Athanasii Kircheri e Soc. Jesu Ars magna sciendi, in XII libros digesta : qua nova & universali methodo per artificiosum combinationum contextum de omni re proposita plurimis & prope infinitis rationibus disputari, omniumque summaria quaedam cognitio

발행: 1669년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 철학

371쪽

3 6 ARTIs MAGNAE SCIENDI,

omnium dictorum T logi in per Literas.s Omne B. M. est diffusivum sui.

Is Omne B. M. est extensivum sui.

Omne B. M. est durabile.

s Omne B. M. est potens.

B. M. P. i Omne est B. M. Ergo omne Δ S EJ 3 - ii: est potens.

s Omne B. M. est cognoscibile.

Ergo omne Δ ST , se cilii est cognoscibile.

Omne B. M. est amabile.

s Omne B. M. est Virtuosiam.

s Omne B. M. est verum.

s Omne B. M. est gloriosum.

Habes hic novem Syllogismos juxta triades Columnae consequentis, quorum unus quisque iterum sexies transinutari potest;

quorum singulos si separatim cum subjectis applicatos posues , habebis 81 Syllogismos; hos rursum si pers multiplicaveris, habebis 486 Syllogismos ; quos si per sprincipia dilataveris, emanabunt 43 4 Syblogismi; quos iterum si per si Quaestiones in 'argumenta animaveris , prodibunt oy8s Syllogisini. His peractis procedes pari modo ad principia respectiva, per tres notas B. M. L .l hoc pacto.

372쪽

sce COMBINATORIIT, LIB. VII. 3 7

Omne B. M. differt, s S m M. R. respective ad alia.

Omnis Δ iii est B. M.

s Omne B. M. extensione differt, concordat, contrariatur, principiat, meas diat, fiuit, A ..H. Miu.

Et sic de caeteriS.

Vides jam praxin multiplicandi Syllogi Lmos de una & eadem re proposita, pene in infinitum. Haud secus, si eosdem peria estiones in Syllogismos disposueris, pro- Cedes ς Quae omnia referre & laboris &temporis pene infiniti foret. Suffciat Le ctorem hisce instructum, proprio ut aiunt, Marte, complura alia invenire polle; Sunt enim haec universalia & cmilibet quaestioni propositae nullo negotio applicari possunt. Sed quoniam de multiplicatione universali Syllogi linorum in praecedentibus dictum est, modo , ne quicquam praeteriisse videar , de transmutatione eorundem in varios signorum Syllogisticorum modos facienda paucis agemus.

CAPUT II. Te Transmutatione spe Connversione Susiogis noram in alios, spe unipersales, sive par ticulares , uti S de argumentatione tu circulum.

ut probetui immediatd , non per conve sam : Tertici, ut propositiones maneant Categoricae. Et hoc pacto circulus consideratus secundum quosdam, constat tribus Syllogismis , quorum unus est principium& fundamentum reliquorum , & alter ejus majorem , tertius verti minorem probat. Sed secundum nostrae Artis doctrinam revera o constat Syllogismis; Cum enim, uti supra ostensum fuit, tres sint termini in quovis Syllogismo, trium autem terminorum combinatio sex modis variari possit, sex inde Syllogismos disserentes nauci necesse est; Quae omnia Lector curiosus po

Ota primo. Quandocunque primus ά Syllogismus est universalis assirma- tivus, & in Barbara uti in praecedentibus Exemplis patuit, & termini fuerint reciproci & convertibiles, tunc perfectus fiet circulus. Est autem circulus Di Iecticus probatio propositionis per conclusionem & alteram ejusdem Syllogismi propositionem conversam. Siquidem vel ima mediate probat propositionem primam Syllogismi, aut probat utramque propositionem categorice aut hypothetich, ut paulo post patebit. Ad circuli ver, perfectio nem tria cumprimis requiruntur : Prim', ut utraque propositio probetur: Secllud

373쪽

& praedicati in singulis disposita , A ex si

quenti exemplo patet, quod de supra posuimus ; hic autem ad circulum ostendendum id denub assumpsimus. lNotae tres assumptaessint: S. Vi. 1 . Prima nota S. indicat Rationale, quia terminus est ad Sapientiam reducibilis. Secunda nota est Vi. & indicat aptitudinem ad ridendum, sive risibile, quae est vis quaedam in homine ab essentia promana S, prOprietas inquam essentialis; ad Vi. revoca bilis. Tertia nota est figura estque nota hominis , uti ex Alphabeto V subjectofum universalium patet, & semper ponitur pro subjecto minoris, ad demonstrandum lio minem esse aptum ad ridendum. Sit itaque primus hic Syllogismus; quem tametsi supra quoque posuerimus, eum tamen hic repetendum duximus: tanquam ad propositum nostrum aptissimum. S. Vi.

