장음표시 사용
131쪽
calamitas calamitatem conseqiritur, dolor dolorem. De quo etiam sequonti capite queritur dicens, Nee dimittis me, ut glutiam saliuam meam . Septuaginta vero hoc ita conuerterunt. Quorum indignaris ebibit, μυτο α ιυα, sanguinem meum. Sanguis cnim sedes cst spiri tus, Terrores Domini militant contra me, Nebres cc vel mentius dicitur,u a I, labarcunt ordinati sunt: id est, Instructa acie in me veniunt. Non solum vulnera, & detrimen ta, quae accipiunt sancti viri, scd etiam terrores, atquc formidi-Vlii boni in nes eos vel cinctius exagitant, atque conturbant. Non enim posn h.4hui, runt non clionei iter timere, &expauescere ij, qui Deum, in quo vitae uno spem praesidij sui posuerant, sibi aduersari cognoscunt. Qua
timent. do causa Dauid ait, Cor meum conturbatum est in me, drso Πήλ. mido mortis cecidit super me, timor, di ircinor venerunt Ii apernae, & contexerunt merenebrae. De Christoque seruatore iam Mar. I . stro narrat Marcus, Coepit pauere, & tadere. Sed septuaginta viri hanc versus partem praetermiserunt: sorte quia continebatur altera, & loco eius postrerunt ιro α Maia λψιὼ κ-otas με, Cum coepero loqui me pungunt: sagittae inquam. Vt indic .rent causam hoc versu poni cius, quod dixerat. Verba mea e
lore sunt plena. qumruid rugiet e Icr cum ha uerit berbumἰ aut reniet bos, climsute praesepe plenum fiet fit e
' Acute carpit amicos, quod cum iracundiae, &nim ij vlulatus a meret Elipha . Id est mirum non est, ita vos abesse a fletu, diqueribunda voce, ut has incas lamentationes accusetis. Res . . cnim vestrae integrae, di saluae sunt, nulla re indigetis, omnia vobis suppetunt. Facile hoc pacto est a lamentatione esse alienoS . Similiter enim , nec rudit asinus, nec mugit bos ad praesepe ple, triste est da--num. Hoc illud est, quod in prouerbio versatur, facile omnes, w ito ςo cum valemus, recta consilia aegrotis damus. Ex quo intelligis 'μ'' tur no bene de calamitatibus perferendis eos diu ercre,qui nub . las pcrtulerunt calamitates. Etenim facile loquimur id, quod difficile fit. Facilia quicunque diceret, quod dicebat Eliphaa, Ego deprecabor Dominum, & ad Deum ponam eloquium. me . Ita enim Petrus iactabat. Si oportuerit me mori tecum nonte Matth.26. negabo, similiterque omnes. Apostoli dicebant. In ipso tamen
discrimine positi aliter iudicarunt. Id quod optime in se . UUm. as. pertus David pronunciauit dicens, Ego autem dixi in abuim.dantla mea, non mouebor in aeternum. Auertisti faciem tuam
132쪽
Philippi in olinthiaco Oratio qua nonnullis exemplis id deci
ἔτερον τι - Mγω εο m ανα-ι Noli dissicilς est qui bene cibum sapit, fastidienti dicere ne doleas, comede. Et pugilem increpare eum, qui se a certamine abstineat, ipsum vero pugnare non est facile. Adeo inter se dict-runt dictum,& faetum. Primam autem versus partem ita trannulerunt septuagint* viri m si ὁ μη δοι νῆς κεκω Gera ονος μειος, Γ Gm Oτων, quid enim ρ frustra rudet asinus seruuestra. sed cit uni quaerensὸ Quod ita tutelligendum cst, Asinus non rudet seustra, nisi qWia eget; quo in agis intelligendum cst me non trystra hosclamores edere, nisi quod ea res me dcliciat, qua dei ciente clamare cogor. Caditque haec versio in Hebrae verba. κε mina lo, id est nisi, subamitamus: sacpe vcro Hebraei has particulas praetcrinittunt, carmine praesertim. Cohaercique
6 Aut poteris comedi iusiu*um, quod non est aleonestum. Id est, ego etiam clamo, quia cibo egeo: sicut cum rudet onager cibo carens: quoniam licet apponatur mihi, tamen iucundus non est. Quem versum septuaginta interpretes de oratione dia una fuisse tradunt, quam habuit Eliphaa. st enim conuertunt H βερσει rota ἄρτος α νευ α ει A esu ες -- ω ρη 'M κενοι Si comedetur panis sinesale, stes: ctiam gustus in verbis vanis, id est, Qusmadmodum panis sale vacans, licet veru pauis sit, ii cundus tamen noncst, ita & ratio tua Eliphaz. Licet vera sit mi .hi nec iucunda, nec grat est. Non enim est ad tempus accommodata, quod potius postulat, ut leniatur, quam ut testicetur doloraneus. Non enim fatis est doeenti vera dicere, essi etiam est opportuna sine. Id quod praecipit Paulus scribens Colotiui sibu , ά; . . iad GSermo vester semper in gratia sale sit coalitus, Ut sciatis, quin portet esse
modo oporteat vOS vlucuique respondere. Ex quo intelligitur oportuna.
