장음표시 사용
71쪽
dantiae specierum in genere. l
III. Quandocunque fit diviso totius in partes, tunc necessarib resultat differemtia reali S. Sed quandocunque corpus v. g. humanum dividitur in caput, collum, brachia, manus , pedes, fit divisio totius in
Ergo quandocunque corpus V. g. humatium dividitur in caput, collum &C. tunc necessariti inter partes resultat differentia realis.1 U.
Quandocunque divisio fit cauta Esti
cientis in suos effectus, tunc necessi rici resultat differentia realis.
Sed quandocunque varii, Dei , Angeli, Hominis, Solis, Elementorum effectus cognoscuntur, tunc fit divisio cauta Eficientis in suos effectus. Ergo quandocunque varii, Dei, Angeli,
Hominis &c. effectus cognoscuntur, tunc necessarib resultat inter illos dis ferentia realis.
Quandocunque fit divisio Mixti in ea, ex Mixti in quibus fit, ibi necessario resultat differentia realis.
Sed quandocunque planta quaepiam resolvitur in quatuor elementa, ibi datur divisio Mixti in ea, ex quibus fit. Ergo quandocunque planta quaepiam aut
Minerale resolvitur in quatuor elementa , necessarici inter illa resultat differentia realiS.
Sed haec Tyroni ad methodi notitiam susticiant. Siquidem pari passu in reliqua divisionum serie progredieris, quod Exemplis hi Te praemissis minime dissicile futurum
snero; ubi nota, duo semper in unaquaque divisione membra occurrere, quorum Prius
subjicitur semper in Majori, alterum in Minori, uti ex quinque his Exemplis patet.
De Principis RSs ectioo Concordantia.
Oncordantia est Principium Respectivum omnino generale in sua coordinatione, primitivum & necessarium ; quia sine illa omnia essent discordia, dis luta, inconvenientia,. quod dici non potest ; cum nihil in natura
rerum inveniatur, quod non cum aliquo in aliquo concordet. Est primci Concordantia in Deo per Divinarum Personarum in unitate Essentis Concordantiam; est in Angelis per diversas operationes in una ementia concordantes ; est & in homine, in brutis , in plantis, elementis, Coelo, Mineralibus, artificialibus, ut postea videbitur. Dividitur autem Concordantia eadem di- Coneodivisione, qua Differentiam divisimus ; comtraria tamen ratione; 'uemadmodum enim V ,hI unum, vel totum dividitur in partes distin- ad dis istas; ita distinctae partes iterum reducum rentiam. tur ad unum vel totum, in quo concordare dicuntur ; ita ut quemadmodum unum divisum distinguitur in partes divisas, ita di- viis partes concordant in uno vel toto diavisse ; ut in sequenti typo videre est. Concordant itaque 8. Effectus in causis. s. Accidentia in subjecto
1 o. Operationes in Virtute.11. Simplicia in Composito. 12. Continuantia in Continuo. 13. Componentia in Composito, &c. 1. Species in Geuere. a. Individua in specie. 3. ParteS in toto. . Potentiae in substantia. s. Comparata in absolutis. 6. Attributiones variae in uno. r. Simplicia in Mixto. Unde sic argumentandum.
Quandocunque est Coadunatio specierum in genere aliquo, tunc necessarici resultat concordantia diverserum
Sed quandocunque homo, & brutum revocantur ad animal, ibi est concordantia specierum in genere. Ergo quandocunque homo , & brutum
revocantur ad animal, tunc necessario resultat concordantia diversorum
I I Quandocunque convenire cognoscum Specie tur individua in una specie, tunc Π riamin in cessarici resultat concordantia diverso druidvis. rum individuorum in uno.
72쪽
Partium in toto.Idem simile. Ab AEquali. Ah Haris
sed quandocunque Petrus & Paulus con-Uenire cognoscuntur th homine, sive
humana natura, tunc Convenim cognoscuntur individua in una specie. Ergo quandocunque Petrus & Paulus convenire cogitantur in homine, tunc necessarici resultat concordantia diu versorum iudi viduorum iu uno. III. Quandocunque partes diveris in toto CORVenire cogitantur, tunc necessario
resultat Concordantia diversarum partium in uno. Sed quandocunque manus, pedes , caput, integro seu toti coadunantur , tunc partes conveniunt in toto. Ergo quandocunque manUS, podes, caput , integro seu toti coadunantur, tunc necessario resultat Concordantia partium in toto , integro , seu uno integrato. Haud secus procedes in reliquis ordine Concordantiae speciebus.
