장음표시 사용
211쪽
vero explicatione caligo: apte tantum conueniet Vibrantes, ut sit adiectivum tenebrarum,& ad significandu tenebras, quae tanto impetu serantur,ut eis resisti non possit.Et illud Amos .vers. 13. Faciens auroram nis hepha tenebram,ut Hebraei exponunt: cadet etiam faciens auroram V ibrantem. Et illud Iob superioris capitis, Terram Inaat hephata miseriae&tenebrarum terra, in
qua vibrat caligo. Hinc haphhaph quod fulgorem, palpebram,pupillam interpretatur,significet quasi Vibrationem, quae fulgoris, palpebrarum ,& pupillarum esse potest, sicut Iob cap. 3.
dixit palpebras aurorae, ut eius vibrationes, di coruscationes intelligantur. Ex quo etiam intelligitur ruct 'ulgatus explicaste hunc locum te consumptam esse traiauces ad misera arum tenebras alludens quibus crat conii impius vet etiam Chaldams allusit, doctissime etiam Septuaginta traduxi. ie A. , precatio tua,nam Vibrant, & in caelum mouentur, & volant pij viri precibus suis. Quoniam hortatus Iobum proxime fuerat Sophar,ut ad Deu ma-nus suas expanderct.1 8 Et habebis Daciam propositatibistrict defossus securare dormies.
29 8dquiesces,et non erit qui te exterreat. Persequitur partes scelicitatis,quam consecuturum dicit, H De Igratiam reconciIiauerit .eius caput est securitas,adeo ut in ea vita beata polita esse existimetur. Praesertim quod Iob, ut ipse dixerat) vehementer i timore vexabatur, Terrebis me ait per
somnia,& per visiones horrore concuties, & Verebar Omnia opera mea,Auserata me virgam suam,&pauor eius non me terreat. Huic ergo tanto incommodo magnum erit remedium, si Dei tibi gratiam conciliaueris.Nam tunc timorem omittes, quod magna eius auxilii tibi ostendetur spes, qua magnam securitatem habebis. Conuenit autem maxime id in virum bonum perlaetaque virtute praeditum,ut animi tranquillitate,& magna sicci Titate sit,atque adeo magnis malevolorum odiis circumuentus,& plurimis iactatus iniurijs, sicut dixit David, Si ambulauero in medio tribulationis , non timebo mala, quoniam tu mecum es. Nam explicari non potest, quantum faciat animum spes di uini subsidij..Quod dicit, defossis securiis dormies, Quidam ad te pulchrum reserunt, hoc est rebus tuis optime compositis mo rieris. Sicut dixerat Eliphaz , Ingredieris in abundantia s pulchrum . Et ita Chaldaeus intellexisse videtur , nam vertit M ap. a ipIntitquela be queburata , aptabis domum lepulchri. Alij cxponunt tanquam fouea septus lecurus dormies, Sed in
212쪽
etiam explanari, ut si species pro genere Fodies, id est apros
tuos coles, di securus dormies ab hostium scilicet tumultu . Non enim hostes agros , & fortunas tinas praedabuntur , sicut di dum praedati sunt. Est enim magna illa calamitas, quam p nit L aias, Regionem vestram coram vobis alieni deuorant . A qua eum his verbis reddit securum, si frugi fiat : coniungisty rque apte cum eo , quod ipse Sophar veriti sequenti dicit, Requiesces , et non eris qui exterreat , Id est, si ad otium te hon sium retuleris, nemo te perturbabit. Tanquam si diceret, In . negotio, & in Otio eris securus, ut integram es, & persectam securitatem in rebus omnibus polliccatur. Quam sita versione, quae facilis est Graeci significare videntur. Quam etiam Salomon pra cepta sua tenenti luculanter promittit dicens, Tunc ambulabis fiducialiter in via tua. Et pes tuus non