Athanasii Kircheri e Soc. Jesu Ars magna sciendi, in XII libros digesta : qua nova & universali methodo per artificiosum combinationum contextum de omni re proposita plurimis & prope infinitis rationibus disputari, omniumque summaria quaedam cognitio

발행: 1669년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 철학

41쪽

AR 11s MAGNAE SCIENDI,

CAPUT IU Se defuitione principiorum Erotematicae Euneadis, S de gulis obfervandis in quaestionibus.

Μnis quaestio necessario praerequi- rit subjecthim aliquod, circa quod disceptatio itistituatur. Talia subjecta nos in praecedentibus , novem statuimus cum Lullo, & sunt : Deus, Angelus, Coelum, Elementa, Homo constans anima & corpore, Animalia, & quae totum comprehendunt naturae ambitum, Plantae, sive vegetabilis natura , Mineralia , & quaecunque ex his mixta oriuntur, denique Materialia , sive Instrumentalia: Ad quae novem subjecta, quidquid universa Mundi Machina continetur, revocatur. Horum autem subjectorum natura & ratio sciri non possunt, nisi per praevium quaestionum hic positarum examen : neque haec omnia cognosci possunt, nisi per novem principiorum essentialium , t,m absolutorum, quam relativorum accessionem. ANque hoc Enneadum quaternario, vera illa a Pythagora intenta Tetractios notitia perfecte acquiri potest. Quae omnia unico typo hic exhibenda duxi.

Typim i vipersilis, omnibus de quacunque re proposta quaesionibus

formanis, aptus.

loum aga

42쪽

T A B U L A . Significationis sit Litor rum.

3. Cur. 4. uantum. y. diu;. quomodo. 6. . uale.

7. Ubi. 8. uando. s. diuibuscum. de quo. Possibilitatem, & existentiam. Quidditatem. Causalitatem. antitatem, Multiplicitatem. Connotat, rei l Modalitatem. Qualitatem. Localitatem. Temporalitatem. Instrumentalitatem. CAPUT

Uaestio hic dicitur, non dubitativa si propositio, sed ipsum signum quae-zsitivum, sive ipse terminus , per quem quaerimus. Regulam vero di- Cimus , rectam rationem respondendi ad

quaestionem; Regula siquidem dirigitur intellectus , ut apte definire possit. Distinguuntur autem hae quaestiones inter se: quarum aliae sunt essentiales , quibus de es1entia rei quaeritur; aliae accidentales, quibus quaeritur de aliquo accidente rei, & aritur itaque

primo. Subjecta uni

versalia.

An sit. Simpliciter,an conditionaliter. Per se , an in alio ' Deus. 'Angelus. subjecto.

Coelum. Per compositioia Elementa.

nem partium. Homo. , Per .

Per additionem. Animal. Possibiliter. Planta.

Impossibiliter.

Minerale. Necessarid. 9.Praedica- Contingenter. . menta. necessarili praecedit, ne in caeteris perperam tempus teratur. REGULA I.

Per quaestionem ρ, An vel Utrum pQuaestio usi, vel Utrum, semper possibilitatem rei implicitam habet; Unde semper sub dubio respondendum est, vel assirmative , vel negativis, vel distinctive. Resiondetur per dubitationem, agirmationem , Oel negationem.

Dubitationem ; quando dubii rei effectus proponuntur, si in auterutram partem rationes produci possint, si propositiones sibi imuicem fidem abrogantes , aes

rantur.

Affrinationem : Si exhibitae rei, necessitas, Contingentia, authoritas, tum ex sacris , tum ex profanis hystoriis adfertur. Negationem; cum impossibilitas, amilioritate , ratione, eXperimento, probatione facti, vel artificiosa, vel conjecturali ostenditur. REGULA ΙΙ.

