장음표시 사용
101쪽
dum entis. His itaque suppusitis prius de Ente rationis chimaerico , postea de ente 'tionis fundatu in re tractabimus.
D Ico i'. Nullus sensus sive Qxternus, sive internus potest escere ains ratio
Prob. Concl. quia, quamvis possint senissus objecta percipere aliter, qua n sint, non tamen aliter quaen absolute, e sse possint. Nam si v. g. visus Baculum in aqua ,sractum percipit , non repugnat absolure quin revera fractus fit, ut stangatur ; & si imaginatio montem aureum essingit , nihil prohibet quin Deus possit producere montem aureum , seu ingentem auri molem instar montis : atqui non fit Ens rationis cum percipitur aliquid aliter , quam sit, sed quando percipitur aliter, quam absolute esse possit; tunc enim percipitur non ensper modum entis ; ergo nullus sensus poti st facere ens rationis Chimaericum. Objic. Chimaera , vel animal triceps potest efflagi ab imaginatione , quamvis non sit, nec eae possina parte rei; ergo.
102쪽
σΑπ.XUII. DE OPPOS .ENTIS.&c. Iorimaginatio potest facere ens rationis chi
Resp. Neg. Ant. Nam Chimaera , vel animal triceps effingi potast ab imaginatione quoad figuram tantum externam quomodo esse 'potest nullum enim effingi potest animal cui oscumque figurae , quoda, Deo produci non possit ; quare Ch Maera eo modo non est ens rationis ; sed quatenus fingitur animal estentialiter constans ex dive1 iis essent iis completas ; quo modo esse non potest , neqne fingi ab imagina tione , quae nullius. rei essentiam perciperer test ; sed tantum accidentia. Dico .. χ'. VoluntaS.non potest ens rationis effingere. .
Prob Conclo Quia ens rationis fit eo ipso , quo effingitur quod non est ens per modum entis , sed talis fictio non potest
cadere in voluntatem quae non est potentia cognoscitiva ; quia rem aliter es gere, quam sit, non spectat nisi ad potentiam cognoscitivam : cum ea sola possit reprae sentare rem aliter , quam sit , eique tri-ibuere aliquod esse objectivum , quod a parte rei non habet. Confirm. Quia voluntas est potentia caeca , quae objecta, in quae sertur nec fingit , nec repraesentat ; sed eo modo illa amplectitur, quo ipii ab intellectu , vel imaginatione repraesentantur ; ergo volun-
103쪽
Io2 PARs . I. METAPH. TRACT.tas non potest repraesentare res aliter
Dico. 3'. Nec ab intellecti fieri potest ens rationis chimaericum. Et ideo ens rationis chimaeii cum nullo modo fieri po-tcst cum nulla sit alia potentia , Per quam, seri posti. Prob. Concl. Quod inanisi stam involvit contradictionem est absolute impositis bile . sed quod intellectus concipiat non ens per modum entis manifestam involvit contradictionem ; ergo quod intellectus concipiat non ens per modum entis , sea quod faciat ens rationis chimaericum est ablolute impossibile. Dicis. Non potest concipi non ens, ueens per actum verum ; sed eoici concipi
Sed contra. Haec responsio est manifesta petitio principit. Si enim non possit Concipi non ens , ut ens ; non potest hujusmodi actus falsus fieri. Prob. Itaque Min. Manifestam, scilicet,
involvere contraductionem quod intellectus. concipiat non enS per modum entis.Nam Concipere non ens per modum entis, est Concipere non ens , ut ens simul seu coi
Cipere , & repraesentare idem simul esse; &non esse ; sed concIpere, & repraesentare idem simul ut ens , & non ens, vel idem simul esse, & non esse sunt. manifeste
104쪽
CAp.XXIR DE Oppos IT. CNΤIs. IO, contradictoria; ergo quod intellectus conci piat non ens per modum entis mani se tam involvit contiadictionem. Confirm. Qui concipit. non enS , Vel
illlud concipit ut aliquid impossibile , vel non ; si concipit ut impossibile , non potest simul illud concipere ut possibile , velut ens. Hoc enim manifesta in involvit
contiadictionem quod aliquid simul concipiatur ut possibile, & impossibile ;quod eadem idea idem si lina i repraesentet ut possibile , de impossibile : vel quod repraesentet unam essentiam , qυpe , sit homo γsmul , & leo. Nam unum dicit essentialinter negationem alterius, neque minus repu- gnat idear hominis idea leonis,quam homo γipse leoni. Si vero non concipis non cns Ut
aliquid impossibile, mari festum est , quod
Non concipit non ens ; cum non ens nihil
aliud sit quam quod impossibile est. Ac
proinde manifestam cs: quod nullo prorsus ;modo possit concipi non ens ut ens Confirm. Itrrum qui vere concipit Privationem luminis , non potcst illam ireptae sentare ut nigredinem positivam, , ut patet. Similiter qui vere conet pit hominem , id est qui essentiam hominis conci- pit , non potest illam repraesentate simul lμt. essentiam leonis ; hoc enim implicati ccontradictionem; nam essetitia hominis.
