장음표시 사용
111쪽
8, C A P. III L D. Deus scelera ulciscitur. Et qua per Christum liberati sumus, si
Proueri Io. vitam cum iustitia colamus, sicut Salomon, ait iussitia liberauita morte. Et Christus, Qui credit in me non morietur in aete Ioan. II. num. De hac ergo morte loquitur, Eliphaa dicens, Morientur non in sapientia. Cur autein insipienter mori dicantur, dixerat doctissime ante,quoniam nullus intelligit,nemo illorum de morte cogitat, neque se ad illam comparat: sed se eis ex inopinato Eccles. 7. scia fer offert. Et ob eam rem monet Ecclesiastes, Noli esse stul-xus, ne moriaris in tempore non tuo . Quo etiam loco animaduertendum cst, Eliphaa intcr mortem piorum, & impiorum dis stinxisse, vi ubi antea dixit, Quis unquam innocens per ijtλ aut quando recti delati sunt signa ficasse sciamus viros pios non in sipienter , ncc interitu impiorum perire. Quare haec capitis huius doctrina, cum ita propositione tantum Syllogismi persistat, veri si ima censenda cst. Quod si e hoc ipse concludere id ob virum esse impium, falsissimum est et .vu'niam assumptio rati cinatio iis laica etiam csci.
r, ir Oea ergo si est qhi tibi respondeat, O ad aliquem sanctorum V conuertere. a Virum stultum interficis iracundia, o paraulum occidit inuidia . 3 Ego vidi stultum firma radice, O maledixipulchritudini eius β
Long feni filii eius a salute, o conterentvir in porta, o non erit
qui eruat. 3 cuius messem famelicus comedet, ct ipsum rapiet ammatus , o brubent si ientes duritias eius. 6 hil in terra sine causa sit, O de humo non orietur dolor. B 7 Homo nascitur ad laborem, O avis ad Nolatum . L . S uuaan ob rem ego deprecabor Dominum, O ad Deum ponam eloqηλ
9 uid facit magna ct inscrutabilia'mirabilia absque numero. io sim dat pluuium μρer Dciem terrae irrigat aquis xnis sa . 1 r u i ponit miles in sublime, o maerentes eri is siosphate. 1a uvidi par eogitationes malignortim , ne polynι implere manua eo--m, quod caper aut ἀ
112쪽
c A P. V. A. 83i a cui apprehenda sapientes in astutia eorum, O consilium prauorum
1 er diem incurrent tenebras , O quasi in nocte sic palpabunt in me. Ct Porro saluum faciet egensm a gladio oris eorum, oede manu νiolem. iis pauperem. 16 ει erit egeno hyes, iniqηitas autem contrahet os se lim . . . . x Beatus homo qui corripitur a Deo: increpationem ergo Dominι ne is auia ine vulnerat, O medetur: percutit, ct manus eius sanabunt.1 6 In sex tribulationibus liberabit te, O in septima non tanget te m
ao In fame, eruet te de morte, O in bello, de manugia . 1 i flagello linguae absconderis: O non timebis caelamitatem cum ve. Dnerit. . ' - 21 In vastitate O fame ridebis: Obenias terra non formidabis. et 3 Sed eum lapidibus regionum pactum tuum: O bestia terrae pacifica
14 Etscies quὸd pacem babeat tabernaculum tuum: σ visitans speciem tuam non peccabis, qets Scies quoque quoniam n ultiplex erissemen tuum, O progenies tua
16 Ingredieris in abundantia sepulabrum ,sicut infertur aceruus tritici hi tempore suo. 27 Ecce hoc ut inuestigauimus, Dain: quod auditum mente pertra
113쪽
ebus iititur Victor triumphans de Iob quaerit ex eo, utrum simili oraculo suam possit de hominum vita probare sententiam, quam tertio Iulus ilibri capite persecutus est. Recte vero Eliphar, &alij amici Iob haereticos homines reserre dicuntur,qui oraculis diuinis,&scriptura locis Ecclesiae valde inscsti sunt. Quoties enim L therus, Melanethon,Caluinus,& alixioeces congestis multis *ripturae locis nos reprehendunt, &se vicisse clamant 3 Incredibilem vero dolorem affert viro pio as dicto, & ab alijs vexato,cum aduersarij verbis Dei cum illo pugnare simulant,& quasi i Psam. I. ridcntes pomitant, ut aliquod ex Deo quaerat auxilium. Id quod bene declarauit David dicens, Dum' confringuntur osta mea. exprobauerunt mihi, qui tribulant me inimici mei. Id est non leurorein cruciatum sustiueo, cum mihi exprobrant inimici, i Jψ4ii Osta mea confringerentur. Quae exprobatio cuiusmodi fuerit, declarans ait, Dum dicunt mihi per singulos dics ubi est Marib. 17. im VStuit, e Qua contumelia etiam Christus laceratus est, dum, de illo homines nequa dicerent, Sine videamus, an veniat ElJari
. . si , cps M'. ua hi iplia ora ergo, o ad aliquem sanctorum cou-uer re, si est qui tibi respondeat, ut mihi respontima est. Quod si
I AURginta' conuertunt εἶ οινα άγγέ id est si aIiquem fauctorum angelorum videbis. Praeterquam quod eadem clisen- . tentia, quadrat etiam in Hebraea verba. Nam ruspana, quod vulgatus conuertere, interpretatur, aspicere, etiam significat. - a Verὸ Rultum interficit iracundia.
