장음표시 사용
411쪽
moralium virtutum smmam continens.
Integrum lMisericordia Derivat in aliud vi.
h Communicath G. Decorum bBeneficentia I quod Examinantur haec omnia per Quaestiones:
Ubi. Quando. Quibuscum. Extensivum ad Intendit Dilatat se ad M. Omne Integrat omne Componit quod Complet Monstrat viam ad Extollit Exaltat Pontificiam, a
Aristocraticam, Democraticam, Oeconomicam, Per anais' logiam
est. Ergo Resolutionem. Compositionem. DiscursuS. Paraphras S.
Descriptiones Cyclosophiam. Tabulas. Magnanimitas Magnificentia Liberalitas Munificentia Talis Celsitudo est. Fortitudo Ergo. Dignitas Integritas Ubertas
Haec omnia totidem modis probari poterunt per negati vos terminos aut oppositos gnitudini. V. Gr. Omne quod non extendit se, magnum esse non potest. Pusillanimitas non extendit se. Ergo. Et sic de caeteris ordine terminis. I et per CELARENT. Nullum inextensivum sui magnum esse potest. Omnis pusillanimitas est inextensii va sui. Ergo nulla pusillanimitas magna esse potest.
R. l Indeficiens Fides Sabilit
Immutabile Perseverantia Permanere in
Perpetuum Confidentia Conservat
Immobile Vitae virtuosae Continuat
perfectio Conthaetus CL vilis Constituitvi. Solidum
Haec iterum totidem modis probari poterunt per terminos negativos de oppositoJ rationi. V. Gr. Omne quod non firmat Uesitatem , stabile esse non potest. Perfidia est talis. Ergo. Et sic de caeteris. Vel per CELARENT. Nullum destructivum veritatis stabile esse potest. Omnis perfidia est destructiva veritatis. Ergo nulla perfidia stabilis esse potest. P. Omne
412쪽
Gloriosum Principatus Vires confert
Celsium Imperium Excitatui. Excellens Eminentia
Per oppos tos Potentiae terminos sic probari possunt: Quod non potentem YOddit ad Brem, magnum esse nequit. Virtutis defectus talis est. Ergo. Et sic de caeteris.
Nullum impotentem reddens ad B ', B. M. D. &c. esse potest. Omnis defectius virtutis impotentem reddit. Ergo nullus defectus Virtutis B. M. D. &c. esse potest.
Sapientia Providentia Illuminat
Ingenio Certitudo rerum Notificat
Id n Subtilitate, Pollet. Consilium
Per oppositos Sapientiae se negati vos terminos. Quod non docet B. id nulla prudentia pollet. Ignorantia est talis. Ergo. Et sic de caeteris.
Acceptabile Benevolentia Desiderat
Iucundum Commiseratio lCuratui. Honestum Clementia Prosequiturri Decorum
Per oppositos Voluntati terminos probatur sic: Quod non appetit B. laudabile eme non potest. Odium, malevolentia, talia sunt. Ergo Et sic de aliis ordine procedendum. Ccc avi. Quic.
413쪽
Condignum Conformiis fortiter ad
DEo acceptum Exercitium genter virtutis Devovet sevi. Meritorium Gratia humiliter Celebrat
Per oppos s virtuti terminossic argumentaberis. Quod non operatur benε, aequutia esse non potest. Vitium non operatur bene. Ergo. Et sic ordine procedes.
Per oppositos Veritati terminos sic: Quod difforme veritati est, verum esse non potest. Falsitas est difformis. Ergo. Et sic ordine de caeteris.
Fruitur sB. Τranquillitatem Amor virtutum, Delectatur
Concordiam Contentum esse sua sorte,
, possi det. Nec prosperis, Nec adversis moveri, λ
Jucunditatem Plena fruitio boni, IPossidet
Beatitudinem Securitas con- lscientiae. 4Gloriatur
Ergo. Per oppositos Gloriae terminos sic Quod non fruitur, bono tranquillitatem non possidet. Ιuquieta ruens non lauitur bono. Ergo. Et sic de caeteris. - Omne
414쪽
quod Distinguit bonum Benh a Discretio q
Distribuit prudenter, Excellenter
Separat contraria vi tuti, γ Id Potenter
Gratitudor Removetur J Sapienter Continentia
Veritas Declinat malum, Veraciter Fortitudo
Deflectit a vitiosis, Gloriose Mortificatio
m' Gaudio plenum est. Extendit se ad
Dignum ratioia Pernali creatura.