non est essetitia leonis. Si ver d cum volue
105쪽
ic PAR s.I METAPH. TRACT. I. iit concipere essentiam hominis, concipiat tantum essent iam leonis ; manifestuci, est quod concipiet qui rem essentiam leonis : nullo autem modo concipiet essentiam hominis; ergo non concipiet unam
essentiam , quae sit homo simul, & leo. Hinc manifesta fiunt vulgata illa Phi- sophorum axiomata quidquid concipῶ potest, es ens vel actu ; vel potentia θ quidquid non patest concipi non est ens o id est, neque etiam divinitus fieri potest , & illud : quod legitur in Evangelio non erit im- ρι sibile apud Deum omne verbum P id cst quidquid concipi potcst. ae omnia falsa
essent si fieri pollet ens rationis Chimaeritum , ut paret . QV propter divus Thomas .a'. Part. Quaest. 23'. Arr. 3'. Sic loquietur. Quod contradicitionem importat , veristum esse non potest; quia nullus intellectus . potest illud concipere. Hinc quoque manifestum est quanti momenti sit ens ratio nis Chimaericum a philosophia peni. i. excludere,
Solvκntur Objectiones OBjic. a'. Contra praecedentem, conclusionem. Potest intellectus, sicuti
106쪽
Ap. απ.De OpposITIsENTI R. Ioue M canem ; sed homo canis est ens rationis c hi Pntei icum: ergo intellcctus potest sacerdens rationis.
Resp. Dist. Mai. potest intellectus repraesentare inui hominem, &, Canem' duplici idea ut duo entia distincta , Conc. ., Potest repraesentare hominem cancm una tatanium & eadem idea ut unum ens, Neg. .& concessa minore Neg. Conseq. Namens vationis non est homo ,& canis ; sed: ' homo canis, sive una essentia, quae . simul iest homo, & caniST .
Inst. Qui dicit homo leo est possibilis es
vel nox est. nigredo positiva, vel Deus non est , concipit non ens per modum .entis , scilicet , hominemoleonem ut unum ens , & una tantum idea ; ergQ. facit enstationis Chimaericum. x a
Resp. Dist. Ant. Qui dicit homo leo est possibilis , vel nox 'est nigredo positiva, , vel Deus non est, concipit non ens per modum entis , si illud dicat mente Conc. fidiantum ore dicta , aut imaginatione Neg. . MNeg. Conseq. Nam , ut iam dictum est . concipi non potest una essentia , quae sic homo simul & Leo , unum enim rcpΠgnat alteri essentialiter. Quapropter qui buji modi propositiones efficiunt, aut 'Orc- reis mssid dicunt ; nihilque aliud concipiunta praeter voces maberialiter sumptas ; atu alta quod animal essingunt in lataginatione ,
107쪽
quod aliquomodo figuram hominis,& Leo-ὶ is habeat ; nec ii Jusmodi imaginationem, aut figiaram a rei essentia uistinguunt.. Uc in dicendum de illo , qui noctem esse nigredinem pCsitivam , aut Deum non esse assiimaverit. Nam si e IKntiam noctis, idoli privationem luminis solaris concipe' ret, illam eis: nigredinem pesItivam non conciperet, & si essentiam Dei conciperet, . id cst , ens essentialiter existens , simul. Dctim non ct non conciperet. Atque ideo , hujusmodi homines non ipsam nocteia , . nec ipsim Deum; sed solum nocti S , aut
Des nomen , non essentiam concipiunt. s. aut aliquam figuram . in imaginatione ef--
tingunt. Propte.. a d: citur In Psalmis di taxit impi: in corde suo nyn est Dem) dixit,. in giam , in corde non in intellectu , quia dum im ginatio aliquam figuram . vel limaginem Dei ut hominis , vel . iudicis; terribilis, & crudelis c Engit ; .cor, seu VQ-Juntas dc siderat non csse. Haec autem, quae 'diximus dei imbigi naitione , & propositio-nibus hujusinodi , unusquisque poterit eX- .periri , dummodo yel modicam attentiam.