stptuaginta interpretes, non solum.versionem, sed paraphrasm corio. 4. ia m norinunquam facere. Quare noster interpres vulgatus lon ge aliter redde extremam huius versus partem pro qua septua'
133쪽
. accommodarii a vulgato noltro videtur ad probaudum quod proposuerat,reprehedi no debere, quod angeretur animo quod lamentaretur, & quei utaS voces mulcramana si homines tot rare non pollunt, sed respuunt cibum insulsum,si indignu ferunt, . clamantque,si cibum mortiferum gilitare cogantur: quid crimianamini,quod ego fremam,qui non cibum imulium , sed morti serum dolorem non gustare, Mi cabercta 'nemi haurire cogar. Sed in Hebraeo est atru'o, nisi iii ies inani bella hala- mut, quod ita expces itur ii reecntiori inis Hebraeis.Si est guttiis in albumine viteli ii Nah rir oui albumem significare dicunt cuius rei illa tantum coniectati a est , quod sipnificet saliuam cuius simile album en est. Saliuam autem siginificare coniectura capi tu rex. I. Redi. et I ubi de Da id e narratur. Et dissuebat in riro, saliua eius in barbam Nubri halamuis vero vitellum oui decla-
int. Clitus significationis nulla quod ego sciam capi ex stris
pluris coniectura potest SNam hoc tantum loco reperitur,&ra dix eius ci,n hala in somniare proprie significati nisi mrte, quia ex Hebraeorun sententia piinguescere etiam significat hinc fiat t nomen hoc vitellum, id est, oui quasi pineue linein Dentire ex .F hac igitur Hebraeorum interpretatione, ita positiis locus d clarandus est, ut hoc pertineat ad id, quod dixerat. An rotast comedi institituri sine fuci euius rei pro exemplo iubiiciet vitelluoui. Quod cima sit natura sua insulibi , non benc sapiet line fale. Cusu datur de huius loci interpretatione non convcniat inter vulgatum , & Graecum interpretem, Hebraeique diuersam ab utroque sententiam sequantur, difficile quidem cst iudicare,prmines tam Hebraea voeabula rara,ec inusitata sint. Diot, men virb fatis esse debet, quud &Graeca, di Latina,& Hebrua, sententia vora sit. α apta coni tui, SEquitur autem .. . . t 7 ma priua nolebat tangere anima mea, nanc prae angustia tibi meism t.. . a μAmplificat calamitatem suam, ut honinam tu istus,&vlulatus caulain sibi esse offundat.Id est non ilum gusto rem insulsam,a que morti seram,icd ctaam angustia compulsus nullo in tanta angustia vescor ibo alio quia meo quem antea adeo horrebam, Vt vel tangere nolleti. saniem hoc loccMibum suum vocare existi mo.Sani a putem quiς non hori eat quis non tangere renuatὸ Illud vero, quod dicit, Prae angustia cibi messunt, optime explicare puto, quod obsituri iis in Hcbra o I onitur 3un, n a Kidue lalimia Quod ver inde verbo reddendo ignificat. Sicut aegritudines cibus meus, id in sanies est cibus meus quonam est tanquam
134쪽
ν τ ritudines meae, siquidem c uel ex eius corpore prosuebariiairae explicatio magis mihi placet, main pio Dda Hebrae ii, qui ppnyrri aegritud i nes carnis meae.Nam En, lebem cibus est proprie, st verbo zn, taliam comedere. Qvqst si alias pro carne, alia in pane virpetur, tunc accidit cum uterque cibus est: aquando per synodocham specios pro genere ponitur genus etiaoportet conuenire in eam speciem in qua dicitur. Hoc vero is,co,ut caro Iob cibus eius sit,non conuenit, nec id volunt Hebraei exponstate , Fgritudines carnis meae, Mis declaret aegritudi nes esse corporis cius. Sed dissiciliox est, septuaginta interpro
