장음표시 사용
311쪽
Sed tunc usque acleo ex cecat ut infidelHatem inducat, qui enim primo Opeiatrix tanquam , qui pittat non esse Deum non multum distat ut putet dicat in corale suo non esie
Violatio interdicti Ecclesiasisi semper es prohibita
IN terdicti Ecclesiastici uiolatio peccatum uidetur solummodo clericorum I quoniam solis cleriais poena indicitur. Nec etiam est clericorum qualitercunque sed pro quato exercent ali tu id cert0 ordini deputatum: ita quod nec ipsi clertici uiolan tinterdictum, nisi faciendo aliquem actum ordinis. Ex poenis autem irregularitatis & suspenssonis ab ossicio beneficio, ct ineligibilitate Sini postulabilitate quas clericus uiolans interdictum incurrit, apparet peccatum este mortale: tanta enim multiplicatio tam grauium poenarunivgraue delictum supponit. Nec quantum ad hzec refert, an clericus iit interdicitis, an haec faciat in loco interdicto. Intelliguntur alit in proposit' appellatione clericorum iaco solum, qui uete sunt clersci,sed etiam moniales quae nullius ordinis sint capaces ut patet in cap.postulastis. te cleric. excolia munica. ' cap. ministrante. Ita quod ipse tunc uiolare intelliguntiir interdictum, quando ossiciarent Ecclesia ut prius, ct breuiter illa facerent quae clericis intelliguntur proebibita tanqi3.am competentia ex ordine aliquo. Et quoniana imponitur eis multum grauis poenitenua scilicet, quod in arctiori debent retrudi monasterio ad agendum poenitentiam ) apparet similiter peccatum mortale . Verum huiuia modi apparentia mortalis peccati, siue in clericis iue in moeDialibus, non cogit fateri peccatu mortale: quia splae poenae sunt temporales, quas potest homo cum merito incurrere: ut patet in iudice qui incurrit irregularitatem iudicando iuste hominem ad mortem: omnes enim huiusnodi poenas put maximas inter illas incurrit homo absque peccato. Et propter ea sicut excommunicatio minor potest incurri abique mortali peccato , ct tamen priuat hominem a maximis mysteriis sacris Ec necessariis singulis hominibus quia priuat a perceptione sex sacramentorum) ita interdictum sicut de irregularitas de suspensio incunitur absque mortali
312쪽
peccato uantuna est ex parte poenarum, aliunde siquidem Potest essena tale scilicet ex parte contena plus aut praecepti adiuncti, si contingat aliquidlaolum adiungi. Dixi autem uiolationem interdicti peccatum esse clericorum quate clerici: Iusalaici non proprie uiolant interdictum nisi faciendoci clericis illud uiolari: S tunc non minus quam clei ci peccant. Et iu niuitis casibus finiusmodi, incurrunt laici
.excommunicationem: ut habes supra in uerbo, excommu- rnicati
Sed si.clericis. uiolantibus aut non uiolantilbus inrerdictu cus interdictus aut in loco interdicto audit diuina quae. si dicuntur, clicedum est quod peccat quidem, si ipse laicus a Ut interdictust quoniam debet humiliter sustinere interdi-i
uim,de obedire abstinendo a diuinis Si tamen ipse non est culpa, nec est nominatim.Sed ut unus de popillo interdi-C us, es sine scandalo ex deuotionehoc faceret tanquaui pu-tV. innoxiis piasi interpretationes poenarum subuenire cie-lipse non est interdidius ,.sed . dii in loco interdi isto , non uidetur peccare .quia ex quis abi uina dicuntur i, b man authore,naelius est. ut fluctu iu tbonus hercipiat, quamquod abstineat: ni Ii lioc Em tum clericoruni ad non serua luna interdictum Ax iiii auter si celebrans admittit ad diuina aliquem interdi- . uni, non teneor ego exire: quia non est assignatum delinum participii in diuinis cum interdicto sicut cum e conr . minicato:quanuis celebrans incurrat,sispesionem ab ingruo patet in cap. Episcoporum' de priuileg. in vi. oduertehic, quod rodie nullus tenetur cruare interdictuin a iure uela iudice positum, sinon est contra certum locum. 'nunciatum: quia sic in concilio Constati Melisub Μartino quinto industu est:ut patet in cdstitutioneauperiuS recitata iii. tractatuite, excommunicatione minor Ai
Vesres qualiter se habore debeant sirca
poenitentis Iemisterrae rationem.