LS. Vi. Omne rationale est aptum ad ridendum Omnis homo est rationalis. Ergo omnis homo est aptus ad ridendum. Omnis homo est aptus ad ridendum. Omne rationale est homo. Ergo omne rationale est aptum ad ridendum.

DVi. S. Omne aptum ad ridendum est rationale. Omnis homo est aptus ad ridendum. Ergo omnis homo est rationalis. Omnis homo est rationalis. Omne aptum ad ridendum est homo. Ergo omne aptum ad ridendum est rationale.

Omne aptum ad ridendum est homo. Omne rationale est aptum ad ridendum. Ergo omne rationale est homo. Omne rationale est homo. Omne aptum ad ridendum est rationale. Ergo omne aptum ad ridendum est homo. Vide; in hoc Syllogismo probari, hominem esse aptum ad ridendum, pcr medium

rationale.

In secundo Syllogismo, ex negata per im- l

possibilo majori inferetur: omne rationale est aptum ad ridendum. In Ieriis , ex minori negata praecedenti infertur, quod omnis homo sit rationalis. In quarto, CX negata majori praesedentis infertur, quod omne aptum ad ridendum sit rationale In quinto, ex majori negata insertur , quod omne rationale sit homo. In sexto , ex majori negata infertur, quod omne aptum ad ridendum sit homo. Ostendimus , quomodo in Universali Syllogismo per circulum sex alii in circulum constitui possint, & unus per alterum probetur; Jam vero quomodo Syllogismit assirmativi universales in particulares transmutari possint, docebimus. Nota Secundo. Quandocunque Syllogismus est particularis affirmat ' . tunc propositio particularis potest perte sto 3 robari circulo, per Syllogismos in Darii dc Di mis; quorum ille modus iri prima, hic in tertia figura ponitur. Sit itaque Syllogismus particularis assi mans in Darii, cuJus tres notae sint S. A. prima nota hominem signincat; secunda, S. rationale; tertia, A. album vel quodcunque aliud ex accidentium Classe. Hic Syllogismus pariter sex modis urgeri po. test, per modos in Darii & Disamis de Datis, ut sequitur :

Omnis homo est rationalis.

Aliquod album est homo.

Ergo aliquod album est rationale.

I DIAliquis homo est albus.

SAOmnis homo est rationalis.

LMIS. Ergo aliquod rationale est album.

S. A. 3. DA

374쪽

S. st

Aliquod album est rationale.

A. S.

Ergo aliquod album est homo.

Aliquod rationale est album. S. A.

Ergo aliquis homo est albus. st R.

Omnis homo est rationalis. I, S.

Aliquis omo est albus.

A. S.

LI. Ergo aliquod album est homo. A. st

Hoc pacto quilibet ad duos terminos, assumptus tertius ex serie Classis accidentium , sexies juxta dictos modos transmutari poterit in perfectum circulum; loquor semper de accidente non essentiali, sed proprie dicto, quod 1 subjecto potest abesse vel eidem inesse absque corruptione; Uti omnia moralia, & phyfica accidentia sunt; justus, pius, bonus, doctus, prudens,

durus, mollis, Crassus, tenuis &C. Mia tertio. Quandocunque Syllogismus universalis est negativus, propositio negans potest circulo probari. Ut: cE Nullum corruptibile est aeternum.

LA Omne genitum sid est physicum )est corruptibile. NT. Ergo nullum genitum sphysicum)est aeternum. Convers. in Nullum genitum est aeternum LR Omne corruptibile est genitum. LENT. Ergo nullum corruptibile est aeter

num.

