장음표시 사용
291쪽
ΑENEI DOS LIB. X. Hoc virtutis opus. Troiae sub moenibus altis Tot gnati cecidere deum ; quin occidit una Sarpedon, mea ProgenieS. Etiam sua iurnum Fata vocant, meta Sque dati pervenit ad aevi. Sic ait, atque oculos Rutulorum reiicit arvis. At Pallas magnis omittit viribus hastam, Vaginaque cava fulgentem diripit ensem. Illa volans, lium ori surgunt qua tegmina Summa, Incidit, atque, Viam clipei molita per oras,
Tandem otium magno Strinxit de corpore Turn1. Hic Turnus serro PraefiXum robur neuto
In Pallanta diu librans iacit, atque ita latur :ASpice, num mage Sit Π0Strum penetrabile tolum Dixerat; at clipeum, tot ferri terga, tot aeris, Quunt pellis totiens obeat circumdata tauri, Vibranti medium cuspis transverberat ictu,
LOrienoque moras et pectuS perforat ingen8. Illo rapit calidum frustra de volnere telum: Una eademque Vin SanguiS animuSque Sequuntur. Corruit in volnus ; sonitum super arma dedere; Et torram hostilem inoriens petit Ore cruento. Quem Turnus Super udSistens Arcades, haec, inquit, memores mea dicta referto Euandro: Qualem moruit, Pallanta remitto.
Quisquis honos tumuli, quidquid Solamen humandi est, Largior. Haud illi stabunt Aeneia parvo Hospitia. Et laevo pressit pede, talia fatus,
Exanimem, rapiens inmania pondera baltei, InpreSSumque laesaS: una sub nocto 1uinti Caesa manus iuvenum foede, thalamique cruenti; uno Clonus Eurytides multo caelaVerat auro ;Quo nunc Turnus ovat Spolio gaudetque potitus. Nescia mens hominum suti sortisque futurae, Et Servare modum, rebus sublata secundisi Turno tempus erit, magno cum optaverit emptum
Intactum Pallanta, et eum spolia ista diemque Odorit. At socii multo gemitu lacrimisque
Inpositum scuto reserunt Pallanta freqUentPS. . o dolor atque decus magnum rediture parent1 lHaec te prima dies bollo dodit, haec eadem aufert,
292쪽
Cum tamen ingentis Rutulorum linquis acervosi Nec iam fama mali tanti, sed certior auctor 510 Advolat Aeneae, tenui discrimino leti
Proxuma quaeque metit gladio, latumque per agmen Ardons limitem agit ferro, te, Turne, Superbum Caede nova quaerens. Pallas, Euander, in ipsis 515 omnia Sunt oculis, menSae, qua S adVena PrimaSTunc adiit, dextraeque datae. Sulmone creatos Quattuor hic iuvenes, totidem, quos educat Ufens, Viventis rapit, inferias quos immolet umbris, Captivoque rogi perfundat Sanguine flamma S. 520 Inde Mago procul infensam contenderat hastam. illo astu subit; at tremibunda supervolat haSta; Et genua amplectens estutiar talia supplex: Por patrios Manis et Spes surgentis Iuli
Te precor, hane animam SerVeS gnatoque Patriquo. 525
Est domus alta; iacent penitus defossa talenta Caulati argenti; Sunt auri pondera laeti
Infectique mihi. Non hic victoria Teucrum Vortitur, aut anima una dabit discrimina tantae DiXorat. Aeneas contra cui talia reddit: 530 Argenti atque auri memoras quae multa talenta, Gnatis parco tuis. Belli commercia Turnus Sustulit ista prior iam tum Pallanto perempto. Hoc patris Anchisae Manes, hoc sentit Iulus. Sic fatus galeam laeva tenet, atque reflexa 535
Corvice orantis capulo tenus adplicat ensem. Nec procul uaemonides, Phoebi Triviaeque SacerdOS, Insula cui saera redimibat tempora vitta, Totus conlucens Veste atque insignibus armis. Quem congreSSu8 agit campo, in pSumque SuperStanS GUImmolat, ingentiquo umbra tegit; arma NeroStu8Lecta resert humoris, tibi, reX Gradive, tropaeum. Instaurant acies Volcani stirpe creatus Caeculus et veniens Marsorum montibus Umbro. Dardanides contra furit. Anxuris ense Sinistram 545
Et totum clipei ferro deiecerat Orbem; Dixerat ille aliquid magnum, Vimque adfore Verbo Crediderat, caeloque animum fortasse ferebat,
293쪽
AENEIDOS LIB. X. 231 Canitiemque sibi et longos promiserat annos;