impinget,si dormieris,non timebis: quiesces, & suauis erit Minnus tuus, ne paveas repentino terrorc irruentes tibi potentias impiorum. Dominus enim erit in latere tho:& custodiet pedcin tuum ne capiaris. Et deprecabuntur faciem tuam Harimi, id cst magnam tibi reuerer tiani exhibebunt, tuique silpplices erunt : in quo gloriam antiqui philosophi collocabant. Quod etiam Deus Christo gloria florenti recipit praestMurum dicen Radix Iesse,qui ilat in stignupopulorum ipsum gentes deprecabuntur. Et eius etiam ccclesiae, per Dauidem dicens, Vultum tuum deprecabuntur omnes diuites plebis.1 o oculi autem impiorum deficient,ra essetium pressit ab eis,etspes ill
Pudore assi. Deficient autem inuidia & pudore magno commoti,quod viros ς ςnxur m ' pios,quos ipsi despiciebant, videant opibus abundantes, di cla' ris imis insignibus gloriae decoratos, se autem omni subsidio dinstitutos,eaque spei rustratos, quam in sitis diuitijs,&alijssu sidi s collocauerant. Quam spem ob eam rem animae abominationem appellat, id est , quam anima tunc abominabitur, & d testabitur,quod vaninimam, δc fallacissimam esse videbit. Velut alij exponunt Dolor, aut exhalatio animae, quod tantum animo dolore afferet, i consumi,& exhalare videatur. Quod in hoc seculo non admodum certum est euenturum esse impio, futuro tamen pro certo,& explorato haberi debet futurum esse. Hanc Vero nimiestiam,cruciatum,& amictionem,qua tabescent impii, describit aptissime sapientia dicens , Videntes turbabuntur timore horribili, di mirabuntur in subitatione insperatae salutis: dicentes intra se, prae angustia spiratus gementes, Hi sunt quos
213쪽
C A P. XI I. A. ras habuimus aliquando in derisuimia in similitudinem improperij,
&c.Ergo errauimus a via veritatis.
XII. RE Nndos autem Iob dixit.
a Ergo vos enu soli homines,o vilissum morietur sapientiae 3 Ei mihi est cor si t G vobis,nec inferior venusum. quis exum haec, e cui deridetur ab amico suo cut ego inuocabit Deum:o exaudiet eurde=idetur enim thrasmpli iras. . As Lampas conIempla apud costationes diuisum, parata ad tempus
or Abundant tabernacula praedonum, O audassoprouocant Oeum mi e dederit omnia in manua eorum. Nimirum interroga tinnenta, o docebunt te: volatiliac σi dicabunt tibi. 8 Loquere terrae, respondebit tibi σ narrabunt pisces minas. ης ut is ignorat,qAod omnia bae manus Domini fecerit. Io In cuius manu anima omnis viventis, exspiri uniuersa μrnis b minue o Nonne auris verba diiudicat, O fauces comedentis saporem cx1 In antiquis Usipientis,o in mulso lcmpore trudentia.
1 3 Apud ipsum es sapientia, fortitudo ne habet eo lismo intelli
34 Si dectruxerit, nemo est qui aedificensi incluserit botariem, nullua.eA, qui aperiat. II Si continuerit aquas, omnia siccabuntur: si emiseris eas subuertens
37 Apiid ipsum es fortitudo, o sapientia: se sit O decipientem, σeum qui decipitur.3 Adducit cossiarios in Iulium finem, O iudiees in vaporem. as Bisbeum regum diothitio praecingit fune renes eo m. s Ducis sacerdotes inglorios, optimates supplantat. zo commutans labium veracium,eν doctrinam senum auferens. 2I Ffundit despectionem super principes, ct eos,qui oppressi fuerant re
ΨΩhi reuelat prosunua de ten ris,o producis in lucem umbram modi
214쪽
23 Palpabunt quasi in tenebris, non in luce, O errare eos faciet quas
