장음표시 사용
351쪽
1 8 Quare ergo dicitiae persequamur eum. t Redit ac proposituin, unde digressus est. Dixerat enim amicIs. Quare persequimini me,sicut DeuSZCum vero nunc ait, quare dicitis, deliberationem, & decretum illorum in eo persequendo Ggnificat,quod erat longe deterius,& iniquius,quam si Qrte,& t
mere cum eo contenderent. Erat etiam graue peccatum, qu non ut veritatem defenderent aut exquirerent, sed ut Iobo in*sti essent cum eo disputationem instituerant.Simileque hoc colla silium est eius,quod narratur in sapientia viros improbos suscepisse dicentes,Et cogitantes apud se non recte,opprimamuS Pauperem,& iustum. Ac recte cos increpat, Quare dicens, cum finiastra,& sine causa huiusmodi consilium inierint. Sicut etiam tra- Trou. I. ditur in prouerbijs, Si dixerint abscondamus tendiculas contra insontcm frustra . Et radicem verbi inueniamus in eo, optime impiorum consilium in viro pio circunueniendo declarat. Vt quoniam in cius inculpata vita quid accusent,aut reprehendat, non inueniunt, ad eius verba exploranda conuertantur, in quiabus facilior est calumnia: quod in diuersas sententias eadem verba interpretari possimus . . Et ita in Sapientia ubi impiorum depijs hominibus opprimendis consilium narratur, illorum non sene dicitur, Videamus si sermones illius 'Crisin p. . De sacerdotiaris , di bus etiam,& scribis hostibus Christi scribitur a Luca, Miseritne
In Veibis ho- insidiatores, qui se iustos simularent, ut caperent eum in sermo minis piique ne . Et dum falsa aduersus cum testimonia quaererent, ut illum Myri impi Ius merito caede indignissima mulctare viderentur,ad verborum caς φ φ'ς pq lumnias confugerunt: sermones eius in aliam longe diuersam
'φ' 'μ' ' partem aecipientes. Hic dixit dicebant possum destruere
templum Dei, & in tribus diebus reaedificare illud . Iniquorum ergo hominum amici Iob rationem ineuntes dicebant, Radicem verbi inueniamus in eo. Sed quod inueniamus, dicit, in Hebraeo est Netna nimisia, quoi otest etiam passivum praeteritum esse,&ita Hebriei interpretantur inuenta est. Illud autem in eo in Hobraeo est Q bi in me, ita igitur totum locum declarant, Raaix verbi inuenta est in me,Id est, Ie persequi non debetis, cum de tissimis firmissimisque fundamentis verba mea nitantur, hoc
est , Certissima xesurreolonis spe recreatus, cupio mortalem vitam aerumnis plenam deserere. Quae interpretatio licet nota sit inepta,non est tamen aptior, quam ea, quae a vulgato reddita
est. Nana Netra nimis a prima persona etiam est futuri pluralis. Q od vero nunc Hebraea Q bi in me habent, diximus iam hoc Iibro,& pluribuo in Lacharia nostro.c. . de sententia diui Hier t V nymi
352쪽
nymi, di i literas esse valde similes,quod non figura, sed magnitudine differant, ex quo accidit, ut una pro alia facile in libris sacris obrepat.Cum autem significat in eo, de ita etiam Chaldaeus
lembat nam ineo vertit S inueniamus, sicut vulgatuS Latinus.E .dem etiam modo Septuaginta conuertunt m λογου-ὐναώτω, de radicem sermonis initentumus in eo: Cum crgo tros tam locupletes interpretes eodem modo legerint, satis probabile est non magis germanam illam,quam hanc,quae nunc in manibus lia hetur fuisse lectionem.Sed variant Septuaginta auctores. Nam illam primam huius versus partem. Quare dicitis persequamur eum, ita conuertunt ει δή - ἐρειτε τά sρωμ ε rami:ν ι risi autem dicitis quid coram eo dicemusὶ Quare genus persecutionis mihi explis casse videntur, quae in verbis, & acerbis reprehensionibus erat.
