장음표시 사용
31쪽
buisse fidei nostrae , saltem quo ad generaliora mysteria , & praecipua capita,&praeeipnh de ultimo supernati irati fine
consequendo per gratiam Mediatoris, cognitionem aliquam acceptam per fidem , qua sola placebant Deo. ut testatur Paulus ad Heb. cap. tr. , O v. 6., ait sinὸ
autem De impa bile est plaeere Deo. Certum pariter est , eos, cum pollerent ingenio , ac eruditione: summa , vitaque fruerentur multd longiori nostra , potui e per discursum conclusiones varias deducere , easque suo modo probare , &contra impugnantes , oppostas solvendo rationes defendere; & denique hare omisnia tradidisse , ae explicasse aliis, filiis videlicet, posteris, & populis.
Atqui eredibi a non est . hare omnia hos secisse eonfuse, inordinath, absque alla methodo , de arte discurrendi Dia- Iedich ; si enim ordinem aliquem , flemethodum , regulasque servasse credimus in tradendis mechan cis , ae naturalibus disciplinis cur non servassent in Diviis nis , Supernaturalibus, Se Theologicis Iste autem ordo , quaedam prx formatio
fuit istius , qui strictiori , Se exactiori methodo successu temporis in scitolas invectus est.
XIII. Clarius id et pharet In Novo Teis stamento exemplo Chri fit, Apestolorum, M Patrum, qui perseph a i qua arx endi, & discurrendi sorma usi sunt. Christus porro Matth. at. ν. 41., ut suam
probet divinitatem, & se Dei , non tantum Davidis, filiam naturalem esse, ex
illo Psalm. r. . Dixit Dominus Domino meo , se concludit: Si ergo David το- .at eum t Christum Dominum , quomodo filius ejus est quasi diceret: qiii a Davide vocatur Dominus , si lius eius pu- Te non est , & purus homor Christus Davide vocatur Domin ns ; ergo Christus non solius Davidis , sed etiam filius Dei est , non purus Homo , sed Deus simul,
dat , Cς sari solvendum esse tributum , ostensa sibi in numismate impressa Imagine Caesaris . quaerit a Iudaeis Cuius esumagahrey Ae respondentibus illis, Cς- saris esse , intulit: reddite reto e t sunte Varis Casari. Nonne hoc idem sim, ae
dicere e quae Caesaris sunt, Caesari rediadenda sunt: numisma hoc gerens imaginem Caesaris, Caesaris est ι ergo Caesari reddendum est . Terti b, ut Pharisaeis probet matrimonium esse indit solubile, ex illo Genes x.
v. 24. propter hoc .... is adbarebit tix ,ri sua , erunt duo in carne una , cO. eludit Maιιb. I s. v. s. Quod ergo Deus
eoniunxit, homo non separet. Hoe in forma arguendi idem est : quod Deus conjunxit homo separare non potest et Deus coniunxit virum eum uxore et ergo homo virum ab uxore separare non potest.
caeos probat animae immortalitatem hoe ratioeinior Deus Exodi 3. dicitur: Delix Abrahant, Deus Isaae , Deus Iacob: secloeus non est Deus mortuorum , sed viventium et ergo Abraham, Isaae,& Iacob adhuc vivunt I sed non vivunt δε- eiinddin corpus; ergo vivunt secundum animam; ergo anima est immortalis. Rursus cum vivere sit totius suppositi ex ais
nima, & corpore consti tuti, si Deus est
Deus vivorum , concludit, Abraham ite . , vel adhue vivere etiam secundum corpus, vel aliquando vi uros; sed non primum , ergo fecundum; ergo aliquando Abraham &e. resurgent; ergo resurrectio aliquando sutura est . XIV. D. Paulus item sub aliqua scho- Iasticae Theologiae forma loeutus est , r.
ctio ad fidem ex gratia est: Reirquias eundam electionem gratia salvς factς sunt: sed quod ex gratia est, ex operibus non est , alioquin gratia , iam non es graistia ; ergo elebio ad fidem ex operibas
non est. Secundδ r. Cor. 12. v. 12. ut probet,
non habere idem Donum a Deo , nec omnes esse debere Doctores, arguit se tomnes, qui bapti rati sumus in uno spiritu, tumus in Christo, sicut membra
in uno Corporea sed non omnia membra ejusdem corporis eundem actum habent i Si enim totum σου us oculus , ubi auditus y si tot iam auditus , ubi odoratur rergo non omnes habemus a Deo idem . Donum, Non omnes Doctores &e. Terti h I. Cor. I . xx. eX resurrectio
32쪽
surrectionem disti irrit ser Si resurrectio
rexit, conceditis quod Christus resurrexit , si enim Cbristus non resurrexit, risnanis est pradicatio nostra, inanis es si-δει vestra. Ergo concedere debitis, dari resurrectionem mortuorum.
XU. SS. etiam P P. antiquiores aliis qualein Scholassicae Theologiae usum habuisse testatur S. Hieronym. in Cathal. Seripi. Eceles, dum S. Marei temporiis
bus 4 lexandriae Scholas Theologicas a Gserit, & in eis post Clementem Alexandri uin , originem Clementis discipulum
docuisse notat ep. 64. ad Pammaeb. , &Oeeanum data. Videri possiunt Sancti Iustini pro Christianis apologia . Clemenistis Alexandrini stromata; Eusebii demons ratio , Se praeparatio Evangelica ; SS. Athanasii, M Hilarii Pictaviensis in Α-rianos scripta ; Hieronymus contra Helvidium , Ioviniamim , & Vigilantium . . Augustini certamina contra Academicos, Manichςos. Donatistas, Pelagianos, &passim ubique deprehendetur aliqtiale a
gumenta nedum ex scripturis , sed eκ Philosophis, ex ratione exacto ratiocinio deducta . XUI. Sed dices primδ. Communis D ctorum consensus est, Theologiam Scholasti eam ortum suum habuisse , Sancto
Ioan . Damasceno ei rea annum Christi Scio. I augmentum vero sui m a Petro Lombardo sententiarum Magistro cire annum II 6O., ει hodiernae perfectionis
Angelico circa ann. Iλω, ῆ ergo ante
Damascenum nullus erat Scholasticae u
Reseondeo hee solum evincere ante Damaicenum , Petrum Lombardum , &D. Thomam non fuisse Theologiam Scholasticam sub methodo adeo accurata, &stricta , sub qua modb in Seholis versa tur s non verb ante illos non suisse aliquam, sive persectam, sive impersectam;
accuratam. vel non accuratam ; scriptam,
vel non script m ; methodicam , & argumentativam res divinas tractandi viam; oppositum enim ostendi.