Si verti particularis assirmans fuerit, pr habitur, si altera propositio ex negante Categorica vertitur in hypotheticam ; quod fit in Ferto. FE Nullum corruptibile est aeternum.

RI Aliquod genitum est corruptibile. O. Erin aliquod genitum non est aeter

num.

Nota quarto, subinde in universalibus propositionibus occurrere falsas ; quomodo verb eae resolvendae sint in veras per conversionein sic age. Conversio nihil aliud est , quam facto Syllogismo sumere propositionem conclusioni oppositam , scilicet contrariam vel contradictoriam, eique adjungere alteram propositionem, & inde evertere reliquam propositionem. V G. Ad probandam negationem universalem, sumatur medium, quod sit attributi antecedens, & subjecti consequens: veluti si probandum sit, omnem voluptatem esse bonam, sumatur medium, quod subjiciatur bono, &attribuatur voluptati , puta expetendum; Unde talem formabis Syllogis ium, in Γ-bara. BAR Omne expetendum est bonum. EA Omnis voluptas est expetenda. RA. Ergo omnis voluptas est bona. Haec ex falsa fiet vera per Darapti. DA Omnis Musica telectatio est bona. l κAp Omnis Musica delectatio est voluptas. ΥΙ. Ergo aliqua voluptas est bona. Primam si invertere volueris, fiet id per

Celarent.

E Nullum quod rationem perturbat, est bonum. LA Omnis voluptas rationem perturbar. RENT. Ergo nulla voluptas est bona. Hel per Camectres.cA Omne bonum est expetendum. MEsae Nulla voluptas est bona. REs. Ergo nulla voluptas est expetenda. Vel perparticularem tu Fel ton.sE Nullum fugiendum est bonum.1 Ap Aliquod fugiendum est voluptas. I ON. Ergo aliqua voluptas non est bona. Ex antecedente, consequenti & repugnante fiunt novem Combinationes, quarum sex tantum concludunt, reliquae non

item.

Sed haec omnia cum hujus loci non sint. Dialecticae nostrae Combinatae reservavimus, ubi & instrumenta varia excogitavimus , de quovis Syllogistuo, in cujuscunque figurae modo assumpto in quemlibet alium cujuscunque figurae,dicto citius transmutando. Quae res nova est, de nescio an ab ullo Dialectico notata. Verum hoc loco omittere non potui,quin

Logicum quoddam specimen adjungerem, ut quomodo disceptationes Scholasticae ex nostris principiis deduci debeaut, Artista intelligat.

CAPUT

375쪽

Ex EMPLUM LOGICUM.

Relatio disinguatur a fundamento suo

Elatio juxta S. Tliomam dicitur ordo unius rei ad aliam; Distingui verb est differre & separari ab alio, quia fieri potest, ut humanitas formaliter distinguatur ab animalitate in homine ζ & realiter, quando aliqua tanquam res diversae ad invicem distina guuntur, & sic procedit quaestio tractanda. Fundamentum verb dicitur id, unde Relatio ipsa consurgit, sive sit qualitas, ut similitudo inter duo alba, sive quantitas, ut aequalitas, quae resultat ex eadem partiticipatione quantitatis; quo pacto etiam Relatio de qualibet alia relatione reali, de hac enim loquimur, non de relatione rationis, quam intellectus per comparationem ad diu

versa efforinat.

Hisce positis, ad Quaestionis discussionem more Scholastico afferamus in utramque partem, rationes, ut eX iis, utrae me

liores sint, Logicus dispicere possit. I. Pro parte negativa sic ex Artis nostrae Regulis argumentor , b primci per principium respectivum, quae est diffe

rentia.

r. Per . B. Illa non ad invicem realiter , quae communac tione reali consistunt. Sed ratio & fundamentum eodem actu & communicatione reali consistunt. Ergo Relatio & fundamentum ad invicem non distinguuntur realiter Major patet; Minor probatur. Quia albedo in duobus extremis reperta dc existens secum semper affert eandem similitudinem A propriam operationem; Ergo relatio a fundamento non distinguitur. Ubi est eadem integritas & comprehenso attributorum essentitalium& realium, ibi non potest esse distinctio realis. Haec reperitur inter relationem es fundamentum. Ergo. Ratio, quia non plus realitatiS album haberet, quando est solum, quim haberet, quando a s aliud comparatur. Ergo Illa quae eadem duratione consistunt & conservantur, non dism

guuntur realiter.

