장음표시 사용
341쪽
trimoniu cognatio spiritalis, quae contrahitur in baptismo uel cofirmationis sacramento tollit niatrimoniur scam tre tantu lineas. Primo est, inter spiritale parentem & siliis seu si Iia: hoc est inter tenente ad baptismum uel chrisina dc baptizatum seu confirmatu. Secunda est,inter copatre S commatrem.Tertia est,inter fratres spiritales,hoc est personabapti ratam seu cohsrniatana,ist filios seu filias naturales patris spi
ritalis. Et aduerte hic duo.Primu, et ide est iudiciu de tenente ad baptismirict baptigate.Scδni,qδ ide est iudiciu de tene.
te ad baptassiniit,& illius uxore, ii ia cosummatu matrimoniuerat.Cognatio legesis quae cotrahitur ex adoptione alicuius
in silium seu filiam) tollit matrimonium scδin tres lineas . . . Prima est,inter adoptantem dc adoptatum, ac illius filiu , dc iterum filium sit , dc deinceps.. Secunda est, intes filios naturales ac legitimos adoptantis di adopt tuni. Tertia est, inter uxore adoptantis & adopi
tu, & Inter uxorent adopPti S adoptate. Inter quas ponitur disseretia, Pta prima quam tertia est perpetua: s unda autetemporalis, scilicet quandiu manet in potestate patris adoptantis : ct ideo mortuo patre aut emancipato silio naturali uel ad Fliuo, potest inter eos esse matrimonium. Quintum impe intentum est crimen: quod duplex est: adulterium de homicidium. Sed quatuor conficiunturhinc casiis impedietes. Primus est, ex puro immisidio, quandoalter coniugum
Procurat alterum occidi per aliquam tertiam persenam:nam inter coniugem remanentem,ct persenam illam tertiam consertein in homicidii talis crimine, non potestesse matrim Dium in perpetuum: utpatet extra de conuersione insideliut cap. laudabilem. Secundus est, ex homicidio mixto adultorio, quando alter coniugum adulteratur, dc per se uel alium occidis alterum coniugum : nam inter remanentem coni gem dc personam . illam cum qua adulterium comissum sit xat,non potest esse conjugium t ut patet extra de eo qui duxit in matri. quam poli. per adtat. cap. super hoc.& xxxj. q.9si quis uiuente. Et scito quod multi dc serte omnes exponunt hos duos casus limitando cum una conditione, scilicet si ductum homicidium fiasea intentione, ut sit seu fiat matrimonium inter praedictos: ita st si non propterhanc intentionε
342쪽
occidens per se uel alium occidat suum coniugem , non incurricinipedimentum dirimens matrimonium. Sed quum hoc spectet ad ius positiuum: &iura non inueniatur opponere distam conditionem ut patet dicta capitu la intueti) nec aliquis alius canon allegetur hanc limitationem aptanens, nescio qua securitate simitatio haec asset i possit.Tertius casias est,ex adulterio non puro, sed mixto promissioni fide uallata st quum alter coniunx morietur,accipiet illuni uel illam in coniugemit siue praecedat siue sequatur adulterium huiusmodi promissior. Nam inter istos adulteros cum tali promissione in aeternum non potest esse coniugium: ut patet extra de eo qui duxit in naatri.quam poli. per adulte.c.
