장음표시 사용
121쪽
m Censoribus . 8s termissam censuram Augustus revocavit semel
cen soribus ex privatis creatis L. Munacis PIanco ,
nomine praeditus censum agens b : sed jam Julius. Caesar praesecturasti morum gesserat ch). Vesparianus item iImperator Oim Tito filio i) a. u. 827. cens xam gesserunt, ct lustrum condiderunt ). mmiarianus in vero cen soris perpetui nomen ubi arringavit ι . Sub si 'uentibus vero prinsipibus cens xa se inm in desuetudinem abiit , nisi quod sub D
cio Valeriam/m, qui mox Imperathr fuit, censuram
enim ordines inter se dissentirent, ct inter Romanos ac Sabinos de regno contentio orta esset, placuit . ut penes unum ex senatoribus insania& m nus regium per huinque dies esset minus recte', puto, dicit Plui. NAAia p. m. 6I. horis I a. Pot .vatem interregiam fuisse inclusam :& in voce a υ- ρίαι, locus corruptus est ', atque is, eo tempore Mnito , alteri, quem nominari Vellet sc , ea traderet,is post alteros quinque dies . tertio ς atque ita deinceps donec rex creatus effer d); quae forma r Riminis tum temporis per integrum annum obtinuit. Libera. vero republica ad interregnum deveniebatur , cum nec consules , nec dictisor in inpublica essent ce); quod eveniebat, vel per repentinam e tum mortem ; vel, si tribuni plebis tritercessione sua comitia diremissent f ) , vel ob similes causas. Cre hantur vel p rodebantur nam ct hic proprium illud verbum erat c, praecipue ad comitia magistratuum
122쪽
M Ses. II. cap. XI. l. I. 9 2. habenda, quae tamen a primo interrege haberi non solebant ch); & munus eorum porro idem quod consulum fuit. Hic solus magistratus ι), ut iam diximus, numquam cum plebe est communicatus;& post tempora Caesaris creari desiit.
CAPUT XI. De Praesectis Urbi, Praetorio, & Annonae . I. I. De Praefecto Urbi. P Raefectus urbi divertis temporibus diversi gen
ris fuit: & initio quidem reipublicae, cum reges , & mox consules frequentibus bellis avocare tur ne urbs sine magistratu esset a , aliquem q-bi substituebant, qui omnia regia , vel consularia munia obiret vel, ut dicit Tac. oc. cit. Isus redderet , ac subitis meriretur & praesecius urbi diceretur , qualem primus instituit Romulus Dentrem Ro-utium b . Hic itaque senatum ha re& consulere , ac cum populo agere poterat ade que comitia centuriata habere quamquam ad comitia magistratuum habenda diciator potius, si opus esset, crearetur.
q. II. De Praefecto Urbi Latinarum eausa. Creato vero fraetore, cum penes ipsum summa potestas absentibus consulibus esset , praesectus hi dumtaxat nam extraordinarium plane est quod Caesar sex vel octo praesectos urbi instituit in Hispaniam prosciscens d creari coepit ad
usurpationem vetustae religionis Latinarum 1errarum ce) causa, quae a Tarquinio Superbo ultimo Romanorum rege institutae per quatuor dies a contulibus, priusquam ad bellum prolicisci possent . in monte Albano celebrabantur in honorem Ιου I
ni litur: seriarum , ut Suet. Jul. 79. in
123쪽
De Praefecto inst. Jovis Lati si, simul cum magistratibus quadraginta septem Latii populorum inter quos . post Romanos, Praecipui erant Latini, Hernici, s MUM g ). α hac re Tarquinius Romam Latii -
metropolim agnosci fecit, cum a Magistratibus Romanis hae feriae indicerentur : Romani sacris , suae ibi fierent, , praeessent. Quo tempore a mutuis iniuriis diligenter abstineri debebat; unde ανοχα η, sive insectae vocantur ch). Creabatur autem serendolesci is, qui senatoria aetate nondum esset , &tamen In , rebus subitis senatum habere poteratc i ) : cum populio vero agere non poterat , quod feriae eo tempore essent. Sed hae feriae proce- ciente tempore valde neglectae sunt s.
