장음표시 사용
131쪽
D proconsulibur , ore. os bant, ut siab eorum quasi oculis militiae aliorumque munerum rudimenta discerent d . In ea cohorte praeterea erant amisi immratoris, iique varii
gradus , ita ut vel prime, vel fecundae , vel tertiae admissionis dicerentur o , quos Galli hodie dicerent grand re 'etit eoucter, ou lewr; qui scilicet ita familiares sunt praesidi, vel principi suo, ut ipsi cubitum eunti, vel lecto exsurgenti, adsint: olim etiam comites sunt dicti f). Post haec proin consul, sacris in capitolio rite peractis, pata tus hoc est, paludamento , vestis erat imperatoriat at in indutus in provincias proficiscebatur b), li- 'ctoribus cum fascibus, 3c securibus adsumtis & am ρcis aliquanto spatio extra urbem eos deducentibus 0.
III. Proconsulum in proυincia munus.
In provinciis hi magistratus , ut iam vidimur habebant imoerium. 3c potestatem ; illud militiam, hie iurisdictionem & cognitionem spectabat: hanc
autem ut exercerent, plerumque paullo postquam in provinciam venerant, conventum provincialium
in civitatem aliquam indicebant ) ; veL ipsi provinciae civitates iuri dicundo obibant 0 , idque D- m agere proprie dicebatur m) . Ius porro dic bant f honestioribus quibusdam provincialibus in iudicium adscitis ) ex legibus, quas imperator,
quum primum regionem illam in provinciae formam redegisset, ex decem plerumque legatoxum co) kntentia ei imposuerat; vel ex iis . quae postea de ea provincia in urbe latae erant, vel denique ex suis cedictis ; quae, quia plerumque ex edicto praei ris urbani sumebantur, translaticia dicebantur & sepius edictis urbicis erant similia cri: licet tamen multa, quae olim singulari iure in urbe receptam rant, ad provincias non porrigerentur s) . Hab
bant praeterea curationem Omnium rerum, que ad
132쪽
ς 3 Se 3. II. Ca . XIV. 3. 4. provinciae administrationem spectabant e ubi ENiam omnia ad imaginem administrationis urbane
f. IV. Reditus ex provincia. Finito annuo munere annus autem ille put batur a tempore quo provinciam ingressi essent,rioria tempore profectionis ex urbe su) ὶ proconsul su cessori, si advenerat, provinciam & exercitum tradebat; & intra triginta dies iuxta legem x provincia decedebat; postquam squod lege .fu- Iia cautum erat ν)ὶ rationes provinciae apud duas ejus civitates deposuit Tet : ouod si successer eius nondum ac venisset, tamen decedebat, legato , vel quaestore suo se) quod frequentius erat, quia quaestor erat magi ratus P. R. sa) cum potestate inprovincia relicto . Cum Romam rediisset proconsul, privatus urbem ingrediebatur, nisi triumphum peteret: tum enim urbem non intrabat, sed se a- tui extra urbem in aedem Belunae vel etiam aliquando aliam tb in evocato res suas gestas exponebat: &, si triumphum impetrasset c γ, donec
eum egisset, imperium, lege ea de re ad populum lata , retinebat d), & interea ad urbem esse dice, tur o. Inde rationes provinciae gestae ad aerarium reserebat; ut & beneficiarios is , sive eos, quos t simonio suo Ob negotium aliquod in proυincia bene gestum honoratos υolebat: & hoc intra . triginta dies post rationes relatas debebat fieri g). Si provinciam bene rexissent proconsules, magnos honores a sociis consequebantur, statuas, cad quas imuro-bi praetores etiam pecuniam exigebant bὶ ) fana i)έ dies festos &c. quemadmodum, e.g., Da sestum in honorem Luculli apud Geticenos C lebratum legimus 0,& Marcellea in honorem Mamreui Syracusis m): sin secus, iudiciis repetundarum, peculatus, aliisque accusari poteraret.