si quis uxore. dc xxxj.quaest.j.cap. relatum .Quartus casus est,
ex adulterio quoque mixto contractui secundi matrimonii de praefanti. ita quod isti non selum adulterium commiserant, stadefacto coniuges se fecerunt stante altero eorum ligato in priore matrimonior nec refert, an adulterium praecedat aut uatur huiusmodi contractum secundi matrimonij : nam inter istos sic adulteros non potest unquam esse c6 iugium : ut patet ex ra de eo qui duxit in matrimo.qua poli, mr adult.cap. significati it. S c. ex literarum. & m. si quis. Et nunc casiam Intellige cum grano salis : hoc est, si persena luta, puta Berilia, sciebat esse coniugatam per nam illam
cum qua contraxit matrimonium , &commisit adulteriti, puta Ioannem. Sciebat inquam aut tunc quando contraxit ,
aut si tunc nesciebat, di postea sciuit, nihilominus postqvs sciuit, commisi adulterium illud, scilicet cum illa persona
coniugata, cum qua ignoranter contraxerit , scilicet cum Ioanne. Si uerε personam illam , scilicet Ioannem, esse coniugatam nesciuit quandiu ilixit alter coniunx scilicet Ioannis , sed post illius mortem tantum sciuit, potest si uult,
matrimonialiter coniungi cima eadem persona , scilicet Ioanne sui patet in cap. propositiani.& capiti l . ueniens. de eo qur duxit in matrim. quam poli. per adulte. quoniam ipsa Bertha nunquam commisit adulterium cum I anne sormaliter: id est ex intentione, sed materialiter tantur quia putabat se cum proprio marito dormire. Aduel te hie
adiungi dictis quatuor casibus,quinti scilicet si mulier occi
343쪽
derit uxorem alterius,ut illum habeat in naaritum, aut econtrario, si uir occidit maritum alterius ut illam habeat in
xorem, ita quod in rialem homicidam dic & illum seu illa
relictum non potest este coniugiunt. Et allegatur c.si quis uiuente. xxxi. quaestJ.' quoniam canon ille loquitur de homicidio coniugis non puro,sed mixto adulterio ni patet intuenti di haec expositivo iure robur trahunt, ideo in selis iui iis casibus qurin iure positivo sunt, standum uidetur. rSextum,est disparitas cultus: ita quo inter baptizatum,&, non baptizatum no potest esse matrimonium . Si autem sint baptizati quamvis haeretici & apostatast, tenet matrimonii. 4eptinium est,uis: hoc est uiolentia. Et sub hoc clauditur no soluin uiolentia absolute sed violentia per metum P tetent. in constantem uirum,qui metus in proposito desnitur qua- idruplex:stilicet stupri, siue status, uerberis, atque necis: ita, quod siue metu mortis,siue uerberunt, siue status, id est luibertatis,sive stupri,consentiens in matrimonium, non consentit sessicienter ad perpetuum matrimonii vinculunt uult ienim Ecclesia , matrimonia quae perpetua sunt habere com
sensit in non qualemcunque sed liberunt .Potest autem impe dimentum hoc tolli,si postea libere uult consentire in quod
prius coactus,aut non consensit, aut non liber consensit,sed ex metu cadente inconstantem uitumnit dictum est.. Octauum es ordo,scilicet facer.Nam ordinatus in sacristion potest contrahere matrimonium:& si contrahit,non ualet.Nonum ust, ligamen, scilicet alterius coniugii. Alligata hii persona alteri coniugi per uerba depraestiati , non po- t est contrahere cum persona alia :& si contrahat di consumniet etiam matximonium secundum,nihil valet,etiam si primuin non sit consummatum, sed oportet stare in primo.
Decimum est, honestast hoc est publicae honestatis iustitia , uetans illos inter quos sinat uel suerunt sponsalia, posse contrahere cum consanguineis alterius partis usquead quartum gradum,ita quod Ioannes mortua sua sponsa non potest cuconsanguineis bonsae olim suae contrahere, di similiter ex parte sponsi. statuit enim Ecclesia sponsiim Mponsam quoad hoc pares maritos & uxori carnaliter commixtis. Vnde- .
imum est afimitas hoc est, parentela contracta ex carnaliconimiis
344쪽
comFixtione natui licosuuamata uiri d mulieris: siue lime& uxor, siue quaecunque aliae per nae: & durat us . que ad quartum gradum ita quod personis carnaliter sic cia mixtis , puta Petro S Antonia, non potest Petrus aliquam Antoniae conseisuineam usque ad quartum gradum liabeae uxorem: quia sunaeffecti sibi assines, similiter Antonia nopoleti aliquem consanguineum Petriusque ad quartum Prasium habere in marituni:quia suntsibi effecti affines. Duodecimum impedimentum est, impotentia coeundi: laue hoc proueniat ex natura, siue ex maleficio perpetuo. Et quia hoc impedimentum quum accidit,subiacet speciali ex
naini accidentis laeti quod a Praelatis Ecclesiae fit,ideo suf5Mat confestari hoc nosse. . Haec sunt impedimenta quae impediunt matrimonium icontrahemum,dc dirimunt illud,si defaeto contractum fuegt,etiri si fuerit consummatum, & inde geniti filii & filiae.
