장음표시 사용
321쪽
Wal.9.ino C A P. x VII. B. . 8 Stupebunt iustifuper Me. Mirantur quid boni,quod innocentes a Deo puniantur,quip- re qui sciant,poenas natura sita ad scelera ulciscenda esse institutatas.Neque legem,& prophetas unquam bonos, sed impios latum minari,probis autem praemia,& multa laudis insignia polliceri; quae ita esse conuerta, ut boni malis opprimantur, mali bonis fruantur, non possunt non admirationem tacere. De qua re Da τί I. I 2. uid ait,existi inabam, ut cognoscerem hoc: labor est ante me. Et ita de hic re Deus loquitur per Abacuc I. Aspicite in gentibus, . di admiramini,& obstupescite,quia opus factum est in diebus vestris, quod nemo credet, cum narrabitur, Quia & ego siuscitabo Chaldaeos,&c. Et innocens contra Dpocrita fusi tabitur. Hypocritam. vocat impium, quod impietatem dissimules, nam in Hebraeo est
ten haneph quod impium significat.Ob eam rem igitur se boni viri in impios incitant, quod ea de causa impij superbiores, SI deteriores fiant, Oneliore se conditione esse quam bonos, & inia centes homines putept. 'Sicut auctor est David psalmo nono, Dum superbit impius,incenditur pauper. Et alio psallino de hac re disserens,Quia inflammatum cst cor meum,& renes mei commutati sunt:& ego ad nihilum redaetus sum,& nesciui.Euripides etiam eleganter huius rei rati enem exposuit.
αγαν κω iam , ου δίκω. GMν,ερασαν etino pisos ηδνη. Quando iniqui o hospites fortunate vivunt,Nimis dominantes, . nec poenam putantes luituros se,nihil non perpetrant,indulget tes voluptati. s Et tenebit ii sua viam suam, O mundus manibus addet fortitudi
Id est, licet hanc rem boni vehementer admirentur,& valde perturbentur, eam ex icare nescientes; tamen ab officio non recedunt,immo sortius in eo se continebunt.sicut qui oppugnati Certa vim tur,acrius repugnant Ita boni viri est, cum in aliquasvifficulta -rς dem0 , tes in virtute colenda inciderit, eam non interrumpere, sed stu ' diosius complecti: certu enim ei esse debet ab honestissima vitae ratione digitii nusqna discedere: certa enim virtus in re incerta demostratur. Nam qui incredulus est,no erit recta anima eius in bae.1. semetipsi,, Iustus autem in fide sua vivet,dixit ipse Deus Abacuc,
usura. i. vi banc ei difficultatem explicaret. Et David cum psalmo 72. Pluribus de hac re verba faceret,in extremo psalmo concludit, Mis
322쪽
28 i. C A P. XVII. C. hi autem adhaerere Deo bonum est, ponere
I o uitur omnes vos conuertimini, venite, non iuueniam in vobis ritumsipientem. Id est cum haec,quae dixi vos lateant, coii uertimini, & venite m cum ad disputandum,& meis facile argumentationibus ostedam nullum in vobis esse sapientem, uia, ut antealixit,cor eorum longe secillia disciplina. Et cap. 13. Prius vos ostendam fabricato res mendaci j. Atque utina taceretis, ut putaremini esse si lictes. II Dies mei transierunt. Saepe hanc repetiit sententiam, ut capite septimo,Dies mei vel cius transierunt, quam 1 texente tela succiditur, Cogitariones mea dί .uae siunt, se anxium valde,atque solicitum hoc, & sequenti versu describit, id est,cogitationes meae variae sunt, neque Una re cinsistere possunt,quia nulla acquiescunt: quemadmodum illis usu voenit, qui curarum aestu fluctuant. Torquentes eor meum. Id quod ne- , cesse erat, si nullam quietem afferebant, sed undique mala,& de trimenta impcdere nunciabat. Sed vulgatus c,raecos secutus fulsi se videtur, ita verten S: ita enim illi totum hunc versiam transtule
Dies mei in strepitu praeterierunt, cfiracti sunt articuli cordis
mei, vulgatus conuertisse videtur, Torquentes cor meum. Tum