133쪽
omnia, quae de prωonsilibus dicta simi, etiam de 'ropraetoribus dicia esse oportet intelligi; inter quos nulla fuit differentia , nisi quod illi duodecim , hi sex tantum lictoribus uterentur a tuta
quod proconsulis exercitus, cohors, &c. stre 3pliora essent : imo qui ex praetura in provincimmittebanturή aliquando proconsulem dicti sunt su); &xursus propraetores, qui ex consulatur quinquaest xes in provincia relicti proconsules quandoque diacuntur so . Aliquando denique etiam quaestor pro Praetore in provinciam missus legitur, ut sub apud Sallustium Catilis. c. io. cul adde eunas in I unldi. c. III. edit. IV. IV e, α cato in Q num f. H. ordinatio pro inciarum ab A - guso instituta oseucltum proconsulum genus ab Augusto Imm tore institutum est: is enim totum srbem Romanum in duas partes divisit. Se provincias quidem validiores . di quae hosti patebant magis
sibi retinuit ; pacatiores vero senatui populoque tribuit; eo consilio, ut ita omnes legiones, ctoaure imperii robur penes is essent; licet specie pop. Ium exercituum onere levandi . Prima haec divisio talis sere fuit cr): senatoria & po Iares provinciae erant Africa , Numidia, asia cum Di-ro Graecia , DaImatia , Macedonia , Sicilia , o ta, orene, Bit,nia cum Poruo finitima , Sardiania , atque Hilisania Baetica. Immratorias provincias constituit hasce, Hispaniae quod reliquum erat,nt Taraaconensem 3e Lusitaniam, tum omnem Gaianam , Narbonensem scilicet, Lugdunensem, aquis insicam , & Celticam, cum iis popuIA, qui eorum coloni essent: item Caele friam , Pboeniciam. Ciliciam , C prum , gyptum G quibus postea adhuc aliae accesssrauit . Sed tamen saepe regionum istarum conditio mutata est . ita ut . quae antea sen
toriae provinciae filissent , deinde essent Imper toriae s & rursus vice versa b) - Ad provincias: E
134쪽
senatorias me das a senatu sortito mittebantur
rori1 tantum cessent vid. Eet. S anh. ut prasL-λΤ. x II. y. sp3.Dμ. qui autem in provincias murebantur , sera i eousulas in . cui, vel simpliciret consularies 3 item legati Caesaris stro confula ve ro praetore diceban-'tur: di aliquando etiam praesides ); vel nocur ' rores; praesertim si ex privatis missi essent'. His quidem, ut gladiunx δe habitum militarem gereia rent, & militem capite plectere possent, ' , conia cessit Augimus; quae omnia proconsulibus ademit . tu . Procaemsules anno, legatos subs quamdiu ipse iussisset, provinciis praeesse voluit et illis , ne dein lectum militarem habere , vel pecuniam extraordinariam cogere possent, interdixit: quamquam deleetias nec libera. republica, nisi speciali permisse
su iis concessus videatur bin in tum constituir, ut
succetare mita statim provincia decederent . -- tuit quoque, ne quis ante quintum annum eost gestum magistratum urbanusti provinciam sortir
tur ri praesidibus etiρο multum differebant 'r' curatores cessaris , qui G ratores quoque, rati nates Caesaris so dicebantur; & res fisti dumtaxat curabant dὶ, α aliquando etiam legarus & proe rator in eadem provincia , ille iurisdictionem, hic 'ectigalia curabat se). De quaestoribus provinci libus jam supra c. 8. Diuoe fectionis diximus .
Proconsulibus A propraetoribus aderant test ri a vel a senatu dati fὶ . vel senatus permissu in insis proconsulibus adsciti so, qui tum aliquem Moi Iegare dicebantur ibin; vel denique lege extra
. ordinem constituti . Numerus eorum minimum
erat ternarius sis; qui pro dignitate praesidis , &magnitudine provinciae saepe autabatur εὶ. Μ
135쪽
se Logatis, S Legatione Lisera. mus legatorum erat, ut quasi vicarii quidams sill
Praesidis ement. , eumque omni ratione, qua ope in , qua consilio iuvarent et tum privatarum caus-larum cognitionem mandata iurisdictione habebant v I , publicas verti quationes ipis proeonsul exe vre debebat m) : nec etiam legati animadversionem habebant, nisi proconsul a provincia abesset: unde fiduciariam tantum operam obtinere dicuntur n). Aliquando etiam legati co) sine praeside provincias, pacatas scilicet, populi Romani nomine obtinebant sp). Munus hoc honoratum valde habebatur L; ct iape consulares H Ab praetorii eo funem leguntur e quin lictoribus quoque & fascibita legati, aliquando certe, utebantur 9 . i. g. Vm. De Legationibus Iiberis. Semitores, qui negotium aliquod privatum unde tales reipublicae causa abesse non censentur t) in provinciis gerendum habebant , aliquando lι- heram legationem a senatu impetrabant su), hoc est, legini nomine ει insignibus arnabaritur .ut ita hono ores apud exteras nationes essent cvi , α ut facilius negotia sua perficere possent ; quema modum exemplum talis legationis , voti. 1olvendi causas susceptae, habemus apud ciceron ad M. IV. 2. XV. 8. ca II. Sed cum multi facilitate senatus hac in re abutea Tntur, atque ita sociis sumptui onerique essent, Cicero in consulatu suo, Cum rem plane tollere non posset , tempus minetiuit, &.ex indefinito annuum secit: quod tamen postea ex lege i lia ni usi quinquennale factum fuisse videtur et . . '
136쪽
. ses. II. XU. I. I. a. o' 3. . CAPUT XV De Ministris Magistratuum. f. I. De Seribis. - est apud Grut.
