장음표시 사용
371쪽
diocri seueritate praeditus, si posset,eas a sceleratis repeteret. Ab innocenti tamen viro vi sua longe abhorrent, cum ei sint amplis si ima praemia posita.Et quis posset non inhumanus vir aequo an, mo pati, ut sibi amici stimus,&deditissimus homo, quem valde amaret, & a quo unice diligeretur, ut inquam dolore tabesce, ret, S: incommodis omnibus exerceretur. Quare id sibi proponat impij,&nequam homines ad intelligendum quam graues iras, o periculos inimicitias a Deo alieni sustineant. Id quod Christus animaduerti voluit cum de se,dum ad crucem raperetnr,filiabus dixit Hierusalem icem eius dolentibus,Filiae Hierusalem nolite fere super me,sed super vos ipsas flete, & seper filios vestros, &
Quia si in viridi ligno haec faciunt, in arido quid fiet87 Gine ergo impii uiuunt,su uati sunt confortatique diuitiis.1 octe hanc quaestionem Gijcit Sophar qui multis egit de suppliacio impiorum, qua vehementer eos refellit, qui ex repentino, de grauissimo eius casu eum in culpa esse temere iudicabant. Sicut enim ex prospera fortuna non recte mores, & vita alicuius prinbantur,ita nec ex calamitosa reprehunduntur.Haec quaestio valde
difficilis visa fuit multis doctis viris, & multos sanctos homines, dum miserijs conflictarentur, valde solicitos habuit, improbique ea ducti Dei prouidentiam in rebus administrandis ausi sunt ii
mr Tractatur autem a David psalmo. 2.Et a Hieremia cap. I 1- ει Abacuc.ca. I. & Malachia c.3. Quam rem quoniam nos multas persecuti sumus libro nostro secundo de vera religione cap. 6.
Eamque & Ethice, & Theologice explicuimus, hoc loco tantum Iob dicta declarabimus. Sed prius Euripidis de hac re testim nium citabo dicentis.
γλώωη Abυν, ουδν δν το πρὶν , Valde molestum est melioribus, si vir iniquus honores obtineat. lingua Populum regens, cum prius nihil fuerit, quod & Iob salmnatisunt, dicit Hebraice est a x haicu, quod Graeci,& quidam Hebraei,Senes facti sunt, interpretatur. Sed Chaldaeus,& alij Hebraei,
372쪽
Con reati sunt,declarant, quos vulgatus secutus suisse videtur. Ad eandem tamen omnia pertinent sententiam ad prospera lortunam impiorum declarandam,id est, are inquin Vivunt in ' uinditi. pij valent,& robustj sunt,& multis augentur diuitijs Ita etiam dicebat Hieremias, Quare via impiorum prosperaturibsine est Om' τώ- i. nibus,qui praeuaricantur,& inique agunt.Et David, Lelaui super 'iniquos,pacem peccatorum videnS. 8 Semen eorum permanet coram eis, propinquorum turba, O nepotum in eo pectu eorum.
Id est, multos liberos habent multumque propagant genns suum, Quod videtur ab eo dici aduersus id quod dixerat EliphaZ. cap. 33,Posteritatem,& genus impij esse delendum, Laedetur qua si vinea in primo fore botrus eius, est quasi oliva proijcicns forem situm. Congregatio enim hypocritae sterilis, S ignis dzuor biit utere. tu.
hernacula eorum,qui munera libenter accipiunt, Idem quod Iob
Hieremias significasse videtur dicens , Plantasti eos, &radicem miserunt: proficiunt& faciunt fructum. 9 Domus eorum secura sunt, or paeatae ct non es virga Dei super illos. Id est, praeterquam quod multis bonis finiuntur tum etiam nihil Psat vincommodi accipiunt, nullam iacturam faciunt,quod etiam canebat David dicens, In labore hominum non sunt e cum hominibus non flagellabuntur. Quod satis per se declarat in magnam Hebra. I 2. ilIos Dei offensam, & odium incurrisse, cu soleat ipse vel in filios mos virga flagellisque animaduertere,adeo ut nullum filium non castiget. Vt Paulus ait, Quem diligit Dominus castigat, flagellat autem filium quem recipit:in disciplina perseuerate. Quod si extra disciplinam estis,cuius particeps facti sunt omne ergo adubteri non fili j estis. Numerat alia impiorum bona adiungenMI o Bos eorum concepit, O non abortivit.
