장음표시 사용
351쪽
Hec fallacia est,quando una dietio est milis alteri terminatione, sed non significatione: ut si quis lic colligat poeta est primae insectionis , ergo etiam poema. Dictio hec quicquid,in antecedete GgnincaluibItaliam, album in minori significat qua Iitatem, di lica praedicamento in praedicamentum sit transitus suae auto J Ex tertio capite prinii libri elenchorum addit multos modos, quibus lisc fallacia conumttitur.
De loco , ab accidente. Sequitiatur loci, qui extra dictionem didrisi Ex his primus est, qui ab accidente dicitur. Is ratem G quemadmodum 9 Aristoteles tradio per quem captiones fiunt, quoties similiter quodcunque existi militur rei ct accidenti inesse. 2Um quia multa ei dem accidunt,no est necesse omnibus praedicatis, er cide quo praedicantur,omnia illa similiter inesse. Qui doquidem hoc pacto omnia ista eadem erunt, quemadmodum sopbistae dicunt: νt se Socrates in alter a Pimrone,Plato autem homo est,socrates igitur ab ho me alter est. Tale est Gr illud apud Aulam Gelliumso
pbisena, quod proponitur boc pacto, Quod ego sum, tu
mues ego autem Am homo u igitur homo non es. Item cst hoc modo. Homo animal est,animal autem genus romo igitur genus est. Ac rursus, Polycarpus en
homo, at rimo homo dif)stilum est ,pobcarpus igitur Lollabum est. Sanὰ haec est alia id genus sophismata
per accidens fieri dicuntur . Per accidens inquam, hoc est,per extraneum siue diuersum quodammodo aliquid,ut in quibus complexio orationis, eas gus cimo naturam sunt diuersitates, ad natura ipsam tra sulit. Aliud quippe est ,secundum maturam esse, aliud
352쪽
aliud secutam penso les accidetalispue proprietates, ut verbi causa,animal cum de hominepraedicatur essentialiter de homine dicitur: cu vero de animalig 'nus praedicatur , huiusmodipraedicatio essentialis non est,seed per accidens t nec cum de ea voce que est ho
mo, di ollabum praedicatuo propterea quod aliud en
i animal homo,aliud animal genus. Animal si quidem ritu simpliciter animal est,hoc est, tale animal, quod ructassub st Jecies communi ratione colligit catenissmi licet,quatenus Nita absolutam sentiendi vi predia
Etamgerant. Homo autem animal νna talium Uile. cierum, quae vitiae tali nempe absolutae rationalitatem
est dexteritatem Qert. Homo igitur non es simplicia ter animal ed tale animaLTale porro animal non est genus, e peries.Sed hec fortinis multo altius repeti
ta sunt, quam praesens institutisserata
Seqήιmmur Captiuncu Iea tractatae ad distinctionum significationum cuiusq;. vocis reseruntur' pertinet enim ad genus sermonis: sequentis vero captiones potius a rebus quam a genere sermonis sui iam dictum est orisitur. Is autem est. JEx hoc loco oriunt fallaces syllogismi,quoties similiter quid existimanius rei,& accidenti inesse na cu plura eidem sed diuersa ratione accidunt,si accidentia male ac com dantur, vitiosium sit argumetum. Visi Socrates in hoc
sephismate non sit distinctio uibstantis accidentis. Na est al. ter a Platone, secundum accidens, sed Socratos secundu cia sentiam est Itorno.Tale est. J In huius phisinatis Iutione, multos vehementer impeditos & occupatus suisse video.alis asserunt collinum esse,ut olim barbari sophistet loquebantur,non a distributo ad distributu:alij alias tenebrosa, excogitant turiones.sed his nugacisiimis omissis niigis,id quod res est dicamus cu sic colligimus,quod ego stam,tu no margo
353쪽
si in homo ergo tu no es homo, in maiore Ppositione pro- ponita Vie, alium a te elle, sectindu persong proprietatem, in minori vero ellentiam,& natura intelligimus quare Diosa intelligitur conclusio. Item hoc soluuntur hi duo. DIlogismi fallaces, quia mutatur genus suppositionis , siue significationis terminorv. nam a termino primae intenti i nis ad terminum secundi proceditur. Sed per accMens.) ratio huius est,quia omnis praedicatio,in qua prεdicatur teseminus secundae intentionis,de tormino prime est accidenta ria,ut animal est senus, homo est si ecies . septerea quoddsensus huius loci hic est.non eodem modo accipitur alaim
eum predicatur de homine, & cum subi jcitur generi, nam in hae praedicatione, homo est animal, animal sumitur pro re ipsa quam significat ex impositione,sed in hac,animal est genus,animal sumitur pro ipso vocabulo,quod testi rei est
pa sto a recentioribus nic loci s trucietur
tame hi hunc locum ab accidenti latius explicari a recentioridius hoc modo, isit aecidens,&id cui accidit videlicet resfubiecta,ct praeter haec attributum quae ita distingi ' λit ominibus magis familiaribus,ut accidens sit, quoa inediamini singi adicitur, res subiecta minor extremitas, attributi ma- , ior extremutar. Hinc paralogismus per hunc locu fi ri dissent, quoties vel medium, vel maior extrematas, vel minor extremitas in syllogismo non recte sumitidirMedium quidem,ut si ita arguatur, Cuiuslibet contraedictionis altera pars est vera ct accipio hic nunc verb m,cuiustibet,more istorum contra vim propria pro
tuo di fributivo, xt ipse dic ιnt, qualia sunt omnis nullus atqui Me propositio mo est lapis,est cMradi
ctionis alterapars,igitur haec pruinitio, homo in I sta, vcra est . captio es in verbo contradiationis asi .