Tarquitus exsultans contra fulgentibus armis, Silvicolao Fauno Dryope quem nymPha Crearat, Obvius ardenti soso obtulit. Illo reducta Loricam clipeique ingens onus inpedit hasta; Tum caput orantis nequiquam et multa parantis Dicere deturbat terrae, truncumque tepentem Provolvens super haec inimico pectore satur :IStie nunc, metuende, iace. Non te optuma mater Condet humo, patrioque onerabit membra Sepulchro . Alitibus linquore feris, aut gurgite merSUm Unda foret, piscesque inpasti Volnera lambent. . C60 Protinu Antaeum et Lucam, prima agmina Turni Persequitur, fortemque Numam, fulvumque Camertem, Magnanimo Volscente satum, ditissimus tigri Qui fuit Ausonidum, et tacitis regnavit Amyclis. Aegaeon qualis, centum cui bracchia dicunt Centena Sque manu8, quinquaginta Oribus ignem Pectoribusque arsisse, Iovis cum fulmina contra Tot paribus streperet clipeis, tot stringeret enses: Sic toto Aeneas desaevit in aequore Victor, Ut semel intepuit mucro. Quin ecce Nipliaci Quadriiugis in equos adversaque pectora tendit. Atque illi, longe gradientem et dira frementem Ut videre, metu versi retroque ruenteSEffunduntque ducem, rapiuntque ad litora CurruS. Intorea biiugis infert so Lucagus albis In medios, fraterque Liger; sed frater liabenis Flectit equos, Strictum rotat acer Lucagus etiSem Haud tulit Aeneas tanto servore furentis: Inruit, adversaque ingens adparuit haSta.
Cui Liger: . v Non Diomedis equos, nee Currum cernIS ACnIIII,
Aut Phrygiae campos: nunc belli finis et aevi His dabitur terris. Vosano talia late Dicta volant Ligeri. Sed non et Troius heros Dicta parat contra; iaculum nam torquet in hoStem. 585 LucaguS ut pronus pendens in verbera telo Admonuit biiugos, proiceto dum pede laevo Ap ab se pugnae, Subit oras hasta per imaS
294쪽
282 P. VERGILI MARONIS Fulgentis clipei, tum laevum perforat inguen;
EXCuSSI18 curru moribundus volvitur arvis. ' istulium pius Aeneas dictis adlatur amaris: Lucage, nulla tuos curruS fuga Segnis equorum Prodidit, aut vanae vertero ex hostibus umbrae; Ipso rotis saliens iuga deseris. Haec ita fatus Arripuit biiugos; frater tondebat inermis 505 Infelix palmas, curru delapSus eodem Per tu, per qui te talem genuere DarenteS, Vir Troiano, sino hane animam, et miSerere PrecautiS. Pluribus oranti Aeneas: Haud talia dudum
Dicta dabas. Morere, et fratrem ne desere frater. 600 Tum, latebras animae, Boetus mucrone recludit. Talia per campos odebat funera ductor Dardanius, torrentis aquae vel turbinis atri More furens. Tandem erumpunt et castra relinquunt Ascanius puer et nequiquam ObSeSSa iuventus. 605
Iunonem interea compellat Iuppiter ultro: O germana mihi atque eadem gratiSSima coniunX, Ut rebare, Venus-nec te sontentia fallit- Troianas Sustentat opes, non vivida bello Dextra viris animusque ferox Patien8que pericli. 610 Cui Iuno SubmiSSa: Quid, o pulcherrime coniunX, ollicitas aegram et tua tristia dicta timontem' si mihi, quae quondam fuerat, quamque eSSe docebat, Vis in amore foret, non hoc mihi namque negares, Omnipoten8, quin et pugnae Subducere Turnum, ' 615 Et Dauno possem incolumem SerVare parenti. Nunc pereat, TeucriSque pio det Sanguine Poenas. Illo tamen nostra deducit Origine nomen, Pilumnusque illi quartus pater; et tua larga Saepe manu multisque Oneravit limina donis. 620 Cui rex autherii breviter sic fatus olympi: Si mora praesentis leti tempusquo caduco oratur inveni, meque hoc ita ponere Sentis, Tolle fuga Turnum atque instantibus eripe satis. Hactenus indulsisse vacat. Sin altior istis 625 Sub precibus venia ulla latet, totum quo moveri Mutarive putas bellum, Spes paseis inaniS. Et Iuno adlacrimans: Quid, Si, qual Voce gravaris,
295쪽
AENEIDOS LIB. X. 283Monto dares, atque haec Turno rata vita mancrct lNunc manet insontem gravis exitus; aut ego Vori 630Vana soror. Quod ut o potius formidino salsa Ludar, et in melius tua, qui potes, Or8a reflectast Haec ubi dicta dedit, caulo se protinus alto
Misit, ngens hiemem nimbo Succincta Per nurnS, Iliacamque aciem et Laurentia castra petivit. 635Tum dea nube cava tenuem sine Viribus umbram In faciem Aoneae-Visu mirabile monstrum-
Dardaniis ornat telis, clipeumque iubasque Divini adsimulat capitis, dat inania Verba,
Dat Sino mente sonum, gressusque estingit euntiS: sio Morte obita qualis fama est volitare figuras, Aut quae sopitos deludunt somnia SenSUS. At primus laeta ante acies exsultat imago, Inritat tuo virum telis et Voco lacessit. Instat cui Turnus, stridentemque ominus hastam s15
Coniicit; illa dato vertit vestigia tergo.
