장음표시 사용
311쪽
. Nam si mihi intcgrum ellat quemadmodum vir cum vir cum eo litag. id laceraena eri eoqiurerem cinoon merito me tot tantaq;milat imponat suppliciat Persistit in ea si rixentia quaan se pepotuu tot poenas nunquam commeruisse H
eique aliquantulum respirare permitteret Stetit e '' 'i& non timebo eum. Quod honestissimorum adto eum cori g h ς S audebat,ut e di, iiiiiij. ς0nsci: breues anna transeunt:Omnitam, per quam non reuertar,
numeru8mcnsum eius apud te et .Quod dicit.Ee
meussereninitur, dies breviabuntur, Mum mssisuperes
B I am pollic iur Actys, ct oculi filiorum eius deficient.
312쪽
I 0 Igitur omnes vos conversimisi, er xenite, O non inaeniam tu vobis . illum sapientem. ai Dies mei transierunt etairationes mearisipata sinu torquentes cor
a Noctem verterunt in diem, σ rursum post tenebras spero lucem. 'DI3 Si sustinuero, infernus domua mea es, est interabrust aut L Ialum
as Vbi es ergo nunc praesolatio mea, patientiare ea quis considerat e Io In profundi initim infernu- descendento iamea putasines rem ibi
Id est vix spiritum duco, Podest morientis indicturnicum ui tra hendos redden loque spiritu vita nostra contineatur, quare cum lmagna dissicultate respirandi tu non valet istere. Potest A est it explicari, ut spiritus. animam signi licare intelligatariis. Ouia scribitur in Genesii de homini informatione, Inspirauid faticini hominis spiraci una vitae, & factus est homo in animam viuere ira, iEt ita Chaldaeus transfert i m napbsci anima mea. Significat emim, animam ago, reo, & vita mea consum itur. Quae explicati Graecis magis placuisse videtur, iram ita verterunt, i pium , pereo dum spicitiiseror. Quod Vcro a piritabit ridicit , Hobraice est Iubala corruptus est ..iQuodsi spiritus a Pro aura vitali,quam carpimus,usurpetur significat iam, quod, elidum spiritum reddar, sicut postea capite decimonon dixit, Halitum meum exhorruit uxor mea; ista autem aniniam indicet, ut transtulit Chaldaeus, Anima mea corrupta cmeam, quam iani posuimuS, liabet sententi in dies mei breviabi 'tur. id est breui vitae , extremum diem morte conficiam . In l labraeo ςst 2Rr ni Zhacu, quod Chaldaeus,& Hebraei, Extincti vel suςcisi sunt in eandem sententiam declarant, hoc .vero tantum sacrosanctae scripturae loco reperitur. Id quod alio loco dixerat,Dies mei velocius transieriit, quam a texopte tela succiditur,consumpti sunt absque ylla spe:&decimo capite, Nunquid non paucitas dierum meorum finietur
313쪽
est,sum: Ina consumptus ,. ut nihil praeter sepulchrum mihi restare videatur, ut in mortuis numercr. In Hebraeo est 6 map cheb rim ii sepulchra mihi. Quare potest etia exponi, vi a Graecis re truditur δεομM δετ δε καἰ ἀ τυκχάνομαta sepulchri egeo,&non cosequor, G secus Hunu illud, uod decimo quarto capite dixit, mis mihi hodi tribuat,vtan imierno protega me, . abscondas me, donec peritaseat furor tuus,quo loco infernum sepulchru significare diximus. Nonnulli, qua sequuntur versis,obscure satis ab Hebraeo scribuna
tist. Et obcam rem varie conuertuntur. . , , , - Ι
α , Non peccaui, ct in amaritu itas moratur oculus meus. ia Status est totius suae cause, tot plagas minime pro suis culpis sustinere. Id est licet peccata nulla tanto digna supplicio admiserim, tame luali N instituis mulsi s me oppressum esse video. Suffisi i ar