354쪽
mendum nanque erat. Atqui baeepropositio homo est, ' lapis, est contradictior eo quod hic terminus in maiore solum νniuersaliter sumebatur. Maior vero extremia δε νtsi ita proponas . Omne animal substantia non est.omnis autem homo es animal , igitur nullus homo
substantia est. Hic caditio est in verbo substantie, quod in maiori ut oportebat νniuersaliter sumptu non est, propterea quod negatio ei praeposita non sit. Verum id
Basi bis pro arbitriostatuerunt,contra autorum oeeoru qui recte loqui didicerunt,con Detudine.Minor pom o extremitas,non recte sumitursita coteras Tialogi u. Nullum dextrum est miseru, iusibet autem hominis oculus es dexter , ergo neuter oculus hominis est ister.Hic oculus minor extremitas particularia tersumit in minore contra prescriptam secundi modi 'prima figurae legem , Quare ita assumendum erat cuium et autem hominis νtern oculus in dexter.
l NEC ramen. J Latissime patet hic fallatia accidetis nam compJectitur omnes syllogisitio in materia & forma vitiosos. Captis nam laic terminus contradictio: sbium sumiatur uniuersaster in maiore, debet aute totum esse mediunt in minore ,& non hoc totum aggregatum contradiction, altera pars. propterea deceptio pendet a termino medio. Maisr vero extremitasJ substantia maior extremita sumitur particul ariter in maiore,quia nota uniuersalis a*rmativa, distribuit terminum tantum immediate sequentena: at in conclusione uniuersaliter sumitur
- De loco ab eo quod est secundum quid, .
Definitur hie loeus ab Ari, tot per id, quuboc quidem simplicster dri r , istud A tem, Τμο-
355쪽
quoi nodo non praecipue. Q quomodo , inquit b se 1 est,uelsecundi locuni,velsi dum tempus, νel ad laliud,velsecundum aliud videlicet cum quod secundum pauem dicitur, pliciter accipitur . Itaque p i logismi secund9m hunc locum quatuor fiunt m dis . Primo in his , qua secundum loco dicuntur: H IApud Thraces quaedam gentes olita,ut Solinus autor est , recens natos cum fletu excipere , de fluctων dio pro sequi pium esse ducebant igitur pium est, pue peria deflere, ct funera gaudio prosequi. Sec do mhis quae sint secundum tempus rvt bonum est uti victu tenui cum gyrotamus igitur pliciter uti bonum di.
Item,expedit merces in mare proi cere, cum timetur aufragium, stitur: expedit proiicere merces . Tertio
in his , quae Dut ad aliud j Ῥt diuitia male utentibus non sunt bonae , ergo diuitiae bona nonsunt cum tameni ipsae mi diuus Ambrosius ait 9 virtutum finsermmenta.Quarto autem in his quae sunt secundu aliquid ut Aethiop r dentibus albus est,igitur albus est . Fr terea cum ex diuisis coniiunctum infertur, hoc pacto, riseus bonus est,ct idem citharoedus Coriscus igitur bonus est citharoedus. Ecto autem vita botius set, non arte.Huiusmodiparalogimus per hunc locum factus esse intelligitur. 1
Desinitur. J Techna ex hoc Ioco struituri quando id quod
particulariter, siue secundum partem in antecedente sumitur, in conclusione sumitur uniuersa Iiter & secundum rotum. talis non est rara collectio quoniam a pat liculari uno: d universale non est sitnia consecutio, ut diuitie malo utentibus ob uni magis sit alii prosunt, ergo diuitiae malae sunt bcinctium est apud Tribalos populos patrem sacrificare: er-
356쪽
go id ubiq; honestum. I apud Thraces.J..Historia haec ostapud Pomponium Mela,secundo capite secudi libri: staclud lugentur apud puerperia,natiq; defientur,sunera contra se sta suns,& veluti sacra,cantu deflentiir. Huius rati', yt existimo, 'st, inia ut plenius ait, existimabant vel 9ptim una cc se non naici, vel natos statim emori. Vide Plinium primo capite septimi libri. Suundo in his. J Huius loci multa exempla sunt apud Aristotclem in fine ult. capitis secundi libri Topico. Vmmum sunt instrumentae se Arist'. viii cap j lib. Ethieo.fieri non potest ut non Deile fit, ut is res agat pre-Flaras,cui facultates desunt .
