장음표시 사용
281쪽
269 AENEIDOS LIB. X. Hortati sumus, aut vitam committere ventis ΤNum Puero Summam belli, num credere muros I 70Tyrrhenamque fidem aut gentis agitare quietas lQuis deus in fraudem, quae dura potentia no8tri Egiti ubi hic Iuno, domissa vo nubibus Iris lIndignum est Italos Troiam circumdare flammis Nascentem, et Patria Turnum consiStero te1ra, . 5Cui Pilumnus avus, cui diva Venilia mater Quid, face Troianos atra vim ferre Latinis, Arva aliena iugo premere atque u Vertere praeda8ΤQuid soceros legere et gremiis abducere pacta S, Pacem Oςare manu, Praefigere puppibus arma i 80 Tu potes Aenean manibus subducere Graium, Proque Viro nebulam et VentoA obtendere inanis, Et p0tus in totidem classem conVertere NJmPhuS Nos aliquid Rutulos contra iuvisse notandum QAt lAetieas ignarus abest: ignarus et absit. 85
Est Paphus, Idaliumque tibi, sunt ulta Cythera:
Quid gravidam bellis urbem et corda aspera tempta8 iNosno tibi fluxas Phrygiae res vertere fundo Conamuri nos i an miseros qui Troas Achivis obieciti Quae caussa fuit, consurgere in arma DoEur0pamque Ariamque, et foedera solvero furto ΤΜo duce Dardavius Spartam expugnaVit adulter,
Aut ego tela dedi, fovivo Cupidino bella i
sum docuit motuisse tuis nune sera quereliSHaud iustis adsurgis, et inrita iurgia iactas. so Talibus orabat Iuno, cunctique fremebant Caelicolae adsensu Vario; ceu flamina prima Cum Heprensa Demunt silvis, et caeca Volutant
Insit; eo dicente deum domus alta silescit, Et tromesacta solo tellus ; Silet arduus aether; Tum Zephyri posuere; premit Ρlacida aequora sontUS. Accipite ergo animis atque haec mea figite dicta. Quandoquidem AuSonios coniungi foedere Teucris 105 Haud licitum, nec vestra capit discordia finem :Quae cuique est fortuna hodie, quam qui Sque Secat Uem, Tros Rutulusno suas, nullo discrimine habebo,
282쪽
Sou satis Italum castra obsidione tenentur, Sivo orrore malo Troiae monitisque Sinistris. 110Nec Rutulos solvo. Sua cuique eXOrsa laborem Fortunamque serent. Rex Iuppiter omnibus idem. Fata viam invenient. Stygii per numina fratris, Per pice torrenti8 atraque Voragine ripas Adnuit, et totum nutu tremefecit Olympum. 115 Hio finis fundi. Solio tum Iuppiter aureo Surgit, caelicolae medium quem ad limina ducunt. Interea Rutuli portis circum omnibus instant Sternere caede viro8, et moenia cingore flammis. At legio Aeneadum vallis Obsessa tenetur, l20Νeo Spes ulla fugae. Miseri stant turribus 'ultis
equiquam, et rara murOS CinXere Corona
Asius Imbrasidos Hicetaoniusque Thymoetes Assaracique duo et senior cum Ca8tore Thymbris, Prima acies ; hos germani Sarpedonis ambo, 123 sEt Clarus et Themon, Lycia comitantur. ab alta.
Haud partem exiguam monti8, Lyrnosius Aemon, Nec Clytio genitore minor, nee fratre MeneStheo. Hi iaculis, illi certant defendere Saxis, 130 Molirique ignem, nervoque aptare SagittaS. Ipso inter medios, Veneris iuStiSSima cura, Dardanius caput, ecce, puer detectu8 honestum, Qualis gemma, micat, fulVum quae dividit aurum, Aut collo docus aut capiti: vel quale per artem 135 Inclusum buxo aut oricia torobintho Lucet ebur; fusos cervix cui lactea crinis Accipit ot molli subnectit cireulUS RUTI. . Te quoque magnanimae Viderunt, ISmare, gentos Volnera dirigere, et calamOS armare Veneno, IMMaeonia generose domo ubi pinguia culta Exercentque viri, PactoluSquo inrigat auro.
