장음표시 사용
71쪽
o PARS.I. METAPH. TRACT.I.:illa est quae acta reperitur in ribus amementi S operationem ; qualis est non Idmea qtiae reperitur in er Iemes rem,seu realis major: verum etiam ea , quae reperitur inter rem , & modum , qualis est realis
D, D infitione rationis. . DIstinctio rationis est ea , quam Imtellectus excogizat, cum ea distinguit, quae a parte rei sunt unum , & idem. Distinctio rationis est duplex , alia est
Tationis ratiocinantis, alia rationis ratio-
D stinctio rationis ratiocinantis est eis, qua fit sine fondamento in re. Ut si quis distingueret indumentum a vestimento. us propter inutilis omnino est, nec distinctiois
Distimato rationis ratiocinatae est ea,quasi ab intelle tu cum fundamento in re. Ita scilicet ut eadem res variis conceptibus in adaequatis concipiatur , ac veluti in varias partes dividatur. Ut cum homo , qui a parte rei est ens , substantia , corpus, ViveUS, animal, rationalis, risibilis, & admirativus; modd concipitur sub ratione Entis, modo
sub ratione substantist , modo sub ratione animalis,
72쪽
OAp. XIIII. DC oppos rers Dietis. M animalis , vel rationalis , vel risibilis ; ac si1 in illo ratio entis a ratione substantiae, dc
Latio animalis a ratione risibilis acta distinguerentur ; cum tamen haec omnia sint una , & eadem entitas.
Unde ad distinctiovem rationis ratiocinatae duo requiruntur , alterum ex p irte oblecti cogniti , alterum ex parte intellectus cognoscentis. Ex parte objecti cogniti requiritur , ut virtualem multiplicitatem Perfectionum intra se habeat , & intellectui spectandam offerat'; id est , ut a parte rei Pluribus entibus aequivaleat : quamvis sit
omnino unum , & idem. Hanc virtualita diem, seu sequi valent am plurium vociunt
Thomistae fundamentum distinctionis virtualis , seu rationis ratiocinatae. Ex parte vero intellectiis requiritur, ut diversos ejusdem rei conceptus efformet; sive una. persectio concipi possit sine alia, ae si actualiter a parte rei distinguerentur inter se , ut volunt Thomistae , si ve unum, S idern semper concipiatur in recto secundum diversos respectus in obliquo, ut volunt Nominatos ; quod in posteru n examinabimuS.
73쪽
72 PAR s. I . METAPH. TRACT. LCAPUT XVI.
De Dylinctione graduum Metaphst cerram proponitur opinio Thomi uran; , cr
PEx gradum Metaphysicum intelligituet
omne at tribulum , quod cui bet rei essentialiter , aut necessario convenit: &quia hujusmodi attributa sunt plura alia aliis simpliciora , e quibus ad magis composita fit progressus ; gradus Metaphγsici
vocantur. Ut in homine est gradus entis, gradus substantiae , corporis , viVentis , animalis, hominis , atque horum singulorum cujuslibet genus , disserentia , spe cies praedicabilis , & proprium. Dicunt itaque a'. Thomist te distinctionem virtualem etsi tanthm per intellectum, fundamentum velo distinctionis virtualis esse a parte rei illam aequivalentiam , quatinum, & idem pluribus aequivalet. In quo prin um errare videntur ; nam distingui virtualiter nihil aliud est, qutin esse virtualiter plura , vel aequivalere pluribus; atqui certum est quod homo v. g. Pluribus entibus aequivalet a parte rei , & nemine cooitante. Cum non solum sit substantia cum lapidibus , sed etiam vivens cum
plantis , & sensitivus cum animalibus ;
74쪽
Ap .XVI. DE Oppos Imas ENT 1 s. 3-ergo certum est , & evidens distinctionem virtualem esse totam a parte rei , & nemine cogitante. Dicunt Σ'. Thomist e distinctionem virtualem in eo coiisistere , quod intellectus concipiendo unam virtualitatem V. R. ani malitatem hominis nullo modo concipia calias ejusdem hominis virtualitates ; ut rationalitatem , & risibilitatem , di sic non solum admittunt praecisiones formales,qsae sunt tantum varii conceptus ejusdem rei secundum diversos respectus ; verum etiam praecisiones objectivas : ira ut una virtualitas objiciatur intellectui sine alia , idque absolute ex parte principit. Statum igitur quaestionis bene intellige, dicunt Thomista: quod , cum intelle ius concipit hominem in ratione animalis, nullo modo concipit rationale ; etiamsi rationale sit actualiter unum , dc idem principium cum animali in homine, & hoc vocatur praecisio oricetiva. Dicunt vero Nominales quod , quando intellectas concipit hominem in ratione animalis , simul concipit rationale , totum scilicet hominem; ac proinde nulla est plaecisio , seu distinctio objectiva inter animal , &.rationale ; sed . tantum praecisio formalis , stii d:stinctio
