장음표시 사용
301쪽
r inrario, ex excestentia effectus si rati . scilicet exce dit uirtutent naturalium agentiuirisi iit nosse secreta cordiu , furiari statim hominerbutit equutii, k liti nisui odi. Et hoc intellige quoad medicinaliu)u naturalia . Quinto uanitam effectus fruta quia quaedam sacra uerba dicta iliouent ali nutu super sitim:& similia uana . Ex hoc enim ipso,st uanus est effectus cons at quod non est uirtus diuina, sed diaboli ca,nψn assilies uerbis sacris, sed assiillens sacrisici uod sibist,honoraudo ipsum illis uerbis: gaddet enim honorari ue i, is rebus sacris. Et sciant lectores,quod uolui non experiri,sed conuincere huiusmodi diabolicam linititutionem adestectus uanos,propter utilitatem fidelium . Accepto itaquό sit rict annulo protestatus sum, quilis uersuintillum sacrum Deo uero cui a Psallit illaὰirigitur dicebam, & non tanquainstitutum ad mouendum annulum :&sic dixiversiculum illuni,& annulus non est motus: ut hinc cognoscant omnes, in quod tunc diabolus inoliet annulum, quando uersiis ille di citur ei,ut ipse instituit. Dicit autem ei tacita intentionequiacunque dicit,etiam iocandi illum, ut habentem uim ad in uendum annulum: quia vivi illam non habet nisi ex pacto
olim inito cum daemone aliquo ,de similibus ideiri sec
. Sexto , ex falsis adiuriistis i puta quod Christus habuit se-breu aut spasmum neruόrum,& huiusmodiaest enim di ab ius pater mendacis: Deus autem non eget mendaciis nostris, Et huic modo propinquus est septimus, quando adiungunti ηρο rypha euincexta. Mirum .est mi'γόd huiusnodi in- certa habeant a Deo uirtutem , ct certa non et Et rursu riu'd
sanctis uiriMuibus Deus credidit secreta sapietiae luse iii
tutem potentiae suae in miraculi, sacramentis, S curam Mnimarum,quibus promit notitiam omnis ueritatis, secretas has cicrorum uirtutes negauerit,dc uetuli c personis qualia
bustunque haec conamunicauerit. V ndenuiusu i incerta Mimi saltem,ut suspem uenda. Et si non uis selli, nulli in materia incantationum credas: suia impossibile uid ux ut non interueniat aliqua silperstitio, saltem inmodo dicendi:-ruta dicere Pater noster ad aures equi hactenim superstitio
302쪽
Incestus. T' crimen incendiari' uol tarta comvsi ut , 'mortale est,ct ciuili poena mulctant 'st..
ΙNcendiarius hoc est malo animo combures manifestum damnum inserti& periculo reliqua expo'it.Vnde a crimine maximo non exculatri si ex intentione facit. Si uero prae 'ter intentionem ex negligentia, iuxta modum negligentia reus est apud Deum Quod si absque onisi ipsius culpa contingat ab eo incendium processisi e , nullum peccatum curabsque culpa tempore statuto communiter incenduntur campi in sine Augusti, uel dic. iuxta paviarum consuetudianes diuersis Sunt autem incendi ij excomui unicandi. Et si denuntiati fuerint ex communicati,no possunt nisi ab Apo'. st sca sede absolui: ut habetur extra de sen.excom.
Coitus carnali inter consangulaeos commisius . '
damnabilis es, quia nam item dic ui: is it honorem. I Ncemis quo inter consanguineos. seu assines carnalis sit
commixtio absque dispensatione matrimoniali ) peccatueli mortale inter grauiola, propter naturalem reuerentiam naturale foedus uiolatum 4 Et sicut ad incestns crimen speiactat etiam sine opere consensus in consanguineam seu a nem: ita ad incestus speciem spectant impudicitiae, & cam Io commixtiones impuberum personaruna, ii consianguiniatate aut amnitate sunt iunctar:quoniam , dc sunt liuiusmodi actus ut uia ad consummatum incestum , & multo propinquius quam cogitationes ad incestum,ordinantur quantum in se est consummandum licet ex impotentia aetatis non
Imprudentia peccatum ex inconsideratione in aductum negligentia potestattribui ideo damnabile est .