In Hebraeo bos cst generis masculini, &sic quidam Hebrati atque Chaldaeus exponi volunt,bos eorum grauidauit,taeqne semc prO- iecit incassum . Vulgatus tamen Septuaginta secutus cst, qui ad
vaccam id totum retulerunt,ita transferentes v tmώτ . , ω τοκη .σεν vacca eorum abortivum non fecit. Potest enim aliis punctis 'dix hibar in voce esse passiua,ut liubar dicamus, atque ita intra- sitiinim esse,ut Grammatici dicunt. Vacca peperit O non en priuata situ uo Id est,sicut bos eorum,semen non proiecit,ita neque vacca scutum, sed illum maturum in lucem protulit, atque nutrivit.
Erant olim hominum diuitiae in pecoribus,& armentis positae, ut ex Ioti historia in primo capite posita, & ex Laban. N Iacob in Genesi cogdoscilicet. Et propterea ex hac re secundos decla
373쪽
Π1b tusin. temperati &hominis pro
rat euentus sortunarum impij. Ii u=ediunt', quasigreges paruuli eorum,et infantes eorum, exaltantis us. I 2 Tenent tympanum,s citharam et gradent ad fontim organi. Id est, non modo multos ut dixi) filios procreabunt, sed etiam cos ludentes, sistrantes, & ad variorum instrumentorum sonitum choros ducentes,lcetos dies agere videbunt. Qua re valde prospera fortuna imp ij declaratur, quippe in cuius familia nulla luctus atque moeroris causa sutura sit; & sorte improbam filiorum eius educationem tangit. Bonus enim,& prudens pater non debet focile pati,ut diu filij sui in ludis versentur. t 3 Ducunt in bonis dicis uoco in puncto ad inferna descendunt.
Idest, Longam, iucundam ,& bonis omnibus abundantem vitam degunt,& cum eis moriendum sit, ut naturae satisfaciant non diu vehementerque aegrotant, neque morbi longinquitate affligunt ur,sed cito morbo consumpti animam reddunt.Ita enim omnes
ad unum interpretes Hebraei, & aliqui Latini intelligendum ex Nstimant illud,in puncto ad inferna dessendunt,ut inferna l epulcrum m ficet est enim in Hebraeo seol, quod Hebraeis sepulcrum
14 Qui dixerunt Deo, ecede a nobis ,σscientiam uiarum tuarum noluis
Quoniam dixit,quare impij vivunt,declarat, qua insignis sit eorum impietas, qui statutum habent cum animo suo nullam in ne sotijs tractadis honestatis, sed tantu utilitatis rationem ducere. Qui dixerut Deo recede a nobis,quod qui d sit,statim exponit adiu- gens scientiam uiarum tuarum no MM.Id est cosilia, & praecepta tua audire nolumus,non enim ad pietatis,& virtutis, sed ad commodi,& utilitatis leges officium dirigere decrevimus. Qui habitus est intemperati, ut docet Aristat. in 7. Ethicorum , In quo extrema collocatur improbitas. De ijs dicit David , Transi runt in affectum cor,s. Et Hierem.Dereliquerunt legem meam, quam dedi eis , & non audierunt vocem meam, & non ambula uerunt in ea , & abierunt post prauitatem cordis sui . Quorum imago descriptissime poni mihi videtur in Exodo, Cum videns Populus, quod moram faceret Moyses veniendi ad eos , conia gregatus aduersus Aaron dixit , Surge , fac nobis Deos, qui nos praecedatit. Ita remissio , & imbecillo animo viri si Deus vllam secerit moram eorum expectationi satisfaciendi: aut vllam in colenda virtute iacturam secerint, perturbationum starum rebellionem coercere non valcatcS,Dco neglecto, & vi
374쪽
tute missa,alio fine vitae suae rationes dirigunt. Quare recte Deus Tapud Abacuc monet,Si moram secerit expzcta cum,quia vcniens Abacti . veniet,& non tardabit. as a&s enom potens,νisseruiamus eiqSicut respondit Pharao Moysi,& Aron, Quis est Dominus, laim Exodi. s. dia voce eius,&dimitta IsraelΘnescio dominii&Israel non dimit ita .Et quid nobisprodest se orauerimus illume In hoc ponitur robur, &srmamentu totaus excusationis impioru hominu . Siquide valde . inutile esse iudicat Deo inseruire, & pietatis praecepta tenere, id quod etiam docet Malachias.Dixistis inquit vanus est,qui seruit Mala. a.