quia em' praeterquam quod possidere, expellere etiam significat, unde ' ci mora se participium esse potest,expellentes,significas, quod iple Latina phrasi torquentes interpretatiis est. In Hebraeo tamen est,si verbum de verbo reddam iis Dies mei trasierunt, cogitationes meae dissipatae sunt possessiones cordis mei. Cogitationes sitas per appositione possessiones sui cordis appellauit.Charudaeus tamen has cordis posscssiones ipsam cordis materiam esse putauit,nam ita itastulit ab , , lulielibi, tabulis cordis mei.T bulas enim cordis nominauit Salomon in prouerbi js tertio & septimo capite. Hinc etiam factum est, ut Graeci articuli cordis couerterent. Illud etiam verbum Dissipatae sunt, non in cogitati nes,sed in possessiones,vel articulos cordis transire duxcrunt, &propterea transtulerunt, Dissipati sunt articuli cordis mei .Cogitationes autem ad superius verbum pertinere iudicarunt intelligentes,Dies mei transierunt cogitationibusad cst breui sicut cogitationes transeunt.Sicut in psalmo dicitur, Veruntamen in imagine pertransit homo. Ex quo fit, ut paraphrasi illud in strepitu
reddiderint,licut in alio psalmo dixeruiit,Perijt memoriam eoru cum sonitu. Quare eadem in utraque versione est sentcntia, cum . verbisque
323쪽
verbisque Hebraeis cohaerens. Ur a verterunt in diem, O rursum post tenebras spero lucem. Facile hunc locum Titet manus exponit,hoc modo,Cogitationes meae animur sistrahentes faciunt, ut tota noctem, insomnem duincam,& ita peruigil noci sicut die sim. Et postquam noctem sum assecutus,quam Optabarn, speran S,sore,ut in ea nonnihil acquiescerem,mrsum nihil acquiescens diem desidero, id est, neque die, neque nocte vllam mihi curae,& cogitationes meae dant, quietem, Ex immnus etiam Dauid dolorem ammi sui declarat dicens, Anticipauerunt vigilias oculi mei,turbatus sum, & non sum locutus. Sed Hebraea Obscura sunt,& aliam videntur habere sententia. Quare alia etiam esse potest vulgati sententia. Ita vero verbum de verbo Hebraea conuertemus.Diei noctem apponent, luci pr Pinquae propter tenebras. Septuaginta viri cum multis alijs locis paraphrasin adhibeant, hoc loco ita se Hebraeis verbis astrinxerunt ut vel Hebraeam phrasim sua Versione retineant.Nam vertiit - -οσωπα ματους a facie tenebrarum, quod nos vertimus pro ter tenebras umenim a facieb', Propter, Hebraeis significat, Chaldaeus non paruum huic loco lumen affert, ita vertens secundam versus partem, nam prima eodem omnino modo, quos nos conuertit, Diei noctem apponent lucem propinquam l tumefalequin auserentes a conspectu tenebrarum. Hebraei quidam in comentarijs existimant suppositum verbi Apponent esse Dan habarau socios eius , iniquum esse temere iudicantes, cum luce et rius esset,id essessalsum.Sicut dicit Esaias,De huiusmodi temera xijs hominibus, Vae qui dicitis malum bonum, & bonum malum: Ponentes tenebras lucem, & lucem tenebras. Alij vero Tnata malia se to cogitationes eius, id est,cogitation' meae propter tot calamitates,& aerumnas,quas patior,quas frequenter scriptura sancta tenebras vocat, mihi afferunt valde ancipitem disce nendi rationem, sic ut quasi mentis impos res non intelliga apertissimas,ac denique faciunt, ut in nocte verser sempiterna, nulla lucem propinquam cernens,id est nullam e tantis malis emergendi viam, Utraque est valde probabilis expositio loci difficilis. 13 si 'stinuero infernvi Amua mea est, ct in tenebris Irari lembo
I s Vbi est ergo mine practolatis mea , O patientia meam quis consi
Hoc dicit, ut Asellat id iuod ab eius amicis saepe dictum est,r
324쪽
C A P. XVII. D. 223s ad meliorem se frugem conuerteret, ut omnibus malis depulsis in pristinam eum Dcus dignitatem restitueret, & multis ornametis augeret,ut Sophar capite undecimo,Si iniquitatem,quae est in manu tua abstulcris a te,&c.eris stabilis, & non timebis, miseriae
quoque obliuisceris,& habebis fiduciam proposita tibi spe.Quod ille ressitat dicens,Nihil boni in hac vita reliquum sibi esse, quod iam sperare possit,cum morbo insanabili,desperatoque impedis
retur.Quo argumento saepe etiam usus est ad hoc idem confutat dum , ut in principio capitis huius diximu , cum enim natura se non posse videret valetudinem recuperare, id miraculo faciem.