et Respondens autem Iob, dixit. 2 Ergo voresissoli homines, σνοbiscum morietur sapientiae Quoniam optabat Sophari vi Deus loqueretur cum Iob, quo ostederet ei secreta sapientiae suae,quam esse omni ex parte incomprehensibilem docuit,&praeterea omnipotentem. Iob hoc capite de monstrat minime tantum 1d esse sectatum, ut Deum ad illud intelligendum loqui oporteat cum homine. Urgetque illos incommodo oportune irrisi me utens, hoc est, Vos hoc latum secretum soli ex Deo vobiscum loquente didicistis, quocirca vos soli h mines estis, id est, homines Dei. In Hebraeo est CP ham populus, quo vehementius eos urget, & irridet: quasi populus Dei, id est, quasi ecclesia, quae perpetuo permansura est ex ipsis tantum per dere . Quare et vobiscum morietur sapientia. id est, vobis mortuis nemo erit,qui hoc secretum sciat: peribit igitur sapientia. Quae est rerum diuinarum tmnitio: ea,qua homines imbutos esse oportet ad gratiam Dei ineundam, quod absitardissimum est, Nam i cut ecclesiae interitus esse no potest, ita nequc cius sapientiae, qua in ecclesia oportet esse.Neceise autem ecclesiae est pro certo,& explorato habere Dei sapientiam, atque potentiam este infinitam. Quare non potest haec antiquari cognitio,iaeque ex ecclesia tolli. No igitur haec tanta secreta sunt, ut stiri a me ni i Deum audiam loquentem non possint. Praesertim quod ex naturae principijs, ut statim demonstrat, id possit intelligi. Quidam Hebraei. Chaldaeusequentes sine interrogatione hunc vertum in hanc dententiam declarant, Vos populus estis,id est homines rudes,& e media plebe, vobiscum morietur sapientia, id est, nulla est in vobis sapientia. Sed versio vulgati nostri Ionge aptiora: doctior est quam ,&septuaginta viri reddiderunt. Et mihi e In corsicut,et vobis reque inse ior venii sium, quis enim haec, quae nostis,ignorat. Vehementiquidem,& acri amplificatione inuehiturifi liophar, de una in reliquos duos amicos. Nam omnes ad unum, & i lii repugn abant, &. alterius qui cum eo disputabat dicta confirmabant. Id est;&mo m
215쪽
CAA P.;XII. ' A. I 8 in sum,& rationis particeps sicut & vos, neque vobis iii hac saltsi re inserior sum quis vero, qui non sit rationis impos haec vestra
secreta ignorat. Quibus verbis significat, per se vique sua omni Nise eo inibus notum esse,Dei sapietiam,& potentiam immensam esse. Qui ta est in . la enim tam barbara natio fuit, quae Deum non cile putauerit, i p 'Deoque reueret iam non exhibuerit, licet in attribuenda diuini- l'. P' ς etate multae nationes turpiter errauerint.Et cum deos suos praecabantur,eorum opem, ec Patrociuium implorabant, intelligebane in Deum illud conuenire, ut cunctis eorum malis; & inconam dis posiet mederi. Quod sine scientia, & potentia summa non posset,scientia enim ei opus erat i sciret, qua ratione subuenienduestet; & potetitia, ut cognitam eXmueretur rationem . Cumque ad omne&re quibus ipsi pares non erant Deum implorarent, ad omnes res valere putabant. Quare recte dicit, Quis enim hae quae fit,ignori ut Stam barbatus est, qui hoc, quod secretum esse dicitis ignoret . Quod Paulus etiam testatur, Romanis scribens, m. I. Quia quod notum est Dei inanilestum est in illis, Deus enim illis reuelauit.Inuisbalia enim ipsius a creatura mundi per ea, quae facta sunt intellecta conlpac untur sempitexua quoque eius virtus, . &diuinitas.