2ς Fugite ergo a facie gla , quoniam ultor iniquitatum gladius es. :Cladius per lynedocham supplicium est, id est, Cauete suppliciumi quo iniquitates vicisti solet.In Hebraeo est, Ira iniquitatum gladius est, id est, Simul atque Deus irascitur iniquitatibus. , eas Ira Dei ab punit.' Alis vere homines non semper iram suam expromere poς ςlu suppli-1unt: Deus autem cum sit omnipotens,simul atque irascitur,iram exprom it poenas repetens. Ita in sacra scriptura ira Dei ab eius supplicio non distinguitur,neque unquam iratus esse dicitur,msi
quando supplicio afficit. Quocirca dicit David,Deus iudex i sus sertis, & patiens, nunquid irascitur per singulos dies 3 quasi diceret, Non; quia patiens, & sertis est, cum enim per singulos
dies aegre serat homines iniquos, quoniam tamen eos non Punici irasti per singulos dies noli dicitur Nisi tamen frugisant,irasce tur,id est,puniet:& propterea Dauid loco, Puniet, trescetur,posuit,quod idem esse putauit,id quod ipse declarat adiungens,nisi conuersi iueritis gladium suum vibrauit, arcum suum tetendit, ει parauit illum,& in eo parauit vasa mortis. Chaldaeus, ut hanc Hebratam dicendi rationem declaret, ita hoc loco conuertit. Quia cum irascitur iniquitatibus Deus,adducit occidentes gladio.Sequitur autem, o scitote esse iudicium.Id est,esse, qui dς mihi b.h. Es.
factis iniurijs querat,di sententiam strat, dc reum supplicio assim iEnieleon ciat.Quod nescire videntur iniqui,cum tam temere, & effraenate solatur,quod sitas libidines expleant:ad eas vero continendas iuuenem monet
Salomon, ut in huius rei memoriam redeat dicens, Ambula in vijs cordiς tui; in intuitu oculorum tuorum,& scito, quod pro omnibus his adducet te Deus in iudicium. Huius etiam rei memoria bonos,iros iniuriis , S contimet ijs affectos vehementer
Consolatur. Sicut Christus significauit, cum graui accepta con
353쪽
3 r a C A P. XX. A. tumelia inuidis,& malevolis suis respondit, Ego gloriam meam non quaero,cst qui quaerat, & iudicet.
R pondens autem Sophar Naamibites,dixit. 1 Idcirco cogitationes mea variasucceduntsbi, O mens in diuer
a Docti mam, arguis audiam inspiritus intelligentia mea r spondebit mibi. Q HOescis a principio, quo positus est rimos er terram. 1 Quod uita impiorum breui sit , o gaudium nectita ad iusso pumatas Si aseenderit usque ad calum superbia eius, ct caput emis nubes tetι-
Quasi Irequirisium in fine perdetur:σqui eum viderant, dicent, VH esse cn 2 Velut somnium auolans non inuenietur, transiet sicM H o noctur-
9 OcuIus qui eum viderat non videbis: neque Hira intuebitur eum I cus suua . Io Filis eius atterentur egessate, o manM illius reddent ei dolorem
suum isaei ossa eius implebantur vitiis adolescentiae eis, ct eum eo in puluere
i , cum enim dulce fueris in ore eius malam ,abseondet illud sub lingua
13 Parcet iri,ct non derelinquet illud,Oeelabit in gutture sivo. x Panis eius in utero illius vertetur inses aspidum intrinsecus. ec Is Divitias quas deuorauis euomet de ventre illius extrahet eo
354쪽
si Non remansit de cibo eius, O propterea nibit permanebit de bonis 2 a 'cum satiatus fuerit, cribitur: actualis, o omnis dolor irruetpuperas Utinam impleatur venter eius,ut emittat in eum iram furoris sui, erplura super illum bellum buum.
