장음표시 사용
481쪽
pro genere, pupillus pro eis, qui auxilio orbati ssint. Etiam cum 1 . ci 4.qviderem me in porta superiorem. Hebraice,In porta auxilium meum, Id est licet ad manum auxilium haberem:quo illum facile possem opprimere.Vel ut alij, Licet in porta urbis,qua iudices ad redde- dum iudicium sedebant, me satis habere furoris viderem, ut si tu dicio persequi illius iniuriam vellein , facile eum vincerem. Angusto, atque demito animo viri facile in pelluntur ad iniuriam faciendam eas, quo facile, si repugnent, superaturos se cile confiadunt.Contra vero qui magno,& excelso animo sunt, cum huius. modi hominibus confligere multum recusant, quod victoria, ne
que laudi eis neque gloriae esse possit:imo facilius imbecillornm,
qualia fortium patiuntur iniuriam. 22 Humerus meua diuucturasua cadat, o bracbium meum cum siuis Osebus confringatur. Hebraice,lBrachium meum a canna confringatur. Et intelliget ter couertit vulgatus,nam canna brachij,quod cannae,id est arun M-gn m
dinis simile sit. Estqtie grauissima imprecatio,qua declarat quantum ipse hoc scelus graui N magno viro indignum horreret. sentis inor 23 Semper enim, quasi tumentessuper me fluctus timui Demn.
Quod tu mentes super me fiuctus vertit, Hebraice est 'med contritio. Et ita hunc locum, verbum de verbo,in eadem sententiam' conuertemus,Quoniam timor meus contritio Dei. ni Et pondus eius ferae non potat. Clarius in Hebraeo, maiestatem eius ferre non potui. Hunc torum versum ita Graeci transtulerunt .n l .et VI
tinuit me: Et captionem eius non seram.Captionein illam intellexerunt,qua eleuat alique, ut elidat, ut capite superiori Iob dixit; ut hanc versionem ad Hebraeum verbum amar sceto: celsitudinem aut eleuatione na eius accommodemus: Praeterquam igitur quod turpe sit, , animi magnitudini contrarim in pupillos, S. infii, moS homines in iliriosum,&contumeliosiana esse,alia de causa ve- I . . Shementer animaduertenda id cauisle dicit: quod Dei maiestatbdi supplicium,quo huiusmodi iniuriolos homines constringit,ue
hementer timeret. Nani multis iti locis fa olancta seriptura tradit, Iγiri in pauperi u praeter cyteros homines auxilio venire. Vt ait David,Tibi derelictus est pauper orphani tu oris adiutor. Cu Psalmso. ius rei eam cantam esse piuo,quod cum pia pilli, Pauperes , viridi Cur pauporibus, di i bsidio careant ad iniuriam propulsandam,numen testa- bW -i ri,& Dei auxilium praeter alios homineDimplorare soleant, quin L euiat. rum Deus preces, lachrymas, atque querelas pro sua misericordia non respuit seduehementarcorum hintes ulcis VPI .imam
482쪽
Prouer. a I. obrecte suadet Salomon, Ne attingas paruulorum terminos, δέ agrum pupillorum ne introeas. Propinquus enim illorum sortis est,& ipse iudicabit cotra te causam illorum . Quod propinquum dicit, Hebraice est, goes, quod Redemptorem etiam declarat, di ut inque quadratot Deus propinqpus, & redemptor pupillo,rum lit. Quare nemo, quod inopes, & ab alijs deserti sint,impune se iniuriaς,quas illis se rit,laturum arbitretur. Si putaui auram robur meum, obruo dixi fiducia mea. Tractauit proximet saperioribu&Yersibus, in testum nunquam afuisse pauperibus, quod illis se superiorem agnosceret: superior autem erat diuit ijs opibusque, quibus munitus iacile pauperum in se impetus cohiberet.Descriptissime igitur hoc versu, qui proxime sequitur, generalius quod attinet ad diuitias, tractat numquam se in eis fiduciam suam posuisse . Quare doctissime tangit principem difficultatem,& maximum eximiae virtutis & integri- Cur opulan- tatis suae impedimetu. Ea enim in primis de causa diuites,S: opi i difficile vix lentos homines virtutem colere difficillimum est, quod cum plu,
R 'J- ' rima citae.subsidia in suis fortunis, inueniant, vix potiunt, in illi ' non confidere atque in illis firmissimum S certissimum praesidiis sibi paratum esse non putare ad quod sapiens docet in prouerbij τ ρμς eleen ubilatia diuitis urbs sortitudinis eius,& quasi murus va lidus circunstans eunt In qua re summum ill pd periculum pollidi cin quo diuites versantur suae salutis conlequendae, ut Seruator ipse Christus auctor est apud Marcum , Qua in dissicile est confidentes in pecuniis in regnum Dei introire; Apertam enim Deo.
