장음표시 사용
271쪽
AENEIDOS LIB. IX. 259 Increpuit; sequitur clamor, caelumque remugit. Adcolorant acta paritor testudine Volsci; 505
Et lassas inploro parant ac Vellere Vallum. Quaerunt pars aditum, et scaliS B Seendero mUPOS, Qua rara est acies interlucetque corona Non tam spissa viris. Tolorum effundere contra Omne getius Teucri ac duris detrudere contis, 510
Adsucti longo muros defendere bello. Saxa quoque insesto volvebant pondere, Si qua
Possent tectam aciem perrumpere, Cum tamen Omnis Ferro iuvat subter densa testudine cnSUS. Nec iam sussiciunt. Nam qua globuS imminet ingens, Inmanem Teucri molem Volvuntque ruunt IIIo, Quae stravit Rutulo8 late, armorumque reSolvit egmina. Nec eurant caeco contendere Marte
Amplius audaces Rutuli, sed pellere Vallo MisSilibus certant. 520 Parte alia horrendus visu quassabat Etruscam Pinum et fumiferos infert Megentius ignis; At Messapus equum domitor, Neptunia Proles, Roscindit vallum et scalas in moenia POScit. Vos, o Calliope, precor, adSpirate canenti, 525 Quas ibi tum ferro strages, quae funera TurnuSEdiderit, quem quisque virum demiserit Oreo; Et mecum ingentis oras evolvite belli. Et meministis enim, divae, et memorare poteStiS.J
Turris erat vasto suspectu et pontibus altis, 530Opportuna loco; summis quam Viribus Omne8EXpugnare Itali summaque evertere opum ViCertabant, Troes contra defendore SaXis Perque cavas densi tota intorquere feneStraS. Princeps ardentem coniecit lampada Turnu8, 525
Et flammam adfixit lateri; quae plurima Vento Corripuit tabulas et postibus haesit adesis.
Turbati trepidare intus, fruStraque malorum Velle fugam. Dum se glomerant, retroque reSidunt In Partem, quae peste caret, tum pondere turris 540 Procubuit subito, et caelum tonat omne fragore. Somineces ad terram, inmani mole Secuta, Confixique suis telis ot Dectora duro 2 l
272쪽
Transfossi ligno veniunt. Vix unus Helenor Et Lycus ela PSi, quorum primaeVus Helenor, 515Maeonio regi quom serva Licymnia furtim Sustulerat votitisque ad Troiam miserat armis, Ense levis nudo parmaque inglorius alba. Isque ubi so Turni media inter milia vidit, Hinc actos atque hinc acies adstare Latinus: 550 Ut fera, quae, densa Venantum SaeΡta Corona, Contra tela furit, seseque haud nescia morti Iniicit set saltu supra venabula fertur, Haud aliter iuvenis medios moriturus in hostis Inruit, et, qua tela videt densissima, tendit. 555
At pedibus longe melior Lycus inter ot hostis
Inter et arma fuga muros tenet, altaque certat Prendere tecta manu sociumque attingere deXtras. Quem Turnus, pariter cui Su teloque SecutUS, Increpat his Victor: Nostrasne eVadere, demenS, 560
Spera Ati te posse manus' simul arripit ipsum Pendentem, et magna muri cum parte revellit: Qualis ubi aut leporem aut candenti corpore cycnum Sustulit alta potens pedibus Iovis armiger uncis, Quaesitum aut matri multis balatibus agnum 565 Martius a stabulis rapuit lupus. Undique clamor Tollitur; invadunt et fossas aggere conPlent; Ardentis taedas alii ad fastigia iactant. llioneus saxo atque ingenti fragmine montis Lucetium, portae subeuntem igni8quo ferentem, 570Emathiona Liger, Corynaeum sternit A Silas, Hic iaculo bonus, hic longo fallente sagitta; Ortygium Caeneus, victorem Caenea TurnuS, Turnus Itym Cloniumque, Dioxippum Promolumque, Et Sagarim et summis stantem pro turribus Idan; 575 Privernum Capys. Hunc primo levis hasta Themillao Strinxerat: illo manum proiecto tegmine demens Ad volnus tulit; orgo alis adlapsa sagitta Et laevo adfixa est lateri manus, abditaque intus Spiramenta animae letali volnere rupit. 580Stabat in egregiis Arcentis filius armis, Pietus acu chlamydem et serrugine clarus Hibera, insignis facio, genitor quem miserat ArcenS,
273쪽
261 AENEIDOS LIB. IX. Eductum matris luco Symaethia circum Flumina, pinguis ubi et placabilis ara Palici: 595 Stridentem fundam positis Mogontius hastis Ipso ter adducta circum caput egit habena, Et modia advorsi liquefacto tempora plumbo
Dissidit, ac multa porrectum eXtendit arena. Tum primum bello colerem intendisse sagittam 590 Dicitur, ante feras solitus terrere fugacis,AScanius, fortemque manu fudiSSe Numanum; Cui Remulo cognomen erat, Turnique minorem Germanam nuper thalamo sociatus habebat. Is primam ante aciem digna atque indigna relatu sua Vociferans tumidusque novo praecordia regno Ibat ot ingentum sese clamore ferebat:
Non pudui obsidione iterum valloque teneri, Bis capti Phryges, et morti praetendere murosi En, qui nostra sibi bello connubia poscunt i sio Quis deus Italiam, quae vos dementia adegit lNon hic Atridae, nec fandi fictor Ulixes.