XVII. Fateor enim prioribus Eecla sit seculis postivam fuisse maxime frequen-
talam, & Patres oratorio, ut plii rimuin more potius, quam scholasti eo processita se . Nemo tamen ibit inficias , ipsos , dum rem pressius agerent contra lis reti. cos , aliosque infideles, strictam metho
dum arguendi, qua utuntur modo Scho
lastici , aliqualiter usurpasse.
Cur autem antiquiores Post viim theologi handi modum frequentius usurpaverint, ruio esse potest; quia Theologia Positiva accommodatior erat Philosophiae Platonicae , quae tune in usu erat. Hςc enim allegoriis ,& oratorio discursu plurimhm utitur; cum Scholastica Aristoteia
Iicam , quae per analysim , & pressorem syllos letandi modum procedit, imitetur. Voluit autem Deus iustis de Causi , ut nascentis Ecclesiae filiis Platonica potius Philosophia deserviret. Primo , quia hzc philosophandi, Si ratiocinandi modus frequentior erat apud Iudaeos,& Gentiles,
uorum errores expugnandi erant, ut ii em armis, quibus se tuebantur vincerentur. Sectando, quia P atonica Philosophia magis docilis erat , & apertaeis , ideoque magis idonea ad insinuandas Fidei Veritates , & suadenda Divina Mysteria. Tertio , quia cum Plato circa divina contemplanda totus sit, εc plurimas Fidei Veritates , & nonnulla Mysteria ab Hebraeis in AEgypto didicerit, eaque suis scriptis inseruerit: longh accommodatior videbatur eius philosophia ad ea suadenda Philosephis, & Doctoribus
Paganis, quam Aristotelica , quae circ.1 naturalia tota occupatur, & vi X res divinas scrutatur, ae investigat . Denique,
quia Philosophia Platonica , cum parabolis, & allegoriis plurimum vigeret, Scillustraretur, hisce involucris supernaturalis Divinae veritatis radios temperabat, & ad captum fidelium adhue infimmioriim , velliti lae parvulis propinabat,& infidelibus ipsis multa etiam abscondebat, quibus apert E sibi expositis, scanis datum potius, qudim fidem concepi Isent. Hinc etiam factum existimo, ut Primi Patres abstinuerint, a redipendis in summas Theologicas Christianis Veritatibus; εt variis de eis formandis quςstionibus sne Se infidelibus abdita mysteria puela incerent, de talibus quaestionibus fidelium debilem adhue fidem iurbarent . Necessum
33쪽
ergo fuit, iri alleguria praecederet an is lysin. 9 ut nou, semper accedente veritatum manifestatione . Catholica Fides in olano statueretur.
XVIII. Uerun ubi omnibus suis partibus solidh constitit Christiana Fides, ae Divinae veritates satis superque suerunt evulgatae, & in Sanctorum Patrum scriptis hie , illi que sparsim disseminatae ,& ab illas impugnantibus, pro ut sese
obtulit occaso haeresum insurgentium- , solidis argumentis defensatae r Tunc ad faciliorem illarum intelligentiam , &promtiorem earii indem defensionem, oportuit , ut Theologi Catholicas Ueritates in unum colligurent corpus, certum , ac methodicum in ordinem redigerent ; &quar PP. antiquiores Darii in , & oratorio modo comprobarant, ae defensarant,
ad strictiorem Ar stotelicam philosophan
di methodum reformarent: tum ut niti eius Evangelicae Ueritates elucesserent et iam , ut haereti cortim technae, & sophi Giliata sacilius apparerent, & solvi posse iit. Qiiod tamen non tollit, quin in veterum scriptis aliqua hujus methodi semina deprchenderentur, quae hac nova methodo accuratius exculta , maiori luce persula in lucem prodieruni r hine Sententiarum Magister , novi niet hodi Instaurator , ex scriptura , & PP. monumentis omnes sere suas probationes firmat, & contraria solvit argumenta .