N testatam iniuriam faciunt,cum sit in ipso tantum spes firma fa- Iuli G& subsidi, collocanda .Et quia videntur ij, qui ita in diuiti, sperant Deum situm eas esse ducere . Dei enim est ibi ius in omni discrimine opem ferrαquod id etiam diuit ijs homines huiusmo di videtur asicri re .Quod certissimum a diuit ijs periculum eximiae & admirabilis virtutis est subterfugeret. Vt praedicat Eccla stallicus,Beatus diues,qui inuentus est sine macula,& qui post aurum non abijt, neque sperauit in pecuniae thesauris: luis est hic,&iaudabimus cumΘlacit enim mirabilia in vita sita. Quare vehem ter Iob suam virtutem commendat baec de se dicens. Ad quod
In eandem rationem hoc accipiendum est,ut eum si per multis diuit ijs laetari intelligo,qui multis diuit ijs maloru omnium reme
dia sibi suppetere putat icut illelaetabatur diccnS,Anima habea
483쪽
multa bona posita in annos plurimos: requiesce,comede, bibe, Nepulare. A qua nos laesiti a Dauid reuocare videtur dices. Diuuiae . t usi asiluant,nolite cor apponere. as si indi 'lem eum fulgeretinum m lacta te volvi. di. Sicut versu superiori egit de tota diuitiarum ratione, quia illam . proximo allio versu tetigerat, ita hoc versu totu persequitur id mlolatriae genus, ouia illud versu superiori perstrinxerat. Est enim auaritia, R in diuitijs fiducia veluti quoddam idololatriae genus, ut declarat Apostolus Ephesijs scribens Avarus, qui est idolorum Uol tri . seruitus.Repellit autem a se uniuersam idololatriae rationem, itilam eius speciem pro genere poneus, quae minus absurda videba tur. Minus enim absurdum esse videntur solem,& lunam deos exi- Vbes stimare, quam lignum tabricatum, & opere sculptoriSornatum, ut multi stultissimi homines existimarunt, quod satis facete, ´ irridet Esaias cap. 3o. α i. Quam idololatria a se abijcit, cum ab illa quae minus absurda videbatur , longe se abhorruit lepraedicat. Qua vero ratione Qtem,& lunam non vidisse significet, declarat sequenti versu dicens. Pliri l3 Et laetatum est in abscondito cor meam. IEam istitiam significat qua afficitur is, qui videt id a quo omniae sperat,&in quo spes sitas possitas habet. Qua idololatrae affici: hantur ii,qui solem & lunam Deos esse suos opinabantur, cum iis Ios viderent,& precarentiit cuiusmodi laetitiam nunquam se accepisse innuit.Sed in Hebraeo est na) iphte declinauit, vel deceptumem quod planius,sed in eandem rationem dicitur, id est, Non de Cinauit cor meum, neque aptum est, putans solem α lunam mihi opem ferre posse, aut sipei meae respondere. Quidam propter haec Hebraea verba, existimant veram vulgati lectionem cilla, Lactatu est cor meum,facileque in illo e pro c. irreptisse.Dicuut autem. Latini Lactari spe, pro falsa spe decipi. Sed quadrat etiam superior
lectioivi exposui. ἰraeci deceptum est. Et osculatus sum ma Idololatra num meam ore meo Hac caeremon ia, atque religione idololatrae. Q um solis. &lem, & lunam coluisse videntur , ut quoniam ipis attingcre non RRV ς Rixu poterant, manus suas ipsorum luce perfusas religiose oscularet tur: elusilueret Aulus Gellius mentionem facit. In ii T. Ix8 Q est iniquitis maxima.
Ita etiam transerutarc raeci, In Hebraeo est. Iniquitas, ' a petili . d. ita
iudicata. i. testata, dc aperta quae nulla ratione excusari possit, Et Propterea v ratus S ci raeci maximam conuerterunt. Quod Η
hraismo Christus apud Ioannem de infidelibus loquens vilis est, Qui non credid it in domine unigeniti 1du Dei . Line istem r4
484쪽
Α P. XXXI. C. Deum alii mum, Idololatria per se,uique sua,veri Dei negatio est.
