장음표시 사용
61쪽
subsistentiam essentialem. Ratio esse potest, quod Suppositum& Persona, etiamsi cum subsistentia modali concretes includant naturam , primo tamen videntur institui ad insim uandum modum complentem, de secundario naturam. Recte ergo eorum abstracta maxime appropriantur subsistentiae mo-dali, eamque solam abstracte significant.
Natur u- 6. Natura etiam variis acceptionibus obnoxia est. Ve
fificat et sussieit hic eas memorasse quae ad praesens institutum o η'mi' Frequentissima & maximh usitata Naturae significatio ea est, qui denotat rationem cujustiis rei metaph: iee abisse tractam e ut humanitas dicit naturam hominis, materialitas naturam materiae, &c. Appellatur etiam Essentia, DidAM, Ratio formalis,dc Forma solius. Differt Forma physicas quae vocatur forma partu ut includens ab incluso, sive ut totum a parte. N.turae enim haec acceptio amplior est, & non tantum formam partis, sed & totam entitatem illius substantiae abstracte sumptam cujus natura esse dicitur, complectitur , nimirum totam tam stabsistentiam fundamentalem,quimnaturam energeticam. Subsistentia enim fundamentalis est pars naturae totius, in hac lata acceptione, quatenus pro forma totius sumitur, alteramque ejus partem, quam energeticam dicimus,sustentat. Videtur Clariss Suarius frequenter, si non semper, in Disp. 3 . hoc sensu Naturam accipere. Sic enim sect. a. n'. 3. definit , Igitur Naturae nomine intelligi-mae singularem subam iam eontinentem integram ct eo Ietam
essentiam individui seu supposit in abstracto sumptam, quae a Metaphi eis diei soleifrma totius , ui est hae humanitas constans ex hae anima, hoc eo ore, seu his earnibus ' his bilibus. nauera- . Ex comprehensiva hac descriptione quis facila putet,
here t tam nihil superesse reale in substantia concreta quod in ea non includitur : Verum minutulum quid superest, nempe modus quidam hanc naturam abstractam in ratione entis concreti complens. Estque ipse terminus praecisus in abstractione naturae, quique conceptui abstracto additus eundem concretum denuo reddit, ut infra clarilis patebit.
Natura di- 8. Natura in lata hac acceptione dividitur in subsisteriti- .isei. frandamentalem, & naturam energeticam. Illa enim ad his Thh. n turpe, uon ad modum adventitium, ut praeter causam rechisedes. rejicit Suarius, spectat. Nam esse per se est de essentia,
62쪽
Cap. II. Nisura.de consequenter de natura, substantiae. Atque hinc evidenter constat subsistentiam quae naturae comparatur ut ei contradistincta non esse subsistentiam fundamentalem, sed adventitiam : maximaunqqe inde ortam esse in hac parte Metaphysicae confusionem dc obscuritatem, ob defectum hujus distinctionis. .Quo respectu hoc oneris in me suscepi, ut, si qua post , nodos hinc oriundos extricem. Verum subsistentia essentialis non tantum opponitur adventitiae sive modest, sed & natarae nergeticrum. Illa enim constituit substantiam in ordine ad esse proprium, haec in ordine ad operationem. Natura haec definitur internuin si tantiae principium, a quos a-mtiates ct operationes essentiales pro citae dimanaaet. Duo enim sunt principia esseptialia cujusvis substantiae, quae abstrahuntur a iupposito. nqmine naturae sive formae totius , videlicet subsistentia fundamentalis, & natura energetica. Residuum hujus abstractionis est modus naturam dictam ad substantiam completam terminans. Quare duae partes essentiales sunt cvjusvis suppositi creati , D tertia quae ad essentiam non spectat, sed itantum naturam modificat & complet. p. Duae p3rtes essentiales inter se differunt ut .duo inadae- Disserunt quati conceptus, saltem ratione cum fundamento in re distincti. Non enim perpetuo necessarium est, quae distincte consi- eoiis. derantur realiter distinguantur : sed hoc tantum requiritur, ut sit lassiciens fundamentum in natura cur intellectui nostro(habito respectu ad ejus intelligendi modum per inadaequatos conceptus ) tanquam objecta distincte consideranda propo-n ntur. Dico igitur in stubstantiis perpetuis, ut in Angelis,