Durum ab stirpe genu8 natos ad stumina primum Deserimus Saevoque gelu duramus et undis; Venatu invigilant pueri, silvasque fatigant; 005Flectere ludus equos et Spicula tendere cornu. At patiens operum parvoque adsueta iuventus A ut rastris terram domat, aut quatit oppida bello. Omne aevum ferro teritur, ver8nque iuvencum Terga fatigamus hasta; nec tarda Senectus 610Dobilitat viris animi mutatque vigorem Canitiem galea premimus ; Semperque recentis Comportare iuvat praeda8 et Vivere rapto.
V is picta croco et fulgenti murice vestis; Dosidiae cordi; iuvat indulgere choreis; 615 Et tunicae manicas, et habent redimicula mitrae. O Vere Phrygiae, neque enim Phryges, ite per ulta Dindyma, ubi adsuetis biforem dat tibia cantum.
Tympana VOS BUXUSque Vocat Borecyntia Matris Idaeae: Sinite arma Viris, et cedite ferro. 620 Talia iactantem dictis ac dira canentem Non tulit Ascanius; nervoque ObverSUS equino
Contendit telum, diversaque bracchia ducens
274쪽
Constitit, ante Iovem Supplex Per Vota PreentUS: Iuppiter Omnipotens, audacibus adnue coeptis. 625 Ipso tibi ad tua templa feram sollemnia dona, Et statuam anto aras aurata fronte iuvencum, Caudentem, pariterque cal)ut cum matre serentem, Iam cornu petat et pedibus qui Spargat arenam. Audiit et caeli Genitor de parto serena 630 Intonuit laevum; sonat una fatifer arcus. Effugit horrendum stridens adducta Sagitta, Perque caput Remuli venit et cava tempora ferro Traiicit. 1, verbis virtutem inludo superbis lBis capti Phryges haec Rutulis responSa remittunt. 635Hoc tantum Ascaniu8; Teucri clamore Sequuntur Laetitiaque fremunt animosque ad Sidera tollunt. Aetheria tum forte plaga crinitus Apollo Desuper Ausonias acies urbemque Videbat, Nube Sedens, atque his Victorem adfatur Iulum: 010Macte nova Virtute, puer; Sic itur ad uStra, Dis genite et geniture deos. Iure omnia bella Gunto sub Assaraci fato Ventura resident; Nec te 'Troia capit. Simul haec ossatus ab alto Aethoro se mittit, Spirantis dimovet auras, 045AScaniumque petit. Formam tum vertitur oris
Antiquum in Buten. Hic Dardanio Anchisae Armiger ante fuit fidusque ad limina custos; Tum comitem Ascanio pater addidit. Ibat Ap0llo
omnia longaevo simili8, vocemquo coloremque 650 Et crinis albos et Saeva SonoribuS arma,
Atquo his ardentem dictis adfatur Iulum: Sit satis, Aenide, tulis inpune Numanum oppetiisse tuis; primam hanc tibi magnus Apollo
Concedit laudum, ut paribus non invidet armis; 655 Cetera Parce, Puer, bello. Sic orsus Apollo Mortalis medio aspectus Sermone reliquit, Et procul in tenuem ex Oculis eVanuit auram. Adgnovero deum proceres divinaque tela Dardanidae, Pharetramque fuga SenSere Sonantem. 600 Ergo avidum pugnao dictis ac numine Phoebi Ascanium prohibent; ipsi in certamina rur8us Succedunt, anima8que in aperta pericula mittunt.