Sed Relatio & fundamentum una & eadem duratione conseruantur & consistunt. Ergo. Ratio. Quia ipsa relatio tantum durat, quantum ipsa quantitas aut qualitas, ex qua ipsa consurgit; & contra. Ergo. Ecce tria Argumenta juxta tria principia essentialia ordine polita , juxta quem idem assumptum thema 18 Syllogisnis probare poteris. Sed brevitati intenti, hoc otium reliquimus iis, qui aliarum rerum cura non distrahuntur ; Suffcit enim Artis nostrae methodum paucis hoc loco indicare , quam fusiori Syllogismorum conglob tione illam demonstrare. Pro parte assirmativa dictum thcma partiter tribus Syllogi linis demonstro, juxta o dinem attributorum. Itaque hoc pacto arguo. Firmativa Sententia, ex Gaspare Saucher T. Per P . . Quaecunque habent diversam potestatem realem, ad invicem distinguum

tur realiter.

Sed Relatio & fundamentum habent diversam potestatem realem. ENO. Ratio Minoris est, quia fundamentum materialiter causat Relationem, Relatio verci non causat fundamentum, quando vero relatio ad aliud CXtremum refertur realiter, non vero fundamentum , illa distingui realiter necesse est. a. Per

376쪽

a. Per S. Illa quae differentes habent reales, ad invicem per eos disin

Sed Relatio & fundamentum habent tales instinctus. Ergo. Quia fundamentum , Qualitas V G. solum habet instinctum informandi & qualificandi substantiam: Relatio verb initinctum habet ad referendum se realiter ad aliud extremum. Ergo Relatio a fundamento distinguitur realiter. 3. . Per Vo. . Quaecunque distinctos habent appetitus reales, ea diuinguuntur realiter. Sed Relatio & fundamentum tales fiant. Ergo. Quia, cum Relatio solum appetat realiter referri, non informare subjectum : fundamentum vero, sive qualitas realiter informet, nec appetat realiter referri, illa necessarici distingui necesse est. Hanc itaque sententiam veluti verisimiliorem per Artis nostrae Regulas comprobe

Qia eritur itaque; Relatio Histri inr realiter a suo fundamento st . Urmatiυe; & sic argumensor per principia Respectiva:

T. Per B. G. Quaecunque habent differentes perfectiones δc communicationes reales, distinguuntur inter se realiter per Cas. Tales habent Relatio & fundamentum. Ergo. Quia fundamentum habet perfectionem informandi substantiam, quam non habet rct latio; Et contra, Relatio habet perfectionem relativam ad aliud, qua caret fundamentum. Ergo.

a. Per D. U. Illa, quorum unum concordat realiter cum altero, non Concordante altero , di inguuntur realiter, per talem concordantiam 3c extensionem realem respectam in uno , quae non respicitur in alio.

Sed Relatio & fundamentum sunt hujusmodi. Ergo. Ratio Minoris; Quia relatio concordat realiter cum alio extremo, ut in duobus albis fimilitudine, qua caret fundamentum, seu qualitas, quae tantum informativa subjecti est. Ergo. 3. Per αἰ os. Illa quae habent disserentes concordantias, & oppositiones reales, ad inis vicem distinguuntur realiter. Sed Relatio & fundamentum sunt hujusmodi. Ergo

Minoris ratio est, quia fundamentum seu qualitas habet se per modum informantis ;& Relatio per modum respectivi; praeterea Qualitas aut Quantitas fundamentum rela tionis nulli extremo opponitur realiter; quod tamen in Relatione fit. Ergo.

. Per IS UO. Illa disinguuntur realiter , quae diversas habent causalitates, & ad operandum media diversa cisne ue distinctos realiter, ad quos re

liter referuntur.