Videtur Iob impatientiae reprehendere, quod illa verba proti terit. Quasi dica i licet te ad Deum vel ad alique sanctorum con-
uertaS, te non respicient, quoniam impatientia tua illos osset
disti, magnumque detrimentum fecisti . Sed indigne ea culpa in
Iob cunfertur, ut de verbis eius disserentes demonstrauimus. Vera tamen esti ropositio,qua ad reprehendendumvlitur.Qua traei india re assumptio falsa erit. Ait ergo. Vei Nullum interficit iracundia , W30xumo id est data iiiiiiii et maximum aisert. Nam iracundia insanus, dementis impos te lucre S in considerate agit. Est enim iracundia inimica consilio, ta bonas mente collectas rationes disturbat,sicut tanquam amens se homo gerat Siquidem prudenter Cato Ma. tot dicit,Iratus homo tempore tantum ab insano distere.Et Plibi ' i a. I laemon,
114쪽
Iaemon, ait , μανί--ταν ὀργιζώMεθα, insanimus omnes cuirascimur. Ex quo illud Ecclesiastae recte intelligitur, Ira in sinu Eteles . stillii requiescit. Estque patientia in rebus aduersis ex dignitate
maxima viri sapientis,quam unam pro muro ei, & propugnac lo relictam csse Christus declarauit: si calamitates & in comoda urgeant. Et paruulum occidit inuidia. Pro paruulo in Hebraeo estnna pote, quod sicut varia significat, ita hic locus varie exponi
tur. Septuaginta transferunt πεαν - νον deceptum. Clialdaeus vero incidi sebara stultum. Quidam Hebr ei inclinantem exponiit. Id est cuius animus inclinatur ad optima, & felicissima quaeque, tabescit inuidia. Sed verbum nna pata proprie mihi significare videtur declinare. Et quia vir, qui decipitur,declinat a vero,decipi etiam, &seduci significat. Sicut transtulit vulgatus noster Hierem. io Hieremiae vigesimo capite dicens, Seduxisti me Domine, &2ductus sum. Et hac de causa septuaginta viri conuerterunt eo modo, quo diximus. Et quoniam stulti est decipi, & ad ea facile inclinari, quae pulchra videntur,stultum expressit Chaldaeus. Est etiam & hoc pueri, quod rerum sit imperitus. Sicut scripsit Pa lus Corinthijs, Nolite pueri effici sensibus. Et hac de causa vulgatus paruulum vertit. Ex hoc tamen intelligitur hoc loco, non I. cor. I eum, qui pusillo animo sit, sed qui rerum sit ignarus, significare. Quod dicit. In Hebraeo est Nupchina. Significat autem Zachar. I. . op chana, ut in Zacharia nostro pluribus declarauimus iracundia efferri, ex eo quod alius habeat, quod ego vehementer amo. Quod Graecis est ξλω, ut hic septuaginta viri conuertunt. DO- cci igitur locus hic hominem rerui gnarum, & quem facileca-- μ'
duca bona ad se alliciant, maximum incommodum ex inuidia accipere. Quare, qui fortunarum amissionem nimis aegre fert suam indicat stultitiam. Cum ignoret quam fugaces, & in mentaneae natura sint, quamque facile evanescant. Rerum igiatur humanarum contemptio, & animi magnitudo in rebus aduersis, in eum tantum cadit, qui res humanas probe cognoscat. κSicut ille qui dixit, Omnia arbitror ut stercora. Earumque na- Philip.I. tiaram nobis declarant David, ut omnem tollat ex animis ii stris inuidiam δε dolorem in earum amissione dicen S,Noli aemu PDim. 3s.lari in malignantibus, nec Zelaueris facientes iniquitatem .Quo loco utitur verbo Rap cana, de quo diximus, & rationem ibiungens ait, Quoniam tanquam senum Velociter arescent, & quemadmodum olera herbarum cito decidet. Quam rationem etiam .
secutus Eliphaz dicit praeterea.