Termini Compositi reducibiles ad Concordantiam sib forma rogi lica.
Ubicunque est Concordantia specifica vel generica, ibi est idemtitas generica vel specifica. . . Sed quandocunque plura individua in una specie vel plures species muno genere conveniunt, ibi datur Concordantia vel generi cavet specifica. r - CErgo quandocunque plura individua in una specie vel plures 1 pecies in uno genere conveniunt, ibi datur identitas vel generica vel specifica. Idem . simile. AEquale.
Propinquum. Proportionatum. Par.
Ubicunque intervenit Concordantia inter aliquos, ibi datur necessario alitiqua similitudo morum, aut temperamenti.
Sed hoc fit in Amicitia, qua similis simili
gaudet. Ergo in Amicitia datur similitudo morum , aut temperamenti. Ergo Comcordantia. III. Ubicunque est Concordantia congrua, ibi est aequalitas & paritas Sed in Democratico Statu est Concordantia congrua, qua omnia communibus votis & suffragiis peraguntur. Ergo in Democratico Statu est aequalitas de paritaS. IV. Ubicunque Consona ditanis apte & perite miscentur, ibi est Concordantia harmonica. Sed in omni harmonica proportione sive Vera , sive analoga, consona distanis apte miscentur. Ergo in omni harmonica proportione sive vera, sive analoga, est Concordantia harmonica. Ad haec revocantur omnia, quae unionem dicunt, ut Matrimonia; quae convenientiam dicunt, ut pacta dc contractus; quae paritatem dicunt, ut amicitia, pax; omnia Abstracta , uni voca , universalia; omnes propositiones universales ; omnes unitates seu congregationes ; uti Conventus, Urbs, populus, plebs. Unde sic argumentaberis. Ubicunque est unio duorum individua ibi est concordantia. Matrimonium est unio maris & foeminae in A matri- Societate individua. Π Onio. Ergo est concordantia.
Ubicunque est mutua convenientia, ibi est concordantia. In pactis & contractibus est mutua conve nientia. Ergo est concordantia.
Ubicunque est paritas, ibi est concordantia. In amicitia est paritas reciprocae benevo- Abanti lentiae. Ergo in amicitia est concordantia.
Ubicunque fit abstractio per intellectum ab inferioribus, ibi est concordantia sed hoc fit in universalibus. Ergo in omnibus universalibus est concordantia inferiorum cum superiori.
73쪽
Ontrarietas est principium omnino generale primitivum & neces sarium, ad quam omnes contrarietates reducuntur; sine qua omnia uniformia essent, omnia eadem , quod dici non potest ; Constat enim totius Mundi Machina ex contrariis, ex lite & amicitia, ex pace & discordia, ex dissonis & consonis, quam quidem contrarietatem nulla res in natura rerum effugere potest. Dicuntur& opposita, quasi contra seposita ; qua subinde substantia, interdum re sola & ratione, nonnunquam sola ratione distincta sunt, de quibus supr1 dictum est. Ubi notandum , Omnia a natura in identitate facta esse, in oppositione vero nulla ; quodlibet a natura factum & constitutum est inse- ipso , nihil autem in opposito. Deus unumquodque in ' proprio naturalique loco condidit, in quo stabilitum & Me natum est ;quod autem naturale est, idem est ; quod
verb violentum & contra naturam, Oppositum esse censetur. Exempli gratia; Igni sursum tendere ei est naturale , deorsum tendere violentum : Contra Τerrae deo sum tendere, est ei naturale, sursum vero, violentum, & contra naturam ; Naturale autem & violentum opposita sunt : Unde fit, ut omnia a natura in identitate, pace,
amore, & concordia sint sita, nihil verti opposito oppositum ; Si verb a natura sint, nulla est .a . Oppositio , ut proinde oppositio omnis sit ab intellectu ; quod enim rebus ipsis naturale est, earum est identitas; quod verb istis vim
infert, quodque praeter naturam est, Carum est Oppositio 1 At Natura cunctis est naturalis, singula in appropriato loco constituit, nullis est violenta, neque res ipsas e sedibus suis transfert: Intellectus autem solus vim cunctis infert rebus , rerum Ο-mnium e sedibus suis translator ; omnia siquidem quae extra intellectum subsistunt, ab invicem distant, suntque separata, atque haec eorum pax & identitas est ι ubi verb ab intellectu hauriuntur , conjuncta in eo sunt & simul fiunt ; haec autem conjunctio simulque oppositio eorum est diffe-Immorta- rentia & oppositio, ut vel hoc ipso ex inlitas intel- divisibili intellectus natura ejusdem immortalitas concludatur. Intellectus itaque res omnes dirimit, distinguit, unum ab altero separat, rerum chaos confusum & indistinctum pulchre explicat, rerum omnium discrimen, totiusque differentiae & oppositio nis judex, universis Naturae lux ; In intel
Contrarietatis feιι oppositionis.