Sed Relatio & fundamentum sunt hujusimodi. Ergo

Ratio Minoris. Quia fundamentum seu Qualitas causat relationem realiter, & non contra ; quia est medium ad conservandam relationem, non contra; quia denique fundamentum non refertur realiter ad aliud extrumum, tanquam ad finem, ad quod relatio ipsa refertur. Ergo. s. Per M. R. Μm. Illa, quorum unum aliquod reale possidet quam aliud, aut aquatur alicui extremo realiter, cui alterum non aequatur, aut mi.

norem habet perfectionem realem, illa distinguuntur realiter ab eo. Hoc fit inter Relationem & fundamentum. Ergo. 'Ratio Minoris, quia Relatio uti refertur realiter ad aliud extremum & aequatur ei. majus utique habet reale , quam fundamentum. Ergo. 6. Per Illa quae tali modo disserunt, ut unum eorum concordet cum aliquo tertio, cui alterum non convenit, illa realiter distinguuntur per entitatem realem participatam ab uno, & negatam de altero. Sed hoc fit inter Relationem & fundamentum. Ergo. Concordat enim Relatio cum suo correlato, cui non Concordat fundamentum. . Per o. Illa quae ita disserunt, ut unum eorum alteri tertio realiter, cui non oponitur alterum extremum differens, distinguuntur realiter. Hoc fit inter Relationem & fundamentum. Ergo. Quia Relatio realis opponitur suo correlato, non fundamentum. 8. Per

377쪽

8. Per ci. DUferentia causalitatis reali S arguit realitatem diversam in causa , quam non habet id , quod non potest tali modo causare. Sed in fundamento relationis realis, est. ausalitas realis materialis, ex quo ipsa consurgit relatio , quae non potest causiare fundamentum. Ergo di. Per II S. Quae habent disserentia media realia ad sui conservationem &realem existentiam, distinguuntur reali Per. Ita se habet Relatio & Fundamentum. Ergo. Quia Relatio non potest esse sine correlato tanquam medio, quo carere potest fundamentum.1o. Per i. Quae inclinantur ad diversos fines reales participabiles ab uno solo extremo eorum, realiter distinguuntur. Talia sunt Relatio & Fundamentum. Ergo. 11. Per M . Quorum unum habet disserentem & majorem similitudinem realem, quam habet alterum cum tertio aliquo extremo , disserunt realiter Talis est Relatio & Fundamentum. Ergo. Ratio ex praecedentibus constat.12. Per 'AE. Quaecunque extremis realiter diverso modo, differunt inter se realiter. Hoc fit inter Relationem & Fundamentum. Ergo. Ratio patet ex dictis. 13. Per Min. Illa quae ita se habent, ut ad existentiam unius alterum siubjiciatur, δύpraesupponatur realiter, ut alterum consurgat & causetur, inter sedisserunt realiter. Ita se habet Relatio & Fundamentum. Ergo. Tech deduximus hic per novem principia respectiva comparata principio disti Tentiae novem syllogisinos, quibus thema Propositum probatur. Si quis verti majorem syllogistiorum farraginem desideret, is jam dicta novem respectiva principia Cominparare poterit cum principio Conco dantiae; & deinde eadem cum principio cis;& deinde eadem cum principiis reliquis I. S. m. A . AE. Min. & habebit, quod desiderabit. Si quis verti eadem per ' absoluta principia deducere velit:

Communicatio realis,

Extensio,

Duratio,

Potestas,

Instinctus,

Ubicunque est diversa

Veritas, Gloria, Differentia,

Concordantia,

Oppositio,

Causalitas, S Mediatio,

AEqualitas,

MinoritaS, Ibi est realis distilustio. Sed inter Relationem & Fundamentum sunt haec. Ergo Hoc pacto Logicas Quaestiones ad quamcunque materiam Logicam , Physicam, Metaphysicam, Theologicam , applicare poteris. Sed ut exemplum habeas, quo dirigaris, hic nonnullas propositiones paucis adducamus. Quaeritur itaque ; Anfalsitas in quantum major , si magis attingibilis, quam in quan-δum minor 8 R. Icriative, dc sic id ostendo. Si falsitas est mutis attingit,ibilis in quan- Per Vixtum major, utique Veritas erit magis attingibilis, in quantum est major. Sed Dgos est major Veritas quam quodvis creatum.

Ergo sequitur,quod sit magis attingibilis,

quam creatura, quae est minor Veritas.

