장음표시 사용
341쪽
cum id quod in argumentatione fumitur, μpliciter aequivocum est l, mne expediens bonum est. malum autem expediens est,malum igitur bonum ei. Expediens hoc loco aequivocum est. Nam est necessa risum, ct aliud utile, ct opportunum, expediens Gesturict quod per se bonum est. In minore igiturpr positione pro villisue necessario assumptum est. cuuia nanque mercium abiectiones id genus alia, cum per se mala sint, sepenumero in xtilia sunter necessisria. In maiore autem expediens Iumptum est,mi per se bonum significans:ac per hoc ex aqmompar alogismus nome inuenit Tali eauilla olim usus vies apad Herodotum pollo diuinus Nates,si credi
mus, cum Croesum Lydorum regem oraculo consulto
induceret i Cyro Persarum regi bellum indiceret tadixit,Perdet Craesus Hulyn, transgressus plurima reginaAPerdo enim significat, or de struo, amitis.Sciendum tamen, quod hic versus apud Herodotum G ce integer non legitur, sed apud.Suidam aliunde haud
dubie repetitus. κροῖσες διαεας μεγ ν καταλυσει. Qium Cicero secundo de diuinat.libro ita versit, ac Latinum reddidit, Craesus Halyn penetram agnam perueuet opum vim. Secundo cum idD-mitur,quod Analogicias aequivocum dicitur, Ῥt --
ne animal est motus sensuumq; perse particeps: θη
autem pieitam est, animal est: igitur quod pictum est. sensibus O motu participat. Item,omnesgem s sunς pretiosi lapilli, at in palmitibus gemnae reperiuntuir, te ante id Verillio. Turgent in palmite gemma : j inr in palmitibus putiose reperiuntur lapilli .
342쪽
porro Pipraeter duos aequivocationis modos addat insuper istius alios,ne pe ex compositione, consiguificatione, ex transumptione . Ex compositione quia deni, quoties v siue dictio plex incomposita, unum aliquid significat duntaxat composita aut e plura: t immortale,quod nomen copositumsignificat,
id quod potest non mori, est quod non potest mori: cum mens lex mortale id segnificet, quod potest mo
ri . Et consignificatione autem,Ῥt cum c contexitur I bisma,Quicunque sanabatur, anus es:agrotas autem sanabatur,agrotans igitur sanus est. Participium agrotans cum alias unum aliquid significet, ex conmgnificatione tamen ad diuersa tempora trabitur,nempe adpi Uens est praeteritum imperfectum. Ex tran sumptione ver),ut sit quispratu os habere dicat,quia rideariboc est,istumst, fertile pingue. Hinc Vergilius in Bucolicis dixit,omnia nunc rident, de arboribus G Iructibus inibi loquens.
quivocalis. J Simpliciter aequivocu hoc loco vocatae quivocum a casu, quod plura babet significata sque pri- imo, nec unum propter similitudinem alterius, ut canis. id dicitur aequivocum άναλογικως, quod vulSo a consilio aequivocum dicitur, quod plura habet significata, sed unum propter similitudinem alterius, ut homo. id enim consilio, studio factum essὰ videtur, ut unum significatum propter similitudinem alterius significaret. Nec debet quis hanc aequivoci distincti'nem tanquam sophisticam ,& inutilem 'conuellere, ea enim ex ipso Aristotcle vi. cap.j. lib. Ethico Tum sumpta est, ut ergo duplex cst aequivocum : ita etiam duplex ex hoc loco constrilii ur fallacia. Tali caviri. J Hac de re Vergilius Polydorus libro quinto,cap. viij. huc in modum scribit.Fallebant preterea mortales eiusmodi demo
' amphibologiis nodosis, flexiloquis responsis, hoccst,
343쪽
ita ambiguis,ut in ambas partes agi possint.Nam ut Croesuo victus a Cyro rege Persarudi : ita Pyrrhus a Romanis,s ty rsi Vterq; se ex oraculo superiorem fore sperabat. Hi erant cacodcemones, quibus homines humanaq hostias immo Iabant.Quod nomen compsti m. J Theologi multu intorcssis putant inter has propoli tiones,homo potest no mori & homo non pol mori.Vltima negat potentia, prinia minime. Vnde ex hoc loco hqc fallacia componi potest, omne quod est immortale non potest mori, homo secundum statu priniae natur; erat immortalis,quia poterat non mori, ergo non P
De loco ex amphibologia. Amphibologia autem quemadmoduexmmirae
ipsio tutelligi dat9 dicitur, cu ratio intra se ambiguam claudit sentetia qualis illa Apollinis j io te Aeacida I qmanos vincere posse ad Drrbu Epirotarum