de verbo reddemus, Si non illusores, vel mendaces mecum, nam Iurandi Mφ'-a halal a quo ni nn hatulina, mentiri decipere vel illudem fi-ήμ Rpμ4 Wς gnificat . Quae verba vel iurantis esse possunt, qua phrasi freque 'τως ,o ter Hebraei iusiurat dum usurpant ut in psalmo. 13 oris moti hium 'in ' literientiebam, sed exaltavi animam meam. IntClligitur luc di sperea,vel aliud sinite velut est in rogibus. Haec mihi faciat Deus, idt haec addat, si steterit caput Elisaei filij Saphar super ipsum ho die. Vel vialis putant, haec verba reseruntur ad ex quae in extre-imo superiori capite dixit. Atque utinam sic iudicaretur vir cum Deo,&e. Id est, id non optare nisi cum iniquis de fallacibus homi nibus contenderem. Amicos ergos suos vocat fallaces,& decepto Ires,quod dicerent Iob ob eius crimina a Deo tam acerbe puniri. Et propterea vulgatus interpres quod Pagninus se ignorare fatetur j lariori paraphrasi illa sui stura verba conuertisse puta uit errens, 'n pecca idem enim est, si dicas mentiuntur 1lli attsirmantes me peccasse,& si dicas, non pecaui.s Libera me Domine, o pone me iuxta te, o cino uis manus pugnet
Qui versus coniecturam facit ea, quae modo explicuimus verma, ad illa superioris capitis,ut diximus,esse relata, id est, Libera me Domine a deceptoribus, & fallacibus his iudicibus, &me in tui Diudicium voca, ac deinde cuiusuis homxtiis potentia me accusans,& litem intendenS mecum pugnet.Nullius enim hominis, ta aequo iudice,potentiam,& auctoritatem verebor.Est enim Dei in dicium firmissimum innocentium praesidium. Sicut dicit Paulus, i
is accusabit aduersus electos Deit Deus qui iustificat, quas eri:
314쪽
dem obscure dicitur, varieque declaratur, ita tamen verbum de verbo conuertemus. Pone nunc vel quaeso fideiube mihi tecum, quis ille manui meae pollicebitur . Loquitur autem cum Deo,ut ex sequenti verta cognoscitur , cum dicat, Cor eorum lora secae a disciplina, quod non nisi ad Deum pertinet. Ait ergo pone nunc futurum este,quod opto,ut a te iudicer,tecum litigem, fideiube ac mihi promitte, iore ut tecum agam, apud te causam meam dicam; quod si mihi contingat, quis pollicebitur, fore ut manus mecum conseret, aut quod mecum disceptet Id est, ' . quis mecum audebit contendere , nam neminem apud tam aequum , dc sapientem iudicem formidabo . Quae interpretatio tipraeter alias, quae ab Hebraeis, & ab ijs, qui Flcbraicam verit tem appellant, asseruntur, mihi placet. Quae & Hebraeis ver bis,' vulgatae versioni aptissimae est: ita ut eandem prorsus vulgatus interpres habeat sententiam,si omnia bene ponderentur. Quare non recte quidam Hebraeorum studiosus , ait veram huius loci sententiam in vulgato non esse interprete . Quod vero xpnν mi, Ieiadi itaccach, manui meae pollicebitur, interpretor, ideo est, quod Nn tacali per se, prehensa manu polliceri significat, Cui Caph, manus nonnunquam additur, sed in accusativo . Ut in prouerbijs,Fili mi,si spoponderis pro amico tuo ta calita lerar cappecha, defixisti apud extraneum manum tuam. ui Cum ergo hoc loco non in accusativo, sed in dativo v iad ira nus ponatur , extra verbi significationem est, di ad illud pertinet, cui sponsio fit. Sicut in hoc ex prouerbijs exemplo, Extraneus , cui promittitur in dativo ponitur. Quod Hebraei, & e rum discipuli non animaduertentes parum apte locum hunc exposuerunt . Graeci tamen hos duos versus confuderunt, unum ex eis sua versione facientes, & aliam sententiam reddentes. Ita
enim conuertunt λίασομυκαμω in τι δε
--M,νσιωδεθητω supplico aegrotans . Ex . in r. iquid faciamὸfortunas meas alieni furati sunt Quis est hic Θ m nui vinciatur meae . Quod supplico aegrotans,dicunt, ita par Phrasim reddunt illius, quod vulgatus vertit, In amaritudiniab S moratur oculus meus. Intellexerunt enim eius oculos in Deo: morari ,hoc est, in tantis aerumnis in Deum me tantum conuese ito, ipsius auxilium implorans . Sicut dixit David, Ad te icti ut oculos meos , qui habitas in caelis . Ecce sicut oculi serum,' ' 'DTum in manibus ciciminorum tuorum , ita oculi nostri gy D s
315쪽
Sapientes huius mundi loquo vehemeter ostendat. s.cor. 1.
