장음표시 사용
101쪽
Myructio. non est , sed ex cujus cum illo unione hoc qua compostum resultet. Merito itaque , postquam contemplati sumus Deum ceu
Unum, meditationem nostram proxime convertimus ad cogutandum Eum tanquam SIΜPLICEM. Hac notione notatam
volumus quorumcimque quae Divinae essentiae tribuuntur praedicatorum cum ea ipsa persectili nam quandam identitatem. Ut
in Deo Essentia & Attributum , vel Attii butum & Attribu- tum , non sint quemadmodum saepe sunt in creatis αλο ; sed quaecunque hic intercedit diversias solius duntaxat sit rationis , orta ex intellectus finiti imperfectione, qua quod idem est tanquam tale non valet concipere , sed potius dissimialibus id sibi conceptibus repraesentat. Verbo, id contendimus, nil adeo realis discriminis inter ca quae Deo essentialia sunt intera dei , ut quicquid hoc modo in Deo est sit ipsa ejus essentia; per quam est quicquid est , citra ullam plurium verὸ distinctorum aggregationem. Quod acuto expressit alibi Augustinus , cum Deum simplicem elle asserit, quoniam quod habet , hoc est. LongE diversum sentiunt, qui volunt, per Atti ibuta , quibus nobis concipitur Deus, intelligenda esse accidentia quaedam seu qualitates realiter ab essentia cui tribuuntur distinetis. Contra,
recte docent saniores, removendum esse penitus a Deo omnem omnino compositionis modum: ut non tantum Deus ex pluribus vere diversis coadunatus non sit; verum nec cum alio a se distincto ad compositum cum eo constituendum concurrere
possit. Prius hoc indubitabile facit fiammi Numinis de Independentia& Persectionis infinitas. Profecto , quicquid compositum est ex pluribus , id qua tale post ius est iis rebus ex quibus tanquam partibus componitur , atque ab iisdem tanquam natura
prioribus dependet. Quin & pars altera compositi pendet ab alacra, in quantum illa persectionem hujus ex sese non habet, sed eam acceptam serre debet unioni cum hac , addita sibi & a se distincta. Verum omne quod modo qualicunque aliquam vel minimam dicit dependentiam , e diametro id Deitati adve sui , jam dudum demonstravimus. Quapropter, vel Deus per omnia Deus , id est, ens Independens, non est : vel Ipse
Libet id quod habet, aut potius est id omne quod est , plane
102쪽
DE DEO S t M p L et Ic i. sue independenter; hoc est, citra ullam sui ex pluribus composia
alibi in Epictetum ipse Simplicius. Et quis neget, persccti rem esse essentiam, quae sic per se ipsam existit perfectu a, ut nullis ad persectionem suam consummandam indigeat accidentium appendicibus , quam cst pla , mae non sui, sed addita rum qualitatum beneficio , persectiones possidet quas posisdet. Si autem prius illud persectius quid sonet quam hoc , utique non hic , sed ille , persectiones possidendi modus Deo
enti persectissimo tribuendus crit. Et quae ae quales, obsecro , illae erunt persectiones essentiae Divinae superadditae ' Nunquideas in se continebit essentia Dei' Sinon: non etiam haec crit in Gniti persccta; quare nec Divina. Si contineat: quid ergo attinet eas essentiae per sese illas possidenti superaddere ' Demum, quae illa esse poterit ab essentia Divina realiter distincta persectio ' An finita erit: an infinita' dcpendens; an indepe ens
creata; an increata ' Si sinita, d cndens, creata, nil continet Deo dignum. Si infinita , in&Pendens, increata, & tamen entitatem habens ab essentia Dei reapse distinctam, qui non - .cundum rem plures statuantur Dii l non video. Quibus omnibus quandoquidem per adversariorum hypothesis exitus dari pland nequit, liquet, omnino esse concludendum, quod comcludendum erat, Deum actum puris limum ac simplici stimum esse , nec ullo modo capacem attributorum ab essentia sua, aut ab invicem , realiter diveribrum. Ast neque eadem Dei esse tia ad inmae partis cum alio in idem compositum coalescere potest: jam enim ostensum, in tali plurium rerum ad compositum proprie dictum constituendum concursu conspicuam esse mi tuam quandam partium dependentiam, ac, ut ita loquar, ρομsectibilitat ni ; quatenus ipsa notio partis per se & sua natura notione totius inferior est , dum desectum involvit per istam sui ad unum totum compositum constituendum ordinationem& habitudinem. Neque ergo ex partibus componi, neque pars ipsa esse, potest Deus. Fatendum omnino, magnam esse in Divinorum Attribui . III.