XIX. obiicies secundo. Theologia ampumentativa , & consequenter scholas ii- ea reprobatur a SS. Ecclesiae Patribus , maxi.iὰ a Sancto Ambrosio I. r. de Dec. s. dicente , removenda sunt argumeniarc , Dbi quarit tir fides , credimus pi- Ieatoribus, non dialectieis . Et a S. Le ne Magno serm. 7. de nara I. Dom. partister inclamante. Abigatur procul terrenarum caligo rationum , ese ab illuminata I dei oculo mundana sapientia fumus abisse edat. Ergo apud Sanet. Patres. nullus
probatus viguit Scholasticat Theologiae
Respondeo negando anteced. , quod non probant allati textus. Ambrosius enim, de Leo non loquuntur de Theologia, quae scientia est, sed de fide; soluin contendentcs, argumenta , & humana ratiocinia eo setasu ege removenda, dc abigen
da, ut eis non nitatur fides nostra, nee potius rationi naturali, quam divinae credat auctoritati. Hoc vitio cert non peceat Tneologia scholasti ea , & argu nentativa; nam dum utitur argumentis, &discursu a ratione naturali. non eis utitur ad probanda ea, quae fidei suat; s. avel ad ea explicanda , vel ad ea de sendenda , ostendendo scilicet , ea non ella rationi naturali contraria; vel denique ad manifestanda alia , quae in hac doctrina traduntur, ut supra diximus ex
pue ad a. , ex quo ostendimus, Theologiam uti principiis naturalibus, non per se , & tanquam propriis, sed per aetiis dens, Sc lata quam extraneis, & quasi ex abundantia , ut sevi hostes eognoscan , veritatibus, quas ipsa dictat, etiam Philosophicas rationes deservire , & samu lari . XX. Nec poterant veteres Patres dam narc arguendi modum , quo ipsi persaepe usi sunt , dum contra Ethnicos , δε Atheos i qui nulla aIia, qu in disturis naturali, convinci possunt via pugnandi data fuit occasio , vhi etiam contra
haereticos , qui Mysteria Fidei philosophicis argumentis quatere conati sunt , ut Calvinistae modo impugnant realem
Corporis Christi praesentiam ex impossi bilitate unius corporis simul existendi in pluribus locis , bc quidem modo inextenso , & indivisibili , quorum Philosophica argumenta diluere non posset Theologus, nisi ad philosophica principia r
currendo. Ita propterea procellaruni Saninctus Iustinus in Apolog. pro Christianis.
S. Clemens Alux. nd. in suis tiro marii mlibris. S. Gregorius Na λι-Zentis , N S.Cyrillus dum ageret contra Iulianum Apostatam. S. Gregorius Thauma turg. ad Taiianuin celebrem scripsit sermonein de an mia, sic ab eo rogatus, nullis scripturae telii in oniis , sed solis argumentis, ac
philosophicis demonstrationibus usus: Iuse Isti s inquit prasantissime Tatiane , utctim ineacibus argumentit , sise demonosrationibus sermonem , aιque dι puιationem de Anima tibi eonferιptam mitterem, eaque in re nullis fer0ιurarum uterer
tectιmoniis. Magnus itidem Athanasius teite Gregor. Na Zianz. orati in laudem Athan.
34쪽
Athan. contra Artanos persae ph pugnavit, nedum scriptu iis, sed etiam philo- DUBIUM III.
sopbicis rationibus , ut probabilibus arguvimentis , atque ad persuadendum aeeom. De utilitate utriusque Τheologiae ,
me alis . Sed quid plura S. Paulus ut Positivae, & Scholasticae.
probaret, in Ecclesia non omnes debere 'esse doctores I. Cor. Is ., nonne id per- s. I. si radere conatus fuit exemplo membrorum, quae non omnia in corpore identia Utilitas Tleologia Positiva. o ilicium habent' Rom. s. 2I. Deum Pro
sua voluntate aliquos praedestinare, ali- I. Ico primo. Theologia positiva os non , persuadet exemplo figuli , inti Ecclesiae Dei semper fuit utilis,
cuius potestate est sacere aliud vas ina inio necessaria . Huic asserto honorem , aliud in contumeliam ; & ut maximam lucem afferunt , quς hactentis
17. inducit auctoritatem Arati Poetae, ut gis autem suadetur. Primb eκ neccessiis ostendat Atheniensibus, Divinitatem in- tate, quam semper habuit Ecclesia, ut esse non posse auro , aut argento , aut in ea essent Doctores , qui Sacras Scri- cuilibet sculptili. Sicut ergo idem Pau- pturas populo exponerent, illarum ve lus omnibus omnia factus, Hebraeus He- rum sensum aperirent, salsas interprebraeis erat, & Paganis riganus . ut omis rationes, atque haereticorum fallacias dein s lucri saceret: ita Theologus interdum tegerent. ae dissiparent: atqui hoc indis at necesse est Philosophus Philosophis, cat necessitatem Theologiae Positivae , cu- ut istos facilius, ae luculentius lueretur , ius hoc orietum est: ergo &c. minor eκ ac devincat. Exhibensa enim euique sunt, dictis apparet. Maior vero probatur ex qua conveniunt, cr familiaria fiant , ut S. Paulo, tum ad Ephes. 4. I x. ubi di per propria veniar ad fidem veritatis cinis citet Deum sua erga Ecclesiam providen
quit Melchior Canus. tia et varios dedisse Ministros, maximE , XXI. Neque dieas , Paulum ipsum ad verb Doctores in opus ministerii ,
Celoo. cap a. v. g. monere eos r vide- in ad eationem Corporis Christi. Et hoc te , ne quis vox ἀecipiat per PbiIUolbia ideo v. x . Ut iam non simus parvuli fluam , ese inanem fallaciam . auantes , O eiretimferamur omni νento Nam Paulus ibi non monet Colore nis Doctrinσ in nequitia hominum, in Uuses , ut caveant a Philosophia , quando ita ad eireu entionem erroris. Hi lac ad haec inducitur ad confirmanda fidei dog- Titum r. v. p. dicit, oportere , Episconlata , uti. eam. inducunt Theologi , de pum es amplectentem eum , qui fecun- ipse eam induxit, ut nuper dicebamus t dkm doctrinam est , fidelem sermo Nem , ut sed monet eos , caeterosque fideles , ut potens sit exhortari in doctrina sana, o caveant a Philosophia , quando induciis eos. qui eontradieunt arguere . Sunt enim tur contra fidei dogmata : tune enim veis mutii etiam inobedientes, vaniloqui, crra Philosophia non est , sed inanis Dia seductorei, maximλ, qui de circumcisione