I Attingit divina mysteria, per Colligit thesauros
Pulchritudinem Coelestes, perdat animae. Connectit DEO &vi. Sufficientissi- Angelis, permum est. Fit D Eo uni
Illo nil majUS. me, per Absorbetur in
est. Ergo. Concordia per feeta, Pax internamentis, Recollectio perpetua, Unio per Resignationem, DE 1 formitas, Amor emcax, Contemplatio, Amicitia vera, Beatitudo, Talia sunt. Ergo.
riaturr Bonitati, Vitiosum Malitia contrari, tur Bonitati. Magnitudini a- Repudian- Superbia humilianimi in arduis, dum tali magnanimae. Durationi, Indecorum Inconstantia Pem severantiae. Potentiae, Id pror sus
Pusillanimitas fortitudini. Sapientiae, Impium Perfidia fidei. Voluntati, Pessimum Avaritia liberal,
Virtuti, Perversum Ira mansuetudini. Veritati, Perniciosum Falsitas veritati. Glorise,Nocivum Invidia charitati., Ergo.
Auxilia gratiae, Humilitas, Fides, Spes, Charitas, Contemptus Mund , Abominatio sui ipsius, Cohibitio concupiscentiae, Justitia vindicativa, I alia sunt. Ergo.
415쪽
Exercitium virtu- Confert Mortificatio Osum Assidua meditatio Utilis est Poenitentia Electio medio- Animat
Consilium de op- Promovet ad Virtutum Confessio fre-
quens Sacra Synaxis Critatis Desiderium prose-
Impellit Abstinentia quendi bonum
E cacia in Opera-Prudenter Ο- Novissimorum tione perari docet
est. Ergo Perfectum animae statum communicat,
Tranquillitatem a adfert, Deleetationem Joo Omne quod Gaudium
Concordiam h praestat, Pacem J
Sedat appetitum, CO' entum reddit, Gloriari facit in bono adepto,
mulatJAuget fortunam, Emolumentum conis fert, Omne se Causiat OpeS, I Incrementum dat rebuSa
Finis virtutum acquisitarum, Fruitio boni acquistri
Felicitas publica, Privata beatitudo, Boni possessio,
Charitas completa, Quies appetitUS, Veritas Cognita,
Gaudium in sine quod Providet omnibus,
Ponderat quod bonum est, Medium inquirit in omni i bus, IE. Omne A contrariis separat, quodlAd mediocritatem reducit, Extrema mediis adaptat, Imitatur quod justum est, Retribuit bonum,
Ergo Recte administrata talia sunt. Ergo.
416쪽
Superat passiones vi. pravas, uti Appetitus sensua
les cohibet, uti Extirpat vitia men-
Separatio a rebus est. terrGnis, Despicientia voluptatin a, Contritio, Paupertas voluntaria Poenitentia,
Artis nostrae principia in 1 8 Enneades, quarum singulas hoc artificio disposuimus, ut subjecta & praedicata propositionum semper respondeant uni ex 18 principiis, ad quae reducta stant. Unde quomodocunque ea combinaveris, semper Syllogismus perfectus emerget ; uti ex dispositione Syllogistica terminorum patet. Et prima quidem, & secunda, & tertia Columna continet praemissas , quarta conclusionem. In prima & secunda continetur sit ectum, &praedicatum M oris . in tertia, subjectum re praedicatum Minoris ; in quarta illatio. V. Gr. In prima Enneade termini primae &secundae Columnae praedicantur de novem principiis absolutis ; quae vero in tertia Columna ponuntur virtutes, subjecta sunt Mi noris propositionis : Omnes autem harum Columnarum termini cum ad Bonitatis principium sint reducti, inter se quomodo Iibet commutari possunt; unde singuli singua
Iis applicari possunt, atque adeti in singulis 18 Enneadibus , 81 Syllogisini emergunt; qui per 18 multiplicati dant 1 s8 Syllogi Linos. Sed ostendam id exemplo. Omne diffusivum sui est bonum. Omnis bonitas est diffusiva sui. Ergo. Hunc terminum, diffusivum sui, per omnia praedicata reliqua in secunda Columna Contenta deducere poteris: Omne distundens se per bonitatem, in . gnum est. Talis est bonitas. Ergo &c. Hoc peracto, assumes secundum terminum in prima Columna Largitur2 eumque de duces per omnia secundae Columnae prata dicata; & sic de caeteris, hocque in omnibus Enneadidus.
