장음표시 사용
181쪽
prouentus, re situs Ecclesiae.Et per hanc conditionem excluQuntur prouentus prophani. quos aliunde Ecclesiasticae haberent personae. Secunda,st res Ecclesiae usurpentur,arripiatur, aut sequestretur no qualitercunm sed ut Puetus,ut reditus,ut istucius Ecclesiae.qm sormaliter uerba intellige la sui. Et P hanc conditione excluduntur fures seu latrones quires Ecclesiae furatur aut rapiunt ut quasdam res,& non ea ra tione qaiunt fiuctus aut reditus ecclesiae. Famis est enim canon iste non contra fures ' latrones, sed contra dominos aut beneficioru ecclesiasticoru.prouetus usurpant aut sequerant. Et quia non limitantur ad dominos, ligat omnes et ea ratione arripiunt: quia sunt prouentus talis ecclesiae. Tertia, i pertineat ad personam Ecclesiasticam obtinentem illud beneficium. Et per hanc conditionem excluduntur res eaedem, si sint Ecclellaru uacantium. QMarta est,st
ista sani sine expressa licentia Papae. Ex qua sorte sequitu quinta ,scilicet quod ista fiant siue authoritatiue: ut nobi .les domini,& ministri qui usurpant, aut anipiunt, aut sequestrant, quasi potestate habentes, incurrant hunc can Mem : qui direstu factus est ad protegendum beneficiatos ab huiiusmodi usurpatoribus. Sed parum prodesse uidetur:sia domini faciunt quod uolui. Et si sunt magni domini,oportet habere patientia, canones silere. Q ub ad actiones umr6 accestaris, multiplicatio magna est propter tot modos:&extenditur ad omnia ct singula praemissa. Et est Papat is.
Impugnauetes literas electi in Papam ante, quam
Electi insummum Pontificem literas impugnis
excommunicatur. AUuerte hoc in loco, st impugnantes literas electi in Papam ante quain coronetur, uini ipse facto excoicati pquandam Extrauagantem Benedicti xj ut resert sanctus Antonius Archid. Floren in tertia parte,titui. xxiiij.cap.lxvii .
In eos qui pub quibusvis poenis,ne sne ipsorum inhibentium aut principum beneplacito mandentur exequutioni litera Apostolicae inbibent. cap. XXIX.
182쪽
riterarum Apostolicarum exequutionem
impediens excommimicatur.& anathematizamus oes illos a sub qbusuis p is,quibuscun* Psonis in genere dc in specie, ne alia
quas liteias Apostolicas etia inserina breuis tam gratiam, tuam institia cocementes. & citationes, & exequutoriales, quae a sede exaedicta emanariit,&,tepore emanabunt,siue eoru uel Principii beneplacito di examine exequirunt mandent , inhibet, ac notatios , exequutores uel subexequutores literarum, monitoriu citationu ct inhibitionu limos in Piunt, incarcereat, & detinent,uel capi &ncarcerari, & d etineri faciunt.Et si ex eoru Officio,vel ad ins filia quoruculper nas ecclesiasticas, & capitilla,couentus di collegia ecclesiaru quam n , se ad suu tribunal, audientia, cames lacia,cdsiliu uel paria motu trahunt, ac propter iuris coia
dispositiqnem trahi faciunt, uel procurat directe uel indirecte,quovis quaesito ingenio,vel colore.In Sces. enae Dni. C Anonis istius materia est facrilegiu,quo offenditur authoritas sedis Apostolicae: primo in suis literis, citationi Dus S exmuutionibus et secundo in seis notariis, exequutoribus & subexequutoribus: tertio,in ecclesiasticis Psonis,caritulis, cBuent Ibus ac collegiis. Et quo ad perssinas est unitae alis. Quo a laetiones ciruersificatur secundu mare asema in prima materia ponit una actione, scilicet sub Ousuis poenis inhibere, ne Iane ipsem inhibentiu aut Principii beneplacito eikquutioni madentur literae Apostoli ae ct alia praemissa .In secunda ueta materia ponit tres actiones pliblicatas. prima est, capere: secunda, incarcerare: tertia, detinere. Et duplicantur P secere capi, incarcerari, uel detineri. In tertia demit materia ponit actiones tres. prima est,trahere adstu tribunal audientia dcc. pter iuris cois dispositione:feci da est,trahi secere tertia est trahi Scurare. V bi nota in tertia materiari licet appareat st iste canon sit editus corra domi moveculares,si seipses constituunt iudices Ecclesiaru pGnaru,&c. in ueritate ligat et Ecclesiasticos, qui praeter iuris communi clispositionena haec eadem praesumunt puti Ο- vitate alia quani in hoc canone no sit discre-
183쪽
io inter laicos 3c clericos quum excommunicantur, non.n. dicitur,excHicamus illos,laicos,sed absolute illos. Et forte fuit ratio, quia in multis locis praelati Eccletiastici instituuntur a principibus ad caulas huiuIinodi:& propter canones communiter sunt hic excommunicati. Et eli Papalis.