lacia, quia verum non est contrarium sunt . φυον oportet redargui et qui univero. Unde ait: videte ne quis vos de- versas domos subvertunt , docente , quaeipiat per Philosophiam, ese inanem DI- non oportet, o e. ιaeiam , feeunium traditionem hominum, II. Secundo probatur e hqretici Scri- seeundum elementa Miandi , ω non θ- pturas Sacras pravum in sensum detor-sundum Christum . Loquitur ergo de Phi- uuent , ut suis erroribus parrocinari vi-losophia , quae Doctrins Christi eontra- deantur , & sie decipiant infirmos. Ita
xia est . Tertullianus lib. de pνaseiption. e p. t Seripturas obtendunt, fir bae fua .ua ria , statim quosdam movent a in ipsa -- νὸ eongressu , firmos quidem fatigant , i firmοι συrum , nudis/ cum seruputo uia
35쪽
mittunt, e. 39. Nec perietitor dii ere, sunt quedam laete II au, qua nistisas quoa Ne Scripturas , H esse ex Dei do Ii , instabiles depravant , siaut mulun:ate δῖDositat, ut baretieis mate- eeterar seripturas aι suam ipsorum parriι-riar subministrarent ; cum legam e opor- tionent . Id ipsum pene omnes SS. ΡP. tet haereses csse, qua sine feripturit se, testantur. Origines ι. 7. contr. Cessum:
non po=ιnt. Idem sentit origenes Alii inquit γ quoque coriati viri seru-
a. principiis e. II. Hilarius lib. x. ando Seripturam, intellectum ejus in Trinit. , & S. Augustin. trae1. x8. benire potuerunt s litet re vera sit mulis Dan. liis verbis: Neque enim nata sunt tis Ioeis obseura. Ambrosi epis. 44. Ma eo arefer, ω quρdam dogmna perversitatis es Divina Seriptura habens in se seque liIlaqueantia animas, ct in profundum profundor . altitν inem Prophetieorum . lpraesitantia nisi dum seripi Hra bona, in- enigmatum . Sanctiis Augustinus lib. t teIliguntur non benὸ, ω quod in eir non cons. e. I 4., & lib. 2. de Doctr. Cbris. h n 8 inteIligitur , etiam temere, cr auis e. 4. loqtiens de Scripturarum lectione ,
di ter asi ritur . Sed quid plura Inspi- ait: Sed multis , Θ multiplieibus obfe cite proximis seculis exortas haereses , ritatibως , π ambiguitatibus decipiuntur, easque videbitis de scripturis gloriantes, qui temerὸ legunt aliud pro aIio sentien- ω ad Scripturas math intellectas , atque res s quibuscam autem toris , quid ve Iin suorum patrocinium errorum adductas, DIsὸ suspicentur , non inveniunt ; ita provocantes Catholicos . Necessum ergo obseure quasam .icta, densi simam eatis fuit, &est, ut sint aliqui Catholici Do- nem c biticunt. Cuius obscuritatis ratio is Ocres . qui genuinum Scripturae sensum nem reddens: Θιοs totum ait probi- aperiant , & detegant insidias , quas fi - 'm divinitus ei se non dubito, ad edo is delibtis , ex depravato Sacrae Scripturae mandam labore superbiam, ω intelleatim sensu , struunt haeretici . a fistidio revocantum, cui Deilὸ investi-Hine vers Ecelesi ς praxis quovis secu- gata plerumque vilescunt . Augusti nolo fuit instituere Scholas, in quibus Theo- concinit S. Gregor. homiI. 6. in Erecb. Iogia Positiva publich traderetur. Flane videndus. celeberrimam Alexandriae olim fuisse reis verum haec SS. PP. doctrina hereticis fert Elisebius lib. s. histor. Eeeles eap. recentioribus non placet , qui Sacra i
ro. Per idem tempus Fidelium SebaIa pra- Scripturam Sqle meridiano elariorem emeraι vir doctrina causa celeberrimus no- se venditant. Unusque pro cunctis Calmine Pantanus , quippe jam a priscis vinus lib. I. inst. e. 7. o. a. ailr Non ob- temporibus Sacrarum Litterarum SehoIa seuriorem veritat ir sua sensum ultris Seνi- in ea Ciυitate fueνat innutita, qua qui- plura pras eri , quam eoloris sui res a Idem nostra aἀbue atate perseverat , cr ba, aut nigra , saporis suaver , ω amara. lab homin:bus, tum eloquontia, tum Di- IV. Qitare contra illam obiiciunt x. lvinarum Litterarum sudis instructissimis Psalm. I 8. dicitur e Praeeptum Domini
III. Tertio probatur , Scriptura: Sari datum Iueerna est, ct Iex lux. 1. Petrierae ἴensum adeo profundum , ac rc con- 1. v. I9. habemus Armiorem prophetieum ditum habent, totque , ac tantas dissicii l. sermone in , cui benὸ Deitis attendentestates in eo assequendo Occurrunt, ut silm- tanquam lucerna lueenti in caliginoso Isisma opus sit eruditione, si immoque liu- est . Ergo Scriptura nedum non eli obstudio ad eas exponendas, ac interpretan- ra, imo ipsa lux , lucerna eli , quae ais das, proindeqtie necesse eli , ut aliqui lias veritates illuminat ,& patefacit . EGhuic ex sitioni, ae explanationi tota ni go si Theologia Positiva ob id statuitur, dent operam: atqui hoc fit ope Theolo- ut Sac. Scripturae obscuritates, M ambigiae Positivae ; ergo &c. Minor patet. guitates solvat, superfluE statuitur. lMaior, quam negant recentiores haereri- V. Quaero primo ab adversariis et si Sa- lei prob. ex D. Petro epise. 2. eap. 3. cra Scriptura tota tu X est , adeoque ela- ω. 16., qui de Pauli epiliolis , caeterii - ra , ic illuminans alia ; Ideoque superque scripturis: In suibur linquit i sunt fluit Theologia Positiva , quae illam explicet. Diuilia j my