Sed hoc est falsum ; Ergo & illud, ex quo sequitur. Nam

378쪽

Nam omne illud , quod facilius potest attingi, illud est magis attingibile. Sed ve. rum creatum facilius potest attingi, cum sit finitum respectu veri increati Se infiniti. Ergo falsum est, quod veritus quanto major , tanici facilius sit attingibilis de per con- tequens falsitas. Objities: Magis falsum est, DEUM non esse trinum & unum, quam successionem in motu angelico. Sed magis attingibile est, successionem esse in motu angelico, quam DEUM esse trinum & unum. Ergo magis falsum magis attihgibile est. R Uerum esse , id quod facilius potest attingi, illud magis attingibile esse secundum accidens; secundum sub antialem majoritatem facilius attingi posse, id falsum esse. 2. Ex fetaphsicis hanc propositionem Logicus adducere posset:

E1as sit termium communis immedia-rus , an mediatis ' Quod mediatus , eoqu6d omnis propositio, in quae pariter terminus communis est resolubilis in singula res. Sic argueS Contra.

Nullum prius est resolubile in sua posteriora , sed in priora. Sed ens est prius quid. Ergo. Cum ens prius sit suis partibus subjectivis. Major patet ex Io. Ethicorum. Minor patet ex Aristotele, dum dicit, quod prius est , a quo non convertitur subsistendi con

sequentia , velut creatura est ens ; Ergo ens est creatura, non valet, cum sit transcendens, creatura Verti non.

3. EX Theologis quaerere posset Logi cus; eJentia divina praericari ρο sit ritribus personis, e verussi hic S Logismus: Haec essentia divina est Pater. Sed Filius est haec essentia. Ergo Filius est Pater. 'R. Negative, quia hic Syllogismus est in prima figura, in qua non habet locum, sed in secunda; quia medium non est singulare singularitate incommunicabili, quod requiritur ad hoc ut Syllogismus sit exposi

Sed dices. Quaecunque sunt eadem uni tertio , sunt eadem inter se. Sed Pater MFilius identificantur in essentia ; Ergo Minter se. Quod Regula dicitur. de iis, quae omnibus modis identi sicantur in tertio Minter se; Sed Pater & Filius δc Spiritus San eius identificantur in essentia, & distin guuntur inter se realiter; unde non est parratio in D E O , & creatis rebus, quoad du

ctum axioma.

Neque dici potest 1 FIic Pater non est Filius; Sed essentia divina est hic Pater: Ergo essentia divina non est Filius. Ratio negationis est ; quia essentia divina non est formaliter Pater; & sic ostenditur. Quandocunque Subjectum est abstra istum ultima abstractione , praedicatini non potest praedicari nisi forma

liter.

Sed essentia divina est ultimum abstra

ctum.

Ergo dici non potest formaliter hic

Pater.

Sed haec ex multis pauca sussiciant.

SECTIO III.

Paradigmata ex Physica

De principiis P sitae.

sensibilia , haec circa abstracta & insensibilia contemplanda Occupetur. Esse autem Scientiam, hoc modo ex deductione principiorum ostendor Hysica est Corporum naturalium Scientia. Distinguitur a Metaphy- sica, quod illa de rebus ortui & interitui obnoxiis; haec de rebus lassat s moiternis et illa circa concreta & l

379쪽

Illa est propria rerum naturalium scientia , quae causas, principia, affectiones operationum naturalium inquirit , Passionesque eorundum e causis suis demon.

strat.

Hoc facit Physica, dum Bonitatem, Magnitudinem, D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. Cor. porum naturalium demonstrat. Considerat enim: Bonitatem Magnitudinem Durationem Potentiam