Hoc est primum caput ex quo contingit peccare in contra- Mendo matrimonium . Se ndum uero. caput xx suo peccatur in contrahendo matri nium, constat ex Impedimentis non detrimetibus Huidem matrimonium , sed impedientibus Jc xssicientibus ut de iure non possit contrahi matrimonium:si tamen contrairatur, ualet. Sunt autim impedimenta haec xj. Primum i , in xui um Ecclesiae: si Episcopus uel curatus inhibeat aliquibusne contrahant propter aliquam rationabilem occalionem, nec constet clare,si est aliquod impedimentum anter eos. Secundusst,notuni simplex castitatis . Teruti est,
eonialitium cum altera persona.Ille enim qui habet castita-US uotum, &fenui iam propiisitalteri, non debxtuiolarςndem sua: sed ille debet seruare fide Deo,iste homini. Qua iniunctus est alteri catechisino . quia tenuit
pium di catechisnum qui sit ante. baptisnum. mr intum
sit,incessus cum affinibus,hoc est cum consanguineis coniugis: ita quod talis punitur ut decedente coniuge non possit .contrahere matrimonium cum qu cunque persena . Se
Octauu proprii filii de 4Bnte uel ad chrisi sisceptio insidiosi
345쪽
insidiosa matrimonio,ut scilicet coiiunx priuetur desito notrimoniali. Nonum est,eresbytericidiu.Decimum est solennis poenitentia.Et undecimum coniugium scienter cum moniali. Haec enim impedimenta ex institutione Ecclesiae sunt praeter secundum & tertium quae ex naturae iure sunt, quia ad fidelitatem spectant.Et primum quantum ad clandesiuiuia
quia contra morem humanae societatis est.
Et scito peccatum esse mortale, si cum tribus primis imi dimentis contrahitur matrimonium hoc est, si contra inte dictum Ecclesiae iudice prohibente, si cotra uotum simplex, si contra sponsalitiunt alterius contrahitur matrimoiii at, quia matrimonia cladestina totaliter damnata sunt: de Ecclesiae debetur obedientia omnimoda in re tanta, ct fidem tam Deo quam homini uiolare in re tanta mortalis ossensa est . Notanter autem dixi contra uotum simplex, ct contra sponclitium alterius : quia si quis post uotum. simplex,contra heret, animo tamen ingrediendi religionem antequam consummet matrimonium,non contraheret contra uotum: quia
non contraheret cum animo uiolandi uotum, ae per hoc noreccaret mortaliter contrahendo: sed teneretur implere uintum, imo teneretur ad religionem profitendam, ex quo posuit se in statu in quo non potest aliter implere castitatis
uotum nisi per religionis persectionem . Similiter non contraheret contra sponsalitium,si sponsalitia essent soluta.Cum reliquis autem octo impedimentis contrahere, si cotemptus delit,noli iudicare mortale, si non est consuetum peteredis. penctioneni, de re uera si non est in memoria nominum quod Episcopi dispensent circa haec, uidentur tacite conse tisse.Tutior tamen pars est eligenda ut habens aliquod horu impedimentorum non dirimentium, petat dispensationem saltem secrete per tertiam personam ab Episcopo,ut licite cotrahant. test enim omnibus Episcopus dispensare, nisi circa uotum & sponsalitium': quia aliunde quam ex positivo iure haec robur habent pecccati .Haec de secundo Cinite. Tertiucaput unde peccatum in cotractu matrimonii, est modus cladestinus.Et hic modus dupliciter .intelligitur. Prim6,si contrahitur omissis bannis, ut sciantur impedimenta si quasut dic. Et hoc habet locum ubi Eaec consueuer runt
346쪽
runt seruari:ubi autem non consueuerunt haec seri ,aron in . curritur peccatum omittendo haec quae expositivo sunt i