conceptuum , quibus eadem res tota c0ncipitur sub diverso respectu , modo scilicet
cum operatione animali, modo cum ope-
75쪽
74 'PARs.I.METAPH. TRACT.LTatione rationali. Ita ut dum intellectus concipit hominim simul cum operatione animalis , concipiat hominem clare ut animal, & confuse ut rationalem,& vicissilia & hae vocantur praecisiones formales Nominalium , seu varii conceptus ejusdem rei sub divetio respectu. His suppositis. Dico io. rod non est hic quaestio utrum genus possit concipi line suis differentiis, nam cum genus v. g. animal esse possit, &non esse rationale , neque rugibile,authynnabile; ideo concipi potest animal sine hac, vel illa diffcrentia ι & sic certum est dari
praecisiones objectivas quibus genus concipitar sine differentiis. Sed quaeritur utrum animal in homine possit concipi sine rationali. 'Nam in homine idem omnino sunt actualiter animal, & rationale , sicut
omnes alii gradus Metaphysici ; quamvis
inter se distinguantur virtualiter . Ut nummus aureus est unus tantum actualiter nummus , licet virtuali rer , & aequivalenter a parte rei sit plures solidi. Dico et . Nullam dari praecisionem objectivam, seu distinctionem virtualem Thoismistarum inter animal, A rationale, & caeteros gradus Metaphysicos , prout considerantur in homine , ita ut animal concipiatur sine rationali in homine. Psb. I . Implicat contradicti onem quod unum idem realiter, & actualiter . -
76쪽
CΑv.XVI. DE Oppos I Tis ENTIS. 7sgnoscatur , & non cognoscatur; arqui animal , & rationale sunt unum, & idem re liter , & actuali ter ; ergo implicat contradictionem quod animal cognoscatur , dc non cognoscatur rationale in homine. Confirm. Quia cognosci , & non cognosci non manus opponuntur, quam exi stere , & non existere ; sed implicat contradictionem quod animal existat in hominesne rationali : ergo implicat contradictione in quod animal cognoscatur in homine, .& rationale non cognoscatur.
Respψndenti Thominae Dist. Mai. I plicat contradictionem quod unum, & idem
cognoscatur , & non cognoscatur sicui dum eamdem virtualitatem Conc. secundum divei fas virtualitates Neg. Similiter Duti Min. atqui animal , & rationale sunt unum, & idem realiter, & actualiter Conc. virtualiter Neg.& Neg. Conseq. Sed contra. Una virtualitas non est ac in
maliter distincta a parte rei ab alia , sed est
actualiter unum , & idem cum illa ; ergo si una virtualiras concipiatur sine altera: idem Omnino concipitur , & non concipitur secundum idem ; & sic eadem erit contradictio.
Prob. Ant. Quae distinguuntur tantum virtualiter , sunt actualiter unum , & idema, parte rei ; sed virtualitas una dist ii gut- ur tantum virtualiter ab alia i ergo sunt
77쪽
s P Ansa. METAPH. TRA 5T.I. realiter , & actualiter una , & eadem entntas a parte rei. Prob. 1. Intellectus, qui repraesentat ut- actualiter distincta , fisae actualiter distincta non sunt , non cst consormis objecto , sed intellectas, qui concipit Unam virtualitatem sine altera , repraesentat ut actualiter distincta, quae actualiter distincta non sunt; ergo non est conformis objecto. Probatur Minor. Quia qui cognoscit unam virtualitatem sine altera repraesentatunam actualiter sine altera ; ergo reptae sentat unam ut actualiter distinctam ab altera; ac proinde fallitur. Dices. Abstrahentium non est mendacium , & ideo quamvis intellectus concipiat unam virtualitatem sue altera; non tamen affirmat unam non esse alteram ; qua propter non fallitur. .