Instinctum Appetitum

Virtutem Veritatem

Gloriam Corporis naturalis, in quan

Ens mobile est. Per motum extensibile est. Tempori & successivo motui substat. Potentiam agendi habet. Instinctiva cognitione ad operandum pollet. Finis appetitiva est. Vires habet ad agendum necessarias. Actus habet proportionatos entitati

suae a

Fine per motum adepto fruitur. Sed haec omnia a Physica non considerantur, nisi in quantum corpora mobilia sunt. Unde Subjectum Physicae concludimus esse Corpus naturale mobile; in hujus enim consideratione sola & tota haec naturalis scientia est occupata, omnesque conditiones , quae in scientiarum subjectis r quiruntur , corpori naturali competunt. Quod verum esse, ita probatur. Condititiones Subjecti hae sunt: Prim, subjectum debet esse praecognitam. Secunda, debet omnibus, quae in scientia tractantur, substructum esse, id est, debet esse basis &fundamentum eorum, quae considerantur in scientia. Tertia , debet habere principia & accidentia demonstranda. uarta, debet totius scientiae subjectum esse adaequatum , Ut neque eam excedat, neque ab ea excedatur. Jam verti his quatuor conditionibus corapus naturale mobile adaequale respondet; il Primb, quia omnibus est notum & indemonstrabile; Secundo, quia nulli inest compus naturale, ipsum autem omnibus substat, & fundamentum est; Tertici, quia habet principia, proprietates, passion S, accidentia , de quibus demonstratur; Quam tb. quia denique Physicae est adaequatum subjectum; cum nulla alia sit scientia, quae dct Corpore naturali agat, prout tale mobile est , formalitate subjecit ab omnibus aliis distincta. quod inductione patere potest. Sed de his consule, quam in secundo Liubro posuimus , divisionem Scientiarum, ubi & totam Physicam in partes suas divu

Hisce praemissis, jam nonnulla Artis nostrae specimina dabimus; quorum primum de Principiis, alterum de Infinito.

PARADIGMA I.

An ut tria naturalium rerum principis, S an Ega dicantur reste esse Materia, Forma, Pripatio '

Ostendetur autem pri inti, Materiam non esse principium rerum naturalium, neque Privationem. MODUs

380쪽

M. D. P. S.

cio M. R. Min. MODUs PRIMUS. Per terminos simplices principiorum sertis nostrae sic argimenta gere. Est quasi non ens; neque communicat, mum esse sui habet: Neque est substantia, neque accidens, neque compositum; In rerum natura uti non existit, ita nullam durationis rationem habet;

Puram tantum potentiam sive possibili tatem passivam denotat; Intellectu tantum attingibile est: Nullum actualem appetitum habet ad compositionem; Nulla virtute, nullis viribus praeditum est; Non est ens reale, sed purum potentiate; Ex se turpe, deforme, confusium;

Quod

Illud rerum naturalium principium esse non potest. 1 alis est Materia prima. Ergo principium esse non potest. Omne princi

pium rerum naturalium

Debet habere disserentiam, qua distinguatur ab alio principio. Debet habere concordantiam, &unibilitatem ad formam. Principia debent esse contraria. Debet habere a stualem causalitatem quandam in ordine ad composi- i.

Nihil horum habet aut facit Materia pri-

tionem rerum.

Debet mediante alio uniri alteri ad compositionem. Debet finalitatem habere motus &quietis. Debet habere Majoritatem, e qua

litatem, e Minoritatem.

Ergo principia una dici non potest. Major in omnibus propositionibus probatur, eli quod pura tantum potentia sit, sine ulla actuali existentia, solo intellectu attingibilis, nullam aliam, praeter conceptum Metaphysicum, entitatem habens; Quod autem tale est, id principium reale Sc constitutivum rerum esse non potest.

Privationem quoque principium dici minime posse , sc deduces per nostra principia. Quod nullam ingenitam sibi bonitatem habet;

Quod nullam habet extensibilitatem ad alia; Quod non existit, neque permanet, sed momentaneo tantum transitu concipitur; Iterum. Quod non est sensibile, neque corruptibile, neque temporaneum, sed insensibile, incorruptibile,

aeternum;

Qgod nihil ex se potentiae habet, utpote pura negati O; jam enim est , jam non est; God nullum intrinsecam rationem habet constituendi aliud; Quod nullam inclinationem ad compositionem rerum habet, sed est per modum resultantis pQuod nulla virtute constitutiva pollet; Quod nullam prorsas meram & realem entitatem habet; Quod nec motus nec quietis capax est;

ci minime potest. I alis est Privatio. Ergo. Per

SEARCH

MENU NAVIGATION