Contra Physicam divinam A. Rudigeri phil. et med. doct. objectiones. Auctore R.G.F.S. cum notis et observationibus auctoris Physicæ divinæ

발행: 1717년

분량: 153페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

que haec plene ν Iussicere arbitror ad objectionem tuam solvendam, quamvis ea accuratius magis mathematice disputari posse non ignorem Sed Extui habenda ratio fuit. Iamque finiam de pressione aeris, si illud unum addidero, eam ex tuis principiis sententiisque magis approbari quam coargui Provoco, exempli caussa ad illud tuum pronuntia tum, cum dicis, aerem in as commessum ob eiectum aetherem

obpondere augeri: at si augetur pondere, jam antea pondus& gravitatemis certam habuerit necesse est imprimisautem istitit

νδMuli quidem dixisti, non vero multum unde nequaquam sincitriin, etsi copiosa satis, dissertatio. a. Bene saris quod me nona dis Marisne deducis ab ineunte enim rate alienior ab ariumnicis sui. Varios varia desectantur: ego nunquam volui in omnibus scientiis videri excellere quin ultro fateor, me

non nisi mediocri diligentia versatum in mathematicis 6 historicis cse, Ius Civile vix attigisse, multa alia nescire. Nam dexteritatem, tiocinan Gaetuli dexteritati numerodi atque computori, SP quatuor

illis speciebus adtationi, subι is m, musti cariam ipsum, inta qui simius excellentia mathematicii esti'sita, ante habui quat o ali sperio, nempe e Pisistrem causa in effectuum, Mi- αι

pis measimv- non quod contemnerem mathesin, sed quod elant-rendam multis modis philosephiam esse, utriusque studium totum hominem polcere scirem. moc quod vere ita se habeat vel tuo exem- ilo patet, qui forsan ideo quod meliorem partem aetatis in computando ir isti, laudabitum quidem tibi hoc respectu acquisivisti dexterit rem, ad a. να impi mi, p. s. creduini, mulioue turpiter , ut

antecedentia docent, docebunt sequentia, es lapsus... Hic me non recte intenerim, ego utique aliquam aeris vitatem scin

per attribui, quae longae majorem, sed aerem in aerem, quam in quam propter unionem elasticam,gravitatem exerere ullam,contendo, utique si extra Iocum suum sint, sev extra uiuo dein cum simili fluido,

aliquem nisian vel gravitatis vel levitatis haberestat aerem expresse diaxi gravem,noi vero sinsubriteri. V. g. yum C modo totum Sua vini,silva

102쪽

istud appello disma ciam,mavitatis a ductu ph nomenis, quod ipse prae te sers, praeter motum comi uum etiam, or 1υum aeri adchaossisum, sive ad centrum terrae, attribuis. 4. m. Qui motus si essentialis aeri est gravitatem hic prosecto limbet, ut nos volumus; ut tu vis, etiam omnis gravitatis corporeae caussa irincipium est, quod jam non disputo. At in i

co proprio constitutus, sive alio undique circumdatus aere, ad telluris centrum non movetur. me moveatur sane nisum tamen ad motum illum sine dubio retinet. ergo gravis est: perinde ut proprietatem misium s ex tuis principiis loquoro se contrahendi servat, ut maxime aliquando non contrahatur. Diaque hoc tibi concedo, si motum ipsum ad centrum te rae, gravitatem vocas, Maerem & res alias saepe non esse graves, seu νnotum tuum gravitatis non exerere idem quoque largi μοι.

or, si nihil grave numeras nil quod manibus nostris ac

se invitam exer*nt,quod di insolidi perinde se habetior. Ne nimis confidenter loquem sine dubio enim retinent quidem prima corpuscula fluidorum hunc nisam, sed non nisi in proxima cor pustula exertum , nonuem in tertia reliqua uti demonstiaviκηαuo unde ideo aer in aere, M in aqua non est gravis. o. Non est haec mea sententia gravitas magis in nisu consistit, quam in

actuali motu . In definitione nominali gravitatis mi venitivas ambo: nostra dissensio de definitione causas est. υ. Iam apparet subtile tuum ingenium. Ego dc alii homines hactenus credidimus, quod orpus centum V. g. librarum cervicibus nostris incumbens, non possit non acorporibus nostris sentiri, ideo quia nullui corpus vel untiis librae corpori absque sensu incumberepotem de con esunmus,quod quoniam centum istae , selis mechanicis per linet Glibrae aeris atmosphaerici corpus nostriim non asciunt, & praeter quinque istos vulgares, alio extemo haud pollemus sensi, quod aer in aere non sit gravis. Alsubtilissimus Dominus RGJ S. haud dubius is aliquosensi, Disit et ' Cooste

103쪽

corporibus graveaic ponderosum sentitur. Ceterum quo paeto, his concessis, tamen gravis aer jure nuncupari queat, id hin nus sic a me declaratum judicem, ut plane peripicua haec res atque aperta esse videatur.

