장음표시 사용
191쪽
De Iano, Θ eius tem A. 14rridetur apud Horatium frem. II. VI. vers. Zo. dia ' fuit ab eundo ), quasi Eunus ; qdia annus, sive tempus semper is, vel procedit; vel, quia cum floris foribus caeli. Rer quasisur, & reditur, praeesse se dicebatur so t & hinc etiam foribus in terra praeest, quae ab eo ianup dicuntur: & proeterea quo-3ue mensis, qui annum aperit de Iano, ita est dictus m); ejusque prima die felicem anni successum ubi mutuo optabant Romani n), ct munuscula mittebant Q, quaesti e dicuntur. Hic primus homines sacrorum ritus docuisse diciatur ; & inde in omnibus 9cris primus invocabatur q): vel forte, ut omius refert, hoc fiebat, ut per eum quasi ianitorem ad reliquos Deos aditus esset H. Quia autem antiquissimus Deorum tat s), hinc peculiariter Pater dicebatur st), &ia formulis precum plerumque erimus nominari solebat u ) licet id cognomen aliorum etiam Deorum esset. Revera autem antiquissimus quidam Italia Rex fuisse videtur nam Graecis quidem hoc nu-Men incognitum fuit ,)ὶ qui υini usum Italos primum docuit; unde ab Hebraeo Iasin, quae voxymum notat, nomen ejus potius deducas : R hinc idem fuerit cum Noacto, cui revera vini inventio betur: eadem de caum Oenotrius quoque est di-nus , quod Graecum οἶνος vinum significet : de facit, 20d aenotrius septemdecim aetatibus, ante bellunt Troianum regnasse dicitur G, quod fere .in No eni aetatem incidit. Templum ei primum exstruxit Romulus, postquam pacenicum Sabinis secisset H, in quo temtilo Itatua eius erat , vel iaimionem duorum populorum notandam vel, quia omnis Ddua duas frontes habet b) ; vel , quia machus primum & secundum orbem habitavit co ; vel depique, quia tempus praeterita & futura respicit: di-
192쪽
ro IV. Cap. I. l. 14. spitis ita figuratis, ut trecentorum sexaginta qui'uue dierum nota per significationem anni , temporis & aevi Deum indicaret d) . Aliquando etiam. adrisons O) pingitur, ut quatuor anni partes ει- Enificentur. Clavem & virgam manu tenet , qu1 ianitor caeli est f . PatuIeius & Clusius nomin tur quia eius templum bello indicio patebat est , pace facta claudebatuit ib): quod intra annos Iaa.
ter tantum Romae accidit. Non tamen putanssurim
est semper bellum ipso actu extitisse sed bellum esse credebant veteres, cum firma pax facta noree et, licet re ipsa bellul non exerceretur,. q. XV. De Saturno. Saturnus per quem uniυersam mundi naturam intellexisse veteres auctor est Dion=sius Halieam sensis L. I. c. 38. temporis in genere Deus, ita dictus fuita satu O, quia homines primum re d ult sGraecis autem κρίνοσ dictus est, quasi Xνονος vox rem us notat; antiquissimi enim Graeci literas adspiratas ignorabant) quia auctor est temporum ch). Hic Caeli & Terrae, sive Vestae Maioris filius uidi, de foedere cum fratre suo maiore Titano Ea cto, liberos suos se devoratnrum eme promisi , uuod etiam fecit, donec pro Iove & reliquis lapis ei obtruderetur si . Postea a filio Iove regno Pulsus ad Ianum, qui parti Italiae imperabat, pit & ibi latuit, unde ea regio Latium est clieta m). Et ipsum Dei nomen verius est ab Hebraeo 'rata Satar, quod latere significat s unde primum tem nostrum Adamum per eum significatum fuit epulant n) , quia pudore nuditatis suae latuerit C ram DOMINO est alii Noachum per eum adumbratum putant, quia ille diu in Arca latuit. Hinc etiam in nummis Romanorum navis qua scilicet
in Italiam advectus dicebatur & Ianus bifrons
193쪽