dum,ut postea factum est,minime sperabat. Quodest prudentis,& pij viri miracula a Deo non quaerere.Illud igitur , quod in limius capit is pri ncipio dixit,Solum mihi superest sepulchrum, multis nunc verbis amplificatis ustinuero, Id est, licet expectem patie . ter serens,quid tandem boni consequar Infernus domus mea est, Ci to enim moriar, & in sepulchro expers bonorum omnium huius vitae iacebo nihil igitur de domo, & familia mea restituenda debeo cogitare. Nam sepulcrum mea domus, & in eo mea familia erit,Numerat deinde,quae sepulcrum consequantur ex ijS, quae in domo,& in familia esse solet, In tenebris fraui hctulum meum, i d est, . in sepulchri tenebris iacebo,nec amplius hac mortalium communi luce fruar. Putredini dixi Pater mehu es, mater mea, o soror mea, vermib-.Id est nullos ibi parentes,nullos statres, & sorores habebo,n isi putredinem,atque vermes. Ubi es ergo nunc praesolatis meae Conclusio est totius argumentationis, qua suorum amicorum dicta refellit, quibus ei spem salutis, si stugi fieret, ostendebant, id est, Cum haec ita sint i iam animam agam,& tantum de sepulcro cogitem, in quanam hui is vitae re spes mea eritξaut unde qui j piam boni expectabo, Et patientiam meam quis considerat ἰ Clarius est in Hebraeomam idem ponitur, nomen, quod superiori versus
parte rvpn licua spes, siue praestolatio, id est, quam mihi nunciatis,siue pollicemini spem, quam in xantis malis erigi possim,cum
cito me vita dcfectura sit.Nam equidem praeterquam, quod leuiSilla consolatio bono viro esse debet, quae huius n ititur vitae commodis, pe fallax,& incerta est. Non enim semper bonorum ho- Bonorumhaminum detrimenta in hac vita resarciuntur,sed plerunque mise- μ' vix
rijs, & malis omnibus oppressi moriuntur, dicente de illis Ap 6 , ' ' ustolo, Alij distenti sunt,non suscipienteS redemptionem, ut melio cum tur. rem iuuen iret resurrectionem. Mij vero ludibria, & verbera ex- Heb. io. Perii, insuper & vincula,& carceres lapidati sunt, secti sunt,tentati sunt,in occisione gladij mortui sunt, circuierunt in melotis, in . pellibus
325쪽
CAP. XVII. D. pellibus caprinis, egentes, angustiati amicti, quibus dignus non
erat mundus in Qtitudin ibus errantes, in montibus, & in spelum Qui maena ciS,S in caverni Sterrae.Facite ina magno,& cxcelso animo virunimi viri spes rerum humanarum contemptio non earum spes, sed spes ea, quae
vis debeati in Deo posita sit. Sicut dicit David, Quae expectatio mea nonne ψ --33. Dominus,& substantia mea apud te est. 16 In profundissimum infernum descendent omnia mea. .
