장음표시 사용
251쪽
ingrediuntur in aIiquo casu putantes sibi licere , excia senturi quia non praesumunt. Et in decretali prohibente ingressum
in nronasteria ordi.praedicatorum, ponitur Uerbiaili praesumat. In secundo quoque canone nota quod non sunt excommunicati detrahentes huiusmodi religiosis, sed detrahentes statui: ut litera clare dicit.
Excommunicatio poten diuersimoia incurri ultra
PRaeter has autem excoicationes inueniuntur multa a Iiae, in tria distinctae genera. Earum nanque aliquae quatioris sint notae,non tamen sunt consensu utentium comprobatae quales sunt Omnes contra non reuelantes limoniam contra dantes pro laabenda gratia uelii: stitia in curia Romana. Aliaesunt communiter ignotae : quales stini metallae
ruae dicuntur Ioan xxii. quae non possunt esse inentium c6ensu si alae,ex quo ut ignotae aut incertae fuerunt di simi. Vidit sorte quispiam una copiam,dc scripui : quod ea se ilitate reiicitur,qua proponitur. Has ego no retuli quia nolo esse do istor similium. Et Iiant duo genera non ligat quia leges infirmae seu abrogatae sunta uiae suntnouar quidem,sed quia nouar, s nescio an sint re ceptae,ideo ambiguus sum: ut sunt illae quae illae quae in concilio Lateranen.ultimo sub Iulio secundo Sc Leone decimo continentu quas glossare praesumere excoica in hi ibi est. Et Tima est intra cardinaIes Roma Eccle.reuelantes, aliqd in cosistorio uetitum a Papa: alia est contra implessores librotui: cilia contra praedicatores miciculorunt. iniarum tenor est. STatuimus ne quis cardinalium uota in consistorio data ;&quaecun v ibi gesta aut dicta,quae in odium aut praeiudicium aut scandalii alicuius redundare possunt uerbo, iiii scripto, uel quouis alio modo reuelatil, poena periurii Sinobedientiae. Et quotiescunque 2 nobis & Ro. Ponti f. pro tempore existente specialiter & expresse ultra praemissa inductum fuerit supeι aliqua re silentium , si quis cotra secerit uIrra dictas poenas excommunicationes latae sententiae in Grat a qua non possit absolui nisi a nobis uel praesito Roma Pontis de cum expressione cauta, praeterquam in morti.
252쪽
ST tuinius S ordinauaui lde tero Ppetuis suturisi bus nullus librumat quςin seu aliam qumcunque scripturam tam in urbe nostra suam aliis quibus uis,ciuitatibus de dioecesibus imprimere seu imprimi facere praesumat, nisi prius in urbe per ulcatium nostrum Sc lacri palatii magistris in aliis uero ciuitatibus & dioecesibus per Episcopum ii et aliun habentem pexitium s ientiae libri seu scripturae auiusino di imprimendae ab eodeiu Episcopo aci id deputandum , ac inquititorem haereticae prauitatis ciuitatis siue dioecesis i iquibus librorum mpressio huiu stabili si xt,diligenter ex
minentur,& per eorum manu propria iubscriptionem sube, communicationis sententia gratis & siue dilatione apponendam approbenturi inii autem secus praesumpserint, ultra librorum implessorum. amissionem dc iliorum publicam combustionem, ac centum ducatorum Gricae basilicae nincipis Apostolum de urbe sine spe remissionis seliationein ac anni continui exercitu impressionis suspensionem ,eaccommunicationis sententia innodatur eΛistata Idem ibidem in xsessione.
CI qui in suis silicationibus ad podium miracula salsa aut
Dini tu tabunt probetia quae ex sura scriptura non coamstant , praedicare seu Epis aut suis superi0ribus scilicet Eccles Praesatis detrahςreavsi fuerint ultra poenas contra tales a iure statutas,excommunicationis etiam sententiam aqua non nisi4 Ro Pontispraeterquam in mortis articulo costi. viti abselui possint eos incurrere uolumus Iclem ibidem in xi .sessio.