rum conceptu varietatem. Sed tantum in conceptu , sive , ut Dissiciat
funi, in sensu formali, & a parte modi concipiendi in nostra t- 7 μη L et mente Dmbico
103쪽
currentium mente , per distinctionem rationis ratiocinatae; non I parte rei motis per diversitatem realem. Conser, quae jam supra hanc in rem diximus, Exercit. v. 3 III. Iv. v. Nec putandum Decret rum divinorum obstare tum pluralitatem, tum indifferentem libatatem ; quas clarum sit, talia cum una essentia , eaque maxime necessaria , non msse esse eadem. Non enim qui sic assuunt satis λωπρεπως concipere rationem Divinae Voluntatis, evinccnt clarissime quae dicenda erunt infra , ubi de Decretis Dei erit agendum. Solutu dissicilius est , quod adserunt de Trium Personam i in eadem Essentia Divina subsistentia. Has ante mentis operam ab essentia & inter sese distinctos esse l. mov-αεωs; vere tamen unitas in eadem cssentia , sic ut sint το Ῥοουαον, docet nos Christiana fides. Haud dissiteor , me nonclaia & distin id capere . quo modo cum absoluta Simplicitate triplex talis subsistendi modus consistat: at neutiquam inde sequitur , hunc cum ista revera consistere plane non posset. Nullus dubito , quin facild ista concilianda nobis forent, si , &quid formaliter sint istae Personalitates , & qua natione ab invicem & ab Esentia proprie distinguantur, & quo modo in eadem singulari Natura subsistant, intime & satis evidenter haberemus perspectum. Nunc ea, quae tantum captum nostrum excedunt , adducere Fidei arcana , ad apertam vcritatem n tura notam impugnandam , nimium est praeposterum & inten
instivum. Mihi sussicit, qui Philosopho scire, Deum taeSimplicem, quia sic exigit divina persectio; qu Christiano credere , Deum esse personis Trinum , quia sic restatur exertim Dei verbum': si quae in istis conciliandis occurrit dissicultas ,
ingenii tenuitas , non alterutrius dogmatis falsitas, ind) evincitur. Et sic in tantarum rerum meditatione merito acquiescit modestia sapientis in certitudine veritatis utriusque agnitae , non in evidentia altarius cum altera connexae. Paria dicenda
sunt de altero illo magno pictatis Mystcrio , quo Deus Filius manifestatus cst in came , per sui cum hac unionem hypostaticam. Sed nos haec Theologis relinquimus explicanda , quVtantum naturae sphaeram excedunt, ut sorte bcati coelitcs, quo-
, t rum privilegium est Dominum Jesum videre sicuti est, istis ii econcipiendis soli existant pares. Quum
104쪽
Ds Duo SIMPLICI. 83 Quum autem quae anth de Dei Simplicitate demonstrata sunt, IV. deducantur & suant ex ipsa Divina natura , valde perperam
pulcherrima haec doctrina quibusdam habetur subtilitas quaepiam ' stat
Scholastica , absque necessitate inducta. Frigidum imprimis quis, seliuest , quod Apologistae alibi, adulaturi Socinianis , eam areαὶ steriliorem pronuncient. An vero arena sterilius dogma, citra quod Deo sua nequit esse salva Indopendentia, Persectio, Unutas ' Quid i quod Simplicitas haec fundamentum sit immotum Divinae Immutabilitatis : quae, uti purioris Religionis est palladium , ita caput existit praecipuum , a quo pendet bona pars
Theologiae inter nos & illos controversae : ut minus mirum, eos niti tantopere rei hujus momentum extenuare. Et qua