ύαερ quod longe obscurius iecit interpretatio Y edisionis Graecae in Bibl ia regia e regione posita, fetorem vertens, cum nequeid Gyaecis significet: nec ad septuaginta, viror. mentem huiusnodi significatio pertineat se, is ergo senitus et quem reddimus cum iame pressa nostra intestina crepam Idie go septuagii ita signi cant. Non potest quiescere anima mea, nuum enim video cibin meos, sicut odore leonis. sententia quiadem apte cohaeret, verba vero reddere verbio Ecbraeis difficialius est. Sed i Endron potest, recte declarat natiuimaana, quod est renuit, quiet cere respondet mi lingolia, quamuis In nagab tangere pertingere proprie Hebraeis significet. Magna tamen est septuaginta virorem auctoritas, ut quiescere etiam significare putemus. Vel subaudierunt illi forte quietem in hanc simitentia, Non potest anima pertingere quietem. sonitum vero conuerte runt nun hama a verbo nun hama sonare, sed ipsi cum alijs punctis legebant nun hama,quod est mnitus, Κidue autem transtuleritne odorem leonis ad signiscandam aegritudinis imagriit dinem. Ea veroest septuagiata virorum sententia. Frustra fiaTeprchenditis, quod nimis meo casu commouear. Non enim pia sum quiescere, nam cibi mei nil ait aliud sunt nisi intestinorum meoru sonitus. Certum enim est Iob dysenteria laborasse. Quod ipse declarat capite decimo sexto dicens, Conuulnerauit luna hos meos ta effudit in terra viscera mea, efficitur autem dyiseu ria cum crepitu intestinorumqx cibis corrupti k Quare meri ito dicit cibos eius esse s litum intestinoruin . nec posse quiest re. Quod magnis doloribus, ω torminibus ventrem dyilei iteria exerceat. Excretionem vero sanguinolentam saetore dicit, sicut odorem leonis, qui grauissim iis esse solat propter eum, quem Ico natura sua inijcit timorem. Nam dolorem ει calamitatem sinimiQb belli comparat immani c. 16. dicens, Collagit furo- Ist i
135쪽
rem suum in me, S: comminatus est mihi inseemuit e tra medentibus sivis. Hac igitur ratione mihi videtur recte his versio difficilis septuaginta & explicari, & cum vulgata editione & Hebraea conciliari.
8 Quis derivi veniat petitis mea:o quod expecto, tribuat mihi De Me Persistit in sua sententia,ne temere,& prae dolore animi impos, quod prius dixerat tertio capite, protulisse videretur: paucisq;
s, Et qui eapit me me conterat luat manum suam, succidat mee a
Quasi ligatam Deus manum suam habere videtur, quia non per Cutit tota siua vi, cum non extinguit, nec omnino interficit cuna, quem vulnerat. Optat ergo Iob, ut soluat manum suam, & eum extinguat, ut ita finem faciat vulnerandi. Quod ut septuaginta explicarent, secundam huius versitis partem, cpria prima conti nebadur praetermiserunt, ut quarto huius capitis versu fecisse diximus,& hanc addiderunt, ει δι' iam in is,ser , in subna nec cindat me, istest, longo tempore ne me dolore conficitit, si nem cito mea morte percutiendi faciat. Id en 'hac ratione Λυcendi septuaginta viri declarant, ut psal. . Ut quid Deus repti listi in finem iratus est furor tuus super=oues pascuae tuae, id est, ut quid tam longo tempore nobis defuisti.