N xpeditis duobus Primo scilicet& quarto promissis su-
perius de excommunicatione traditandis : scilicet in quibus casibus incurritiir ex odimunicatio,& ad quem spectat abselutio cutiscunqueto occurrit tractandum secundum inter promissa:scilicut quae sunt uetita excommunicato: quae si
i Excommunicato ura sunt illic Da,tam diuina quaa quissias nouabstinens pectatu Griauator eo
253쪽
ri' excludit a conamunione hominu quatentu Chrimani sunt,& per quadam extensionem a coaliniunione ho ininum. Et ideo illud contra,hoc praeterinitabitioneni Ese. Uesiae agitur: illud ni ortat hoc niale..
Sed de medio genere,&de actibus legitimis ciuilibus, nou quequaque claru es . I Eicionabile tamen Didetur46si in huiuModa actibus non se amniiscet aliqua iniustitia, aut aliquid aliud. ex suo genere nam tale, quod nonipeccetur vibrealiter.Veibi gratia:si exconrna inicatus iudicat,est. pescatum mortale ex suo genere: quia inci lit in iudicium usu patum:quia potestas eius ligata est,sicut non potestas duran tesuspensione seu quali suisensione . Vsurpatum autem imincuma est mortese ex suo genere: quia iniuriam facit per iulum actunt di illis quos tuaicat, tanquam potens actu super illos,&conanivinitati cuius actum ustupat. Similiter si excornunicatus electiis accepta : iustitiam enim luani lie incurrit Et similiter si eligit niuriatur &electoribus,quorum nu merum aniuste auget:&Ecclesiae:, cuiusde quasi prouis em agit. Et multo magis conserendo beneficia , ct faciendo Du-Ρus suos in casti non confesto:& sic similibus ubi aviustitia immiscetur . . Vbi autem neci iniustitianec aliud ex se mortale immiscetur ut si ex ccunmuhicatus pro uenitate testi monium serat in Ecclesestimetiam iudicio, uel aliquid hu iusinodi faciat) non uideo unde peccetur mortaliter : qu- una ab eis non primo sed secundario sit exclunis. Petere au tem etiam exigendum debitum in matrimonio, non est magis peccatum quam petere pecuniam a debitore, utrumque enim potest excomunicatus , licet possit debitor excipere l
legando excommulticationem. . . L .
' qarticipatio cum excon unicatis quibus casibus ' impune per istatur. μ
ε Ιrca tertium praemissorum scilicet de peccatis participan tium cum excornunicatis pro constanti hal etur, quod Participantes in diuinis cum excommunicato in casu non li cito, peccant mortaliter quod participantes in aliis in casu non licito,peccant uenialiter.Casus autem liciti, extra diuinatanam .continentur hucwsu ; Vtile, lex, humiis
254쪽
res ignorata,necesse: Haec quinque ficiunicina laenaa trepor sit obesse. Et exponuntur lici Ulli hoc eis pippleo utilitate propriam,quia licitumaest ab excommunicato es exigere &recipere quod mihi debet. 9 rursus propter utilitatem animae ipsius excommunicati,quia licitum est prouocarea, monere etc.ad salutem animae suae etiam di alia interponantur,ut se xilius aut Buctuosei agatur. Lex matrimonii: qa uxor licite
communicat marito excommunicato,ut canondicitui P in Ebeadem ratione uir innaomnicat uxori excommum ,-ce saltem in iis quae debet illi: Humile propter subteirione,
di canon explicat silios,secum,anci lias seu mancip rustico seruientes, necrion onines alios qui non adeo curialea sunt ut eorum consilio sceleria perpetrentur.