regemicum oracula consuluisseti esuper euetubet si,quod contra Ri'manos animo destinauerat. Que Nersum ex Ennio depromptu esse idE Cicero testat eodem de Diuinatione libro. Sanὰ tota orationis ambiguitas ex eo dependet, quod accusativus,te, Ni etiam 'm nos, nunc a tergo , nunc a fronte eius verbi , vincere, construipoten Atq; ita incertu relinquitur ab Ae ride , hoc est , ὰ Drrho Rqmanos vinci posse, an cor rra, gracidem 4 Romanis. Ex hoc igitur loco captio
s itur,cum tale sophi a conficitur, quicquid τidet
quispiam,hoc ipsum videtrat videt aliquis columnam, columna igitur videtatem,stu'secunque vellem me apprehendere,vellem ut me apprehenderent, hostes autem Nellem me apprehendere,igitur vellem vi hones me apprehenderent. Similiter antem hoc modo,
344쪽
misiquis arat littulittusproscindit aratro: Ast ope-r- perdens , littus prebibetur ararer Ereo operam perdensatiusproscindit aratro. Difert ait amphibologia ab equivocatione, ' aequivocatio quidem ex v mine ip seres diuersas segnificante in captionem adducit. A bibo gia autem ex oratione fallaciam inuenit. Quo salia nomine hunc appellare libuit,quanquam apud Aristotelem G ta legitur λογia.
Amphibologia J Vt equivocatio in vocibus siniplicibu ita
amphibolosia in oratione plura signiscat. Ais te. Locus hic supra a nobis explicatus est. Quicquid videt cmi iam.J Deceptio est in vocabulo hoc ipsem,nam si accusativus est, vera est oratio sin nominatilius, falsa. Qu cuncpie. Captio est cxaccusativo me, qui potest pendere vel a verbo apprehendere, a parte anteriori, & tunc sensias est,quicquid ergo apprehenderem,vel a parte posteriori, & tunc senilis est quod nae apprehenderent.. De loco ex compositione, &diuisione. ia
Compositionem hoc Deo pro oratione composiata , est diuisionem pro oratione diuisa accipere debe- rarus . uita quidem oratio est , quae.fensum habet compositum. Diuisa autem,quae diuisum. Porro compositus siensius est , cum in ipsa oratione partes s eundum situm magis debitum intelli euntur. Diuisus
vero , cum econtra. Rursus autem debitus partium iri
ipsa oratione situs is est, que idiomatis peritus magis talem adiudicarit. Quod tamen ut facilius deprehen dat, tres ad hoc regula a Dddico Clichthouero tradita sunt, tribus vocabulis a Iacobo Fabro Stapulespritie
345쪽
Minotatar quas proinde hie subscribendas haud ab in
existimauerim.Vocabula autem sunt, Modus, Determinatio, Determinabile . Itaqxe ex his prima regula
est . Si modus fuerit, aut subiectum , aut praedicatum propositionis , situs partium oratio is magis debitus es t νtpossibile est sedentem ambulare , aut sedentem ambulare est possibile. Secunda . Si determinatiopo με inter duo determinabilia utrique ex aequo propinqM ,praecedens determinauerit , situs magis debito
est: H quicquid visitsemper , eit. Adiectum est autem ex equo propinqμa: quoniams no ex aequo vixit; propinqua fuerit tutκ si propinquus determinauerit, sensus magis debitus intelligitur: ut, Quicunque scit sitieras, nunc didicit illai . Tertia re uti est. Si determinabile positum inter duas determinationes Nirique ex αquo propinquum cum praecedenti iungatur, θη- sus compositus est, est situs partium orationis magis debitus: vi, Vidi imaginem auream , vestem habemtran. His ita praelibatis,ad sophismata veniamus,issorum ex hoc loco dereptio struitur. Interea tamen ad
istud praemouendum quoties contexitur 16llogismus iuxta expositos locos, β in eo sumpta oratio, in sensio quidem diuisio vera fuerit , in composito autem fassa, de ptio ex loco a compositisne prodesse dicetur: sin ero contra, captio per locum ex diuisione facta esse
intelligetur. ρ stionem J Quid si eompositio & diuiso, hoc loco
Cliamus quadam gradatione docet. Si modus.J Sic contra, quando modus determinat verbum, situs orationis est minus debitus, sensus diuisus, ut hominena possile cstanibu- Θςqu:dν 3.JAduerbium, 1ciriper, est determana-
346쪽
io posita inter duo determinabilia, scilicet vivit & est: de-:bet autem cum verbo est,cohaerere merea tarenem. Est ergpsallacias compositionis,quando a sensu diuiso vero proceditur ad sensum compositum falsum , fallacia vero diuisionis quando proeeditur a sensis composito vero ad diuisum faumun,id ratempla sequentis capitis declarant.