lectu enim dum duo simul ob impatientem
ejus naturam recipi nequeunt, rerum Ο-mnium distinctio , differentia & numerus nascitur ; Nam multitudinem non apprehendit ut multitudinem unam, id est simul totam , sed uti multas unitates: Alia quippe est unitas inius multitudinis, alia multarum unitatum ratio; & postquam per intellectum transierunt omnia in memoriam Condita , tunc in pristinum revocantur natura per conceptas speci2S, Chaos. Dialectici quatuor tantum statuunt Op- Opposito- positorum species: Contrariorum, contra serat Odicentium , subcontrariorum & subalternatorum ; Nos verci in hac Arte ad omnia generale totius oppositionis nomen extendimus ; ad ea , inquam , cuncta, quae quovis modo contra sese, aut contra naturam, intellectumve statuuntur, quaeque quomo- dolibet ad alterutrum referuntur, quae Ori- gine sua adversum se collocantur ; Nam tametsi pleraque entium nullam naturae auti contrarietatem aut pugnantiam sortita esset videantur , opposita tamen ad invicem
comparata mutuae relationis causa vocantur ; unitas enim & numeruS neque contraria neque pugnantia sunt; est enim unitas pars omnis numeri; nullum autem contrarium sui contrarii aut initium est, aut pars est ; dicuntur tamen & unitas & numerus duo invicem opposita veluti extrema qua dam conversa in semet, seque spectantia. Idem de intellectu & natura, de actu&potentia & ejus objecto, de principio &fine, de materia & sorma, &similibus sentiendum esse scias, uti in sequenti schemate
Opposita Opposita Perfecta. Imperfecta. J Perfecta. Imperfecta
Lux. Tenebrae. Veritas. Falsitas.
Actus. Potentia. Albedo, Nigredo. Forma. Materia. Unitas. Di visio. Dies . Nox. t Propinquitas. Distantia. Quicunque noverit artem oppositorum, Ars oppo- is per analogiam quandam facile universam Oppositorum rationem ad duo tantum rC- duxerit. Est enim duorum quorumCunque
oppositorum aliud perfectius, aliud minus perfectum. Omnia igitur quae perfectionem quandam prae se ferunt, in una parte statuenda sunt, uti Lux, Actus, forma, dies,
74쪽
Veritas, Albedo, Unitas, Propinquitas; Exadveri verb iiDperfecta; uti Te11ebrae, Potentia, Materia, Nox, falsitas &c. Hoc pacto perfecta omnia sub unius oppositi ratione , imperfecta ver, pariter sub unius oppositi ratione consideranda sunt; sic enim universa opposita sub duobus tantum oppositis spectantur. Exempli gratia, Lux & tenebrae sibi invicem opponuntur; & lux quidem ex perfectiori genere, tenebrae vero perfectae lucis privatio, ex imperfectiorum numero eXistunt, ad quae omnia revocari possunt secundum analogiam quandam. Quemadmodum enim Lux actus est, & t nebrae potentia, ita omnis forma Lux quaedam & actus est, omnis vero materia , t nebrae & potentia quaedam est. Hoc pacto dies & Lux , & actus & forma dici possunt, cujus oppositum est nox, quae sub ratione tenebrarum, potentiae & materiae considerari possit. Haud secus Veritas lux quaedam est, &actus & forma, &dies, Cujus Oppositum est falsitas, quae tenebrarum, potentiae , materiae , noctis, falsitatis rationem habet. Haud secus de innumeris aliis ratiocinari licet, uti in schemate supra posito patet.