cogitatio dulci consolatione & pia reverentia foecundior csse queat, quam quae Deum, quicum nobis res est , mcnti r praesentat esse , hinc quidem ipsam infinitam Sanctitatem, Justitiam , &c. inde vero ipsam infinitam Misericordiam , Bonitatem , Sapientiam , Potentiam , &c. Cene cui hae, similes. que quas notio Simplicitatis suppeditat, cogitationes arena stetiliores sunt, ejus pectus esse oportet sterilis valde assectus erga supremum Numen. Denique , quis nisi hos es plane in hisce ignoret, quanti usus sit in re Theologica novisse , An , &quo sensu , quicquid est in Deo sit ipse Deus ' An de essentia& de se invicem praedicari possint Attributa , non in concreto tantum , sed & in abstracto ' An nulla Attributa intendantur aut remittantur ' Deo magis & minus sint essentialia ' Alia aliis priora & posteriora ' quaeque iis assinia ex hoc dogmate de Simplicitate tum confirmanda sunt, tum illustranda. Dubium quibusdam visum fuit, num inter Dei Attributa V. redia numerctur Si plicitas ' Frustra autem quidam negant. simplicit
Quamvis enim largiamur lubentes, eam respicere Omnes omnino tarinas persectiones, quatenus earumdem notat intimam qu Lm f. identitatem : non tamen pro modo concipiendi nostro Simpli- liis, Abii Acitas est prima perseetibnum Divinarum scaturigo ; quippe quae buta ne moipsa ex Independentia e & Insnitate persectionis firmissimE , mero . quasi a priori, potest demonstrari , ut jam docuimus. Caet rtim , solum Deum absolute simplicem , seu , ut loquuntur , a tum purum esse , tum hoc quod dixi evincit; tum illud quo-
105쪽
Ex ERCITAT O XI. que , quod omnis quae praeter Deum existit essentia, ut limitata, ita dependens sit. Quapropter nil obstat, cur non ei semper arbitrio primi entis a quo pendet nova addi queat persectio :quae si addatur quandoquidem a praeexistente sui cito militer distinguitur. idque sui accessu perscio necessario cum illa s ciet compositum. Et sic dietit experientia, etiam creaturas omnium simplicissimas , quales procul dubio sunt Angeli Ze imae rationales , multa possidere attributa , quibus absolute carere possent: adeoque & illas ex subjecto & accidentibus m disque esse compositas. Quamobrem & nulla earum dici potest Actus purus moificabilis: quod mirificum quorundam hodi)de mente humana vaticinium est.
I. Immutabilitas Teo adscripta ratione Ebsentiae. -- tributorum S inerationum. II. Immutabilis iis S pivinae respectu tributorum demonstratio. III. Deus Mus , in rerum omnium mutationibus . Immutabitis.
Implicitati cohaeret IMΜυTABILITAS ; qua imnuimus, naturae Divinae repugnare , ut, ejus aliquo remanente , illi aliquid quo ante caruit de novo accedat, vel etiam quicquam quod ante habuit decedat et sic quidem , ut qui semel est, is idem semper maneat nulla sui parte alius
106쪽
alius quam olim aut fuit aut erit. Tribus considerandi modis σ ver quibusdam spectatur haec Immutabilitas i tum ratione Essentiae Πρ μ'
Divinae, tum ratione Proprietatum, tum etiam ratione operationum. At censent alii, non nisi Attributorum & Oper tionum respectu Deo Immutabilitatem tribui de re. Non
quod Essentiam Dei hi velint mutabilem ; sed quod persectionem , quam illi Immutabilitatem Essentiae vocant, malint hi vocale Nccessitatem existendi : nam , ajunt, ipsa essentia, ut aliarum rerum , ita Dei, quemadmodum in indivisibili consistit, sic nullam variationem ratione sui potest subire. Peranni hi lationem quaedam essentiae interire possimi, verum cum nullum tali casu relinquatur mutationis subjectum, etiam totalis rei interitus non , nis satis impropriE, mutatio dicenda est.