Infernum pro sepulcro posuit, ut alijs scriptura docis . Nec enim mihi placet, quod Uybusdam Hebraeis hic centrum terrae signia ficare, id est nihil iam boni in hac vita spero, nam quidquid ad
me attinet it epulcro, in quo cito iacebo est, Alludens ad illud, quod dixerat, In tenebris stravi lectissum meum, putredini dixi, Pater nacus es. Eandem sententiam, licui alijs verbis, septua-tuaginta viri expresserunt, qua sat is facilis rQdditur locus hi braeis valde difficilis propter vocem ma significet, di ita quidam vertunt sulcra siue latera inserni , alii radices, inserni, alij mei bra, corporis scilicet in i in in sernum descendent. Chaldaeus fatis obscure 'ru tande duo corpora. Quidam Hebraeus doctus inter eos Septuaginta viros , α vulgatum nostrum secutus di- ' cit m de syllabae nihil significantis esse adiectionem. a. bavero praepofitionem esse, In significans, & ita locum explanat, In
insernum descendent, rcs scilicet, quae ad me attinent. Qirare non dubito,quin aptior,& facilior sit Latini interpretis, & c,raecorum expontio.Putasnesaltem ibi erit ν equies mihi id est, putatis i. me in scpulchro consecuturum illam felicitatem, atque salutem,
quam mihi si in gratiam Dei redeam nunciatis λ si enim ibi mihi
id non contingat, nullus alius locus relinquitur, nam cito, an
psius hanc vitam non visurus, ibi commorabor. Quod dicit requies in Hebraeo est mn nahat requies a verbo m) ianach. Si tameradix eius sit rra trahat descenderet significat, S ita reddunt Septuaginta in eandem sentctiam η-nἰχωμα φ ,an una in sepulchrum descedemus. Id est,ego, di bona illa, quae mihi pollicemini. Possunt etiam Hebraea verba sne interrogatione intelligi, ut a quibusdam Hebraeis, S a Chaldaeo intelliguntur, ει ita verbum de erbo conuerti. Vere simul in puluere quies, iaest, simul cum alijs multis in sepulcro quiescam, neque ullam in hac vita quietem, aut salutem, ut vos mihi nunciatis spero, sic capite tertio de sepulchro dixit, Non enim dormiens silerem, de somno meo requiescerem cum regibus, & consulibus terrae, qui
aedificant sibi solitudines. Ibi impii cessauerunt a tumultu, ibi requieuerunt sessi robore.. CAP.
326쪽
B Espondens autem Baldad sabites dixit. a Vsque ad quem finem verba iactabitu ἰ intelligite privi, ose A
3 Quare teputatisumus,ut iumenta, oesumus rara vobis/ , ari perdis animam in furore tuo, nunquid propter te derelinquetur terra,s' transferentur rupes de locομορε Lux obtenebrescet in tabernaculo idiua, lucerna quaμper eum es,
Arctabuntur pressus virtutis eius, praecipitabit eu consilium suum. BS Immisit enim in rete pedes suos, in maculis eius ambulat. o Tenebitur planta illius laqueo σ exardescet emtra eum sitis, rI o Abscondita est in terra pedica eius, O decipula illius super semitam. It Undique terrebunt eum formidines. inuoluent eum pedes e-s. I cI1 Attenuetur fame robur eius, ct inedia inuadat eρssas illius.1 3 Devoret uti britudinem curis eius, consumat brachia illisu primo.