Tum vero Aenean aversum ut cedere Turnus
Credidit, atque animo spem turbidus hausit inanem: Quo fugis, Aeneat thalamos ne desere PactOS; Hac dabitur dextra tellus quaesita Per UndRS. 650Talia vociferans sequitur, Strictumque eorUSent Mucronem; nee ferre Videt Sua gaudin Ventos. Forte ratis coisi coniuncta crepidino saxi
Expositis stabat scalis et ponte Parato, Qua rex Clusinis advectus Osinius OriS. 655 Huc Aeso trepida Aeneae fugientis imago Coniicit in latebras; nec Turnus Aegnior inStat, EXSuperatque moras, et pontis transilit altos. ix proram attigerat: rumpit Saturnia funem, Avolsamque rapit revoluta per aequora naVem. 600 Illum autem Aeneas absentem in proclia poscit: Obvia multa virum demittit corpora morti. Tum levis haud ultra latebras iam quaerit imago, Sed sublimo volans nubi se inmiscuit atrae: Cum Turnum medio interea fert aequore turbo. 665 Respicit ignarus rerum ingratusque SalutiS, Et duplicis cum voco manus ad sidera tondit :Omnipotens genitor, tanton' me crimine dignum
296쪽
284 P. VERGILI MARONIS Duxisti, ot talis voluisti expendere poenas' Quo soror i unde abii ' quae me fuga, quemve reducit lLaurentisne iterum muros aut castra videbo lQuid manus illa virum, qui me meaque arma Secutit Quosne-nefas-Omnis insanda in morte reliqui, Et nunc palantis video, gemitumque cadentum
Accipiol Quid agol aut quae iam satis ima dehiscat 675 Terra militi Vos O potius misere8cite, Venti;
Ferte ratem, Saevisque vadis inmittito Syrtis,
Quo neque me Rutuli, nee conSeia fama Sequatur. Haec memorans animo nunc huc, nune fluctuat illuc; 680 A11 Sese mucrone ob tantum dedecus amens
Induat, ut crudum per coStas eXigat enSem; Fluctibus an iaciat mediis, et litora nando
Curva Dotat, Teucrumque iterum Se reddat in arma. Ter conatus utramque Viam ; ter maXuma Iuno 685 Continuit, iuvenemque animi miserata repreSSit. Labitur alta secans suctuque neStuque Secundo,
Et patris antiquam Dauni desertur ad urbem. At Iovis interea monitis Megentius ardens Succedit pugnae, Teucrosque invadit ovantis. 690 Concurrunt Tyrrhenae acies, atque omnibuS Uni, Uni odiisque viro telisque frequentibus inStant. Ille, velut rupes, Vastum quae prodit in aequor, obvia ventorum furiis eXΡOStaque Ponto, Vim cunctam atque minas Perfert caelique mariSque, Ipsa inmota manens; prolem Dolichaonis Hebrum Sternit humi, cum quo Latagum Palmumque fugacem, Sed Latagum saxo atque ingenti fragmine montiSOccupat Os laciemquo adversam, poplite Palmum Succi8o volvi segnem sinit; armaque Lau80 7 Donat habore humoris ot vertico sigere Cri StaS. Nec non Euanthen Phrygium, Paridisque Mimanta Aequalem comitemque, una quem noeto Theano In lucem genitori Amyco dedit, ut face praegnans Cisseis regina Parim creat: urbe paterna 7.5occubat; ignarum Laurens habet ora Mimanta. Ac velut ille canum morsu de montibus altis Actus aper, multos Vesulu8 quem pinifer annus
297쪽
235 AEN EIDOS LIB. X. Defendit, multosque palus Laurentia, Silva
Pastus arundinea, postquam inter retia Ventum est, 710Substitit, infremuitque serox et inhorruit armos; Nec cuiquam irasci propiHSVe accedere VirtUS, Sed iaculis tutisque procul clamoribuA instant: Haud aliter, iustae quibus est MegentiuS irae, Non ulli est animus stricto concurrere ferro; 715Missilibus longo et vasto clamore lueeSSunt: Illo autem inpavidus partis cunctatur in omnis, Dentibus infrendens, et tergo decutit hastas. Venerat antiquis Corythi de sinibus Acron, Graius homo, insectos linquenS profugHS hJmenaeos; 720Hunc ubi miscentem longe media agmina Vidit,
Purpureum pennis et pactae coniugis OStro Inpastus stabula alta leo ceu Saepe Peragra S, Suadet enim vesana fames, Si forte fugacem Conspexit capream, aut Surgentem in Cornua CerVum,
Gaudet, hians inmane, comaSque arreXit, et haeret Visceribus super incumbens; lavit inproba taeter
Sic ruit in densos alacer Megentius hOSt1S. Sternitur infelix Acron, et calcibus atram 730 Tundit humum exspirans, infractaque tela cruentat.