Quid. Quis . Quae. Quod. Habita cognitione, qudd res proposita, veris, & realiter sit, recid Respondetur, quid sit illa res, atque adeli quaestio statim quidditatem, seu definitionem rei explicat. C a

43쪽

ART 1s MAGNAE SCIENDI,

ut ritiir Itaque, Quid illa res sit in se, quid in alio p 'Quid in se formaliter , id est, per formam pQuid in se sit essentialiter, ratione sui esse pQuid essentialiter, id est, cum alio pQMd agat, quid patiatur PQuid sit contentive, an ut totum respectu partium pQuid compositive, id est, quam habeat mixtionem materiae & formae pQu id eminenter, respectu entium Mundi λ Veis. Gr. Quid virtualiter in esse reali p . Quid sit Quid virtualiter in esse cognito pQuid potentialiter, resipectu actionum.&objectorum Quid unitive, respectu generationis pQuid indentice, ratione speciei pQuid per dominium, ratione rerum sibi subditarum p. Quid per influxum , ratione Coeli, & Astrorum pQuid per mixtionem, ratione Elementorum pQuid per modum perficientis substantialiter, vel accidentaliter p

Angelus.

Coelum. Elementa. Homo. Animal. Planta. Minerale. v. Predicamenta. EXEMPLUM I.

Ut si quaeratur. Quid sit homo p R. Esse Animal rationale. Quid in se formaliter p k. Quod omnem operationem a forma

rationali obtineat. Quid homo est in se essentialiter λ R. Esse compositionem ex materia dc for ma rationali. Et sic de caeteris, quae in sequentibus fusius declarabuntur. Ex EMPLUM II.

At in alio p

s I. Forma accidentalis sivel substantialis in materia pAn ut / a. Pars in toto pi 3. Totum in suis partibus ph . Inferius in superiori p

An ut 6. Locatum in loco pi V. Causa in effectu, & contrapi 8. Principiatum in suo principio pL U M III Quid Deus in sep R. Esse suum esse. Quid in alio λ , Creator, Omnipotens, Sal

vator.

Quid in se in formaliter R, Esse bonum, magnum, aeternum, ve rum &c, Quid essentialiter. & coessentialiter Esse per se, & essentialiter, esse trinum per notionales actus.

Hoc pacto actio & passio in Deo non est praedicarnentalis, sed perfectiva: sic primum principium activum, in Deo paternitas est, filiatio passivum generationis principium. Quid contentive pQuid compositive pQuid eminenter pQuid potentialiter p

Quid unitive γ quid identicis

R. Esse omnia in omnibus, complecti omnia absque fine & termino. An compositionem aliquam admittat 3 R. Omnium eminentissima perfectione

continere omnes perfectioneS crea

turarum.

R. Esse omnipotentem. . Esse unum simplex perfectum, unitate essentiali. Et sic de caeteris.

44쪽

siue COMBINATORIAE, LIB. II.

REGULA III. De Cur, Quare. Quaestio, s are) merito quidditatem sequitur , & involvit intra se omnem Caus litatem, & clavis dicitur, qua portae scientiarum aperiuntur. Quare res est proposita pQuare est hoc, & non aliud: Quare est ab hoc:

Quare est hujus pHi ritur itaque. a s Causam essicientem.' Re luitur l Causam motivam seu impellentem tertia quae- seu finalem. I stio per i Causam materialem. 3 i. Causam formalem. Quare Christus sit Quare voluerit esse Pastor bonus p id est,

quae causa motiva pPer causam materialem.

Per causam formalem. Per causam finalem. M. Per causam essicientem hujus pastoratus, quae est praeordinatio, & unctio ad hujus genus muneris. Quia purus Dei amor, beneplacitum,& voluntas Dei fuit. R. Quia nos gubFrnat, nutrit, defendit,

lupos coercet, oves tuetur.

Quia nutrit pabulo spirituali carnis suae, regit verbo ac Spiritu ad vi

tam aetervam consequendam.

Quia gloria Dei, &Christi inde consequitur. &c.

uuaeritur Perbi gratia.& dicatur Pastor bonus pREGULA IV. De di estione Quaeritur in hac Regula de quantitate A

soluta, vel comparativa; continua, vel discreta, quae ita generaliter hoc loco accipitur, ut quamlibet formalitatem, uti finitum, & im finitum, comprehendat. Quaeritur itaque primo. Num res , quae proponitur, sit extensive, vel intensive quanta; sitne longa, lata, profunda, &hujus regula est quantitas. R E G UDe ravaesione Qui

Involvit haec quaestio omnem modalitatem

Quantum.

Secundb quaeritur de multitudine, & fit per signum diuote cujus regula est multitudo Tertici quaeritur de ordine,& fit quaestio per signum diuotus, cujus regula est Oraeo. Quarto quaeritur de multiplicatione, &fit per signum diuoluplex , cujus regula est multiplicitas. Quintci quaeritur de distributione, & fit per signum oties, cujus regula est distributio.