I. III. De Praefecto Urbi ab Augusto instituto.
Augustus Imperator ex consilio Maecenatis alium praefectum urbi instituit si , cujus potestas ordin via , continua, & per plures saepe annos prorogata fuit, cujus rei exemplum est in Pisone apud Taciat m Annal. G. 1 I. ubi egregie de hac praefectura loquitur: valebatque eius potestas intra urbem, MCentesimum ab urbe lapidem , L. I. q. 4. D. de Q. praef. urb. quam praesecturam ipse Maecenas sm) primus gessit. Μνη- n) ejus erat ius dicere sun de praetoris insipnibus usus esse videtur o) praesertim inter dominos & strucis . libertos & patronos s de criaminibus tutorum & curatorum cognoscere ὴ nummulariorum fraudes coercere , di omnino quietem p blicam procurare. Tum etiam quaedam , quae ae lilicii muneris fuerant, usurpahat ut curam camis
venalis γ), &disciplinam spectaculorum sq). Habebat etiam potestatem relegandi, deportandique in insuIam 0, quam Imperator designavisset. Creab tur hic praesectus plerumque ex iis, qui jam alios honoreS omnes cum laude gesserant; & quasi vicarius principis erat unde in Novesi. LXIII. I. a. construiuitur, ut urbicaria praefectura omnibus aliis pn
124쪽
88 Sect. ΙΙ. Cap. XI. f. 3. & 4.sdeat dignitatibus & parem cum praefecto praetoris
dignitatem obtinebat f). Unde eum anmcum suum vocant Imperatores Ulpianum L. 4. D. M os . praef. Praelecto urbi etiam additus fuit vicarius, qui eo absente vel mandante jurisdictionem exerceret si . f. IV. De Praefectis Praetorio. Praesectis urbi sub iungamus iam praefectos praetorios qui magistris equitum successisse dicuntur sv . J quos Augustus primum ex equestri ordine binos creavit eo consilio, ut sibi invicem obstarent cx) , si quid novi
alter moliretur. Tiberius vero unum fecit AEtium Sesanum ; qui vim praefecturae modicam antea intendit ν), dispersas per urbem cohortes praetorias in una castra conducendor sed alii rursus. Augusti duos praesectos praetorio creaverunt et). Initio a tem institutionis suae praefecti praetorio res bellicas tantum curabant ; erantque proprie magistratus Camsaris, quemadmodum praetor populi : sed primum M. Antoninus coepit secum praesectos habere, quorum auctoritate & periculo iura dictabat a): &tandem Commodus Imperator, ut ipse deliciis v caret , Perenni praefecto praetorio omnes curas commisit a eoque intersecto, quia nimia potestas vide-hatur , duos constituit bin , at postea tamen ru sus in ea re variatum est . Itaque demum judicia& appellationes ad praesectum praetorio sunt dei
tae e): & ab eorum sententiis appellatio salva supplicatione in interdicta fuit d).
Postea Constantinus. immensa praesectorum p6- testate divisa, pro duobus quatuor constituit : mnumque Orienti, alteriam Πι Frico . vertium Italiae& Ayricae, quartum denique Galliis , Hispaniis , di Britanniae praesecit se): sed militum curam iis ademit , eimque ad metistros militum transtulit fj. Verum etiam ita magnam semper auctoritatem T. . c. ει Praef. PraefTr1. 4. t y assio . Var. IV. 13. Vi . M Moda ae jur d. II. r. cu L. Mn. D. M QT.
125쪽
etem retinuerunt: edicta enim perpetuo observanda Promulgabant ; nisi a. principe revocata fuissent g)t provinciarum, quibus praeerant , praesidibus imperabant tib): iudices delinquentes puniebant , aut inhabiles removebant si): tributum a principeio dictum per provincias describebant ch): omnia
denique vectigalia , ponoria, salinae, annonae, ac classes ad species illas transvehendas erant sub eorum dispositione. Praeterea etiam a praesidibus provinciarum ad praefectum praetorio appellabatur st).
Olim praefecti praetorio plerumque quidem , Hon semper m erant ex equitibus cn : sed M
Lex. Severus senatosiam dignitatem iis addidit, ne, qui senator non esset , senatores judicaret. Habebat autem prasiectus praetorio' sub se vis Hos Q, sub quibus rursus tota erat dioecesis. Diu
cesis autem multas metropoles sub se continet: m tropolis multas civitates . Haec autem Ita breviter
subiungere visum est licet nec praefecti praetorio, nec eoruin vicarii proprie ad scopum nostrum pertineant; cum de iis maxime . agere statuerimus , quae libera rep. obtinuerunt. q. V. De Pi Ueεμ annonς .
Fufectus annong olim inter magistratus urbanos extraordinarios fuit; nempe nonnisi aestissima annona creatus sp)- Et ita etiam Pompeius M. hunc magistratum gessit sq). Augustus ordinarium curiorem frumenti populo dividundi r) : quae di-snitas etiam magna esse debuit; quod Varus eam in solatium ablatae praefecturae Praetorio aeceperit o.
' De Decemviris aegibus scribendis Consulari
Ι Nitio Reipublicae paucae admodum Ieges Romae fuerunt: sed regum arbitrio lites judicabantur;
126쪽
& quod illi iustum itidicassent, pro lege erat cis .