Atque idem fugiuntem haud est dignatus Oroden
Sternere, nec laeta caecum dare cuSpide Volnus ;obvius adversoque Occurrit, Seque Viro Vir
Contulit, haud furto melior, Sed sortibus armIS. 735Tum Super abiectum posito pede nixus et hasta: Pars belli haud temnenda, viri, iacet altus Orodes. Conclamant socii laetum paeana Secuti. Ille autem exspiranS: Non me, quicumque eS, inulto, Victor, .nec longum laetabere; te quoque fata 740 Prospectant paria, utque eadem mOX RrVa tenebis. Ad quem subridens mixta Megentius ira: Nunc morere. Ast de me divom pater atque hominum rex Viderit. Hoc dicens eduxit corpore telum. Olli dura quies oculos et serreus urguet 745
Somnus; in aeternum Clauduntur lumina noctem.
Caedicus Alcathoum obtruncat, Sacrator IIJdaSpen, Partheniumque Rapo et praedurum viribus OrSen,
298쪽
286 P. VERGILI AIA RONIS Messapus Cloniumque Lycaoniumque Erieeten, Illum infrenis equi lapsu tollure iacentem, 750Hunc peditem pedes. Et Lycius processerat Agis; Quem tamen haud expers Valeriis virtutis avitae Dolicit; at Thronium Salius, Saliumque Nealces, Insignis iaculo ot longe fallente sagitta.
Iam gravis aequabat luctus et mutua Mavors 755 Funera; caedebant pariter pariterque ruebant Victores victique; neque liis fuga nota, nequo illis. Di Iovis in tectis iram miserantur inanem Amborum, et tantos mortalibus esse labores; Hinc Venus, hinc contra spectat Saturnia Iuno. 700 Pallida Tisiphone media inter milia Saevit. At vero ingentem quatiens Megentius hastam Turbidus ingreditur campo. Quam magnuS Orion, Cum pedes incedit medii per maxuma Nerei
Stagna viam Scinden8, humero Supereminet Undas, 765 Aut, summis referenS annOSam montibuS Ornum,
Ingrediturque solo et caput inter nubila condit: Talis se vastis insert Megentiu8 armiS. Huie contra Aeneas, Speculatus in agmine longo, obvius ire parat. Manet inperterritus ille, 770HOStem magnanimum opperiens, et mole Sua Stat; Atque Oculis Spatium emenSus, quantum Satis hastae :Dextra mihi deus et telum, quod missile libro, Nunc adsint i Voveo praedonis corpore raptis indutum spoliis ipsum te, Lau8e, tropaeum 775 Aeneae. Dixit, Stridentemque eminus hastam Iocit; at illa volans clipeo eSt eXeuSSa, Proculque
Egregium Antoren latus inter et ilia figit,
Herculis Antoren comitem, qui missus ab Argis Haeserat Euandro, utque Itala consederat urbe. 780Stornitur infelix alieno Volnere, caelumque Aspicit, et dulcis moriens reminiscitur Argos.
Tum pius Aeneas hastam iacit; illa Der orbem Aore cavum triplici, per linea terga, tribusque Transiit intextum tauris opus, imaque Sedit 785Ιnguine; sed viris haud pertulit. ocius ensem Aeneas, Viso Pyrrheni Sanguine laetus, Eripit a femine, set trepidanti fervidus instat.
299쪽
AENEIDOS LIB X. Ivetemuit cari graviter genitoris 0r , .