α Fugiet arma ferrea,σ inruet in areum ineum. a s Eduis egrediens de vagina sua, o fulgurans in amaritudinesuar Duadent, o venient super eum horribiles, 26 omnes tenebra abscondita sunt in occultis eius r deuorabit eum ignis, qui non 'ecenditur, pigetur relictus in tabernaculo suo. 27 Reuelabunt eali iniquisatem eius, et terra consurget aduersus eum. 24 Aperium erit germen domus illius, detrahetis in die furoris Dei. as Haec es pars bommisi j a Deo, et haereditra verborum eius a Do
I Rrapondens autem Sopiar Naamathites dixit. 2 Idcirco cogitationes mea variasuccedunt ML
it Id est variae res mihi succurrunt In Hebrato id obscurius dicitur,pxopterea cogitationes meae γον iesibuni, quod postamus i torpretari.Respondet mihi,ut interpretatur Chaldaeus,qum nin . Rex interpres, secutus sitiste videtur,vel Retrahunt me, & sententiam mutaTς cogunt: quam interpretationem Graeci auctorcs sis Cuti sunt. Nam hanc paraphrasim loci huius reddiderunt
τως πελάγαιαναντερεινα ταυτα. Non existimaram te haec sic contra
dicere. ae dixisse mihi videtur Sophar, quod Iob tam confidem . ter optaret, ut sermones ses,quos ipsi refutauerant,perpetuis lite '. xis consignarentur: quod eostam acriter reprehenderet, & in se acerbos iiiiile diceret, quod eos Dei supplicium manere minare- tur, a denique quod eos contumeliosius ac tanquam iniquos h minus tractaret.Nec enim mihi placet,quod tradit Auror Bibliae 4. i. mini Roberti Stephani, hoc carite resipondere Sophan iis,quae Iob ca- , pite duodecimo de pace, & prosperitate dixerat improborum. 3 tuam toto illis capite,ne verbum quidem de hac re iecit sed id capite loqueti persequitur,ut refellat, sua: hoc capite dicit Sophar; ..., equitiar eodem liae. Et mens in iauersa repitur. Id est .cuum artae Rxeta militiam i in curant, nescio uno nutium dicta disiunam ;
355쪽
In Hebraeo en propterea GnNn husibi, quod varie potest exponit
nam enn lius est sestinare,& ita Tugurina vertit, In me sestinatio existit.Quam interpret ationem vulgatus secutus fuisse videtur il Io modo transferens, sic enim mentiS festinatio apte declaratur, Uralius significat etiam sensum unde nn hames husim diae cunt Hebraei quinque sensus. Quare vertere possumus, Sensus in me est, Potestque vel ad sequentem Versum terri, ut quidam volunt, id est, Sensus in me cst eius contumeliae , quam iacis in nos, evel potest ad superiorem versus partem referri iuxta interpretationem Septuaginta virorumId est, Cogitationes meae retrahi . me,faciunt tamen propterea,vi cognoscam sensum in me esse, id est,recte sentire me non esse scientia te inseriorem. Quae explic rtio Septuaginta auctoribus probatur, nam ita hoc interpretatur intυ,-ὐ εγω neque magis quam ego scitis. 3 Doctritiam, qua me arguis audiam. In Hebraeo acriora verba ponuntur.Doctrinam,vel reprehensi uena ignominiae meae, id est,qua me grauiter increpas filicis ignominia. Et ita Graeci traducunt πωγει - ,π- - doetrinam confusionis meae. Etspiritus intelligentia mea respondebit mihi. Id est, prome,hoc est ex ea scientia,& intelligentia, qua imbutus sium cognosco iniuria me a te ignominiose tractari, quocirca ipsa me ad r
spondendum excitat, multa de quibus disseram mihi suppeditas.' Hoc scio aprincipio,ex quo positus en bomo super terram. s Quod laus impiorum breuum, et gaudium hypocritae ad instarpuncti. Identidem eodem reuoluuntur amici Iob clii serentes de toto im' piorum genere deque poenis a Deo illis constitutis. Ita hoc loco