in anima rationali separata, ut in materia prima, non opus esse ut subsistentia fundamentalis de natura en*rgetica sive realiter sive ex natura rei inter se distinguantur. Suffcit enim ad distinctam tractationem , si ratione cum fundamento in re discriminentur. Vertim in compositione physica mutabili realiter distinguuntur. Forma enim physica vel
separabilis est a subsistentia materiae, ut anima rationalis , vel corruptibilis, ut forma materialis. Fateor animam rationalem tam subsistentiam fundamentalem quam naturam energeticam in sua entitate includere, & consequenter separatam a corpore elisistere posse : verhm formam materialem
totam ad partes naturae speet re, & fundamentali destitui C a subsistentia
63쪽
subsistentix propria et, nec separatim stare posse. quin in unomento separationis perire. Forma ergo materialis non tan-thm ut inadaequatus conceptus, sed & realiter a subsistentia materiae fundamentali distinguitur , & consequenter haec distinctio naturae in inadaequatos conceptus modo realis est, modo rationis cum fundamento in re. Atque haec de distinctione Naturae. Ferer se io. Esse per se variis quoque modis accipitur. Ego tan .vFie sidi eos qui ad hanc rem aliquo modo spe stent persequar.
aliquid dicitur esse per se quod divisum sit ab omnibus aliis. Hinc enim si sit substantia, eo quod separatur ab omni alia, est in se & per se ens completum. Subsistentia
modulis hoc respectu vocetur ens per se, quod alteri non unitur. Non contingit Accitantibus sic esse sola, imo nec naturae energeticae substantiali. Perpetuo enim assiguntur ali-evi subsistenti, ceu subjecto, in quo inhaereant & sustententur. Substantia vero quaelibet ab omni alia separari ae seorsim ceu ens completum stare queat. Haec statio sola, sive divisa ab omni alia natura, per resultantiam quandam substitentiae modalis rem terminat, modificat, & complet. Secundo, aliquid
dicitur per se quod non inest in subjecto ut accidens. De hoc genere perseitatii, s ei enim voce ad esse per se significandum utuntur Metaphysici) Suarius Disp. 3 a. .n'. a . sic loquitur , Uno inquit, modo sumitur Oper se, ut dis inguit eontra, aerideas, o opponitur modo est, x in alio proui est deessentia aecidentis eis in hae sensic et erum et substantialem exs-stentiam non esse indisserentem ad hune modum perse, sed per in
tam essentia Ilier eo fiui, lic. Reeth quidem monet Suarius, non inesse in alio ut accidens esse qualemcunque modum esssendi per se. Verum ubi dicit per hunc exsistentiam substantialem essentialiter constitui, opus est limitatione. Sufficienter enim constituit substantiam transcendentem sive analogicam, sed non praedicamentalem dc univocam. Etenim forma materialis hoc sensu est substantia, caret tamen subsistentia fundamentali de proprio, dc quam habet ri materia mutuatur, nec est in maxime proprio sensu per se. Aliter enim aeque esset per se ac est anima rationalis. Tertio, sumstur perstitas pro fundamentali ratione subjectiva cujusvis
sub antiae, quassi suffciens tui oc rerum in se inhaerentium
64쪽
fulcimentum sive sustentaculum. Atque hoc sensu sola natura substantialis univoce sic dicta est per se, sive subsistit.
