est principium transmutandi in aliud in quantum aliud; estque vel infinita vel finita. Potentia DEI dicitur, qua DE Us omnia ea potest, quae rationem factibilitatis habent & contradictionem non involvunt; hinc multa divinae potentiae non sit iciuntur propter impotentiam in ipsis rebus tantum fundatam; nam impossibilia posse, nota
est posse, sed non posse; neque DE Us deis fectus sed effectus producere potest , quae
sunt potentiae; non impotentiae signa. O dinaria DE 1 potentia operatur secundum communes leges & causas in universitate naturae positas. Rursus potentia finita , est vel rationalis vel irrationalis. Rationalis vel est eliciens vel imperans; ut intellectus & voluntas, vel exequens, ut appetitus sensitivus, loco- motiva potentia. Irrationalis est,uel sensitiva seu animalis, vel vegetativa, vel elementaris; quibus addi potest obedientialis, quae exequitur imperium superioris agentis, uti D E I, utenistis rebus creatis veluti instrumentis ad supernaturales estedius producendos.