Nam cum unus modo Deus natura sit, qui falsum Deum asserit. vcritin neget necesse est
Sccus enim tacere angusti est,ta demissi animi, & qui vehementer aduersarium timeat. Violaturq; illud praeceptum inregium, quo iubet Christus, ut inimicos nostros diligamus. Quam ob rem Salomon ait, in prouerbijs. Qia uina laetatur alterius, non erit in
s o Non enim dedi ad peccandum guttur meum, νι expeterem maled
cens animam eius. IPropterea peccatum est , quia ne id fiat cauetur illo, quod dixi,
3x Sinon dixerunt visi tabernaculi mei, mis det de carnibus eius,ν
In partes longe diuersas hic versus accipitur. Quidam fgnificare putant tantam suisse scruorum eius erga illum beneuolentiam, tamque grata illis eius praesentia, ut ad id ampli sic dum dicat, quod carnibus eius saturari cupiebant. Alij dicunt his verbis nisistram tuam fortunam exponeret quod cum ipse nulli ne inimic quidem esset acerbus,eum vel eius famuli atque serui odio mari mo prosequerentur, ita ut vel eius carnibus, si se pro odio suo possent ulcisci, cuperent saturari. Alij exponunt obsam rem seruos eius tam graui in eum odio suis se,ut multa eos molestia afficere multumque laboris impertiretur in tractandis humaniter hospi , tibus, quos domi suae recipiebat,ut cum sequenti versu huius scit tetia cohaereat. Ego autem existimo optimam hic seruorum eius disciplinam, & educationem signific re,quae virum an na m xime decet.Qua faciebat,ut non solum ipse nulli vel hosti esset ii fessus, ut dixit superiori versu, verumetiam ut eius serui nulli essent molesti, aut negotium facesserent.Serui vero sunt seueritate,& asperitate in officio continendi, Ut docet Salomon in Prouer' bijs, Seruus verbis non potest erudiri. Quia quod dicit intelligit, di respondere contemnit;qui,delicate a pueritia sua nutrivit se Mum suum, postea inueniet eum contumacem.Sed Planius, ct iucuEccli, 3 3. lentius id exequitur Ecclesiasticus, Cibaria & Vuga,&smis ali nO. Panis & disciplina, & opus seruo. Operat ur in disciplina, &
485쪽
operationem, ne vacet. Multam enim malitiam docuit otiositas. In opera constitue eum sic enim condecet illum.Quod si no obaudierit, curua illum compedibus,& non amplifices seper ominem carnem.Verum sine iudicio nihil facias graue . Haec vero asperutas, atq; seueritas,quam in tractandis seruis oportet exhibere, nopotest saeua seruoru odia in dominos non parere. Vt aperte Thra- symachus apud Platone in primo de republica de viro iusto dicit τοις τε οικείοις ita πῆς γνωρίμως , ἔπαν μηδrν ἐειλη --υπηρετειν ς ριτο-Odio esse familiaribus atque dom sticis,quod nullam,nisi iustam rem eis velit concedere. His igitur verbis Iob significare voluit eam seueritatem in se fuisse. 3 2 Foris non mosit peregrinus, ostium meum viatori patuit.. Vehementer enim,& in litteris sacrosanctis, & in philosophorum Iibris laudatur hospitalitas, cuius munus in primis illa tempora postulabant, cum domus publicae non essent constitutae ad per grinos ,& viatores hospitio accipiendos, ut intelligitur ex decia
33 Si abscon equasi homo peccatum meum, O celaui in sim meo iniqM-
rxistimo hoc versu Iob de ea eius virtute agere,qua quis vita, &oratione verax est,ea sibi modo vendicans,quae insunt, nec mai ra, nec minora, de qua disserit Aristoteles quarto Ethic. capite 'septimo, Cui arrogantia est,& hypocrisis contraria, qua quis longe melior videri vult,quam re vera sit, Quam obrem peccata, &vitia sua magna cura celare studet. Quod hominum genus Christus vehementer in euangelio insectatur, & si is coloribus describit apud Matthaeum dicens,Vae vobis scribae,& pharisaei hypocri tete,Quia similes est sepulchris dealbatis,quae a foris parent homia Masib. 3.n ibus speciosa, intus vero plena sunt ossibus mortuorum,& omni spurcitia. Sic & vos a foris quidem apparetis hominibus iusti, inistus autem pleni estis hypocris,& iniquitate. Contra beatus Iob, ut hoc loeo de se dicit. Sed eam viam tenebat, quam ad gloriam compendiariam Socrates esse dicebat, Si quis id ageret, ut talis esset,qualis haberi vellet. Quod dicit, Quasi homo, in Hebraeo estn κ adam:quare potest esse nomen proprium vel commune: pro. Prium primi parentis,qui peccatum suum grauissimum dissimu lam, & excusare volebat,& in uxorem conferre: Commune vero Ho innius sit,tangit hominum peruersum ingenium,qui pro nihilo peccam Laenium re ducunt et ut tamen peccatum in occulto lateat, magno studi