De sophise,atis, quae per locosa compositio. ne, & diuisione fiunt. Igitur iuxta tria superius annotata vocabula, Misenata conficiuntur tribus quoq; modis. Primo, cumodus variatur, ut quemcunq: possibile est ambulare, fieri potest ut ambulet: atqui sedetem possibila diambulare,ergo fieri potes ut sedens a ulet. Secudo, eum determisatio variatur, ut quicunquesci literas, nune didicit illas. atqui Grammaticaeperitus scit sit
ras,igitur Grammaticae peritus nunc dicit eas. Item,
quod νnum solum potest ferre, plura potest ferre: qι autem unum solum pol i ferre, nonpotest plura ferre: igitur quod potest plura ferre, non potes plura
ferre . Tertio, cum determinabile mariatur,ut quia cunque bonres est, bonus est, atqui malus artifex b nus est, malus igitur artifex, bonus est . Et hactenus quidem, fecundum compositionem facti paralog mi peccant . QMi ero sequuntur, secundum diuisionem totidem modis peccant duxta triam vocabulortim supraposito nannotationem. Primo, ut Quisem
rem ambulare est impossibile , igitur quiescentem -- possibile est ambulare . Secundo,ut quocunque vidisti hunc percussum, his percussus est: atqui oculo νidisti hunc 'percussum, oculo igitur lac percustiis s. Tei
347쪽
iis,std eflo sit quilpiam artium imperitus,moribus au , rem probus,tunc tale connecto sophisma, Quicu N malus est,malus est,at malus artifex,s bonus, igitur m Ius, artifex bonus est. Per diuisonem praeterea fiunt paralogi tiquoties conloctio tum copulativa, tu dri functiva,nuac terminos,nue ipsas copulat disungitue propositiones .ut quaecimq; sunt duo, tria , sint ρ ria,atq; imparia,at quinq; sunt duo,stiria, quinque igitur siunt paria parra
Igitur. J Modum,determinationem, determinabile,intes ligit. Vt quemcuns eJ Maior propositio in sensu ς'mposito est vera, minor iit sensu eomposito est falsa. Vt quicunPed Si particula nunc, construatur cum verbo sit, verus est iu sus si autem cum verbo didicit, sensus est falsus. spem quod.J Sophisma est compositi'nis, quia cx parte prSdicati, plura ponuntur, ad quae siubseelum reseri potest coriiunctim,& divisim: cvniunctim facit propositionem falsiana Tertio.J Fallax est collectio ex nomine malus. Nam in antecedente sumitur pro malo mori , in conseqtiente pro nial0 artis, hoc est in persectione. Si ablativus oculo ςonnruatur cum verbo ridiiii, sensu ςst con positus: & verus, si cum participio percustus, sensius est diuisius, & salsius. quaecunq;.J Accipiendo duo,& tria secundena c0mpositione, minor est yera,quia quinque sunt duo,& tria simul, se dum diuisionem autem falsa, quia quinque neque duo. neque tria sunt. De loco per accentum . . ' lAccentus, quem veteres Latini, autore cultri'. - tiliano, tenorem appellauere , a Graecis. προσωδια
item τονος scitur , a Prisciano definitur lex fue. regula ad eleuandam deprimendam ve syllaba rnius
348쪽
u in acutum,graue, P qui ex utrisque fit, circu exumi diuiditur. Porr) acutus ut Dioviedes tradit apud 1 Latinos incorreptis semper,isiterdum in productisoli tib s versatur. Circunflexus in his quae producuntur. Gratiis autem per sie nusquam consi stere in verbo ullo potest , sed id his i quibus circunflexus est , aut acu- tus, ceteras syllabas obtinet . Apud G cor aut cumiacutus in dictione tria loca obtineat. vltim v, penult
mu er tepenultimu,circunflexus quotlibet ollabarii sit dictis,non nisi peuultimu tenebit locvagitur ut
nulla vox sine νocali est,ita nulla me accetiGAc prini. inde recte quidam putauertit accentu 'eluti quimani vocis esse. Sed de accentu quidem hactenus plus satis, qualidρ apud Latinos pronuntiatio vocu iuxta accen tum regulas in totum propemodum abolita est, cuius tamen loco quantitassyllabarum perinde obseruatur, Fiunt autem per locum ab accentu sophismata tribus
modis .Primo,quando pro θ Dbs quantitate variata, artatur significationis,ut quicquid malum est,fugien dum est,pomuni autem malum est , igitur pomum fugiendum est.Secim , quido variatur ipsius ollaba aut aspiratio, aut orthographia,ut Ad aram uni si cra,atqui ha porcorumstabulum is cxnde illud ovidi, Immunda cura fidelis harae, cir illud item Ciceronis. Ex hara producta,η5 schola igitur adporcorustabulamui sacra. Tertis, quando dictio aliqua interim
dividitur, interim tota manet, ut quicquid inuite', coacte fit,vinum autem sit in vite,ergo vinum sit co Ete. Ceterum de loco me modo per accentum, .Eristo
349쪽
his,qu sunt sinescriptura. scripturis autem Opoe
matibus magis,quod in his scilicet accentum per re ras notas, est Iollabarum ob metri legem , accuratior habeatur obseruatIo.