In ossendentessedis Apostolicae authoritatem in cu
Causas ab apostolica sede cognostendas in aliam curia transferans, uel,ne de eis dictasedes cognoscas,
impediens ,excommunicationem incurrit. 3 .
Exconanilinicamus,&anathematizamus omnes & singillos vicecancellarios & consiliarios ordinarios ct ex tr ordinarios quorumcimio Regum & principuna ac cancellariorum,consiliorum S partamentorum necnon procuratores generales eorundem uel aliorum principum secti larilam, etiam si imperiali ,regali, lucali, uel alia quacunque praerituseant dignitate: necnon Archiepis opos & Episcopos , Ab- 'bates Sc commendatarios,eorum tu uicarios S Osiiciales, qui per se uel alium, seu alio quarumcunque exeniptionuna uel aliarum gratiarum S literarum Apostolicarum, necnon decimarum,dc beneficiales ac alias spiritales S spiritalibus amnexia cauta ab auditoribus & commistariis nostris auocat rac exequutiones monitoriorum , citationum inhibitionu , sequestrorum, exequutoriarum S aliarum litertian Apostolicarum tam gratiam,quam iustitiam concernentium, a nobis , necnon camerario & praesidentibus camerae Apostoliucar,ac nuditoribus & commissariis Apostolicis, in eisde causis pro tempore emanatarum , illarum j cursum dc audies tiam,ac perinas,capitula, conuentus di collegia causis ipsas prosequi uolen. aut laoritate laicali impediunt & se de illa rum cognitione tanquam iudices intromittere, ac partes a-ctrices quae illas committi secerunt, de ficiunt ad reuocandum seu reuocari faciendum citationes uel inhibitiones aue alias literas in eis decretas,dc ad iaciendum eos contra quos tales inhibitiones emanarunt, a censuris & poenis in illis c
tutis absolvi ordinat uti copul procea coenae Domi. Canonis
184쪽
ΔΕ2communa catio. rCAironis istius materia est sacrilesium, quo offenditu
authoritas sanctae sedis Apostolicae in causarum cognitiones. Et quo ad personas coprehendit nouem genera per sonarum .prim6,Vicecacellarios: secundo Conliliarios quorumcunque Regum uel principum,cancellariorum. Consilioru ,partanieloxu: terito generales procuratores eoru de&c. quarto Archiepiscopos:quintd, Episcopos: sext6, Abbates: ses timo,contendatarios: octau6,eoru vicarios: non6 eoiu Oinciales. Quo ad actiones aute Ponit quinque actiones:it a in ut quGibet intelligatur tam ii per se, quam si per alium quis illam exerceat. Et reseruntur ad diueri istae diuersae actiones: nisi duae ultimae quae reseruntur ad idem. Prima actio est, aduocare causas ab auditoribus, uel comissariis Apostolicis: fecitnda est, authoritate laicali impedire exequutiones aut causarum seu audientiam,aut persenas, capitula , conuentus seu collegia causas ipsas prosequi uolentes: tenta. est sede illarum cognitione tanquam iudices intromittere: quarta simul cum quinta est, ordinare uel conisellere partes astrices ad reuocandu , Oc. uel ad ficiendu absolui a cestiris S poenis eos,contra quos tale , inhibitiones emanarunt: ita