io Et bae mihi sit consolaris,ut Ulligens me doloremon parcat. Id est cum morbo tam in finab1li, di mortifero laborem nulla
mihi reliqua est consolatio, nisi ut meus non mitigetur dolor, sed usque adeo augeatur, donec me morte absuma vi tanti S cruciatibus liberer. Manet in sua sententia, ut morte sibi,quam vi tam, utiliorem iudicet. Septuaginta virqrum versio multum verbas differre videtur ita enim vertunt ἄγε δi μου inu πιφος , εφ'ηέma m έων-- c ου μη Φάφμου. Sit autem ciuitas mea sepulchrum, in cuius muris salitarem, nec in ea me continerem, id est, usque eo me ut dixerat) vulneret Deus, donec mor tuus cadam in sepulchrum. Quod adeo opto, ut in eo prae laetitia saltarem: nec me continerem, d est mihi iucundissimum esset se Pulchrum, in quo a tantis malis liberatus quiescerem. Ac ut hiri ciuitas pro raathod legisse videntur, sunt enim literae valde similes, ndria nehama vero, quod est conlislatio sepulchrum per paraphrasim interpretati sunt, Un hail autem murum urbiS exteriorem etiam Hebraeis significat, quod antemurale vulgatus vcrtit thrcia./2. vers. 8. 'SI sal ad vero obscurum verbu est quod
hoc tantu loco in scriptura reperiatur. Quod licci Hebraei urere
136쪽
interpretentur, quos vulgatus secutus suisse videtur, cum as.fligens conuertit, idem enim illi suit aurigens dolore, quod Hebraeis urens qolore, nonnulli t*men Hebraei septuaginta secuti, saltare prae ly titia exponunt, Nec contradicam sermonibM Dicti. Id est Deo non resistam precibus, si me extinguere voluerit, immo pro magno beneficio ducam . Septuaginta tamen ad integros mores Iob id retulisse videntur. ita transferentes u. No enim frustratus sum verba sancta Dei ni ei. Id cuius praecepta non neglexi, sed tenui . Quare non est cur mortem magno opere formidem. Bona cnim & inculpata vita, non graui animo dςbet cum morte commutari: in qua offici
xuin digna merceS res Osita est . . . -
II Qi a tIt enim sortitudo inea,vi Auginearetaut quis Dis mera, ut patienter agam 8 Causam rςddere videtur, cur mortem merito optet.. Non enim mors distat, siquidem tanto dolori ait, diu resiliere non poteria, sed me cito consumet, inia me iam vires deficiunt. Quae ratio Valet quidem ad demoni trandum miseram esse hominum vitam, nec Vehementer amandam, quoniam breuissima est, quod planius Iob alio loco dicit. Homo natus de muliere breui uiuens tempore, repletur multis miserijs,quiinuasi flos egreditur con- . teritur,& fugit,vclut umbra. us quis finis meas,ut pati ter sigam Id est quantum distat finis meus t patienter illuna expediem, Eadem alijs verbis rcpetit sentcntiam Quibus etiam significat cito tandem vitam sua finiendam,& ob eam rem non esse ab eo vehementer amandam clariusque ponitur in Hebraeo quis finis meus via a ut aar c naphs, ut producam longius vitam meam. Et ut septuaginta significarent ad breue vitae tempus eise res endum, Pro fine verterunt πο- tempus. C .n T qa a Nee fortitudo lapidum fortitudo mea τα earo mea aenea es. Amplificat quod dixerat vi re eum iam deficere. ad tintum Prinferendum dolorem. Non enim lapideus neς aeneus est, ut diu tot tantaque verbera tolerare possiit.