36쪽
plicet . Cur Ipsi insudant in edendis Sae. Scripturae commentariis, & interpretationibus cur ipsi Universitates , Schola Rite publicas habent pro Theologiae studio cur denique in assignando vero sensu Scripturae adeo inter se discordes sunt , ut nulla via conciliari potuerint, quod contigit in assignando vero sensit illius propositionis hae es Corpus meum 'VI. Sectindo respondeo, Prophetam ,& Sanetum Petrum non loqui de Sacra Scriptura, quoad omnem sui partem, ita ut in omni sui parte sit aperta , dc clara , sed soluin quoad 3 liquam , dc maxinae quoad Praecepta Decalogi , quae rationi naturali adeo sunt consormia , ut cuilibet ratione utenti per se pateant , ideoque dicit David et Praeeptum Domini
Iueiatim : Mandatum lucerna es , texIuκ, dicit Salamon. S. Petrus etiam loquitur , non de quocumque propheticos urinone , sed de prophetico sermone o ,
de Christo , & Lige Evangeliea . , qui quidcm clare adco lucet , ut noniti si obcscatis non appareat . Cςterum ipse Petrus , ut nuper dicebamus , multa disticilia in epistolis Pauli, sicut di in caeteris scripturis adesse fatetur. Neque David ipse hoc negabat, dum,& in lege aliqua latentia observans ,
aiebat Psalm. xx8. Da mihi intellecti m , ω scrutabor legem tuam et reveIaocti Ios meos , Θ eonsiderabo mirabilia de Iete sua... Illumina super fervum tuum , ω doee me itistimationes tuas. Ad qitae rc spiciens Santius Hieronym. v. ad Paulinum : si tantur inquit
Propheta tenebras ignorantia confitetur , qua nox putar parvulos . cr penὸ Iactentes 1 νψOtia nocte circumdari λ Hoe auis rem velamen non foliam in facie Mos ,
rum est . . . . nisi aperta fuerint universa, qua scr/pta sunt ab eo. qui habet clavem David , qui aperit, nemo claudit , clavdις , nemo aperit, nuIIo alio re serante pansentur . VII. Inquiunt tament Scripturae Sanctae non sunt intellcctu dissiciles , nisi supcibis , & malitia cxcaecatis , dicente
At non vident, Paulum ibi non it qui
de Sacra Scriptura, sed de Evangelio , se praedicatio , subdit enim , non enim nosmetipso1 pradicamur , sed Iesum Chri- sum Dominum nostrum ἰ mod certE operti im erat iis , qui ex malitia , & me nistis exescatione illud repellebant Falsum pariter est , quod solis superbis Sa cra Scriptura sit obscura , & dissicilis. Non enim superbiis erat David, qui tamen a Deo petebat Scripturarum , & legis intelligentiam. Superbus non erat Eunuchus ille Reginae Caudacis actor. qui dum legeret Isaiam Prophetam , &nihil intelligens, eguit, ut Philippus ei explicaret. Intelligentia ergo, & in te pretatio scripturarum donum Dei est , nimirum interpretatio sermonum , vel donum fetentia, sed hoe nunquid omnibus datur Pantum audio dicentem , aliis dari, aliis non . I. Cor. II. v. I. a Iii quiadem serma. Sapientia r alii autem fermo Seientia . . . alii interpretatio sermonum. Nunquid omnes doctores y nunquid omnes interpretantur ibid. v. 3o., ω μή Epbes. 4. v. I. posuit Deut , alior autem Pa fores, ω Doctores. Non omnibus ergo
adest intelligentia , & interpretatio Scripturarum , sed quibus dat spiritus , diamiἀens singulis prout vult . Et quidenta. vald E miror, quod continentiam, quia . Donum Dei est, non omnibus etiam humiliter petentibus cert. dari Protestanistes velint , Scripturarum autem intelligentiam , & interpretationem , etiamsi donum Dei sit , omnibus adesse contendant , & contra Apostolum velint, omisnes esse doctoreς, omnes interpretari ,
habere omnes donum Scientiae .vHI. Obiiciunt secundo. Si Sacra Scriptura aliquibus tenebris offundatur , eas tamen non ab hi mine editerris explicante. sed a Deo interius docente et Irad illi pandas. Dcum autem cuique fideli adisti su , donando iunii ta ad ut ri titis cogiti Donem , iuxta illud Isaia 34 v. 13. Po
Iem meam in eo rari tis etriam . in cor
de eorum scribam eam: non decebit nitra vir proximum suum , dicens , cogntset Dominum . Omrier enim ferent me a miis nimo eorum , usiliae ad maximam. Unis
37쪽
de l. e. 2. v. 17. Inquit Ioannes pariam , & quasi nihil esse videatur. ad fideles seribens : Non ne eega habetis, vel dico prophetas praelusisse illi mi ut aliquis doeeat vor , sed Gut unctio rando illapsui , quo in die Penteeostes ejus doeet vos de gmnibus. Apostoli, aliique Ecclesiae nascentis filii IX. Retoroueo argumentum : si fideles erudiebantur, quibus cum baptismo Spia omnes immediath docentur a Domino . ritus Sanctus , & cum eo dona scientiae. ae non est neeesse, ut aliquis eos doceat; Cur dicit Paulus laudatis locis , i Eeclesia aliquos esse debere Doctores Cur ipse tot epistolas scripsit , caeterique Apostoli, ut Ecclesias, quas iandaverant, erudirent Cur Patres tot , tantaque scripserunt, hymilias, sermones , tractatus ediderunt, ut instruerent populos Cur Protestantes ipsi , Praedicantes , &Ministros alunt , εe Catechismos ediderunt haec omnia superflua sunt, si fide-Ies omnes docentur . Domino, si necesse non habent , ut aliquis doceat ill ,s . Dicendum ergo . Deum quidem fletessu: S 'urii ne persundere, sed scut Eccle-sam v sibiliter regit per Pastores : ita fideles visibiliter instrui vult per Doct
res, i, tamen. ut eorum exteriori do
ctrinae cooperitur ipse sua interna illustratione . si obicem non inveniat.