Adfuit ot Mnestheus, quem pulsi pristina Turni
Aggere moerorum Sublimem gloria tollit, Et Capys: hinc nomen Campanae ducitur urbi. 115 Illi inter sese duri certamina bselli Contulerant: modia AeneaS freta nocte secabat Numque, ut ab Euandro caStris ingressus Etruscis,
283쪽
ΛENEIDOS LIB. X. 27l Rogom adit, et regi memorat nomenque genHSque; Quidve putat, quidve ipso serat; Megentius arma 150Quas sibi conciliet, violentaque pectora Turni Edocot; humanis quae Sit fiducia rebus, Admonet, inmiScetquo preces; haud fit mora; Tarchon Iungit opes, foedusque serit; tum libera sati Classem conscendit iussis gens Lydia divom, 155
Externo commisSa duci. Aeneia puppis Prima tenui rostro Phrygios subiuncta leones; Imminet Ida super, profugis grati88ima Teucri8. Hic magnu8 Sedet Aeneas, Secumque Volutas Eventus belli varios; Pallasque Sinistro 160 Adfixus latori iam quaerit Sidera, Opaene
Noctis iter, iam quae paSSUS terraque murique. Pandite nunc Helicona, deae, cantuSque D OVeto, Quae manus interea Tuscis comitetur ab oris Aenean, armetque rateS, pelagoque Vehatur. 165 Massicus aerata princeps secat aequora Tigri;
Sub quo mille manus iuvenum, qui moenia CluSi, Quique urbem liquere Cosas; quis tela Sagittae Gornique leves humoris et letifer arcu8. Una torvus Abas; huic totum insignibus armis 170 Agmen ot aurato fulgebat , Apolline puppi8. Sexcentos illi dederat Populonia mater Expertos belli iuvenes; ast Ilva trecentOS, Insula inexhaustis Chalybum generosa metalliS. Tertius. illo hominum divomque interpres A Silas, 175 Cui pecudum fibrae, caeli cui sidera parent Et linguae volucrum et praesagi fulminis ignes, Millo rapit densos acie atque horrentibus ha8tis. Hos parere iubent Alpheae ab origine Pisau,
Urbs Etrusca solo. Sequitur pulcherrimus AStyr, J80 A styr equo fidens et VersicoloribuS armiS.
Ter centum adiiciunt,-mens omnibus una Sequendi-
Qui Caerete domo, qui sunt Minionis in arviS, Et Pyrgi Veteres, intempestaeque GraViSene. Non ego te, Ligurum ductor sortissime bello, 185Trangierim, Cinyra, et paucis comitate CupaVO,
Cuius olorinae Surgunt de Vertice Pennae, Crimen amor VeStrum, formaeque inSigne Paternae.
284쪽
272 P. VERGILI MARONIS Namque serunt luctu Cycnum Phaethontis amati,
Populeas inter frondes umbramque Sororum 1 Dum canit et maestum MuSa Solutur umorem, Canentem molli pluma duXiSSe Senectam, Linquentem terras et Sidera Voce Sequentem. Filius, aequalis comitatus claSSe enterVRS, Ingentem remis Centaurum promovet: illo ὶ Instat aquae saxumque undis inmane minatur Arduus, et longa sulcat maria alta carina.
Ille otium patriis agmen ciet Ocnus ab oris, Fatidicae Mantus et Tusci filius amnis, Qui muros matrisque dedit tibi, Mantua, nomen, 200Mantua, dives avis; Sed non genuS Omnibus unum: Gens illi triplex, populi Sub gente quatern ;Ipsa caput populis; Tusco de Sanguino Vires.
Hinc quoque quingentos in Se Mezentius armat, Quos patre Benaco Velatus arundine glauca 205 Mincius infesta ducebat in aequora PiΗH. It gravis Aulestes, centenaque arbore fluctum Verberat adsurgens; Spumant Vada marmore VerSO. Hunc vehit inmanis Triton et caerula concha Exterrens freta; cui laterum tenus hispida nanti 210 Frons hominem pracfert, in pristini desinit alvus: Spumea Semisero Sub Pectore murmurat unda. Tot lecti procures ter dotiis navibus ibant Subsidio Troiae, et campos Sali8 aere Seeabant. Iamque dies caelo coneeSSerat, almaquo Curru 215 Noctivago Phoebo medium pulsabat Olympum: AeneaS-neque enim membris dat cura quietem I980 sedens clavumque regit velisque ministrat. Atquo illi medio in spatio chorUS, ecce, Suarum occurrit comitum: Nymphae, quas alma Cybebe 220 Numen habere mari8 Nymphasque e navibus e88e Iusserat, innabant pariter fluctusque secabant, Quot prius aeratae Steterant ad litora prorae. Adgnoscunt longe regem, luStrantque chorei8. Quarum quae sandi doctissima Cymodocea, 225POno sequens dextra puppim tenet, ipsaque dorso Eminet, ne laeva tacitis subremigat undis. Tum sic ignarum adloquitur: Vigilasne, deum gen8.