115쪽
3 Ego vidi fultam firma radice, O maledixi pulcbriturici eiussa
Quod dicit, pulchritudini ita etiam vertunt septuaginta iam Immon I n Hebraeo vero est nia naue,quam vocem satis ambigue conuertit vulgatus sequens septuaginta viros, pulchritudinem, speciem, decus, pascua, habitaculum. Proprie tamen omnibus Hebraeis assentientibus habitaculum declarata verbo ma naua habitare. Nullusque locus quod ego sciam sacrae scripturae est, in quem haec non conueniat significatio, sed quia opes, ta familiae decus, pulchritudine, & splendore domestico in primis repraesentantur. ita ut sponsa in canticis speciem,&pulchritudia Cot nem sitiam tabernaculo Salomonis conserret dicens, Nigra sum sed formosa filia Hierusalem, sicut tabernacula Cedar, sicut pelles Salomonis, hinc ductam suisse transsationem existimo ad speciein, decus; & pulchritudinem significandum. Sed quoties in sacra scriptura, ita conuersum reperiatur, intelligenda est species, decusque domus, siue habitaculi. Ita hoc loco, Maledixi pulchritudini eius. id est splendido magnificoque habitaculo eius. Maledixi, antem, id est praesagi ut quod futurum erat, ut cito tot opessunderentur, & tanta magnificentia labefactaretur, licet firmas radices egisse videretur. Id quod Dauid illustrius pronunciauit dicens, Vidi impium si perexaltatum, & eleuatum sicut cedros libani: S transiui, & ecce non erat, & quaesiui eum, & non est inuentus locus eius. Ex quo loco discant diuites,& opulenti h mines, qui opibus innixi nullas res aduersas formidant,quid eis suturum sit, & quam tufirmis fundamentis uniuersum eorum nitatur praesidium.
Longi sient filii eius a salute.
Id est eorum calamitas, & miseria ad filios, & posteros eorum permanabit. Sicut dixit David, Semen impiorum peribit. C ius rei multa libri regum exempla subministrant, quibus sepe narratur Regnum praesertim Israel ab una familia in aliam longe diuersam esse translatum, filijsque propter parentum scelera
creptum fuisse. Vt de Baasa dicitur, cum regnasset, percussit om uena domum Ieroboam, non dimisit ne unam quidem animam de semine cius, donec deleret eam. Et conterentur in porta, O non erit qui eruat. Id est,palam, omnibus spectantibus,nemin
que auxilium ferente.Id enim significari puto illa ratione dicendi. in porta alludente ad urbis pqrtas, quae omnibus patent, &Psubn.68. quibus omnes utuntur. Et ita intelligendum existimo illud D
116쪽
C A P. V. Α. 8 s Cuius messem famelicus comedet, ipsum rapiet armatus, o bibent
sitientes diuitias elua. Hic locus licet neque in Graeca neque in Latina,neque Chaldaea versione sit admodum difficilis: in Hebraeo tamen fonte est dim-cillimus propter nomen n)ax is inim,quod armatus hoc loco vulgatusineptuaginta viri, & Chaldaeus vertui. Sed eius significati nem non satis notam esse puto: ex varia tamen eius interpretatione, & ex locis in quibus in scriptura sonitur nonnullam coniecturam faciemus, cui potius versioni nobis assentiendum sit. Plerique Hebraei spinas significare putant,alij vero frigus declarant,quod verbum Που isanan,ex qua illud radice ortu fuisse propter litteras radicis eius videtur,frigere declarat. Quae declaratio parum certe apte in nonulla scripturae loca quadrat. Clim ergo Hebraei inter se de eius interpretatione non conueniant, ex iis interpretibus, qui principem in hoc genere aestimationein habent, illum sequamur, qui & magis sibi constet, & cui magis reliqui assentiant, aptiusque eius expositio in omnia loca conueniat. Chaldaeus sibi non semper in hoc vertendo verbo constat. Nam Proverbiorum. . versu. s. vertit nisba rete , siue laqueus. Hoc vero loco urena n) labra pulemosina bemaanezena, id est exercitus cum instrumentis bellicis.Alijs vero duobus locis, quibus persectum, id es cum omnibus liceris radicis
