장음표시 사용
321쪽
gumentum est. Sed iam pauca de ventribus dicamus, in quos truncus dividitur. De Capite.
Aput in faciem , & calvam distingui solet. Calva cranio sere continetur, magno osse , & cavo, cui superextenditur membrana pericranium dicta. In cranio cerebrum continetur, viscus praecipuum. Hoc membranae investiunt duae, quarum quae superior est , & cranio adhaerens , cum durior sit,& crassior dura mater , seu dura men in x appellatur, altera, quae cerebrum ipsum contingit, tenuior multo , & mollior , pia mater, seu pia men in x .
Dura mater processius habet duos, quorum alter
in cerebrum alte penetrat, ipsumque in partes duas dividit, dexteram & sinistram ἰ hic processus propter formam falcatus dicitur, seu falx . Processus alter disiungit a cerebro partem quamdam , quae cerebe, tum dicitur, quasi parvum cerebrum . Porro cerebrum ipsum in duas partes dividitur exteriorem , & interiorem , quas vel ipse color distinguit. Exterior , quae etiam cortex dicitur, seu substantia corticalis , tota cinerea est; interior, quae est quasi medulla , & medullaris dicitur, albissima. Creditur corticalis pars glandulis contexta esse; δ inde filamenta duci, quibus medullaris componitur
ut per glandulas separetur tenuissimus quipiam h P p a mor=
322쪽
3oo DE HOMINE inor, qui per illamenta, quasi per ductus quosdam
Cerebellum partes habet, uti cerebrum , ac cum medulla cerebri ad cerebellum propagetur, hinc eadem propagata longius , medulla oblongata dicitur, atque e cranio exiens seseque per vertebras cervi- eis , & dorsi immittens spinalis medullae nomen accipit. Atque haec omnia tenuissimis venis, & arteriis reserta sunt: oriuntur autem cum a cerebro, tum a spinali medulla nervi quam plurimi, qui late per totum corpus disperguntur; creduntur vero canales esse , per quos animales spiritus, sive tenuissimus levissimusque vapor per glandulas in cerebro praesertim excretus ad omnes partes derivetur. Horum nervorum aliquot explicemus, qui ad nasum, ad aures, ad oculos, & ad linguam seruntur; ac pauca doliis quoque partibus dicentes caput hoc absolvamus. Unum par nervorum a cerebro oritur, qui ad nasum feruntur, & terminantur ad os, quod supremam nasi partem claudit. Duo hi nervi dicuntur processus mamillares; dictum modo os, quoniam creberrimis foraminibus pertusum est , appellatur cribro sum; per foramina insinuat se se substantia ner-vea, quae infra os per supremam, & interiorem nam si partem in membranam explicatur, quam vocant pituitariam. Par alterum nervorum a cerebro proficiscitur ad aures pertinens, unde auditorium appellatur. A
323쪽
rem cum dico non solum externam intelligi volo , sed etiam internam, quae meatu quodam, & cavitatibus duabus componitur. Meatus, quem auditorium vocant, in auricula externa aperitur, flexuosus est, & tandem membrana quadam occluditur; quae dicitur membrana tympani, hanc enim statim sequitur cavitas dicta tympanum . In hac ea vitato occurrunt ossicula tria , quae malleus , incus, sta pesa forma nominantur, molliter inter se nexa, & ex
una parte membranae tympani adhaerentia , ex altera vero alteri membranae , quae fenestram Ovalem
claudit. In tympani cavitate subtilissimus canalis aperitur, ad palatum pertinens, Eustachiana tuba ab inventore Eustachio dictus. Ultra fenestram o valem cavitas est altera, ipsa quoque in osse insculpta , clausa undique , M multis anfractibus distincta, ut hinc labyrinthi , hinc cochleae , hinc canalium semicircuia larium spe etem praeseserat. His insternuntur meminbranae nerveae a cerebro ductae ; quae autem canalibus, quos dixi, insternuntur proprie dicuntur Ecnae. Par aliud nervorum a cerebro proveniens ad
oeulos spectat, itaque hi nervi optici dicuntur. Sed
iam de oculo dicamus breviter. Oculum tres prae- Cipue membranae continent, harum una scierotica dicitur, quae quoniam in media anteriori . parte oculi pellucida est , dieitur etiam cornea . Huic mem. branae alia subiacet, quae dicitur coroides, quaeque in anteriori parte a cornea se retrahit, & . foramenb bet, quod pupilla appellatur; hinc etiam uvea dici.
324쪽
dicitur: dilatatur autem, & contrahitur pupilla per fibrillas quasdam circa ipsam positas, quae ob diversos colores iris dicuntur. Coro iden tertia tunica, seu membrana sequitur , quae a forma retina nominatur .