486쪽
34 si expaui ad multitudinem nimiam, σ despectio propinquorum te C
it me:σ non magis tacui neque egressusIum ostium. Varie hic locus exponitur. Quidam in hanc sententiam eum cum mperiori versu ita conterae colligant. Quoniam nullum unquam crimen celaui,non timebam in luccm Publicumque prodire, di que sceleris conscientia retardatus timebam iugiebamque multitudinem & hominum congressus. Aut verebar,ut me Propter alia
quod scelus propinqui,& cognati mei despicerent.Quin potius si
me qui spiam criminis ullius redarguere Vellet,patienter eum tacens audiebam, neque eius increpationem iugiens ostium unquameum egressus sum. Hanc enim securitatem affert bona, & incuru v- pata vita .Vt Salomon in prouerbijs auctor est. Qui ambulat simpliciter,ambulat confidenter. Quod Christus facto suo probauit, qui cum hostes haberet acerrimos , qui de eius comprehensitone, ει nece coniurauerant: in die tamen magno festiuitatis, quo plurima multirudo in Hierusalem conuolauerat, in publico ambula re non timebat,sic ut multi admirarctur, icentes, Nonne hic est, quem quaerunt interficereλEcce palam loquitur, & nihil ei dictit. Haec interpretatio quantum attinet ad priniam versus partem
Graecis placuisse videtur.Nam ita conuertunt Θ δ παπι- πωλώs ἐξαγγρευσαι εὐωπFν -ς Non recusaui multam multitudinis turbam,ut non loquerer in conspectu eorum,Secundam vero versus partem longe aliter intellexerunt, sic enim eam tram ferunt ti δε ci εια ἀδώπιμὶξ dAν -κό. ν'. Si passus suinfirmum ostium meum exire sinu vacuo. Ita vero intellexerunt
quoniam trut edom, cum his punctis est futurum verbi uri du t cere,cum alijs,ut adam proferamus significat hominem, pro quo illi verterunt Dunia . infirmum. Nam id vocabulum prae te ferre
videtur,ut ex ethymologia cognoscitur,quae est laquam ex rubrin luto vel humo factus. Caetera sunt in Hebraeo. Illud tantum addis derunt Sinu vacuo,ut planiorem facerent eam sententiam, quam intellexerunt. Aliι qui amat harais non solum expauescerc, ut ves-gatus interpretatus est: verum etiam stangere significat, hanc u enificationem sequentes ita totum versum explanant , Ego qui sic olim valebam, ut stangerem viribus mei multitudi nunc conuersa fortuna infirmus &deiectus sum, tuis miliae exterreant me; Si ita me coer W,vοῦ λ nSostIumegro
di non audeam. Vt sit suae iniistrix deplor tio. λm inter et tionem Chaldaeus secureis nisse videtur. Alii ita declarant,uav labam ut stangerem multitudinem: tamen despectio famili tum terrebat messit tacens ostium non egrςdictar. Quod est magna-
487쪽
nImi viri nolle cum eo contendere,quem facile posset vincere.Simile eius,quod dixerat,Si leuaui super pupillum manuum meam, etiam cum viderem me in porta superiorem. Quae expositio aditior est contextui, cum narret ossicia sua,neque aliena est a Charudaica versione. Reliquae tame duae sunt valde probabiles, placen que nonnullis doctis viris. 3 1 QMimtibi tribuat auditorem. Quoniam praestantissima sua ossicij munera narrauit, ne frustra id fecisse videretur,optat aequum auditorem, id est, Qui ex veritate,non ex opinione res sitias aestimet. Quo amicorum notat iniquitatem, qui eius vitam non ex scelere aut crimine aliquo, quo tenerctur, sed ex miserijs&aerumnis, quibus urgebatur, reprehendebant, od non poterat non grau iter,& moleste ferre.Et propinterea iubijcit. Vt desiderium meum audiat Omnipotens. Id est, Laciae
Deus,ut desiderii mei,auditoris aequi compos sim: nec me diu cuistis iniquis auditoribus contendere sinat. Verba Hebraea ambigua sunt,quare in aliam rationem explicantur. Na untaui, quod desiderium conuertit vulgatus, Signumstre semper Hebraeissignificat sed Chaldaeus urum rigrugi desiderium hoc loco vertit. Quidam etia Hebraeus putat deesse M sic ut integrum sit ta ui desiderium. Quod audiat etiam vertit, in Hebraeo estura' tali
ncni, quod potest explicari, vel respondebit mihi, id est, Audiat