termini singulis praedicatis applicari possunt; sed quod mirum dictu, singuli termini cujuscunque ex 18 Enneadibus applicari pari ratione possunt omnibus Jc singulis in toto Euneadum complexu contentis. V. . primus terminus Euneadis primae, uti: quicquid extendit se per communicationem boni, potest applicari omnibus & singulis terminis, in reliquis 18 Enneadibus contentis. Exempli gratia, si velis tibi probari, Vitam perfectam; sic procedes. Quicquid se diffundit per
nos praedicatorum, sed eadem per primae Columnae terminos in singulis Enneadibus contentos quoscunque probare poteris. V. Gr. Omne diffusivum sui se extendit ad Bonitatem; confirmat, stabilit bonum; potentem reddit ad bonum; docet bonitatem;
Finis virtutum est. vi. Μ Amplificat bona.
appetit, instimulat ad bonum; & sic de caeteris. Talis est vitae perfectio. Ergo.
sunt, ita ut praedicata fiant subjecta propositionum. V. Gr. Omne bonum est diffvsivum sui; extensivum ad omnia ; est durabile dec. Talis est vita bona. Ergo. Et hoCfieri
417쪽
fieri potest per singulos terminos in quacunque Enneade contentos; uti applicanti ea patebit. Poteris & omnes hasce enarrationes, propositionesquς in contrarias propositiones per terminos negati vos de Opposita virtutibus vitia dilatare. Quae omnia, ne hic longiores essemus, singulis Enneadibus appO-
6. Virtutes , quae sunt subjecta discur- suum, in infinitum ampliari possunt, si praedicata singulis appropriata, motiva,&inductiones earum ordine positas ad Syllogisimos, Enthymemata aliasque consequentias traduxeris. V. Gr. Humilitas disponit ad fidem, fides ad spem, spes ad charitatem, charitas ad detestationem peccati,haec ad puritatem mentis, haec ad unionem cum
D s o , haec ad perfectam D E I fruitionem. Et laoc, quod de humilitate diximus, de qualibet virtute assumpta dici potest , si praedicata ei appropriata assumpleris; quae implicite in toto hujus Tabulae complexu
. Haec eadem in innumeras ratiocina tiones traducere poteris, si dictas virtutes authoritatibus ex Sacris Literis, Sanctorumque Patrum monumentis, singulis virtutibus applicatis confirmaris. V. G. De Charitat ;Quicquid benignum, patiens; quicquid
non irritatur, non cogitat malum Scc. illud est ample Xandum. Charitas, tene S. Paulo, talis est. Ergo. Et sic de caeter S.
8. Est & hoc mirabile in hac Tabula; quod si Major aut Minor alicujus propositionis negetur, statim aliam ad eam probandam . promptam habeas : Videlicet quam. Cunque ex tota serie subjectorum vel praedicatorum. Sed exemplum demuS. V. Gr.