dicit Sophar,quod licet impij hovenim intelligit cum hypocria tam dicit , nam est in Hebraeo vn haneph licet inquam impij s
lices habeantusa ebusque lecundis floreant,& in oculis vulgi sint, tamen omnem illorum gloriam esse extinguendam. Sicut dixit Davidanimici vero Domini mox t honorificati fuerint & exaltati, deficientes quemadmodum sumus deficient. Et in Sapientia Vi ipsi impii ita de sita felicitate pristina loquuntur.Transierunt omnia illa tanquam umbra, tanquam nuntiuS praecurrens. Vt at Qua mensu- ten id intelligamus, minime improborum gloriam metiri debem iit metien muS huius vitae exiguo tempore, quod nobiS natura ad viuendum 43 Pxosperi- dedit; tam parua enim mensura rem tantam minime comprehen
etera demus. Multi enim iniqui tyranni toto suae vitae tempore rerumtii, pi potiti sunt,ta gloria magna circumfluxerunt. Sed mentem oporteat. tet in illam aeternitatem traducere,quae nulla mensura circunscriΠα s. bi Potast.Quam sibi proponens Dauid dixit,Mille anni ante oculos
356쪽
tos tuos tanquam dies externa, quae praeterijt. Quod dissicile mortales rudes aeternitatis, breue tantum vitae tempus experti cognoscunt, ac ubi persuadent. Et propterea forte Graeci hunc versum interpretantes nihi I de breuitate gloriae impiorum dixerunt.Sed tantum impiorum laetitiam tristi casu , gaudium perditione effeterminandum.
6 Si abcenderit usque ad caelum superbia eius, et eaput eius nubes teti
ui sinerquilinum in De perdetur, et qui eum viderant, escentUbι
esse . ' Ad idem haec pertinent,& significant nullam veI summa gloriam ct immensas opes. securOS a misera ruina homines nequam reddere posse.Intino quo magis vigent, di in caelo sunt,eo casu grauiori . ruunt,ut auctor est David dicens, Vidi impium superexaltatum, Neleuatum sicut Cedros Libani. Transiui,&ecce non erat, qua . sui eum,& non est inuentuS locus eius. Et alio psalmo, Verunta-
me propter dolos positisti eis: deiecisti eos, dum allevarentur, ita vero Septuaginta viri superbiam hominis iniqui describunt
nes eius in casum conscenderint, & sacrificium eius nubes attigerit. Quod est maxime notandum, id est,si Deus ei in precibus, &votis semper occurrat,omniaque ei prouoluntate concedat,transeritque, ut ait. David in affectum cordis., B Velut somnium auolans non inuenietur, transiet Mut visio noctuma.s Oculus qui eum viderat non videbis:neque ultra intuebitur eum locus
Tiusdem rei amplificatio est. Qiiod etiam dixit David,Quomodo facti sunt in desol tiopem Subito deiecerunt,perierunt propter iniquitatem suam. Velut somnium surgentium Domine, in ciuitate tua imaginem ipsorum ad nihilum rediges. .r o Fiiij et iis atterentur egestate. Id est,ualde digeni erunt, quae sententia varijs modis ab interpre . tibus redditur propter verbu et v ierati. Nam Chaldaeus, & qui clam Hebraei volunt duci a m ralsa placauit, voluit, & ita explicant, Filij eius placabunt Iesauperes,id est, Adeo egeni crut,ut gratiam,vcl pauperum sequantur,ut aliquod ex eis beneficium Obt, qui hemici εneant,quod summae est egestatis indicium,ut egeniores egeret & asserant. viliores vilibus sint.Alij opinantur,idem futurum a verbo deri uariam valsata contriuit Quod probauit vulgatus interpres illo t-- modo explicans, &Graeci auctores ita vertenteSσαισαν ifilios uios perdat tenuiores,id est,adeo infrmi,N ege'nrsint, .