INterrogatione' pcimitentium a consessoribus ,. propter s-nem huius operis occiirrunt hic inserendae: ut confessericiat exercere Usscium suum. VIi scito triano. quod ut in
313쪽
uerbo consessor, actum est,confessbr tenetur ad interrogari ldum poenitentiani,in casu quo putat , aut rationabiliter du- ibitat omitti aliquid necessario confitendialia, si non interrogat:quia tenetur iudex discernere omnia riecessario disceri nenda ante fecitentiam ab iliationis r alioquin iii licis os .ficio abutitur.Vnde si ad necessaria disc mesidum oportet in terrogare,tenetur interrogare. Et quia abusiis Granientalis iudicii est sacrilegium , proculdubio rectatuna est mortale nollo interrogare de necessariis. Et confirmatur hoc ex iuris authoritate,extra de poenitent reinis. ὀmnis utriusque sta xus. Ubi dicitur de consessore,diligenter inquirens peccat ris de peccati circunitantias. Vbi autem, consesibr bona fide . . putat non esse opus interrogatione; nou peccat quia praecein ca aBirmativa,quale est de anterrogando, intelliguntur pro' loco de tempore, di secundum omnes prudentiae circuns anatias Imprudentis autem eii interrogare quem,aut quado nis putat bona fide interrogandum. Scito secundo quod interrogationum quaedam sunt praeabulae ad confessionem, sequae. iam sunt iplius confessionis . Interrogationes praeambulae
sunt tres.Prima, si audiendum potest tibi subdi quoad sacramentum poenitentiae riuxta dictam uerbo,ab lutio: quia aliter non posiet ipsum absoluere, & p pro ea ante omnia.
oportet nosse ii est de sita parochia uel dioecesi M. Secunda, si est inpeditus,ita ut non possit ab ipso abseluti puta si est
ex conam unicatus liqua reseruare excommunicatione, si est in concubinatus,si usurarius , si perseverans occupator alis Di,seu tyrannus,& quaecunque huiushicidi Et hoc ut non
Posiit postea Poenitens conqueri dicendo , quod uoluisti aia dire & scire tacta mea, & non uis me absoluere &c. Similem quoque cautelam adhibe Ecclesiasticis,qui detestabilem abusum habendi tot beneficia curara inconipatibilia absque x . tionabili causa seqv entes considunt in bullis scriptis, praedicendum est eis.Provide primum ut sit tua conseientia secundum Deum, lue deinde audiam. Praemittendi sunt quoque Ecclesiastici. comatii ccciis tonsorem, ε deinde audiendi . Et
Tertia est,si praepararus est diligenti discussione praemis a ad confitendum. na impossibilem humano more uidetur
314쪽
in statim quisetonsi teporis delictorum neglectoriam reco1 λ leturiita ut possis credi illum diligenter discussisse conscieri yriam imam.Oportet autem praecogitasse secundum stiuiri mo iuxta Dagilitatem humanam , ct postea supplenaentum' a con talioris Inquisitione sperare. Haec de praeam bulis. Ante interrogationes aut consessionis,saciat consessor poe peccat sua modo quo scit: quia hoc recta ratio S iussi s S medicinariequirit. Nam accus tor debet prius accire:&similiter aeger debet dicere quid sibi dolet,
capti an stomachus dcc. Poenitens auteni est accusator sitimet,dc est aeger, consessor autem Iudex mῆdicus. Ncc hoc sutes tempus perditum : quoniam ex tali spontanea confecti interrogare debes.Μentento autem non esse interrunpendum accusentem Mucit postqvana complevit,interrogato ordine,qui tibi magis placuerit: Nos aliorum ordinem sequentes, cuiluin de quae uidentur necessariar,siimmatim per c,pita pro memoriali subiungetitus.Circa priniti Praeceptum capita nouem occulunt.Primum est, te infidelia
Lue Si recessit a fide nihil credendo,quod eis apostasia a side. Si non credidit aliquid fidei,qiiod est haeresis. Si uere dubital
tellige u deliberato consensu uoluit dubitare,& non credere. Si uacillauitan sile citra deliberatum consensu,est ueniale. Si extimore negatiit fidem uerbo uel signo, quamuis non corde,quia mortale est. Secundulii est, te idolatria. Si adorauit.