Haec explicatur solum in fundo oculi ; in anteriori
parte nulla est. Porro his tribus membranis humo. res tres continentur , qui cavum replent. Anterior
est aqueus , posterior est vitreus; sedet inter utrumque crystallinus, utroque densior. Singuli suis membranulis continentur. Crystallinus formam habet lentis, & est quasi pendulus pone pupillam. Quo fit ut
oculus sit quasi camera quaedam optica , & in eius fundo externorum obiectorum imagines depingantur. His praecipue partibus constituitur oculus, in cuius fundo nervus opticus implantatur . Accedunt oculo etiam musculi, qui contrahentes se se alii ex aliis oculum ad diversas partes convertunt, & movent. Aliud nervorum par a cerebro ad linguam semtur. Est autem lingua carnosa quaedam pars , mollis,& laxa musculis pluribus instructa, quorum contra ctione multis modis torqueri potest . Tunicis duabus. involvitur, infra quas papillae nerveae exsurgunt, non unius formae , ideoque in plura genera ab Anatomi- eis distingui solent. Radices linguae ad fauces spectant, unde Cana Ies duo deorsum per collum feruntur, alter in th racem , in abdomen alter . Ille aspera arteria , sive trachea , hic insophagus appellatur . Anterior est aspera arteria, quae in caput, quod etiam
325쪽
etiam Iarynx dicitur, & broneum dividitur. Larinx, quae superior pars est, cartilaginibus componitur variis , inter quas rimula aperitur , glottis dicta, per quam aer ingredi in canalem potest, & egredi. Glottidi super imminet cartilago quasi operculum ,
epigi otiis dicta. Cartilagines hae omnes musculorum quorumdam beneficio concuti, & moveri possunt. Broncus, quae pars reliqua est tracheae, ex anteriori parte eartilaginibus constat anularibus, quae aliae aliis membrana quadam annectuntur; a parte posteriori, ubi cesophago finitimus est, membranosus totus est . Ingressus in thoracem dispertitur in ramos innumerabiles, qui bronchia appellantur. Esophagus canalis est tribus tunicis constans, quarum media carnosa est, exterior fere tendinosa,
interior nervea. Thoracem transea a sinistra parte
in abdomen sertur . Per hunc cibaria descendunt. De Morace. THoracis ea vitas costis utrimque continetur; anterius sterno , posterius dorsi vertebris, in serius dia-phragmate terminatur. Est autem diaphragma membrana latissima, quae thoracem , & abdomen sepa rat, musculis pluribus composita. Dicitur etiam se
pium transversum. Thoracem totum intus ambit membrana quae
dam , cui pleurae nomen est; eademque a sterno so
326쪽
inflectens, & ad spinam dorsi per medium thoracem
transversim procedens, ipsum in duas cavitates dividit dexteram, & sinistram . Qua autem thoracemia dividit, mediastinum appellatur. Hinc atque hinc pulmones sunt , tenuissimis membranis compositi , qu bus vesicae quam plurimae efformantur; ad has bronchia pertinent, quae per pulmones totos disperguntur. Itaque aer per tracheam ingressus in vesiculas pulmonares irruit, easque dilatat, quae post concidunt sponte sua , & aerem per tracheam remittunt. Quae alternatio respiratio dicitur . Quo autem aer per tracheam Iapsus dilatare pulmones possit, attolluntur costae , quae & ipsae post concidunt. Sunt qui velint ex aere, qui in pulmones labitur, tenuissimum quoddam pabulum separari, quod invehatur in sanguinem . Sunt enim pulmones sanguiferis ductibus refertissimi . Mediastinum cavitatem quamdam format, inter pulmones duos, in qua est cor, viscus nobilissimum; itaque haec cavitas capsula cordis, & pericardium nominatur. Ε superiori parte hujus capsulae cor pendet mucrone deorsum converso.
Cor natura est musculari, & dividitur in duas cavitates, unam dexteram , alteram sinistram , quae ventriculi, vel etiam thalami eordis appellantur. Nos ventriculos discriminat septum carneum densissimum, firmissimumque.
E superiori parte utriusque ventrieuli exeune
327쪽
canales duo maxime insignes, qui in alios alios ite exiliores dividuntur, & quorum alter ad totum corpus spectat, alter ad pulmones. Is qui exit a ventriculo dextro , & pertinet ad totum corpus dicitur vena cava ; qui pertinet ad pulmones, arteria pulmonaris . Is vero qui exit a ventriculo sinistro , &per totum corpus pervadit, dicitur arteria magna sive aorta; qui pulmones pervadit, vena pulmo
His rebus circulatio fit sanguinis. sanguis enima toto corpore per venam cavam in dextrum ventriculum labitur, hinc in arteriam pulmonarem transit; unde vehitur in venam pulmonarem , e qua in ventriculum sinistrum se immittit, unde rursum peraortam in totum corpus dispergitur; ubi rursum ex arteriis in venas rediens , rursum in venam cavam eolligitur, & ad dextrum cordis thalamum revehi.