' i De loco ab igii prantia Flenchi. . . Per ignis iam Eleuchi, sue quod idem est, per in . scitiam redargutionis, fiunt paresossint, quoties omittitur aliquid eorum,que ad orationem H Aristoteles ait hoc est, ad ipsius Elanchi definitionem requirutur. Definitur autem ab eodem hoc pacto, Elenchus ei contradictio unius er eiusdem non nominis, sed rei, est nominis non ononimi, sed eiusdem, ex his quae data sunt
ex necessitate, non connumerato eo quodHis princia
pio,ad idem, secundum idem, similiter, per ide tempus. Qua quidem definitione certum est nusquam ab Aristotele longiorem facta esse, idque cui reor9 propter sophistarum importunitates , Quapropter disingulas eius particular latius explicare. atque distinguere necessumfortassis iuerit. Quandoquidem in ea quaedam Iosim simi tantum cause ponuntur, quaedam ob contradictionem olum, q'aedaim etiam ad νtrunq; spectat. Dilogismi causa ponuntur,patetim ex his quadata sunt ex necessitate, partim, non connum ato est
357쪽
seeundum idem militer, per idem tempus rarinis haec autem ad utrunq; reliqua pertinent. Porro parra Agi siqui per hunc locum fieri cosueuerunt, hocpracipue peccant,' ex quatuorpostremis aliquid omittitur. Vnde or quatuor quoq; modi assignantur. Primus,cum omittitur particula ad idem, ut decem sunt
dupla ad quinque, O non sunt dupla ad sex: eryo de rem dupla sunt , ct dupla non sunt- Similiter se quis
Socratem inter duos locatum, idcirco pron et inum dextrum esse or no dextru. Secundus modus quando omittitur particula fecundu idem , ut hoc es dupli secundum longitudinem , non est duplum siecundum latitudinem: duplum igitur est, est non duplum , aut siquis oculum nigrum esse dicat, et no nigrum: propter. ea quia id quod circa orbem ipsius Oculi is,qui medius pupillam tenet album sit, ipse vero orbis niger spectetur. Tertius,quando omittitur particula semiliter, ut cognosco Socratem, est eundem no cognosco eniente, igitur cognosco Socratem , ct eundem non cognosco. Quartus Nero , quando omittitur particula per idem
tempus is quis Socratem proponat siedentem, O nosedentem, ad diuersa tempora resticiendo.
Per ignorantiam. Hsc sallacia comittitur, csi aliqua par εcula finitionis elechi oniittiturina cicchus est coclusio opposita alicui propositionu cocosi tu in syllogistino, u in modo,& figura coclusione colligebant.syllogismus vero clechi est syllogismus,qui ex oppolito c6clusionis cu altera propositio, ' ne colligit oppositu alterius,scontraria vel contradictoria. - s idem desinitione. J Locus est apud Aristotelem iij.cam pruni libri Elenchorum, nunquam ab Aristotele data ςxistimo finitionem tam tenebrosam cum tamen ipsa prς pi-- iat omnem finitione perspicua esse oportere, datur Crum'
358쪽
l i discendi causa nec ex tot partibus copactam. sed pia in Ari- i stotele tot particulis in hac sinitione. usum , ad explodedasi oesolum sophistarum cauillationes. Est cohuradictis. Hoc est conclusio contr. adictoria alicui prsmissarum sed eiusd . J Scilicet stibiceti&predicati. &secundu nomen & seciuidii rem vi liomo, homo. non omnis sed rei. no satis icit esse eande voce, sed oportet eando rem esse per voce significata. Et nominis. Oportet elenchu contia dictioinc es c, non eiusde nominis synonimi, sed eius do secundu voce. Ex his quae data sint. J Hoc est cocessa ab aduersario .Pon connumerare. J Non accepto qsito ad s/llogismum demolirationis. Ad i Em.J Respectu eiusdem. Similiter. t dictio codem odqaccipiatur. Per idem tempus.J Ut dictio secundu diuersum te pus no accipiat, c terδ latis dilucide a Cpefario explicatur. O l contradictionem. JHoc addit authore Aristotele qui ait,dico aut opponi eiusde de eode no alit aequivoce,& qu Scuque cetera contra sophisticas determinati imus importunivaleS.
