장음표시 사용
101쪽
- Quaestoribus. sstorum exortum est, qui dicebantur quaeseres, vel
eaudi ii priseipis O . vel augusti ; & libellos ejus in senatu recitabant se . Inde postea orti sunt quaestores palatii st), qui cum hodiernis cancellariis
fere conveniunt ; & im aula Constantinopolitana ἐι μεγαλοι Δρογοθέτου sunt dicti. I. V. Ds Hiis Magistratibur minoribus ordinariis . Fuerunt & alii magi ratus minores' ordinarii, ut trium υiri caritates, qui de infimae sortis hominibus iudicabant μ) & aliquando etiam alios damnatos poena capitali assici curabant cx). Triumυiri monetales , De auro , argento , aeri , flando , feriundo; quod in monumentis priscis his notis , seu literis singularibus denotatur , a. a. a. F. F. Ab his diversi merunt nummularii , ad quos nummi probandi causa deserrebantur ν ; eosque
miniae Dectatores vocat Donatus ad Terent. Eum III. s. I 8. Δοκιώστας dieit mnander μ. 134. ed. Η. De b. a. Isso. Praeterea suerunt 3rtamini nocturni, qui incendia curabant set), & vigilias circumibant br) : triumviri urietudinis , quatuor υiales , & multi alii similes ; quales magistratus
multos instituit Augustus Ib , ct qui recensentur ab
onuρbris raminio, derivrt. Rom. ca'. 58. ω seqq. Et ex triumviris monetalibus & capitalibus, ac qu tuorviris vialibus simul cum decemviris de litibus iudicandis componebatur collegium vigintivirorum, de quo Tacit. Annal. III. ao. -) Sed cum horum me . tio non adeo frequens occurrat, & magnam mi tem munus suum ipso nomine Mnolent . amplior eorum expositio necessaria non videtur e maxime cum hoc praecipuum nobis propositum sit bonarum literarum studiosis eatenus tantum auxilio esse, Externi ne quid vateat per ι e morari . in optimis auctoribus legendis.
102쪽
' 5 seq. II. Cap. VIII. g. I. s 2.
De Nagistratibus Extraordinariis, & primo de Dictatore, & de Magistro Equitum. I. I. De nomine ει origine Dictatoris. ID Ictator , Graece A'ισυμνήτης a) , qui exemplo a Latinis , vel Albanis sumto creatus Videtur; nam etiam mstea in municipiis Latinis dictatores fuerunt b ) a dicendo dictus est vel, ruod a consule diseretur sc), cui dicto omnes amientes essent , vel potius a dictando, quod multa rictaret , hoc est , Miseret d): & di tum apud veteres etiam sum m imperium significat , ut apud Virg. AEn. VI. 73. Alio vero nomine magi- per ρο uti e , & praetor max mus dicitui f). Primus apud Romanos dictator dictus est ita enim proprie loquebantur. g , licet hoc perp*tuum non fuerit Min Lartius Flaυus R. u. 252. i) vel, ut alii volunt, triennio serius , cum Kravissimum bellum a Sabinis & Latinis metueretur . R simul domesticae seditionis metus ingrueret, quod plebs aere alieno oe era delectui dare nomen recusaret, ita ut maiore imperio , quam esset Consulare, respublica indigere videretur. q. II. Causae, ob quas Dιctator crearetur. Causa igitur , ut vidimus , creandi dictatorem
prima & praeci a fuit seditionis , aut belli gravioris metus , ct haec initio quidem causa fuit uni-Ca verum postea alias etiam ob causas dictatores creati sunt, qui tamen etiam belli gere in haberent potestatem D. Secundo, comitiorum habendorum causa cmὶ ; tertio. senatus legendi n); quarto , quaestionis exercendae sοὶ quinto , Iudorum instaurandorum , praesertim aegroto
Iemetae ait Veteribus Graeeos.