Deo.Et quod emolumentum,quia custodiuimus praecepta eius,&quia ambulauimus tristes cora Domino exercituuλQuod qua sal- in sum, & infirmum sit multis narrauim in Zachariae. c. I .vers. 3. 26 Veruntamen, quia nonfunι is manu raram bonasua,consilium impio. rum longe sit a me. Quoniam bona multa numerauit, quibus improbi homines alia . quando cumulentur, deinceps mala connumerat, quibus amigi soleant.Quo fit,ut eorum sortuna potius timenda,quam expetenda esse videatur. Et primum quid mali in illis bonis sit inclusum, . . ostendit,deinde alia multa mala narrat.Illud autem eorum secundam fortunam mi seram satis efficit,quod fortuna sit, id est varia, atque volubilis. Quare peruersa eorum consilia sunt,qui bona se- s. undam quuntur ea, quae firmiter retineri non possunt, sed cum firmiora fortunam imese videntur, facillime de manibus elabuntur . Quo argumento,
suam vana sint docet Ecclesiastes, Miserabilis inquit prorsus p Ir tinfirmitas, quomodo venitiscrevertetur, Quid ergo prodest ei, 'quod laborauit in ventum, sed etiam id ipse Iob declarat adiun
I7 uuoties lueerna impiorum extinguetur O superueniet eis inundatio. Lucernam nominat prosperam eorum fortunam,quae ut fortuna est, ita ut nonnunquam, vel in hoc aeuo imminuitur atque muta- . Cδ' mix tur, in miserias homines selicissimi veniant incredibiles. Salia Φη'p'' ' μ' rem fieri non potest, quin morte uniuersa eorum prosperitas eX- terminetur,&propterea recte.Salomon omnino, & in totum enuciat, Lucerna impioru extinguetur. Et Llares diuidet furoris sisy Id. P ρη mest, Deus in eos ira inflammatus multos eis dolores, & moerores . incret,Vt suorum cri minum poenas luant, iuniet aute dic it, Quo- 'niam, ut in fine superioris capitis dixit Sophar, Poena atque iumplicium est pars hominis i ij a Deo, &haereditas verboru eius a Domino. Et ita verbum, quod diuidet hoc loco interpretatus est
375쪽
in psalmo canit. Calix in manu Domini vini meri plenus in isto. veruntamen sex eius non est exinanita, bibent omnes peccatores terrae. Et Christus in euagello, Diuidet eum,& partem eius sonet cum hypocritis. is Erunt sicut paleae ante faciem venti, O sicut favilla, quam turbo di
Id est, quamdis multis opibus, generis claritate, amplis miIitum hopijs, & alijs fortunae praesidiis cincti sint: non poterunt tamen Deo irato magis resistere, quam paleae ventis, & turbini fauillaxesistit. Non sic impii,non sic, sed tanquam puluis quem proijcit ventus a facie terrae it David, Quo loco pro puluere est idem nomen quod hic pro palea minoi gluma siue solliculus grani frustinenti,quo nihil leuius in paleis. is Deus seruabit filijs istius dolorem patris: ct cum reddiderit,tune sciet. Est hic versus cum quibusdam sequentibus ambiguus. & hac de causa difficilis habetur var icque cxponitur.Ego vero missis ali rum opinionibus eam persequar expositionem,quae planior,& cotextui aptior mihi videtur. Ponit igitur hoc versu duplicem poenam qua impius afficiendus est, una quae ad liberos & posterita tenacius pertinet,cum dicit, Deus seruabit fili j illius dolorem patris, id est, Dei opera, fili j participes erunt doloris S calamitatis patris. QUOS dolorem di cit est in Hebraeo lis on, quod vim siue violentiam signiscat,quae significatio etiam quadrat,.id cst, Iraseas; quas Deus aggregauit ex factis iniquis patris manabunt ad perniciem etiam filiorum, id quod hoc libro saepe ab amicis Iob usurpatum est. Et in Exodo dicitur de Deo, Qui reddis iniquita. te patrum flijs ac nepotibus in tertiam, & quartam progeniem Sed haec poena leuior est, si cum altera ad ipsuin modo parentem