Subsistentia autem modalis non est hoc modo per se, sed tan-thm non inhaeret in natura ut accidens in .subjecto, ut ipse Suarius propemodum fatetur, L. f. n'. ao, a I, &c. Ubicunque vero in posterum de proprio esse per se & sine distinctiuo loquar, de hac perseitate ut de maxim3 proprih dicta accipiendum est. ii. Adhuc superest distinguamus terminum LModus. Plu- Aredi
res ejus acceptiones Suarius recitat Disp. .LI.n'. I .quae apud authorem videantur. Ego distinguo modos in assicientes, unientes, &. terminantes sive complentes : quae genera videntur es termis praecipuos, si non omnes, modos ad Metaphylicam spectantes nantem.
complecti. Modi assicientes sunt qui realem aliquam naturam sive entitatem suo subjecto adferunt, eaque idem assiciunt sive modificant, nempe illuc quoquo modo disponunt seu coaptant ad suas operationes. Dividuntur hi modi assicientes in substantiales, & accidentales. Illi non disserunt a naturis substantialibus energeticis modo memoratis, neque hi. naturis accidentalibus sua subjecta quoque ad operationem disponentibus.1 a. Modi unientes sunt vel essentiales, ut inter materiam Modiam. & formam ; vel accidentales ex parte unius termini, ut inter subjectum& accidens, vel accidentales respectu utriusque termini,ut unio partium elementariarum in minto,unio partium integrantium in toto integrali: punctum continuativum huc
quoque referri potest. De his nihil hic ulserius exspectandum, cum infra fortasse de iis plenius dicendi occasio se obtulerit.
13. Mddi terminantes seu complentes naturam abstra- Maei teris eham nullam plane novam subjecto quod modificant natiuiam miRantei.
adferunt, praesuppositam tamen modificando complent & tet- minant. Atque hoc sensu admitto subsistentiam modalem esse modum substantiae eam complentem & terminantem. Si cui placuerit hoc sensu Clariss. Suarium (nisi in locis in quibus ex professo sustentationem naturae substantialis attribuit subsistentiae interpretari,facith viderit me ab ejus sententia haud imagnopere recedere , & similiter in locis ubi sustentationem naturae adscribit subsistentiae, si eum intellexerit quasi docutum de subsistentia surdamentali,me quoque illi haud di culter conciliaver t. c 3 IAM Porro, i
65쪽
in Natura subsanitatu Cap. III.
AMi - i . Porrh, qui velit attenth considerare Suarii Disp. r. de te rei of distinctione modali, aliosque locos in quibus de Moses agit, se ' us' dissiculter collegerit, eum modos assicientes sui suis modis terminantibus majorem conciliet gratiam ) con- iniis prope Metaphysicae eliminasse. Ob quam causam mihi aequum justumque visum est hosce modos ab invicem distinguere, & unicuique suum jus reservare, ut de alterutro liceat, di opus fuerit, distincte tra stare. Quanquam enim naturae energeticae substantiales & accidentales realiter idem quod hi modi assicientes significantri alia tamen earum conside- Tatio est quatenus naturae dicuntur, alia quatenus modi. Secundum illam respiciunt operationes ad quas destinantur secundum hanc, dependentiam a subjecto quod modificant.i Nam hi quoque modi etiamsi adferunt subjectis entitatem
sive naturam realem, eimque operativam , ea tamen quo
dammodo implexa & involuta est in entitate subjecti e quo dimanat, dc in quod ceu in ubjectum recipitur, idemque
denominat, estque entis entitas, nec diutius manet qu im a suo subjecto sustentatur. Merentur itaque hoc respectu suam confiderationem ut modi ; de consequenter debitam distinctionem a modis terminantibus, ut eorum Tatio modalis duistincth expendatur, postulant. Atque haec de horum terminorum dictinctionibus.
inaesio, An Natura substantialis in Do conceptu ineludat euessentiam sundamentalem.