I uellatur de tabernaculo suo ducia eius,ct calcet super eum, quasi
I s Habitent in tabernaculo illius Ain eius, qui non es inspergatur in t
bernaculo eius siui uriro Deorsum radices eius Meentur sursum autem atteratur messis eius. 7 Memoria illius pereat de terra , ct non celebretur nomen eius in Fa- teis. D 3 Expellet eum de luce in tenebras. O de orbe transfieret eum ' Non erit semen eius: nequeprogenies in populo suo, nec xlla relisuta in regionibus eius. o. ''so In die eius stupebunt novissimi, Nprimos inmadet horrori,i iv v I Hac sunt ergo tabernacula iniquiet iste laetis eius qui ignorat Dea. i
327쪽
detur qui singulari numero vertunt, μωι τίν - α Dbvsquequos nem non facies3 Sed cum plurali dixerit Hebraeus, do ita vulgatus de Chaldaeus transtulerint,non modo ad Iobum, sed etiam ad Lupha et Baldad verba alij pertinere existimant. Forteq; in Eliphaz etiam inuectus suit, quod rob non ab ipsis satis coniunctum significare videbatur, dum voluit iterum cum eo de Cadem disputare, vel quia maledicta ultro citroque disputanteS coniecerunt. Nani quod quidam dicit Eliphazum, ob eam rem iratu fuisse quod cone ni,& Praeteriri videretur, verisimile non est, cum suo ante I co dixisset. Ait ergo. que ad quem finem Hrba iactabiliae id est , de eadem te eisdem argumentis disputabitis. Intelligi privis Osielo quamur, Significare videtur, eos iracundia inflammatos potius d maledicta congerere, quam res de quibus disputabant attendore t eis solet accidere, quibus contumax est de aliqua re dista-
Id est,quare ita eoram nobis disputatis,quasi nos non intelligeremus vos in ime decorum in disputando seruare. Quidam id ab eo dici putant, quod Iob superiori capite dixerit de seis amicis, Cor eorum longe secistia disciplina. Sed non solum ad Iob , sed
etiam ad Eliphar, haec verba diximus esse referenda. Et ordiamus coram vobis. in Hebraeo est re ni tminu,quod annu tamali esse putatur,quod mentem ne intelligat, cludere significat,id est, Cux stulti stupidique a vobis habemur.Quidam tame doctus Hebraeus in commentarijs dimu tam in immudi sumus interpretatur, v gato nostro subscribens, potestque radix verbi esse νω tama im-- inudum esse significans, ut. sit loco.Η.Vtroq; modo eadem habet ' sententi sim, vi iustas irae suae causas exponat,quod ab eis contem 7 3η Rixvx mus, nee Mo diunitate tractatus csset. Nascitur enim ira per se
: tau ,- vique sua ex opinione contemptus. Vsque ad huc locum Septuaginta viri numero singulari Baldad loqui interpretantes ad Ioviantum verbum eius accommodare videntur quod faciliorem habet expositionem,& ijs,quae sequuntur aptiorem. Nam sequentur aptiorem. Nam tequenti versu ad Iob tantum orationem conuertit Baldad. Quid perdis animam tuam in furore tuo. In Hebraeo est si verbum de verbo reddamus, Perdens animam tuam in furore tuo, ut aptius cinii sequentibus tanquam in vocativo positum coniungatur, Iob vero perdentem vocat animam stam in iurore suo. Quod omni abiecta suae salutis spe tam anxi Emortem optaret,ac vita tua tot mala , vi tantam acerbitatem ri dimere.