L A V., vel Quomodo. sive varios essendi modos.

'aritur itaque, quomodb res proposita si in alio ' 1. Genus in specie pa. Species in individuo γ3. Species in genere p . Individium in specie py. Pars in toto integrali p s. Totum in partibus p . Accidens in subjecto p

8. Forma in materia p

s. Causa in essiciente p

s 11. In Tempore paea. In Vas ep13. In Gubernatore p1 . Secundum quandam praecellentiampi s. Forma naturalis , ut immortalitas in anima, ratio in homine pIis. In Commixtione pi . Cognitum in cognoscente p18. Pictum in pictura p19. AEquivoce peto. AEquivocum & analogum in aequuvocato & analogato p

45쪽

ART 1s MAGNAE SCIENDI,

REGULAVI. I illam proprietatem , si ejus incapax esset. l Hinc patet, omnes proprietates immediate a forma rei emanantes, esse essentiales &l substantiales; tunc tamen accidentium uua mero jungi, quando ad actum externumi ordinantur, & pro termino habent actumi extrinsecum , videlicet ridendi ; & talisl qualitas non modo distinguitur realiter ju- xta mentem D. Thomae a subjecto, sed etiami essentialiter a genere subalterno ; substant tialis vero & intrinseca juxta Scotum forma liter. Accidentalis vero qualitas sive com- munis pluribus convenit, ut albedo , ni redo ; ut in qualitatibus elementaribus ccitas terrae appropriatur igni ; & cali- ditas ignis, aeri ; & aquae humiditas, aeri; & terrae, aquae frigiditas. In Deo verbi qualitas, sive proprietas, est prorsus sub - stantialis , alterius ordinis a praedicamen- tali; si quidem, quaecunque in eo attributa considerantur magnitudinis, infinitudinis, aeternitatis &c: Sunt ei propria substanti l liter, & indentificata cum ipsa natura, &essentia Dei; in quantum ver notionales actus concernunt, Paternitas est propria

Patri; Filiatio, Filio; Spiritui Sancto vero, Spiratio passiva propria est. De otione, Quale. Quaestio, rauese, de duplici qualitate instituitur, & est regula dirigens intellectum ad cognoscendas qualitates alicui subjecto

inexistentes; estque Fub antialis , vel accidentalis, vel moralis. Substantialis qualitas est illa, quae immediate profluit ab essentia rei, uti risibilitas in homine, hinnibilitas in quo &c: uti patet ex hoc syllogismo. Omne praescindens a quocunque posteriori realiter identificatur cum omni incluso

in eo.

Sed homo in quantum homo praescindit a quocunque posteriori. Ergo realiter identificatur cum omni incluso in eo.

Sed risibilitas proprietas hominis includitur

in homine. Ergo identificatur cum eo realiter. Major est vera; Minor pariter vera est, per reduplicationem factam , qua id solum ponitur, quod est de essentia rei: quoad secundam consequentiam etiam patet; nam homo in quantum homo, habet potentiam adactum ridendi, nec Deus ponet dare ei

si ritur itaque primo de quocunque subjecto proposito.

Quale id sit intrinsece & essentialiter Quale sit, in quantum accidentibus subjectum est p

ciale sit quoad actionem & passionem p

Qualem respectum , sive relationem dicat ad alia a Quale sit in loco, tempore, situ, habitu pQuale sit moraliter γR. Per omines eas, quae essentiam rei comconcernunt, qualitates. Vel quantitate extensiva vel inten

siva

Esse quale suscipiendo omnes qualit

tes, sive primas elementares, sive secundas, sive tertias, sive intrinsecas sive extrinsecas operationes, sive hsensibus dependentes. R. Comparando qualitates singulas ad alias considerando, & combinando eas cum respectu unius ad aliud. Juxta eas conditiones, quas circumstantiae loci, temporis, situs, habi

tuS, requirunt.