si tamen ingenui plerumque eo fungebantur , r sea tamen in hoisinus eorum ordo ibi
to honorificentius, quam apud Romanos suuse io. I. 11. De accensis'. - .c t fiad boden g deur-isarden) dicti sum
adrando hi populum ad concioneme S aus.
scentes in iudicium ad praetorem aecibami; silu tim indicebant ei consuli eo mense , quo fastra non habebat, praeibant O ,erantque sere lex lDberti μ ε Praeconibu Praeeones etiam in dreurias divisi erant tuero usus erat multiplex ; scilicet primo. in sacri ut silentium indicerent, & verbis male omina
137쪽
De Praeeonlius , Um ribus. ror parcere iuberent υ , unde apud Graecos ιεροκηρυare sunt dicti O , quasi saeros praeconer dicas eoque
alludit D. Paulus I. Tim. II. T. 2. Gm. I. I. Miscundo , interveniebant praecones in auctionibus M, ut bona venalia proclamarent, & pretia mi in renuaciarent : qui autem in auctionibus publicis emebant , sectores dicebantur i in f, imo ipsa auctio sectio appellatur apud Cic. mis'. II. a F-2p. oec. Tertio , in concionibus , ut audientiam facerent Quarto , in comitiis si) , ut populum ad sum agia citarent, & magistratus designatos renunciarent. Quinto, in Isibus ferenis , ut eas subiiciente scriba populo recitarent. Sexto, in iudiciis, ut reos , accusatores, testes citarent, i strumenta praelegerent. Septimo denique, in sen tu, ut literas ad eum mitis, aliaque recitarent. Eorum autem ars admodum erat lucrosa γ) . erantqu* plerumque liberi - . His affines fuerunt coactores, qui rerum in auctionibus venditarum protia exigebant Q. Sed fuerunt etiam eoactores publica
norum ministri, qui pecunias publicas cogeban H . I. IV. De moribus. Lictorum origo a Romulo fuit ; exemplum rei ab Etruscis . Dicti sunt , juxta ρὶ plerosque , atigando δe magistratibuς maioribus, exceptis Censbribus, apparebant ', primo, μraeeundo cum fascibus .virgarum cunde Graece di lac
ribus , de qua re jam satis dictum ςst ; secundo, submovendo n obvios . s) ) ut
locum magistratibus facerent, mrmula sequente rse vobis videtur, discedite uuirites; unde tribun E 3 nam
138쪽
isa Ps. ΙL p. V. l. 4. s. θ' 6. rum plebis accensus id facere non poterat, ' quin illi non omnium , sed plebis tantum magistratus erant o, tertio, animadvertendo, ut debitus h nos iis redderetur u ). Damnatos etiam iubente magistratu hac vel simili formula et I lictor, ad virgu reo, or in eum lege axe cx , virgis caed hant securi percutiebant cri: erantque fere exima plebe, sed tamen libera saepe litani lilius, cui apparebant set . Itaque diversi erant lictores a strvis publicis, de quibus extat senatusconsultum
apud Frontia. de aquaeduct. L. II. n. I 658. in The Graei. T. Inc Adde Pignor. 3c T. Postmam defervis publicis . Adparito res autem eorum similes fuisse credo, quos nostri maiores etaea gelden dixere equique hodie Amstelodami ac Lugduni Depen, se Rotterodami heuebarritra vocantur, & magistratibus a custodia corporis sunt. γ I. V. De natoribus. Viatores, qui proprie aedilium se tribunorum plebis erant ministri ., ita sunt dicti , quia frequens
eorum ab urbe in agros via erat γ), cum Proc res illi prisci , quos arcessebant. plerumque ruri
degerent agriculturae enim studiosissimi erant Romanuveteres o. . H. De Carnifieo. carnifex fuit, qui servos, vel infimae sertis h
mines gravioribus poenis damnatos supplicio assiaciebat servi enim & liberti diverso ab ingenuis supplicio assciebantur cvi. Erat autem tanto contemptui, ut extra urbem habitare cogeretur ce rquod etiam apud Graecos obtinuit f imo pud Rbodios urbem numquam ingrediebatur fg
139쪽
CAPUT . I. De Iudiciis. Imina sunt vel privata , vel publica pin ara I
ricia: funt contra-rsiarum de rebus privatis Iegia rimae discussiones , cognitiones. s definitiones. E rum porro ratio haec erat.