re Alio modo intelligitur,si cotrahitur non in facie Ecclesiae hoc est occulte sitne sufficientibus testibus qui Ecclesiam re- quia hoc est de iure naturae, tum ratione piiblici actus qui exigitur ad hoc ut in sociali uita personae se habeant ut coniuges,tum ratione scandali tum ratione periculi quotidiani quo transitur ad secunda coniugia ola, ista coniuge clandestino:ideo hoc non potest fieri absio peccato motali .nui per accidens:ut si post contractum de ficto latum matrimonium in facie Ecclesiae & cosumatum,ad corrediens alter coniugum qui impedimenti secreti dirimentis est conscius, .Qbtenta dispensatione contrahere iterum uelit,tunc ab . t 'uimonio sussicit contrahere ad euitandum scandalum: im ὀGebet etiam coniugi occultare,dc petere,ut pro sua con latione uelit iterum acceptare se in coniugem,& sic contraherema Uant in huiusmodi casu omnia inconuenientia. Possunt e- tim pex accidens contingere multi castis excusantes a momclandestinum ad horam, quasi statim publicandum. De quibus uide si uis in commentariis nostris super urtia parte diui Tho.circa finem.Quartum caput peccati in C trahendo matrimonium est intentio contra sacramentu. Et hoc peccatum commune est sacrilegium contra quodli- Det Ecclesiae sacramentum,quado persena exteriori actu sis mulat sacramentum: quia secundum intentionem non inten 'vit sacramentum suscipere seu essicere: ut si quis dicat , acciario te in coniugem,& non intendit quod dicit. Huiuia odienam mendacium perniciosum & sacrilegum no selum moreale est peccatum,sed irritum reddit sacramentum: & tenet tri' deceptor satisfacere laesae parti & c. Simile secrilegium
Irritans matrimonium committitur contrahendo matrimoni ' cum pacto contra aliquod trium bonoruni matrim nu scilicet fidei, prolis,dc sacramenti: ut si deducatur inpae. ctum sterilitas, aut speratio totalis, aut non reddendum d
bItum .hoc enim est contra fidem,prinium contra prolem, secundum autem contra sacramentum. Et ideo ultra peccatum non tenet matrimonium : ut patet extra de conditionibus apro. p ultimo. ini tum caput peccati in contrahendo nid
347쪽
trimonium est ilitentio mali finis. Et hoc quoque peccatuni commune est reliquis secramentis & l nis actibus exteriori
bus: semper enim est peccatum exercere illa ad malum sine tande contrahere matrimonium ad sinem malum puta ad libertatem adulterandi,ad furandum,ad occidendum,ad lenocinanesim peccatum est mortale manifestum. Sextu
caput pςccari in contrahendo matrimonium,est inretio praepostera respectu sinium seu bonorum ex coniugio, primo expectatorum:ςxpectanturiiquidem ex criiugio,primo proles,secundo,uitatio sernicationis,tertio, amicitia finium, utilitas bonorum temporalium,delectatio carnalis com cim iuge dic Sando ergo aliquis contrahit: ct non principaliter propter prolem nisi senes sint peccatum interuenit ueniale Quando,uerri nec propter prolem, nec propter uitanda se nicationem mouentur ad contra tendum, sed propter eoiimmoditatem temporalium bonorum,aut obsequiorum,pinposterus est ordo finium . Et tintiliter quando propter inhil inorum principaliter,sed propter pulchritudinem coniugis electationem dcc. ualde praeponitur delectatio caeteris bo Dis: dc quia non seruatur de utus rationis 'rdo peccatvnom surrit. Nunquam tame propter haec di similia in 'rritur pec satum inoriale, nec interuenit inussis sacramqntii orainatur propterea sacramentum c0niugii ad sinem extra, Meum remanet ordinatum ad suum finςm: qui est mutu
potestas corporum coiugum,dccinctificatio eorum': ut lciat