INconsideratio agibiliu hubaanorii quantu ad eas coditianes quas pol & debet ho talis cosiderare,peccatu est imprudeliae,siue sit uolutaria ex intelione,qa.snoluit cosiderare, sue ex negligetia,quia no adhibuit sua diligentiam ad con- S a siderandum
303쪽
siderandum illa qnae conlideranda erant , potest autem esse . Peccatu mortale, quando scilicet eis respectu eoru quae sunt de necessitate falutis facienda, licenda,appetenda , cauenda αξ veniale aut i quando respectu aliorum. Et haec intelli
tosideratione colam ni ara hoc .eit,procedete ad iioluntatili actu male cosideratu, in quo est: inconsideratio contrarie:iael non cosideratum, in quo est incolideratio priuative. 'Riluestet Euicti, di si contingat alique ex sila inconsideratione actuali sacere opus aliquod scit esse prohibitiam,&tuscactualiter aduerteret ad id quod scit,non faceret,excusatura mortali: ut si quis non consideratis hodie esse sestum ,
Hiit aut uenditi uel non considerans esse diem ieiunij, c Daedat e c. autoon aduetiens contractum esse utrarium, ' cit i&im Sc Et ratio horiam ct sint istum est: cpita non uidetur esse in potestate nostra occursus onant una sua: scimus in ijs laete quasi inae dis Rione operainur. Et nullid naagis excusatur illis,qui meditatus quantum bonasde credidit oportere, tiruenit se post factum us aut datum conlilium considerationem omisisses ccatum enim moriale praeter inte-tionem ualde dissicile,contra intentiorem Deta impossibile est accidere: in proposito autem di praeter intentione ma Disine est,contraintentionem uitituI ςsse.
SNconstant in qua homo a bono ac debito pi oposit re
cedit non exequendo illud) peccatum est: quia a rectarotioniq ormne deci inat. Est autem Maortale uel ueniale peccata cum iuxta naateriam sabiectam: nam si is constans omittit ea quae sunt de mecessitate saltatis, peccat mortali cri li uerdcilias debita, peccat uenialiter. Et si inccrasti sex inordinauta aliqua paselone anx*ris uel Iancolis onaitti proposivi mrius bonum aliquod supe esto Lationis , ccat quoque u
itialiter, quia inordinate desis ita bono proposito INcontinentia qua hona ore statia habens intentionem
uincitur a conci licencia delectabili a carnaliu aut hosioris, aut irae) peccatum manifeste,est persenarum non omoino malarum, quae habituataesunt in malo luxuriae, niυ-
304쪽
hent huiusiriodi passiones domitas: sed messe crium , quae
habent rectam intentionem circae castitatem , mansuetudinem &c..tanaen uigent in eis pasiiones ut eote non donatitae habitibus utitutum. earundem enim personarum xli continentia & incontinentia. Contingitautein dupliciter. Velita si passso huiusmodi piaeueniat rationem pugnantein.xtacte sentiendo, ita st antequam pugnet,cedit: ut saepe accidit cholericis propter uelocitatem choleretrict melancholicis propter uehementiam Impetuosi naotus. Vel ita P ratione in
de hoc est ex parte .superiore ) passione hinc hoc est ecparte inferiore pugnantibus tandem naultiplicata es augmetata passio uincit. Vtroque autem modo si ad cosensu ni deliberatum alicuius q, est peccatum mortale puta uindicta, sornicationem, &c. homo trahitur,peccatum est mortale hiriusinodi incontinentia: aliter est peccatum ueniale. Et licet Aristoteles in mulieribus nolit continentiam & incontines tiana recognoscere, quia quali pueri sequuntur facile absque pugna pasiiones di in mulieribus tamen Christianis propter lumen fidei quo spi ritus concupiscit aduexsus carnem,ac per hoc pugnat contra carnem recognosto continentiam, um*iritus uincit,& incontinentiam quum spiritus uincitur.z'
Peccatum indignationis membrum en supebia quaprypter damnabile, mortale dici debet , ij
π Ndignatio qua ex ira honab assicitur proximo tanqua in a- digno sua affabilitate,conuersationem Et huiusmodi peccatum est propter inordimiani passionem tti comin uniter ueniale, procedens ex eo quod indignum reputat se a tali nunc Sc.pati seu tractari. Potest tamen esse sine peccato, quando scilicet ex iusto rationis iudicio procedit: iuxta illud Greg4 Indignantur iusti,sed non dedignantes hoc est non habentes aflectunt inordinatum .Potest de esse peccatum mortale qilando usque ad subtrahendum aliquid de necessitate salutis impendendum proaimo procederet,aiit usis ad deliberatum cis