me,ut vulgatus intellexit,vel respondebit pro me, ut quidam H braei intelligunt. Qui totum locum ita interpretantur, Certe signum meum est,quod omnipotens respondebit pro me. Idest , si 'aequum haberem auditorem; hoc esset signum certissimum innocentiae meae, quod testem Deum citarem, ipseque daret testim nium innocentiae meae . Sicut alio loco dixit, Ecce in caelo testis Iob i 6. meus,& coucius meus in excelsis,uerbosi amici mei,ad Deum stilia IIat oculus meus, Et librum stribat Ust qui iudicat.Id est, Ipse auditor, qui causam meam iudicaret, diligenti Luna de me inquisitione, librum de mea vita conficiat, illud ipse qui iudicat, in Hebraeo est
ram is ribi vir contentionis meae: & ita vertit Chaldaeus , &Hebraei intelligunt, ita est, Aduersarius meus, & is qui mecum contenderit. Potestque in hanc sententiam vulgatus explicari, id est, Ipse aduersarius incus,qui de mea vita crina inose iudicat. Ita ve- Conscientis roseae cauis confidit propter optimorum factorum conscientia, νς η φ
ut Omnia studia sua, vel ab aduersario suo scriptis mandari, & in capitis sui iudicio iudici exhiberi optet. Ex quo satis aperte eo gnoicitur, quanta vis sit recte voluntatis conscientiae, quantum quc
488쪽
que vi miri bonum in omni discrimine confirmet . Et proptere sequitur.3 6 Ut in bumero meo portem illum,σ eir eundem eum quasi eorona mihi. Id est, tantum abest, ut timeam, ne huiusinodi liber mihi ullo pacto detrimemento esse possit, ut ego ipse in humeris meis, atquq adeo in capite meo tanquam coronam illum portarem. I aquam coronam dicit, ut innuat ei gloriae potius, quam ignominiae futurum.Gloriam enim amplissimam sibi sitis honestis stud ijs boni vixi pariunt. 3 7 Persimgulos gradus meos pronuntiabo ilitim. Id est, ego omnem meam actam vitam in medium proferam singula sique actiones, & cogitationes meas ei confitebor, omnesque mei cordis recessiis ad unum retegam. Id enim totum comprehendix dicens,Singulos gradus meos. quasi principi o seram eum. Id est, eum scilicet librum aequo animo causae meae iudici offeranarvi illo ductus in hac mea lite sententiam serat. At vero Septuaginta viri longe aliter totum hunc locum, id est, has tres versus interpretati sent. Nam illud Desiderium meum audiat omnipotes, ita conuertunt κυβου . ἡ ἐδεδιδερον manum autem Domini si non timerem.Forte quia hana affligere et iasti significat, ita intellexerunt,Signum Dei affligat me . Et propterea illo modo conuerterunt; reliquum autem de libro vitae suae scribendo, &humeris imponendo ita explicuerunt, ακχια ἶ- δε--πνος ἐπιγγοις - et ει ος , φανον πιεγίνωαιον, ἀμη hQmς τίει- ων seriptum, quod aduersus aliquem habebam humeris imponens coronam legeba, si non ipsum scindebam, nihil ex debitore sumens. Qua versione
illud officii munus Iob praestitisse significarunt, quod praecipit
Esaias, Dissolue colligationes impietatis, λlue fasciculos deprimentes,dimitte eos, qui confracti sunt liberos, & omne onus dis. rumpe. Hoc est ne diuites tabulis & scriptis pauperes debitores. suos opprimerent: sed pecunias creditas eis potius condonarent. 3 8 Si aduersum me teria clamat,o cum ipsa sulci eius defent. Quod cuiusmodi sit statim declarat. as Si fructus eius comedi absque pecunia, animam agricolarum eius as
Itaque terram clamare de deflere est eis, qui operas suas ad eam colendam locauerunt,mercedemisi soluere, Est enim seelus grauissimum quod sua natu a poenam,& Vltionem postulat, & ob eam id, in quo iactum est,clamare dicitur. Sicut est in Genesi, Vox. t sangus iis
489쪽
CAm. XXXII. A. ε' tangstinis statris tui clamat ad me de terra. Eadem phrasi vis
Iacobus reprehendit,& minatur eis, qui ab hoc se maleficio non Agricolis prohibent, Eccς merces operariorum, qui mei lucrunt regionex TE . V. vestras, quae Daudata est a vobis,clamat,& clamor eorum in au- tua maxivisi. res Domini Sabaoth introiuit.A suo scelere ut absit, monet filia lac. s. suum Tobias dicens, Quicunque tibi aliquid operatus fuerit, sta Tob. tim ei mercedem restit ;& merces mercenaris apud te omnino
o Pro frumento oriatur mihi tribulus,σpro hordeo spina. Imprecatio est poenae tanto sceleri aptae, ut structus nullos ex te ra percipiat, quam inique exercuit an Hebraeo additur in verti tur a Graecis, dia Chaldaeo,licet a vulgato interprete praetermitistatur. Completa sunt verba Iob. Quod propterea iubhcitur, quia perpetuam,di grauissimam habuit orationem a cap. 26.vsque ad hunc locum , licet in capite ultimo huiua libri alia pauca verba Deo respondens loquatur . .