Denique cum paucae illae te Ees stilis patriciis essent noti , consules plerumque libidinem & licentiam pro legibus habebant. Hoc cum plebs diutius ferre nec vellet, nec posset, A. U. 29I. C. Terentius Arsatri pl. legem promulsavit, ut quinqumiri seribendis Mimperio conjulari Iegabus crearentur ἔ utique qMod popuIus in se ius dedisse eo consulas uterentur, neυe ipsi Iicentiam ae libidinem suam pro lege haberent ch). Sed assa duis inter patres & plebem contentionibus in A. U. ais. res est protracta s quo tandem anno ex S 1, atusconsulto legati in Gi sciam missi sunt qui Atheniensium leges a Dracone & Solone , aliarumque gentium ab aliis legumlatoribus latas describerent sc). Ιis A. U. et . reversis, cum omnes alii magistratus abdicauent, decem υιri consulari P testate ad leges perscribendas ex patriciis creati
sunt d) ; qui primo quidem summa squitate . ius populo dixerunt, singuli decimo quoque die imis.
iii insignia habentes. Tum etiam decem legum t hulas centuriatis comitiis pertulerunt aquissimaso , ita ut universo populo summo opere placerent . Sed eum etiam duas tabulas reliquis adiici placuisset, in annum sequentem iterum decemviri ereati sunt e verum hi de libertate opprimenda ,& imperio sies retinendo coniurationem inierunt ;& cum multa tyrannice admodum & impotenter gessissent, abdicare tandem sunt eoacti fὶ, ct in carcere, vel fuga Perierunt. Leges tamen ; quas tulerunt, ut erant aequissimae, ita quoquς sanctissimae semper sunt habitae. Et hae sunt celebres illae
duodecim υ tabulae . iuris publici priυarique preorbem Romanum no rma ac fundamentum - : eas.
que ad tempora Ciceronis usque nobilior iuventus memoriae mandabat b) , post quae tempora jus praetorium introduci coepit. CD
127쪽
γ candum esse cum plebe consulatum urgerent, Q patres viderent se contentione pares amplius non futuros , nec tamen ipsum consulatum cum plebe Communicatum vellent, ut specie saltem aliqua sinser plebejos eminerent, A. U. 3 . Senatusconsulto, in decreto poeuli sancitum svi est, ut pro consulistius tribuni militum tres ex patriciis, tres ex ple- heiis crearentur , qui consulari potestate rem publi-Cam Rererent b); eoque anno finito rursus ex S Datusconsulto plebs rogaretur I consulesne, an tribum
nos mallent 3 quique magis placuissent, fierent, Tri-huni autem militum consulari potestate sunt dicti, quia inter homines plebeios maxime eminebant il-ti, qui tribuni in castris fuissent. At primo illo anno tres duntaxat ex patriciis creati sunt ἔ iique paullo post, quω vitio creati esse dicerentur, abdicarunt, subiectis ipsis consulibus o . Sequentibus annis consulas iterum, vel tribuni militum creati sunt, pr 1 .Lt vel plebs, vel patres contentionibus praevaluiulant : di hoc obtinuit usque ad A M. 387. quo primus de plebe consul factus est ille: quem iam diximus , L. Sextius Sextinus Lateranus M. Creati sunt primum tres, inde quatuor, demum sex: octo vero nunquam, licet id iam olim creditum sit. Vid. G.
Peraeton. animad. bs. c. a. p. εs. etiam Ruperi. ad Pompon. de Orig. Wr. II. a. ex nomine autem ipso apparet,
eorum munus & insignia eadem quae consulum fuisse. l. II. De quibusdam aliis Magi ratibus. Triumviros , vel tres ros reipublicae eonstituendae, qui post trucidatum in senatu Iulium Caesarem - fuerunt M. IEmilius Lepidus, M. Antonius,&C. Iulius Caesar Octavianus, qui postea Augustus est
128쪽
ςΣ ses. IL Cap. XIII. I. a. oe XIV. q. T. dictus ) quidam etiam magistratibus extraordinariis
accensent; sed verius est, eorum meram tyrannidem se . non magistratum fuisse . Fuerunt alii. quoque magistratus extraordinarii minores ut quinqueυiri menjaris f) , qui curarent, ut aes alienum dissolveretur; quinquevιri muris,lum
ribusque reficiendis O duumυiri navales λ; trιαπρυiri aedibus sacris reficiendis si), Sc. Sed de iis idem dicendum, quis de similibus ordinariis diximus, scilicet nomine ipso munus eoruni satis india cari . Hi autem omnes magistratus, licet minores, ex honoratissimis fere capiebantur, ut de duumviris navalibus videmus apud' Livium XL, O &de triumviris coloniae deducendae ibid. c. ap. α 3. A que ita Pompejus M. & P0b colonos Capuam de lu
Imperatoribus etiam fuerunt curatores Kalendarii ,
qui foenus principibus debitum exigebant m . CAPUT XIV. De Magistratibus Provincialibus , sive de Procomsulibus, Propraetoribus, eorumque Legatis. I. I. De nomine, o dimersis Pro Uulum generibus.