unusquisque situm uas possidere in sanctificationem. :qM Miam' intendunt se habere ut coniuges secundum Ecclesia 'sed aduentilius finis delectationis uel diuitiarum, Sta poni fur ut est finis non coniugii , sed uel quare magis c uam cum illa coiitr bat ut Iacob maluit cum H elaesepia chra,quam Lia lippis oculis contrahere, uel mutatiopisiuntatis d applicandum se ad contrairendum ςoningiumminiit David,quia Nebat caleficientestim ut uit uoluntatem, ας acciperet uxorem Ahisac Sunamitent, simi etiam sic idos non celebraturus hodie, in utat uoluntatem complacesplicui 3c celebret. Non enim propter haec, sacramenta ordia nantur ad haec,sed mutationes nostrarum uoluntatum his igitur aut non inuenitur peccatum, si uolorus est
348쪽
nata:aut ueniale,quando inoidinata est intentio praeponens postponenda. Septinuina caput peccati in contraliendo matrimonium,est indignitas personae. Et haec est duplex.Prima est, excomin unicationis: ut si per na esset excommunicata siue nratore,saue minora excolcatione : quia excomunicatio minor excludit a passiua participatione sacramentoruru :Cis stat autem utrunque coniugem suscipere sacramentum m trimonij quia contrahitur per uerba de praesenti.Secunda est, peccati mortalis ut si esset in peccati mortalis statu.Censetur autem quilibet in peccato mortali esse, si postquam commusit mortale peccatum, non est contritus, si aut est contritus, iam non est in peccato mortali. Igitur antequam contrahat matrimonium debet uterj consteri de omnibus peccatis suis. Et si tunc non confitetur, & scit aut dubitat se ex comunicationi maiori aut minori subiacere, sectat se absolui, ut
digne possit contrahere: non contrahens cum altera excommunicatione scienter,aut cum peccato mortali scienter, c-cat mortaliter peccato sacrilegii: notabilem exhibens sacramento irreuerentiam.
Vsus matrimonialis coniugij multipliciter
Atrimonii peccata quantum ad usum coniugii sunt ex capitibus xiiii.Primo ex fine. Secundo ex molao. Te tio,ex idispositione. tiario ex periculo inuinto,ex debito,
Sexto,ex loco. Septimo,ex tenipore. Octauo,ex more. No-no,ex uoto. Decimo, eri adulterio. Undecimo,exabusu.
Duodecilia ,ex impudicitiis.Tertiodecim o, ex qualitate damata. artodecimo, ex innaturalitate contra ipsum matrimonii usum. Primum igitur caput peccati in coiugii usu est finis: nom causa generandi exercendus est, aut in remedium concupiscentiae.Si igitur solius delectationis causa sit,peccatum est,ueniale tavren . Secundum caput peccati est modus innaturalis. Et quia infiniti sunt modi quos humana delectatio ad inuenit,taoc scito quod nili ex rationabili causa mute- . tur naturalis nam lus,seruato semper uase naturali,semper est reccatum . Et nisi modus sit in tantum exorbitans ut imp
diat rosist concipere hoc estpose bene recipere semen, ita ue posset
349쪽
Posset conspere si aliud non obliaret)communiter est pecca Mium ueniale. Videtur autem ualite obstare facultati cocipiendi,si mulier super uirum propterea hoc uidetur mort te aut prope Si tamen posset mulier sic concipere, noli damnare-Tertium autem caput ex indispositione menitivoruin Mulier enim mentiruata peccat petendo debitum , reddedo autem excusatur , si uiro consulit. Non tamen est peccatum nouale petere aut reddere menstruatam : quia nulli facit imiuriam qui utitur iure suo. Quartu caput est periculum aut Orturi,aut notabilis nocumenti: hoc enim est manifeste cotra charitatem proximi.nam uita prolis & sanitas mariti,bo. Da iant no Iamenda. Vnde non curare de huiusmodi,eii peecatum mortale. Qitinium caput est debitum. Nam negare debitum coniugale petenti coniugi,peccatum est mortale ex suo genere: quia est iniustItia. Exculantur tamen coniunx a .areddendo debito in duobus cassibuS.