285쪽
273 AENEIDOS LIB. X. Αonca i vigila, ct volis immitto rudentis.
Nos sumus, Idaeae Sacro de Vertico pinus, 230Nunc pelagi Nymphae, classis tua. Perfidus ut nos Praccipitis ferro Rutulus flammaque premebat, Rupimus invitae tua Vincula, teque per aequor Quaerimus. Hanc Genetrix faciem miserata resecit, Et dedit osso deas, aevumque agitare Sub undi8. 235Αt puer Ascanius muro fOSAiSque tenetur Tela intor media atque horrentis Marte Lntinos. Iam loca iussa tenet forti permiXtus Etruseo Arcas eques. Medias illis Opponere turmas, Ne castris iungant, certa eSt Sententia Turno. MoSurge age, et Aurora Soei OS Veniente VOeari Primus in arma iube, et clipeum cape, quem dedit ipso Invictum Ignipoten8, atque oras ambiit auro. Crastina lux, mea si non inrita dicta putaris, Ingentis Rutulae spectabit caediS ReerVOS. 245
Dixerat: et dextra discedens inpulit altam, Haud ignara modi, puppim. Fugit illa per undas
ocior et iaculo et Ventos aequante Sagitta. Inde aliae celerant cursus. Stupet inscius ipso Tros Anchisiades; animos tamen Omine tollit. 250 Tum breviter supera adspecta HS conveXa Precatur:
Alma parens Idaea deum, cui Dindyma cordi Turrigeraeque urbes biiugique ad frena leones, Tu mihi nunc pugnae princeps, tu rite propinques Augurium, PhrygibuSque adSiS pede, di Va, Secundo. 255 Tantum etatus. Et interea revoluta ruebat Matura iam luce dies, noctemque fugarat: Principio sociis edicit, Signa Sequantur, Atque animos aptent armi S, PHgnaeque Parent So. Iamque in conspectu Teucros habet et Sua castra, 260 Stans celsa in puppi, clipeum cum deinde sinistra Extulit ardentem. Clamorem ad sidera tollunt Dardanidae e muris; spes addita suscitat iras; Tela manu iaciunt; quales sub nubibus atris Strymoniae dant signa grues, atque aethera tranant 265 Cum sonitu, fugiuntque Notos clamore Secundo. At Rutulo regi ducibusque ea mira videri Ausoniis, donec versas ad litora puppi'
286쪽
Respiciunt, totumque adi: ibi cla8Sibus aequor. Ardet apex capiti, cristisque a vertice flamma Nd Funditur, et vastos umbo vomit aureus ignis: 'Non secus, ac liquida Si quando nocte cometao Sanguinei lugubre rubent, aut Sirius ardor, Illo sitim morbosque serens mortalibuS aegris, Nascitur et laevo contristat lumino caelum. 275 Haud tamen audaci Turno fiducia cessit Litora praecipere, et Venientis pellere terra.
Ultro animos tollit dictis, atque increpat ultro JQuod v0tis optastis, adest, perfringere deXtra.
In manibus Mars ipse, viri. Nunc coniugis e8to 280 Quisque Suae tectique memor; nunc magna referto Facta, patrum laude8. Ultro occurramu8 ad undam,
Dum trepidi, egressique labant vestigia prima.
Audentis Fortuna iuvat. Haec ait,. et Secum VerSat, qUOS dueere contra, 285Vel quibus obse8808 908Sit concredere murOS. Interea Aeneas socios de puppibus altis Pontibus exponit. Multi Servare recurSuS Languentis pelagi, et breVibuS Se credere saltu; Per remos alii. Speculatus litora Tarchon, 290Qua Vada non spirant nee fracta remurmurat unda, Sed mare inoffensum crescenti adlabitur aestu, Advertit subito proraS, SociOSque Precatur: Nunc, o lecta manus, Validis incumbite remis; Tollito, ferte rates; inimicam findito rostris 293 Hanc terram, sulcumque Sibi premat ipSa carina. Frangere nec tali puppim Statione recUSO, Arrepta tellure Semel. Quae talia 908tquam Effatus Tarchon, socii consurgere tonsis Spumantisque rates arvis inferre Latinis, 300 Donec rostra tenent Siceum et Sedere carinae omnes innocuae. Sed non puppiS tua, Tarchon.