minum Deum nostrnm, donec misereatur nostri. Miserere no. stri Domine, miserere nostri, quia multum repleti sumus despoetione. Illud autem, fortunas meas alieni furati sunt, respondet ei, quod in Hebraeo esse diximus, Si non illusores , vel fallaces mecum. Chaldaeos igitur, & alios praedones, qui eius copias in primo capite inuasiste narrantur, illusores ab eo vocari Septua ginta crediderunt. Illud autem Manui meae vinciatur, declarat id, quod ad verbum ex Hebraeo reddimus, Quis ille manui meari pollicebitur,cst enim in Hebraeis x tacali,quod apprehensa manu polliceri .ut narrauimus significat, Habet ergo Septuaginta virorum versio eandem,quam nos huius loci explicuimus sei . tentiam, id cst, quis ille est, qui dicere audeat, id merito meo, accidisse λ apprehensa manu promittat sc apud aequum iudicem de hac re mecum disputaturum; non enim disputationem recu
cor eorum love fecisi a disciplina, O propterea non exaltabum
la est,mentes meorum amicorum secisti,ut vacuae sapientia,& ve .ra rerum cognitione essent, nequc intelligerent longe inter animi, & corporis bona differre, neque veram virtutem exeXternaainrtuna esse aestimandam . In qua re grauissimae quidem osten
sionis, nisi attenti simus periculum cst . Adeo ut David, In hoc periculo versatus, de se diceret, Mei aurem pene moti sunt podes , pene effusi sunt gressus mei. Et ipse Iob capite duodecimo ait, Deridetur iusti simplicitas, lampas contempta apud cog tationes diuitum , parata ad tempus statutum. Quod ex Hebraeo verti etiam poste diximus , Parata ad offensionem p dis . Hac etiam ratione cos , qui in hoc mundo habentur saepientes , longe Deus a disciplina secit, Id est, stultissimos esse demonstrauit : cum Iesunt Christum verum Dei filium mundo tam miserum , despccitum,&ain ictum proposuit, ut PauluSa ctor est dicens , Nonne stultam fecit Deus sapientiam huius mundi Nam quia in Dei sapientia non cognouit mundus. per sapientiam Deum, placuit Deo per stultitiam praedicationis
salvos facere credentes. Stultitiam praedicationis vocat Chri stiam crucifixum, qui pereuntibus ut dixerat ante, stultitia est. Dici enim non potest , quantum sapientium huius mundi me res perturbct, quantamque oculis corum citandant caliginem, quod meratis fortuna non resipondeat . In eoque hominem omnium animalium i infelicissimum esse ducunt , quod P
ter caetcra animalia homo ex libidine pendeat fortunae . Adco
316쪽
c Α Σ XVII. M,t diceret qui 'Iam si sibi ab aliquo Deo daretur optio, se electa
ritin potius aut asinum , aut equum esse , quam hominem ; cuius versus, quia sunt iucundi subijciam.