reperitur Numerorum. 33. Versu. y I. & losiue. 23. Versu. I 3. pilesillan natian Zen, cohortes sumentes arma. Vulgatus vero, & septuaginta viri ubique transferunt vel armatos, vel quod ad armatos pertineat. Nam licet τε aediis vertant loco Prouerbiorum citato, quo vulgatus arma vertit, tribulictiam ad arma spectant. Ita enim Vegetius de re militari libro tertio vocat sti mulos ferreos, qui aduersus equitatum in terra spargi solent, quos vocant Latini murices', Reliquis locis se ptuaginta reddunt iacula, vulgatus vero Ianceas.& su des . Cum ergo vulgatus & septuaginta viri in hac armorum interpretatione non diserepent, elique Chaldaeus tribus locis subscribat, haec potius interpretatio amplectenda est, quam illa Hebraeorum. Cum& ipsi de illa ut diximus) inter se non consentiant. Huc accedit, quod pug tsina ab eadem radice ortum omnibus Hebraeis consentientibusscutum sis lificat. Hispositis facilior erit huius loci expositio. Cum ergo dixerit Eliphaa se maledixisse pulchritudini habitaculi impiorum, id est praesagis se ut exposuimus euertendum esse. Declarat modo, quo pacto id accidet. Quoniam alieni diripient labores eius, F ut alio
117쪽
ut alio loco vaticinatus est David, Id est, agros eius popul buntur. Quos homines alienos in tres partes diuidit in fures, praedones, & armatos militeS. Fures vocat famelicos, quod fere semper huiusmodi homines, egeni pauperes, viribusque sint destituti, ob eamque rem clam furentur, quia vi aperteque non possimi. Praedones vocat sitientes, quod praedam inhient, & ve hementer sitiant. De armatis vero militibus intelligit illud. Ipsum rapiet armatus, ut Synedocha figura sit singularis pro plurali. Sicut dixit Virgilius. Armato milite complent. Quiabus verbis rationem sorte ducit eius bonorum direptionis, quam Iob perpessiis fuit. Vt praestringat sua culpa, ut alios diuites iniquos illam calamitatem accepisse. Et hoc pacto hic
Iocus difficilis, satis planus fieri mihi videtur. Quem auctor Bi-hliae Roberti, dum subtilis videri vult, potius implicat, uuam illustrat. Vs in terra sine eausa fit.
Id cst, has poenas iniqui luunt propter scelera eorum. Non enim calia, & temere ut plerique existimans fures,praedones, & acies hostium infesta surripiunt, populantur,& praedas agunt: sed omnia magno Dei consilio administrantur,ut supplicio afficiat iniquos. Sicut dicit Esaias, Dissipatione dissipabitur terra, & direptione praedabitur. Dominus enim locutus est verbum hoc, sed paraphrasi, id vulgatus trastulisse videtur. Nam si verbum de verbo reddamus, ita vertemus,Non enim egredietur de terra labor. Ita enim vertunt septuaginta viri,& Chaldaeus.Id est terra minime causa est, quod ita fortunis Ivis iniquus diues euertatur, ut nonnulli opinantur miseriarum suariam culpam in terram conserentes, quod deserta sit, & multis sylvis interclusa. In qua cum multae latebrae profligatis hominibus sint, ritu in ea latronum vivitur, ut tantum unicuique sit, quantum rapere possit. Quae Omnes stultae sunt de terra querimoniae: non enim ipsa, sed peccata malorum causa sunt. Quod si intelligat Eliphaz, nemini unquam calamitatem obuenire, nisi ob eius scelera, ut videtur intelligere,ut Iob pungat: verum non est. Nam Christus,& alij sanctissimi viri in calamitates, & aerumnas inciderunt. Sin autem signiscat homines vulneribus fortunae percuti propter sua vel alioru peccata,verissimum est. Nam in has plagas propter peccatum salteprimi parentis homines inciderunt. Postquam enim ipse pecca uerat dixit illi Deus, Maledicta terra in opere tuo. Esaias etiam dicit, Terra insecta est ab habitatoribus suis, quia tra resti sunt leges, inutaueruntius, disiipaueruuiscedus sempiternum. Pr Pter
118쪽
C A P. . V. A. 89pter hoc maledictio vorabit terram , di peccabunt habitatores eius Ad idem pertinet,quod sequitur in eodem versu, o de humo
non egredietur dolor, sed de peccato polluS.In eandem sententiam transferunt septuaginta Viri nec CX Prouer. 27. montibus germinabit labor. L Homo nascitur ad laborem, O avis ad volatum . .
