장음표시 사용
401쪽
Disribuit unicuique quod suurn est.
Excessum & defectum omnem reducit ad unionis concordiam. Extrema opposita aequat per medio
In omni politico statu causet Illa est verem Te iatricem se constituit inter dis & proprie i sidia publica & privata compO- dicta vir- nenda. tua; Quae Boni communis pacem, tranquillitatem & felicitatem unich in tendit. Uajores aequat minoribus per legum dictamina. Quod parum est, a nimio subtrat eram ad aequitatem reducit. Ta is est Justitia. Ergo vere & proprie Virtus. Pietatem in DEUM. Amorem in patriam. Obedientiam & reverentiam erga superi
Societatem Vitae. Communionem. Concordiam. Amicitiam. Similitudinem morum. Pacem parentum cum liberis , cognatis : UXO- rem inter & maritum.
I abes in hoc exiguo Epilogismo , quicquid in vastissimis Libris fusE de Justitiae effectibus , natura, proprietate descriptum est : quae si per oppositum justitiae extremum, quae est injustitia, aliter probare velis, nihil aliud tibi faciendum est, nisi ut per negati vos terminos, Omnes supradictas propositiones invertas. V. G. per cio. Ubi nota haec som) est terminus oppositionis & Contrarietatis, quam ubicunque repereris, ibi de oppofitis virtutibus vitiis ratiocinium institui tibi persuadeas, hoc pacto :Illa non estVirtus,quae non se diffundit ad ullum bonum , sed ex bonis malos facit. Talis est injustitia, crius comiteS sunt calumnia, jactantia, simulatio, Calliditas, dolus, fraus, malignitaS.
Ergo injustitia non est proprie Vi
H aliter. Nullum vitium se extendit ad bonum, DCq; ex malis bonos facit. I alis est injustitia. Ergo non se extendit, &C. Atque hoc pacto procedes juxta seriem omnium propositionum, terminos assirin tivos convertendo in negativos, quod luce clarius patet ex dictis. Poteris & haec per Alphabeti columnas, uti di per varias Qua stiones, Quaestionumque Regulas in infinitum ampliare ; Quae, ne in jam tapetapius repetitis tempus perdam , industrioso Lectori discutienda relinquo. Cum itaque Justitia Regia virtus sit, &communis omnibus reliquis virtutibus, ita nulla fine hac debitam perfectionem consequitur. Poteris 3c haec omnia per analogiam quandam δοῦ praecepta in Arte Analogica a nobis tradita. per omnia subjecta u-uiversalia mirabili quadam methodo dedu
In D E o siquidem reperitur justitia, peressentiam, non vindicativa tantum, sed δίdistributiva tum in praemiandis Beatis, tum in puniendis reprobis, in ordine universi potissimum elucescens. In Angelis, sive spectes justitiam operationum intrinsecam iis , sive administrationem Mundi ad omnes justitiae leges exactam. In Coelis ex- actam motuum rationem , quae non Citaliud, nisi adaequatissima justitia perpetua 3c constans, qua motus veloces 8c tardi ad admirabiles justitiae aequitatisque leges, ad effectus a natura intentos producendOS reducuntur. Comparet 8r hoc in elemento rum, in mixtorum productione, temperie de De homine jam diximus. De . se caeteris naturae gradibus, sensitivo, veget bili, elementativo luculenter apparCnt maginae justitiae vestigia, ex compositione re- Prum adaequatissima, ad omnes aequitatis leges combinata, ex vegetabilium sensitivorumque natura , indole, ingenio, instinctu, appetitia: quorum unumquodque hucusque recensitorum denub per octodecim principia deduci potest, & variis quaestionibus u geri ; quae Omnia recensere infiniti laboris
prudentia sit Serὲ proprie Virtus Prudentia, secunda ex virtutibus Cardianalibus, revocatur ad S. Et quaesituro an sit
virtus, 3c quid sit, hoc pacto Respondeturi juxta principiorum seriem.
402쪽
fice COMBINATORIAE, LIB. VIII. 3
Illa proprie est virtus ue Quae s Dum bonum disecernit a malo , quid hic & nunc amplecten dum, quid fugiendum sit, dictat.
Magnarum rerum aggrediendarum discretionem docet. Diu desiberat, quod semel statuendum est. Potentiam summam in rebus eligendis possidet.
Semper id , quod perfectius, amabilius δc honestius, grappetibilius est, suadet.