Qui deridetur ab amico suo , sicut ego inuocabit Deum , ct exaudiet . i
Multa subaudicda sunt,ut hic versus planior fiat. Sed cum vos id me latere putetis, quod cunctis, vel barbaris hominibuS notum in eo, qui asest,tum cum me Verbis tam asperis tractetis,loquacem appellam fictos sui aut tes,& scelere esse conscientiae astrictum,non me in tanta calami tare iuuare,sed aperte irridere,& subsannare videmini:quod ratio non est Nam ab amicis desertus me.ad Deum conuertam,qui . . rime pro sua misericordia respiciet osque inhumanitatis, & acer . bitatis maximae arguet,qui amicum vestrum non solum relinqua ... inlis,neque ulla ratione leuetis,sed etiam ludibrio habeatis,& eius L. Idolorem resticetis. Estque grauissima, & satis iusta amicorum reprehensio, Nam turpe esset quemlibet hominem in luctu iacentem irridere, mane vero, atque ferinum, & irridere, di contu melijs vexare.Quod quantum Deo stomachum moueat, ex infinita eius,& misericordia,& clementia erga homines assi ictos faci- Ie apparet. Ipseque id aperte in Exodo tcslatur dicens, Viduae, & Exod. pupillo non nocebitis,si leseritiS eos vociferabutur ad me: & ego audiam clamorem eorum .Et indignabitur suror meus percuti que vos gladio,& erunt uxores vestrae viduae,&siij vestri pupi
s. Id quodetiam Melesiasticus innuit,monens nenat. Non irri- EGE 7.
216쪽
liat & exaltat circunspector Deus. Deridetur inim iuHistin uuas, Causa haec necessaria est cur Deus illum inuocantem audiret, cu Em, s. Deus iustitiae,& aequitatis patrocinium suscepcrit, Iustus Dominus,&iustitias dilexit,&quitatem vidit vultus citis, ait David. alm.24. Hoc argumento usus est etiam David ad Dei opem impetranda cum maximis, de assiduis eam precibus postularet dicens, 'a' 'nae η tom valoser ieetedunt, quod vulgatus transfert innocen-- resin recti adhaeserunt mihi potest tamen etiam traduci,ut traducit Hieronymus, & Chaldaeus,Simplicitas, & aequitas seruabundme. Constructio vero huius versius in Hebrico difficilior est, habet tamen eandem sententiam,quam vulgatus expressit. 3 Lampas contempta apud cogιtationes divitum,parata ad tempus IIa-
Appositio est,qua declarat aequorum hominum,& integroru vim quorum in fine siuperioris versus mentionem fecit, quamque inis Consolatio dignis modis in hoc seculo accipiantur, ut se con soletur in me-s... 2;ati moriana reuocans eandem suam, quam & aliorum bonorum limasilictos. num esse causiam . Quo, eL Petrus pios viros iactatos consolatur dicens, Scientes eandem passionem et ouae in mundo est vestrari. Pet. 6. staternitati fieri, Et Christus di scipulos suos cum se vexari,& ho Luc.6. minibus odio esse viderent Caudete ait &exultate, secundum haec enim faciebant prophetis patres eorum. Rectum ergo ac bonum virum lampadem primo nominat,propter honestae, S perseά- ctae vite splendorem quem nulla hominum acerbitas, & nequitianish; sis hi pol si extinguere, neque diu comprimere. Christus enim vocaepade, eoni; Ioannem Baptistam, Lucernam ardentem, atque lucentem. Ad Ptα monetque nos apud Matthaeum, Ut luceat lumen nostrum coram Dan. s. hominibus, ut videant opera nostra bona ,& glorificent patrem Matib. F. nostrum, qui in caelis est. IEt apud Lucam, Ut simus parati, lucem c. I a. nas ardentes in manibus nostriis habentes Contemptam vero I padem esse dicit, quod eorum optima vitae ratio vulgo contem natur, neque eorum honesta consilia probentur: sicut de Christo Ioavcr. Joannes ait,Erat lux vera,quae illuminat omnem hominem venietem in hunc mundum,in mundo crat,& munduS eum non cognouit in propria venit,& sui eum non receperunt. Contempta Cesa.,2 fuit ab Herode lucerna illa ardens, & lucens Ioannes, cum pro' ter optima siua consilia, quae dabat Haerodi, in carcerem coniectus fuit,& eius caput pro dono puellae Itanti traditum ., Sed a quibus in primis contemnatur exponit addens, Apud cogitationes .