ο ναιος οtευς ω τψναι sit . δ'ο Mλαξ αρι- πωτων ,δcrae o Goset; ς ο υικοη θης Fιτα λεγ l. oνον Φ,ειθί iiser ἔνη πις χίρονας, οραν ἐαυτου ζών ς Fλφυε ρον. Siquis potens Deus mihi acccdens diceret. postquam moris tuus sueris,denuo reuiuisces,eriS autem,quod voles, canis, ovis, hircus,homo, equus . Rursus enimbvita tibi transigenda est: sic fata iubent, tu, quod mavis elige. Quiduis potius, statim mihi dicturus videor,fac me quam hominem. Indigna prosperitate, εο rursus calamitate immerita solus animalium homo afficitur a Optimus equus diligentiori cura,quam alius colitur. Canis, si bonus fueris in precio longe maiori habeberis, quam malus canis. Gallinaceus gallus generosior peculiaribus alimentis nutriutu ignauus vero etiam timet praestantiorem. At homo licet pro bus,nobilis, & valde generosus sit, nihil ei prodest in hoc seculo . Adulator autem omianim optime viuit, deinde sycophanta, ter tio loco deinde staudulentus loquitur. Asinum fieri praestat, qua deteriores se splendidius viventes intueri ..Haec ille. Quod dicit , Propin ea non exa i knsur , id est, me non erunt in causa si . S a periores
317쪽
Uul. IJs. periores neque me disputando vincent. Quod ita evenisse harexatur cap.32, O miserunt tres viri isti respondere Iob, eo quod iustus sisi videretur. Deique sententia inseriores in disceptando fuisse iudicati sunt, ut scribitur in fine libri. Qua spe certissima esse debet vir bonusab iniqWis oppugnatus, ct oppressus. Quod etiam precatur David dicens ς tradas me Domine a desiderio
meo peccatori: cogitauerunt contra me, ne derelinquas me, ne sorte exaltenturve Tradam polliceturDciis,m oculi filiora eius deficient. '
Locus est valde difficilis,&ad explicandum,& ad contexeridum, varieque declaratur varieque ex Hebraeo prima versus pirs conuertitur,quod tota ex vocibus constet ambiguis,vixque duos autocus dissici ctores reperias, inter quos de huius loci aut conuersione Ut explicatione conueniat. Sed ς'qsideranti πια pondexanti mihi multorum auctorum, suos de hac re legi sententias, vulgati interpretis nostri transta in valde milii probatur. Nam quod Praedam vertit, quod alij ad blandie idiim vel blanda dieret co uertendum existimant certum est' 'in helec in scriptura diuina longe frequentius partem, quam blandiciem significare quam significationem sequens vulga us, ut cum ijs, quae sequuntur, aptius conuenire magis Latine praedam transtilli , cui versi
. . ni Graeci atque Chaldaeus subscripserunt. Nam cis rei parti conuertunt Chaldariis aibata, lemaphli g, ad diuidendum.
Quod vero sociis transfert, quod alij cogitationes transferendum putarunt, certum etiam est n)m rehim saepissime socios, Mamicos in scriptura indicare. Et Chaldaeus 9 In hisrea sociox conuerti cum igitur.recte voces contiersas fuisse constet,ian de sententia disseramus . Quoniam vero Iob suturam de suis micis vidi oriam superiori versu praedixit , ut clariorem esses doceat, eos satis sibi confidentes ostendit, alludens ad modum agendi militum , qui victoriam ex hostibus se consectati ros sperant, quin huiusmodi alacres spe praedae, partem soci & amicis tuis promittunt. Periphrasis ergo est arrogantis, taconfidentis hominis illud, Qui Praedam pollicetur sociis, inod longe aliter, quam sperant, eis clienturum esse dicit. Nam non solum praedam socius non distribuent, verumetiam ne filijs quidem ad quos imprimis praeda redundare debebat. Imo Guli filiorum eius deficient, dolentes eorum patrem misere victum e . se icut enim in prima versus parte alludebat ad victoris rationcm , ita in secunda ad victi conditionem. Quae expositio mihi multo planior alijλα cohaereatior videt Est autem impiorunx' . . hora,
318쪽