R. Esse quale per virtutes morales, &opposita iis vitia. REGUI, A VII. De Ubi. Quaestio de , Ubi, Deiaitarem rei involvens triplex est: Immensurativa, Desinitiva, Circumseriptiva ; gratia cujus unumquodque supponitur ratiocinio per regulas magnitudinis, &durationis, & secundum judicium in iis repertum respondendum est ad quaestionem de Ubi. Ut si quaeratur, ubi

est Deus p Videndum est primo, quid sit

Deus secundum praemissas quaestionum regulas ; quo facto ; Respondeo. Deum esse Quomodo ubique, eliquod sit ens immensum, quo Deu4 sit. majus excogitari non potest, ac magis r

bus omnibus, quam res ipse sibi ipsis. intrinsecum . Et sic est in quolibet indivisibili

puncto non tanquam ens comprehensum a loco, sed tanquam eras comprehendenS,& locum, & omnia, quae naturae ambitu concluduntur.

Angelus verci est in loco desinitivE, quia Angelus ejus localitas non est immense, sed suis finiabus

46쪽

g. Species

duratio nis. Eterna duratio. Instru mentum tripleX. Natura

si e COMBINATORIAE, LIB. I.

bus Jc torminis a Deo constitutis clauditur, totus in toto, & totus in qualibet parte, ubi enim operatur, ibi est; si enim est in Oriente, non est in Occidente ; si in hoe loco, non est in alio; quae de Anima rationali pari ratione intelligenda sunt. Homo veri, corporeus circumscriptivε in Homo, loco est, & talis locus est habitudo locantis ad rem locatam, id est, loci, ad hominem

locatum.

ritur Itaque. Ubi sit res proposita pQuantum ubi habeat 'Quale ubi habeat pQuamdiu ibi duret pAn spatium imaginarium sit in loco p Per definitionem loci.

R Per tres species, uti, per immensurativam in Deo: per definitivam in Angelis : per circumscriptivam in corporeis rebuS.sb. Per Figuras locantis & locati. R Per moram locati in loco mutabili, in Angelis & homine, immutabili in Deo, qui est in se ipso sine loco. Neg. per nulli bi , quia ubi non est

locus, ibi removentur omnia quae ad locum pertinent, uti alibi, ibi, alicubi. &C. REGULA VIII.

De diuestione Quando. Quaestio de ratiundo interrogat de duratione rei secundum ejus permanentiam; estque triplex ; videlicet aeterna, aemiterna, temporalis; quarum prima Deo ; secunda Angelis, Animabus, Mundo; Tertia generationi , & corruptioni obnoxiis rebus convenit. Nam si quaeratur de Deo, quando

sit; postquam examinasti, primo, quid sit,& de quo sit; deinde quando sit, ubi sit,

secundum judicium in eis inventum, respondendum est ; & quoniam est ens ubique praesens, & immensum, quo majus excogitari non potest; ergo aeternum esse infe

res, & quod duratio ejus sit interminabilis vitae, tota simul & perfecta possessio, &hoc pacto omnem amplectitur durationem in se semper existentem, & sic totius temporis defluxus ad eum comparatus, non est, nisi instantaneum in aeternitate momentum. JEviterna vero duratione omnes immedia- .Evite a. ti primae cauis effectus mensurantur , uti Angeli, Animae , & caetera tempori subjecta eritia, quoad initium 1altem, lion vero, quoad terminum. Temporali denique duratione Omnia reia TempOliqua, tempori subjecta, & generationi &corruptioni oblinxia, uti animalia , plantae,& ex elementorum mixtura composta com

pora.

iuerisiit itaque. Quando res proposita sit aut fuerit pQuanto tempore permanserit in tali & tali statu pSub quali conditione temporis fuerit ρ

Per circumstantias temporis, annos, menses, septimanas, hora S, minuuta, &C.

R Tali monarchia , tot & tot annis, sabialis Regis, Principis imperio, tanto

Tempore felici vel infelici, sub tali &tali Rege, dominio, principatu, imperio.