P S divitum. Diuites in primis viros bonos despiciunt, quod nihil
217쪽
. CAP. XII. A. Idyeis emolumenti,& utilitatis percipiant.Cum pauperes esse,& di isti . Quitias aspernari soleant, ipsique omneS spes commodorum suo- irum in diui ijs posuerint. Cuius rei David etiam auctor est dicens, Miserere nostri Domine, miserere nostri, quia multum re- . Ipleti sumus despectione quia multum rςpleta est anima nostr 3 scar i, j. opprobrium abundantibus, &despectio superbis,Abundantes ve iro vocantur eodem nomine in Hebraeo , quo hic diuites stananim pacati,qui non egent, neque aliqua miseria conflictantur,sed bona eis musta suppetunt. Quod dicit, Parata ad tempus statutum, id est, contemptui est,non perpetuis temporibus monenim relinquet Dominus virga peccatorum super sorte iustoru Psul. ii ut ait David sed certo tepore a Deo statuto. Qua quidem re Dauid oppressus consolationem magnam accepisse videtur dicens, Ego autem in te speravi Domine, dixi, In manibus tuis sortes meae sunt.In Hebraeo in candem sententiam est,'m hilotaitem pora mea, id est,quibus his miserijs conflictaturus sui Quae postquam intercesserint nulla erit tanta potentia, quae possit virum
probum amplius vexare ludibrioq; habere.Id quod alio pselmo considerauit David, obseruauit peccator iustum,& stridebit sim Psal.3 5. per eum dciatibus suis. Dominus autem irridebit eum quoniam prospicit,quod venit dies eius.Id est, dies iusti,quo Deus cu*a li-
herare decreuit. Quare merito ridiculus erit Deo vir iniquus, cum conatur,& sperat posse fieri,ut deuoret virum sanctum laceretque dentibus suis , cum longe secus eueniet. In Hebraeo est
ri manu, lemohade raguel: Iseu moliud autem si sit a verbo Ty',iahad significat tempus statutum , & ita vertit non solum vulgatus,sed etiam Chaldaeus & Graecina autem, id est,pes praetermisserunt,pleonasmum esse iudicantes,sin autem sit a verbo m . , 'had nutare,nutantibus pede, vel ad nutationes pediS potest con uerti: at tunc parata potest esse adiectivum, vel lampadis in halicsententiam, quod vir pius ita paratus est,ut in eo diuites,&Οpu' lenti octi lenti homines,& qui huius vitie sortunas amant facile offendant. dunt.
Nam quasi iacet in vijs tanquam lapis abiectus,& qui nullius preiij esse videatur. In eoque maxime ipsi offendent,& detrimetum facient;si negligant,& repellant illum, qui Deo valde charus est: iratus enim ulciscitur seuere serui, & amici sui contumeliam,sicut Christus dixit, Qui lapis offensionis, & petra scandali Voca- Rom. s. tur. Ego gloriam meam non quaero est qui quaerat, & iudicet, vel I n. s.
Potest cliam adiectium essen anam, id est pacati, & diuitis hominis, quem elaganti, &aptissima periphrasi paratum esse dicat ad nutationem. pedis. Constat enim tanto salutis suae pericli- Mqtib
218쪽
C A P. XII. A. Magno latu lo diuites in diuitijsversari,ut Christus dicat. Facilius esse came i p xlς ' luna per seramen acus transire, quam diuitem intrare in regnumti; C sunt.' caesorum . Et apud Lucam ait,Vae vobis diu it ibus, qui habetis e Lue. . selationem vestram. Vae non diceret, nisi magnum illis ex diu, iijs periculum conflaretur. Aptissimum igitur est diuitis apposisitum paratum esse dicere ad nutationem pedis.c Abundant tabernacula praedonum, audacter prouocant Deum, cum ipsie dederit omnia in manus eorum.