103쪽
De Dictatore. 'Praetore; sexto , seriarum constituendarum et septimo, denique etiam clavi figendi causa aliquando dietaWr creatus est; quod ex prisca re Iimone fiebat in dextro latere aedis Iovis pestilentiae tempore , aut gi mi aliquo prodigio nunciato, ut oene rosortuniit m a republica averteretur . Et in genere dictator dicebatur, quoties extraordinario ct brevi imperio opus esset . Creab , non ut reliqui magistratus , pon
li suffragus ; sed iuiente senatu st) alter com
ini, quem vellet, 'exi senatoribus consularibus in
ordinarie quidem ) dictatorem dicebat; idque si
lente nocte sx γ, ct captis antea rite . auspiciis . Et etiam absens consui dictatorem dicere poterat modo, In agro Romano , qui Italia terminabatur . esset . Aliquando tamen populus jubebat, quem dietatorem a consule dici. vellet; cuius rei exemplum occurrit a. u. s4'. in a. Fulvio FIacco et .
Sulla etiam & Iulius Caesar comitiis dictatores creati sunt; ille interrege ca), hic praetore sb
comitiae habente. . Prodisiator c a Populo a. u. 336. creatus est Q. Fabiur Maximus Verruco sus.
ille , qui Cun tor est dictus. Primus de plebe diactator fuit C. Mancius Rutilus a. u. - .c.
III. Potestas Dictatoria. Potestas sectatorum plane regia , imo regia po-
major fuit , unde τυραννίδα , quasi eugibilem rarannidem dicas, eam vocat n. Hal. 73. quemadmodum etiam Iin retarum potest tem 'ocat Aristotelas Polit. III. I . , Et ami nuta inex. Cλα- I. n. Ora. dictatorem appellat τυραννον αυτοκράτρο in , t annum potestate singulari . Itaque pacis & belli , & uno verbo omnium retram artatrium Penes eos erat ce); de capite. &oonis civis Romani inconsulto populo statuere ' terant, idque sine provocatione cfὶ ad a. u. usse' D 3 ' que
104쪽
me OA. quo Horatius . & Valerius ' consule gem tuleiunt, quae vetabat ullum magistratum smn provocatione creari s g eaque Io a. u. 45
a M. VAmo consule tertium lata est θ . Dis satore creato omnes alii m pistratus exceptis trishunis plebis abdicabant ci)r-sii'ulare a demonstrandum viginti quatuor lictoribus qu
nempe idem iuris tenerent , quod duo Coll. cum fascibus & securibus m) etiam in urbe, di ceteris regum insignibus utebatur, unde elegφnter dictatoris imperium ingenio suo vebemens vocatur apud Livium II. 3ο- . . . I. Sed tamen quibusdam terminis haec tanta PT stas fuit circumscii ptat & Primo quidem semetiris
tantum erat , ne diuturnitate potentIae in tyrannidem verteretur: itaque, si sex mensitum spatio nescitium . ad quod dictator creatus fuerat , persectum non esset, tamen dictaturam deponere cog batur .'.quod enim bis terve ea prorogata sit, ut in
Camilla in) Papirio Cursore coin distatoribus ,
in summa reipublicae necessitate fuit factum: nam sulla & Caesar vi dictaturam perpetuam Invaclen ' tes rei publicae leges palam spreverunt , execrando' omnibus quotquot in libera republica nasci contigit exemplo . Imo statam rublata causa . ob quam creati erant, saepe se abdicarunt p . eundo. nihil pecuniae publicae Imndere poterant, nisi senatus aut populi . Tertio , non lic hat iis cum imperio extra Italiam Ire , quod mel tantum libera republica , sed si masitate urgente , violatum est in Atilio Cinat . Quarto , equum adscendere dictatori nisi ad bellum ituro , vetitum fuit ; quod i meri Fabio Maximo honoris causa concestium
sest V t itaque ad populum ferre solebat , ut equum adscendere liceret s . Atque his
rebus effectum est , ut per totos trecentos &Plures annos nemo hac tanta potestate abulus
105쪽
De Magistra Equitum . πst ; donec L. Cornelius Sulla a. u. 82. per
centum & viginti annos intermissam dictaturam arripuit, eamque immaniter-exercuit, occisis ultra quadraginta civium millibus, multisque rebus inique, & superbissime gestis. Is tamen diuaturam quam perpetuam reipublicae constituendae causa, ut ferebatur quidem, nactus erat deposuit.' at, qui in multis eius exemplum , licet non tanta cru&litate, secutus est Iulius Caesar, ad mortem suam usque eam retinuit D . Itaque eo caeso, legerenti consulis in perpetuum dictatura e republica
est sublata se: ; & Augustus, cui ea postea fuit. lata, dictaxoris appellationem sprevit s= . I. IV. De Magistro Equitum .