Namquo inflicta vadis dorso dum pendet iniquo, Anceps sustentata diu, fluctusque fatigat, Solvitur, atque Vir08 mediis exponit in undis; 305 Fragmina remorum quos et fluitantia transtra Inpediunt, retrahitque pedem Simul unda relabens. Nec Turnum sugnis retinet mora; sed rapit acer
287쪽
AENEI DOS LIB. X. 275 Totam aciem in Teucros, et contra in litoro sistit. Signa canunt. Primus turmas invasit agrestis 3I0 AeneaS, Omen Pugnae, StraVitque Latinos, Occiso Therone, Virum qui maXumus ultro Aenean petit. Huic gladio perque aerea Suta, Per tunicam squalentem auro, latus haurit apertum. Inde Lichan furit, exsectum iam matre peremΡtu, dia Et tibi, Ph0ebe, Sacrum, ca8HS QVndere ferri Quod licuit parvo. Nec longe, Cissea durum Inmanemque Gyan, SternentiS agmina cima, Dotodit loto ; nihil illos Herculis arma, Nec validae iuvere manuS genitorque Melampus, 320 Alcidae comes usque gravis dum terra labores Praebuit. Ecco Pharo, voces dum iactat inertis, Intorquens iaculum clamnnti Sistit in ore. Tu qu0que, flaventem prima lanugine malas Dum sequoris Clytium infelix, nova gaudia, Cydon, 325
Dardania stratus dextra, SecuruS amorum,
Qui iuvenum tibi semper erant, miSerande incereS, Ni fratrum stipata cohors foret obvia, Phorci ProgenieS, Septem numero, Septenaque tela Coniiciunt; partim galea clipeoque reSultant 330 Inrita, deflexit partim Stringentia corpuSAlma Venus. Fidum Aeneas adfatur Achaten : Suggere tela mihi; non ullum dextera frustra Torserit in Rutulos, steterunt quae in corpore Graium Iliacis campis. Tum magnam corripit haStam, 335 Et iacit; illa volans clipei transverberat aera Maeonis, et thoraca Simul cum Pectore rumpit. Huic frater subit Alcanor, fratremque ruentem Sustentat dextra: traiecto missa lacerto Protinus hasta fugit servatque eruenta tenorem, 3ω Dexteraque eX humero nervis moribunda pependit. Tum Numitor iaculo fratris de corpore rapto Aenean petiit; sed non et figere contra Est licitum, magnique femur perstrinXit Achatae. Hic Curibus, fidens primaevo corpore, Clu USIIS 315 Advenit, et rigida Dryopem serit eminus hasta Sub mentum, graviter preSSa, pariterque loquentis Vocem animamque rapit traiecto gutture; at ille
288쪽
Fronte serit terram, ct cra88um Vomit ore emorem.
Tris quoquo Threicios Boreae de gente Sut remn, 350 Et tris, quos Idas patur ut patria Ismara mittit, Per Varios Sternit casus. Accurrit Haluosus Auruncaeque manus; Subit et Neptunia Ρr0les, InSignis Messapus equis. Expellero tendunt Nunc hi, nunc illi; certatur limino in ipso 355 Ausoniae. Magno discordes aethere venti Proelia ceu tollunt animis et viribus aequis; Non ipsi inter se, non nubila, non mare cedit; Anceps pugna diu; Stant obnixa Omnia contra: Haud alitor Troianao acies aciesque Latinae 360 Concurrunt; haeret pede pes denSu8que Viro Vir. At parte ex alia, qua saxa rotantia late Inpulerat torrens arbustaque diruta ripis, Areadas, insuetos acies inferre pedeStris, Ut vidit Pallas Latio duro terga Sequaei,- 365ASpera quis natura loci dimittere quando Sua Sit equos,-unum quod rebuS reStat egeniS, Nunc prece, nunc dictis Virtutem accendit amaris: Quo fugitis, socii l per vos et fortia laeta, Por ducis Euandri nomen devictaque bella, 370 Spemque meam, Patriae quae nunc subit aemula laudi, Fidite ne pedibus. Ferro rumpenda per hoStis Est via. Qua globus ille virum densiSsimu8 urguet, Hac vos et Pallanta ducem patria alta reposcit. Numina nulla premunt; mortali urguemur ab ho8te 375 Mortales; totidem nobis animaeque manUS e. Ecce, mariS magna claudit nos obiice pontus; Deest iam terra fugae: pelagus Troiamne petemu8 JHaec ait, et modius densos prorumpit in hostis. Obvius huic primum, satis adductus iniqui8, 380 Fit Lagus ; hunc, magno Vellit dum pondere SaXum, Intorto figit tuto, discrimina costis Per medium qua Spina dabat; hastamque receptat Ossibus haerentem. Quem non super occupat HiSbo, Illo quidem hoc Sperans; nam Pallan nnte ruentem, 385 Dum furit, incautum crudeli moreo sodalis, Excipit, atque onSem tumido in pulmone recondit.