Ut vidit, Lausus, lacrimaequo Per Ora Votuino. Hic m0rtis durae caSum tuaque Optuma facta, Si qua fidem tanto est operi latura VetuStRS,N0n equidem, nec te, iuveniS memorande SIlebo.
Illo pedem reserens et inutilis inquo ligatus Cedebat, cliP00que inimicum hastilo trutiebat.
Pr0ripuit iuvenis seseque inmiScuit urnΠS, Iamque adsurgentis dextra plagamque serentis Aeneae Subiit mucr0nem, iPSumque moransso Sustinuit; A0cii magno clamore Sequuntur, Dum genitor nati Parma Protectus abiret, Telaquo c0uliciunt, Proturbantque eminus h0Stem Missilibus. Furit Aeneas , tectuSque tenet SQ. Ac velut effusa Si quand0 grandine nimbIPraecipitant, Dinnis campis diffugit arat0r, Omnis et agricesa, et tutis latet arce VIM0r, Aut amnis ripis, aut alti lari Ico SAXI, Dum pluit in terris, ut 90SAInt Sese reducto EXercere diem: sic obrutus undique telis Aeneas nubem belli, dum det0ΠQb OmΠὶS, .
Sustinet, et Lausum increpitat LariS0que I nutuI. Quo morituro ruiS, maioraque VIrinus audeSFallit te incautum Pietas tua. N ee ΠΠΠUS Iue Exsultat demens; Saevae iamque altius Irae Dardanio Surgunt duct0ri, extremaque Lau80 Parcae fila legunt: validum namque eXlgit enSem Per medium Aeneas iuvenem, totumque recondIt. Transiit et Parmam mucro, leVita tarmis InmaCIS, Et tunicam, in illi mater quam neVerat tauro, Inplevitque Sinum SanguiS; tum Vita Per auras Conce88it inlaeSta ad ManiS, UOrPHSque relIdHIt. At vero ut vestum Vidit morientis et ora,
ora modis Anchisiades Pallentia noris, Ingemuit miserans graviter, dextramque tetendit, Et mentem patriae Subiit PIetata S Ima O. Quid tibi nunc, miserande puer, pro laudi US ISUS, 8 5 Ouid Dius Aeneas tanta dabit indole dignum Arma quibus laetatus, habe tua; teque Parentum Manibus et cineri, Si qua e8t ea cura, remitto.
300쪽
283 P. VERGILI MARONISHoc tamen infelix miseram solabere mortem: Aeneae magni dextra cadis. Increpat ultro sso Cunctantis socios, et terra Sublevat ip8um, Sanguine turpantem comptos de more capillOS. Interea genitor Tiberini ad fluminis undam Volnera siccabat lymphis, corpusque levabat Arboris adclinis trunco. Procul aerea ramis 835 Dependet galea, et prato gravia arma quieSeunt. Stant lecti circum iuvenes; ipSe aeger, anhelans, Colla fovet, fusus propexam in pectore barbam; ita SuPer LauSo rogitat, multosque remittit, Qui revocent, maestique ferant mandata parentis. 840Λt Lausum socii exanimem super arma ferebant Flentes, ingentem atque ingenti Volnere victum. Adgnovit longe gemitum praesaga mali men8. Canitiem multo deformat pulvere, et ambas Ad caelum tendit palmas, et corpore inhaeret. SMTantano me tenuit Vivendi, nate, VolUPtas, Ut pro me hostili paterer succedere deXtrae,
Quem genui l Tuane haec genitor Per Volnera Servor, Morte tua vivens ' Heu, nunc misero mihi domum Exsilium infelixi nunc alto volnus adactum i 850 Idem ego, nate, tuum maeulmi erimine nomen, Pulsus ob invidiam solio Sceptrisque paterniS. Debueram patriae poena 8 OdiiSque meorum: Omnis per mortis animam sontem ipse dedissonii Nunc vivo, neque adhuc homines lucemque relinquo. 855Sed linquam. Simul hoc dicens attollit in aegrum
Se femur, et, quamquam Vis alto Volnere tardat, Haud deiectus equum duci iubet. Hoc decus illi, IIoc solamen erat; bellis hoc victor abibat Omnibus. Adloquitur maerentem, et talibus infit: 800 Rhaebe, diu, res Si qua diu mortalibus ulla est, Viximus. Aut hodie victor spolia illa cruenta Et caput Aeneae referes, Lausique dolorum Ultor oris mecum, aut, aperit Si nulla Viam vis, occumbes pariter; neque enim, fortiSSime, credo, Sta Iussa aliena pati et dominos dignabere Teucros. Dixit, et exceptus tergo consueta locavit Membra, manusque umbas iaculis oneravit acutis,