357쪽
ni sint ut vel tenuioribus hominibus no possint resistere, laeve, ,sio aptior verbis Hebraeis esse videtur. Den i que quaianque ratone exponantur Hebraea verba eam,quam vulgatus posuit,habenti sententiam, Filios perditorum hominum in egestate propter inopiam ituros.Vt verum appareat illud,quod de eisdem dicit Da-Wa m. 38. uid,Thesaurizat,& ignorat,cui congregabit ea .Est enim Deus MExod. 2 o. lorus, visitans iniquitatem patrum in filios in tertiam ,& quarta generationem eorum, qui oderunt. Quare pater viiijs inquinal tus maiorem filijs perniciem aflari,qium nralle hostes. Et manus eius reddent ei dolorem suum. Dolorem hic actionem significare intelligendnm est, hoc est dolorem, quem attulit alijς, id est , Ρcenas persoluci eius vis, quam intulit, & iniuriarum, quas infirmis, &pauperibus hominibus fecit. In Hebraeo est madiri tabesna reddent a 2 sub reddere. Sed Septuaginta a amo a lebib scintilla.
vel flamma, verbum hoc duxisse videntur, ita vertentes αυτ πιλεσάσουσαν ὀδωνας manus eius exurant dolores, quae versio o scura est,cum manus in nominatiuo, dolores in accusativo CraγCe ponatur.Significare tamen voluisse puto idem,quod vulgatus, Crauissimas in iuriarum poenas pendent, quas poenas ipsi sibi cinsciscunt peccatis suis. Vel causis redditio est, cur fili; eius atterentur egestate,quia patris manus alijs attulerunt dolores. Hoc denique illud est,quod minatur Esaias, Vae impio in malum retributio enim manuum fiet ei. II ossa eius implebantur vitiis adolestentia eius , ct eum eo in puluere
Non assentior quibusdam, ita hunc locum exponentibus, Ossa illa, in quibus tanta erat vis, mortua aridaque iacebunt insepuLPeecata post cro.Nam id cunctis etiam eueniet hominibus, hoc enim incom-mpyxς sς modum sequitur per se vique sua naturam potius quam Vitia , det 'μ '' - ' quorum hic poenis agitur . Sed grauius quiddam, & detrimento sius hac ratione dicendi significari puto,quae similis eius est, qua de bonis viris Ioannes in Apocalypsi dixit, Mati mortui, qui in Domino moriuntur . Opera enim illorum sequuntur illos. Sicut autem officia sua pios viros mortuos sequuntur, quod magnam post mortem illorum mercedem a Deo consequuntur: ita olla iam proborum hominum implentur viiijs adolescentiae suae,&cum eis iispuluere dormiui, quod magnas apud inferos scelerum suorum I cenas pendant. Sicut de quodam diuite narratur apud L cam,Quod tepultus est in in serno,& magno ibi stipplicio propter stetera sua constringebatur. Idque hoc loco aperte doceri arbitror.Ouod dicit viiijs adolescentiaμε,optime lectarat nomen He
358쪽
braeum 'dibat halumau,quod quidam abscondita sua interpretat tur . Sed nomen d , t halum im singulari carens proprie pueristias,ut ita dicam,si niticat. Septuaginta verterunt, Osia eius ima pleta sunt Μα Τος adolescentia eius,idem, scd obscurius, quod vulgatus significantes. I 1 Cum enim dulce fuerit in ore eius malum, abscondet illud sub lingua
13 virect idi, o non derelinquet illud, celabit iugutture suo.