& intellige de iis qui erant antequam excommuni catus esset, in huiusmodi eiusseruitiu& econtrario dasperior communicat licite subdito in iis ad n e ei tenetur. Res ignorata ignorantia sim uel iuris emndo excussit,& haec etiam: rexculini a participatione in diurnis. Necesse, in articulo enim necessitatis cestat peccati ratio Sed quia multipliciter dicitur,necessitatui scito necessitatem clare excusare,primo uiolentiar, ut liquis uiolentertinetur etiam in diuinis. cum aexcommunicatiso talis debe. Manimo intentis: re nori interesse diuinis, ut sidnullo ni do agat ad communionent,seu patiatur quo ad corporalem praesentiam,cui & nonconsensu potest inserri uiolentia.SG cundo is poralis indige tem -,uis non possum necestaria adiunde emere uel habere: quam an excommunicatis e patet in capit. quoniam multos. Lquaestio.iii. Tertio ratiq- me necessitatis corporalis stibstesationis i psius. Excommunicati.licet enim dare excommunicatis eleemosinain 'eoru
est medicare in infirmitate, di sunt sinodi. Q pasto ratione necessiitatis damni iiit,ndi ela contrama .inito .licitum est
tractu quem: occoni nica altis non Mult rescinder n. damnum inde ego innocens incurram ut patet in cap.si ueret des ted. excommunih. imo ratione necessitatis spirituriiston filiis pro me uel aliovit lata non.habeo aliunx sufficien
tem ad quem inii cindigentia consilii spiritalis in ii emin
255쪽
si enim mihi licet pro salute suae animae excommunicato communicare, consequens est ut etiam idem liceat pro i ingentia animae meae. Sextus uero casus,scilicet ratione mo. rus, quantum ad participationem in diuinis, reprobatura canone cap. sacris.de iis quae vi metus ve causa sunt, quia participatio in diuinis est peccatum mortale, dc pro nullo metu etiam cadente in constantem uirum debet quis peccare mortaliter. Quantum uero ad communionem extra dia uina, indubitatust loquendo de metu cadente in cons ἀtem uirum ex ratione iuris: quia si secundum iura licitum est communicare extra diuina ratione necessitatis damni uitandi ex contractu inito, multo magis ratione damni uitandi ex metu cadente in constantem uirum: quem longe maius sit hoc damnum quam illud ex contractu inito.
communicatio seu participatis ci excom-nicatio quibus castas omnino si illicita.
TLlicita autem cum excommunicatis,c6tinetur hoc uersuPR Os,orare, vale,communio, mensa negatur:
Si pro delictis anathema qui essiciatur. Et exponuntur sic: Os , hoc est loquutio, siue coram,siaue per literas, siue per nunciuna. Orare. hoc est communicaate in oratione & diuinis, quod sit siniui cum eo orando,uel audiendo Missiam uel officium diuinum quodcunque. CPraedicatio tamen nec lectio quantumcunque theologalis computatur inter officia diuina in proposito. Vale:hoc ea salutare: & loco salutationis dicitur ei, deus te illuminet, aut aliquid huiusmodi. Communio: in quibuscunque actibus specialiter legitimis. Mensa: simul comedere Sc. Ita in huiusmodi non attenditur propinquitas aut etiam idem
ditas loci, in quo uterque orat aut comedit: quoniam in eadem camera possunt ambo seorsum consedere dc orare absis eo quod communicent in comedendo aut in orando ut c
tingit quando pulsatur ad Aue Maria. de singuli seorsum dicunt: quonia non pulsatur ad orationem communem , fixi 'priuatam. Et similiter in eadem Ecclesia si unus audit ΜΗ sun in una capella, di excommunicatus audit in alia capeuis . um comminutant. Communicarent aut si ambo inte-
256쪽
Εxcom mv. minor. ssent uesperis, aut uni Μisiae aut uni processioni, etiam si
unus esset in capite, dc alter in cauda pr talionis extensae P tuo milliaria. Et hinc fit,utsi excomunicatus transit per E cleii m,aut est ibi non ut interiit uesperis, sed propter negOtium aliquod: licet transeundo genuflectat.&oret priuata. ratioη nou proterea communicant dicentes uesperas cum
illo,iicut nec ipse cisicat cuillis: di ideo nullus in hoc peccata
Excommunicatio minor diuersmodὸ
consideratur. Excommnnicatio minor hoc est Ecclesiastica censura,qua