Negetur haec propositio. Omne diffusivum sui est bonum. Liberalitas est diffusiva sui. Ergo est bona. Majorem probabis per quemcunque in prima Columna assumptum terminum, sic: Omne derivativum boni in aliud, est difffusivum boni illius. Liberalitas est derivativa boni in aliud. Ergo Liberalitas est diffusiva boni. Ergo diffusivum sui bonum est. Minorem verti prioris Syllogismi pariter probabis, hoc pacto per quemcunque terminum ex Columna prima assumptum :Omne quod influit in aliud bonum, est derivativum boni illius in aliud bonum. Liberalitas influit in aliud bonum. Ergo Liberalitas est derivativa boni in aliud. Hoc pacto non solum per terminos assumptos in prima Enneade, sed in quibuscunque 18 Enneadum Contentis terminis asia sumptis majorem vel minorem negatam probare poteris. Quae ne in infinitum ex curramus, Lectori ingenioso evolvenda relinquimus. V. Per nablico-Syntheticam Artem haec fuse quoque & quasi per innumeras consequentias deducere poteris. V. Gr. Sit ostendendum, Virtutem bonam esse. Si virtus bona est, ergo honesta est. Si honesta est, ergo decora est. Si hoe, ergo amabilis est. Si amabilis est, ergo finis rationem habet. Ergo. Per compositionem. Quia finis rationem habet, amabilis est ;Quia amabilis est, decora est, re Quia decora est, honesta est, &Quia honesta est, ergo bona est. od erat ostendendum.1o. Per Analogicam Artem ita procedes, applicando virtutes ad 9 Subjecta universalia, hoc pacto: Omne quod DEo unit , D E O si1 niles Per Δfacit.
Sed virtus D Eo unit. Ergo DEo similes facit. Ergo virtus bona est. Omne quod Angelicas operationes e primit, Angelis similes facit. Virtus Angelicas operationes exprimit. Ergo. Ergo bona est. Omne quod Coelestia dona confert, de- siderabile est. Virtus coelestia dona confert. Ergo.
Omne quod subjicit sensuales voluptates Tex affectuum corruptela nascentes, D Eo acceptum est
Virtus hoc facit. Ergo. Omne quod hominem vere facit homi nem, est unice appetendum. Virtus hoc facit. Ergo. Quod homines fortes facit ut leones, sim- σα plices ut columbas , prudentes sicut serpentes, providos ut formicas, amplexandum est. Virtus haec praestat. Ergo. od animam tanquam olivam fructife- Gram facit in Domo DEI, hoc laudabile est. Virtus hoc facit. Ergo. Quod hominem tanquam aurum in for- cinace probat, dc ab omni peccatorum scoria purgat, eXoptandum est.
Virtus hoc praestat. Ergo. vides
418쪽
s se COMBINATORIAE, LIB. VIII. 393
Vides itaque, in quantam Analogica Ars hanc de Moralibus doctrinam, amplitud, nem deducere possit. Et quoniam in se novem praedicamenta accidentalia continet, poteris & eadem huic materiae applicare, eo modo, qui sequitur. uantitas.
mbitus. Omnia in numero, pondere, & mensura attemperat. Est omnium affectionum tam interiorum quam exteriorum moderatrix.
Refertur ad D E U M tanquam ad ultimum finem. vi tu, bstinendo & sustinendo consistit. i Tempori & occasioni se accommodat. Ubique praesto est, tam in prosperis, q9am adversis, ubique recte operatur.
t In anima Justi sedem sibi posuit.
D Profluxit ex divini splendoris vestimento Habes hic per decem Clatas digestum, quicquid de morali doctrina dici potest;
atque adeo ad omnes facultates & scientias exercendas, cum primis utilia & necessaria.
Habebunt Theologi hic, quod discent;
Concionatores & Rhetores ingentem ad amplificandas orationes campum sibi apertum reperient; Ethici, Politici, Philosophi . comparandorum argumentorum copiosam messem paratam habebunt. Quibus expositis , jam eorum , quae ex Abaco hoc colligi possunt argumentorum computum subjungamus. pilogi m c rithmeticus, numerum continens Combinationum SILO. orum, qui ex hoc baco confici possunt.1. Unaquaeque Enneas simpliciter considerata, cum terminis in cia contentis, conficere potest Syllogismos 81; quae per 18 multiplicata dant - - x4y8.2. Si singula singulis combinentur, id est, si1 ducantur 14s 8, in se, emanabunt syllogismi - - - - - ΣTay764.