Describit hominem profligatissimum, & ad omne scelus prolo elissimum qui peccandi consuetudine ita viiijs cumulatus est, ut nihil illum conscientia pugat, aut Dei,officii ve cura remordeat, sed vehementer stagiti js & peccatis delectetur.De quo dicit Salomon in prouerbijs. Qui laetantur cum malefecerint,&exultant in . rebus pessimis. Qitorum viae peruersae sunt, & infames gressus e rem.Cum dicit, Abscondet illud, Exc. Et celabit in gutture suo. Alludit ad rationem agendi eius, qui frustum, aut bolum sibi iucundissimum non deglutit,sed quo magis delectetur,in ore versat,linguata . Quibusd mique in qua vis gustatus posita est , voluit atque reuoluit; ut ita declaret, quam iucundum scelus sit quibusdam sceleratissimis ho- peccata minibus. Huius rei exempla multa traduntur in historijs Sard napali,Neronis, Eliogobali,& aliorum immanium hominum. iIq Panis eius in utero illius vertetur in fel aspidula intrinsecus. Aspidis venenum dicitur esse amarissimum, ita n hac soli simu , de causa morti serum sit. Panem autem vocat Hebraea dicendi ratione,qua quicunque cibus panis vocatur,cibum illum, quo,ut superiore versu dixit, adeo delectatur, ut illud sub lingua contineret, id est peccatum. Peccatum igitur, quod fuit illi iucundissi-
mum, vertetur in ela ritum.ld est,erit ei amaris Simum,&horribi- Ie,sero tamen,cum poenis quas pro illo meruit,assiciatur. Quod
etiam docuit sapiens in prouerbi js dicens, Suavis est homini panis mendac ij postea os eius implebitur calculo. Et in Apocalym kab si traditur, antum glorificauitia.& in delicijs fuit tantum date J
a s Diuitias quas deuorahit evomet, de ventre illius extrahet illas Do
Id est, cum morte fuerit absumptus missas faciet diuitias, quas Qua,rinnas comparauerat,neque illi in tormentis ullo modo subuenient. Si- pendet ini cm canebat David, Quoniam cum interierit non sumet omnia, q' ' homo. neque descendet cum eo gloria eius. Et diuiti cuidam responsum VH 3 si est , ut narrat Chrimis apud Lucam, Stulte hac nocte animam tuam re tune a te,quae autem parasti cuius erunt. LM J M
359쪽
Aspides,viperae,& aliae serpetes,quae morsu veneno insciunt,cor stat id in capite recondi iram habere, Nam est eorum saliuit, quod lingua in id vulnerisciniiciunt,quod dentibus imponunt.Propi rea ergo dicit caput aspidum suget,&c. id est,amarissimum hau riet venenum, quo panis eius iucundissimus, ut dixit, infe coimuertamur. Id est grauissimo supplicio scelus eius vindicabitur est enim eiusdem itintentiae alijsverbis repetitio. 17 2 cyn videat riuulos fluminis,lorrentes mellis, O butiri. II mulos,flumina,& torrentes rerum copiam,& anluentiam si se ficant: mel N butirum, res quasque iucundissimas. Dupliciter au rem hic locus explicatur,quidam de bonis diuinis, id intelligetis dum existimant, hoc est de gratia de gloria Dei, quae mellis, roque iucundiora & suauiora sunt, quibus tamen bonis iniquus homo primabitur. Quam expositionem multispersequi tur Titet manus in commetari js,multaque affert sacrae scripturae loca, lubhus fluminis, & torrentis methaphora huiusmodr copia,S luautitas bonorum declaratur. Sed nori fatis est similium translationuin scriptura explicanda, sed etiam contextus rationem duceres Potest antem ita haec expositio contexi, ut quoniam duplici pc narum genere ex Theologorum sententia iniqui homines mulctandi sunt,uno, lub in aeternum agentur cruciatum, altero, quo amicitiae Dei, &beatae eius vitae expertes fient: caeteris versibus egit de primo genere,hoc veri agit de altero, Alii autem rectius contexi putant, si rivi, de flumina mellis, & butiri huius vitae d licias significent, quorum magnam copiam iniquis, &peruersis nudijs sibi