REGULA IX De Maesione Cum quo, se de quo. l

Quaestio, cum quo, annexam habet instrumentalitatem, dum quaeritur cum quo linstrumento res agat; est autem triplex imstrumentum, quo omnia peraguntur; Naim rati, cra rate, Artificiale. Naturale instrumentum, ut ita dicam, quo Deus agit, est intellectus divinus, quo generat Filium, Pater verb & Filius voluntate producunt Spiritum Sanctum. Pater & Filius & Spiritus Sanctus Omnes producunt creaturas , &humanitas Christi instrumentum fuit divinitatis ad humani generis redemptionem. In Angelis pari passii instrumenta agendi sunt intellectus & voluntas, ut & in homine, itisingulis suo modo. I nstrumenta Moralia in hominC

47쪽

Morale. homine sunt virtutes morales, quibus Cre tura rationalis dirigit suos actus. Instru- Artificia, menta Artificialia, pro externarum operationum varietate, varia sunt; Alia siquidem sunt militis, alia agricolae; alia aurificis , alia textoris sunt instrumenta ; alia Medici, alia Mathematici, alia aliarum artium.

ritur itaqMe. Cum quo res proposita operetur 3 R. Juxta praedictae divisionis triplicis in

strumenti rationes; naturaleS, morales, instrumentales

Quod sit instrumentum operationum ejus p Vel juxta internas, vel externas rationes instrumenti. Oualenam sit instrumentum p D. Cognitionis internae, vel externae sive factioniS. Hisce jungunt nonnulli quaestionem, De Materi ἀ--; quae quaestio materialitatem implicite signat, & materiam , eX qua aliquid fit, indicat: Ad quam tripliciter respondetur; vel enim res proposita est non ab aliquo, nec de aliquo, ut Deus. Secundo non de aliquo, sea ab aliquo , ut creatum OmUe, Angelus, anima. vel est de aliquo, & ab aliquo , cujusmodi sunt Omnia corporea, generata, producta, facta, formata; Fit autem aliquid ex alio , ut ex materia sensibili, vel ex materia spirituali. Unum ex Ex materia sensibili varie aliquid sit vel alio fit, vel Galaterialiter mutata serma , ut dum eX materia, rma educta constituit animal. Vel conυer e , ut dum cibus & potus in substantiam aliti convertuntur; metallum unum in aliud; lapis in calcem.

Vel commixtive, ut dum ex aqua, re melle fit hydromel. &c. Vel aggregative, ut dum eX calce, lignis, lapidibusque fit domus. Ves compo sitive , ut dum ex anima & corpore fit homo, ex forma & materia compositum. Ex materia spirituali fit aliquid ex alio, cum de aliqua re instituitur tractatio, uti hujus operis sunt artes , & scientiae ; vel quando imagines seu phantasmata apprehensa, vel notiones rerum constituunt dis . cursum , vel sermonem , vel consilium. Denique complectitur haec quaestio materiam primam & secundam. Verum de hac quaestionum Enneade in sequentibus ex professo & dida stice agetur.

Um Lulli Alphabetum , id est, Enneadem literarum BC D EU GHIN. uti magna rerum multitudine confusum, ita maximo Artistae impedimento, in discriminandis tot regulis , principiis, quaestionibus, subjectis, virtutibus, vitiis, futurum cognoscerem; literas alio modo disponendas existimavi, ut quivis statim ex litera principium essentiale cognosceret ; siquidem Bonitatem initiali sua litera. B. signavimus; Magnitudinem initiali litera Durationem litera ini tiali D ; & sic de caeteris, ut in subjecto sicli

TABULA Alphabetorum Artis nostra.

Columna prima Alphabetis primum

Erotematicum.

Columna secunda. Alphabetum principionim

absolutorum. Columna tertia.

Alphabetum principiorum respecti vortiam. Columna quarta. Iphabetum principiorum tini versalium. I. An.

a. Quid. 3. Cur. . Quantum.

6. Quale. 7. Ubi. 8. Quando. v. Quibuscum.

I. B. Bonitas. a. M. Magnitudo. 3. D. Duratio. . P. Potentia. s. S. Sapientia. 6. Vo. Voluntas. . Vi. Virtus. 3. Ve. VeritaS. V. G. Gloria. 1. Differentia. a. U Concordantia. 3. - Contrarietas. 4. I Principium.

r. S Medium.

6. Finis. . Majoritas. 8. Ab AEqualitas. s. Mi. Minoritas.

Angelus. 3. Coelum.

. Elementa.

mnia mixta

s. m Materialiti; In strumentalia.