Hune motum eiscit praecipue cor, modo relaxans se se , modo constringens. Etenim dum se reis laxat , sanguis e vena cava in dextrum ventriculum, e vena pulmonari in sinistrum se immittit Dum se constringit, sanguinem pellit, atque e dextro ventriculo in arteriam pulmonarem, e sinistro in a ortam eoniicit. Relaxatio eordis dieitur diastole , constrictio systole . Ne sanguis, dum cor constringitur, in venas rem. guat, sae iunt valvulae ad venarum oscula appositae, quae sanguinis regressum prohibent. Quo autem pos
328쪽
sit sano uis a corde ad omnes corporis partes per arterias ferri , habent arteriar quoque constrictionem , relaxatione naque alternam ; nam relaxatae sanguinem
a corde accipiunt, quem postea , se constringendes, propellunt mavno impetu , nec regredi ille potest valvulis impeditus. Ut autem hic sanguinis cursus conservetur, oportet minima exilissimarum arteriarum oscula inseri minimis osculis venarum , ut influere sanguis ex illis in has possit. Has anastomos estamen nemo adhuc comperit. De aqbilomine.
BJomen cavitas est infra diaphragma, quam
musculi plures Sc magni ambiunt. His modo constringitur , modo relaxatur; ac dum constringitur, interiora comprimit viscera , & diaphragma versus thoracem adigit; quod rursum deprimitur, abdomine se relaxante. Haec alternatio respirationem adiuvat. Succingitur abdomen membrana tenui, sed valida , quae dicitur peritonaeum . Intra hanc ergo sunt omnia abdominis viscera . In his primum occurrunt
ventriculus, seu stomachus , & intestina . Etenim ce sophagus pro forato diaphragmate a parte sinistra in abdomen penetrans, inflectitur statim versus dextram, seseque valde dilatans sacculum efformat, qui ventriculus dicitur. Hic rursum angustatur, & canalem
329쪽
mat longissimum , qui ut abdomine contineri possit per gyros multos , & anfractus revolvitur . Canalis hic in sex partes dividitur ab Anatomicis , quae intestina dicuntur. Canalis totus in podicem desinit. Ventriculus ergo duo habet orificia, unum sinistrum spectans ad oesophagum, alterum dexterum spectans ad intestina. Illud superius dicitur, hoc inferius. Tria priora intestina dicuntur tenuia ; primum quod ventriculo adhaeret, appellatur duodenum, quod sequitur ieiunum, tertium i leon. Tria, quae sequntur crassa ; primum caecum , alterum colon , tertium rectum .
In testinis per longum adne Elitur membrana quaedam multis modis plicata me senterium dicta, in qua praeter sanguiferos ductus , arterias scilicet, & venas , sunt quoque vasa exilissima , quae dicuntur Ἀ- et ea , & hiant in intestina . Haec vasa pererrantia me senterium ad receptaculum maius deseruntur , quod pancreas me senterii dicitur; atque hinc in ductum procedunt, cui chilifero nomen est, quique tandem in venam sub claviam hiat. His cibaria in sanguinem deducuntur. Nam primum per insophagum in ventriculum demissa, ibi concoquuntur , idest in liquorem album convertum tur , qui chilus dicitur . . Hanc cibariorum conversionem facit partim calor, qui in ventriculo est; maxime vero dissolvenis.'tes succi , qui plurimi a ventriculi tunicis in eius cavitatem extillant. Eoque etiam confert ventricu-
330쪽
li ipsius continuus motus; ventriculus enim relaxatur alternis , & constringitur, non quidem totus simul, sed primum in ea parte, quae insophagum spe. ctat, & deinceps in aliis; qui motus peristallicus appellatur, idemque motus intestinis communis est. Cibaria ergo cum aliis causis subacta, tum hoc motu ventriculi agitata , in chilum vertuntur , qui post eodem hoc motu in intestina adigitur, & ultra propellitur. Labente chilo per intestina pars eius tenuior , & purior in vasa lactea ingreditur, ae tandem per chili ferum ductum in subclaviam influit, Msanguini admixtus sanguinis sormam accipit, & ad
omnes corporis partes reparandas, nutriendasque circumfertur . Pars chili reliqua per intestina progreditur , & tandem per anum extra corpus emittitur . .
A parte dextra ventriculi est hepar , in quo bis lis secernitur; haec per ductum , qui chol edocus dicitur, in intestinum duodenum transmissa, chilo admiscetur, & saecum eo lorem facit. A parte sinistra ventriculi est lien . infra ventriculum est panereas, in quo succus alius secernitur , quem Pancreaticum vocant. Is quoque in intestinum duodenum infletit. Infra haec sunt renes , unus sub hepate , alter sub Ilene. In his humor a sanguine secernitur, qui post per eanales duos longos admodum, de angustos in vesicam decidit. Hic scilicet urina est. vesic perisormis figurae est , eiusque cervix deorsum spectans, intestino recto insidet, in maribus quidem ; nam in sinininis colluci uteri interponitur. Desinit in sphinis