Dictatori aderat magister equitum eodem sere modo. quo olim regi tribunum celerum adfuisse diximus: & hic ita dicebatur, quod . sicuti dictator universo populo, sic ille propriequitibus dumtaxat praeestet M. Dicebatur autem ab ipso dictatore e consularibus sere, vel praetoriis viris: nisi quod aliquandio a senatu, vel etiam a populo datum legimus l . Munus magistri equiis tum erat dictatorem omnibus modis, qua re . qu consilio, iuvare. eique obedientem esse. Dignia magistri equitum eadem fere fuerunt, quae praet risclictores nempe sex cum fascibus , praetexta ,&c. Unus tantum libera republica dictator sine malistro equitum fuit N. Fabitis Buteo senatui lege o - a. u. 337. eisdemque tempore, quod numquam alias factum, etiam alter dictator in rep. fuit
rei gerundae causa M.Iunius Pera: co & eostea iadem sibi sumsit Iulius Caesar a. u. ox. d plura
qui desiderat. Jensum nostrum consulat in .Fere
M liter. & Abbatem C ture in Historia eritica diti torum,dummodo ea in lucem prodierit.ὶ
106쪽
Du Censoribus. I. I. De origine Censorum. CEHoresa quibusdam inter magistratus ordinarios recensentur ; sed, cum non perpetuo in re p. blica fuerint, juxta nostram ordinariorum magistra. tuum descriptionem sa), extraordinariis eos potius adnumerabimus. De censu praecedente jam sectione . quod satis est, diximus, qui primo a regibus, postea a consulibus b), qui iis successerunt , . vel aclictatoribus actus est o . At cum consules propter negotiorum & libellorum frequentiam vacare censui agendo non amplius possent , ideoque aliquot lannis jam census suisset intermissus, a. u. 3Io. uti- Iius visum est, pectiliares huic rei magistratus cre re , qui a censendo censores sunt disti. Censsere a tem primo quidem significat arbitrari d)-notione sumitur, cum senatores in senatu censere dicuntur: secundo significat οι ποτμῶν , sive rensum l O renditione subditorum imponere e) , ut cum regio aliqua censeri dicitur e tertio etiam excellentiam quamdam notat; ut apud VH. mx. V. G. Vtr. Aristides , qui ratius Graeciae iustitia censetur. Sen. Ep. l . eleganter .' Id in quoque optimum est, eui nascitur. quo censetur. Media autem notio huic rei , quam agimus, convenit. Creati semper sunt bini cens res, ω initio quidem in quinquennium ', at a. u. a . lege Emilia cautum est f)ρ ut singulis quidem quinquenniis censeres crearentur ; sed ita, ut potestas tamen eorum annua tantum δe semeuris esset; quod nempe grave esset, iisdem per tot a nos magna parte vitae obnoxios vivere. Cresiantur sere ex spectatissimis consularibus, utique post secundum bellum Punicum; & primo quidem tam tum ex patriciis et verum a. u. Ma. primus de plebe censor est creatus C. Marcius Rutilus , idem
qui primus de plebe dictator fuerat: & paullo post
lex lata est, ut semper alter censor de plebe cre retur: imo post a. u. 62a. aliquando ambo ce
fores de plebe creati sunt O . ν
107쪽
. II. mn a Censorum. Munera censorum ad duo capita praecipua referri
Possunt, ad aestimationem nempe facultatum ,& ad instimationem morum b). Ad primum caput spes at
census cisitatis, quem pera ebant cenχres in campo Martio sellis curulibus insidentes; ubi per pra Conem singulas tribus & ex iis ordine singulos cives citari jubebant si . Hi ad censores accedentes
rerum suarum gestarum rationem iis reddere debebant tum qua classis , quave centuria cens rentur indicare, ut & aetatem suam , uxorem, liberos , familiam, & facultates ta citat incensus mansisset, vel fraude in bonis suis indicandis vetaestimandis ni usus fuisset, virgis caesus sub hasta vendebatur, bonaque eius publicabantur quasi eius.