pertinente comparetur-Quae codem versu sonitur,cum ait. Cum
reddiderit tunc scies, Quibus verbis eas poenas intelligi puto, Auxsunt apud inferos impijs statutae, quod ex ijs. quae postea dicentur magis' declaratur. Has enim esse poenas vix sibi persuadent scese rati, & nefarii homi nes quousque eas xcidant. Qua de causa diis
ues ille apud inferos excruciatus rogabat Abrahalu dicens, RO. go ergo te pater,ut mittas LaZarum in domum palfi S mei. Habeo enim quinque fratres, ut testetur illis, ne & ipsi vcniant in hunc locum tormentorum,&c. Hae etiam poenae ad ipsos duntaxat improbos spectant, nihilque filios propter parentum scelera attingunt De ijs enim tradit Ezechiel, Anima, quae peccauerit ipsa morietur: filius non portabit iniquitatem patris, &rater non portabit: iniquitatem
376쪽
iniquitatem fili j: iustitia iusti super eum erit , & impietas impij
erit super eum. . Veto Videbunt oculi eius interfectionem suam. Id est mortem illam perpetuam,qua apud Tartarum mulctabuntur. De qua loquitur David,In interno positi sunt,mors de pascet Psim. 8 eos, id est,Non sinet eos uiuere,crumpereque de terra, sicut boni ,
iterum vivent erumpentque de terra, tanquam granum frumen
ii , si cadens, in terra mortuum fuerit,recte vero dicit, interficti Ioau 3. nemsuam.Haec enim est propria turpiorum mors, nam ea, qua ad huius vitae exitum vocantur,communis illis cum sanctis hominis . bus est.In Hebraeo autem est 'et cid,quod hoc tantum loco reperiturin afflictionem &euentum malum Hebraei significare dictit& ita Chaldaeus flan tebire attritionem suam vertit. Sed mota 'illa sempiterna est propria iniquorum afilictio atq; attritio. Crae illa. . ci veroπ γ ν ν caedcm transserunt. Et de furore Omnipotentis bibet, Id
est, cognoscet quanta sit ira Dei,& quam suerit temerarium illa irritare. Qua dicendi.ratione Ioannes in Apocalypsi usus est , ut Tartari cruciatus significaret dicens: Hic bibet de vino irae Dei, quod mistiam est i nero in calicae irae ipsius,& cruciabitur igne, Ssulphure in conspectu angelorum sanctorum, & ante conspectum agni .Et fumus tormentorum eorum ascendet in secula secutora. Recte vero dicit Omnipotentem. Nam tantum Omnipotens inseiusmodi tormenta adhibere potest. Et ob eam rem ex hac potet ditia Deum Christus apud Matthaeum describit dicens . Nolite ise V .c, mere eos qui occidunt corpus, animam autem Occidere non ros sunt, sed potius timete eum,qui potest & animam, & corpus peri
Affert duas causas, ut ostendat hanc mortem impij propriam sar se Epientissime u Deo fuisse institutam,unam hoc versit,asteram qua sim impii tatuor sequentibus stribit. Nam si posquam vitam hanc mortalem v x amitteret, nulla reliqua esset tilia poena: ira perferret,nali ι quasi ij &familia eius propter eius sceleta assiciuntur, quid tua id resecretῖPostquam enii mortuus fuerit, nihil eum domus site labares,&dolores attinguntβkxit dieebat Esaias , cum aeri nas , de calamitares a populo suo deprecaretur, Abraham noscistit nos, &Israel ignorauit nos, Quare aequum erat,vt eas post mordem lis 'I vas sebiret'net ad insum modo pertinerunt. Istod do re i num 'r rus mensem eius dimidistis. H AHicet immatura morte atrium eur. CODtingit enim ita homines prcipiens eiuras cir rivemuri .i ta
377쪽
Ecelas. 2.ta expelli, quam eorum natura postulat, Viri sanguinum, & des si non dimidiabunt dies suos ait David. M Nunquid Deum docebit sumspiam silentiam, qui excelpos iudicat.