3. Si per contrarios M oppositos terminos negativos Combinentur Syllogiis iamrmativi, cui negativis, nas centur Syllogismi as Isa8.4. Per transmutationem praedicatorum, nascentur Syllogismi - 8so sors. s. Per 9 Quaestionum applicationem , nascentur Syllogi uni - - 6sa s36. s. Per applicationem ad 9 Subjecta Vniversalia, - - - 6887 73 36. Hoc est, Sexcenti octoginta octo milliones, septingenti quadraginta septem millia, quingenti triginta sex Syllogismi; quilius omnisus seorsum seponendis, integram Bibliothecam conficere possies. Quod si
hunc numerum per Analytico-Syntheticam Artem , per Analogicam, per terminos aliunde quaesitos ampliare volueris, Certe concavum Lunae iis repleri adeli ce tum est, ut solus Combinatoriae Artis imperitus illa capere non possit. Vide quae in
Secundo Libro uberius de hoc argumento disseruimuS. His itaque demonstratis, jam nonnullas Quaestiones ad Ethicam & Politicam doctrinam pertinentes , juxta Artis nostrae regulas resolvamus; ex iis enim luculenter patebit, nihil esse, tam dissicile & a duum, quod ex principiis Artis nostrae soI-vi, & variis multisque modis demonstrari non possit.
419쪽
T Lector habeat Universalem quandanx Juris utriusque notitiam , hic de definitione, divisione, praxique & regulis Juris nonnulla praemittenda dini, omnia tamen ad Artis nostrae amussim disposita. Scientia Legalis, aliis Philosophia moralis, aliis Jurisprudentia dicitur; estque rerum divinarum humanarumque, vel Justi& iri usti scientia, uti patet ex applicatione ad Artis nostrae principia facta; sunt enim haec nostra principia forma Iustitiae, qua unicuique quod suum est, tribuitur. Est itaque Juris rudentia Justi & injusti Scientia. B. Boni & mali discretrix. M. Magni & parvi justa castigatrix.
D. AEqui conservatriX. P. Potentium executionum effectrix.
S. Justi & injusti investigatrix.
Vo. Voluntas unicuique quod suum est distribuiriX. Vi. Virtutum omnium fundatrix. 0. Veritatis norma, &amussis; falsi verique adaptatrix. G. Gloriae & honoris, pacis & tranquillitatis publicae conciliatrix. Hujus Scientiae duo sunt fundamenta, Justitia dc Jus; Illa est constans & perpetua voluntas reddendi unicuique, quod suum est; Haec est facultas utendi aliqua re: Cujus
tria sunt praecepta: honese vivendi; asterum non Ddendi; & suum cuique tribuendi: Esm lque triplex: Naturale, Gentium, Civile sive Positivum; quorum unumquodque iterum vel universiale, vel particulare; publicum vel privatum. Jus Naturale est facultas descendens ex praecepto naturali ; estque vel universale vel particulare; prius est facultas, quam natura docuit omnia animalia; estque vel publicum vel privatum; illud respicit utilitatem publicam, hoc privatam. Jus Gentium est facultas utendi alienare, nata ex praecepto gentium; estque vel universale, vel particulare: illud est, quod natura docuit omnes gentes; hoc, quod u-
Dumquemque privatus docuit instinctus. Jus Civile, sive Positivum, est facultas lutendi aliqua re, nata ex praecepto Civili. Duplex est, generale & particuIaret Illud
est facultas utendi aliqua re, quod natur iis ratio docuit omnes homines Imperii Romani : hoc privatim, quod unumquemque hominem quid agendum sit, docet. Jus Civile universim, striptam est, vel non scriptum ι Illud requirit scripturam approbativam: hoc non requirit; & ideci vocatur consuetudo universalis; & est Lex moribus introducta, ac communi utentium conse su , sive sine sanctione, tacito populi consensu approbata. Jus Civile particulare est duplex ; scriptum , non scriptum. Scriptum, Statutum quoque, &Jus sive Lex municipalis dicitur: non scriptum definitur jus municipale moribus introductum sine sanctione : ut lex alicujus oppidi, seu territorii.