Resp. Verum quidem est quo Ξ abstrahentium non est mendacium , qUando abstrahitur id , quod vere abstrahi potest ; sed si una virtualitas non possit abstrahi ab . alia , & concipi, aut repraesentari sine illa; hirc sequitur necessario quod intellectus repraesentans unam sine alia fallatur ; aut
potius quod huiusmodi abstractio sit prorsu; impossibilis. Potest si quidem intellectus
vere concipere , & repraesentare animalitatem ut virtualiter distinctam rationalitate, non autem ut actualiter distinctam, .
78쪽
CAp .XVI. Dr op Fos ITIS ENTIS. 77. cum actualiter distinctam esse a rationalitate linpossibile sit.
CAPUT XVII. Proponitur distinctio Scott, ct refellituram videret Scotus distinnionem virtualem non sufficere, ut unus gradus Metaphysicus conciperetur sinc alio eo modo , quo explicatur a Thomistis, sicut revera non sufficit, ut explicavimus , ω demonstravimus ; ipse aliam excogitavit distinctionem , quam formalem ex natura. rei appellat , qua scilicet gradus Metaphysici inter se distinguuntur actualiter a parteret: non tanquam res a re , nec tanquam xes a suo modo ; sed tanquam formalitas , formalitate. Et ideo hanc distinctionen, non vocat realem, sed formalem ex naturx rei ; qu, vis ea sit actualis & , parte rei, nemine cogitante: non solum in rebus creatis , verum etiam in Deo, scilicet interessentiam & personas divinas atque inter attributa Dei, ut ipsemet Scotus asserit. sed haec opinio refellitur seqvcntibus
Prob. I'. una nulla potest concipi distinctio actualis a parte rei, quae non stinter rem , & rem, vel inter rem , & modum rei j ergo distinctio formalis vel esteti A.
79쪽
in t V duas res , ve i inter rem, & modum
a ei, quae inter se realiter distinguuntur, ut inulla est. PIOb. Σ'. Implicat contradictionem quoὶ eadem rcs actu.iliter, & absolute indistincta, a parte rei sit actualitcr , & ablolute distincta a parte rei; sed una formalitas cst actua liter , & absolute a parte rei una , S eadem, ros indistincta cum alia formalitate , Non. enim sunt duae res, sed lana dumtaxat scrgo implicat contradictionem quod una
forma litas sit actualiter ,& absolutca parte rei distincta ab alia. Ac proinde nullini datur distinctio actualis, & formalis ea
natura rei inter gradus Metaphysicos. Dices. Una formalitas cst quidem una , di eadem res actualiter indistincta eum alia formalitate, sed non est actualiter una , & eadem formalitas. Sed contra. Quae sunt eadem uni tertio,
sunt eadem inter se ; sed duae sormalitates
sunt idem realiter, & actualiter cum uno rertio , cum sint actualiter eadem res , ergo sunt idcm realiter, & actualiter inter se. Dices. Sunt idem realiter , & actualiter , in ratione entis , seu rei , non autem in . ratione formalitatis. Resp. Fateor ultro me ista concipere nequaquam posse , sed nec ullus erit , ut
arbitror , qui possit ea concipere. QuiM quid enim vere concipi potcst in ens ; ac
80쪽
Gy.VII. DE OppouTIs EETIS. D proinde quidquid vere concipitur actua-luerd striactum ab alio est ens actualiter distinctum ab illo ; atqui per te una formalitas concipitur actualiter distincta ab alia et ergo sunt duo entia inter se realiter . distincta. Probat. 3'. Ahimalitas in eo praecise , , quo distinguitur actualiter a rationalitate ι
vel nihil , vel aliquid cst prius dici non
potest , ergo posterius dicendum est: arqui animaelitas non distinguitur actuali- ter a rationalitate per aliquid , quod sita idem cum rationalitate , quia alias c sset idisti ncta ab illa simul, & indistincta secun- , . duritidem , quod p ne repugnat : ergo ab illa distinguitur per aliquid qΠod non , est idem actuali tec cum illa ; sicque aliquid fest in animalitate , quod non est actualiter . 'imrationalitate& vice versa aliquid est in rationilitate , quod non est actualiter in , iani malitate. Unde cum aliquid , & aliquidia
idem omnino sint , quod ens, & ens. , resa ἰωή res; inde pIane seqitur animal statem . rationalitatem esse duo entia realitet. edistincta , & non duas entis. sormalitate S. ... Unde colligitur distiDctionem. vere , proprie οῦ realem. inter illas intercedere .
quod est absurdum. . His adde quod si una. sor molitas ab alia' issistingu tur actualiter a parte rei datus. rprogressus in infinitam. Nam proprieta ellis,