48쪽

Nam visa litera principium latere non potest; sic hae tres literae B. M. D. indicanti Bonitatem magnam esse durabilem ; sic M. Vi. Vo. notant, magnam Vim Voluntatis esse, & sic de caeteriS. Praeterea ad principia respectiva luculentius exprimenda alia signa ordinavimus, ut ea, si literis, tabulisque alicubi intermisceantur, principia respectiva, ab absolu- Figurae seu tis, melius dignoscerentur ; ac primo qui- characte- dem Disserentiae principium signavimus binis tibi hesii '' lineolis parallelis, hoc pacto uti in se

principia cunda Columna patet Concordantiam Fi- specti- gura cordis, quae conjunctionem, Conco dantiam , unionem indicat ; Contrarietatem

Vero seu Oppositionem expressimus signo Astronomis usitato , & quod oppositionem

Astrorum notat, ut sequitur H ubi unus Circellus niger, alter albus contrarietatem notat. Principium notavimus litera Graeca,ta, Alpha, Medium circulo cum Centro S. Finem per OG Omega Cxhibuimus, uti via dere est in secunda Columna. Majoritatemper magnam, A. si iugum, ut distingua. tur contra magnitudinem absolutum princi Quid sit

Subjecta verb universialia singula pro Signa suta priis signis signanda rati sumus, ita ut pero Deus irLunm; per Figuram alatam An- lium. gelus - per circulos Corium; per T, EMementa ; per signum humanum, Homo , & quae ad hominem quovis modo spectare possunt; per diuadrupedem, animalia quadrupedia , aquatica , volatilia, insecta ; per Arborem plantae , arborum , fruticumque genera & species: per Saxum Mineralia, &omnia mixta a per - . novem Prae amenta accidentalia; instrumentalia quoque, materia prima & secunda, & quaecunque huc revocari possunt, designantur, uti ex qua ta Columna patet. Atque ad hanc trinitatem Enneadum, quicquid cognoscibile est, reducitur, sunt que faecunda quaedam totius scientiae hum nae & divinae seminaria , quemadmodum suo loco, & tempore demonstrabimus. Horum naturae principiorum usum ad omnium notitiam primo per circulos, deinde quoque per tabulas combinatorias, quas graece vocant, exhibebi mus. Quod antequam praestemus, primo pium. c quesitatem per diphtongum 2E,l singula harum Enneadum principia explica- initialem aequalitatis literam; Minoritatem bimus ; ut transcendentalis eorum ratio,per, Mi , minusculum cum adjunctat lit ' & longe, lateque in omnem naturae ambi ra. Sed haec vide in Schemate tertiae Co-l tum exporrecta latitudo , luculentius palumnae. tefiat.

De definitione principiorum absolutorum, quae sunt B. Μ. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G.

De definitione Bonitatis.

I Um prvicipium demonstrationis stl definitio rei, ab iis, quibus igno- ratis artem & scientiam ignorare necesse est, ordiemur Definitio Bonitatu sic sese habet: Bonitas est ens, ratione cujus bonum es bonum; sic bonum est esse, & malum non esse; & quoniam omnis bona definitio constat ex gmnere & differentia ; in praedicta definitione cns loco generis ponitur, non tamen tanquam contrahi bile ad Bonitatem ; Bonitas enim, non solum abstrahit ab ente, sed ab ipsa entitate; ideli ab ipsa formalem praedicationem suscipere non potest; sed dicitur tantum de bonitate ens, denominatione extrinseca. Alii definiunt bonitatem, quasi sit ens boni, sons, de origo omnis boni, essentiae , & actionum , quae privatione non separantur in eodem subjecto & tem

pore.

Bonitas est duplex: Increna, que est bonitas simpliciter, & per se absolute essentialis & necessaria, a qua omnia participative bona sunt, uti Deus. Creata iterum duplex est: Entitativa, &Moralis, vel siub antialis & accidentalis; In quantum entitativa est, sub se comprehemdit omne id, quod quovis modo & actu est;

nil aliud significa-

re, quam

initiales li-

gnitudinis, dura

tionis; ut Lectorstatim ex initiali litera

praedicata sive prin-

cipia cognosceret.

Increata bonitas.

Creata.