Quae quidem omnia Iura, uti ad Jus DLvinum reuocantur, ita suum valorem & dugnitatem ab eodem dependenter habent
Ita Jus Naturale Divino subest tanquam Regulae legis aeternae ; Juri Naturali subest Jus Gentium, quod ab utroque tam Diviano, qu1m Naturali sua principia deducit; hisce omnibus subest Jus Positivum, sua principia ex praecedentibus mutuans, sine quibus consistere non potest. Triplex hoc Ius, Naturale, Gentium, &Civile, apposite sane ad novem nostra principia reduci potest; quorum tria: B. M. D. adesse; tria P. S. Vo. ad posse; & tria Vi.
Ve. G. adoperari rite reducuntur.
Jus Naturale proprie ad esse reducitur;
quia a natura omnibus insitum, etiam animalibus , & secundum analogiam quandam rebus animatis , vegetabilibus, & inanimatis; quia bonum est esse, esie magnum, esse durabile.
Jus Gentium, ad posse; quia dictamine
rationali omnibus gentibus ad perturbationes Rerumpubi. evitandas salutemque conservandam, inditum est, leges & jura condere, se contra violentiam defendere. Jus Civile ad operari recth reducitur; In hoc enim , quid in unoquoque casu civili agendum, quid decernendum , determinandumque, per Legislationem, Constitu- tutionumque volumina praetice exponitur& definitur.
420쪽
Ad Iug Divinum omnia ;quia in eo B. M. D. P. S. Vo. Vi. Ve. G. contunentur essentialiter.
Jam verti haec nullo perih negotio Artis nostrae principiis applicare poteris. Quaestu. ro itaque ; Utrum Piri Miuriae sit facultra ' Respondetur affirmative ; dc hoc modo ostenditur. D. 4 s Omnibus ineu, est naturalis facultas. Jus Naturale omnibus inest.Ergo Jus naturale est talis facultas.
Se extendit ad omnia, est omnibus insita Jus naturale sese extendit ad omnia. Ergo omnibus ius ita est; ergo naturalis facultas. Semper exstitit, & durat, est 1 natura insita omnibus. J us naturale est talis facultas. Ergo. Posse omnibus confert, est naturalis. Tale est Jus naturale. Ergo est facultas naturalis. naturali, quid agendum sit docet, est naturalis., Illa Vis, quM Tale est Ius naturale. Ergo est facultas. ppetitum reddit ad boni prosecutionem & mali fugam , est naturaliS. Tale est Ius naturale. Ergo est facultas. . Omnibus vires ad agendum largitur, est a natura omnibus infit a. Tale est Jus naturale. Ergo est facultas. Vere esse siluin tuetur ab omni violentia, est naturalis. Jus naturale est talis facultas. Ergo. JAnem & quietem intendit in omnibus actionibus, est naturalis. Tale est Jus naturale. Ergo.
Hoc pacto pariter Jus Gentium & Civile, eorumque annexa deducere poteris; quae quia nullam dissicultatem habent, Arti deducenda relinquo. g. II. De Dissone Puris utriusque, tam civilis,
Jus hoc loco consideratum est congeries Legum ad Rempubl. gubernandam ordinata. Est duplex, Civile & Canonicum: Illud est Legum secularium seu profanarum ad Rempublicam gubernandam simpliciter ordinata: hoc est Christianarum legum ad Rempublicam Christianam gubernandam ordinata congeries. Jus Civile, alias Caesareum sive Imperiale , continet duo partium genera; primum materiatium , a numero voluminum desumptum; secundum essentialium, pariter 1 numero diversorum tracta uum nuncupatum. Partes Materiales Iuris Civilis sunt quinque: 1. Digestum Vetus.
a. Insor latum. 3. Digesum novum. . Codex. s. Volumen.
Partes Esientiales sunt octo: 1. Digesum, Mod habet so Libros,& dicta diversorum Jurisconsultorum contunet, Iustiniani jussu collecta & appro
a. Dicitur Odeae, 12 Libros continens, Zediversorum Imperatorum Constitutiones continet, Digestumque corrugit, utpote illo posterius.