Unde concludunt, scuti id , cujus cssentia ipsa destrui potest
ut non amplius sit, rectius dicitur contingens quam mutabile; ita ex adverso id , ciijus esentia ipsa destrui non potest , .r ctius dici Necessarium quam Immutabile. Quae ut accuratius dici largior sic de nomine tamen contendere nolim. Caet rum de essentiae Divinae Immutabilitate, vel potius existendi Necessitate , dictum est , quantum sussicit, supra. Tantum de Immutabilitate Dei ratione Attributorum hic agemus. Quaries percepta , quae Immutabilitas operationum Deo tribuendast, facile intelligitur. Sta de hac aptius agemus insta , quam do dicendum erit de Dei Intellectu & Voluntate. Nullam vero essentiam Divinam subire, aut subire posse , II mutationem ratione hujus vel illius attributi, evincunt pariter ista omnia quae continuata serie de Deo hactenus demonstrata suerunt. Quamvis certὸ mu bilitatem supponere plurium prae- Ait i i dicatorum veram distinctionem , earundemque pollibilem inter rum d -- se unionem , aut ab invicem distinionem , per se evidens adeo solio. est & certum, ut mutabile nemo , nisi compositum , aut saltem , ut ita dicam , compotabile simul, fingat Numen. V rum Simplicem jam demonstravimus Deum ; qui quemadmodum essentiam habet, nil admittentem quod ipsa essentia non si, ita nihil in eo concipi potest quod maneat altero recedente, nihil cui existenti alterum queat accedere. Et quis persectissimo
modo id Unum esse dixerit, quod usque eo in se divisum est,
107쪽
88 Exs Rciet A Tro XII. ut aliquid ejus absque altero existere queat ' Nec saltem rati ne loci mutabile est quod Immensitate sua cristit ipso facto , ubicunque aliquid unquam existere potest. Nec temporibus ille variatur , qui secundum perscctissimam 2Eternitatem sic
simultanee durat, ut Tempus ab aevo Ire jubens, si bilis ue manens, det cunstri moveri. Non etiam patitur talem , qualis in omni mutatione includitur,
hujus aut illius entis & non-entis succelsonem ipsa existendi Necessitas. Procul dubio qualis est rei cujuspiam csentia , t lia existimi Husilcm attributa: quippe quae ejus ex quo suunt induunt naturam : quaproptcr qui in essentia, is in singulis quoque praedicatis essentialibus conspicuus erit idem necessitatis gradus. qua quaeso ratione mutabitur Numen infinitae perfectionis ' cui nihil addas , nihil detrahas , quin paria
ter agnoscas, tantas non esse in co persectionum divitias, quantae sunt rei vera gaudentis infinitate ; cujus natura omnem diminutionem & augmentum respuit. An vero quod accedet ad Deum , aut recedet ab co , nil ad insinitas ejus persectiones
pertinere dic At sic nihil quoque ad Deum ipsum pertinet.
Erit nimirum quod Deo de novo adveniet vel creatum , vel increatum; vel dependens, vcl independens; vel finitum, vel infinitum. Priora illa cnti increato, independenti, infinito addi non posse, ires ipsa clamat. Posteriora non magis Deo addi
sunt , quam mus addi potest sibi; dum praeter Deum nil
increatum , independens , infinitum existere, suis locis docuimus. Verbo , si subeat mutationem Deus , vel in parem transibit statum, vel in melius murabitur, vel in deterius. Istud ridiculum est. Horum quicquid dixeris , imperfectioncm id notat vel praeteritam, vel praescntem , vel suturam. Denique,
quid esse mutabile est aliud , quam csse in potentia ad pertactio ii aliquam vel recipiendam vel amittendam ' Quod qui cadere queat in ens Independens, quis concipiat ' Et quid tandem istud erit, quod Numen mutari saciat' Num quid extrinsecum ' Non id sinit primi entis Ascitas. Nec ipse se mutat propto aliquid in se, cum nihil in se quod secum pugnet contineat. Neque citam mutat se propicr aliquid cxtra se; cum
108쪽
89 extra se nihil habeat, quod non sit a se, ut d pendens, ita
nullo negotio, si velit, mutandum. Luce meridiana haec omnia sunt lucidiora. Quapropter hinc facessant, qui obfirmata mentis caecitate Deum inducunt, qui in horas sit alius &idem. Sanctius de istis philosophatur Apostolus, quando tam magnifi-cὸ de Deo testatur, apud cum ne quidcm cse τρο s S tσκια-σρια. Scilicet ipse Sol in eclypsi sui luminis, si non mutationem , Obumbrationem saltcm patitur : at ne sic quidem Pater luminum , in quo ne minimum mutationis simul
. Semota sic omni Mutabilitate I Deo, nil opus erit ire per singulas mutationum species , & docere , Deum esse In Gruptibilem, es . ex dictis enim ista facilὸ eruuntur. Etiam oriritum mu solius Dei hanc esse praerogativam, multa jam demonstratim 1ationibus, ne non indiget. Id evincit , tum hujus cum aliis Divinis Immuta- persectionibus concatcnatio, jam ostensa; tum quoque d pendens & snita rerum creatarum natura, quae, quemadmodum probat illam omnem esse compositionis capacem, ita pariter evincit, candem esse mutationi obnoxiam , casu quo quicquam persectionis ei addere vel demere voluerit Deus.