parauerat,vi Neronibus,& ex Eliogabalis,& Sardanapalis cognosci potest: quae adeo dulces ei & suaves erant , ut i, las absconderet,ut dixit sub lingua sita. Et propterea ex eius sermientia cum suauitate mellis, & butiri merito comparantur, qui bus tamen non senetur. Nam verteriit in fel aspidum intrinsecua, ut dixerat . In eadem ergo persistens sententia hoc versii maiora amplicatione,vt hoc libro fieri solet,dicit, Non videat rimulos M'minis, torrentes messis, s butyri. Hos rivulos se inuenisse putabazuiues ille,qui sccum ut in Luca narratur cogitabat dicens ni a mea habes multa bona posita in annos plurimos, requiesce, comede, & bibe & epulare . Quos tamen ut statim narratiar non VI dit. Quae expositio non rei lcienda mihi videtur: licet Titelmai nus indocte,caeterv docius vir,nimis Iudairantium esse dicat, rudit lite enim udaizare putandus est, qui mill uasterit Iudaeorum dogma,
quid.itti qui nihil, quod Catholaeae religiona repugnet affirmat, cui avo
360쪽
ro in hae expostione est, quod ad Iudaeorum doctrina pertineat, aut quod Christianae disciplinae contrarium sitZ Nonne verum est quod hac expositione traditurξNonne,vel hoc capite repetitum Nunquid veritas, nunquid ipsius scripturae effatum do trinam sapere audaeorum, aut a Catholica religione alienum existimadum estὶ At dicit priori illa explicatione is veligionis nostrae doctrina de perpetuo improbornm cruciatu confirmaturis Perinde quasi non multis alijs locis facilius, & clarius confirmari possit. Praesertim,quod altera etiani explicatione, si recte intelligatur, hoc idem etiam traditur. Sed hoc docti viri testimonium propterea mihi magis stomachum mouit, quod his temporibus quidam indocti, & reinerarij hoinines leuiter statim eos Iuda inare cla- .mant, qui non omnia in sacra scriptura exponenda ad sensus anagogicos reserat,vel qui facilem,& planam alicuius Hebraei inter-PTetationem. sequantur. Quorum inepti clamores adeo formido hilas suere multis sacrarum litterarum studiosis hominibus, ut eos ab hoc honestissimo, de sanctissimo studio vehementer dete rorent docti vero homines in sacris literis vix tuto se versari pos . . se putarent. Quorum propterea stultos clamores deberent Ecclesiae magistratus reprimere, quod impij,quod temerarii, quod elam Hi quare crarum litterarum stud ijs inflasti, quod piis hominibus valde con to det timere tumeliosi sint. Neque aequo animo pati l catholici viri Iudaiza- x
re dicantur dum nihil tradunt,quod 1 pia,& Catholica dissenti x L asu. ihi
disciplina,sed in vera semper haereant doctrina, licetillam vel ex nebraeorum, vel ex gentilium libris hauserint. Sequitur autem. et 8 Luet quae fecit omnia,nec tamen consumetur. Id est poenas persolii et scelerum omnium, quae fecit,neque tamensiacm fac ic soluendi, ut supposituin verbi cosumetur sit solutio, hoc est , Perpetuis poenisahicietur, Sicut dicitur in Matthaeo de Matt&ὲ 8 conseruo illo, tui traditus est tortoribus, donec redderet uniuer mira debitum. In Hebraeo taliae est,si verbum de verbo reddamu , Reddet laborem, & non absorbebit laborem vocare videtur so tranas , di deliciaSquas magno labore comparauerat antic se Dauerat. De illis enim sapiens dicit, Coaceruauim ibi arynx ' oh l. ec aurum,Sc.Ecci mihi cantor , & calatrices, delicias filiorum hominum,S c .Et omnia quae desiderauerunt oculi mei,non nega- . Micis Cumque me conuertissem ad uniuersa operamua fecerant . marius meae, & ad labores in quibus frustra iii claueram, vidi in omnibu Monitatem assi ictionem animi. . Has e t . ait treddet OP CSiqua vero ratione,statim declarat liccs.Non absorbebit,ves non deglutiet, hoc clidesis non fruetur. Vt idonea poena statuatyr