3 3 Ecce, non es auxilium mihi in me, necessirii quoque mei reces
Id est. Praeterquam quod meae iam sunt exhaustae vires, nullae mi hi vireS externae suppetunt. Nemo enim fert Opcn . Nam vel a
inici mei, qui mihi difficillimo tempore adeste debebant, me deser erunt, quod erat quidem grauissimi 3 , ut vitam reddςrct acerbiistimam. Solet tamen haec calamitas ulla viris sim discue nirC, cum in alijs versantur calamitatibus. Vt David de tu na ιῖγ
137쪽
rat, Elongam a me amicum proximum , & notos meos a nitiseria. Forte ut discantboni viri,nullas in hominibus atque adeo coniunctissimis, sed in Deo spes collocare. Quod Christus exἴ-plo dricuit insigini, curra ab inuidis, de inimicis siris oppressiis, Bon solum suit ab amicis desertus, uerumetiam turpiterti vat ile pueriliter negatus. Sed illud, I cce, non est auxiliaris milliambi septuaginta aluere terriint, ii κ ἐω ἀυ ἡ επια iiiiii vj viii non in ipso speraui. Quod facille Hebraea verba ratiuntur, sed tabo pro tibi sep uaginta legisse videntur,quod facile era tua in , & sunt, ut diximus, litterae valde similes, quod eadem sotnia sitar, tantum quantitate differant, quod una sit breuior alia. Υste verbum de verbo transferentes ita reddemus, Noune auxiliuni MA - p Coisteretque sentesmacum seperioribun verbis: hoc est, vires me deficiunt, quia non sum lapideus . Ilaesertim cum in Dόo sciri per speratieritn, dc mihi modo aduersatiuq sit, quare nihil mihi , quo initar reliquum est . I niti autent, nec -
νῆ quoque mei recesserunt a me . ita conuerterunt septuaginta λὴ - δε- ζα,υ . πει, auxilium mihi demit. In Hebraeo aulcnsest 'arbun anmntusian id hauriment, ratio expulsa est cx me. D ximus autem capite superiori vcrsi. 11. tusia varie ab Hebraeis declarari,nostramque de ei iri significatione rosuimus sen tentiani. Raeso ergo sita delites , & quod erat in re cius. Id autem vulgatus interpres estis amico 'esse putauit.Septuaginta vero quodeumque auxilium. Apteque virumque quadrat, ut ex sequenti versu intelligitur: latius tamen patet verbum Hebraeum. et a i tollit ab amieo suo missi icordiam, timorem Domini derelinquis varie hic versus ab Hebrivii Exponitur: cumq. multi dὰ illo veribasaciant,nulli inter Te eonueniunt. Diibitaturque inter cos utrum In mastoar an niphat, ut illi loquiintur sit, id est; 'irum actione a Uri pastionein gnificet. Sed non dubito, quin cic tio nem significet , cum ita vulgato & ἰraeco 'tu Chaldaeo interpreti videatur. Estque facilis vulgati interpretis eviqicariincui assentitur Chaldaeus pungitque amicos suos, quod in cum acerbi fue rint.' nos merito d icit Deum non veritos filisse , cum in tanthaerumnis non soliim ab eorum fuerit offici js destrius, sed citat' laxatus . A quale nosTeuocat sapie sis in prouerbiis dicens , Nemo ibris amico tuo mais,cuni ipse in te habe t Edistia, Sedit ptuaginta viri quandalon e ab hac,& Hebraeoru opinione diue sim simi seduli sentensii, ita vertentes, Est ό ι.ε : , t in m. δε κυνίου usti δε με. nuciauid me misericorcsia speculatio vero Dei despexit me . Caditq. in Hebris verba: si misericordian5 accliti
138쪽