De Saturno. 143eon icitur '). A Iano in regni societatem adscitust homines agrestes ad cultum humaniorem traduxit u de sub eo aurea aetas fuisse perhibebatur ).Pingebatur Saturnus ut senex decrepitus, quia nihil est tempore antiquius cr); falcem manu tenens, quia tempus omnia desecat; vel etiam aliquando anguem caudam sibi mordentem; qua re significabatur tempus se ipsum quasi consumere; aliquando denique infantem devorans, qua re etiam tempus edax renon denotabatur O). In templo Saturni R
mae erat aerarium c t in quo praeter pecuniam publicam, etiam monumenta publica, & signa militaria adservabantur: quiae nemee regnante Satur no inviolata fides & iustitia obtinuisse credebatur u). Festum Saturnalia dictum in ejus honorim celebrabatur mense Decembri x) per quin ue , vel septem dies varie enim traditur ) maxima laetitia, conviviis agitandis, muneribus passim mittendis , & feriis agendis O imo omnis civitas f nata publics euicto conterre se in montem Aventinum , ac rusticari quodammodo solita fuit Tum quoque servis , ut cum dominis luderent, &iocarentur , concedebatur ain t iisque ad mensam aecumbentibus domini ministrabant b) ; ut ita aurea aetas significaretur, qua omnes homines eius dem conditionis fuerunt. Gladiatores quoque in e- ins honorem depugnabant, quia Saturnus sanguine humano placari credebatur; saevus enim δe terrestris deus fuit habitus e ; imo olim humanae vi-stimae ei immolabantur d): quod apud Italos primum abolevit Hercules hominum simulacris str
194쪽
r 44 Ses. IV. Cap. I. I. Is- ω ICmineis substitutis,quae ' vocabant sacraei fiebant capite aperto lacus ac reliquis Diis Det nempe , quia tempus omnia aperit 1 .f. XVI. De Rbea. fR ea, qua ne cum Vesta confundatur tellus bigata signincatur, Caeli filia, Saturni uxor &soror fuit. Haec etiam Om dicta est , quia terrae. munera Uem omnibus ferunt Oν , sed dissentit Varro de L. L. IV. c. Io. & sestum Dalia o) .
Nagna mater ), quia tellus tanquam mater omnia ani mantia nutrit s Mater Deorum ci , quia Saturni , a quo omnes sere Dii progeniti sunt, uxor
fuit: & inde etiam Domina m) saepe dicitur n) . beles o), Berecynibia sρ , vel Berecyntia potius Ο ) ct Idaea mater vocabatur H a montibus
Phrygiae, ubi praecipue colebatur : vel etiam inbe- Ie vocata fuit a cubo, quae figura omnium maximo stabilis est, sicut inter elementa , quae vulgo v cant , terra: imo obebe saepe dicitur: & ubicumque apud poetas inbelle , aut CFbele media longa legitur rescribendum esse inbebe voluit Guditis ad PMdr. L. III. F. ao. s). Bello Punico II. moniatu librorum Sibliinorum Pesnunte in Asia , ubi sub forti a lapidis colebatur, Romam arcestita fuit t).Pingebatur Rhea , sive Cybele matronali habitu coronam turritam gestans , quia tellus urbes cum suis - turribus sustinet; clavem tenens, quia
hyeme velut clausa tellus vere raeluditur ; currui
insidens a leonibus tracto u b, quia materna b nignitate omnia, etiam ferocissima , mitescunt veste picta induitur ob flores & animalia, quibus
195쪽
terra quasi est vestita . Festum eius molesia dictum celebrabatur mense Aprili ludis praecipue scentuis. Eius sacra peragebantur a sacerdotibus, qui
Galli dicebantur a quodam Phrygiae fluvio ita dicto D iisque praeerat Areygestas. Hi in furorem acti sieJ vaticinabantur; & seipsos castrabant
1J ad imitationem Atyos cujusdam , quem cum iCybele adamasset , eumque amore nymphi San- , aritidis irretitum iuvenisset, in furorem egerat. ita ut ipse sibi .genitalia ferro demeteret. Ita ejus sacris i mpana & Ombria adhibebantur , quia Rhea his instrumentis adhibitis Saturnum prohibuerat , ne IoVis vagitum , dum eum pareret, exaudire posset set J. Immolabatur eis bos , vel porca foeta O b I, ut rurrae Decunditas significaretur. Arbor vero ei sacra erat pinus , in quam quoque Atyn mutatum fuisse fabulantur so J. q. XVII. De Genio, Penatibus o Laribus.
