장음표시 사용
291쪽
eitur,in qua est vehiti firmamentum totius syllogismi,& cui minor inest.Sic saec dicit maxima propositio,ex qua plurima depromi possunt,ad varias qugstiones probandas. c. iusmodi.4 Est igitur saec mari ima .propositio, A quocunque Qilitio rei ἡ6uet,ab eode snitu,& cui genus no conuenit, nec spes. Lbciis vero quia cn aifferentia maxime est vi cu dicimus,lociis est a finitione,a genere,a speeie.Est. n. locus disteientia maxime'; que 'naha maximam ab alia separamus.
Quo pictis loci differentiarum maximarum diluaatitur Restat igitur, ut ρosthabita locorum maximaratu diuisione,eos deinde subdiuidamus locos,qui maxim
iram differentiae d/ctis mi , idque ob ea in primis commoditatem,pιod bi illis p inciores sint, quippe qui eo, colitisiedia i uniuersalikres Vnde hos facilior frausitus et,attestante id sunt uristotele in Topicis, lib.xi ., credii, quod ex horum diuisione re qua qum,imres, critus assequi poterimus.si . iste diuiso huius isodi, Locoris, qui maximarum disserentiae dissi sunt, ali' ab his die fur terminis, iocis tromen accipiunt, qui in quaestione positi sunt alu eat secressumuntur,ali' inter hos medii funt.Sed ill rid nunc animaduertemdu hic est quὸd tu dicitur,ab his term is, qui in qua
Rione positi sunt,id eum primis latestigendum es ab al
ter. infum.' am eum duo sint in iaqualibet proposita quaestione termini , subiectus unus, ct praedicatus alter; ab hoseu altero locus d ferentia tnaximὰ nomen dccepit.Vt sit propositi juaestio Est ite concha anima
292쪽
tem utram animal de cocta praedicetur.Tertius pro inde restat inueniendus,qui illos duos conecta atq; id quod propositu est, ita esse confirmet,unde or medium pellatur,di ratio bct argumentu. Hinc iam tistius ille terminus ab altero illorum nomen accipicti νtpote quod ad eust aut it definitis,aut vi de nitu, aut rigenus,aut vi totu,aut ut ca a aut quomodocuus aliter.Osit,ex si caustitertius iste terminus, animalis
definitio,quae essub talia animata sensibilis. Tunc sic argumentor, Concha est substantia animata synsibilis,
igitur concha es animal, quod nimiru id antea dubita ripoterat reuius dubitationis scrupulus hinc pedere Oidetur,quod conchae nec Mideant, nec ullu aliat sensum habeant,g cibi Opericuli,hoc estgrestus csr tactus,a toribus Aristotele o Plinio. Ergo qui tertius accessitrerminus, est a demistisne alterius d duobus, veluti ὸ
Ioco aliquo educturibunc scrupulusustulit fusiusq; sillius argumentationis probatio, O argumentu, cuius
deinde maxima superueniens propositio Duae quid eit,de quocunq; praedicatur definitio, desinit omnem tollit dubitationem, biguitatempsforid interim dubitabatur adhuc quaenam sit ipsera desinitionis ad donis labitudo.
T A et Bitur. J Postposita diuisione locorum maxim rum,redit ad diuisionem eorum locorum qiii differetiq maximarum dicti sunt. Quὀahi istis pauciores Omnia uniuersaliora sunt pauciora, loci qui sunt ditarentis ma- ximarum sutatvmuersaliores, ergo si int pauciores ip smaximis. Ratio h est B ieiij libr. ij. differentiarum ' opicarum. Locorum. J Hac diuisio locorum est ThemisHj., cuius Boetius refert sententiam libr. ii differentiarum Topica rum Aristot. vero lib. j.Rhetoricorum locos artificialos, &
293쪽
minartisiciales partitui. Que partitione Arist. Cic. lib. G de Oratore ad .ratre. Quintil lib. y.imitati sunt.Loci me dij a Themistio constitui facile ad internos reduci possunt,
cui sentcntie Rhdolplaus. 3. cap.i .lib.subscribit. Auioribus Ptiu J Gultus & taetiis sunt sensus neccsarij omni animali citeri videntur ornamenta quedam,autor Aristo ultimo cap. 3. sib.de Anidaa.Plin. incam rem lib.x. p xvii. st ibit actus senius omnibus est etiam quibus nullus alius Na m & ostreis,& teri citribus vermibus quoq;. Aestimaueriin omnibus sciatum,&gustatus esse cur enim alios alia sapores appetunt ; in quo est pricipua n uure architectio. H a stonus Plinius.