Virtutum magistra est. Veritatem a falsitate segregat. Optimis consiliis tandem ,& adeptos ne fruitur. Virtutes avitiis disserentes rationes separn. Quod hic & nunc juxta concordantiam ration I, agendum I definit.' Sine arte & sola vi sua, qui sibi & aliis vel mala sunt, circumscribit. Non verbis tantum, sed & opere spectabilem efficit animum actionibus ad virtutis normam compositis. Per consultationem electionemque mediorum actionibus humanis ad rationis normam reductis providet. Finem in omnibus operationibus ac judicio spectat. Praesidium aliorum proprie convenit, ad eos recti3 beat6que gubernandos. Actiones viti in extremorum laborantes rationis dictamino ad aequitatem ducit. Deseriti actionum additione , & subtractione excessus temperat.
Talis est prudentia. Ergo. Est itaque prudentia perfectum rerum hic est nunc faciendarum rectae rationis dictamen; Distinguitur a providentia, quod illa sit particularis, haec universalis. Has propositiones, si peroppositum prudentiae vitium, cujus comites sunt, stultitia , praecipitantia, inconsideratio, temeritas , praesumptio, C citas, ignorantia, &c. inconverteris, terminis affirmativis praecedentium propositionum mutatis in oppositos, negativos, & habebis totidem Syllo gisinos negativos, quot assirmativos posueras. V. G.
B. S. Illa non est virtus, quae in Operationibus sitis discretionem boni & mali non habet, sed inconsulta praecipitantia omnia aggreditur. Talis est imprudentia. Ergo. Vel. Nullum vitium , bonum discernit a malo, neque, quid agendum , definit. Tale est vitium oppositum prudentiae. Ergo virtus non est. Et sic de caeteris ordine propositionibus procedes. si porrci prudentiam pro providentia sub generali nomine sumas; hanc omnibus quoque subjectis partim vere, partinὶ pCr analogiam quandam applicare poteris. Est enim in D E o summa de rebus omnibus providentia ; est & in Angelis, Coelis, Etrumentis , homine , animalibus, vegetabilibus, mineralibus &c. Quae omnia per enumerationem partium ostendi possunt; uti in sensitiva natura, de provisi ione rerum sibi necessariarum; de provisione vegetabilium in attracta humorum sibi appropria torum ;in mineralibus de instinctu ad locum sibi suisque operationibus maXime convenien tem. Quae singula iterum per i 8 principia deduci & ampliari possunt; & per Quaestiones, earuuaque regulaS in innumerabilem argumentorum, Capitum , titultarumque congeriem amplificari possunt. Sed thaec de prudentia susciant. Q U AESTIO III. Fortitudo sit virtus , est quid qualisque illa γFortitudo, tertia ex Cardinalibus virtutibus revocatur ad D. de qua quaeritur , an
virtus sit λ Assirmative, & illud ita per principia deduco.
403쪽
s Roborat mentem ad facienda bona & toleranda mala, & ad re. nuenda vitia. in periculis, pro patria aut boni communis gratia susceptis, facit. Hominem in laboribus virtutis gratia sustinendis 'rseverantem facit. Animo perfecth dominarur, cum 1 vitiis tentatur. Iram in tolerandis laboribus obviam moderamine rationis compescit. Ad magnarum rerum appetitionem, viliumque contemptum , laborumque utilitatis ratione, perpessonem excitat Animum perpetuo ad audacem mirtutum prosecutionem sollicitat. Veritatis causa tormenta constanter re mortem ipsam intrepides, inu. Gloriosium magis ducit virtutis causa praeclare mori, quam tu piter 'Divere; aut in servitutem redigi. Nullis a Cersis a magnis perpetrandiS separatur. Patientiam hinnanarumque rerum contemptum animis inserit. In adversis non frangitur, neque prosperis elevatur, sed utraque sorte perseverat. Virtutis amore , periculorum omnium contemptum causat. Prospera inter & adversa medium constituit animum. Prosine laabet, vel li morem DEI, vel propriam salutem, vel boni communis emolumCntum.
Quo m is premitur, eo plus inorescere facit. l e qualem sibi semper animum facit. Vitia despicit, ad altiora verti semper animum erectum habet. Τalis est Fortitudo. Ergo. Illa est vim tus, Quae Est ergo Fortitudo media inter metum l& temerariam audaciam constituta, cujus proprium est , inter adversa roborare mentem ne terreatur, inter prospera, ne plus aequo extollatur: animum instimulare semper ad exercitium boni, ipsumque Conso tare, ne vincatur a malis. Quae, uti prius, per opposita vitia fusi iis deduces, id est,convertendo terminOS praecedentium propositionum astirmativos in negativos; V. G. Illa non est virtus quae contraria omnia fortitudini facit. Talis est immoderata audacia, crudelitas , &c. Ergo Non est virtus
Sunt autem vitia opposita Fortitudini, amentia, audacia , inconstantia, elatio, tyrannis, immanitas, crudelitas, & quaecunque excedunt fortitudinem; deficiunt vero a Fortitudine desperatio, stupor, pusillanimitas, mollities, dissidentia , ignavia, metus sine ratione. Atque haec omnia vitia pernegativos praecedentium propositionum terminos, ut dixi, deducere poteris.. Q UAESTIO IV. An Casitas, continentia, ct temperantia sit
Virtus, ct quid λ Assirmative, & sici per principia id ostendo.