Genius dicebatur Naturae Deus , qui omni Umyeium gignendarum vim habebat . Dictus est ab antiquo verbo gens s qua voce utitur aliquando lucretias . ut , exempli gratia, I. I. veri 'I3o. Jpro gigno ; vel , quia curat ut gignamur vel , quia nos genitos suscipit, ac tuetur sit J : credebant enim veteres unicuique homini se J , ct etiam loco D fJ suum adesse Genium ; cuius munus esset hominem istum, vel locum assidue itu2
ri, eique praesideae: unde ab muleio fgJ dicitur
ingularis praefestus , domesticus speculator , iudiυι-duus arbiter, infe arabilis testis , malorum improbator , bomorum pro utor , &c. - Et hinc phrases sunt ortae, defraudare Genium suum , hoc est , negare naturae, od appetit cui contrarium est G in-
196쪽
Immo venio si ' . Cum igitur aliquem obtestari vellent, per elisy etiam ouisque Furabat per Genium f-m ,
virabant . Plerique aurem duosti num so . alterum malum hominibus adesse e
Hebant sod; quorum ille homines ad
:d malim impelleret: hi sunt, quin monu
quando iuvenili. aliquando rursus fingebatur. Sacra et sebint n isti v hQuo die s s 3 foribus & Dno ita , m T.
iure saeJ, quia incongruum videba
.a inis hic ad convivium potius tirerit . Grinci--num Genium vocant.'
viviis etItimum poculum . quod in eius honorem,simebatur, dicebMur μγ ita Q. Geniis amnes fuerunt Penares
nim dicebantur Dii , qui ' alus eligebantupro lubitu. vel ex Diis o mis , diti e Rofonias i a 4 , vel ex assis Hemibus L I ,
ouemadmodum Alexander Severus Imperator etIam
coluime legitur' ut uni alicui regioni. urbi. --
e enitisma sive intima aedium parte , ubi penus adservabatur , colebantur unde etiam penetrates
ε . a sarunt dicti , & saeraria eorum penetralia
rfJ. Larer vero dicuntur ab Etrusca voce Lar ,
198쪽
148 SeA. M. Cap. I. I p. f. XVIII. De Plutone, 9 Pr erpina , sive Hecates . ouae de inseris narrantur, sapientiores 'ete iuria pro fabulis habuere se ); licet tamen animae Immortalitatem minime negarent. Verumtamen rabis ea paucis exolicanda 'emunt . inferorum Deus , fati arm etiam suus , dictus ERα ὀ τω hoc est, a divitus Ualadιυttaae in inserioribus terrae partibus latent , unde. In Isetiam Dis dicitur f . Orcus etiam dictuς eu ala urgendo g), quia omnes ad mortem urget s yel potius ab Hebraica I Chaldaea potius j voce hoc est, terra b): licet vox Orcus pro Ipla vadiι- ratione defunctorum i) inpius sumatur . , sit dixi, A. Opis filius fuit , in sorti one um 2 si iis ros. obtinuisse ch , ac plenuin in desimctos
imperium exercere credebatur: unde Iupiter ιnsem
iit quemadmodum uxor ejus Preserpina Iuno' cm), & infera Iupiter et am Magacus , ut
uuidam letunt apud Virvilium in Cerri vers. 3 .Pinstebatur Pluto solio insidens , torvo vultu nῖ , sceptro & corona ex epeno insignis; claVem etIam habens, quia infe riam custodiam gerit Q. Metι--a eius fuit taurus si Plutonis ergo uxor Proserpina dip) Joyis ocreris filia , quam ex Sicilia rapui q icitur Uereris tamen precibus ellectum. fuisse fingunt, ut ifex mensi uis apud maritum in inseris quis apud matrem in caelis degeret r a re significabatur semen hyeme terra latens aestate Prorumpere I per hanc enim Deam foecunditatem