Primus est , si non potest sine periculo uitae uel aegritudianis:*roniam debitum cooiugii intelligitur salua consistentia re iacilitate iubiecti. De periculo autem insectionis lepra
canonica Iex non cripit dicens aut horitate Apostoli Pauli teneri sinum coniugem reddere clebitum leproso exigenti: ut Pater extra de coniuga epro .cap. quoniam. Quod tamen a quibusdam inoderate exponitur . scilicet quando ex redditio
De debiti ncm iniminet sano periculum insectionis. st satis rationabiliter: luoniaim redditio debiti coniugalis intelligitur salua non inlum consistentia , sed sanitate subiecti: quia
non tenetur aegritudinem notabilem incurrere propter reddendum debitum hoc: genera di enim opus ordinatum est a natura ad bonum speciei sine malo indiuidui. Et ideo sicut non tenetur incurrere ex hoc notabilem debilitatem: ita nec lepram,quae ira ius malum est. Vnde huiusmodi casu uidetur standum consilio medicorum de periculo insectionis, consideratis particularibus circunstantiis qualitatibus. Sqcundus est,sa petens .rIalcationein conamilit,quia ex hoc es . teri authoritate domini licet coniugis thoi u dimittere. Ad hunc casum reducuntur omnes casus in quibus coniunx per idit ius exigendi debitum.Nisi ergo rationabile impedimentinua adlat, peccat naortalltc negans dubium, suam si dies
350쪽
Paschae silerii in quo debeant communicare. Sextu caput est locus duplex secer,uel publicus. Na actus
polluens locum sacrum,no potest licite ibi exerceri. Costat aute quod omnis est ullo uoluntaria seminis hoi polluit locum sacru,sicut effulio sanguinis iusta a iudice tacta: unde comitteretur sacrilegium etia tepore obsidionis in Ecclesia matrina ovio utendo. Nec inconuenit coniuges teneri ad castitatem ex penuria loci: quum teneantur ex mutua absentia permultos annos uiro existenee occupato in militaribus is c.
In publico autem loco non patitur honestas humanae s cietatis id fieri. Septimum caput est, tempus sacrum duplex e scilicet cismune,ut sunt dies sesti & quadragesimales: in quibus nisi contemptus sestorum interueniat) cocessus est usus c niugii. Aliud est sacrum tempus speciale, quo scilicet prohibitae sunt nuptiae, de quo in uerbo nuptiae, dicetur. Sed
nunc dicetur quantu ad conium matione matrimonii, quod summare matrimonium tali tempore, peccatum est, quia contra sinem praecepti fit. Non tame est oeccatum mortale, si sine seleninitate nuptiarum, siue tradisione uxoris in do mum.ssit consummatio matrimonii,quia hoc non inueni tur
Prohibitum, nec cadit sub prohibitione Ecclesiae ut prohibitulia,sed ut finis prohibiti. Aliud autem costat esse quod praefiphur, S aliud quod est finis praecepti: sicut finis praecepti, iaeiunii est eleuatio mentis,si tamen quis ieiunat, ic non ele-
Matur mente,non est trans e star praecepti. Ubi tamen consummato matrimonio, nullum peccatum est hoc tempore,
sicut nec alio sacro tempore. Octauuui caput peccati est non benedicendi sponsas ante nuptias , uere peccatiun est uti coniugio ante benedictionem solitam. Si tamen desit conciremptus, non est peccatum mortale consummare niatrimo-rnonium ante benediistionem, quia nec statuti nec consuetudinis Diolatio ex infirmitate passionum inseri peccatu mortale:ut latius declarauimus in commentariis tertiae partis ci ca finem,uide ibi si uis. Nonum caput peccati est, uotum simplex castitatis. Contra quod coniunx uoto adstrictus agit petendo debitummon autem reddendo,ssiue expresie,siue interpretatiue petatur. Et ratio peccati mortalis in petendo eu, quia uotum castitatis ad uotum de negativo,