Summam animae bonitatem largitur, dum se a vitiis continet, eaque superat virtute. En mia vitia animae & contraria insultantia cohibet & compescit mediante continentia. In custodia sui ipsius perseet erantem lacit, contrariorum motuum interiorum exteriorumque moderatione. Hominem ad vitiis omnibusque animae nocivis resistendum potentem reddit. Rectae rationis dictamine cor a pravis concupiscentiis coercet, 5 impetus sensuales ad mediocritatem reduci P. L petitus carnalis voluptatis in cibo, potu, venereisque actionibus, medio rationis compescit. Dum ab omnibus vitiis se cohibet, omnes in se plantat virtutes.
Veros interiores animi motus a fas s & deceptoriis discernit. L fAnem omnibus cupiditatibus imponit. I alis est Castitas. Ergo.
404쪽
Differt haec 1 Iustitia, Fortitudine, Prudentia quod illa, quae sensuum concupiscentiam concernunt, in cibo, potu, & venereis proprie cohibeat, & mediocritatem inducat; Justitia vero interjustum &injustum; Fomtitudo opposita metum & inconsultam au daciam cohibeat medio rationis; Prudentia inter stoliditatem & temeritatem medium rationis; thaec verb inter excessum & defectum luxuriae medium ponat; Suntque hae Virtutes Cardinales, quae omnium reliquarum Virtusum chorum moderantur. Sed haec jam de iis sussiciant. Quare ad tres Theologicas virtutes transeamus. Sit itaque in U IT S T I o II. , Fides sit Virtus, 'Fides duplex hic in considerationem Venit: Humana & Dim . utramque paucis Prosequemur. Revocatur autem Fides ad Ue. Fides cum sit eorum , quae non apparent,& quae futura esse cerib existimantur, pro modo eorum, quae in credulitatem Cadunt, distinguitur. Quare alia est Humana, hoc est de rebus humanis, ut cum humaniS Uembis fidimus; alia est Divina, quandb ceribB. VC. M. VC. Hominem ab omnibus occasionibus peccandis arat. nionem cum D Eo conciliat. Omnes contrario spiritum inter & carnem motus, continentiar medio Cohibet &extinguit. Causas illicitarum voluptatum in cibo, potu, venere, impedit. Vediis opportune constitutis, passionibus mentis ex prava concupiscentia ortis, fraenum injicit. Omnia in hunc nem ordinat, ut animam & corpus ab omni pollutione servet immunCm.
Omnem excessum & deficium rectae rationis dictamine &judicio
Talis est Castitas. Ergo. credimus revelationi divinae innixi, id est, quae non cognoscimus aperte, & evidenter, sed essectus videmus.
Quod ad primam. Jam fere nihil est in hoc ,
saeculo, quod partim nobis non innotescat ex fide, omnibus horis vita humana credit. Serit Agricola ea fide impulsus, qu d credit venturos imbres solisque calorem ad optimam messem opportunum. Contrahi Intur
matrimonia in fide prolis futurae. Traduntur praeceptoribus discipuli, quod credant in eos eruditionem transfundi posse. Imperii insignia assumuntur, tum credimus populos obsecundaturos. Fide nauta se aperto periculo exponit. Fide, quod in annalibus scruptum invenitur,verum credimus fuisse.Fide omnes obligationes contrahuntur , Cum de occultis cordium cogitationibus non liceat judicare. verbis & promissionibus nos exponimus; hinc patet, ut chim maxime fide inhumanae societatis commercio opus sit, neque sine ea vivere queamus; Fides quoque publico consensit exsolvenda sit,ab homini & contra perfidos varia constituta poena: unde hanc virtutem esse maxime necessa-
riam, hisce argumentis probabis.s Nulla hominum conversatio & commercium conservari potest. Nihil magi & arduum perfici potest. Nihil in humanis rebus durare potest.
Principes, Reges, Imperatores, Omnesque Rerumpubi. administrationes in vanum laborant. Omnia Con Ilia, Omnia arcana cordium consistere non possunt.
Nulla voluntas explicari potest. Nulla virtus consistere potest. Illa est ve- Nulla in mundo veritas est. ra virtus; Omnis humana gloria & quies fine suo frustratur. Sine qua Innumera dissidia nascuntur in Rebus publicis.
Mundus contrarietatibus involvitur Innumera mala causantur.
Nulla datur in politicis pax & concordia Omnis mediocritatis ratio tollitur. Perit finis Reb. pubi. praefiXUS. Uajores & Superiores produntur. Squales dolo & insidiis enervantur. uinores ad incitas reducuntur. Sine Fide humana omnia ista fiunt. Ergo. Fidem humanam omnia dicta bona consequuntnr.