tius, ut placuit vulgato,sed nominatiuus sit. lnam: mereheu vero, id est a socio suo me, optimc paraphrasi potuerunt vertere, id est, a me, qui socius eius cram, quoniam tanta suerat ante e ga me usus benignitate Deus ut me possem socium cius appella re. IN ' irat autem, quod vulgatus & Challeus,& alij Hebrati titimorem interpretatur, potest etiam significare speculationem,ut placuit Grcaecis a verbo ni raali vidit. 3 vero chemantica esst, v*Hebraei dicunt, potestque abesse, & adesse, sorteque abiit in codicibus septuaginta virorum. Quod vero taliaYob vidit coquerierunt, cum relinquit significet. Ea de causa factum esse puto,qnia totum versum in hanc partem acceperunt, Misericordi Dei renunciauit me, & speculationem eius mihi relinquit. Et ut explicarent, quid esset speculationem sibi esse relictanu, conueret terunt speculationem Dei eum videre. Hoc ergo pacto puto Verri ha Graeca Hebr eis verbis accommodari posse . Sententia Verqapte conuenit ad significandum desijsse Deum in eum esse benignum : & sibi esse iratum. Est enim acerbissimum, si DeuS non conniueat, sed vitam nostram speculetur, attenteque inspiciat:
Cum aetatis nostrae errata cum latere non possint, nec possit Vc
ait David, omnis vivens in conspectu eius iustificari. M ita Iob capite sequenti ait, Oculi tui in me, & non subsistam. David etiahanc Dei acerbitatem a se deprecatur dicens, Averte faciem tuam a peccatis meis.1 3 Fratres meipraeterierunt me,sicut torrens, qui raptim triasis in con
Postquam Iob indignationem suam excusauit a seque culpam ea dimouit, in qua eum amici ponebant, in ipsos nunc invehitur, di in eis potius culpam consistere demonstrat. Quod non in eum.
id officii munus praestiterint, quod amicitia quae sibi cum illis
erat postulabat. Et eos confert torrentibus, qui multa aqua pli uia, vel multa niue liquescente, cum exundent,alueumq; exeant, aestate tamen ita exarescunt, &exiccantur, ut penitus non appareant. Ita&ipsi, cum Iob diues esset prosperamque sortunam. traheret, in eius se amicitiam vehementer insinuabant, & amicorum operam, &studium ei pollicebantur. At cum Iob tanto miseriarum aestu urgeretur, non sol in amicorum operam non
exhibuerunt, sed etiam ei molesti,& acerbi suerunt. De hui modi amicis Ecclesiasticus ait, Est amicus secundum tempus suum, & no permanebit in die tribulationis. Et Salomon in pro uerbijs, Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero diuitum multi, & quidam poeta dixit.
139쪽
solitarius est homo inops. is cui timent pruinam, irruet super eos nix. Quoniam superiori versu dixerat, Praeterierunt me,quo ab ambcis suis derelictum fuisse significauit.Id suae calamitatis metu secisse nunc innuit. Quod faciendum non erat. Cum detrimenta,& incommoda vitae ita late manent, ut ad omnes, vel valde feci ros homines pertinere possint, atque adeo saepenumero sit, ut in grauiora mala incidant, qui leuiora fugiunt. Quam propositi nem Synedocha vicias, id est specie pro genere hic ponit,pruina que leuiora mala indicat, nive vero grauiora: ita fieri poterat, ut ii, qui illum calamitate conflictantem fugiebant, in ipsam incurreresit calamitatem. Quare ita timore perculsit,&pusillo animo esse in Iob aerumnis no debebant. Sed in Hebraeo illis verbis, qui timent, respondet cimp codrina, p cadar autem proprie si gnificat nigrescere, sed quia nigrescunt, vestibusve nigris, atque pullis utuntur, qui tristitiam habitu declarare volunt, fit ut tristem esse etiam significet, ut Hia remiae.8. vers. a I. Super contriatione filiae populi mei contritus sum, & contris alus, Hebraicuum p chadarii. Et propterea hoc loco vulgatus conuertit. Qui timent, Id est, qui tristes ob pruinam sunt. Sed Hebraei propriam verbi significatiotiem, hoc loco usurpant. Item illud, quod per paraphrasia vulgatus vertit, irruet, ciba ithalem Hebraei pro-Prie etiam explicant, Se abscondet. Ex quo fit, ut in aliam sententiam totum hunc versum accipiant: ut explicet, quo pacto illi torrentes quos dixerat )alueo pleno suant id est, torrentes