Ex hisce oppositorum rationibus nascitur Τetragoni sinus Logicus, quo opposita singula quadruplici affrmationis vel negationis genere enumerantur; adeoque assirmatio per negationem, negatio per assirmationem dici queant; quae est pulchra in Logicis propositionibus varie enunciandis inventio ; quam proinde nonnullis Exemplis, praepositis prinab axiomatis) dilucidandam censuimus. 1. Quaecunque dici possunt de uno oppositorum, & de altero, dici possunt, opposita ratione a. Quaecunque substantia diversa sunt,& re & ratione variantur.3. Quorumcunque res est varia, horum est & ratio diversa. 4. Quorumcunque ratio est unica, horum res & substantia est una. s. Quaecunque reipsa conjuncta sunt,& substantia conjuncta esse opor
6. Quorum sit bstantiae ccmjunctae sunt, per unionem modalem, ea & re Aratione distincta sunt.
1. Omne laudabile, I. Et vituperio indi- 1. Omne verbuitu- laude dignum gnum. perabile laude est. indignum. 2.Virtus,bonis & st a. Malis vero vitium. a. Sed vitium malis diosis Virtus est. Virtus est. 3. Eligunt studiosi a. Et vitia fugiunt. 3. Reprobi autem& probi virtu- Virtutem vi
. Scientia , Doctis 4. Indoctis inimica. 4. Ignorantia, igna- est amica. ris est amica. r. Et vituperio dignum est. a. Bonis autem Viti
. Doctis inimica. Haud secus in omnibus quacunque ratione oppositis procedere poteris. Verum ut luculentius hujus rei specimen videas, hic oppositorum propriorum schemata unicuique scientiae propria ponere visum est, ut quomodo ea deinde in Universali rerum notitia acquirenda applicari possint , elucescat.
75쪽
polita lorici ique Scientiae propria tum late tum friZΗsiumpta. Opposita
Iu Dissectica. Universale. Particulare. Assirmativum. Negativum. Verum. Falsum. Possibile. Impossibile. Necessarium. Contingens. Cathegori- Hypotheti
Τerminus. Propositio. Subjectum. . Praedicatum. Divisio. Definitio. Suppositio. Demonstratio
Μ Or. . Minor. Extremum. Medium. Contraria. Subcontraria. Contradi 2m Substerna.
Convertibile. Inconvertiabile. Genus. Species. Differentia. Proprium. Subjectum. Accidens. Commune. Singulare. Scientia. Opinio. Scientia. Ignorantia. Fides. Ratio.
In Rhetorica. Iu Ethica. Orator. Auditor. Virtus. Vitium. Suasio. Dissuasio. Medium. Extremum.
Usus. Abundans. Deficiens Consilium. Temeritas. sequum. Iniquum ConsultuS. InconsultuS. Justum. Injustum. IudeX. Judicandus. Bonum. Malum. Accusatio. Defensio. Utile. Inutile.
Dispositio. Indstpositio, Delectabile. Abominabile.
Inventio. Mentis heb Honestum. Inhonestum.
Eligendum. Fugiendum. Laudabile. Vituperabile
Venustas. Invenustas. Pulchrum. Deforme. Exordium. Narratio. Decorum. Indecorum.
Confirmatio. Confutatio. Rationabile. Irrationabile. Divisio. Conclusio.
Humanum. Inhumanum. Conventio. Controversia. Voluntarium. Invitum. Conveniens. Inconveni- Societas. Solitudo. .
Gratia. Inurbanitas. Honestum. Τurpe. Continentia. Incontinen- Benevolum. Malevolum. tia. Beneficum.
Maleficum. Constantia. Inconstantia. Dociles Indociles. Honor. Vituperium. Attenti. Inattenti. Felix. Infelix.
76쪽
in Mathematica, Arithmetica. itas. Numerus. Par. Impar.
Perfectum. Imperfectum. AEquale. Inaequale. Primum. Compositum. Unum. Multa.
Additio. Subtractio. Divisio. Multiplicatio.
In Geometria. Magnitudo. TerminuS. Rectum. Curvum. Circumferem Centrum. tia.
Linea. Punctum. Corpus. Superficies.
Divisibile. Ιndivisibile. AEquidistans. Coincidens. Perpendicu- Obliquum.