temptum aut odium proximi crescent. . in
Contemnens auditum uerbi Dei infidelis
305쪽
1Nfidelitas Christianae fidei opposita pHuatiue sumpta
hoc est illiu qui natus est habere fide infula est hoino ,
non tamen habet) tunc tantum est peccatum, quum negligit auditui sidei credere: iuxta uerbuin Domini, Si non uenissen=loquutus eis non fuissent,peceatum non haberent infidelitatis.Contrarie autem sumpta peccatum semper est naa... ximum. Et distinguitur in tres generales species scilicet pa
ianorum , hoc est eorunmui nu)lo pacto sidem susceperunt 'hristianam : Iudaeorum, qui profitentur in ueritate nostram fidem in figura , de negant illam in seipsa iam claram rct haereticorum , qui sunt baptizati, sed pertinaciter errant
Et quamuis infinitae sint haeresum species, iuxta infinitas
erroneas sententias,quae contra fidem possunt esse: de his tamen non oportet lolicitum elle confessorent quantum ad peccati notitiam . sed sollini quantum requirit medicina adhibenda: ut non remaneat in aliquo errore , ut sanus stat totus, ut non facile redeat ad uomituna doc.,Incurritura
tem infidelitatis peccatum tripliciter. Primo, ex intentione: ut quum quis in hi, quae ad fidei necessitatem spectare nouit , ab Ecclesia dilleatit , deliberate credendo o positum. Et tunc est peccatum mortale maximum . Et st Christianus eis, uocatur peccatum haeresis: dc est excolia municatus, si in interiorem aliquem adtum etiam coram seipso selo extiterit: est reseruatur ab lutio Papae cum reliquis de coena Domini. Secundo per primos seu impersectos motus rurquum quis ob tentationes 'ut rationes auditas dec.quasi ii cillat In ii quae sunt fidei, non tamen ad deliberatum consensum disternendi peruenit. Et hoc est peccatum infidelitatis quidem sed ueniale propter imperia tionem actus . Et li- et modo rit grauius, ct modo minus graue,iuxta modum negligentiae: semper tamen est grau*proptergenus arduum: ct ideo statim abhorrendum es quum aduertitur quicquid
contra fidem occurrit dicenduiti, aut audiendum,aut cogitandum dic. . Terti6,propter ignorantiam ex parte materiae:
ut quia uel stit materiam spe flare ad sidem, sed nescit se e rare in illa, uelatescit materiam si 'are ad fidem ,quae tanas
306쪽
ad illam itere pertinet: utroque casu puram se te ..tire,nilius xepet,assi i x xque asierit err0re quein non uim
, t ulla eruar kjosadysitutis peGasum ungieriatrix :'tcontingit san t0 Cyprianoi martyri, qui cuni Oct-gin Epis opis ut habes xxxij. dissin. cap. praeter laoc Jap- pellauit bapti sina haereticoruin latia crum diaboli: quos bec iur Augusti ne largui . . Et quia in huiusnavdi malet tali tess.tantum erratur infide, dc non sorii liter hoc est ex intemtione: quia omnino intendunt tales , axe in fide ianctae in tris Eccletiae, imo pro illa pugnare intellectum in illius
obsequium captiuare non incurritur mortale peccatum ...ded tamen peccatur, propter nimiam . adhaesionem : quoqin Cypriano excusat tuus fuit ex si tetia tot Episcoporummac martyri; tandem claaritate omnino deletum - i. Infidelium conuersationeni habere in humanis Occupa- .tionibus quamuis pecςatum non fit absolute, cauenduim
tamen essui occasio peccandi,& scandali pusilliorum , ubi scandalunt timetur. De Iudaeis autem in uerbo. Iudati ,
In iis aute quae ad infidelitatis cultum spectant, nullo pacto communicandum est. Unde no licet commoda auc donar9aut laedere illis aliquid pro usu sitorum sacrificioru, ct liuiusinodi,quoniai part*eps esset quis criminis, utpote adiuuans illos ad exequςndum infldelitatis siue cultu ni Insidesitabit est uiolatio pr0missionis, tractatur inirgin
. Gratias pro acceptis benefici s Don referens, aut re ferre contemnens, pecreatum incarrit ingratitudinis. T Ngratitudo qua homo pro accepto bene cio gratias n'
refert opere pro loco S tempor aut non agit lingua,tam dando &c .aut non habet animo,recordando, recognoscen-vo st assectum beneuolam habendo. peccatum procul imbio est: quia . contra rectam est rationem, uiolaturis ortale debitum anam pro benescio accepto debetur statim gratus animus, grataque lingua,S gratum opus pro loco,& tepore. Et multo.magis ac maius ingratitudinis pecca-