m am statuere differentiam inter doctrinam Legis Mosaicae, Sc Evangelicς, quod, ubi illa tradita fuit per homin s , illa tradenda erat immediath per ipsunm et filium Dei . quod le expressit sanctus
est nobis in filio. Quo fit . ut Christiani omnes dicantur Γερο id acti , hoc est 1 Deo edocti , vel immediat E , ut Aposto-δi . ea turique , qui Christum audierunt, vel mediate saltem , ut caeteri fide.
Vel dico . praelaudatos Uates, ut ex ponunt Chrysostom. The snhil. , & OE- cuuienius in cap. S. ad N br. , & Sanctis August. de gratia Chrigi e. o. soli im .
indicaro , qu .d tanta sutura sit sacilitas& :tia Legis Evanaelicae, ut non sit op .s i agno labor ad discenda nece Taria at talutem; & tama erit Spiritus Sancti illustratio, & tam obvius eiusdein impii lius ad credendum , sperandum , Seaniandum , ut e Xterna fidei praedieatio , comparata ad internam illam vocationem, prophetiae, genera linguarum &c. divinitus infundebantur , ita ut idiotae quique,& rudes in momento sapientissimi eva
Sanct. autem Ioannes ibi solam innuit, fideles , ad quos scribebat , & iam docuerat, per ea sola , quae didicerant , sisdem tueri , ac servare posse contra qilam. cumque aliam perversam Pselido Aposto- Ioriim doctrinam , spiritus Sancti interna arixiliante gratia . Unde praemiserathae feripsi vobis de bit, qui seducunt vos.
Et vor tinnionem, quam aeeepistit ab eo, maneat in vobis, ac si diceret e contra .
sed lictores nil aliud facile , nisi servate fidem , quam edocti estis . . I I. Ut Iitai Theologia Seholastica .
scholasti ea , prout dicit aliqualem methodum . strictioremque di scurrendi in divn r hanc enim quovis seculo in usu aliqui liter su me supra ostendinius praecedenti dubio l. v. loquentes de uintriusque Theologiae antiquitate. Sed lota quemur de Theologia Scholastica , prout in Scholas Catholicas invecta fuit, redigens nimirun in su i mam . & methodumaeeuratam, de strictam tractatus , Se quς- stiones Theologicas , easque tractans modo sermali ori , ω dialecticae regulis acco-m duiori .
lasti ea utilis est Ecclesiae. imb & nece saria , sic . ut non plene lassiciat Positiva , sed utraque requiratur. Id probat ipsum Th-ologi oscium . oportet enim in prim s , Theologum . sicut Se Episco
pilm , non solum amplecti eum, qui fe- eundi m d 1ctrinam est , fietem sermonem. ut potens sit exhortari in doctrina fana, sed etiam eos , qui contradie uni arguere, Se rationem reddit Sanctus Paulus ad Tat.
I. v. II. Iust enim multi ει iam an ob dienter,
38쪽
dientes , ω doeentes, qua non vortet ,
infideles quippe multi . Iudaei, Haeretici . Secundo iuxta Sancti Petri monitum
ep. I. cap. 3. v. 16. Paratus esse debet
ad satisfaetendum omni poscenti rationem de ea , qua es in nobis , spe . Denique ex Sap. v. v. g. deber se ire versutias feris
monum, cr dissolutioner argumentorum.
Atoui cum Dia Theologia Postiva esto possit amplecti fidelem sermonem, de existi otiari in doctrina sana , non tamen c saltem ita prompte , ac expedite λ eos,
qui contradicunt arguere , satisfacere omni poscenti rationem . scire versutias sermonum , & dissolutiones argument
rum sne Scholastica posset , quae dicet
accurate argumentari, fallacias detegere, ac versutias sermonum, easque dinsolvere : ergo &c.
Theologus ergo positivus Scholastica enitus destitutus , esset veluti miles ha-ens arma, carens vero arte , de dexteritate ea tractandi. Sicut ergo militi ars, & peritia tractandi arma, Se eludendi hostium insidias necessaria est, ita Theologo peritia arguendi, de hostium argu menta eludendi et hoc autem ipsi praestat Thiologia Scholastiea. Propterea vel ipsos SS. PP. dum haereticorum technas dii solverent , ad aliqualem Scholasticae
usum recurritis supra ostendimus.