405쪽
Multa sane possunt animum inducere, Ut pollicitum speremus, vel factuin fuisse vel
futurum credamus ; Caeterum si e communiter accidentibus, & quotidianis exemplis atque humanae naturae inconstantia ve Iimus res perpendere, vix aut nunquam fidem inter laaec caduca habendam vel dandam esse cognoscemus; usque adeli enim
fides haec fragilis, incerta, subdola &inconstans est, ut nulli rei fidendum videatur - Amicis enim aut consanguineis fidemus p at illos quotidianis se litibus divexare videmus. Qui amici sit ni hodie, leviori de causa hostes fiunt severiores; verbo :
- Stat nun tu mortalibus Eoriuna titubante sides.
Ad politica & contractus si venias, pollicitis quilibet dives esse potest : si instes. lis vita longior, vita morte acerbior instat: si debeas, urgeberis; si repetas, amicos inimicos habebis: Si speres, in fide deci pieris, atque adeli fidem habendo pecu niam amittes, dissidendo servabis. Sed haec Quare ad nostra. Quaeritur iterum : Fides supernaturalis Oirtus sit ' Assirmative ; &sie id deduco: Fides enim hoc pacto sumpta ad Sapientiam revocatur, uti est lumen supernaturale.
prie virtus supernaturalis; Quae Qua D Eos se suaque mysteria per revelationem a
Hominem divinorum mysteriorum capacem reddit. Divinis rebus certum & infallibilem a sensum praebere docet. Animam ad quidlibet per revelationem credendum potentem reddit.. inora credere doctat inte ectuali lumine. . Est sub antia rerum sperandarum & argumentum non apparentium. Virtute supernaturali animam illustrat, ut ea credat , quae naturalem sesentiam excedunt. Veritate & certitudine uti omnes humanas scientiaι superat , ita authoritati divinae soli inni
. Hominem ad aeternae salutis portum ducit. Τalis est Fides supernaturalis. Ergo.
Hominem ab erroribus innumeris separas. Immediate animam cum D EO unit. Omnis contrarietatis expers est.
Est principium omnis boni, & causa felicitatis J aeternae. t Uuedium est ad coronam & brabeum Coeleste. Sola ad sinem ultimum possidendum conducit. Formata charitate, major omnibuS virtutibus. Animam Dgo similem facit. Fundamentum & bases Omnium virtutum. Talis est Fides supernaturalis. Ergo
Vide quae in C. s. P. 3. de Subjectis Universalibus fuse de fide per paradigmata
tradidimuS. in V M S T I o VI. L n Spes sit tirtus. Spes duplex est, Humana, Divina, seu supernaturalis: Illa vis est quaedam innata, quam divina bonitas implantavit naturae rationali ad solamen in adversis; Anchora miserorum, sola inter homines numen, uti Poeta canens innuit; omnia de plena sunt:& Naso recte canit: Haec Dea, cum fugerent sceleratas Numina tera Naso
In DIs inbi a sua remansit humo. Haec facit ut etivat fossor quoque compede
Liberaque a ferro crura futura putet. Haec facit ut videat cum terras undique nullas Naufragus, in mediis brachia jactet aquis. Saepe aliquem solers medicorum cura resiuinquit, Nec stes huis sena defciente cadit. Carcere dicuntur clausi erare salutem, Atque aliquis pendens in cruce vota facit.
406쪽
yani mati sinissem letho, sed creduia mitam Spes fovet; εν melim, cras fore semper
Spes alit agricolas, spes dulcis credit aratris Semina , magno foenore reddit ager. Haec laqueis volucres , haec captata arundine pisces , Cum tenues hamos addidit arte cibus. Hinc alii ponunt spem suam, in B. Sub antiis rerum. M. cra fagnitudine & multitudine divi
D. Longae & felicis vitae productione. P. Honoribus & dignitatibus. S. Scientiarum conquisitione. Vo. Voluptatum plena fruitione. Vi. laudabili cludio. Ve. Veritatis investigatione. G. Gaudiis dc voluptatum gloria. Et sic de caeteris. Spes Virtus Theologica, est certa exsipectatio futurae beatitudinis ex gratia & meritis proveniens , in quantum ad ipsam rem speratam, non quoad habitum ; estque virtus 1 D E o in voluntatem infusa, qua homo inclinatur & disponitur ad beatitudian m aeternam , certb , mediante auxilio DEI exspectandam, qua inter labentis se culi ruinas erecta mens viget: est enim B. Arrha quaedam bonorum c estium
M. Integriti Virtutum. D. Perseoerantia in bono.
P. Potesas in profligandis vitiis. S. Sapientiae C estis magistra. Vo. Coelestis patriae
Vi. Virtus imperturbata. Ue. sonorum executrix.