Quoniam exposuit, quae sit in hoc aeuo piorum hominum condbtio,exponit modo,quae sit etiam iniquorum, quo totius desensi ἰ nis suae firmamentum inculcat. Pijs viris in hoc seculo interdum esse male, impijs vero bene,& illa verba Sophar resellit, quibus de multam ei, si in Dei gratiam rediret talicitatem pollicebatur, de ultimo loco addidit,oculi autem impiorum deficient, & effugiuperibit ab eis. At contradicit Iob,cum viri Deo grati ludibrio in Iniquis bene hac vita sint,& viles habeantur: Abundant e contrario tabernacula ' γ'ς ημ' praedonum, species est pro genere, id est,profligatissimorum hominum,quibus & diuitiae suppetunt, & gloria circunfluunt, & om- Diaeis prospere cadunt, Et aadacterprouocant Deum, Alia est species pro genere, id est, abundat tabernacula eorum,qui audacter prouocant Deum, id est,qui nihil sacrum,nihil religiosum putat. Sed cum templis atque delubris bellu gerere videntur,sicut Di nysius ille Syracusianus onustus deoriam spolijs in Siciliam redies dixisse sertur, Videtis amici,quod bona nauigatio sacrilegis detur.Quibus verbis non talum falses illos gentium Deos, sed etiaverum Deum de*iciebat. Cum nullum ipse i eum coleret, nulla diuinitatem obseruaret,sed quidquid sacrum, & religiosum haberetur,negligeret. Audacter etiam Deum prouocabat ille, cu quo ita locutus est Esaias, Cui exprobasti,& quem blasphemasti,& super quem exaltasti vocem ,&leuasti altitudinem oculorum tu rum Z Ad sanctum Israel In manu struorum tuorum exprobasti Dominum.Res tamen quas aggrediebatur,valde Quiciter et eueniebant,adeo ut diceret, sicut statim scribit Esaias,In multitudia ne quadrigarum mearum ego ascendi altitudinem montium,it ga Libani,&c.Ego effodi, & bibi aquam,& exsiccaui vestigio p dis mei omnes rivos aggeru. Quod dicit. Cum ipse dederit omnia in
manus eorumDei enim voluntate & opera Imperatores, & immanes tyranni tot prouincias regnaque occuparunt, tot exercitus
fuderunt,& res tantas gesserunt. Ad illos enim iectat, id quod canit Moyses, Quomodo pcrsequebatur unus mille, & duo iugabat decem millia Nonne ideo quia Deus suus vendidit: & Dona inusia conci
219쪽
conclusi illos.Estque grauis amplificatio,Deum tantis eos fortunis augere,tot res permittere, tantam iacere potestatem eis,qui non solum bonorum auctorcm minime agnoscuur, sed etiam prouocant atque lacessunt. Vt intelligatur nihili eas res a Deo fieri, quas amplissimas homines esse censent, & auidissime inuest 1gat. Ex quo illud etiam constat,quod Iobi thesim vehementer confirmat, non esse ex huiusimodi rerum,uel iactura, vel coms edio Dei amicitia,vel inimicitia erga homines ponderanda. Sed hoc ita est in Hebraeci rara na,M Rran ntati, la aler hebi eloa beiado Quod si suppostum verbi ori hebi tradidi t, sit Deus, eam habet sententiam, quam expresSit vulgatus sin aute suppossitum sit relatiuum, quod subaudiri potest, habet hanc sententiam ei qui Deum adduxit in manu sua, id est, idololatrae; facit enim Deum sua manu, sicut David vocat idola opera manuum hominum 'Vt sit alia etiaspecies improborum & perditorum hominum. Abundant igitur ait Iob tabernacula praedonum,& prouocantium Deum, di idololamina. Haec explicatio magis placet Hebraeis, sed illa vulgati Abae. 1 aptissima etiam cst . Vtranque vero sententiam complaxus cst . Abacuc uno loco, Et quod Deus tam amplas facultates perfidis hominibus largiatur, & quod ipsi veru Deum beneficioru audi rem minime nouerint sed Deum manu faetiam colant, atque adorent,Et facies ait, homines quasi pisces maris,&quasi reptile, no vi habens principem. Totum in hamo subicuauit, traxit illud in s
P nam suam,& congregauit in rete suum: super hoc Iaetabitur, &e ultabit. Propterea immolabit sagenae suae,& sacricabit reti suo: quia in ipsis incrassata est pars eius,& cibus eius electus. Propter hoc expandit sagenam suam,& semper interficere gentes non cessat. I oquiret de Nabuchodonosor, cui tantam Deus facultatem secit homines in suam potestatem redigcdi,ae si pisces essent mariS,quos integrum unicuique est impune capere.Sagena vero,cui sacrificium faciebat, idolum erat suum, cui res sitas gestas ascria hebat, & sorte machina militaris erat, qua muris & arcibus admota urbes capiebat. Sed Graeca versio huius loci difficilior est.