elesiae utilis , ut ait D. August. lib. 14. de Trinit. cap. r. , debet fidem gignere, nutrire, de sendere, roborarer atqui hoc totum Schola isti ea praestat et fidem namque gignit, dum declarans, & explica is scripturam Saeram, obieerique revulata proponit, dispositi vh fidem i
ecrde generat: fiser enim ex auditu , audita ι autem per Uerbum Christi . Rom. Ici. I . Fidem nutrit I rationes enim- ,
ω siuirilitudines, motiva , & e Xt Dpl, , quitius Theologi Scholastici fidei articu los elucidant, & credibilem demonstrant, iuvent fidem. eam nutriunt, Sc augent. Fidem defendit dum haereticorum salsa ratiocinia , de male philosophantium technas , de sophis nata detegens, ac dissolvens , fidei tuam lucem rei ituit. F,-dc m tandem roborat, dum Theologicis
disturtibus ostendit, ficiei articulos none iis conira , licui sat supra rationem naturalem: imd plerumque demonstrat, eos esse naturalibus principiis consoris mes , quo intellictus, inclinatur , ut eis firmiorem , ae tenaciorem praebeat assensum . ex quo fides maxima robora. tur , & firmatur. XIV. Theologiae Scholasticae utilitatem
probat ulterius illius toto litterario in orbe usus. Eam omnes Academiae ex coisIuat, ae profitentur. Eam commendat Ecclesia r Concilium enim Lateranense
IV. magnifich laudat, Be approbat Petri Lombardi Scholasticam docendi methois
dum , damnat e contra ejus impugnat
rem Abbatem Ioachimum . Concilium inis super viennense tanti seeit Scholasti eos Theologos, ut in quςstione de baptismi
parvulorum effectu , maiorem sui temporis Scholasticorum partem sequendam esse decreverit. Varii summi Pontifices eam erobavere in S. Τhoma Doctore sΑngelico , cujus summam Theologicam Linimis laudibus extulerunt, intes quos Urbanus IV., Innocentius VI., Ioan. XXII., sicut Innoe. IV., & Alexandex IV. , quorum unus Alexandro A tensi mandavit, ut summam Theologicam conis scriberet alter vero iam conscriptam suo diplomate approbavit. Et iure quidem meritor siciat enim
nemo rationis compos vituperandum Gxistimaret . qui scientiam aliquam ante perturbatam, inordinatam, indigestam ordinaret, in partes distribueret, .mnia suis locis antea dispersa collocaret, mul tis etiam quaestionibus augeret, ac strictiori, & aecaratiori methodo ea pertractaret, qua ratione nemo damnat, imo quilibet laudat Aristotelem , qui hoc praestitit in Philosophia: sic tantum abest, ut convicii iis digni sint TheoIogi Seholaitici , tilio potius summam laudem apud
Omne1 mereantur , quod hoc idem ita. Theologicis peregerint, ordinando vid licet in unam summam , ea quae in SS. PP. erant dispersa , nova methodo ea donando , pluribusque augendo quςstionibus, fide: mysteria mire illii strantibus,
& ab impugnationibus liberando. v. Soli propterea Theologos Sch lanicos odio habent haeretici , eosquea
impudenter convitiis onerant. Eorum
39쪽
io su est. I. de utistate me. Theot
scholas CaInstIea esstra vocat mictetrus: Can Mntus idoIatria , se impietatis ρεο- Ia, Calvinus: Antichristi Lupanaria L therus. Scholasticam Theologiam prophaisnam Melanchion, negotium verb peramisbia Ians in tenebris vocitat Lemnitius. Uno verbo quotquot invenere Theologiae Scholasticae libros publico tradidere rogo Wittembergenses anno Is O . , spe Tantes , ut olim Pagani Sacr. Codicibus combustis Religionem Christianam existinguere , se illi, Scholastica extincta . Aoli eam Fidem defensoribus vacuam sinditus evertere. Non desunt tamen aliqui Catholici, qui Zelotae , sed non- sectandum scientiam, scholasticam plus nimio deprimentes, soli positivae , quasi suffcienti vacandum tyronibus sitis suadent.
XUI. Contra eam ergo obiiciunt primo. Schol allica long E abeii a veterum Theologorum dicendi gravitate, & pcritia et gravius si quidem illi tractabant Divina Mystcria , quia nihil , nisi aucto
ritate Scripturae , aut Concilioruna definitionibus, vel Priorum Patrum senten. iis diiudicabant. Foramitas autem illas syllogilii cas imbecilium liuiscipulas, vel ignorabant , vel tanquam inutiles avcrissabantur, & respirebant. Thologi vcrdScholastici , oinissis omnibus praesuis , quae fideles maxime decent, qKaecunique ad rationis trutinam , dialecticasque reuulas examinarit . Insuper corurn ii y usincultus est, de verba duriora , ac barbara, materialiter. formaliter , reduplicaticie , specificativὸ , metap , entiatas , proprietas personalis , quiduitas, ra- ιι o I. rmalis oec., imci nonnunquam Iecit is gloriantur , ut cum agentes de Sacramentis dicunt, ea causare gratiam
XUII. Rei potadeo negando anteceis dens. Clim enim Theologia Scholasti ea , ut diximus, non differat eiscntia liter a Polit va . Hldum utitur prinisci piis , ae Pi sitiva , & a doctrina antiquorum Patrum in hoc statim di crup t , quod , quae illi sustori , &oratorio stylo , ad vulgi intelligenti. im accommodatiori , tui egris libris, ac voluminibus dispurarant: haec brevi, & 1irictiori dialetii co dicea.i tuo do procedit, identidem ad rationes naturales recurrens, non per se , & tan- fiam intraneas , sed ut extraneas modo pra a D. Thom. I. p. quass. I. artis 8. in eorp. , ε' ad a. explicato . Qubdsi aliqui Scholastici relicta Scriptura , Se
Concit., & PP. auctoritate, plus aequoad rationes naturales confugiunt, non Theologiae , sed Theologorum vitium .eil , qui Metaphylicos potius se ostendunt, quain Theologos. Voces autem illae, caeterhq ii in barbarae , mird explirant, tolluntque aequivo rationem , quae circa Divina Mysteria orta est aliquando , & oriri posset, unicoque verbo id exprimunt, quod SS. PP.
multorum verborum circumlocutione eκ- presserunt. Id coque Omnium consensu receptae sunt, Sc factae idioma Theologicum ; unde qui illis alias substituere vellet, id tentaret , quod vir, qui receptum in aliquo Regno idio ma , mutare conarctur. Neque currandiim est , si ad clarius exprimendam veritatem interdum a grainmaticae regulis discedatur. D. Augii itimis serm. 3. in Psal. 36. non cura avit dicere fenerat pro fsneratur , & ut papulus melius caperet, admittere barbarismum . Frneratur quidem inquit latine dieitur , ω qui dat mutuum , , qui aeripit : Plautas autem hoc dieitur, si dieamus linerat. s via os nos quiἀGrammatiei velint λ Mel ks in barbari
mo nostro vos intelligitis, quam in nostra diθνι itudine vos deserti eratis . .