Id est,nihil sapientiae deesse oportet ci. qui excellos iudicat. V rie etiam cxponitur illud,qui excelsios iudicat,existimo tamen significare, qui iudices omnes vocat in iudicium. Ita explicant nonnulli illud Dauidis, deus deorum Dominus locutus est,hoc est ii dex iudicum. Et Ecclesiastes ait,Si videris calumnias egenorum,& violenta iudicia,& subuerti iustitiam n prouincia, non mireris super hoc negotio.Quia excelso excelsior est alius,& super hos quoque eminentiores fiant alij. Estque sapientissima ratio quam ' Iob tangit ad demonstrandum oportere Dei sapientiam omniabus esse numeris absolutam: secus enim, si quidpiam ipse impri denter secisset;a quocorrigetur,cum ipsius nullus iudex reliquus sit: aut si alius iudex in ea re quam Deus ignoraret,errasset, eme, dari nequiret.Quare rerum uniuersitas perpetuo non valeret coissistere, cum in aliquo posset errore versari,qui nulla ratione eme- dari, & corrigi posset. Quare absurdissimum est existimare ut Iob ait vlla posse Deum scientiae parte vacarei. Quod dicit, ut intelligamus, ita a Deo fuisse institutum, ut stuperiori, & sequenti ratione par & aequum esse demonstratur aliquam post morte ima pijs pcenam ese constitutam. 2 3 Isse homo mori in robiistis,cr sinus,diues ofelix. 24 Ui Aera eius plena sunt adipe, medullis ossi illius irrigatur.
et 'Alius vero moritur in amaritu dine amma absque ullis opibuti liis Et tamen simul in pianere dormient, σνermes operi ι eos. His versibus declarat alteram causam,cur aequum & consentaneusit alium csse postquam ex hac vita discesserint iniquorum hominum proprium interitum.Quia plerunque accidit,ut improbi homines totam vitam iucundissime vivant, contra vero probi missere calamitoseque :omnes tamentimiliter & uno modo moriun tur. Quod si nullus restaret actus, sed omnis eorum fabula morte esset peracta, iniqua certe esset proborum hominum conditio, nenue ille omnium iudex aequum redderet itidicium; sed error int Ierabilis in uniuersitatis gubernatione esset, si poenae per te vique sua sceleribus institutae, praemia vero virtutibus, conuerta rati ne poenae bonis imponerentur, pranata vero improbi S tribuere tur. Hoc argumento Paulus probabat aliam post mortem bonis
superesse vitam, Qui a si in hae v ita inquit tantum in Christo erantes sumus unerabiliores sumus omnibus hominibus. Edem argumento Ecclesiasica usus ad dςmonstrandum magnam e
378쪽
se vitae huius vanitatem, ut doceret aliam esse quaerendam vehementerque expetendam, ad eamque toto pectore aspirandum. Mdixi inquit) in corde meo, si unus stulti &meuς occasius erit, quid mihi prodest, quod maiorem sapientiae dedi operam p loc tusque cum mente mea animaduerti, quod hoc quoque esset vanitas . Hoc utiam argumento Abraham apud Lucam conuince- Luc. a Chat diuitem illum aeternis tenebris vinculisque mandatum, in rito tanto illum cruciatu assici,Laetarum vero leuari, Fili ait recordare, quia recepisti bona in vita tua, & Lazarus similiter, mala; nunc autem hic consolatur,tu vero cruciaris. Quod dicit, Ise homo runctus o sanus, O c. Habitum & specimen narrat hominis iniqui voluptatibusque dediti, & cui omnia pro libidine sua suppetunt. Ita enim in scriptura describi soIet, Sicut dixerat Eliapha et, Cucurrit aduersus Deum erecto collo,& pingui ceruice armatus est: operuit facie eius crassitudo, & de latcribus eiusarui ita dependet. E cotrario vero sancti viri, pauperes,omn ibus prae sdijs destituti, luctu & maerore consecti dici solent, ut passim in psalmis,& alijsstripturae locis videre licet, Videant pauperes,&laetentur: querite Deum,& vivet anima vestra. Quoniam exaudiuit pauperes Dominus,& vinctos mos no despexit. Et propterea cos Iob significauit dicens, Alius vero moritur in amaritudine animae suae,&c.Sequitur deinde, certe noui cogitationes vestras, σsententias contra me iniquas. Diximus sepe ad explicandiam