γ, De tribus locis, qui a substantia ruuntur. Terminorum porro , qui in quaestione ponuntur, alii substantiam rei indicant , alis ipsam consequuntur isubstantiam.Substantiam rei indicant, iue a substantia termini dictisunt quicunq; in definitione Asola coii-ystunt. Definitio quippe est, quae subnantiam rei monstrat,indicats, Sed id iam ex lo patefaciamus. igitur, quaeratur an arbor sit animal, atq; huiusmodi argumentatio, animal est substantia animata sensibilis, arbor autem substantia animata siensibilis non est,' non es igitur arbor animal. Locus quidem disserentia
motaria definitione. Locus Nero monna, Cuicunq; definitio non conuenit,nec de iram. Praeterea autem quoties a descriptione argumentum ducitur,Loclis
asubstantia dicipotest. Uni ut definitissubstantiam
rei mouinat per genus, ct disserentias, ita descriptio eiusdem intelligentiam elautit quibusda accidetibus, -πnam proprietate,qua rei conueniat ficisntibus, vessubstantialibus disterent prster coμeniens genus aggregatis.quod quidm tum maximὰ contingit. cu pri-
294쪽
gister Ire via,qua nostrat eques.Locus quide dinmitia miximὰ a proprio. Locus vero maxima,Si cui proprium alicuius rei corruenit id cuius est proprium,. TERMINORVM pq '.J Locorum qui sumuntur a ter minis potuis in qti .estione,alii sumuntur a siti, stantia, at 3 aco a comi tantibus subitalitiaret. locus a substantia ' dieitue, quando sitiana itu r argumentum ab his,que sunt de subitantia rei de qua quiritur,cuiusta odi eis genus il pecies, limere; alia Finitio autem est tot rei sit bstantia. A cocomita tibiis substantia sumittir argii mentum,qualido ducitur ars umentitia ab aliquo,quod cius rei de qua quq itur,comitatiir substantiani. Huius tale.J Hoc Enthymema sic in syllogismu conas.citur. O ianita substantia acci)entibus substat, nulla albedo accidetibus sub fat,ergo nulla albedo est iubilatia. Ads bd Hic locus sic in formam sylli linii reducitur, omni amori sapientiae est studendum, philosephia est amo, sapientia'. ergo philosophis est shidendin. nuncatad JAb his tribus locis,finitione, se scriptione, interpretallosae nominis quatuor modis arg mentari postumus, duobus a firmative ex parte subiecti,& praedicati,&'ab ijsdem terima'
De his locis, qui terminorum substan . . . . tiam consequuntur.
His is praemonitis, eos iam aggredia ur locosa qui terminoros subnantians c5 equo ritur. Hortim sane multifaria diui io e . Siquidem plura sunt, quae gularibus substantiis adbere eunt . Ex his igitur ali Jtoto dicimur,alu a partibas, alii 2 cauus,al ab effectibus , siue ut Cicero ari , ab efectis, fio'nul agenera tione, , a corruptione, di alii item ab UJnis, quid etiam 2 commun*er accidensibus.Sed ex his omnίbus prim2s en edus venit,qui 2 toto dictus est,pιρd mecmodius Diri tanodis ipsum totam dicatur.' Ubi,
295쪽
ee oportet.Dicitur autem totu duobus modis: Aut iei ba,ige ius,quod et totu uniuevile dicitur, aut uti si quod ex partibus intera utur. A toto igitur, quod i
genus est,argumenta dueituriri se queratur. In tui stitium bona, atq; Iollogismus hoc modo, omnis vir itus est bona,iunitia aut virtus est , iustitia igitur bona aest. Locus quidem di ferentia maxinaria toto, hoc est,a genere. Locus Nero maxima,2'aegeneri adsunt,ctiste lciei.Rupsus si qumis,an humanae res prxcetra regauture Disimus ergo sic,Mundus prouidisti regitur, hu .mans aut res mudi partes sunt,humane igitur res prouidentia rQui titur. Locus quidem differentia maximA 'M toto,id est,ab integro, quod partibus confiat. Locus
vero moi a.quod toti conuenit, ct partibus. Por-iro vi a toto,tum hoc: tum illa a menta ducatur,ita
est contra ab itris p partibus duci possunt. Itali a partibui totius, quo Icrius est , argumentum ducitur, Nisi quaeratur, An virtus sit mentis bene compositae
habitus,est fiat Iotan us hoc pacto,Iustitia, fortitudo , temperantia, at prudentia, habitus sunt muniis bene compositae, or haec quatuor uni virtuti velut generi sibi)ciuntur,virtus igitur metis bene topositae habitus est. Locus quidem di feretia maxime, a partiblis totius sue generis. locus vero maxima. Quod sngulis in est partibus, id toti inesse necesse est. A partib.aut, quυ integri partes esse dicuntur,argumentum d citur, Nisi hec quUio.m me ubetorica utilis ρ Dic mus hoc modo, Inuentio utilis est,ct dispositio: or elocutio, ct memoria, ct item inpronuntiatio, ct haec quinque Metori partesDut, νι ex ovibus' a ri lcgratui a
296쪽
Metorica igitur utilis est. Tum vero et per destructio: hi m ρrgumentatio procedit,ut si qMaerat qui*ia, num a hic quem eruum esse miniter',uhersit. Hunc se quis inon Use liberum monstrare velit,b, dicet. Simq; ceu , fu,neq; xin ictaseies tenamento liber Dcitus es,liber no es.- nulla earu parte libeγ factus est,n es igitur liber. Locus quidem in differetia maximὰ a partibus,,
siue vi Ciceroni placet9a partium enumeratione. L cus Nero maxima, Si omnes partes a re qualibet ab aiun fuerint, ct totum necessariis abiungetur.