Naturam I. Iximus suprii, Subsistentiam recte distingui in funda-o sub iste mentalem, & modalem et, & illam includere persei-: . m Rima propria vocis significatione, & spectare ad
illim . partes naturae , hanc addere terminum concretionis & complementi, nimirum modum standi divisim, sive statum divisum, in se & per se seorsim completum. Hic ulterius iubsistentiam fundumentalem prosequimur, eamque naturae substantiali vindicamus. ClariC. noster Metaphysicus, deceptus fortasse
66쪽
Cap. III. includat Subsibientiamfundamentalem. T ;
fortasse s ut suprii insinuavi I ambiguitate nominis Subsistentiae, & Perseitatis, perplexe de hac re loquitur. Aliquando perseitatem naturae iubilantiali asserere videtur, aliquando eam eidem aperte negat. Prima enim ejus naturae descriptio, supra recitata, vix aliter intelligi potest qu m ut includens perseitatem in ratione naturae. Ait enim includere totamentitatem substantiae singularis abstracte sumptam. Videtur itaque naturam a suppositio eo distinguere, quod illa abstracte,
a. Verlim articulo sequente eos refutat qui putant Natu- Suariis h. ram & Suppositum tantum differre in modo considerandi, tentia. abstracth 8c concrete. Quare necesse est eum aliter intelligamus: & quidem dupliciter mente aut horis aberrare licet. 1. Si loco naturae substantialis, essentia sive formalis ratio
ipsius suppositi, qua suppositi, nempe Suppositalitas, sumatur. Hanc enim per Naturam non intendit suarius, sed essentiam substantiae cum suppositalitate in eodem supposito conjunctam. a. Si putet naturam suppositi abstraaam, . ter-m no concreto ratione tantum differre. Quanquam enim dantur abstracta quae . suis concretis tantum ratione discrepant, ut Deitas a Deo : sunt tamen alia quae eX natura rei distinguuntur , ut natura substantialis creata a subsistentiae cum eadem concreta : de quali abstractione Suarius intelligendus est. Sed cur nequeat intellectus totam substantiam creatam abstrahere 3 Respondeo, quia in creaturis terminus silve modus quo substantia fit concreta est ens reale, natura ex parte rei distinctum. Si ergo naturam abstraxeris, necesse est hunc terminum reddentem substantiam concretam praecidas. Cum igitur iste terminus nihil aliud sit nisi modulis subsistentia, sequitur naturam abstractam substantiae non includere eam subsistentiam. Atque hoc sensu & huc usque
3. verum ubi ille passim ita de hac subsistentia tractat,
quasi nulla esset alia fundamentalis & ad partes naturae spectans, ab eo plane desideo. Non quod negem dari subsistentiam modalem, quae s ut a Suario frequenter exprimitur u est modus, terminus, appendicula, & complementum
naturae, quaeque nullam entitatem planh novam ei adfert,
sed praesuppositam de novo modificat, & modificando aliter complet
67쪽
complet sive terminat: fateor,inquam, dari talem subsistentiam in omnibus substantiis creatis occompletis a natura earum
ex parte rei distinctam ; atque haec omnia similiter docet ipse Suarius. Verum ubi huic subsistentiae esse per se in maxime
propria terminorum significatione adscribit, adeoque naturae negat, cogor ab ejus opinione recedere. Ne videar autem praeter causam 1 tanto viro dissentire, paucis conabor persestatem proprie dictam sive subsistentiam fundamentalem naturae subitantiali asserere. Sic igitur procedo.Aefutatur. . Quod primo contrahit ens ad substantiam, primoque eandem & maximh distante atque radicali differentii ab accidente distinguit, spectat ad tantiam substantiae: Sed esse
per se (eo sensu quo includit negationem sustentationis ab alia creatura ) primo contrahit ens ad substantiam, & maxime radicali maxim eque distante differentia si accidente distinguit: Spectat ergo ad essentiam substantiae. Maior pro- Pigerentia batur ;,Quia differentia quae contrahit genus ad speciem,eamque priuio distinguit 1 specie opposita omnibusque aliis,eam etiam constituit. Nam differentia, ut est divisiva generis, ita est constitutiva speciei ; & constituere nihil aliud est, nisi esse internum principium quod primo ae radicaliter dividit sive distinguit rem ab omnibus aliis. Ratio enim rei in qua fundatur negatio radicalis speciei oppositae est forma possitiva sive constitutiva sutipsius. Fateor dari differentias acciden- Esse perse