argumentationes amicorum Iob eorum propositiones esse veras, as. sumptiones tamen falsas;quas sere semper suppresserunt ac in toto genere impiorum versati Ihiat, enarrantes iniquos homines licet aliquandos oreant,tandem suorum criminum poenas pendere.Dicit ergo Iob, noui cogitationes vestras ,σe. Novi ea dec ausa vos de supplicio impiorum disserere,quia existimatis me in tantas calamitates venisse,quod iniquus sm . Id quod vocat cogitationes eorum,quia id aperte non dicebant,& quod assumptiones in argumentando reticebant, intclligentcs tamen eas. Iniquas I ero iunientias huiusmodi cogitationes appellat, quod te merede illo,& falso ferebantur. laxet 8 Dicitis enim, Ubi est domus principis e O tabernacula impiorume Id est, dicitis has propositiones, S generales sententias, assumptiones praetermittentes, neque exponente S, qua de causa tam multis has generales quaestiones tractetis. Acutit si me suminam fecit totius sermonis ab amicis inducti: nam omneS corum Ora - . tiones, si recte ponderentur, in inversabantur,ut docereiat,& i inpios, & eorum Progeniem,α posteritatem,domus vel locupletis-Y simaS, Iob II.
diuersa ratione boni, & mali itisetiptura s era describan
379쪽
simas, & instructissimas, nomen, & memoriam ese delendam ita 'rut vestigium nullum eorum in terris relinquatur. Eliphar enim dixit, cap. I 3.Non ditabitur, neque perseuerabit substantia eius, nec mittet tu terra radicem suam,&c.Laedour quasi vinea, in primo flore botrus eius,& quasi oliva proijciens florem suum. Coi .d i .Pia gregatio enim hypocritae sterilis,& ignis devorabit tabernacula eorum , qui munera libenter accipiunt. Baldad id etiam dixit, cap. I 8. Lux obtenebrescet in tabernaculo illius, & lucerna, quae super cum est , extinguetur. Auellatur de tabernaculo suo fiducia cius. cc.vique ad finem capitis. Dixit item id Sophar c p. as. Si ascenderit, usque ad inlum superbia eius, & caput elui nubes tetigerit, quasi sterquilinium in fine perdetur: & qui eum vide' rant, licent ubi est λ:i Quas omnes sententias Iob hoc versu comprehcndix , ut ostendat se scire. quo sipectarent: licet ab illis non explicaretur. Ouae expositio huius,& superioris ve rsus planior captior caeteris mihi videtur, lisiet interpretes Latini S Hebraei
alias longe diuersas sequantur. il. a α9 Interrogate quemlibet de viatoribus, O Me eadem illum intelligere cognossetis. - - - Confutare vult has propositas generales simientias; erant enim' salsae,ut ab ipsis intelligebantur,semper impios in hac vita scelerum suorum poenas pendere, ut in exponendis amicorum dicitis a nobis traditum est. Dicit autem hoc versu sonfutationem hanc quam tractare vult ita cfletestatam, ut eam vel ignari,& imperiti nomines nouerint. Posuit autem speciem pro gessere, Vi
tores, dicens, id est, homines nullis studijs deditos. Malo enim id ita intelligere, quam ut alij,qui ea de causa viatores nominare dicunt, quod huiusmodi homines id melius scire possint, quia varias regiones peragrant. Perinde quasi non questus faciendi, sed rerum cognitionis cauta peragrarent. 3 o a'ia ad diem perditionis seruatur malus, o ad diem furoris duc
Diem perditionis, & furoris vocat cum quo in aeternum dabun-πhimot. G tur cruciatum. Sicut Pauli loquitur desideria inutilia, & noci-ua,quae mergunt homines in interitum. pcrditionem. Illa enim vera est impij perditio, tunc vere Deus in illum terribili ardebit furore, significat ergo iniquos homines non semper in hac vita poenas sustinere,quia ad illum diem furoris, & perditionis rese uantur . Sed quod reseruatur dicit, in Hebraeo est dira teliasech i Quod verbum vulgata editio valde ambigue interpretatur L stenim custodire, Vt I. Reg. 23. ver. 39. Scruum suum custodiuita
380쪽
malo. Et retinerer a. Reg. I a. vers. I 6. Retanuit Ioab populum αquiescere Nier. 1 . vere i o. Multis locis est parcere, ut psaliri. r.