307쪽
timi est,si aut animum inarum rependat quis aut uitiiperet, ut offendat illuni a quo beneficium accepit: com mittitur tem ingratitudinis peccatum dupliciter e scilicet seruaaliter,& per se,hoc est ex intentione: ut quum quis adeo tingratus eis, ut uices non rependat, aut malas ilices reddat benesi
eo seu benefactori iit lieta Et hoc est 'pho iE peccaturii ingrata titudinis, quod est speciale peccatum tib at iis distinctum r& hoc est esse ingratum ek interiori; mitemptu bEheficii. Et
est peccatum moletale ex suo genere ' quoniam contemptus
beneficii est contemptus non tam effectus qtiam boni afferius benefactoris &'coiitrariatur directe' dilectioni debitae senefactori'. Contin t tamen hoc esse uhniale propter imperfectionem actus . e ' ὀpter prirnu in motiun ad contemnendum, di propter beneficium minini uni eqHymininium tanquam nihilum: ita inde fiat ut conte raptus nbn sit perfecte contemptus propter impersectionem materiae: sicut sur
uni rei minimaelion est perfectὰ funum pio et impers
. Materialiter autem incurritur ii ratitudinis peccatum, quando uel omittitur aliquid necEliariti hi ad gratitudine, uel committitur aliquid offensivum hue actori, n6 eo antimo ut ingratus sit,sed alia intentione. Et tunc ingratitudo non est speciale peccatum,sed circunslatitiae peccati in bene- fictorem commilsi. Et si quidem omittitur aliquid de necessitate salutis exhibendum benefactbri, tilat committitur aliquid de necesi itate salutis,caiiendum ne fiat in benefactore, Peccati mortalis rationem induit circunilantia illa . Si uero omittitur aliquid aliter debitum, aut comini lituralites uitandum, uenialis est. Et quia in omni peccatosncluditur huiusnodi circuit stantia materialis ingratitudinis ad Deu omni uni datorem tibii oportet scrupulo 'heia quam moue i di huius confessiohe circunstantire', sed de illius contritione ac sidua solicitum esse. Uerna quando 'offensa notabilis iti benefactorem aliquem conimissa est , explicisnda est, sicut aliae hinc stantiae aggravantes infinitie,nbn 'in niutarites specie.
Inhumanitas dicitur qui seipsum M is - contemnit, peccare in hocpotest.
308쪽
T 'Nhumanitas qua homo lacuninem se esse quasi oblitus, alieni miseriae non se aestimat participem P peccatum est durioris cra dis, qui misericordii uirtutem tollit, qua humani nihil a nobis alienum putamus, 'uali unum membrum IESU CHRISTI patitur, reliquum compatitur: shmus etlatii omnes unum corpus in Christo, finguli autem
ulter alterius membra inquit Apostolus. Habet autem duas malas matres: quoniam ipsa cordis duritia ex superbia nascitur, qua quis se tanti tenet, quali sit acleo celsus , ut ad ipsum mala uix pertingere possitit, exterior uero omissio subuentionis , ex avaritia nascitur. Vnde inhumanus a tribus est uulneribus curandus , ut discat quid est , niisericoreliani. uolo.
Iniustitia semper est peccatum mortale .
T Niustitia qua quis iniustum facit' in quacunque incit ria ) peccatum m mortale ex suo genere: quia illativa δ' nocumenti quod charitati repugnat. Et hoc intellige quando homo secit per se hoc est ex intentione) aliquid iniussu,
intendens retii, aut laniam , aut honorem aut membrum
Sc. tollere. Nam quando per accidens aliquis thius una facit puta quia nec intendit offendere in aliquo proximum, nec scit per se patiuna suum laedere quemquam ) non est peci catum mortale: nisi magii do nocumenti illati aut negligentia sciendi reducat ne sum in naturam iniustitiae. Exein- Ilum primi; si quis ex loquacitate mulierem communiter abitam pro pudica, laedat notabiliter in eius fama. E eiii pium secundi quantum ad ignorantiam secti': si quis iaciendo sagittam interficiat hominem ibi manentem: quis non secit diligenti in suam an ibi posset homo laedi sagitta. Quantiarii autem ad ignorantiam iuris r ut siquis uiolentei eiiciat propria authoritate hominem iam olim possidςntem agrum suum , quia putat licere sibi rem
suam sibi uendicare.in huiusmodi enim redit actus naturaminiustitiae. Est autem iniustitia peccatuna ueniale propter imperfectionem actus ex parte actus ut priuii motus: aut' ex parti. materia ut in minima.