i . I. I. De citatione. si domi inter amicos lis componi non potuisset, quod tamen plerumque tentabatur id in die post lationum petitor adversarium in ius vocabat, hoc est, rogabat , ni se ad praetorem se eretur. SI sequi nollet , ex legibus XII. tabularum obtorto collo eum in iudicium rapere poterat O ; si anteal sentem aliquem ante rus esset sc), Jhoc est, restem a Oeasset svi; quod fiebat tacta eius auricula e , quia ima auris memoriar sedes habebatur f). Sed postea edicto praetoris cautiim fuit, ut, si quis in ius vocatus non iret, satisdaret fore, ut se in . iure sisteret se). Si reus satis, vel cautum non de- disset, post antestationem in ius ducebatur ad praetorem postulationibus sedentem ', alioquin in camcerem, ubi servaretur in seuuentem postulationix
diem in iure sistendi causa ib). Quod si quis d
mi suae latitaret, extrahere quidem eum inde non Iicebat si), quia sua domus tutissimum cuique refugium atque receptaculum est; verum edicto pratoris, quod ad aedes rei cum testatione assistebati
, citarus fuit; &. si tertiae citationi fiebant om tiones decem diebus inter singulas interpositismus non paruisset, praetoris decreto bona eius pinE 4. sideri.
140쪽
sideri, proscribi, & distrahi iubebantur ι . si
reus in iudicium venisset, actor esebat amonem N
, hoc est, declarabat, tua actione uti, s. quam
causa agere velisis nam saepe plures actiones in nam causam concurrebant: ut, e. , in causafurti aliquis poterat agere rei vindicatione, vel condiatione furtiva. Vel denique ad poenam dupli in m , to nec manifesto, vel quadrupli in furto manifesto ei , qui domo sua prohibitus fuerat, actio in- juriarum, & alia de vi illata compotebat i & sic. in aliis . Tum actor a praetore actionem iud eium postulabat , hoc est, petebat, uisibim adversarium lueret intendere so)A reus vero postulabat adυ eatum. His impetratis actor certa formula vaderperebat, fore, ut reus certo die qui plerumque perendinus erat) se iudicio sisteret; isque reum viam dicebatur θ), reus contra dicebatur vadia moηium promittere q); A si non adesset, υ- monium deferere fr). Wrtio inde die, nisi tra dium esset 0 . praetor litigatores citari iistebat, MN
. que non admisset nisi saura cr)sontica fuisset io peditus) causa cadebat su).
g. II. De intentione actionis. Si uterque adesset, actionem suam actor intende- fiat certa formula conceptam ρ singulae enim acti num intentiones propriis suis formulis erant in-iclusae, a quibus nec latum unguem recedere lic bat x), nec veι uno nummo, e.gr., plus petere O ;' easque composuisse dicebatur Cn. Flaυius scriba primum , mox sedilis curulis A. V. Mo. et): a . ed eas formulas prudenter sustulit Imperator Co stantinus L. I. C. deform.& imp. εLDM. Concepta
actionis intentione , actor iudicium sive iudicem inisam. a Praetore postulabat: si iudicem, aut eum , qui proprie iudex dictus est, aut arbitrum: si i