His addo. Si ob incultum stylum scholastica despicienda est , despicienda etiam erit Sacra Scriptura , quae simplici , & inculto modo procedit . Sub rudi pallio saepe latet eruditus Philosophus ,
de montes magis asperi, de inculti inter dum auri venas abscondunt . veritas , praesertim divina, verborum Iaenociniis non indiget, ut sulgeat. Satius est sermone facili, Se vulgari, Sc vocabulis rudioribus illam exprimere, quam affectata elegantia eam Osfuscare . XVIII. At inquitis praecitati Scholasticorum termini veritai cs i , agis orsu Lcant , duni populo incogniti sunt. Inis super novi sunt et novitas autem in Ec- cicha vitanda eli.
ed respondeo, quamlibet disciplinam
40쪽
suos habere terminos aliis incognitos , ω pro docentium arbitratu excogitatos.
Notos quidem solis illius disciplinae professoribus , sed qui strictius, & pluenias
rei ideam exprimunt . Quid ni ergo Theologiae hoc eoncedi poterit ' Novi iatas autem , si in dogmate sit, metuen . da certe est , nec audienda ; ut Vincentius I.irinensis in Do eommonit. ὰ eapitex 4. Non tamen novitas methodi dotirinae , maxime si clarior sit, ac tacilior. Inio ad hoc Lirinensis eap. xx. Theologum adhortatur, dum super illa verba Pauli x. ad Timotb. 6. v. xo. O Tim theo, depositum euβο . , devitans propbanas voetim novitates, ait, o Timotbee ,δSaeerior, b Tractator, Doctor, A te divinum munus idoneum feeerit ingenio, exercitatione , do in I , esto Diritalis tabernaculi Beselee I, pratiosas divini detismatis gemmas exeulpe, De Iiιer coaptata, adorna sapienter , adjice splendorem. gratiam , vem statem . Inte Uigatur , te eκ- ponente , 3lIU ikr , qued ante ol curias eredebaιur. Per te posteritas intellectum gratuletur , quod ante vetustas non inteI- lectum venerabatur. Eadem tamen . quadid, ei sti dote; tit CUM DIC S NOVE , NON DICAS NOUA . Eadem crFO ratione qua ad exprimenda mysteria n mina Incarnationis , consubstantialis , transubstantiationis , & similia inventa sunt , novὸ quidem eχprimentia, sed non nova; Sic a Scholasticis novς voces repellae , ut clarius exprimercnt evi , qtiae Obscuriora videbantur, & fraudulentas haereticorum insidias melius detegerunt .
XIX. objiciunt secundo. Theologi Scholastica plura tractat scitii non nece Glaria ,& ad salutem superflua ; ergo i tilis est . Si respondeas , Theologiam scholasti
eam p'ura quidem tractare , quae nc sunt necessaria scilii populis , idiotis, aemulicrculis, quarum est in Ecclesia tacere ἰ non tamen quae non sint necessaria scitu Doctoribus, & Pastoribus , quorum est alios in Lege Domini erudire, par vulis panc in frangere , 3c eos, qui contradicunt arguere , & omni poscetiti rationem satisfacere . Illos enim multa scire decet, aliis scitu non necessaria , quia licet as salutem non tonducant, conduincunt tamen ad prosundiorem aliquarum veritatum intelligentiam , quae valde iuvant ad Fidei Mysteria adversus oppugnatores tuenda , ipsoque Theologos promtos, & faciles reddunt ad explananda parvulis pertinentia ad fidem . . Et de istis cum agit Scholastica , non
proinde supelfiua dicenda est , alioquin superflua dicenda esset Scripturix Sacra , dum agit de Corvo Eliet, de Cane Tobiae, de Asina Balaam , ae de aliis historiis , quae scitu non necessaria, popilistis, & ad salutem spectantia non sunt . Quod tamen nullus dixerit. XX. Urgebis. Scholastici plerumque vanis , & inutilibus quaestionibus merEPhilosophi eis, quae nec ad fidei illustrationem conserunt Tyrones suos diutius detinent: ergo saltem ex hae parte superflua est. inita hine rixae , dissidiata ,
contentiones interminabiles, quibus inutiliter prorsus teritur tempus . oriuntur,& propter has, quae itiones ad silem necessariae omittuntur.
Dicam absque metu : hoc non Theola-glae Schol alticae , sed aliquorum Theotagorum vitio vertendum e se. Theologia enim Scholastica si in Prosellari praescribit res fidei, vel fidem quomodocum isque spectantes accuratE , & exacte tractare ex ipsius fi lei principiis, nempe Uerbo Dei scripto , & tradito, Conciliis S S. PP. , & ex iis per legitimum dita
cursuin conclusiones inserendo , advocando identidem in praesidium , & famulatum rationem naturalem. ina ad maxundeon seri ad mysteriorum elucidationem , haeresum extirpationem , & fidelium instructioneni. Nam, ut egregie ait ncister Melchior Canus lib. s. cap. 4. Ratiouem si a TheοIuia submo Oeas, Theologia ipsa, or rem amittit, ω nomen. Itaque cit
to libro diit inquit triplex Theolonorum
genus . Unum rerum , qui usque aseo argumentis a ratione ductis addixerunt se, ut sive disputent, sive feribant, seripturam saeram, Sanctorumqua Patrum Itis
bros ne Iegisse quidem videantur: uui parum illis dissimiles sunt. quus Euseb.
rat, in tantum stultitia prolapsor , ut siquis Iermonem de Scripturis pνoluuisset,