hominum considentia, qua se viros probos superturos esse confidunt,pijs valde molesta.Quocirca precabatur David,Non super Traudeant mihi qui aduersantur mihi inique,&c. Et dilatauerunt super me os suum,dixerunt Euge,euge viderunt Oculi nostri, non supergaudeantmihi. Non dicant in cordibus suis, ge, euge animae nostrae, nec dicant, Devorabimus eum. Erubescant,& reuereantur simul, qui gratulantur malis meis. Induantur confusi ne,& reuerentia,qui maligna loquuntur super me &c.Septuagin
μου in Dα σακ. parti an nunciat iniquitates, oculi autem mei propter filios contabuerunt.Quae quadrat etiam nam n)am relii malijs punctis, ut rahim dicamus, Mala,& iniqua d larat, coden . modo Ux henooculi alijs punctis, ut henai legamus.Oculum meu signi licat, id est, non exaltabuntur, ut dixerat superiori versu, quoniam parti, id est, amico an nunclauit iniquitates. Mutatio numeri saepe ab Hcbraeis usurpata, id est, annuntiauerunt iniquuesse. Secundam vero versus partem cum sequentibus coniungi . voluerunt, quibus suas calamitates narrat, in quibus primo liberorum sirorum miseram numerat amissionem; sed ii secunda versius parte vertenda tantum Graeci discrepant a vulgato, relia qui cum illo conueniunt. Primae vero versus partis tot sunt versiones,quot vertentes. Quidam Hebraeus, Qui ad blandiendum narrat cogitationes,id est, ei,dicens, ut Deo more gerat, quod
ita Iob amixerit quia Iob eum ostenderat. Biblia Regia, Adblandiciem indicauit amicis, id est,ut blandiatur amicis. Tugurina versio, Qui amicos numerat inter bona sua. Auctor Biblia: - ., berti Stephani, Qui renunciauit cogitatus suos adulandi causa, id est,qui adulandi causa dicere solet,quidquid venerit ei in meutem,Pagninus,Qui blanda annunclauerit amicis. Quidam Hemahraeus, qui ab illis doctus habetur, Quis narrat amicis suis blan- ditias. Alius, Ad blandiendum loquitur, quilibet eorum cum amico suo. Quae versiones alijs sorte placebunt, & cohaerere i
6 Posuit me quasi prouerbium vulgi. . Id est,mecum comparant homines infelicissimos, ex meque pe- tunt dicendi modos, quibus aliorum calamitates amplificent.
Quod & Christus de se per Dauidem dicit,Factus sum illis in pa- P .rabolam:quod est extrema hominis infelicitas. Nam huiusmodi
rationes dicendi ex extremo eius rei,quam amplificamuS gradu -οῦ
duci solent,ut Sole clarior dicimus, quia nihil esse sole clarius
cognoscamus, Nive candidius, quia candore niuem praestare re
319쪽
α η C A P. XV H. B. bus aliis existimemus, ita si Iob miseriorem, Iob infeliciorem hominum vulgus dicebat,eum miserrimum, & infelicissimum suiu se intelligebant. In eandem sententiam dicitur,quod sequi tur in
codem versu. Et exemplum sua et coram eu. Quare paraphrasim vulgatus reddidisse videtur eius, quod est in Hebraio rimophethium coram cis Quod varijs neque abi Riendis modis exponitur. Quidam nomen esse loci proprium existimant , te quo narratur in .Reg. 23.Vers. Io. Et contaminavitquoque topheth, quod est in coit alle flij Enon,ut nemo consecraret filium suum, aut filiam per ignem Moloch. Idem igitur est topheth,quod Gelienon,idest, vallis Enon, in qua valle, multus ignis erat usus, per quem filios suos homines traducebant, ut eos dicarent Moloch idolor qua de cauta,& qu9d esset tanti sceleris ossicina, di quod illam conta minauit Iosias, idest, execrandam, & detestandam iudicauit, de quam homines vitare deberent, pro loco damnatorum in Euangelio gehenna saepe usurpatur.' Et ex hac significatione hunc l cum interpretatur Chaldaeus Arui locus est maxime notandus, ita vertens 'Uκ-lu ta)m vegebinam mintegeuehi , Cehennacro ex intrinseco, ita enim explicat d)ra, lepanim , quod est in Hebraeo, id est, antequam e vita, vel e corrore mco exeam, in