Dinonem: & breuiter aliud quam uerum Deum. Tertium m , de blasphentia Dei di sanctorum . Si blasphemavit Deum aut sarictos: Si maledixit Deum, aut sanctos &c. audiniurim i inpudica membra sanctorum dixit dic auartum est,de ralso cultu ueri Dei: ut si Iudaicum etiam cultum se trauit aut incultum EcclesiasticoHlsum inseruit: quia perniciosum esset ni edacium cultus. ait intuiti est, de superfluo cultu ueri Dei: ut si fiat excessus Coi oralis apparatus , aurcatuS,nt soni,quod c6inunitur lieniale uidetur Sed si excer us cosistat in hoc quod adiligitur diuino cultui catilena aliqua si ri uoce humana, siue in uoce organi mortale pec ratum est ex suogenere: quia iniuria irrostatui EbclesiastiG
315쪽
cultui ac Deo, iuni coli lux huiusna pili cantilanis, e tum mcle inuocatione de monum explicata: quia irro tale est. Et u-ntiliter licita iliaritate ni aut pactuiti,au sociale colloquium cum daemone habeat i quia Mn licet cum eis nisi hostia, iter. aut dominatiue diuina uirt*te se habere.Colloqui autem cudetemqne in arreptitiis di everguminis uane S, curiose ut a .
multis sit) peccatum pioculdubio est: quia publicari sunt nobis holhes. Μortale autena non ut leo, ii nihil aliud peips curiolitate aut uanitate occurrit quia ini perfectum qui I .in genere socialis conuersationis hoc es Aeptiua uita, erubus de diuinationibus per luperstitiosa , in qMil usi daemonis inuocatio implicite inuenitur: quoniam mortale eit,niuignoi antia excuset nix habes in locis propriis. . Et his annectuetur diuinationes per astra Omnia,auguria ortes,' lancio iurerilitios, sitiat: & de portantibus breuia superfrixi in colum Sc. Octauum de perfidia uotorum. Si non ii'pleuit u otum tempore debito. Si uouit facere naalum; pura percuteὶς Si uouit non facere bonum aliquod: puta non nititare inon udet ubere: quia non solum non ualet: Isonum est de tela ratione Dei.Si tentavit Deu M'li isuccurrere libi miraculo quum posset sep cere ut i secundum praecepti in occum unt tria,tuna tir si Qui te Vr'
menti Iurabitis i. iudiciq,iustitia,& ueritate iij reima iiij. Qitantum ad ueritatem. Si iuraun aueri u i fi iel dubitans assertiue tamen iurauit.Ex singiliterat Sise mi Q rie i rauit non istendens implere. Et lina iliter ii soni 33 torie iurauit. Et si quod im auit se factu uim .npiquatiantum ad iustitiapi. Si iurauit se se iliryna hum,px
clpue peccati mortalis. Quantum ad iudicium iju verssindiscrete,& sine rationabili causa. Et ad laaec ducitu inter togare,si fuit causa quod aliquis iuraret falsu in aut ni aliam,
aut non impleret iuramentum Circa tertium praeceptuni oc icurunt quinque scilicet detempq re sacr0,de actibus sacris,de loco sacro, te rebus sacris, de perionis sacris Circat pimium. Si festos dies uiolauit; opera inruilia aut alia ab esclesia pr''hibita exercendo,aut iubendo illa fieri. Si omisis Misipui dyctis diebus /bsque rationabili causa. Si dieii
Missa consumptit in Iudis uanis, dic. Si tempqi e sacrorum 19
316쪽