275쪽
263 AENEIDOS LIB. IX. st clamor t0tis per propugnacula muris;
Iutendunt acris arcus, amentaque torquent. 665 Sternitur omne solum telis; tum Scuta eaVaeque
Dant sonitum sietu galeae; pugna aspera Surgit: Quantus ab occasu veniens pluvialibus Haedis Verberat imber liuinum; quam multa grandino nimbi In vada praecipitant, cum Iuppiter horridus austris 670 Torquet aquosam hiemem et caelo cava nubila rumpit. Pandarus et Bitias, Idaeo Alcanore creti, Quos Iovis eduxit luco silvestris Iaern, Abiotibus iuvenes patriis et montibuS nequOS, Portam, quae ducis inperio commiSSa, recludunt, 675Freti armis, ultroque invitant moenibus hostem. Ipsi intus dextra ac laeva pro turribuS ndStant, Armati ferro et cristis capita alta coruSei: Quales storiae liquentia flumina circum, Sive Padi ripis, Athesim Seu propter amoenum, 630 ConSurgunt geminae quereHS intonSaque caelo Attollunt capita et sublimi vertice nutant. Inrumpunt, aditus Rutuli ut videro patentis. Continuo Quercens et pulcher Aquicolus armis Et praeceps animi Tmarus et MavortiuS Haemon 6, Agminibus totis aut Versi terga dedere, Aut ipso portae posuere in limine Vitam. Tum magis increscunt animis discordibus irae; Et iam collecti Troes glomerantur eodem,
Et conserre manum et procurrere longiuS nudent. 69Ductori Turno, diversa in parte furenti Turbantique viros, perfertur nuntius, hostem Fervere caede noVa, et portas praebere patentis. Deserit inceptum, atque inmani concitus ira Dardaniam ruit ad portam fratre8que Superbos. 695 Et primum Antiphaten, is enim Se primUS agebat, Thebana de matre nothum Sarpedonis alti, Coniecto sternit iaculo; volat Itala cornus Aera per tenerum, Stomachoque infixa sub altum Poetus abit; reddit specus atri volneris undam 700 Spumantem, et fixo ferrum in pulmone tepescit. Tum Meropem atque Erymanta manu, tum Sternit
276쪽
264 P. VERGILI MARONIS Tum Bitian ardentem oculis animisque frementem, Non iaculo; neque enim iaculo vitam illo dedissset; Sud magnum stridens contorta Phalarica Venit, 705 Fulminis acta modo; quam nec duo taurea terga, Nec duplici squama lorica fidelis et auro Sustinuit; conlapsa ruunt inmania membra. Dat tellus gemitum, ot clipeum super intonat ingens. Talis in Euboico Baiarum litoro quondam 710Saxea pila cadit, magnis quam molibus ante Constructam ponto iaciunt: Sic illa ruinam Prona trahit, penitusque vadis inlisa recumbit; Miscent se maria, et nigrae attolluntur arenae; Tum sonitu Prochyta alta tremit, durumque cubile 715 Inarimo Iovis inperiis inposta Typh0eo. Hic Mars armipotens animum virisque Latinis Addidit, ut stimulos acris Sub pectore Vertit; Inmisit tuo Fugam Teucris atrumque Timorem. Undique conveniunt, quoniam data copia Pugnae, 720 Bollator quo animo deus incidit.
Pandarus, ut suSO germanum corpore cernit,
Et quo sit fortuna loco, qui ea Sus agat reS. Portam vi multa converSO cardino torquet, Obnixus latis humeris, multOSque Suorum 725Moenibus exclusos duro in certamine linquit; si alios secum includit recipitque ruentis, Domonsi qui Rutulum in medio non agmine regem Viderit inrumpentem, ultroque incluserit urbi, Inmanem veluti pecora inter inertia tigrina. 730 Continuo nova lux oeulis effulsit, et arma Horrendum Sonuere; tremunt in Vertice cristae Sanguineae, clipeoque micantia fulmina mittit. Adgnoscunt faciem invisam atque inmania membra Turbati subito Aeneadae. Tum Pandarus ingens 735 Emicat, et mortis fraternae fervidus ira Effatur: Non haec dotalis regia Amatae; Nec muris cohibet patriis media Ardua Turnum. Castra inimica vides; nulla hinc exire poteStas. olli subridotis sedato pectore Turnus: 740 Incipe, Si qua animo VirtuS, . et con8ere deXtram; Hic etiam inventum Priamo narrabis Achillen.