similitudo est sine nota similitudinis, cuius frequens ysus est inscriptura praesertim in prouerbijs, ut illud. Perrum ferro exacuitur, & homo exacuit faciem amici sui. Id emicut serrum ferro exacuitur, ita & homo exacuit faciem amici sui . Ad eundem modum. Ita naicitur homo ad laborem, sicut auis ad vol tum. In Hebraeo tamen respondet illi parti auis ad volatum
ly tiem bene reseph iagbiliu huph, filiae auium se vola
o eleuant. Sed non bene constat inter Hebraeos quid 'v' r seph significct. Pluribus placet prunas significare, qui locum hunc ita explicant. Filiae prunarum, id est, scintillae, quae excutiuntur e prunis, se volando eleuant. Alijs placet auem signim . acare, quos hoc loco vulgatus secutus est, atque etiam septuagium . . .. ita ita vertentcS νωσώ δὐάειων τα υψη--απαι pulli aquilarum jad sublimia volant, qui speciem progenere conuertunt. Vulgam . . . . a Lutus tamen in canticis primis Hebraeis assensus est, ita vertens inlud octaui capitis vers. S. MAem ruri rispellarispe es, lampades eius lapades ignis, Septuaginta vero hoc loco in secudape stiterunt sententia vertentes. Volatilia eius volatilia ignis. P 1-mam tamen ipsi, & vulgatus sunt persecuti psalmo. 78. Vers. 8. Tradidit grandini tumeta eorum, & possessiones eorum n)ῖ IIarsepim, igni . Alijs vero Hebraeis magis placet diabolum lignificare, quibus hoc loco assentitur Chaldaeus vertens silij daem num. Et vulgatus Abacu. 3. vers. 73. egredietur reseph, di bolus ante pedes eius stetit,& mensus est terram. Quod si hoc loco diabolum vcrtamus, ut ex vulgati sententia possumus, & quibusdam Hebraeis placet, admirabilis est similitudo rem declam D;ctum mitarans in auditam ad eos vehemente risi sapient, retardandos,qui bile de pro-
opes, & potentiam avide quaerunt, id est, ut filij daemonum, id ψ est valde iniqui, & profligati homines nascuntur, ut hoc seculo clari,&exim ij sint. Ita enim ab illis Hebraeis, qui tit m reseph
diabolum interpretantur, Hic l0cus explanatur. Non dubium tamen est, quin varie possit hic locus ex vulgati sententia red di . Praesertim cum similitudo sir, quae ex Varijs rebu3 dyyci pin Lib. Em h. , test. Illud autem hoc loco nobis traditur, neminem pOuc labora mi hem rosis rem fugere, quamuis Rex, Princeps, Imperator,&hQmOst exm sugere.
119쪽
, o C A P. V. B. cellentissimus. Siquidem labor est nostrae naturae comes, atque gubes 1 paeda goguS.Quippequi irae simus natura fili j. in terra maledictat haseamur, nudi, & subsidijs omnibus destituti ad infinita mala,
stultus es, si putas sine laboribus posse vivere, mortalis cum sis, Di it in thyeste Euripides. Quare nihil est, quod laborem timeamus, cum illo nullo modo iugere possimus. Danda potius opera est, ut eum sic collocemus,ut magnos nobis beatae vitae stuctus serat: sicut Iob hortatur Eliphaa dicens .