iuniorum hoc est quadragesinaar,uigiliarum,' quatuor temporum omisit ieiunare absque rationabili causa. Si uiolauit naec eadein cibis prohibitis circa secundum . Si no comunicauit in paschate. Si non est consessus semel in anno. Si consi-xens mentitus est , vel tacuit aduertenter aliquod mortale rquia in hoc casu consessio utpote dimidi ta Het iteranda. Sinon peregit poenitentiam iniunctam. Si contraxit matrimonium cum personis sanguinc iunctis usque ad quartum gradum. Si contraxit matrimonium clandestinum. Si neglexit sacramentum conscinationis pro se aut ijs quorum curam habet. Si neglexit ire ad praedicationem,& scire quae tenetur scire. Si fecit sacros actus hoc est actus a icuius ordinis, ut ceIςbrare,secere diaconatum,ct huiusmodi) & breuiter si dedit aut suscepit sacramentum aliquod in peccato mortali' hoc est ibsque illius contritione:aut ad hoc Lciendum induxit alia Quem . Si excommunicatus ingessit se diuinis puta Μissar,osticio processioni. Si cum excommunicatis participauit in diuinis extra casus conceos: Si excommunicatus minore excommunicatione suscepit aliquod sacramentum. Si suspen- aut irregularis aut interdictus ingessit se prohibitis sibi. Si quis tenetur ad ossicium diuinum, non dixit illud. Si ex proposito euagata mente illud dixit, in parte praecipue notabili. Si dixit illud ita collidendo ut non exprimeret dictiones sed principium dc finem uersiis nando:quoniam si vere
ita est,non satisfit. Si mutauit ossicium ad libitum.Circa tertium. Si uiolauit locum sacrum hoc est Ecclesiani, ut coemiterium semine aut sanguine humano. Si uiolauit loci Ecclesiastici immunitatem inde furando.rapiendo,uel extahendo inde homines,aut ibidem prohibita exercuit vel exerceri secit:ut iudicia secularia partamenta Sc.Si interdictuni no s. tiauit. Circa quartum. Si abusus emacramentis, Sc praecipue Eucaristia:aut sacramentalibus,puta oleo sancto de huiusmodi. Si non seruauit sermas sacramentorum. Si iniuriam iacit mctorum reliquijs aut intaginibus. Si usurpauit aut occupauit res mobiles uel immobiles Deodicatas: ut sunt res ecci.' Circa quintum. Sipercussit aut quomodolibet violent, uit clericum seu Eccleliallicam personam. Si carnale pecca tum similiter commissum est per ordinent sacrum, aut reli
317쪽
gionem,aut votum castitatis . Si libertate a gabellis&c. Ecclesiasticarum personarum uiolauit, exigendo ab eis probi' bita exigi. Circa quartum praeceptuni occurrunt quinquς scilicet de impietate,inhu inanitate, inobes lietia, inobIeruantia,ct ingratitudine. Qitantum ad impietatem . Si par tes non honorauit.Si illis non subuenit. Si sanguine iunctis d' bitum honorem S subsidium non impendit. Si patriae, ii co-: ciuibus in patriae benevolis debit non exilibuit a v xilia, Si ossicia. Sitidios aut nepotes sibi commissos Don educau it, in. struxit, curauit. si maledixit illis. si neglexit corrigere illo, i, uerbo. uerbere ut expedit , Draecipue in peccatum Oital bus: it blasphemiae Sc. Si uxorem uel uirum male tra uit. Si semulos simulas naale gubernauit: θ econtrario sit hi debitum non fecerunt. mi anxiam ad inlitana anitatem. si crudαIis ad pauperes. si ad opera misericordiae negligens . si de superfluo non fecit eleemosynain . si exilieti in necessitate ex- Henia aut magna, non subuenit ut potuit. Si contra pauperes aliquid iacit,aut dixit, aut impedivit aliquam eis cons . . rendam eleemosynam.