Hrsu ipοαmmisit.J Explicat hoc capitel0c's quoa , . qui substantianaeips rei de qua queritur , conse uuntur. ιοιο igitur.J I, toto uniuei lati astirnaatiue colligimus, qn' ipsum totum eunt nota uniuessali sumitur: ut Traianus om nibus virtutibus pr ditus suisiergo etiam iustitia. g PQupe generi insunt,etiam alicui sermaru cogaueniali Videndus cit Aristo. 2.cap. 2. I p.Topicorum:
De aliis quibusdam modis totius Sunt praeterea ab his quobus modis ali' modi te tius. 2 amneriora dficithr i' quantitate O totum, in modo,ct totum in tempore, totum in loco. Ursitamen duos polleriores sub Distin quantitate compre, hendere plard licet disru Mero partes sunt,qu sub ip-m particulariter untur. Totum ergo in quatitare est,cu uniuerseliter quicquam dictur, ut es ρmne innimai,cAm parte sunt bonae, le hqsi ct aliud qu duis anim*l. Totu in modo diritur,cῖ ismpli iter aliqui
Iroponitur,ut homo,aut ambulat. Pars perῖ in modo est,qhoties idem cum adiectione aliqua proponitur, Hhomo literatus , aut ambulatpedetentis . Totum in
297쪽
empore est, νtcu dicimus semper, tu artes sunt, nunc,hodie,aliqua . Totnm in loco cum dic ivbiq; , cuius partes sunt,bie omnium nunc exempla subii motum vis r a toto partem secun dum qi qmitatς exemplum sit. Si in omnibus est vem vates ianilo,, hi hoc verus esse perhibetur, quod .dixit Aio te Meiacida Romanos Ῥincere posse. A toto autem ad partem secudum tumpus,misi Deussemper est , nunc est. vrsus a toto ad partem secundum locu νt si obiq; Deus φι θ hiis em Caeterum in his haud quaquam id consequeres est: si 4parte ad totum argumetum: ducitur, nisi per nutation simne destructionem , mi non estsic nec ν que est At ver) a parte mundum modum liquerectὰ argumentatio procedit licet iis contra rvtisi quoqucimodomo uetur Deus, eg simpliei ter mouemr: irascitur aut Deus , ergo mouetur; et se quis pellentium ambulat, e simpliciter ambalat. Talius fetia exemplis tu bici
tum alibi ph uns magis libeat,
uti omnino pqtest , ut a toto Nnuiersali , siue a genere
ad species uepagies per destructionem quidem,ut sino est animasquod eminus Nidetur, ergo nec homo esu nec equus: per constructionem verρ ut homo est, aut quus,ergo animal. Sic est a toto quod partibus integratur,ad ipsas partes per confirussiqnem quidem,νι domus est, ergo tectum parietes: est fundamen tum Per destructionem νς Atsi non inparies, aut tectum,autfundamcntu' neque domus est. l
S V N T lσαterea. J Totum in quantitate hoc loco dicitur quilibet terminus c*nim inis cum My*uersali *n
298쪽
ptus. Totum ver, uniuersale est terminus. Emuni sinoe riota unitWrsali sumptus t tu tua est 'tum uniuersale,omnis iustitia est totum in quantitate, Ab utroq; termino cod mmodo ar umentamur. Cherum in bis.J A parte in loeo ad
totum validum ust argumentum negative tantum ut in cortio non sunt mala,ergo nec Vbique.
mi De locis qui a causis dicuntur. .