In Musica. Cons nantia. Dionantia. Proportio. Disproportio. Grave. Acutum. Ascensius. Descensus. Isophonum. Polyphonum. Vox inferior. Vox superior. Asrom a. Polus Arctu Polus Anta
cus. eticus, Coelum. Terra. RadiuS. Umbra. AEquinoctiali S. Zodiacus. Horizontalis. Verticalis.
superius. Hemispheriuinferius. Longitudo.
Depressio. AEquinoctiti. solstitium. Stellae errauStellae iner
Retrograd tio Concentriin Excentricum.
Nodus ascem Nodus d dens. scendens. Medicina.
Sanum. Κgrum. Calor. Frigus. Humor. SiccitaS.Cor. Cerebrum.
Cholera. Phlegma. SanguiS. Melancholia. Spiritus.
Distributio. Indistributio. Appetitiva.
Retentiva. Expulsiva. Subtile. Grossum.
Alens. Non alenS. Impinguan S. Macerans. Dulce. Amarum.
Album. Nigrum clarum. Confusum,
77쪽
Oppositorum ratio Oppositorum ratio In Physica. In Metaphysicae.
Forma. Materia. Ens. Non Ens. Essiciens. Finis. Unum. Multa. Causa. EffectuS. Infinitum. Finitum. Prius. Posterius. Potens. Impotens. Immobile. Mobile. Immateriale. Materiale. QuieS.
Abstractum. Concretum. Simplex. Compositum. Exemplar. Essigiatum. Simile. Dissimile.
Veritas. Imago. Sursum. Deorsum.
sinistrum. Idem. Hoc' aliquid.
spissum. Per se. In alio. Actio. Passio. Propter se. Propter ali- Intellectus. SensuS.
Praesens. Praeteritum. Supramund Mundanum.
Mens. Abstractio. Simplicia. Elementa. AEquale. 1naequale. Ignis.
Generatio. Corruptio. Verum. Falsum. Augment Diininutio. Magnum. Parvum.
Idem. Diversum. Latio. Alteratio. Distinctum. Indistininum. Anima. CorpuS. Praecisum. Non praeci Intellectus.
Angelus. Daemon. vis. Operatio. Principium. Principiatum.
Oppositorum ratio In Theologia. Unum indu Multa. stinetum.
aeternum. mporale. Increatum. Creatum. Infinitum. Finitum. Omnium Effectus. causa. BonitaS. Malitia.
Τenebrae. Foecunditas. Infoecundiis
PietaS. Impietas. Sui communi. . Sui negatio.
A nullo. Ab aliquo. A quo omnia. A quo nihil. Misericordia. Iustitia.
Necessitas. Contingentia. UnitaS. Trinitas. Gignens. Genitum. SpiranS. Procedens. Creator Creatura.
Ubique. Alicubi . Immensum. Τerminatum Semper &
Ante, mangpost. Atque in his novem Columnis veluti in Chao quodam omnia scientiarum semina continentur, innumerorum ratiociniorum istura, quae probe exculta in inilentes fructus in omni scientia consequendos pullulescat. Verum ne quicquam sine Exemplis exposuisse videamur, huc nonnulla apponam, ut Tyro in Arte nostra sine impe
dimento & offendiculo progredi possit.
78쪽
Exempla Oppositorum in Metaphysi
ca, & prim6, De Ente, o non Ente, seu nihilo. Omne quod concipi potest intellectu,
est, vel non est; Ens igitur primum omnium notissimum, non ens verti ignotissimum; Ens autem intellectui notissimum ita pro
Ens. I. . Illud concipitur primci ab intellectu tanquam notissimum, quo nil prius nil simplicius est. Sed Ente nihil prius & simplicius est. Ergo Ens primci concipitur ab intellectu
Majorem probabis per oppositum , Non Ens, hoc pacto: Non En . si & simplicius ab intellectu
Conciperetur tanquam notissimum, illud aliud non esset, quhm non CIS.
Sed impossibile est, id esse prius & simplicius, quod non est.
Ergo illud quod prius & simplicius ab intellectu concipitur tanquam notissimum aliud esse non potest, quam Ens, minime autem, non EUS. Aliter.
Illud primum concipitur ab intellectu, quod est principium primum operationum & proprietatum , & actum essendi habet. Sed talis est essentia unicuique rei propria.