A, quicunque ex supradictis noue generibus personaru aliis qua halu quinque aettonu per se,uel per aliti secerit, excoicatus est. Et est Papalis. Et Aduerte diligetissime docte coses ser,et in procinii saepe dicto coenae Uni sub Adriano vi. e cluesimi r excusationes principii uel cossiliarioru & hmHi, cusantiu se sup toleratia Ito. Pot. oc limoima ibi post oes cε suras habentur haec uerba: Declarates nihilominus ac protestates prout tenore pnesentiu declaramus,ac expresse Protestantur ab lutione hodie uel alias et soleniter P nos racie- da,praefatos vicecancellarios,c6siliarios isc procuratores, ac alios excoicatos Paedicto',nisi prius,a praemissis cu uero Pposito ulterius sintilia no comittedi delfiterint, no coprelis cier nec illis aliter sufflagatura esse.Ac insuper in praemissis abias ct singulis ac aliis quibuscunque iuribus sedi Apostolicae ac sancta Rom.Eccl. undemque & quomodolibet quaesitis, seu quaerendis,per quoscuque actus cotrarios aut quomodolibet praeiudicates: tacitos,uel expressos, a nobis , uel
sede Apostolica quomodolibet sactedos aut qua
185쪽
eumque temporis fluxum seu patientiam uel tolerantia Bra,nullatenus quoinodolibet praeiudicari debere, aut quomodolibet posse: & sic nostrae incommutabilis intentionis
Contra ossendentes EccIesiae Iibertatem. In eos qui Ecclesiasticam libertatem per statutas
eonsuetudi=res ofenduat. Cap. XXXI. Statuta uel consuetudunes contra Eccle. liber 'tatem condentes exco municantur. ta xcommunicamus omnes qui de caetero seruari fecerint statuta edita,& consuetudines. Vel potius abusiones introductas contra Ecclesiasticam libertatem,nisi ea de capitularibus su is inti a duos menses post huiusmodi publicatio nem sententiis secerint amoueii. Excommunicamus quotaque statutarios & scriptores statutorum ipsorum, necnon cirotestates, & consules, rectores,& consiliarios locorum,ubi de caetero huiusmodi statuta&consuetudines edita fuerint Dei obseruata: necnon& illos qui secundum ea praesumpse rint iudicare, uel in publi a krma stribere iudicata. Honotiti. te sent. excommunic. nouerita
C Anonum istorum materia est secrilegium quq Ecclesiastica liberias per statuta seu consuetudines offenditur . Et quo ad personas, primus canon uniuersalis est. Quo ac actiones uerὼ duas ponit actiones. Prima est, secere seruaristatuta & consuetudines contra Ecclesiasticam libertatem cunda est, non facere amoueri huiusmodi statuta de capitu laribus suis. Secundus autem canon speciscat sex genera personarum rstilicet, statutarios, scriptores statutorum,p'testates, consu les,rectores, ct consiliarios locorum .ubi fuerint edita uel sernata. lyeinde uniueraliter extendit se ad omnes quatum ad duas actiones.prima est,iudicare secudum huiusmodi statu. ta: secuda est,scribere in publica forma huiusmodi iudica Vbi sint multa notanda. Primo, notanda est disserentia iurarabsiaute iliolates Ecclesiae libertatem, & inter illa iam lantes.