G. Animae gaudium & gloria. Sed laaec de Spe sussiciant.
Q U AESTIO VII. De Charitate. Charitas duplex est, Humana & Disina. Illa versatur Circa parentes, Cognatos, a
i micos , motivis extra DEUM susceptis. Haec est immediate propter DEUM, estque habitus & virtus supernaturalis, qua Utus totis viribus, tota anima , tota men-l te propter seipsium diligitur . & revocatur ad Vo. De qua liae quaestiones formari possunt, ratione subjecti, objecti, viristis, ordinis, actuum.
Charitatis dilectio sistat in D EO , an se diffundat ad prorimum 2 Ad
Charitas poss7t augeri in infinitum p R. Quod sic, quia versatur circa objectum infinitum. Et an se Charitas extendat ad omnia, etiam creaturas irrationales' R. Quod non, quia hae non sunt capaces beatitudinis, nisi in quantum bona sunt hominis. Charitas erga parenteF, amicoF, cognatos, remaneat in patria ' Quod sic , quia habent se per modum Proximorum, & participantium idem
Possint amari daemones se peccatores p R. Q md illi non, quia inimici D E 1; hi vero, quoniam amici DEI fieri possunt, & quia sunt proximi nostri, diligi debent.
Charitas fundetur tu intellectu, an in Voluntate ' Quod in voluntate potissimum; quia versatur circa bonum, propter quod amamus , radi-caliter in intellectu, in quantum bonum intelligimus. Voluntas sit subjectum Charitalis' Quod sic ; quia versatur circa DEUM, ut bonus est. Charitas sit Virtus Sic; quia nos D Eo conjungit, & quia attingit DEUM , ut est regula humanorum actuum. excellentis ima se summa virtutum ' se. Sic; quia in D E o sistit, & quia omnes virtutes ordinat ad ultimum finem. Charitas vera si virtus in in elibus , se peccatoribus p Quod non; quia non attingunt DEUM sub ea ratione, sub qua deberent.
Charitis, o gaudium idem sint 2 Quod non ; eo quod gaudium non sit distincta virtus 1 Charitate, sed est actus, enectus, & fructus Charia
407쪽
Charitas si differens, an uua ' Quod una; quia unum objectum,
cha lias sit uilitiva Quod sic; quia aman S & res amata per amo
Chjriti habent contrarias assectiones , ut iram timorem &c. Quod noli; quia Charitas foras mittit timorem , & omnia ipsi contraria.
Charitas sit causa or principium meritorum' R. Quod sic; quia Charitas in via potest augeri; ergo & merita ; juxta illud ; remittuntur ei peccata multa, quia dilexit multum &c. Charitas si medium ad felicitatem aeternam' R. Qiod sic; quia sine Charitate nemo salvari potest. Charitas si finis ultimis hominis 2 Quod sic; quia DE Us increata
charitas est, circa quam charitas creata versatur, ut summum bonum& finem ultimum. sit Charitas versus unum, quam τersus alterum ' Quod sic; seravatur enim ordo dilectionis, prinali ad DEUM , deinde ad proximum , tertio ad gradus propinquitatis. Omnia amore diligenda Intὸ ΕΘ. Quod se; in quantum propter D o M omnia diliguntur, non quoad ordinem diligibilium. Charitas possit diminui 3 Quod sic; in via, non silum per peccatum veniale, sed &per peccatum mortale penitus tolli; secus in patria. Ibi enim nulla diminutio timenda est, ubi jam perfecta DEI Charitas pos Iidetur. Habes laic quicquid de Charitate proponi potest, juxta seriem principiorum dis o-
situm; Quarum unam quamque iterum per Quaestiones: α id, cur, quantum, quale, quomodo, ubi, quando, de quo, quibusicum, discutere licebit. Quae omnia, ne liber in infinitum excrescat, Lectoris industriae eruenda relinquo. Restant in Enneade virtutum examinandae virtutes : Patientia & Pietas. Verum cum jam ex multiplici paradigmatum exhibitione modum, Omnes caeteras virtutes describendi , deduXerim , sit pervacaneum esse ratus sum , ea ad tardium Lectoris repetere. Potoris itaque non dicta tantum methodo , sed di pri md per Alphabeti
Columnas tum perpendi Cui res, tum transversas , as Sumpta Virtutum themata deducere : V. Gr. per Columnas perpendiculares; quarum prima, ut in margine. Transversa verb B M. B D. B P. B S. B Vo. B Vi. B Ve. BG. Quae omnia infinitam pene discurrendi de singulis materiam praebebunt. Secundo. Ex Tabula Combinatoria, in qua quot triades sunt literarum, tot media resultant Syllogismorum de omnibus & singulis formandorum. Tertici per Cyclosophiam 4 quam in Secundo Libro reperies. Sed qui exempla tum in toto lopere , tum in hoc praesenti potissimum Lia bro recte consideravit, is nullam quoque