Hinc Sthenelum petit, et Rhoeti de gente vetusta
289쪽
Anchemolum, thalamos ausum incestare noVereno.
Vos etiam gemini Rutulis cecidistis in arvis, 390 Daucia, Laride Thymberque, Simillima Proles, Indiscreta suis gratuSque Parentibus error; At nunc dura dedit vobis discrimina Pallas: Nam tibi, Thymbre, caput Euandrius abstulit ensis ;To decisa suum, Laride, deXtera quaerit, 305
Semianimusque micant digiti ferrumque retraetant. ΛrendaS, ReeenSOS monitu et praeclara tuentis
Facta Viri, mixtus dolor et pudor armat in hostis. Tum Pallas biiugis fugientem Rhoetea praeter Traiicit. Hoc spatium tantumque morae fuit Ilo; 400 Ilo namque procul validam diroXerat hastam: Quam medius Rhoeteus intercipit, optume Teuthra,
To fugiens fratremque Tyren ; curruque VolutUS Caedit semianimis Rutulorum calcibuS RTVu. Ac velut, Optato Ventis aestate coortis, 405
Dispersa inmittit silvis incendia pastor;
Correptis subito mediis extenditur una Horrida per latos acies Volcania campos; Illo sedens victor flammas despectat ovantis: Non aliter socium virtus coit omnis in unum, 410
Tuque iuvat, Palla. Sed bellis acer Halaesus Tendit in adversos, seque in Sua colligit arma. Hic mactat Ladona Pheretaque Demodocumque; Strymonio dextram sulgenti deripit enso Elatam in iugulum: saxo serit ora Thoantis, 415
Ossa quo dispersit cerebro permixta cruento. Fata canens Silvis genitor celarat Halaesum; Ut senior leto canentia lumina Solvit, Iniecere manum Parcae, telisque Sacrarunt
Euandri. Quom sic Pallas petit ante precatus: 420 Da nunc, Thybri pater, ferro, quod missile libro, Fortunam atque viam duri per pectus Halaesi. Haec arma exuviasque viri tua quercus h obit. Audiit illa deus; dum texit Imaona HalaeSUS, Arcadio infelix telo dat pectus inermum. 425 At non caede viri tanta perterrita LauSUS, Pars ingens belli, sinit agmina: primus Abantem Opp0situm interimit, pugnae nodumque moramque.
290쪽
Stornitur Arcadiae proles, Sternuntur Etrusci, Et vos, O Graiis inperdita corpora, Teucri. 430 Agmina concurrunt ducibusque et Viribus aequis. Extremi addensent acies; nec turba moveri Tola manusque sinit. Hinc Pallas instat et urguet, Hinc contra Lausus, nec multum diSerepat aetas, Egregii forma; Sod quis fortuna negarat 435 Iii patriam reditus. I9SOS Concurrere PaSSUS Haud tamen inter se magni regnat0r Olympi; Mox illos sua fata manent maiore Sub hoste.
Interea Soror alma monet Sueuodoro Lauso Turnum, qui Volueri curru medium Secat agmen. 410
Ut vidit socios: Tempus deSiStere pugnae; Solus ego in Pallanta feror; soli mihi Pallas
At, Rutulum abscessu, iuvenis tum iussa Superba 445 Miratus stupet in Turno, corpuSque per ingenS Lumina volvit, Obitque truci procul omnia ViSu, Talibus ot dictis it contra dicta tyranni: Aut spoliis ego iam raptis laudabor Opimis, Aut luto insigni; sorti pater aequus utrique eSt. 450Tollo minas. Fatus medium procedit in nequor. Frigidus Arcadibus coit in praecordia Sanguis. Desiluit Turnus biiugis ; pedes apparat iro Comminus. Utque leo, Specula cum vidit ab alta Stare procul campis meditantem in proelia taurum, 455 Advolat: haud alia ost Turni venientis imago. Hunc ubi contiguum mi SSae foro credidit hastae, Iro prior Pallas, Si qua fors adiuvet ausum Viribus inparibus, magnumque ita ad aethera fatur :Per patris hospitium et menSas, quas advena adiSti, 460 Te precor, Alcide, coepti8 ingentibus adsis.
Cornat semineci sibi me rapere arma eruenta,
Victoremque serant morientia lumina Turni. Audiit Alcidos iuvenem, magnumque Sub imo Cordo premit gemitum lacrimasque effundit inanis. 405 Tum Genitor natum dictis adfatur amicis :Stat sua cuiquo dies; breve et inreparabile tempus omnibus ost vitae; Sed famam extendere factis,