장음표시 사용
61쪽
6ο PARS. I. Mρ TAPH. TRACT. I. dictionem. Nam sicut homo dicit negatio in nem Leonas,sic idea hominis dicit negationem idcae Leonis , & e contra , alioquin ea non esset idea hominis reptae sentali Ua, ut patet. Hinc dicitur non ens simpliciter. quod in suo conceptu contradictionem in- volvit. Istae autem proprietates sunt negativae, sicut definitio non entis, Aliud cst non ens secundum quid, quia nimirum est partim nou ens , & aliquomodo ens, quatenus cum nihil sit actualiter potest tamen esse ens secundum quid. .
Unde dicitur ens in potentia , seu ens possibile , vel ens privativum. Nam privatio entis dicit aptitudinem , seu possibilitatem existendi , qua nihil prius excogitari porcst. Quapropter dicitur pura privatio, seu sis hilum. hujusmodi vero non ens secun-dum quid definitur quod non existit contingenter o seu quod non existit, & potesti existere secundum quid. Nam non ens s cundum quid idem significat quod privatio , seu possibilitas entis secundum quid. Haec definitio essentialiter , atque simpli-iciter convenit omni , & soli non enti secundum quid , quaIta sunt non homo , ia.nst, homo non existens , seu possibilis , non. Iapis, non Leo, & caetera hujusmodi co
siderara in ratione non enti S.
Proprium non entis secundum quid est λ'.quod possit ab alto,alicubi,ahquaiado,
62쪽
CAP. XIII. DE Oppost Tis ENT. S si iii aliqua specie determinata e nihilo produci per creationem tantum. Cum nihil prius excogitari possit, ex quo producat is , neque se ipsum producere possit ; quod enim non existit operari nequaquam po tcst. Σ'. quod possit concipi ejus essentia, . seu existentia possibilis. Ut quando concipitur animal rationale , vel animal rugibile. ex eo enim quod ut possibile animal rationale , sequitur a iecessarib quod possit con-opi, in quo autem cor sistat possibilitas emtis sequenti capite declarabitur.
CAPUT XIII. D. possibilitate Entis. A Li αst potentia entitativa , seu positi
bilitas entis ; alia potentia passiva
Potentia entitativa est ea, qua id , quod non existit, ac proinde nihil est ad ualiter, potest Z nihilo produci,& existere. Potentia vero passiva entis est ea , qua . id, quo νΗm existit. & est ens , potest fieri tale ens, vel tali modo existere per sui mutationem. accidentalem. Sic materia corporum compositorum ,
quae nihil aliud est , quam multitudo corporum simplicium , ut explicabimus in Physica , araequam existat, est potentia
63쪽
PARs.I. METAPH. TRACTI.entitativa , seu ens in potentia ; quod' e nihilo tantum produci potest per creationem. Cum vero existit,cit potentia passiva, quia per sui mutationem accidentalem fieri potest colpus compost uin, corpUS Vivens , corpus sensitivum, & caetera qUae ratione materiae , eX qUa componuntur, quando i psa non existit , dicuntur ellein potentia entitativa : cum Vero materia ,
ex qua fieri possunt, existit ; dicuntur esse in potentia passiva materia , e X qua nempe fici i possunt per generationem, Prior dicitur possibilitas entis Metaphysica , potarior vero possibilitas physica, qtaae ne essario Includit, ac praesupponi: possibilitatem Metaphysicam , ut patet. Itaque de possibilitate entis Metaphysica quaeritur in quo formaliter confista C; an scilicet ideo res sit possibilis quia fieri non repugnat, an quia Deus potest
Respe A lia cst possibilitas entis absoluta, quae in eo formaliter consistit quod fieri non repugnet, id est , quod in suo conceptu nullam involvat contradictionem. Alia est possibilitas respectiva , quae in eoeformaliter consistit quod Deus possit illuo producere,ita ut possibilitas entis Metaphysica utramque simul essentialiter includar. Prob. 1 . Pars Concl. Illud est possubile quod esu potest, quod esse non re- .
64쪽
Cap. XIII. De OP post Tis ENTI s. sspugnat , quod in luo conceptu nullam inis volvit contrad:ctionem , vel quod concipi
potest , & quod si supponatur faetum nulla
1equitur contradictio. PLec omnia idem - significant , ac per se nota sunt , Ergo absoluta entis pessibilitas in ipsius ess ntiae. Non repugnantia formaliter consistit.