illi nigri ac turbidi sunt ob pruinam, subaudi, lique laetam: in
eis etiam se nix absconderi subaudi, liquefacta. Hoc est niue ac pruina, cum liquescunt, dissuunt, & exundant. Ex quo accidit, quod cum Mnte perpetuo ac natiuo careant, facile exarescant. Septuaginta vero viri, non verbum de verbo conuerterunt, sed paraphras, S liberiori interpretatione sunt usi, ita vertentes
λοῦς metra γοῦς. Qui me reuerebantur, nunc in me irruunt, sicut nix aut gelu concretum. Id cst, Amici mei, qui me antea diligebant, & obseruabant, nunc non lenes,& siraues,sicut aquae,sed duri & rigidi, sicut nix, & gelu in me sunt.17 Tempore quo fuerunt dissipati peribunt, cum incaluerint soluentur
De torrentibus loquitur,quos facile aestus exhaurit, id est, tem
140쪽
pore,quo exsiccati fuerint omnino peribunt, nec ullum in alueo, a late veniente,corum apparebit vestigium. Quod vulgatus vertit dissipati fuerint, Hebraice cstiam iZorbu. Quod verbum hoc tantum loco reperitur: quam ob rem varie ab Hebraeis declara tur . Quidam exponunt, Tempore, quo fuerint multiplicati, id est, Tempore, quo dissuunt subito exarescui. Alij, Temporc quo calefiat, id est, aviato, septuaginta vero, Liquefaciti, exponere Videntur. Quae omnes declarationes ad eandem, quam posuit vulgatus interpres spectant sententiam. I 8 Inuoluissunt semita gressuum eorum, ambulabunt in vacuum, oeperibunt. Quod inuolutae dicit Hebraice est, anEn, itapetitu proprie declinave sunt, id est. torrentes exundantes, & dimitentes de semita, id est, de alueo suo declinabunt, ac propterea puluere paleis, &alijs quisquilijs inuoluti, ut vulgatus ait, ambulantes in vacuum peribunt. Quibus verbis causas narrat, cur cito torrentes pereant. Quod quia satis explicatum videbatur, septuaginta printermittentes loco eius similitudine accommodant, ita VertinteSστως υ ἐγὼ δε - ἐμοικος ἐρηνοι m. Sic, & ego ab omnibus desertus domoque cicinis perh. I s considerate emitas Thema, itinera Saba, σ expectate paulisperia o Confusi sunt, quia speraui: venerunι quoque Uque ad me, ep pudore
cooperti sunt. Locus quidem obscurus est, in cuius enarratione multum aber rant expolitores Latini, Hebraice vero non ita dissicilem habet explicationem. Quare Hebraea verba cxplicemus, ut facilior aditus ad Latinum vulgatum exponendum relinquatur. Verbuergo de verbo reddetcs, ita Latine Hebraea verba vertemus, Viderunt viae Thema itineraque Saba, sperabant sibi. Confusi sunt quoniam spem posuerunt, venerunt usque ad ea, & erubuerunt. Vias thema & itinera Saba vocat, per metonymiam homines in thema, & Saba iter facientes: qui ad illos torrentes sitibundi, ut biberent venientes, spe sua Irustrati, quia exaruerant, confusi sunt, & erubuerunt. Persistit enim in similitudine declaranda.
Quae cum sitfacilis explicatio, si Latina interpretatio et coaptari poterat, fatis, vi ego iudico illustrabitur . Considerate ergo ait semitas thema, itinera Saba, oe expectate paulisper , Id est homines ut diximus in Thema, & Saba cuiates, ut ex illis discatis trorutorrentium naturam, Confusi sunt, id est huiusmodi homines confusi sunt,dc rationem huius confusionis Idbijcit dices, quia steraui,