e ); & quia talis provinciae regendae munus quo annis alicui imponebatur, hinc Vox ea pro omni munere, sive oscio sumi coepit; cd ut confularis provincia dicitur obtigisse Verri, cum quaestor esset consulis Carbonis se). Hi vero magistratus proconfulas ct propraetores sunt dicti, quibus aderant quaestores & Iegati. Italiae autem pro rie dictae hic honos est datus, ut numquam pars ejus in provinciae formam reda
129쪽
De Magistratibus. OIcta fuerit. Et hic obiter notandum, septem
rati Brigit ei tates non recte Latine proυincias cli-Ci , quae vox potius terris in Brabantia & Mandria, tum in aliis orbis partibus ordinum nostrorum imperio parentibus conveniat. Disputatur autem, an aliquis dicendus sit 'roconsul unica voce, an Veropro Uuis f sed ea res magni momenti non est, & utrumque apud probos auctores inveniri puto γ). Ante bellum Punicum secundum imperio Proconsutari raro opus erat, quia scilicet magistrae tus urbani omnibus fere negotiis siniciebant l, at postea aucto imperio provinciis extra ordinem mandari coeperunt, quod quatuor potissimum modis faetum est. Primo, aliquando privatis imperium proconsulare mandabatur ', quod primum contigit L. Fabio, & v. Furio A. U. ars. &'ita postea P. Comnelio Scipioni b) , qui A.U. 34.2. nullo dum magia stratu gesto, vigesimum quartum aetatis annum Rens in Hispaniam cum imperio est missus o. Et huc etiam referendi sunt, qui sequentibus temporibus post' aliquot annos quam consulatum gesserant, In provincias mittebantur & qui ex praetura imperium proconsulare acceperunt, ut M. Marcel
Secundo, alicui quandoque ultra annuum tempus Provincia prorogabatur; quod primum factum est R. u. q. 27. in Publilio Philone m) .
β. ΙΙ. De terrio ει maxime usitatin Proco I. genere .
Sed pertio, usitatius proco ules dicebantur, qu i post gestum in urbe consulatum an provincias mi tebantur . de quibus exactius iam est dicendum. A. U. 632. C. Sempronius Gracchus legem tulit , cum tribunus plebis esset, vide omnino Manut. ad Cic. Famis. I. n. 7. & Pigbii Annales ad h. an. quae etiam deinceps observata fuit , ut senatus c nam ad eum omnino haec cura spectavit , licet tribuni plebis se se ei negotio immiscerent n)ὶ ante comitia duas provincias consulares, δα ex praetorias futuris - magistratibus decerneret , quas designati inter se sortirentur , vel comya -
130쪽
. Ses. II. Cap. XIV. q. a. rent. sed tamen hae provinciae certae non erant ;verum pro re nata, de arbitrio senatus co eadem provincia aliquando consularis, aliquando praetoria
nil st). Etiam labente iam Republica aliquando
contra leges plures provinciae uni sunt datae, & aliis e. gr. Pompeio, Caesari in is , per plures annos imperium est prorogatum. Post hanc legem Semproniam itaque comitiis ad constituendos proconsules nihil opus erat; sed sub finem annui in urbe magistratus, consules, vel prassores legem ad ponuium curiatis comitiis ferebant de imperio militari obtinendo. O. sine qua lege bellum adnagnistrare non poterant fr). Distinguendum enim hie est inter imperium & potestatem: nam eare tem habere dicitur, quicumque a postula negotio alicui praefectus es; imperium vero is tantum, mi a 'Uulo - nο- minatim Mui serendi potestas data est . Imperium autem mandari solebat dictatori, consuli , prael ri; di aliquando, ut hic videmus, privatis: pr consules enim proprie magistratus non erant st) sed tantum cum potestate, &, si lex accessisset, imperio esse dicebantur: ideoque nec auspicia his hant; nec triumphus facile ipsis decernebatur spra sertim si ex privatis in provincias ivissent x: quod tamen perpetuum non fuisse, ex Pompeio Magno patet, qui eques Rom. iterum triumphavit γ). . Postquam provinciae ita praesidibus suis obvenisi sunt, vel potius ante, quam eas sortitL essent, ne ita locus odio vel eratiae daretur υ), senatusconsulto ornabantur ς , hoc est, earum latitudo, magnitudo exercitus, Aipendium, viaticum, comitatW, si ve rebora ca in qua erant legati, tribuni. pr
lacti, centuriones, ministri , contubernales ib)ὶ
deceruebantur: ornare enim saepe nihil aliud est , quam
instruere ce . Contubemales autem proprie dicebantur adolescentes primarii , qui cum praesidibus iabant s