Majorem probabis per oppositum ejus, Non essentiam, sic: Si primum quod concipitur ab intellectu , non est primum principium operationum & proprietatum , illud necessario erit quiddam nullum essendi actum habens. Sed hoc est absurdum . . Ergo. Neque erit posterius quid actum essendi consequens ; quia fieri non potest, ut quod consequitur actum essendi, primum principium sit operationum , cum id semper rem actuale esse habentem praesuppo
Vides itaque, quomodo per oppositum negativum, oppositum affirmativum , per imperfectum verb perfectum probari possit modo quodam universali & demonstrativo. Jam videamus, quomodo Ens unum demonstrare valeamus. Sic itaque perge. Unum. a. Omne indivissem in se, & divisum a quolibet alio unum est.
Omne Ens substantiale est indivisim a se,& divisum 1 quolibet alio.
. Ergo omne Ens substantiale unum est. Majorem per oppositum ita probabis. Si omne indivisiam in se , & a quolibet Multa. alio non est unum, ergo id erit simul
Sed hoc est abs tritum. Esset enim in seipso divisum, quod in Ente substantiali impossibile est. Et probatur. Ubicunque est essendi indivisibilitas, ibi est quidditas uniUS. Sed in Ente substantiali est essendi indivisibilitas. Ergo quidditas unius. Ergo unum necessario indivisibilitae loquimur autem sem- semper de Ente & uno transcendentali)Unitas enim nihil supra Ens, nisi solam negationem divisionis ponit. 3. Niud per In sinitum & Finiti . Omne quod infinitum est, Omni termi-Infinitum.
Deus omni termino caret. Ergo est infinitus. Minor probatur per oppositum Auitum . Finitum. Si Deus omni termino non careret, ergo foret limitatuS.
Sed hoc est impossibile. Ergo quod infinitum est omni termino
. Aliud per Potentiam & Impotentiam. Omne potens, potentiam habet ad actum essendi. Sed omne Ens habet potentiam ad actum essendi , quae est actualis existentia
ejus. Ergo omne Ens potentiam habet ad a ctum. Major probatur per oppositum cImpotens'. Si omne potens potentiam non habet ad Impotens. actum , Ergo frustranea erit potentia, quae non reducitur in actum, ergo im
Sed hoc absurdum est in Philosophia. Ergo omne potens potentiam habet adactum. Ergo minime impotens. Sed haec ex multis pauca sussiciant; in reli quis enim oppositis idem procedendi modus est.
In Theologia. Unum. Multa. Qiuidquid est necessarib &essentialiter unum , id esse multa non potest. Sed Deus est necessarici &essentialiter unuS. Ergo multa esse non potest.
79쪽
sternum. Tem Quidquid est aeternum,' e. id temporale esse non potest. Sed Deus est aeternuS. Ergo Increatum. ei. Quidquid est increatum. id creatum esse non potest. Sed Deus est increatus. Ergo
Infinitum. Fini- Quidquid est infinitum id finitum esse non potest. Sed Deus est infinitus. Ergo Majorem semper probabis per unum ex iiS, quae absolutis terminis opponuntur, uti in praecedentibus Exemplis Metaphysicis p tuit, & paulo inferius patebit. y et aliter. Mediocre . Extre- Omne mediocre est vi
Liberalitas est mediocris inter avaritiam & prodigalitatem. Ergo liberalitas est vir tuosa ; quia virtus in medio consistit. Abundans. De Omnia Extrema sunt viciens. tiosa. Omne abundans & deficiens sunt extrema. Ergo vitiosa. Omne bonum ampleX ana
Ergo omne malum fugiendum. Et sic de cae-
Haud secus in reliquis oppositis tibi procedendum esse statuas. Omnium Caius. Omnium causa a nullo est. Sed Deus est omnium causa. Ergo Major Probatur. Si omnium causa non est a nullo,ergo ab aliquo.
ectus. Ergo effectus alterius cauis, quod est impossibile. Sed haec omnia fusius prosequemur in Theologia Combinata ; Quare modum procedendi in paucis ostendisse sufficiat.
Iu Ethica. Innus. nitium. Omnis Virtus est appetibili S. Nullum vitium est appetibile. Ergo nullum vitium est
Aliter. Omnis virtus est laudabilis. Justitia est virtus. Ergo est laudabilis. Probatur Major.