328쪽
dimere. Sicut ipse cap. i 3. dixit, Quare lacero carnes meas den . tibus meis,& animam meam porto in manibus meisλ& quia cum Deo de sua innocetia disputare optabat, Deumque suam causam ea lumniari significare videtur,Sicut c. Io. dixit, Nunquid bonum tibi videtur, si calumnieris, & opprimas me cap.etiam a7. dicit, Deus abstulit iudicium meum.Sequitur,in eodem versu. unquid propter te derelinquetur terra, σ transferentur rupes de loco suo Θ Haud facilis est hyperbole,& parabola haec ad explanadum, cur ita Iob reprehendat, aut quid attineat his illum incommodis vrgere. quod terra derelinquatur, quod rupes transferantur, Varijsque modis a viris doctis declaratur. Quidam, Nunquid querelis tuis de Deo, & expostulationibus facies, vi quae Deus inde ab aeterno sutura constituit, mutentur, cuiusmodi est, quod orbis terrarum habitetur,quod rupes suis sedibus fixae firmatque sint. Sed rogabo hos, ex quibus dictis lobi id incommodi concluditur λ confuge re tamen videntur ad illud,quod vulgus dialecticorum saepe usurpat,Ex impossibili quodcunque sequitur. Et ita qui rem aliquam difficit imam maioremque,quam pro viribus suis moliuntur, eis dicere con sucu imus, Nunquid mare siccari Θ aut canum siro cur
st prohiberi vis p ita Iobo Baldad dicit, Ne putes, querelis tutumutadum est e,quod de te Deus facere decreuit. Nam si id putas. puta etiam terram uniuersam deserendam, & rupes suo loco mori uendas.Sed leuis haec expositio esth videtur, cum ex ea hoc absurdum,quod concludit Baldad,non magis ad propositum attineat, quam si mare exsiccari posse aut caeli cursum impediri, aut alia'
quamcunque rem earum,quae fieri non possunt,concluderet.Tum. valde friuole diceretur,lobnc suis querelis, mutada putaret ea, quae Deus futura esse decreuitλ Siquidem nemo unquam rem tam,
stultana in animum induxit. Alij autem ita interpretantur. Tantum ne tibi arrogas, ut solus sapere videaris, nos inepti iudic muri. Ita ne vi te mortuo terra omni viro sapienti destituaturdi Quae congrua est et expositio, nam similis haec sententia est eius, quod dixerat Eliphaa cap. 11.Nunquid primus homo tu natus eS, S ante omnes colles sormatus.Quid nosti quod iguoremus, quid 'intelligis, quod neQiamus.Sed nihil cohaeret cum eo, quod sequi 'ttar in eodem versu, S: transferentur rupes de loco suo. Alii vero sic explanant.Nunquid a Deo terra propter te deseretur,ux ipsum res mortales minime curare censeamus, ipsumque D uuarii. Pem quide firmissimam, mutari posse ex tuis verbis iudicemus. Quae expolitio praeter caeteras quibusdam placet Hebraeis. Sed iaci
ccclarant exquibus verbis ob, xel leuiter signinari videatur
329쪽
mortalia a Deo non curari,vel miliabileni cile, ut ex eis hane increpationem a Baldad petitam esse ducerent. In eo tamen haec expositio mihi vehementer probatur quod 'iam itur rupis hic Deum significare dicant. Nam id frequentius, quam rupem veram, instriptura sacra significat,ut psal. i7. crs. 3. Deus meus 'itat seri rupis mea,sperabo in eo. Et codem psalmo, vers. 6. Benedictusisuri Deus meus, Et psalmo 78. vers.31. de rememorati sunt, quia Deus in x isuram rupis,vel adiutor est eorum. Hoc vero nomine Deus in scriptura vocatur, quod singulare praestet auxilio,
eis qui sperant in eo.Ita igitur locus hic recte mihi explicari posse videtur. Vt quia Iob multis cap. 16. iacturam suam amplis cauerat, deinde vero adiunxit, Haec passus sum absque iniquitate manus ineae, cum haberem mundas ad Deum preces, adiecit praei rea, ut amicorum, dicta refelleret, nihil se a Deo boni in hac vita sperare,sed omne suae salutis spem abiecisse,& in sepulcro tantum. . aliquam a laboribus quietem expectare. Quae omnia ut confutet Baldad hoc dicit,id est,Si tu vir innocens tantis miserijs & dolo loribus interclusus nullam habes tuae salutis spem, nec ullum tibi Deus auxilium allaturus est, leserant terram sancti ,& innocetes viri, si Deus eis praesidio rupique firmissimae non est.Ex quo enim auxilium quaerant, cum spes omnes suas in Deo positas habeant, quo confugiant, si rupis,&am eorum Deus transfertur, hoc est firma eis,& stabilis non est Quo incommodo Deum ipsum urgebat David,vel potius Christus, orans,ut ei opem ferret,& dicens, Non erubescant in me qui expectant te Domine, Domine virtutum, id est, ne putent,si me in te sperante destitutum videant, fise missimum se apud te no manere praesidium, Quod magnum quisdem incommodum,& absurdum est,& ex verbis Iob concludi v idetur, praesertim iuxta Iob amicorum sentetiam, qui bonis viriuBonorum vi bona in hac mortali vita saepe pollicebantur . In quo errore eos
xv lux versari, & alol, redargui diximus multis huius libri locis. Non e '' enim satis intelligebant, ut sanctorum virorum spes certissima sint,commo lorum huius vitae esse non debere, neque huiusmodi utilitates,& emolumenta ex Deo patrono suo quaerere debere, tradente Paulo, Si in hac vita tantum in Christo sperates sumus, miserabiliores sumus omnibus hominibus: sed caelestia peri' tuo mansura bona a Deo sperare debere. Quae certissime Deo ni xi ossicijs suis consequentur. Id quod Christus apud Matthae uri docet eos, dicens, Nolite thesaurizare vobis thesauros in terra, ubi aerugo,& tinea demolitur, & ubi fures effodiunt,& furantur.