277쪽
AENEIDOS LIB. IX. 26o Dixorat. Illo rudum nodis ot cortico crudo Intorquet summis adnixus viribus hastam ;Excepero aurae; volnus Saturnia Iuno pia Detorsit veniens, portaeque infigitur hasta. At non hoc telum, mea quod Vi dextera VerSat, Effugies; nequo enim is teli nec volneris auctor. Sic ait, ut sublatum alte conSurgit in enSem, Et mediam serro gemina inter tempora frontem 750 Dividit inpubisque inmani volnere malaS. Fit sonus; ingenti concussa est pondere tellus;
ConlaPSOS artus atque arma eruenta cerebro
Sternit humi moriens, atque illi partibus aequis Huc caput atque illuc humero ex utroque pependit. 755 Diffugiunt versi tropida formidine Troes. Et, si continuo victorem ea cura SubiSSet, Rumpere claustra manu Sociosque inmittere portis, Ultimus illo dios bello gentique fuiSSet. Sed furor ardentem caedisque insana cupido 760 Egit in adverSOS.
Principio Phalerim et succiso poplite Gygon Excipit; hinc raptas fugientibus ingerit hastas
In tergum; Iuno viris animumque miniStrat. Addit Halym comitem et confixa Phegea parma; 705 Ignaros deinde in muris Martemque cientis Alcandrumque Haliumque Noemonaque Prytanimque. Lyncea tendentem contra SociosquO Vocantem Vibranti gladio connixus ab aggere deXter occupat; huic uno deiectum comminus ictu 770 Cum galea longo iacuit caput. Inde ferarum Vastatorem Amycum, quo non felicior alter
Unguere tela manu ferrumque armare Veneno;
Et Clytium Aeoliden, et amicum Crethea MuSis,
Crethea Musarum comitem, cui carmina Semper 775 Et citharae cordi, numerosque intendere nerViS; Semper equOS atque arma Virum PugnaSque canebat. Tandem duetores audita caede Suorum Conveniunt Teucri, Mnestheus acerque SereStuS; Palantisque vident socios hostemque receptum. 780Et Mnestheus: Quo deinde fugam, quo tenditis i inquit. Quos alios muros, quae iam ultra moenia habetis l
278쪽
266 AENEIDOS LIB. IX. Unus homo, et Vestris, O cive8, undique Saeptus Aggeribus, tantas Strages inpune per urbem Edidorit' iuvenum primos tot miserit Orco' dia Non insolicis patriae veterumque deorum Et magni Aeneae, Segnes, miSeretque pudetque lTalibus accensi firmantur, et agmine den80 Consistunt. TurnuS paulatim cXeedere pugna Et fluvium petere ac partem, quae cingitur unda. 7 Acrius hoc Teucri clamore ineumbero magno, Et glomerare manum: ceu Saevum turba leonem
Cum telis premit infensis; at turritus illo,
ASPer, acerba tuens, retro redit; et neque terga Ira dare aut Virtus patitur, nec tendere contra, 795Hlo quidem h0c cupiens, potis est per tela VirOSque. Haud alitor retro dubius vestigia Turnus Inproperata refert, et mens eXaestuat ira. Quin etiam bis tum modios invaserat hostis, Bis confusa fuga per muros agmina vertit; 800 Sed manus e castris propere coit omnis in unum, Nec contra viris audet Saturnia Iuno Sumeere; steriam caelo nam Iuppitor Irim Demisit, germanae haud mollia iusAn ferentem, Ni Turnus cedat Teucrorum moenibUS alti S. . 805 Ergo nec clipeo iuvenis subsistero tantum
Nec dextra valet; iniectis sic undique totis obruitur. Strepit adsiduo cava tempora Circum Tinnitu galea, et saXis solida nora fatiscunt; Discussaeque iubae capiti; nec susscit umbo si0 Ictibus; ingeminant hastis et Troes ot ipso
Fulmineus Mnestheus. Tum toto corpore Sudor Liquitur et piceum- nee reSpirare poteStnS- Flumen agit; sessos quatit aeger anhelitus artus. Tum demum praeceps Saltu SeSe omnibuS armis SI5
In fluvium dedit. Illo suo cum gurgite flavo Accepit venientem ac mollibus Oxtulit undis, Et laetum socii8 abluta caede remisit.