Gehenna positus ὀsse videor, adeo magnis excrucior doloribus. Duo Hebraei magnae inter illos auctoritatis ex hac sentcntia ta gum declarant. Sed in hac expositione id tantum difficultatis relinquitur, ut valde mirum videatur, si in valle Henon iam inde a temporibus Iob, illa tanti sceleris detestabilis esset oi cina, ut illius Iob menti em secerit, cum prope esset Hierusalem, & multi viri eximia virtute praediti Regnum, & Rempubliacam illam gubernaverint, qui aequo animo illam sentinam ex crandam non paterentur. sed sorte mos intermissus honis vi- iis regentibus, improbis regnantibus eodem loco repetebatur. Alii existimant nan tophel nomen esse Chaldaeum, & Dominum sigilificare, quod probant ex tertio capite Danielis vers. a. quotophtate Domini, & praefecti prouinciarum vocantur, lephanim vero quod vulgatus vertit Coram, Chaldaeus I trinsecus, illi Ante explanant, quod id etiam significct,ita igitur
totum locum exponunt, Posuit me in prouerbium vulgi,qui ante Dominus eram. Vt ςx contrarijs oratio composita ornatior, ecaptior sit ad commouendos affectus,& suam calamitatem narrDdam.Sicut Hieremias,Quomodo sedet sola ciuitas, plena popu-Io; facta est quasi vidua,domina gentium. Alij dicunt in hoc nomine ultimum n superesse, di idem quod an toph tympanum
320쪽
C A P. XVII. B. 27'dicare,& ita explicant, Sum tympanunt eis, id est, irrisio atque ludibrium, sic ut in me illudentes manibus plaudant. Sicut dixit etiam Hieremias. Plauserunt super te manibus Omnes tralueuim raren. Σ.tes perviam, sibilaverunt,& mouerunt capita sua super filiam Hierussilem, Haeccine est urbs dicentes persecti decoris, gaudiuuniuersae terrae Quam interpretationem Septuaginta Viri probasse videntur.Natri ita hunc locum traducunt γε'λ- δε απε risus e is fui idem etiam Dauid significare videtur dicens, In I' 'A me psallebant,qui bibebant vinum. Et alio loco Hierentias, Fa- ctus sum in derisum omni populo, canticum eorum tota die.Nar Tore'. rat deinde quantum eorum ignominijs, & contumelijs comm ueatur, dicens . caluauit ad indignationem oculM me M. Tantum mihi stomachum faciunt. quod eis ludibrio sim, ut cor meum cumulatum ira oculorum mihi aciem eripiat. Ita enim natura accidit, cu ira inflammamur multo spiritu sanguineque 4 rin oculos defluente, ex quo frontis, & genarum rubor oritur . Ex quo aduersus Stoicos intelligitur,non in ardore irarum omnino tollendo,sed in reprimedo perfectam virtutem positam esse, quas ne dubitatione Iob praeditus fuitdicet ita ei animus arderet. Et membra mea quasi ad nihilum redactasiunt. Experimur enim magnam ex graui iracundia toto corpore commotionem feri .Quod me-bra mea dicit in Hebraeo est met, ietshrai, a VP latsar, quod proprie formare, fingere significat. Ex quo sit, ut m ieiser proprie . uaticunque sormationem,& fictionem significet: hinc fit,ut desierium,& cogitationem declaret, quod sint quasi quaedam mentis,& cordis fictiones,& totam etiam corporis conformationem . ex membris suis constantem. Quare recte membra mea versum est. Et ita quidam Hebraei hoc loco explicant. Chaldaeus vero p chelastori forma mea.Alijs placci cogitatioues exponere, id est ira tanta commoveor,vt in nulla cogitatione persistam: sed Graeci meti tetirai non strui ieiser,cadere putarunt, sed sutu' .rum esse verbi met tfur,quod obsidere significat, id quod ali is punctis consonantes literae facile patiuntur, dum ultimum,' pro obrepsisse putemus,quod saepe accidit, ut in Lacharia nostro quinto capite ex sententia Hieronymi docuimus. Intellexerunt igitur Septuaginta auctores,omnes ipsi sicut umbram obsident me. Nam ita reddiderunt M Uγα-ό παντων valde ab omnibus obsessus sum. Illud, Sicut umbram illa paraphrasi Valde