in hisce dissicultatem reperiet. Quare hilce relictis ad alia progrediamur. glia methodus, quae me difficultate, o sine
magno sudio , de quacunque re moralem risurinam concernente , disserendi artem docet, Concionatoribus ese Ethicae Studiosis cumprimis usui futuram. Hanc methodum ediderat Anno 162 in folio patente Augustinus Nunnesius ex Ord. Carmel. quam cum ab amicis mihi
Communicatam examinassem , inveni vera. quidem esse, quae author de ea , veluti quae Omnes caeteras methodos hucusque inventas, multis paras angis superes, jactat; Sed enim, cum & ista jejuno admodum &superficialiter sit tradita, suasque dissicultates adjutustas habeat, iis sublatis emendatisque eam hoc locojuxta mentem authoris paulci lucidius explicandam duxi. Iraque metho diis hoc pacto instituitur. Primci posuit Author eicosiadem qu-stionum, sive quod idem est, selegit et o ve ba activa, quae serviunt, quaestionibus fio
Secundo selegit hecatoniadem terminorum, sive Ioo virtutes morales, quae loco sunt subjectorum in formandis propositionibus; atque hisice totam in arte procedendi rationem complet. Viginti erotematicosi verborum terminos una cum hecatoniadet virtutum moralium subjunximus. Horum itaque praxin per decem usus,
multiplici paradigmatum congerie dedu-l Co, ut sequitur.
408쪽
catonias 1 oo Ierminorum, qui comprehendunt praecipuum, quod in morali do trina traditur ;dimis, in decem decades.
Disponat. FideS. Sp S. Auxilia. Vocatio.
Fidelita3. SpiritUS. Abrenunciatio.
LiberalitaS. Misericordia. Beneficia. Estimatio.
Extendat. Oratio. Solitudo. Unio. Altitudo. AnxietaS.
Crescat. Sanctitas. Perseverantia. Propositum. Renovatio. CastitaS.
Fructificet. Gubernatio. CapacitaS. Prudentia. Consilia. Iustitia.
Assigat. FelicitaS. Altitudo. AppetituS. Satisfactio.
Inclinet. Illustratio. Conversio. Contritio. Poenitentia.
PuritaS. SuperioritaS. GratiositaS. Speciositas. Splendor claritatis. I 3. Emendet. Acceptatio. Imitatio. SuccursuS. Gratia. Redemptio. 1 . Communicet. Deificatio. Re RIO. Exemplum. Patientia. Mortificatio. 1 F. Reperiat. Devotio. Conscientia. Sinceritas. Ouietudo.
Sollicitudo. Exercitium. AEdificatio. Dedicatio. Sacrificia.
Correspondeat. l Libertas. TriumphUS. CelebritaS. Restitutio.
Ordinetur. Reformatio. LegeS. Proportio. Exam . IntegritaS.
Requirat. Uistributio. Patrocinium. Correetio. Praemium.
Mensi iret. Plenitudo. Abundantia. GustuS. VeritaS. Potentia.
Has ro quaestiones & 1 oo termini, ante omnia perfecte memoria tenendi sunt, ut sine haesitatione eos recitare possis ; alias frustra laborabis; neque tibi dissicile videa. rur memoriae mandare ea, quae adeo mirificum effectum praestant , re tanta proficiendi in quavis doctrina arcana adjuncta habent: ita ut sola haec Tabula loco instructissimae Bibliothecae esse possit; ita loquitur author Tabulae Augustinus NumneZ. Exponit autem potissimum decem usus hv jus Tabulae, ut sequitur. Primus usus est : De quacunque assumpta propositione erues et o oo quaestiones sine dissicultate & labore. Sed procedamus addictarum rerum demonstrationem Tractaturus de Fide , accedes primam quaestionem, quae est : si Fides disponat ρhanc applicando ad singulos terminos educo 1 oo quaestiones, hoc pacto : An fides dissonat per spem ; an per auxilia; an per vocationem; an per lucem p sequendo ora dinem initialium terminorum in singulis columnis contentorum ; Deinde procede ad secundam quaestionem , quae est ; minconsequatur ' V. G. An fides consequatur spem psi auxilia γ si vocationem p si lucem p si con versionem p contritionem& sic ordine per 1 oo terminos progrediendo. Deinde progredieris ad tertiam quaestionem augeat, interrogando, an fides augeat spem p an auxilia gratiae pan vocationem p &c. Et hoc pacto has a o quaestiones applicabis ordine 1 ooterminis , & habebis Eooo Quaestionum; siquidem et o ducta in roo , faciunt. ΣOOO. Possunt autem non termini duntaxat hic positi assumi, sed qualiscunque extra illos 1 oo assiumptos pari pacto per quaestiones discuti poterit: V. Gr. Solitudo non continetur in hac roo terminorum tabula, potest tamen nihilominus ille per quaestiones aequubene ac alii in Tabula positi, discuti. Exen pli gratia quaerendo 1 An vita solitaria ιis nai ad exercitium fidei, spei, &c. juxta Oridinem terminorum. Deinde simili applicatione procedes ad secundam Quaestionem: Aia vita solitaria consequatur fidem, an spem, an auxilia gratiae &c. Est & hoc mirabile, combinationes ascendere ad 2ooo oo Quaestionum ; hoc pacto: ao quaestiones ductae