De loco a petitione principij. In principio petere, est id, quod ad demonstrati
nempropositum est,ponere di accipero confessam. In principio igitur petitur aliquid, cum eius adhuc d . sederatur demonstratio, quod tamen νς confessimi accipitur. Vnde oe ab AriHotele definitor secundo Triorum anastticorum volumine hoc modo , Petere in
quiυ id quod est in principio, est ostendere quicquam
per i quodperseipsum manifestum non est, quoa pro fecto σι propositum non ostendere..Accidit autem moi dis quatuor. Primo, quando asyllogista est' incollectialis ratiocinatio fuerit. Secundo, quando id quod sumni tur , ignotius eo est , quod colligere volumus . Tertio, quando quod sumimui, sque ignotu est, atque id qhodii conficere volumus. Quarto,cum posterius sumi radit Monur dum id, quod riui Caterum prater hos
359쪽
sunt alij quatuor modi , quos octauo libro Topic rum suem auctor recensent. Primus, cum quod pini lariter demonstrandum est, νniuersaliter quispinul uerit:νtsi quis nolens probare, hirariorum eandem esse disciplinam,ponulauerit idcirco omnium oppositorum eandem esse disciplinam. Secun us,cum quod uniuersaliter est ad ostendendum propositum,pamculariarier ab aliquo petitur: veluti si de omnibus contra sese
propositum eji, de aliquibus solum quispiam postulet.
Tertius vero,cum quis diuidenspropintura petit: Ny cum oportet quempiam coniunctim ostendere medicinam sani o aegri esse, istum utrunq; postulet sed sm,atque Misimi verbi causa , Est ne medicina sani l P rursus, En ne medicina agri e atque idem dehine ita a umentetur, Medicina sani est, et medicina item aegri est, igitur medicina sani est. item aegri , Quam tus demum, cum quis eorum qua ex necessitate se inuicem sequuntur,alterum petit: vis cui propositum est ostendere,quod diameter es incommossurabilis late quadrati,is assumat,quod diametro latus incommemrabile es .
In pristapis. J Haec eaptio committitur,quando ntecede non probat consequens quia id quod tanquam nianifestum N perspicuum sumitur , que ignotum est , atq; id quod probanduita,ut si quis ita colligat,sunt qui aduorsa nobis vestigia figant,ergo unt antipodes. Primo qu G.J Et omnis libitio est animal,nullus homo cst equus, ergo nullus homo est animal Secundo quando. ut Pythagoras docuit animas in
diuersa migrare corpora, ergo eius assertores non erant. Terris quanA. Jut anima equi non remanet separata a corpore,ergo nec anima bovis, ad arto. JUt homo est capax disci
plines& ergo animal rationale est capax disciplinae.
360쪽
T R A T A T V d. X. Io I De loco a consequcnti . A Consequenti locus dicitur, quemadmodum. Armoteles tradit,quoties propter consequens redami gratio sit,νt si quis petat consequentia conuerisqxa in ii eouertitur minim8. Exempli gratia, si quis, quia hoci ex necessitates, illud est, idcirco putauerit, quia illud sit, alter u quoq; ex necessitate esse. Undect deinceps,que propter opinionem ex sensu sunt, hoc modo pleruq; fui. Hinc epenumero id quod iei est,mel esse suspicantur, eo 'flavus color νt fel, ita et mel quoq;
consequitur.QRapropters quis ita argumentetur,hoc mel est,igitvrflauum,rectὰ quidem sequiturrat contra non rectrisi hoc modo,Hocstauu est,igitur mel est. Huius asit loci,ali' duos,alij tres satiιut modosais his primus est,quoties quis, i ab antecedete ad conseques re ctὰ sese habet consequentie ratio,ita 8 contrario a cosel quente ad ipsum antecedens firmam si iliter atq; constantem cosequentia vim esse existimauerit vis animal est,homo est,igitur si homo non est,animal non en. Secundus,quoties facta consequentis,ab abolitione antecedentis credit aliquis consequensperaeque aboleri pse,misi homo es, animal est , igitur s homo nones, animal non eri. Tertius vero modus est, quoties excommuniter accidentibus per id, quod consequens
esse salet, volumus ostendere id quod praecedit: τι qui: insanus est, in Datudinem fugit, Democritus a , lem in solitudinem fugit, igitur Democritus insanusi est. Dicitur autem per consequens, quoniam confe-
quitur infanum esse, tu solitudinem fugere, Nerum. in tamen non conuertitur . 'Non enim se quis fugit in . - i x λω