Nec si id fecerit, Immutabilitati ejus hoc quodammodo pra judicare credendum est : quum operis vicissitudo opiscis constantiae nil detrahat. Mira hinc mihi visa suit semper ista Cartesi philosophatio , & tanto ingenio parum digna , quando alibi ex Immutabilitate Dei, candem semper motus quantitatem in universo hoc conservari concludit, ne quae, si secus sat , inconstantia inde in Numine arguatur. In thprofecto i Etiam judicio divini Vatis; cui alia plane mens, quando in maximis quas facit Divina providentia vicissitudianibus imprimis Immutabilem agnoscit & celebrat Deum, cum
canit: Tu, Deus s usique manes, nullo mutabilis aevo, Victurun Hue omns tempore nomen habes.
Principiosoliuaefundasti pondera terrae, Altaque se ni duitis siderasa tatum
109쪽
Caelorum series mota compage peribit, 'Ut per longa perit tempora vestis honor; sique laboratum tanquam mutaris amictum, Nec speciem poterunt usique tenere suam: Semper at es, nullo caseu mutabilis , idem, Invadetque annos nulla senecta tuos.
I. S cientiae Divinae varia consideratio. II. Omnis ficientiae Dei, quae hujus est loci. explicatio. III. O demplenior demonstratio. IV. Summum bonum nullum , ni unicus Deus omnis ciens
Ta quaedam consideravimus praedicata , quorum ratione Deus in se ipso sibi persecti stimus est , & tanquam talis nobis innotescit. Nunc ea proxime expendenda veniunt, quae propi rem dicunt habitudinem ad creaturas , tum omnes, tum rationales imprimis. In istoc genere princeps Dei Attributum est SuprICiENTIA , tam undi- quaque absoluta, ut merito dicatur omnis cientia. Spectari ea potest , vel quatenus ad Deum ipsum refertur, vel quatenus respicit res cxissentes extra Deum. Si Sussicientem Deum cogitavcris ratione suae existentiae, in quantum nulla re extra se ad hoc ut existat indiget, sic occurrit ipsa primi Entis Indepcndentia, seu Astitas is de qua antP. Si Suffcientiam eandem at-tcndas ,
110쪽
DE DEO OMNI s UT FICIENTE. Itendas, quatenus ea notatur, Ens independens sic plenissime a undare omni persectionum genere , ut nulla earum species aut
si adus ei desit, sic ipsa Persectionis Infinius est; de qua etiam dictum suo loco. Quod si Suffcientiam conceperis , quat nus persectissimum Numen sibi suae istius immensis persectionis intimὸ est conscium , ejusque amplitudinem ita perfecte intelligit, ut in ca summa cum tranquillitate acquiescat, sic crit Be
titudo Dei, qua ipse persectissimus persectionibus suis fruitur persectissime : quodIraedicatum rectius insta tractabitur , ubi . praemissa fuerit conlideratio Divini Intellectus & Voluntatis. iErgo hujus duntaxat loci erit ista plenitudo persectionis, qua Deus ex se & per se omni alteri a se esse potest omnia in omni- ei niti intibus. Tantam nimirum bonitatis in Deo abundantiam notat, quae hujus
ut nihil excogitari queat in omni bonorum genere , seu hone- Acies', stum id fuerit, seu utile , seu jucundum , quo non quolibet ' - '
in casu satiare queat quamlibet creaturam. Sua etiam rebus quia busdam creatis convenit Suffcientia , sed tantum ratione hujus aut illius descetiis, quem excludere possunt aud compensare sua praesentia ; nulla cis competit talis , qua in omni indigentia esse queant omnia in omnibus. Sussicit v. c. Cibus ad satiandum famelicum; vcrum idoneus non est reficere sitientem. Respondet Honor appetitui ambitiosi : ast idem non explet desideria avari. Satisfacit sensibus Voluptas corporis ; sed valetudinem conservare nequit eadem. Haec similiaque aliquid sunt alicui; nihil corum est omnibus omnia. Quin ne quidem in isto pe sectionis Πnere , in quo quaedam Suscientiae species creaturae . competit, tantum praestat alicui, ut non plerumque majora
desiderare & capere possit. Longe aliter se habet Sussicientiaciatis persectissimi; quae si se exerat ut potest , id rebus dabit,
ultra quod ne quicquam cogitare queant, cujus appetant seu, tionem. Et talis Deus ex sese est. Non alterius gratia, uti creaturae; quarum qualiscunque Suffcientia rivulus est dumtaxat profluens ex oceani illius abundantia , qui si suum inhiabucrit influxum , exarescet is penitus, nullamque per se, dum per se nihil est , compensare valebit indigentiam. Atque istaec omnia talia sunt, ut operosa demonstratione III. minime indigeant. Conseratur duntaxat rerum quarumcunque 'U