in 1 oo terminos dant a ozo ; quoniam verb
Ioo quaestiones possunt applicari cuilibet
termino, quorum Combinatio cum quaestionibus facit aΟoo. 1 oo. ducta in a Oo . dant a ooocio. Patet ergo dictorum veritas
Secundus fraus hie es; Quod ad quamli
bet Quaestionem respondere poteris assirmative, vel negative, & inde roo rationes manifestas educes, quae sine labore &dissicultate probantur; & hoc fit, applicando quaestionum verba ad id, quod adprobandum assumitur. V. G. Quaeritur: Au
fides disponat per amorem ' R . Affirmative;& hoc probatur ipso verbo pro quaestione assumpto, hoc pacto : fides disponit per
sipem, ergo disponit per amorem. Iterum, fides disponit per auxilia, ergo Per amorem. Item, fides disponit ad consequendam
409쪽
lucem ; Ergo per amorem ; & hoc pacto procedo discurrendo per Omnes terminos, deducendo per singulas conclusiones 1 Oorationes ; quae quidem si omnes si at acio ocioquaestiones , M unaquaeque probatur per
quae omnes differentes erunt. Terii u usus es; Declarare et o propriet
tes de singulis punctis, & singulas proprietates per Ioo descriptiones. V. Gr. Suscipio thema de Oratione mentali, se quaero , ad quid
Oratio mentalis disponat ' Quod disponat ad exercitium fidei; ad exercitium spei; ad obtinendam lucem divinam, & sic procedo
discurrendo per omnes Ioci terminOS. Iterum cro' quaesituro quid consequatur oratio 's'. Quod consequatur firmitudinem in fide, in spe, luce, de C. δί sic de caeteris Ordine 1 oo terminis procedendo. artis usim es ; Inde deducere sine la bore multa millia aestomatum sive maxima Tum, quae magno usui forent concionatoribus: V. G. Suscipio pro themate Amorem, cum quaestione Augeat, dicendo: Amor cum augeat fidem, auget & Spem ; amor qui auget fidem, auget M lucem ; amor qui auget fidem, auget & auxilia gratiae ; amor qui auget fidem, auget & contritionem, Conversionem, poenitentiam, justificationem,& sic de caeteris; quarum maximarum nouest finis . di isto modo singula singulis applicando, & mirifice intellectum illuminant. Serviunt quoque pro mediis ad ratiocinandum in materia spirituali, sive ascetica. V. Gr. Probaturus, quod humilitas elevet spem, sic argumentor: Quodcunque elevat amorem, elevat &spem Humilitas elevat amorem. Ergo & spem. Iterum: Omne quod elevat lucem, elevat &spem. Humilitas elevat lucem. Ergo & spem. Et hoc pacto per singulos 1 oo terminos progrediendo probabis, quod humilitas elevet spem. quintus usus. Plurimum ad Sacrae Scripturae loca exponenda conducit. Sit v. gr. thema hoc: Osculetur me osculo oris sui. Cimca id has formo quaestiones: An os divinum disponat animas ad exercitium fidei; ad conlequendam novam lucem ; ad augendam fidem; ad auxilia gratiae ; ad conservandam vocationem , & sic procedendo per omnes terminos, acquiram
ducentas mille quaestiones de oris divini Osculo ; quomodo, Jc ad quid disponat, quid consequatur, quid augeat, quid Conservet ; & hoc pacto de omnibus Sacrae Scripturae locis exponendis procedes.
Sextus usus. Servit concio natoribus adprobandum aliquod aissilmptum thema more Mathematicis usitato, per maximas exterminis & quaestionibus deductas. V. Gr. haec propositio : taui sumpserit Sacram Θ-naxin in gratia , ex eo non poterit damnari:
multis variisque modis probari potest, sine
Per id, quod auget amorem DEI, nemo damnari potest. Sacra Synaxis auget amorem DEI. Ergo qui illam in gratia suscipit ex eo damnari non potet t. Omne quod augmentat puritatem an Lmae, id damnare non potest. Hoc facit Sacra Synaxis. Ergo. Omne quod auget paupertatem Spiritus, id damnare non potest. Hoc facit Sacram Synaxin suscipiens ingratia. Ergo. Omne quod auget pulchritudinem animae, id damnare non potest. Hoc facit Sacram Synaxin suscipiens.