S Quam ob rem ego deprecabor Dominum, O ad Deum potiam eloqui-
Hora tur Iob, ut ad Deum conuertatur, ut eius imploret auxilium, qui solus tot incommoda euare, & omnino tollere potest Nec habemus almin malorum,& laborum tranquillum portum. Rom. r. Id quod docet Paulus Romanis scribens,Salui crimus ab ira per Matio. r. ipstim. Christusque tantis nostris aerumnis, S miserijs comm Laborem le- ius nos iocat ad se dicens, Venite ad me omnes, qui laboratis,MM Pς- - & onerati aestis, & ego reficiam vos. Quod si labores, de aerumnae nobis praestant; ut tempestate iactati tam tutum, & tranquillum portum inueniamus: sciamus, non incommodum, scd comm dum magnum nobis attulisse. s Qui fuerit magna, O inscrutabilia O mirabilia absque numero. Quia Iob superiori veri monebat, ut se a1 Deum verteret, &eius clementiam imploraret, ne ab hoc de lita desperans salute retardaretur,quod omnes sortunas amisiasin insanabili se morbo affectum videret, doctissime infinitam Dei potentiam commemorat , ut eum doceat nullas res tam alit ictas ,& desperatas esse , qt as ipse restituere non possit. Et licet eadem sit omnium interpretum sententia, elegantissime tamen Chaldaeus hunc lin cum traducit, Qui facit maena,quorum non est finis, & miracula usipae adeo, ut non sit numerus. Vt ex duabus rebus opera Dei mirabilia sint, & ex magnitudine,& ex eo, quod earum causa in
occulto lateat.Vt uniuersitas, angelorum multitudo,caeloru mo les, an ilia fium, & aliarum rerum genera, quae admiramur, non quod causam ignoremus, sed quia tanta sunt, ut infinita videan tur . Aliae tamen res admirabilitatem faciluit, quod earum causas non assequamur, ut miracula quae vocantur, quorum non 1 Ium extra naturam,sed etiam in natura innumerabilia sunt,quae
Ircet acutissinti, &-dissertissunt philosophi totos dies accura-itissime
120쪽
tissime persequantur, & inuestigent, earum tamen causas nun Quam comprehendunt. De quibus dicit ille sapientissimus S Iamon, Cunctae res dissiciles, non potest eas homo explicare ser- Eccle. I. mone. Non satiatur oculus Visu, neque auris auditu implatur. Haec autem cogitatio operum mirabilium , & gestis una Dei vehementer levat amictum, ne desperatione torqueatur. Quae in digitarintη memoriam reuocabat David in angustum oppido coactus, S in .ribi hiu:
tantam rerum dissicultatem adductus, ut secum reputaret UI- iui. cens, Nunquid in aeternum proijcet Deus, aut non apponet, Vt Psalm. r. complacitior sit adhuc, aut obliuiscetur misereri DeuSὸ Quem . . t dolorem maximum, ut aliqua ratione mitigaret , adiunxit, Me mor sui operum Domini,& memor ero ab initio mirabulum tuorum. Et meditabor in omnibus operibus tuis, di in adinventionibus tuis cXercebor . .
io cui dat pluuium superfaciem terrae, O irrigat aquis uniuersa.
Commemorat nonnulla opera Dei, ut quod generatim, & con se dixerat, planius faciat. Mirabile autem opus Dei est quodnu ima largitate aquam pluviam per agros iunda S quod uniuersa terra fluuiorum aquis alluatur. Sic ut licet nonnullae terrae partes pluviam non habeant, flumina tamen suppetant, quae per agros deriventur. Quod opus Dei in hispotest numerari, quoruest occulta causa. Nani licet philosophi pluuiae causam conentur exponere, nihil tamen dicunt, in quo selers, & acuta mens ac quiescat. Nam eius latum docent materiam, quod EX Vaporibus calore solis ex aquis, & campis excitatis fiant. Causa tamen quae per se, vique lita eius sit essiciens desideratur. Non enim exponunt , cur in AEgypto, & alijs regionibus vapores cum sint, & in nubes cogantur, in pluviam tamen nunquam abeant. Nec satis est dicere, quod a nimio calore solis prius exiccentur. Nam ea regio, quam nouana vocant Hispaniam, licet magiS quam AEgyptus calore urgeatur, quod in ea orbis plaga sit, inclusia, quae tor rida dicitur , AEgyptus vero extra illam est: habet tamen noua Hispania imbres maximas. Nec etiam declarant, licet multi acuti viri in ea re ingenij neruos contenderint, cur NiluS,qui AEgyptum alluit,vere quam hieme uberiori fluat aqua. Non pollunt igitur haec non haberi mirabilia, cum eorum causa no sugiat.
Quamobrem harum rerum consideratione se vehementer e
citabat David ad Deum laudandum,& extollendum diccns, Benedic anima mea domino,&c. Qui emittis sinato in conuestibus Psal. ΙO3. inter medium montium pertransibunt aquae. Rigans moutes de