simiam itales , sed eae non distinguunt species: dari quoque proprietates, quae species quidem aliquo modo discriminant , sed non primo & radicaliter. Solae ergo differentiae essentiales contrahunt genus, primoque & radicaliter distinguunt species. Hinc definitio quae explicat naturam sive essentiam cujusvis rei constat ex genere & differentia : genus autem est pars essentiae communis , differentia vero principalis &specifica. Ea ergo ratio quae primo & radicaliter distinguit substantiam ab accidente est de essentia, sive est differentia essentialis substantiae. Et sic probatur major. . Ad minorem quod attinet , Certum est esse pers cou- trahet ens ad substantiam. Quamvis enim non inhaerere in
subjecto, quoad essentiam plene constituto, contrahit ens ad substantiam transcendentem ; non tamen idem contrahit ad genus univocum, nempe ad substantiam praedicamentalem ;
68쪽
& consequenter non est sufficiens differentia ad hanc entis contractionem. Este autem per se ( quatenus per ilia verba negatur sustentatio ab omni alia re creata ) sussicienter contrahit ens ad substantiam praedicamentalem. Cum enim e pers in hoc sensu non tantum includat negationem inhaesionis in subjecto prius constituto, quae est essentia substantiae ranscendentis, sed etiam inferiorem disserentiam, nempe negationem sustentationis ab ulla creatura , necesse est contrahat substantiam ad speciem aliquam subtranscendenter: sccum nulla sit alia ad quam per istam disserentiam contrahatur praeterquam ad praedicamentalem, necesse est ad hanc illam contrahat. Etenim de substantia transcendente qua tali dici nequit, eam sustentari a nulla creatura , forma enim materialis est talis substantia, interimque a materia sustentatur :multo minus idem affirmetur de Accidente. Soli ergo substantiae praedicamentali esse per se in hoc maxime proprio sensiucompetit.
6. Altera pars minoris, Substantiam primo & radicaliter ab Accidente distingui sua perseitate essentiali, illustranda &confirmanda est. Ex eo autem hoc evincitur, quod differentia, quae contrahit ens ad substantiam transcendentalem, in nonnullis convenit cum accidentibus. Non enim includit negationem sustentationis ab alia creatura , atque hoc ipsum accidentibus commune est. Dices, naturam substantiae transcendentis potius consistere in eo, quod non inest in subjecto ut accidens. Sic enim supra cap. I. ex Aristotele definitur.
Respondeo, dupliciter aliquid dici inesse in subjecto, vel ut in subjecto complete prius quoad essentiam constituto dc terminato , vel ut idem constituens, uniens, aut terminans. Priore modo sola accidentia sunt in subjecto, posteriore, rudimenta quaedam substantialia , ut unio substantialis, subsiste tia modalis, forma materialis. Quae quidem inhaerent in subjecto, sed non ut accidentia, nempe non in subjecto prius complete constituto & terminato: sed ita insunt, vel ut subjectum contrahentia ad speciem, idemque constituentia, velut individua substantialiter complentia, terminantia, aut unimentia. Quae nullis accidentibus competunt. Interea loci haec rudimenta substantiae hoc habent commune cum accidentibus,
quod sustentantur a subjecto creato, & non per se sive suo
69쪽
Aa Natura sibi tantialis Cap. III
matte suffulciuntur. Horum ergo entitaS neque primo neque radicaliter ens ad substantiam praedicamentalem contrahit. Cum ergo nihil praeterea superiit quod hoc gnaviter
perficiat, nisi ista forma positiva perseitatis, in qua fundatur negatio sustentationis ab ulla alia creatura,sequitur eam solam primo & radicaliter contrahere ens ad substantiam praedica, mentalem, & hanc essentialiter constituere. Sh ntra T. Dices, e X hac sententia naturam substantiae in genere naturam compositam esse, nempe ex subsistentia fundamentali & nauesse s p - energetica : necdum satis conliare cui parti compositi onis contractio entis ad substantiam primo & radicaliter debeatur. Nam certissimum est naturam energeticam non.