homo excluditura passiua tantum participatione) facr mentorum , & ex consequenti a passiua electione canonica et quia ius sic disponit,extra de cleri. exconamu . ante conciliuconstantien. frequenter poterat incurri: sed post illud concilium in duobus tantum cald us participando cum excommmicatis&c.incutritur. Primus, si participatio interuenit cum nominatim excommunicatis publice. Secundus est; si cum excitin municatis propter manum uiolentem in clericum notoriam. Et intellige in utro* casu tunc inciriri minorem eo Communicationem, quando participatio interuenit extra casus a iure permissos, in casibus enim a iure permissisiscumiris participatio no inducit excommunicationem minore. Tenor autem decreti Constantiensis relati a Sancto Antonino A rchiepiscopo Florentino. est iste: Insuper ad euitandum scandala , Sc multa pericula quae conscientijs timoratis contingere possunt.Christi sidelibus tenore praesentium misericorditer indulgenius quod nemo deinceps a communione alicuius in sacramentorum administratione uel receptione, aut ali ε quiscunque diuinis, uel extra praetextu cuiuΩcunque sententiae aut censii me Ecclesiasticae a iure, uel ab homine generaliter promulgatae teneatur abstinere, uel Mliquem uit. rre, aut interdictum Ecclesiasticum obseruare, nisi sententia , iiel censura hinusmodi fuerit in , uel contra Personam, collegium uel uniuersitatem, Ecclesiam uel I cum certum uel certam terram a iudice publicata uel denunciata specialiter,& expresse: constitutionibus Apostolicis , de alijs in contrarium iacientibus . non obstantibus quibus
cumque: saluo si quem pro sectilega manuum iniectione in
257쪽
clericiana sentantiana latam a canone adeo notorie constitexit incurriss e,qu5d fictuin non possit aliqua tergiversatione celati,nec aliquo stim agio excusari, nam a communione iutius , licet denunciatus non fuerit: uolumus abstineri iuxta canonicas sanctiones.
Excommunicatio minor qisa inducat incommoda.
PEccat igitur mortaliter peccato sacrilegh excommiinicatus minore excommunicatione si se ingerit passive participationi cuiuscunque factamenti: quia excinius ab Ecclesia,
indignus accedit: licui excommunicatus maiore ingerens diuinis. Participantes autem cum excommunicato minore, nullam ex participatione incurrunt censuram, qUia excommunitatio minor non transit in tertiam per nam. Et rese Matur ab lutio ab excomunicatione minore sacerdoti prSIrio,hoc est sacerdoti qui potest abseluere a peccato morta-i: non quia excommunicatio minor habet annexum peccatum mortale: sed quia est uinculum Ecclesiasticu, ac per hoc seluendum a ministro iurisdictionis Ecclesiasticae: quam nohabet quilibet sacerdos qui potest abii uere selum a uenialibus ea ratione quia poenitens se illi submittit in materia non necessaria in sacramento poenitentiae: lualis materia est peccatum ueniat quὀd homo non tenetur consteri.Ex hoc enim quod poenitens sola peccata uenialia confitenda habet,obtinet ut possit se confitendo stibi cere cui maluerit sacerdoti, quia nulli tenetur de illis confiteri. Sed ex hoc non est priuia i latus ut possit a quo sacerdote uoluerit ab lui a uinculo Ecclesiasticae censurae,quia totum oppositum concurrit hic, quoniam tenetur de hac censura quaerere absolutionem, &obtinere eam ante absolutionem a quibuscunque peccatis,&cuius, sacramenti susceptionem, & propterea oportet recur rere ad ministrii Ecclesiae habente alias potestate iurisdictionis. Et postet diaconus,imo simplex clericus habens iurisdictione absoluere a minore excoicatione multo magis quam potest ab luere a maiore, quoniam utriusque absolutio nospectat ad potestatem ordinis, sed iurisdictionis .