279쪽
PANDITUR interea domus omnipotentis Olympi, Conciliumque vocat divom pator atque hominum reXSideream in sedem, terras unde urduuS OmniSCastraque Dardanidum adspectat populoSque LatineS.
Considunt tectis bipatentibus ; incipit ipse: 5
Caelicolae magni, quianam Sententia VobiSVel Sa retro, tantumque animis certatis iniquis lAbnueram bello Italiam concurrere TeucriS. Quae contra Velitum discordia i quis metus aut hos Aut hos arma sequi ferrumque lacessere suaSit i 10 Adveniet iustum pugnae, ne arceSSite, temPUS, Cum sera Karthago Romanis arcibus olim Exitium magnum atque Alpes inmittet apertas Tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite, et placitum laeti conponite foedus. i5 Iuppiter haec paucis; at non VenUS aurea contra Pauca refert: O Pater, o hominum rerumque aeterna poteStu Si Namque aliud quid sit, quod iam inplorare queamuS lCernis, ut insultent Rutuli, Turnusque feratur 20 Per medios insignis equis tumidusque Seeundo Marte ruat i Non clausa tegunt iam moenia Teucres Quin intra portas atque ipsis proelia miSeent Λggeribus murorum, et inundant Sanguine fOSStae. Aeneas ignarus abest. Numquamne levari 25 Obsidiono sines t muris iterum imminet hostis Nascentis Troiae, nec non exercitus ulter;
Atquo iterum in Teucros Autolis surgit ab Arpis
280쪽
268 P. VERGILI MARONIS 'Tydides. Equidem credo, mea Volnera reStant, Et tua progenios mortalia demoror armat 30 Si sino paeo tua atque invito numine Troos Italiam potiore: luant peccata, neque illos Iuveris auxilio: sin tot reSponSa Secuti, Qua o Superi Manesque dabant: cur nunc tua quiSquam Vertere iussa potest i aut cur nova conduro fata Τ 35 Quid ropotam exustas Erycino in litore classisl Quid aempestatum regem, VentoSque furentiSAeolia cxcit si aut actam nubibus Irimi Nunc otiam Manis aec intemptata manebat
SorS rerum-movet, et Superis inmissa repente 40
Allecto, medias Italum bacchata per UrbeS. Nil super inperio moveor; SperavimuS iSin, Dum fortuna fuit; vincant, quOS Vincere muViS. Si nulla est regio, Teucris quam det tua coniunXDura, Per eVerSae, genitor, fumantia Troiae 45 Exscidia obtestor : liceat dimittore ab armis Incolumem A Scanium, liceat SupereSSe nepotem. Aeneas sano ignotis iactetur in undis, Et, quaecumque viam dederit Fortuna, Sequatur: Hunc tegere et dirae valeam Subducere Pugnno. 50
Est Amathus, est celsa mihi Paphus atque Cythera, Idaliaeque domus: positis inglorius armis Exigat hic aevum. Magna dicione iubeto Karthago premat Ausoniam; nihil urbibus indo obstabit Tyriis. Quid pestem evadere belli 5 Iuvit ot Argolicos medium fugisse per ignis,
Totque maris Va8tneque eXhausta pericula terrae, Dum Latium Teucri recidivaque Pergama quaerunt 'NOn Satius, cinereS patriae insediSSe Supremos Atque solum, quo Troia fuit J Xanthum et Simoenta 60 Redde, oro, miseri8, iterumque reVolvere CaSUSDa, pater, Iliacos Teucris. Tum regra Iuno
Acta furore gravi: Quid me alta silentia cogis Rumpere et obductum verbis volgaro dolorem' Aenean hominum quisquam divomque subegit 65uella Sequi, aut hostem rogi se inferre Latino lItaliam petiit satis auctoribu8 ; e8to: Cassandrae inpulsus furiis: num linquere castra