Ergo. Omne quod auget splendorem animae, id damnare non polost.
Hoc facit Sacram Synax in suscipiens ingratia. Ergo. Probatur Major.
Omne quod auget gratiam, id damnare
non potest. Amor DEI, paupertas, puritas animae, splendor animae auget gratiam. Ergo,
qui illis inbuitur damnari ex iis non potest. Hoc pacto poteris progredi per omnes Io oterminos, seligendo semper eos, qui magis ad rem faciunt, & habebis innumerabilem
argumentorum copiam , idque per solum verbum augeat. Si vero dictos terminos per singula Eo quaestionum verba probaveris, quasi in infinitum crescet argumentorum copia. Septimus usus. Per opposita virtutum a gumentari docet. V. Gr. Amor duplex est, Divinus & Carnalis ; unde pulchre poteris hac arte per Oppositos modos utrumque innumeris modis demonstrare, hoc pacto.
Omne quod disponit ad fidem, sanctum
Amor disponit ad fidem. Ergo. Omne quod ad fidem non disponit, sanctum esse non potest. Talis est amor Carnalis. Ergo. Et sic de caeteri S.
410쪽
Iterum. Felicitas est communis & Mundo& Sanctis Unde sic argum nior. Omne quod elevat fidem, paupertatem, amorem, gratiam, auxilia, est divi num quid. Talis est felicitas justorum. Ergo. Et contra. Quod non elevat fidem &c. divinum esse non potest; felicitas mundana non elevat fidem; Ergo. Hoc pacto in omnibus terminis assumptis Contrarietatem quandam invenies, quam discutere licebit, methodo hic paucis indi
Auget. Animae statum perfectum, est bdivinum. Conservat
LOctavus Usus est 1, Examinare statum alii mae , videndo, An fides dicat connexio nem cum omnibus I Oo terminis, δc quomodo per eam perfectio animae acquir
Omne quod disponit ad perfectum animae statum, disponit & ad gloriam. Fides , spes, Charitas, paupertaS, d votio , humilitas, &c. disponunt ad perfectum animae statum. Ergo & ad gloriam. Deinde per reliquos terminos quaestio-
Paupertas lDevotio JHoc faciunt. Ergo. Vides hic assumptum quemlibet terminum eX et o verbis erotematicis, posse deduci per omnes 1 oo terminos, qui sunt veluti totidem subjecta propositionum ad conclusionem faciendam; res adeo clara est, ut expositione ulteriori non indigeat. nm Usus es; In oratione mentali per singulos hebdomadis dies instituenda, apis plicando singulis unam decadem terminorum cum et o quaestionibus combinandam. V. Gr. De amore divino meditaturus, considero primci excellentiam amoris divini, eo quod disponat ad lucem, ad gratiam, ad devotionem, ad contritionem , poenia tentiam, de sic de reliquis ; Deinde sic infero: Quod disponit ad ista omnia, Consequitur ista; consecuta elevat; elevata extendit ad ulteriores fines; extensa auget; aucta conservat; & sic de caeteris. Decimtu Uras ; Quod ex una Centuria poteris facere multas alias, pro ratione fora malitatum , quae reperiuntur sub singulis terminis ad alios comparatis. V. G. Amor sanctus, amor liberalis, amor paupertatiS, amor puritatis, & sic de caeteris. Certum
est, amorem per omnes 1 Oo terminOS,
per formalitates singulis proprias , differentesque conceptuum rationes traduci posse.
Atque haec sunt, quae de Usu hujus T bulae paucis indicanda duxi. CAD UT II. N ora Methodus S mirabilis , uti versam Ethicae .loolriuam comprehendens. Isum fuit, praecedenti subjunge-Jre novam & admirabilem metho 'dum , qua quicquid in universa
morali doctrina continetur, con-
gestum habetur, ut vel unicum istiusmodi folium, instar Bibliothecae esse possit ad de quacunque re discurrendum locupletissime. Sed exponamus primci ordinem & dispositionem inventi nostri. Virtutes morales ita dispositae sunt, ut
semper illae in Syllogismis quorum non est
numerus) minorem terminum M subjecto rum rationem, praedicata verti mediorum locum obtineant; quae quidem ita principiis Artis nostrae applicata sunt & adaptata, ut tam praedicata, qtiam subjecta semper ad unum ex 18 principiis tam absolutis qu1m respectivis revocentur, uti ex omdine proposito patet. Habet autem hae ginventio innumerabiles usus & applicatio. nes, uti postea declarabimus. Ccc bacm