tyrrae, vel forte ipsum semen s nota ni . EDdem Libera est dicta & Baccho soci a iungitur
ap. Claudian. de rapi. Pr . L. I. U. 16. e iam in mortuos imperium habere qu) - α ΠδONI Proximos tondere credebatur, antequam mori pose
199쪽
hominis; quia vim suam tribus 'locis exerit , in caelo nempe in terris . & apud' inferos . Vene - etiam . praeesse credebatur b); quia Lunam ita herbas, 'quibus veneficia exercebant, despumare 6, atque ita vim quandam magicam iis addere P tabant. Traviis etiam pr.ehat, in iis . colebatur di, ac indu , Graecis se -τρίυο - μ , τρι, ρε ο νος, dicitur D. Et Athenis in triviis
ditiores certo tempore coenam . Hecatae apponebant
mulatur speetrae, quae immittere credebatur Hecate, fagari credebant. Quod triplex munus his versiculis ingeniose comprehenditur : . -- Terret lustrat agit lyroserpina Luna Diana Ima suprema feras sceptro fulgore sagitta . Reliqua inserorum numina, quod non ita multum ad institutum nostrum ficiunt. silentio transse
ibimus: nisi quod paucis verbis de Parcis . A Fu
. Parcae juxta plurimos, ct magni quidem nomianis Grammaticos veteres , ita dictae su-t τι ρασιν , quod nemini parcant ch): sed cum eant merum inscitiae asylum , verius cum V pio deIμι. Cef. Scallem o dicas a parcendo esse dictas,
arcant: una enim tantum dicitur filum vitae incidere; duae vero, altera vitam dare, at tera vium continuare: nisi a partiendo quod i rtem hominibus miniantur, quemadmodum Grae-
eis ατο. τοῦ dicuntur. Fuerunt autem
200쪽
-rso D'. m. cap. I. l. 18. Ip. vocare credebatur: Lacissis a- ο ,rιοr; quia humasiae vitae sortem praefinit os dima a verbo πρεπω , , & ab re privativo; quod scilicet verti , sive Mis nequiret, eaque,tum vitae incidere dicebatur . . Furiae, sive Dinae itidem tres fuere , Eumenades etiam & Erinnyes dictae . Nomina earum fuerunt Alecto, Tisimone. & Μmaera . Iisque nihil aliud mgnificabatur, quam impios sceleratosque continuis& surdis conscientiae flagellis caedi p) ; quema modum elegantissime id deducit Cicero pro Roscio Amerino cύ 24. De Parcis ae Furiis disseritur ut Memor. Ac. Lit. Par. T. VII. P. 21. & s1. I. XIX. De Racebo, eiusque ramitibus. Baectus, sive tabis, vini - mur. Iovis & sem in filius, sed miro modo natus, ut apud Myth Eraphos late videri potest q) . Dicitur ab H braeo verbo Barabis. quod Mutare notat et quia illud in sacris eius uniatum erat. Boebartus tr vero dictum suin vult quasi Ba Cbur , hec est , Chusi filius; unde eundem Nimmdum sume putat se . Ubis autem, & Liber Patre Latinis dicis tur si , quia vinum bomines civis liberat su): veta τ' Iovis Libeν , hoc est,se: vel denique melius a Gr . , sibo , sillo x . Di nous dicitur a ni . , noe est, I u iubaudi DLius cy)ὶ & M a insula , in qua educatus dicitur . Lenaeus sto, M'ων , quod in Iarim scilicet vino ex uvis, exprimendo invenisset Pingebatur Bacchus fere puer, quia vinum immo dice sumptum sapientiam hominibus aufert ; vel etiam adolescens comatus D. formosus & nudus, quae omnia vini naturam notanto cornutus etiam