Objici 1o.Qtii dicit homo- leo est impos- . sibilis , non fallitur , sed verum dicit, OITU De autem verum potest concipi ; ergo potest concipi homo leo , ac proinie non ens et ut em i ncccsse est .enim ut isto efformet
108쪽
Resp. Concesso Ant. Neg. Conseq.Nam iqui dicit, homo leo est impossibilis , non iconcipit hominem , & leonem componen- ido , vel coniungendo ideam hominis cum ,
idea Leonis ; sed potius dividendo , conci-fendo,videlicet, ideam vel essentiam hominis repugnare ideae , vel essentiae Leonis; ἐEcet. voces id aliter exprimere videantur. . CAPUT XX V. . De rite rationis fundata in re..h Ni rationis , de quo hactenus loquiriti
sumus, . dicitur ens rationis Chimaericum , & sine fundamento in re Thom.stae autem aliud ctiam admittunt ens rationis, . quod habet, inquiunt , .fundamentum in Te , de quo pauca dicere non erit incongruum. Illud ver d. Vocant ens rationis secundae . intentionis , quod scilicet , rei jasn i
Cognita: affingitur ab inrel lectu ut cum per primam intentionem dico Petrus est ho=m deinde per secundam intentionem xeflectendo nimirum super illam propos Gonem dico quod Petrus cst lubjectum , & homo praedicatum : quod enim Petrus sit subicctum, hoc non habet a parte rei , sed ab intellectu affugitur , de tribuitur Petro. H usi
109쪽
io8 PAR s.I. METAPH. TRACT. I . modi autem Ens rationis frequenter usa r- patur in Logica , ut subjectiim , praedic tum , antecedens, consequens , proposmo, definitio , & caetera. Ita ut Thomistae asserant objcctum Logica: nihil aliud csse,quam -ens rationis hujusmodi. Haec autem perperam dicuntur entia rationis , cum ea sint tantum pura nomina, quae rebus conceptis imponuntur disti,ctionis gratia. Aliovin callera nomina , , quae rebus quibuslbet imponuntur , dicenda essent pariter entia rationis. Quod enim concipiam quod Petrus est homo , hic nullum est ens rationis , sed utrumque est ens reale tam conceptus , quam Petrus ipse, quod autem Petrus sic conceptus, dicatur
subjectum , hoc nihil l Ili tribuit de novo; : sed tantum significat quod tali modo con .ceptus sit, in quo nullum est ens rationis; . sed mera denominatio extrinseca. Sed quia .
sunt alii, qui inter entia rationis consti-luum etiam denominationes extrinsecas. Nota. Aliam esse denominationem in ι- trinsecam, aliam ver δ extrinsecam. Intri-
seca denominatio est ea, qua sublectum de nominatur ab aliqua forma , quae ipsi rea- liter inest. Ut paties ab albedine , quae in ι ipso pariete realiter inhaeret , denomina. rur, & dicitur albus denominatione intri
seca , dicitur autem visus , vel concepi
denominatione exu inseca. Quia , sci lice ,
110쪽
GAp. XXVI. DE OPPOsITIs ENT IS. Io9 : viso, vel intellectio est extrinseca parieti: nam ipsi .parieti non in frueret , sed oculo, vel intellectui. Hujusmodi autem denomia nationes sunt verae , & reales quamvis extrinsecae sint: & ideo male dicuntur entia irotionis. Haec tamen est mera. quaestio de
CAPUT XXVII. De Entis Creati Defectu. . R icet proprium sit entis esse bonum , seu εα perfectum , &sne defectu , idque omni enti necessario conveniat non. Iamen. NuntVoce convenit , sicut ratio entis non est
univoca , sed analoga. Unde sicut omnis creatura non estiens , sed ens secundum quid : ita omnis creatura non est bonumens, sed bonum ens secundum quid . QVia non est bona, seu perfecta in ratione entis : sed in ratione entis secundum quid . . Clim ipitur creatura deficiat in ratione e tis , quid, & quotuplex sit defectus entis.' eati explicandum est , postquam de aliis .mtis creati oppositis egimus.
Ens desinitor quod existit ac proinde. entis defectas nihil aliud esse potest.
quam defectus existentiae. Is autem muli, plex est in ente creato , quod existit con-