ἡν κυροον . αε ὐχ-ε σὸς ω ν M. Domusque ς ius, ab iniquis diripiatur,verum nemo,qui sit iniquus confidat innoxiustiturum , quicunque Deum prouocauerit, quasi nulla eortunsutura fit quaesitio, Sententia quidem facilis est , apteque contexitur . Di rat enim Iob etiam ex versione GraecCrumi Vim l . .
220쪽
rum bonum nonnunquam alijs esse ludibrio, paratumque esse, ut pro tempore constituto alij succumbat . Ita enim illi vep. sum proxime superiorem conuertunt. Apte ergo etiam subivagitur etiam paratum esse ut eius domus ab alijs diripiatur, so tunisque suis spolietur . Sed ob eam rem existiniare non debent iniqui impune posse,viris bonis detrimentum afferre. Quis enim sibi persuadeat eorum scelera Deum, nec quaesiturum, nec ultu Lue. 13. sum. Me,qui tam seuere,vel in bonos viros animaduertitὶ Nam si
in viridi ligno haec faciunt ut Christus dixit in arido quid fiet Recte vero ij qui bonis viris infesti sunt Deum prouocare dicunQui bonis tur: quoniam vir bonus Dei se totum fidei commisit, quam fidem Eu DEues irritam, S inanem Velle tacere videtur iniquus, dum obesse viro prouoeate di bono collatur. Qua tanta temeritate vehementer quidem Deum cantur. irritat atq; lacesiit,ut vel ex hoc intelligatur de impio Deus quae-Ioan. g. siturum.Vt Christus auctor est, inuidis suis dices, Est qui quaerat,& iudicet. Cum ergo Graecorum sententia quadret, nunc Verba
verbis reddamus in Hebraeo est 'ta, π,nAn, istatu Ohalim Iesod edim . Futurum autem l),tat ista tu potest esse vel verbis al,quod diripere,& spoliare significat,vel verbi pro sala, quod in abundare, & pacificum esse, primum verbum spectantes Semtuaginta conuerterat, Diripiatur, ad illudque totam orationem . accommodarunt exponentes Domus eius, ut ab iniquis diripia
tur . Nam quod diceret sorte quispiam, . secundum initio modo posse ad verbum , O salal pertinere, sed neque pertinet ad Verbum n, o fala,nam n prorsus amittitur in futuro, nec in ), ex sua
natura commutatur,quare. '. cum sit litera accidentalis,ut dicut Grammatici, & adest e, di abesse potest eodem verbo manete, r- teque in codice Graecorum non erat. Secundum vero verbii spectas vulgatus conuertit alundant illique reliquam orationem almPlitauit diceus, abundant tabernacula praedonum. Deinde vero in Hebraeo est, x I Uu, renuat vbatu hot lemargutae ei. Quod verbum de verbo reddentes exponemus,& spes sunt prouocacibuS Deum,
Quod si enunciando dictum Histe intelligatur recte vertitur, c
audacter,id est,confidenter prouocant Deum. Sin non enunciando, sed interrogando pronuncietur,eam habet sententiam, An sperare possunt, qui prouocant Deum λ Tanquam si per aposiopolin diceret, Minime quidem. Quod ut exponerent Septuaginta viri r traduxerunt, erum nemo, qui sit iniquus confidat innoxium Q turum quicunque Deum prouocauerint. Sequitur etiam in Hebraeo niani Non ri: MS laaser hebi eloa be iado,cuius orati
nis, si Qui sit verbi suppositum,dixi sonare,Qui Deum adduxit in