A causis loci dicuntur,vel ab efficiente, vel a materiaiuril aformali vel asinali. Tot emis modis causa dicitur. Et Miciens quidem causa est,quae inc tum motus prasis , et aliquid fiat. Materia , qua formas rerum subiecta fuscipit. Forma auriquae cuiusl t rei steries s ct ratio.Finis veris,cuiusgratia aliquid fit. Esse sporrAqui hassequitur. Ab effriente igitur
causa argumentum ducitur, Nisi quis iustitiam nat ratem esse ostendere vollueritin dicat hoc modo, Com. gregatio bominum naturalis oldomo quippe natum Ister ciuile animales. Iustitiam, vero hominum fecit congregatio 'stitia igitur naturalis est.Locus quidem Efferentia maximὰ araus esciente. Locus νer)Maxima. rum efficiens caui a naturalis est psa quoq:ncturalia sunt. materiali vero, visi quis Mauros non habere arma contendat , idcirco ' ferrum eis d si . Vel hoc modo,Ferrum non est, igitur gladius non est Locus quidem disteretia maximὰ a causa materia-Γ.Losus vero maxima,Si no est causa materialis,neq;
ipsa,quae ex ea conficiantur, epossunt, A formali aut tris quis probet Daedalu non potuisse volare,quonia nullas naturali forma pennas habuisset. Locus quidems differentia maximὰ a ea a formali. Locus xeris maxima,Tantum vni quodq; poten, Pantu orma
299쪽
tius naturalis permittit. De ue a causa finali a gumentum ducitur visit propositum, an iustitia bonast, iatq; hoc modo argumetum.Si beatum esse bonum est,ct iustitia bona est. Hic est enim iustitiae finis , ut siquis secundum iustitiam vivat,ad beatitudinem perducatur. Locus quidem disserentia maxim8 2 sine ue a causa finali.Locus vero maxima, ius finis bonus est, ipsum quoque bonum in.
Α C A v s i s.J Causa dicitur in uniuersum,ad euius esse aliud sequitur. Causarum tractatio frequens est, & apud Dialecticos,& physicos . Causae pertinent ad philosophum
naturalem, quatenus principia quedam sunt, & ad motum reducuntur. Ad dialebicum vero quatenus vel per eas sui vel demonstrat ab eis argumenta ducuntur. Con®atio hominum naturalis es.J Hic locus sic ad syllogismum reducitur. omnis congregatio hominum est naturalis, iustitia orta est ex congregatione ergo iustitia est naturalis. Tantuni unti--γω pie potes. J A causa sorinali metimur uniuscuiusque' xei virtutem, ergo si forma non adsuerit, que requiritur ad talem operationem, & operatio aberit. vi calor est quedam forma accidentalis mediante qua ignis ealefacit, ergo si haec cesset etiam cestabit calor.
De loc s, qui ab eflectibus dicuntur, & item
Ab efectibus quoq; harum argumenta ducuntur. Verum ad hoc ipsum scire oportet, duplia esse cuius libet effectus causam necessariam, ut me qua effectas esse,non potest, muffcientem, quae certe huAsemodi
estimis adsit, impossibile sit effectum no esse.Itaq; ab
ectu ad causam necessariam ita argumentari possumus per constructionem, Gladius est, ergo ferrum est: domus emergorintritum est , O lapides , ct ligna.
300쪽
Iocus q.max.ab essectu ad causam necessiriam , Loe. ' ive. .Posito e semionitur oe eius necessaria causa Rursus ab affectu ad causam sufficientemper destruction potius,quamper conistructionem, qua -- fruendo argumentationem no semper euenit,quod ii frere volumus.Unde non recte sequitur.Hinc interi', ergo iugulatus est Siquidem id euenire postὶt alio qu 'uis casu,aut letali morbo correpto alicui. Destruendo tamen rata es quod infertur,xt,no interti rici o D latus non est.Item,lumen solis no est, ergo eius lux uouen, Propterea scire debemus, quod ex ipsis causis lGrior patet argumetandi capus, autore Hegio.Itaq; ab efficiente quidem causa arguere possumussatua commendabile esse,quia Phidias eamfecerit,aut Polycletus,aut Paraxiteles. Hinc illud ouidij , Materia superabat opus. A materia νero res pretiosas aut utiles
esse,quippe quod tela serica pretiosior si lanea, i
nea item linea.Et iuxta Horatissententiam,Vilius arAentum est auro. Hinc et scientia de anima. honorabialior ab Aridotele dicta est caetera quavis de natura parte. forma aut res extare, item dignas, m
Mus dignat esse,ut homine , quod rationale animal sit, digniore qaolibet animali. A mei res bonas sue νt les,vi erepti causa , liberales artei, bonos Ntiles habeant sinci . Caeterum qui ab edimibus dictui eri locus , hye Boetius eundem esse dicit cum loco agmer tionibus. Sed nos eos seiuximus,quodgeneratio fidelicet non sit, quae ad causas ipsas sequatur, cuiusmodi timoι effectus definitui: seu quae potius Ῥia quaedam sit ud essorii Ero censit:quemadmotam corruptio ad