Quantum ad inobedientiam .si ex contemptu n0n obedi iit: seu si non obediuit ut non obediret. si non obediuit in iis quae sub praecepto mortalis peccati mandata sunt. si non obediuit in danum alicuius. si non obediuit in ijs quae supelnotabilis importantiae. si non obediuit in communibus ma datis. Et illa insere de obseruatione lesum & statutorum Q tantum ad inobseruantia. si principibus S his qui indi- ..gnitate su iit constituti, non dςtulit debitu honorem 2 reliqxentiana,& subiectioneni uerbo di opere . si magnatibus &c. non assurrexit dcc. Quantum ad ingratitudinem . si ex cometes tu benescii aut benefactoris fuit ingratus: seu si ideo fuit ingratus ut esset ingratus. si fuit ingratus uerbis. si affectum non habuit retribuendi. si memoriam non replicauit recompensandi, sed obliuioni mandauit beneficium. si benefacti. xi decia xit,aut malefecit,aut fieri fecit. Non occules, quint praeceptu. Vbi de iniuriis personalibus mortis,nautilationis
uulneribus,uinculorum carceris,seruitutis,cruciatui, exiti consistentiu in facto. si occidit,aut occidere attentaui . Si in sentctςnuit in te iocu periculo oppreuioras. Ni procur
318쪽
uit abortuna uiuiscatoici tu si etiam procurauit abortum ante uiuificatum foetu,s licet primo ra ense: quia etiam mortale est,minus malum tame. Si uenenum steri iratis sumpsit aut dedit. Sed aliquid horuni feri fecit, aut dedit consilium, auxilium uel fauorem: imo ii non obstitit. quum posset, in crinilne est.Si mutilauit aut mutilam iacit &c. ut de hQm ici. dio imerrogatum est Et sic de aliis sex: Si inilnerauitat uiniaculatiit,si carcerauit quacunque corporali aflictione . si in exilium misit aut aliquid horum fieri secit&c.vr supra. Dernum sὶ uoluntate deliberataci liquid. borum desiderauit ut alicui eueniret. Ad haec reduc de odio,1m,inimicitiis, Si bello Si odio habuit aliquem. Si desiderauit illi malum animae, uel corporis, uel honoris, famae rerum dcci Si gauistis est de malo alicuius,& quali malo. Si uindictam secit propria potestate aut similiter fieri fecit,aut optauit seri .Si noluit parcore Inimico quantum ad offensam . Si negauit aut siliaraxit coia beneficia Si inimicitias fouit. Et hic annumera occurro de actibus propterea gestis intus de extra: & de peccatis quorum fuit causa , aduocandosicios criminis 3 c. Si fecit belli
iniustum Sisiit ad bellum iniustum scienter. Si suit ad bellum dubium de iustitia absque mandato superioris ita quod
obedientia non excuset. Sextum praeceptum. Non moechaberis,de iniuriis uenereis:scilicet de adulterio, incestu,sacria legio,stupro, micatione,& crimine innaturali. Si cum per sona coniugata, aut est adulterium . Si cum sanguine iniumcta, est incestus. Si cum persona Deo dicata per sacrum o dinem aut uotum selemne religionis, aut etiam per Dotiram simplex castitatis, semper est sacrilegium . Si cum ianitiere virgine,est stuprum . si cum persona istuta, est simples fornhcatio. Sidianaturaliter cum persona sola, est mollities. Si eum persona alia est sedomia. In his uenereis o odus innaturalis, hoc est ur mulier supergrediat, culpabilis maxime est. Alii uem tolerabiles sunt:& uidentur potius confitentibus relinouendi ut dicant ipsi. De oscillis,laiactibus 8r aliis hunismodi laterroga summarie inter hola coniuges t inter coniuges nulla quasi cura habeatur', ni si uel ad pollutionem extra amna coniugii ngatur alit compericulo tot eouutionis agatur P -Omnis enim extra con-
319쪽
iugijactum uoluntaria pollutio, peccatum est contra n
Septimum praeceptum.Non iuraberis. de iniuriis quantuad resHe farto,rapina raude, uraic huiusmodi. Si tiiratus est. Si rem alienam inuentam, quae non habetur pro dere Leta, accepit animo retinedi pro te.Si ex naufragio res alienas nccepit.Si uendidi aut emit cum fraude: aut circa praetituri,
oui circa rem,aut circa pondus, aut circa mensit rana, aut ci
ea numerum.Si fecit contractus ustirarios.Si ini posuit nou
3abellam . Si exegit gabellasi persenis Ecclesiasticis contra
xpsarum exemptiones. Si uiolenter abstulit rem alienam,aut etiam suam a quieto possessbre, quamuis male possideret.Si contractum secietatis iniustae fecit.Si communia bona uir Pavit. Et de canablis,obreuiter haec melius ipsi qui fecerunt sciunt,si uolunt se accusare: quoniam conscientia eorum ac cusat eos. intus. Octauuiis praeceptum. Non dices filsiimctimonili habet duo capita magna. Primuna , te iniuriis iudicialibus.Et hic ex parte iudicis,ex parte accusatoris, ex part se ex parte testis, ex parte aduocati, ex parist procuratoris.Secundum, te iniuriis uerboruna:. Et hic de mendacio, detractione,contuinetia,rixa,contentione,litigio usurratione,ira ilione,maledictione. Et quonia illa quae pertinet ad primu caput, non simi communia sed aut rara, ut status spectant iudicum,a duocatorum adeo uide in locis propriis , non Praetermittendo circa testes in iudicio, an non solum uerturi dixerint, sed etiam an respoclerint. iuxta interrogata absquς Dphisticatione. Et sinat liter a reus in casti quo tenetur, nQ- Iuti fateri uerum, aut mςntiis est: & tanto peius si inde alere puta actoo insematus est quasi calumniator Sc.