330쪽
neque tinea demolitur,& ubi iures non effodiunt, nec surantur. Vbi enim est thesaurus tuus, ibi est cor tuum.Sequitur autem.
. 3 Nonne lux impii extinguetur, neque splendebit stamina Un is eluis ea Lux obtenebrescet in tabernaculo idiM,O lucerna quas per eum est,
sium urgendo incommodo probauerit feri non posse, ut actum sitide bonis, & integris hominibus , & quod eorum praecidantur spes, dicit modo id potius ad impios homines pertinere, quos
grauis manet ruina, & interitus inopinatus. Non recte tamen a quibusdam hic locusmihi videtur explanari dicentibus, Lucem, Flammam,Lucernam significare consilium, prudentiam,& indi striam iniquorum, quam infatuandam enunciat, sed melius est, ut gloriam opulentiam, di prosperitatem illorum significet, sicut aliis scripturae locis Lux prosperitatem declarat, Tenebrae vero calamitatem,&in hanc partem Iob c. at .ait,Quoties lucerna im Iobar. piorum extinguetur,& superueniet eis inundatio. Tum quod se- -iiquenti versu,de illorum consilio infatuando loquitur.Ait ergo si 'ς ψηψς ucet improbi clari sint gratia,potentia,& auctoritate valeant, e ' 'rum tamen splendor deformabitur,atque delebitur. Sicut de improbo quodam dicit Esaias, Quomodo cecidisti de caelo lucifer, E Li . qui mane oriebaris, Quamuis enim opibus,& hominum admiratione impius in caelo cite videatur, decidet tamen ex astris, cum enim eius gloria leuissimas radices egerit, diu non potest conlistere.Nam morte saltem omnis eius amplitudo absolescet. Arctabantur gressus virtutis eius. Ll est,non ita viribus,& potentia valebunt ad ca,quae conabatur, expromenda.Ij,qui ut sapientia narrat,dicere solent,Sit sortiti
do nostra lex iniustitiae, quod enim infirmum est, inutile inuetam Sap. 2.tur, id est,nullis ossicij,& iustitiae legibus cohibeamur, quominus ilibidinem nostram,si potuerimus expleamus. Ea enim est profli gatissimorum hominum ratio,vt a nullo maleficio,quod c0mmittere possint, se temperent,si utile sibi,aut iucundum uise censeat, qui alio modo coerceri non possunt,nisi ut hic dicitur, ut gressius virtutis eorum arctentur, id est, ut eorum virtus atque potentia praecidatur. Vt Deum precabatur nidith dicens, Erige brachium tuum, sicut ab initio,& allide virtutem eorum in virtute tua, cadat virtus eorum in iracundia tua, qui promittunt se violare sancta tua,& polluere tabernaculum nominis tui, & deij cere gladio suo cornu altaris tui. Arctare etiam gressus ratio dicendi est ad significandam calamitatem,& oppressionem. Sicut e contrario,
dilatare gressus ad prosperum rerum cursum,sicut de se dicit Da .