186쪽
tates respective ad statuta uel cosuetudines : quoniam neutes istorum canonum excommunicat primos , sed solos secundos,qui cum relationibus seu dependentiis adstatuta seu cosuetudines uiolatores reputantur: ut patet disclineti per omnes casus in his canonibus comprehensos. Secund6,notanda est costi uctio primi canonis: quia aliud
significa di aliud intelligitur. Nam significat requiri ad in--currendum illum canonem duo simul. primum est, facere seruari huiusmodi statuta uel consuetudines: secundum est, non facere amoueri illa intra duos menses de capitularibus , quia manifeste excommunicat sectentes primum man coniuetione exceptiua nisi fecerint amoueri,&c. Intelligitur au tem diuisim, ita quod sint duo casus: & tam lacientes seruari quam non facientes amoueri, sunt excommiinicati. Mihi uidetur non esse recedendum a plano sensu literae: adsungendo θ canon iste specialis est, ct respicit statuta de consiletudines timc temporis edita s & introductas & propterea desit illis tempus duoruna mensium a publicatione istius sentetiae ita quod disposuit Honor. iii.quo ad tunc edita statuta st utrunque requireretur ad incurrendum illam sententiam: de
si non fecissent illa seruari lassiciebat,nec ligabantur: quia
mon debebant. Propterea quoque subiunxit alium canone ad futura statuta de consilietudines. Et si quis assirmandum omnino censet primum canonem respicere statata cuiusque
temporis quia no' dicit hactenus edita amplectatur quoque Iireram cum sensu suo : ut scilicet utrunque requirat si naul, dc non sensum appositum: lta st non susscit non ficere amouere statuta de capitularibus ad incurrendum huncca,
Donem: sed simul oportet quod sit de numero facientium illa seruari: quia sic clare dicit textus: Faciens ergo seruari , si non facit deleri, est excommunicatus : & si non facit d Ierio tamen non secit seruari, non est excomitiunicatus ex hoc selo quod non facit deleri. Tertio nota in secundo canone, qu6dulla sex persenarum genera quae excDmmunicantur absque actionum propriarum explicatione inuoniam non dicitur: qui consenserint aut fecerint , sed im- permnaliter dicitur ubi consuetudines uel statura fuerint
edita uel seruata non sunt sic dure iniquonenda : quia
187쪽
. incommunicatio est maxima poena Ecclesiae, quae non nisi pro mortali peccato insertur Sed quoniam duae actiones intextu applimntur scilicet edi ci seruari hinc intelligendum
i eli quod sex illa genera personarunt pro quanto concurrunt ad alteram harum actionum hoc est uel ad edendum ues ad secundum sum ipso facto excommunicata. At propterea sta. cutarii qui scilicet saciunt statuta haec & simpliciter scriptores illoruit ut cancellarii, & similes, sunt ipso secto excommunicati ut inte concurrentes aJ editioneni st mutoruinoi Potestates uer6,consules,rectores,di consiliarii, si nihil ops rentur: ad editionem aut obseruationem, non sunt excommunicati . Quarto nota,quod tam statuarii,quam alii excusantur ab excommunicationis censuras, si pura mentemcto animo nolentes ali quid contra Ecclesiae libertatem tuere aut sustinete,consulunt doctores requiates , &e. seu comittunt examen eorum doctoribus huiusmodi:& certificatrab illis quod nihil est contra Ecclesiae libertatem , statuunt, scribunt,dcc.aliquid,quod in veritate esset contra libertatem Ecclesiae: quia agunt ex ignorantia plus quam probabili . Et nec apud Deum nec apud ecclesiam agunt contra Ecclesiae libertatem reluia fecerunt, quantum in se est,quod diros probos decet.Et excusantur non solum a tanto,sed a toro.Quinto nota quid importat libertas Ecclesiastica . Et scito quoa comprehendere uidetur omne id in quo ecclesia nonsubiici tur aut arctatur: siue illud ssectet adesse naturale uel speciale, siue ad operari aut recipere sine ad quocunque aliud rursus siue aliud conueniat Ecclesiae ex dono naturath, siue eratuito siue ex in re c6muni,siue ex priuilegio: ita qnod vode habeat, non est curae . Et hoc ex libertatis nomine haberes,niti libertas limitaretur per Ecclesiae nomen liter sumptum: hoc est quatenus Ecclesiae ratione .