49쪽

Moralis. Moralis Bonitas illa est, quae ex pluribus actibus h voluntate elicitis, prout re sto rationis dictamini conformes sunt, causatur, cui op ponuntur vitia & peccata. Acciden' Accidentalis est, a qua omne, quod actu est bonum determinatur, uti sunt accidentia cujuscunque generis ; atque haec est divisio bonitatis omnium generalissima. Sunt itaque omnia va bona vel mala, vel adlaphora: & adlaphora bona vel mala esse possunt; ut otium, Voluntas, Voluptas &c. Bona finis, Sunt 3c alia bona binis, alia propter Fi-iive Pro' inelia; alia simpliciter, dc sunt facultates na- naturales, sine quibus natura operari non posset. Bona ani , iterum alia bona necessaria , utimi. Vita , prudentia, libertaS, parentes, vi tutes. Non necessaria, uti honores, omnes actiones liberae, quae commodum aliquod adferre possunt. Bona eor. Sunt etiam bona corporis , uti sanitas,pori . pulchritudo, omnis corporeae essentiae perfectio. Bona animi sunt omnes virtutes, d actiones imminentes privatae malitia;uti Sapientia. Externa bona sunt, fortunae, uti divitiae, potentia, dignitat S. Est itaque bonitas abstractum quid, δίprincipium generalissimum, primitivum, Verum 3c necessiarium, quia omnia in quantum sunt, bona sunt, utpote sine qua bonitate omnia essent mala. Et quoniam bonitas parum in hac arte praestaret, nisi & termini, qui ad eam quovis modo reduci possunt , assignarentur: illos dico nihil aliud esse, qu1m praedicata illa, quae ad bonitatem revocari possunt; dc haec ingentem nobis propositionum syllogismorumque materiam praebent; vocantur etiam Comparata, 3c Synonima; quorum alia ad bonitatem entitativam, alia ad moralem , accidentalemque bonitatem pertinent. Quae omnia hoc loco eo ordine proponemus , ut prima Columna semper Majorem in Syllogismo propositionem denotet, secunda vero Minorem cum conci

sione. I. COLUMNA.

diicibiles termini Composit ad Bonitatem Entitativam seu sibi antialim.

Omne esse necessarium, Omnis essentia per seipsam existens, Omne ens absolutum, Omne indivisum in se, dc a se, & a quolibet alio, Omnis substantia simpliciter simplex. Omnis actus convertibilis cum substam tia, κOmnis emanatio intrinseca, Omne necessariam essendi rationem habens ,

Omnes facultates tum intrinsecae, tum extrinsecae,

Omne quod actualitatem essendi habet, Omne esse, Sc essentia, Omne unitate essentiae suae gaudens, sive quod unum est, Omne quod vere Sc realiter existit, 3c subsistit, Omne quod perfectione requisita comstat, Omne ens agens, OperauS, causans aliquid, Omnes facultates naturales, tum intrimsecae, tum extrinsecae, Omnia accidentia dc qualitates,

Minor. Conclusio.

Coelum. Bonum est. Bona est.

Homo, natura

coelestis. Natura sensitiva.

menta.

Talis mTale Talia sunt.

notari. Reliqui indisserenter omnibus ubjectis universalibus applicari poterunt.

II. CO

50쪽

siue OOMBINATORIAE, LIB. II.

II. COLUMNA.

Reducibiles termini Compositi qui ad Eonitatem Moralem spectant, ad BLogisicam formam reducti.

. Conclusio Omne a

quod Acceptabile. quod Appetibile. quod Perfectum. quod aequum & ju

stum.

quod Beatitudinem &felicitatem causat.

Justitia. '

Fortitudo. Temperantia. Continentia. MagnanimitaS. Prudentia. Benignum , benesi Fides. Cum , benevolum.

Diffusivum sui.

Spes Communicativum.

CharitaS. quod Commodum, &SinceritaS. emolumentum re fert. AEquanimitas. Congruum, & conVC-niens.

Longanimitas. Fructuosum, de utile. Patientia. Desiderabile. Dei donum.

Bonum

omnis 'Castitas. SimplicitaS. Dignum, & honorifi-FidelitaS.

cum .

Clementia. Felix, prosperum,&

Religio.

fortunatum.

Honestum, decorum, civile. Liberalitas. Misericordia. Nobile, magnificum, pacificum. Perfectum pulchrum. Rationabile. Sanctum, & Religio- ContemptuSMundi.

Τranquillum , quietum , morigerum.

Salutiferum. Talia Ergo Nota terminos hosce qui mavoris propositsubjectorumq; praedicatorumvi rationem habent,omnibus se singulis minorispropositionis subjems, indisserenter applicari pose, uti e e combinatione patet. D E III. Co-

SEARCH

MENU NAVIGATION