AecenturJ Totum hoc caput partim ex Latmis,partim ex Grscis grammaticis est perspicuum. cum ait Caesarius esse evnflexum accentum apud graecos non nisi penultimani af sicere syllabam, id canonibus accentum apud Grecos Omnino repugnant,accentus enim circonflexus vltimam,&ρα nultimam syllabam aflicidi qua hunc locum mendosi maue mutilatum este puto,& sic legundu nisi ultimum vel penuutimum tenebit locum. ΤουθnοJ deceptatio est in nomine malum , nam prima longa significat pomum, breui, prauum Secundo Ara authore Varrone, quas ansa dicta est, quia sacrificantes aram manibus icnebant, sic etiam iurantes olim aram tenebant. Unde est illa nobilis Periclis sententias: sit in amicus usque ad aras.
De loco a figura dictionis. i ': Α Figura dictionis hic locus nominatur, s per eum gaicoque fiunt paralogismi, causam apparen . tia non aliunde habeant, quam ὰ vocis me dictionsis cum alia qualibet siue νoce, siue dictione cosiguratio-
nriboc est i planius dicum 2 cosimili dictionis cum asia qualibet dictione desinetia siue terminatione. c
video tame cur a quibusdam tam longὰ repetatur hoc. loco figurae domitis,qua a Geometris definitur magnitudo, quae termino ves terminis clauditur, cu secutam hanc desinitionem jura nihil commune cum tritione.
habeatiun similituito aliqua intelligi possit. Ex hoe
igitur loco captione ruuntur,quotio a umentatio- .
350쪽
Τ R AC T A A nem facta et constare ac recitese habere quis autumae smilitudine vocis hallutinatus, cummodi haec est.D scere es circa disciplisiam exacerhat exerceri circa Asciplinam est docereuiscere ergo docere est. ptio est per figuram dictionis. Figuratum siquide est passivum in activum, activum in passivu. xis exerceri cim ea disciplinam , ct actionis ct passionis expressiuuiis est. Quandoqnur exerceri esse potest ta imperso sis, : aquam passivi merbi modus infinitivus tu i ab impersonali acito a passivo passiosignificetur. Fiuntprae te irea secundum hunc locum parulogisentita ab Hiορυ- dicamento transitus si ad alterum , ut quicquid heri. ωidissi,hodie vides,atqui album heri midisti, alu sti
eis hodie vides.Hic transitus es a sulsantia ad qualitate.Similis huic argum latio est hoc modo.Picquid heri emistobodie comedisti , crudum beri emini , ergo crudum hodie comedisti. Atque id quidem en, quod cariqoteles his verbissignificare videtur. Quae autem
per figura dictionis inquit fiunt sophi ata . aeeitat
quando vel non idem ut lar interpretantur, ut masculinu foemininioν elsa minis1um, masculinimis vel quod inter haec est , nempe neutrum , alterum horum. I et rursus quale , quantum vel quantii quater vel f eiens , patiens , cst alia qnemadmodum hae prius dianisa sunt. Siquidem aliquid en, quod non est eorum, que sunt farere aut putiisse νocis figura videatur, ut valere, od qualitatemporius dicit , nempe sani talem cest erum,alere sanum esse quam actione auspassionem