Ex hoc enim habes, quod proprie loquendo , libertas Eccis sic on comprehendit nisi illa in quibus Ecclesia quatenus Ecclesia est libera,vndecunque illa habeat,sive a Deo, siue a Papa, siue ab Imperatore &c. Et quod ita canones Imeia ligant Ecclesiae libertatem patet ex eo quod in serro de in niuo. Eccle . capi . libertatis dicitur, qἡod inhibere . ne Limolant,coquant, vendant dic .praesumitur contra lo
188쪽
bertatem Eeclesiae praesumi dixit, nou esse. quia secundum ueritatem sunt haec contra libertatem politici conuictus , de Mon contra Ecclesiana, quatenus Ecclesia . Et Ecclesiae rursus nomine accipe quod est sermo de libertate communi Vniuersae Ecclesiae, ic non de libertate propria tali Ecccesiae vel tali religioni, ita quod si quis statuit contra priuil gium proprium Gicuius collegii puta protonotariorum)aut alicuius religionis puta monachorum aut alicuius E clesiae puta Mediolanensis)non incurrit hunc canonem sesraportet quod statuat contra illud quod commune est omnibus Ecclesiis. Et bene intellige nouitie,quia non dicimus, quod oportet statui contra omnes Ecclesias mundi, sed dicimus quod oportet statui contra illud pest libertatis comumis omnibus Ecclesiis mundi. Vnde si quis statuat, quod non possit quis donare tali Ecclesiae puta sancti Donati)quanuis contra unam tendat Eccleiram particularem, incurTit tamen excommunicationem hanc,quia statuit contra libertatem commune omnibus Eccl.siis. Commune siquidem est omni ecclesiae Christi,suod potest cuilibet donari, libertas enim communis Oilenditur In illa una,&sic de aliis., Sexto nota quod statuere contra Ecclesiae libertatem, est Perse hoc est ex intentione tendere contra eccletiasticana lιbertatem,quoniam quod est per accidens,alienuiri in aba de iure.Et hcie tam secundum doctrinam dentonitrytiua , quam secundum iura quoniam ipsa quoque supponunt,&is mimi quod uoluntate & proposito maleficia distinguantur.Per se autem seu ex intentione contra Ecclesiasticam li- hextatem intellige penes intentionem operis statuti, ita quod si opus,quod statuitur, per se hoc est smpte natura tendit contra Ecclesiasticam libertatem statutum est com a illam.Si autem per se non tendit contra illam, statutum ex se non est contra illam, quanuis contingere possit quod ex intentione statuentis fuerit contra illam, ex odio dc malignitate in ecclesiae libertatem sectum. Discernere autem
actum ex sua natura tendentem contra ecclesiae libertatem,
non est dissicilς scientibus ' idem est per se , seu ex propria
natura ex latetione.Et sicut detractio coto nam, conti
189쪽
nielia contra honorem , adulterium contra alienum th riini,homicidium contra hua manam uitam: ita statuere lclericis non dentur decimar,eleemolinae, quod non possint iudicare in causis ecclesiasticis.quod teneantur soluere uectigalia de rebus suis non negociandi gratia, di similia, contra eccletiasticam tendit per se libertatem .Et iuxta hanc rationabilem theorica dicendum est,quod statutum ciuitatis disponens de honore mortuario rum,modu imponendo, ne excessus fiat,& pauperes ambitio in fletibus non gravet, si non
disyonit niti de illis quae per se ordinantur ad honore , licitiati sanctum est etiam si inde non per se, sed per accidens proueniat effectus aliquis,qui uidetur contra Ecclesiae libertatem: quoniam secundum id quod est,per se , iudicandum est etiam in mortalibus,di non secundum id quod per accidens. Et propter ea quum constet sumptuosa sepulchra,multitudinem luminarium, indumenta equorum ac pedissequorum, multitudinem crucium, uarietatem felisionum timui, ad temporalem honorem defuncti,aut uiuorum per se orditinari,non ilum ex intentione sectentium haec,sed ex natura ipsorum operum,consequens est ut moderari haec ad Potestatem politicam spectet,ad quam spectat cura ciuium circa honores temporales.