309쪽
, Vel per se,hoc est ex intentione. Ei noc.est ex suo genere pec, tuni mortale: quia iniuriam facit. yeriori suo , conieliam nςnsi illius praeceptum. Idena namque est meimptus pne e pti, & nolle extra intentionem obedire praecepto : quia qxii
ex intentione inobediendi i nsgredit; r piaeceptuni . uu ,nbnsuluisti per obedientia mari aecepto quod elli ψile sub isti praecepto: quum non ad aliud subflatu f homo hi cepto nisi ad obediendunti uia ergo paria sunt contemptri pr,cepti,& nolleri intentione obedire prae, to confiat peccEtum nimiale esse non obedire subdituni piae epto superio xis ut non obediat Intellife autem princψti nomine, 0mne, si periqris mandatum obligans subclitum tib obedsendui, Ita st non exigitur ut sit praeceptum antonomasice hoc est obligans ad peccatum mortale sed tussicit si sit praeceptu ,' hoc est habens uim obligatiuam subditi ad obediendunt,ut praeceptum in moralibus distinguitur contra concilium. Et intellige st inobedientia formalis c hoc est ea in tantione 'sep 'ediat sufficit ad peccatum mortalς inobedientiae.
Contingit tanaen interuenire peccatuni ueni a lepropter ini- persectionem actus, uel prinai motus,uel materiae minii nat: tityre dictuni est in similibus. i i, i Incurritur a liena inobedientia materialiter, quandocunia que non ex Intentione inobediendi, sed alia intςnsione c n. tra praecepta. Dei uel superiorum homo farix. Et tirps inobe
imita non est syec te peccatum , sed cfimur iL ghi alit ex cum omni pec o , inquantum in me inobeclientia D i f. similiter inobedientia praecepto nitur,s uel iraelati tan quam generale esca una. olyinium tris i essionsi iuris uel
' peccati cum quo conciirrit: nam si concurrit culia pec is
alias mortali, est mortalis: de si cum peccato alias uenim ,
310쪽
est uenialis. Et hinc sit, ut si superioris pneceptum obligans
ad mortale subditus transgreditur non eo animo Ut no obe diat, sed ex alia uoluntate, peccat mortaliter: quia materialis inobedientia concurrit cum peccato alias mortali,hoc est ex ui talis praecepti constitutoanter peccata mortalia.
Mens tamara debet ab inquietudine uacaret ne solicitudine nimia labatur in peccatum rationem o
mittens. T Nquietudo mentis peccatu sinat cεmmune multis ma- teriis prout aliqui inquietent mentem circa negotia secularia, ex avaritias affectu : alia circa ea quae sunt Veneris, alii xirca ea quae sinit gulae, ali3 circa ea quaestitit uindiistae Sc. Vnde potest esse peccatum na ortale, quando e mortaliter malo animo est deliberate. Et potest esse ueniale peccatum, utpote uel ex malo habitu praecedente ueniens absque deliberatione , uel circa uenialiter malam materiam uersatae: Ut contingit negotiatoribus lucro lis auaris absque cuiusdam damno. I
Peccatum inisse' bilitatis qualiter committatur.
v Nsensibilitas rarissinium pEccatum est, quo quis siue ra- ionabili causa fugit delectationes sensibiles naturales. Et si inuenitur hoc peccatum mortale est : ut si quis horreret in tantum delectationes sensibiles , ut necessetaria ad cibantium seipsum subtraheret aut negaret debitum uxori, st breuiter necessaria praetermitteret. Aut ex lapidea natura constarethonio talis S itti quod sorte non haberet tantum luminis deliberi doni inii super suam malam complexionem ut niori liter posset in hoe peecare.
. IUUientia inquantum oppontum est sapientia
π Nsipientia pro quanto peccatum senat contrarium sa- pientiae, male assectae mentis ad effecti De iudicanduiti se cundum primam causam , crimen estitue tollat a se Detini ut finem suorvin operum, siue ut prouisorem , siue totaliter iuxta illud, Dixit insipietis in corde suci , non est Deus.