qui se ipsum libertate indiqnum iudicatat n). Ci
ves in coloniis & municipiis a censoribus earum civitatum censebantur so), & qui in provinciis erant a praesidibus earum, ex formula tamen a censeribus urbanis data sp) ;- quorum etiam omnium ratio ad censores urbanos relarri debebat; ita ut senatus uno quasi intuitu totius imperii opes ' statum pernoscere posset: nam haec omnia in tabulas referebantur; quae Graec. dicebantur q. Praeterea pro ratione opum cives in classiss ct centurias distribuebant; tribus novas , cum opus esset,' veteribus addebant cνὶ; vectigalia omnia sin Iocabant: quique ea redimebant honesti erantio dinis , & plerumque ex equitibus in locare autem ea , nisi Romae, non licebat: his vectigalibus e iam per provincias leges dabant d, quae teres,vel tabulae censoriae vocantur su): eaeque diligentissime. quasi sacra quaedam paterna, polieris relinquebantur xin iocabant etiam equos Circensibus praebendos ν), S cibaria anseribus in Capitolio κ).
pera publica facienda. vel reselenda redemptoribus a) & mancipibus locabant: redemptores enim dicuntur, qui certa quadam pecuniae summa accepta
108쪽
. 8a Sect. II. cap. II. g. 2. opus aliquod faciendum suscipiunt, Belgice AEann mers, vel Ondernemers dicimus', ut, e. g. apud Plι n. E s. nat. XXX 3 . redemptor tute e CapitoIii est , dieaangenomen beest hei Capιtool ,' onderbo: den I ' ita etiam accipe redempturam apud IA. XXIII. & L. s. θ. 2. D. de Inst. act. ergolabi autem vocantur in L. n. C. de monop. & labente Latinitate fusceptores di- sunt b), quod cum Belgica nostra voce con Uenit . Tum locatorum piaterito lustro sarta tecta exigebant se); sacrificiorum denique publicorum pretia curatant. . Secundum muneris Censorii caput suit aestimatio morum : ct hinc censores etiam hodie vulgo diciamus,, qui asiorum moribus reprehendendis intenti sunt. Rnimadversio autem censorum non proprie delicta
publica spectabat nam illa leρibus S iudiciis
vindicanda servabantur sed domestica, & min ya; ut si quis, e .g., in praelio, vel alia occasione' helli e , se minus sortiter gessisset f) ; agrumna inus diligenter coluisset fg coelebs sine causa mansisset ob) ; as alienum sine necessitate contraxisset &c. i) tum de nulla re diligentius quam de iureiurando iudicabant . Et haec animadversio plerumque nihil fere praeter ruborem afferebat, ita ut non haber*tur pro re iudicata st) : imo notati judices esse . poterant sm & . quia in
nomine tantum, hoc est, dignitate versabatur , agnominia Droprio nomine eri dicta n): quae nota tamen a sequentibus censoribus rursus tolli poteratio) ; ac notati iterum ad honore I admitti; quin C. Geta, cum a-u. 63β. senatu motus esset, sequente Iustro ipse censor factus est sp). Notae autem ceni strum prὰcipue fuerunt quatuor. Prima erat . cum senatorem aliquem senatu moverent ἰ hoc est, in reis citatisne catalogi senareris silentio praeterirent sq); quare se talem pro senatote non amplius habere innuebant. Secunda nota erat, cum equiti alicui m
109쪽