FPeccatumfalse multipliciter committi potest.
Alliuius tam monetae,inemurarum,S ponderum,quam P v scriptur
258쪽
ciendo opus seruiles uel committendo aliquid prohibito. 'rum fieri in festo. Et quantum ad primum, quia sola Misio conmuniterest in praecepto, ideo sine rationabili causa mitiffere sesto, peccatum mortale reputatur . Et
. Dic elio prudens, admittendo pro rationabili causa omno
motivum rationi humanae consentaneum,etiani si nota Linurgens: quoniam deficiente, Sc subsistente ratione, quae illius conditionis personas libenter ad Missam euntes and cere uidetur ad omisionem Missae in tali cassi non inciam i- tur peccatum mortale: quanuis si minus iussitiens est ratio a peccetur uenialiter.Et uniuersaliter sic es quando quis bona fide putat se excusiri ab auditione Μissae,& ideo omittit illam. Et simile est si praeter intentionem ex aliqua neglsgetiola Μissa omittitur. Et omnium ratio est: quia non formaliter agitur contra praeceptu nec usque adeo materialiter interuenit trans ressio, ut redeat peccatum in naturain siciar famae . Verbi gratia, irrationabilis causa omittend Missam, est occupari in seruitio infirmorum custodire in quae custodia indigent, quando oportet alterdiri omittere. rotius enim omittenda est Misis, quam seruitium infirmo rum, quam custodia rerum. Hinc enim excusantur puellae Mon euntes ad Μissam, quia sic est consuetum,& sic iubene matres, & mulieres per mensem luctus, S per purificatione post partum abstinetes iuxta consuetudine patriae a Misisto sic de similibus. Ex hoc autem,' ius exterior cultus cais dit sub hoc praecepto, non continetur sub hoc praecepto c eritio peccatorum, nec uitatio aliorum peccatorum. Et pr-rterea circunstantia festi diei non est circunstantia necessaria allorum peccatorum commissorum in sesto, nisi fiat in com temptum Asti. Μinus autem sitfficientised rationem sapiese ratio est, matutinum iter in sesto absque urgente necessita aggredi, ut cum sociis quis eat tunc euntibus. putans em
Intelligitur autem Μissa in festo praecepta Christisdelu
vias,ut intersint sacrificio rassae.intersint aut corporin mege: hoc est animo uacandi Deo durante Missa. Et propterea '' aquis corporalitar praesens sit min, sed mentem aduerte
259쪽
ter aΜissa diuertat ad alia, non satisfacit, praecepto quoniam ita ibi estiac si uoluntarie ibi dormiret. paria nan , que liliit longe a Misi a fieri per uoluntarium somnum,&q. Noluntariam dormitionem mentis ad alia. Vnde sicut oblL-gatus ad Horas canonicas, non satisiscit si ex proposito me- . tem ad alia diuertat ab officio: ita obligatus ad Μissana, nosatisfaci; si a Missa mentem ad alia aduertenter distrahit no--cabiliter: modicum enim pro nihilo reputatur. Vtrum autem audiatubuel non,utrum sit Μissa propri: uel non, sub, Praecepto Mon ca lit Et quamuis dum sacerdos non auditur; aut non intelligitur, uel secreta dicit, liceat aliquam spontcneam orationem dicere ad habendam mentem Deo uacantem tempore sacrificii duranis notamen uidetur utquequaque tutum prima facie in Μista de praecepto dicere praece--ptas, Horas canonicas, aut iniunctana poenitentiam,seu or 'etionem ex uoto debitam: quia duo diuini cultus debiti, de- bent ut duo exolui, dc non confundi sub uno tepor93cunaaetione. Si tamen de faeto oppositum quis fecerit,non dantino illum: quia licet forte male secerint, satisiacit tamen prae-- - cepto utriquvluantum adultadum peccatu mortale omissionis utriusque, ex eo id e tempus compatitur unumque simul persolui, dum to interiore actu, Missae possumus a tendere, aut quia secreta dicuntur,aut quia non auditus seu no intelligitur sacerdos. Dixi autem forte male secerit:quia on oportet peisoluentem intra tempus' Missi praeceptae alias de praecepto quoque Orationes, peccare: sed tunc latili - quum impedimentum praestatur debitae attetioni ad Mirusam. Videmus enim absque ullo scrupulo sacerdotem ipsu. qui celebrat, dum chorus cantat, dicere cum nainistris Ho- seram aliquam canonicam ,ex eo quod dixit totui quod cli rus cantat, quasi tempus illud ei uacet, licet in ueritate sit tmpus Μistae. Et similiter dum sonant organa,potest ab Omniabus fieri eadem ratione semper militante: quia scilicet non impeditur debita Missae attentio, sed unus diuinus coelius . alterum compatitur. Qtio ad secundum uero, quia selum pus seruile seruilitate non mysticlsed corporali quod comprehedit exteriora opera seruis propria, ad quae scilicet seruos deputatos trabemus intelligitur ad litera,ideo
260쪽
extircere in festo opera seruilia, peccatum moriala estis sed ut Varius percipias, scito exterior opera trifariam distingui. aedain enim sunt ex suo genere dirui lia: S haec sunt propria seruis ut opera mechanica, arare, sodere, suerpSc. Quaedam uero sunt ex suo genere liberar ut artium liberalium exercitia: ut pulsare instrunienta musica disierere, scribere Sc. intaedam uero sunt communia liberis A seruis rut itinerari, curam sui agere dcc. Sola prima sunt in festo pr hibita. Reliqua sunt licitat de intantum licua, ut etiam ipsa opera seruili quando transeunt in commianidisiant licita '-- Transeunt autem in communia dupliciter . Vel ratione ne cestitatis: quia scilicet occurrit necessitas eorum ad salti tenos corporis mei 'el proximi: ut sunt opera praeparantium dicinalia di ieruitia infirmorum .dc huiusmodi. Vel ratione damni uitandi: ut qnia segetes sunt in periclita. Ila , aut hostes timeantur, oportet laborare: di similia, quilibet eni-sine seruit, iue liber tenetur suae es proximi faluti
contulere, & damnum uitare. Quoad tertium quum ab Ecclesia quatuor inueniantur
in seito prohibita, quae opera seruilia non sunt scilicet fie-i.
vi primo mercatum, secundo placitum, tertio iudicium ni ortet aut poenam, quarto iuranaeiatun iii pro pac Iaeralia necesitrate: ut patet in cap. omnes. extra de seriis sectu dun ac tertium intavium inhibentur, ut non soldm miliacialis strepitus conquiescat: nisi necessitas urgeat,aut pietas ' . suadeat; sed tam procesius'abitus, quis, sententia pronautagata annulletur. in cap. conquestus. Vt autem singula clarificentur confessoribus , aduertendum est mercati nomine duo posse intelligi. Primc . nundinadi quae semel aut bis in anno alicubi iuxta cliuiuersarum patriarum mores fiunt, seu quassi nundinas,qua9 NutSariter dicuntur mereata, quae semel, aut i, aut etiam ter in hebdomada alicub siluit, dum rustici oec. ad forum deserunt oua,pullos, fi yias miniam die. ad uendendit. Secund6,actu mercandi: hoc est emedi,Suendendi. Et si quidem non linae intelligantur,ius hoc contraria constetudiane Harualent nullibi forte locu habet. Et quia Praelati ia-