vers. ψ9. k Gen. 22.vcr. I 2. dc praeparare Iob 3 s. veri Io. Hebraeis
tamen ubique constanter prohibere significat, Et ita ex hac significatione facilius hic locus'explanatur in eandem sentenciam, quam reddit vulgatus. Sed tunc pei ditioni dies significat eum diemquo in hae ita calamitates,& detrimcnta urgent. Sicut dicebat Hieremias,sicut ventus urens dispergam eos coram inimI Hier. IS. coia sunt & non faciem ostendam eis injdie. perditionis eoru . Ait ergo,Die perditionis prohibetur malus, id est, Calamitatibus,& detrimentis prohibetur, quemadmodum dixit David , In labore hominum non sunt. Quare non recte putatis iniquis hominibus perninici semper in hac vita comparari . Cum contra plerunque si .vicum aliis incommoda cadant,ipsi leuentur. P :testque haec explicatio ipsius Vulgati auctoritate probari.Quan doquidem ex ipsim sentcntia in i .Regum a nobis citata custodiri re verbusti m rilia csipnificat, evertamus, Die perditionis ma . Ius custodituc. Septuaginta transferunt μυθετο subleuatur. Chaldaeus vero x tau i anali prohibetur. Quod autem sequitur, Et ad diem furaris ducetur, quo adduci potuit vulgatus, ut illo modo primam huius versus partem explicaret, ut melius huic secundae cohaereret . Ita secundum Hebraeonum sententiam exponendum est,ad diem furoris ducentur, alij scilicet. Nam'in Hebraeo ver busti est plurale 'diu iubalu ducentur, id est. Ipsi calamitate prohibentur, Cum in eam trahuntur alis. Cum hominibus non flagellabuntur, dixit David. rv. . IL ti N. , 3i Quis arguet coram eo viam eius e
Id est,cum tam prospero sertunae flatu ut inr, quis eos a prauin vitae rat Ione reuocare: aut.eorum flagitia audebat arguere λ Seu- Quam dissicitentia quidum tanto viro digna:ita enim fit thona ines secundi S - ' Vt
rebus inronati, prope fieri non possit, ut in gyrum rationis i Q tuta ud'ctritis & reprehensione dueatitur, & ita maximum discrimen subeunt , qui eorum improbam vitam audent increpare . Hac enim de causa caedes indigni stimae Christi, Ee sanctorum eius es sectae/sunt. Cur enim christus tam crudeli suit morte mulcta tus nisa quod Scribarum, Pharisaeorum, te Sacerdotum acriter virtia obiurgaret cur Ioarmes Baptista,citu Apostoli, multi prophetie, sanctistri oectri rantersecti simi, nisi quod potentes, & o tu natos homines sceleris arguere non dubitarent λ Quare P edicit Quis arguet oe.dicit etiam Ecclesiasticus, Noli resistere coa EGI ira saciem potentis, ne coneria contra ictum fluuij. Nihilominua