minus essentialem esse substantiae quam subisistentiam fundamentalem. Respondeo, distinguendam esse naturam sub- interpe- stantialem eam quae in perpetuis, ab ea Mae in rebus caducis .i is , deprehenditur. Haec enim realem compositionem admittit, illa minime. Natura equi componitur eX natura materiae dc natura formae equi: & haec naturae totius pars ab illa realiter differt ; haec destrui potest illa manente : ut in generationem in ea, & corruptione corporum quotidie cernitur. Certissimum ergo ch. est, eam naturae partem quae caduca est destitui fundamentali perseitate, & non esse in maxima propria vocis significatione naturam substantialem. Quare anima equi, quia caret fundamentali subsistentia, non contrahit entitatem equi ad sub sistentiam in genere, sed a natura materiae, quae subsistit, eam . sic contrahi praesupponit. Patet ergo in hisce rebus rationem quae primo radicaliter contrahit ens ad substantiam esse BFelialem fundamentalem. verum in naturis perpetuis, quales sunt Angelorum, animae rationalis, 3c materiae primae, perinde est sive dicas, eas primo contrahi ad substantiam virtute Pseitatis, live naturae energelieae. Etenim in perpetuis natura siimplex est, neque subsistentia fundamentalis . natura energetica realiter aut ex parte rei discriminatur. verum vel de his recte dicitur, contractionem entis ad substantiam spectare ad conceptum perseitatis, non ad natu
ram esse eticam. E sit enim haei perprumtuae naturae non componuntur ex partibuS ex natura rei diversis, recte tamen dividuntur in inadaequatos conceptus ratione cum fundamento
in disti istos. Hi inadaequati conceptus jam habent suas objectivas
70쪽
'Cap. III. includat Suidbientiam dameelasim. Is
objectivas rationes in intellectu fatis diversas. Si ergo de his
quaesiveris, an contractio entis ad substantiam praedicamen talem spectet ad conceptum subsistentiae fundamentalis, an ad conceptum naturae energeticae, conspicuum est spectare ad illum, non ad hunc. Natura enim energetica Ange ii sub hoc nomine, sive sub hic ratione Objectiva, non respicit neque considerat contrictionem entitatis angelicae ad esse per se in praedicamento substantiae, sed ejus coaptationem dc destinationem ad operationes. viare contractio entitatis Angeli ad peper se pertinet ad conceptum subsistentiae, non naturae energeticae: quanquam hi conceptus ex parte rei non distinguuntur, ut dictum.
8. Haec sententia porro confirmatur ex comparatione inter inphae timst duum generum naturarum compositarum, quorum alterutrum corruptibile est, sed diversimo . Ex ipsa enim diversitate corruptibilitatis argumentum deducitur. Naturae quae componuntur ex duabus pluribusve essentiis separabiliter unitis, in se hssentibus suam fundamentalem perseitatem, obseparabili taetem duntaxat partium componentium corruptibiles sunt, partes autem separata: perpetuo manent: ut ani-m rationalis & eorpus humanum si separentur, homo interit , sed partes in quantum habent in se fundamentalem rationem essendi per se, neutra corrumpitur,sed ambae perpetuo manent. E contra, in iis quae componuntur eX una parte quae
est per se, & altera quae non est per se, sed sustentatur in de apriore, non tantum corruptio sequitur ex separatione horum
principiorum, sed & pars quae caret propria perfritate ipso
momento separationis pessundatur : ut natura materiae per se est, natura autem formae materialis est per inhaerentiam in
materia ; quare, facta separatione, illa permanet, haec plane desinit esse. Hujus differentiae nulla ratio assignari potest, nisi quod illae, nempe anima rationalis, in se contineat talementitatem quae per se sive suo marte se sustentare queat: haec vero, scilicet forma materialis, opus habeat fulcimento in quo & quo sustentetur, & sine quo ne ad momentum superesse possit. Dices, contrarium potius hinc sequi. Eo enim quod forma materialis sit substant ia, & non sit per se, infertur ipsum esse per se non esse de essentia substantiae. Respondeo,
formam materialem esse tantum substantiam transcenden-D a tem,