Si virtus non est laudabilis , ergo illaudabilis, ergo fugienda , ergo
D Arithmetica & Geometria. Unitas. 2 me
Impar. Par. Perpenssiculare. obliquum. g uidi ans. Angulare. Omnis unitas denotat indivisibilitatem in multa. Nullus numerus denotat indivisibilitate in multa. Ergo nullus numeruS ut multitudo est unitas. Omne impar inaequalitatem signat. Omnis septenarius est im
Ergo omnis septenarius inaequalitatem signat. Sinon. Ergo impar erit par ; quod est im possibile. Omnis linea co nstituens in plano quopiam duos
angulos rectos, non est obliqua. Linea quaedam super aliam normaliter incidens est perpendicularis constituens duos an-los rectos. Ergo non est obliqua. Omnis linea recta non inclinata ad alteram est aequi distans ab altera aequi distante. Omnis linea recta aDgulum rectum constituens cum altera non est inclinata. Ergo omnis linea recta angularis est aequi di
80쪽
Curvum. Resium. Omnis linea non ex aequo sua interjacens puncta, est curva. Omnis linea circularis non ex aequo sua interjacet pumsta. Ergo omnis linea circu laris est curva.
1nnumera hisce similia ex Arithmetica demonstrative deduci possent. Sed haec sufficiant. Reliqua Lector videat in Arithmetica & Geometria Combinata. Y M usitat.
Consonan- Dissonam- Omnis consonantia estiti. tia. proportionata & concors diversarum Vo- cum unio jucunde auribus accid S. Nulla dis nantia ut sic est proportionata M
Grave. Acutum. Omne grave seu barytotonum remittit. Omne acutum seu OXPtonum intendit.
Ergo oxytonum non potest esse barytonum; sive acutum non Potest esse grave. . iter. Omne Barytonum est remissivum sbni.
Ergo omis Vox hypate est remistiva soni. Sinon: esset simul barytona & o Xytona; quod est impossibile. Eadem prorsus ratione in Astronomicis, Medicis, Dialecticis, & Rhetoricis procedendum tibi esse scias. Verum haec omnia suo tempore & loco innumeris Exemplis, dante Deo, demonstrabuntur. Habes hic Lector modum & rationem paucis descriptam , qua ex Oppositorum Arte, innumeris argumentis ad ratiocinandum instrueris ; tanta quippe varietate incedit haec Oppositorum Ars, ut non in omgrue Proteus quidam Dialecticus audire mereatur ; adeoque nihil illi, qui eam callet, in omnibus rationalis scientiae dogmatis recte comprobandis denegatum videatur.
De Principio eclivo Cluse. hq se principium est generalissi
Ninum , primitivum , necessarium,
sine quo nullus in rerum natura en
y fectus foret, & est, id a quo aliquid sit , & in eo implicitὰ continentur omnia principia generica , specifica & pa ticularia in partibus si1bstantiae diffusa ; ut
Ordinem naturae examinanti patebit; & ad ipsum reducuntur omnes termini, A Qxlo; uti Agens, Potentia, & omnis ratio causalis: ut Essiciens, Formalis, Materialis Scsinalis: omnes actus originis, ut inchoare, incipere, & Omne anteced nS, praecedenS, denique omnia praedicamenta. Notandum autem hoc loco, omneS causas esse principia, sed non contra, uti in novem praedicamentis patet, quae principia quaedam sunt, sed Causiarum ratio ipsis non competit, nisi ratione substantiae cui insunt. Unde restidiant hae Regulae.
citer dicti semper respondetur assirmative 1ub ratione majoris perfectionis ; Contra semper negative sub ratione minoris perfectionis. V. G. Omnis Substantia melior, major, durabilior, potentior, perfectior &c. est omni accidente , eci qubd sit causa omnium accidentium in triplici genere causae; Videlicet; Essicientis, Materialis & Finalis , uti patet de Essiciente, in Deo, & Creatura ; de Formali, in Anima respectu com
a. Omnis causa Finalis, & Essiciens est nobilior, & perfectior effectu, quia est independens, Estectus verti dependens &sub ordinatus. 3. Omnis causa est prior suo effectu; subaudi fundamentaliter, non formaliter, cum sit relativa.
. Omne principium est primum in suo
Dividitur itaque prinici omnis Causa in
creatam & Creatam; illa Deus Opt. Max. est omnium causa, vel essective vel permis- sive, in quo omnes causae Causarum, &primordialia Causarum genera complicantur. Creata iterum multiplex est: Essiciens, Formalis , Materialis, Finalis, aut EXem piaris.