Confirm. Possibile , vel quod essἰ potest per illud formaliter esse potest per quod
formaliter erit, cum fuerit factum , atqui possibile,cum fuerit factum, per suam essentiam formaliter erit ; Ergo antequam siad per suae essentiae non repugnantiam est for
maliter possibile Confirm. Iterum quia oppositorum eadem est ratio, sed impossibile non est formaliter impossibile per respectum ad omnipotentiam Dei ; sed quia fot maliter repugnat ; Ergo nec possibile est formaliter , & absolute possibile per rc spectum
ad omnipotentiam Dei. Probat Min.Quia si impossibile esset sor- maliter impossibile per respectum ad omnipotentiam Dei,omnipotentia Dei, per quam omnia effective possibilia sunt, esset ratio formalis iiDpossibilitatis,uel impotentiae ut patet,Ergo omnipotentia Dei essct formaliter impotentia. Nam propter quod unum-cyrodque tale , & illud magis , quod marnifestam involvit contradictionem. Probatur. Pars Concl. Quod scilicet.
65쪽
64 PARs.f. METAPA. TRACTI . possibilitas relativa ab omnipotentia Dei sit repetenda. Possibile est quod non existit & potest cxistere , sed non pol cst existere a te ipso ; si enim seipsum producere posset , posset operari antequam existeret, quod implicat: Ergo non potest existere nisi ab alio existente ue ac proinde possibile dicit cilintialiter respectum ad causam existentem , per quam produci potest. Implicat enim unum concipi sine alio. Cum igitur omne ens secundum quid
sit prius possibile , quam existens ; sintque infinita possibilia . hujusmodi ab aeterno , ,
necesse est ut sit ens essentialitcr ab aeterno iexistens infinitae potentiae, a quo omne
possibile e nihilo produci possiti aut certoenullum datur possibile , ctaa sit eadems ratio de omn: bas. Manifestum est igitur possibilitatem relativam , qua ens dicitur effective possibile , in eo formaliter consistere . quod Deus illud producere possit. Neque enim dici potest nullum esse possibile , ut patet ex iis , quae modo existunt , . possibilibus . .
Objic. Quod res sit possibilis id pendet
a Deo. Ergo res est possibilis quia a Deo fieri potcst. Resp. Dist. Ant. QIod res sit possibilis relative , id pendet a Deo.Conc. quod sit possibilis absilute Neg. Similitet Dist. Conseq. Ergo res est possibilis relative.
66쪽
quia a Deo fieri potest Cone. Est possibilis absolute, quia a Deo fieri potest,nego. Inst. Vel possibile formgliter ut possibile pendet a Deo , vel Deus pendet a re possibili ι sed hoc dici non potcst, po-xpiatiam Dei activam a re possibili pendere; :s est possibilis, quia a Deo fieri . Neg. Mai. Neque enim possibile ut fot maliter & absolute possibile , pendet a Deo , neque Deus pendet a re possibili ;cum res possibilis nihil omnino sit quam
mera non repugnantia, Deus autem existatiassentialiter.
. Urgebis. Illa potentia entitativa es, aliqua persectio realis , Ergo , Deo eiu
Resp. Neg. Ant. Nam illa potentia entitativa nihil omnino est, qVim merae non repugnantia ; neque ullam prosias dicit persectionem positivam. Ens itaque potest tripliciter considerari, I'. Quoad esse actitate , quo modo dependet necessario ab actuali influxu Dei , sine quo repugnat aliquid esse extra Deum 2'. Quoad esse mere possibile idque absolutum, quod consistit in non repugnantia ad existendum , quae cum nihil sit postivum ; sed tantum mera privatio ; ab influxu Dei pendere nequaquam potest. 3'.
Quoad esse possibile. respcctivum consita
67쪽
66 PAR s.I. MET APH. TR AcT. I. stens in denominatione extrinseca petIta a causa potente. producere , quo modo possibilitas relativa creaturarum pendet a Deo . seu potius involvit potentiam Dei;.ed quod creaturas sic esso possibiles nihil aliud sit , qu m Deum habere potentiam eas producendi. Cum autem res quaelibet possibilis potast concipi per sua praedicata essentialia ,.sne existentia actuali, ut quando concrupitur animal rationale , in quo sensu praecise a Deo non dependet ; cum sic nihil sit actu , sed tantum in conceptu ; inde quidam male colligunt dari actu aliquod esse essentiae aeternum , & a Deo independens , seu rerum essentias esse ab aeterno independenter a Deo; atque ideo propositio nes hujusmodi homo est animal rationale & alias esse aeternae veritatis I cum tamen absolute verae non sint , sed tantum ex suppositione quod homo existat.