m censoribMI. um publicum adimerent cy); si qilis scilicet improbis moribus esset, vel equum suum publicum male pastum tabuisset, quae crilpa proprie impolitiae. Dive incuria dicebatur s). Temo, quandoque - civem aliquem , id est , ex bonesta in minus bonestam , siqe ex rustica tribu in urbanam tran ferebant cr) ; omnibus enim tribubus neminem m vere poterant uὶ quia scilicet nemini poterant iussuffragii adimere. Quarta denique &gravissiman
ta erat, cum aliquem inter aerarior α'πεψηφισμενους
cxὶ voeant Graeci) sive in Caeritum tabulas referrent γ , hoc est in uisimam classem; in qua incolae oppidi Caere qui ob conservatorum bello Gallico sacrorum meritum olim civitate sine suffragio donati fuerant . cet ) censebantur ca); hisque alia quando etiam tributum pendendum augebatur b . Notas has infligere poterant censores etiam ex unius delatione, vel etiam ex propria sua scientiaco; nam erant sive reddendis rationiis fus non obnoxii G: iisque notis causa adscribeba--tur se), quae proprie dicebatur elagium vel subjeri- tio censoria f). Et hoc etiam fiebat in senatu motis: quod quidam negant: sed disertissimis ve his affirmat L . XXXIX. M. Alter censbr alterum in notis infligendis prohibere poterat γ);& etiam se invicem poterant motare so . . Ad hanc partem muneris censorii etiam spectavit potestas ferendi teger fumptuarias, squales fuerunt Fannia, Licinia, aliaeque i)) ceterasque ad disciplinam & mores publicos pertinentes . Nisi potius illas leges aliis magistratibus ad populum ferendas dederint ε .f. ΙΙΙ. Risur quido Censorii. Peculiaria huic magistratui fuerunt, quod eumdem bis censorem creare non liceret ι): quia ia
110쪽
74 ses. II. CU. VII. q. 3. ρο 4. lprivatam apud signa depositam custodire ta
iurisdictionem a praesidibus suis mandatam exercere O). Quod si praesides ante adventum successoris sui ζrovincia decessissent, munus eorum quaestores obiant ce). Et maxima necessitas inter quaestorem
& suum praesidem intercedebat ἰ ita ut hic illi pa-
rentis loco esset Si autem mortuo quaestore
alius praesidi quaenoris loco esse incepisset, hic pro quae re esse dicebatur e . I. In alia quaedam de Quaestoribuy. -
Urbanus quaelior nec lictorem, nec viatoremn bebat quia non habebat vocationem , vel Prehensionem f); licet concionis convocandae ius haberet militari Vero , sive provinciali quaestori sui lictores adfuisse videntur, saltem . absente praetore b . Erat autem hic primus honor svis grad ιο; nam quaesturae fides , aedilitatis mumificentia, Praeturae diligentia ρο ' integritas viam ad confutatum sternebant ε Poterat. geri quae- sura circa annum vigesimum sextum, vel vigem 'nam septimum aetatis I), quique hoc magistr tu functus erat, in senatum venire poterat. licet ipse senator nondum lectus esset ''). sub Imperatoribus quaestura varie abrogata, vel restituta est
cm . &, quod curam aerarii quidem attinet, ei R. u. 72s. bin praetores praesecit Augustus su); - eam curam quaestoribus, & quidem triennalibus co . reddidit Claudi ): eost alias. vero mutationesia rursus prisecti e praetoriis constituti sunt .' γ Procedentibus demum temporibus aliud genus quae-