OM erunt autem tres virlini respondere Iob, eo quod iustus sibi H-
2 Et iratus, indignatusque es Eliu frius Barachel Buetites, de euna- Λtione Ramesratus es autem aduersum Iob,eo quὸdissumse esse diceret
3 Porro aduersum amicos eius indignatus es eo quod non inuenissent responsionem rationabilem,sed tantummodo condemnassent Iob. Igitur Eliu expectauit Iob loquentem reo quod seniores essent, quil
suebantur.3 Cum autem vidiset quὸd tres respondere nonpotuissent,iratus es ν
6 Respondensque Eliu filius Baracbel metites dixit. Iunior sum tempore os autem antiquiores: idcirco demissio capite veritus sum vobis indieare meam sententiam. Sperabam enim,quod aras prolixior loqueretur,o annorum multis. Bdo doceret sapientiam . . 8 Sed ut video Spiritus es in hominibus, inspiratio Omnipotentis darintelligentiam. Igon sunt longaevi sapientes, neesenes intelligunt iudicium: Io ideo dica audite me,octendam νοbis etiam ego meam sapimiam
490쪽
Cir Expectaui enim sermones vectros, odiri prudentiam vestram, donee disceptaremini sermonibus. ix Et donee putabam vos aliquid dicere, considerabam: sed ut video,non io qui possit arguere Iob, respondere ex vobis sermonibus eius. ei 3. Ne forte dicaris inuenimus sapientiam, Deusproiecit eum,non bo.
14 26hil locutus di mihi, O ego non secundam sermones vestros respou. idebo ilii. Is Extimuerunt, neque responderunt ultra, abstuleruntque a se elo-.
I 6 Quoniam igitur expectari, e nonsunt locuti.Ileterunt, uesne ultra respondemni. D II Respondebo. ego partem,o ostendam scientiam meam. 18 Plenus enim sum sermonibus, eorectat me spiritus νι eri mei. En venter meus quasi munum absque spiraculo, quod lagunculas uas disrumpit. . . lao Loquar, et rispirabo paululum: aperiam labia mea, et responde-
ii Non accipiam personam viri, Deum homini non aequabo.
αα Vescio enim quandiu subsistam, O si post modicum tollat me factor
i Cmiserunt tres xistissi respondere Iob, eo quta iustus sibi videro
Ambigua est haec oratio, nam illud relativum, Sibi potest vel viros, vel ipsum Iob referre. Viros referre putarunt nonnulli Latia. ni interpretes. I Ioc est, hac eius perpetua oratione tres amici conuicti, praesertim illa officiorum eius narratione x quod illam diram imprecationem,si secus esset,adiunxisset, sibi i ira peria': sissent ipsum esse iustum . iue si latentia probatur Graecorum Versione. Nam plane viros retulerunt,ita vertentes a is Gisgyri i ustus coram eis. Qu interpretatione bonorum virorum Victo- Saa e. U rςprδsentatur, qui tandem aduersarios suo. se sanctos est v. cibis, b, conuincent. Sicut ipsos dii iuros sapientia scribit, Nos insensati notum vvo- Vitam illorum existimabamus insaniam, .Eccc quomodo com