CAPUT X IIII. De Distinctione Entis, ct primum de Dini
EA distinguuntur inter se quae non senipunum , & idem, ac proinde distinctio, di non ide1ntitas idem sunt. Alia est. autem distinctio realis , α
68쪽
CAp.XIV. DE OPPosvr. ENTIS. 67 Hia distinctio rationis , ut volunt Thomist e , & alii cum ipsis non pauci. Distinctio realis est duplex, alia nempe
dicitur realis major de alia realis minor. Distinctio realis major est inter duas res, seu entitates, quarum una a parte rei, &Nemine cogitante non est alia ; qualis est inter Petrum , & Paulum ; vel inter homminem ., & lapidem. Haec autem distinctio est duplex. Nam vel est inter duas res , quae inter se essentialiter non differunt
ut duo lapides , & dicitur simp liciter distinctio realis major ; vel inter duas res, quae diversas habent essentias , seu d fini-riones adaequatas , ut homo, de leo, &haec dicitur non solum distinctio realis major, veruin etiam distinctio fot malis realis major. Ita ut homo non solum distinguatur realiter, sed etiam formaliter a pad te rei a leone. Quia videlicet non tantum distinguitur, verum etiam essentialiter differt a leone; Distinctio realis minor est inter rem,& modum, ut inter digitum , & inflexionem digiti ; licet enim ins xio digiti non possit existere sine digito, potest tamen , digitus existere sine inflexione. Dicitur
iraque realis minor , quia non est inter duas res , seu duas entitates , sed inter rem, di modum etei.
Duabus praecedentibus distinctionibus
69쪽
G PAR s. I. METAPH. TRACT. I. realibus additur tertia, quae dicitur vi tualis , qua scilicet una , & eadem entitas indistincta a parte rei actualiter , duabus , vel pluribus em latibus aequivalet. Ut homo , quamvis sit una , & eadem entitas actualiter indistincta , virtualiter tamen est multiplex , idest, sequi valet pluribus. Quia nimirum est substantia cum lapide, est vivens cum plantis, sensitivus cum animalibus ,& rationalis cum Angelis. Ideo habet vir utem plurium , id est aequivalet pluribus a parte rei. Quid sit vero.& quo tu plex 'ci istinctio rationis sequenti capite explicabimus, ne variis propositis distinctionibus confundatur intellcctas. De Distinctione itaque leali tum majori,
Quaeritur. I'. per quid una res ab alia realiter distinguatur. Resp. Per propriam entitatem nam quaelibet ros v. g. lapis realiter dinstinguitur a ligno per id , per quod est lapis. Tota enim , & formalis latio cur lapis non fit lignum, cst quia lapis est ; atqui lapis est per propriam entitatem lapis. Ergo per eandem enthotem a ligno rcaliter distinguitur. Sic quodlibet ens per propriam encitatem est id quod est 2 nihil
Quaeritur. 1'. Quam is ni indicia cella dc evidentia distinctionis realis.
70쪽
LP .XIV. DE OPPOMTis ENTI s. Rep. IV. Cum sit evidentissimum quod linem non potest simul esse , & non esse ; identissimum quoque .est ea inter se rea liter distingui , quorum unum altero non ex stet te existere potest. chm enim id, quod existit , sit ,& quod non existit , non sit; sequeretur idem simul esse, & non esse : si realiter non distin guerentur , quod Plane repugnat. Id qtie intelligendum stive utrumque possit existere separatum, dive alterutrum. Ut brachium potest exi- istere sine motu , quamvis motus brachii mon possit existere sine brachio. Et ideo haee distinguntur realiter.
Resp. 2'. Quod cum idem sbi ipsi realiter oppositum esse non possit , omnis p positio realis est signum evidens distin-4ctionis lealis interea , quae realiter, parte rei opponuntur vel ut contraria, aut privantia , vel ut ' correlativa, aut contradictoria. Licet contingere possit, ut ab invicem separari non possint. Hoc aurem dicitur specialiter propter sanctissimae Trinitatis mysterium ; quia scilicet Persoriae divinae. inter se realiter distinguuntur, quia relative opponuntur ; quamvis ab invicem separari nullo modo possint. Objici Distinctio realis debet poni interrem, & rem ; Ergo illa , qtne est inter rem, di modum realis dici non debet.