Hee obstat quod tanguntur cIerici, quia non tanguntua nisi ut materia temporalis honoris non ipsorum clericoru , sed ciuium. Regulare autem est quod cognoscens, Iudicanucuramque habens de sorma,cognoscit,iudicat ac disponit de materia quatenus respicit illam formam: ut patet in omnibus artibus.Nec rursus obstat quod ista moderatio sic noctua clericis,& subtractiva eleemosynarum, & diminutiva cultus diuini, si ademptiua suffragiorum quae obuenirent ex roliquis horum remanentium apud ecclesias uel ecclesiasti a Personas:quoniani haec omnia di similia per accidens eueniunt:per se autem de honore temporali agitur. Nec obstat quod extra de rebus ecci .non alte. cap. si.decernitur esse corra libertate ecclesiae statuere de mortuari=s, tam
qua de annexis Ecclesiasticae iurisdictioni: quonia hoc intela igendum est de mortuariis ordinatis per se ad Ecclesia , acts luteni defuncti seu cultum diuinum:secus autem de per seorum
190쪽
ordinatis ad temporalem honorem.
In eos qui repraesadias aduersitis p*nas Ecclesiasticas
seu bona ipsam cocedunt uel extendunt. Cap.XXXII. Ri r alias,concedentes uel extendetes in praeiudiciu Ecclem sicu exc5mmacationis iacu lo Ieruntur.
1Lli qui repraesalias aduersus persenasEcclesiasticas,seu bona ipsarum concedunt,uel extendunt ad eas, nisi presumitionem huiusmodi reuocauerint a confessionis uel extenionis tem re inta mensem,si persena singularis silerit,sentetia excoicationis incurrat: si uniuerlitas, Ecclesiastico subiaceat interdicto.Greg. x.de inivr .cap.&si pignor. lib.vi. CAnonis istius materia est sacrilegium , quo offenditur libertas Ecclesiastica,quam ad exemptionem a represalii' Quo ad psenas est uniuersalis. Qu6 adactiones coprehedit
duas actiones. Prima est, concedere: fecunda est, extendere. Vbi nota tria. Primo et habent locu siue repraes aliae sint iniustae siue alias iustae contra ciues Sc. qm clerici ex epti debent esse ad limoi repraesiliis. Secundo,u, requiritur mensis rost confestionem uel extensionem: quia lex sic disponit. Et Propterea si intra mensem exequutio aliqua contra clerico-xum bona interueniret, non incurreretur haec excoicatio-mis sententia , debent tamen rquocando intra mensem,restitui in integrum bona clericorum. Tertio quod ii repraesa-1iarconceduntur selum contra bona clerici debitoris,praemisiis ac seruatis iis quae de iure praemittenda an seruanda sunt, non est locus huic canoni, quia non proprie sunt repraesinae illae in quibus unus pro alio grauari non potest,ut ex hoc textu habere potes, poenae autem non sunt extendendae, sed restringendae. Et eit Episcopalis.
In ossendentes libertatem Ecclesias am compul-sone adsubmittendum bona laicis c. O. XXXIII. compellens Ecclesianicum cum suis bonis temporali domino se submittere, excommicatur.
πLli qui praelatos uel per nas Ecclesiasticas ad submitten- dum ecclesiae bona immobilia seu iura ipsarum laicis, no