De mendacio. Si mentitus est perniciose, hoc est indamnum alterius,siux quo ad scientiam, docendo salsa, siue quo ad res,diciendo quod res ista non est istius,sive quo *d quod .cunque aliud bonum animae .uel corporis,uel rerum exteriorum. Si mentitus est ossiciose uel iocose. Hic annecte de stimulatione di hypocrisi quae sunt mendacia in facto.Si simulatio aut hypocrisis fuit perniciosa, hoc est in damnum Sciαut si sitit, adeo affectata, ut pro illa seruanda non curau
mor*lia peccara . si mendicauit .quasi xgens
320쪽
um non ineret.Si finxit reliquias sanctorians, animuracula Sc.ad quaestum annecte di de iactantia,si perni iosa. V m de iii locis suis. De detractione.Si dixit aliquid ad inium iam alterius ansemo infamandi. Similiter si audiuit,aut kuit,aut induxit inli animo . Si non animo detrahendi dixit uerba detrali oria cum laesione seniar. Silacile retulit ex auditu mala aliorum. Si no defendit famam proximi iniuste infamati, in casu quo Posset,& propterea laeta est proximi sama.De contunaelia. Si dixit alicui aliquid criminosum, aut conuicimn animae uel corporis animo iniuriandi. Si sine tali animo dixit ita tamen quod notabiliter proximus est iniuriatus. Si ad haec dedit consilium &c.Si alias leuiter, iniurim aliquas dixit. Si rixatus est, quo animo, dc quibus uerbiis iniuriosis aut minis. Si comminatus est,& quo animo,& quid. Si contentioni uacauit:& quo animo , pn impugnandi ueritatem ut impugnaret Veritatem,an ex duritia aut apparentia quadam ariati rebus sidei uel morum dic. Si litigiosus iuit omnibus opponen&,semper quasi molfus in colloquiis Sc. De susurratione. Si seminauit discordias, aut fouit eas animo discordiam causandi aut Duendi. Si non eo animo, sea
tamen tam notabiliter ut discordia sequeretur:Si leuites, alia qua dixit quae infrosiatiua sunt animorum . . - De irrisione.Siderisit: aliquem animo confundedi illum, Et si non tali animo,tamen ita turpiter ut confusio sequer tiar.Si ioco aut leuiter irrisit aliquem. De maledictionet. Si imprecatus est malum alicui, & quod malum animae uel corporis,uel damnum rerum, famae dic. Si hoc dixit aninio ut, eueniret. Si ex ira siue animo malo. Si maledixerit ci eaturis irrationabilibus. Si maledixit diem natiuitatis suae aut ait rius, detestando hominem natum, ex consensu deliberaro uolens male natum aut non natum. Et sic de similibus. His annecte de uerbis turpibus, eluae male moriginati habent in consiletudine. Nonum praeceptum. Non concupisces rein proximi tui,de peccatis auaritiae in corde. Si desiderauit rem alterius iniuste habere. Si machinatus est ad damnu alterius.
Et hic de propositis S stlidiis acquirendi per scis & iaetas. Si uix inediator aut consultor ad aliquid huiusin odi. DecimuT 3 praeceptumo