Sequuntur aliae quaedam objectiones comtra varia Physicae tuae Divinae loca.

Γ Quidem non sum nescius, ab eruditissimis vitis&excellen-Ρ iis linostri seculiMathematicis luculenter esse demonstratum ut vix aut potius nullo modo possesieri,ut aerea,quam D. Torius de LAΝis excogitavit, construatur, cymba; interim ta- memorae, quas hoc loco affers, rationes ejusmodi sunt, ut nil id plane contra illud inventum φ valere videantur. Primum enim ph erutas Areas aerem continentes navim .eream plumbeam ideo in aquassustentare , quia levimus aqua χyperperam negas i ut ex supra disputatis palam est. Deinde etiam illud erras, cum materiam qua constent vasculata ad navemattollendam necessaria, ipso aere debere censes leviore praeter communem mortalium senem, predinis, illud sentit, vel ratione hadtenus incognita concludit, quod nemo nostrum vel sentire potest, vel concludere. Eat jam aliquis nimis confidenter dic;u,quod carbo, sit ater , nix alba, cum sic constet, posse aliquem , si sexto quidem isto sensi polliat, centarium ejus, quod ab omnibus hominibus, omnia ad recte vereque sentiendii requinta obstonuitibus, perci our, per

sentiscere. φ. Forent itaque tuarum persimiles, quas amo hactenus consperamus numero. Di meliores videamus. χλ' , perperiam iis, solo illo columnarum se invicem aequantium praejudicio, stipr. N.7.dc . . ex ipsis vestris thesibus,refutato,innixuS. , . aAvius iuuuin uiuucursu solum, hanc materiam .dς riculatui

104쪽

viorem esse: nam vitrum aqua gravius est, vi me tamen, hiliarietilae, aerem continentes, plumbeam possium naviculam in aqua non difficulter elevare, quia vitri gravitatem aer compe G ut quod reasse nimis sepe repeto gravitas ex gravit te vitriin aeris composita, gravitat aquae ab aere vitro exes se par atque aequalis haud sit. Posti emo neque hoc concedere possum, praeter ignem nihil esse communi aere levius namque is vacuum sive inane levius est , vel si id minus commode , dici putas, ad effectum certe nostrum accommodatius quam reste exigui monimii unico permetiri paragrapho probe adhuc memor, quod dubitarem,annonimi paragraphum sim expunetiariis, proptero jecti ignobilitatem : unde brevilis,quam par erat, si praenovissem, quot exorturus aliquis vindex hujus naviculae sit, rationes meas deduxi. Inisterim facile intelligere potest, qui affectu non uti tu adversus me est praeoccupanis, quod dicto casu materia debeat esselevi aere. Nam cum et .non possit concludi uti aer, Ela in conchis,'ersis summa e iuri iucundum ni principia loquor vestras enim columna invi cemaequantes stipra refutavi, sed vascula debeant relinqui aperta, ut siuignis absque singulari nisii nam pro eo ac motus succedit , nisiis decrescit, perpetuo in auras adscendat , ille ipse ignis adversiis latera vasculorum allambentis nisus tam foret exiguus, ut si vasculum vel minimam haberet gravitas , facile apirareat,quod aut siculam ex quacunque -- teria fabrefictam, haud possit sit jendere. Caeterum cum ru hoc loco, ex eo quod in aqua phare a possint constare materia graviore con cludis, quod in aere hoc idem possit cum sphaerulis ignem continenti

bus institui more tuo a particulati concludis paratos Urioperquam turpi, ad universese unde memor&aliorum tuorum paralogismorum frequen

tissime a menotatorum in riseri nimio esti loqui nec eo ipso inloco, ubi tammisere concludis, securaminissura intia, aliorum errores accusare debebas. ω. egomamque vacuum, neque Mave est neque live adeoque nec igne

levius.

αα. Nego Iaoc Nam nemo intelligit accommodatius, nisi illide e lumus stinvicςm aequantibus praeiudicio adhμωμ&ipsa haec hypoth

105쪽

res quaevis levissima: θα aether levior est, quod non potes infitiari ipse denique aer levior. γα expansus ac rarefactus. Quid multa λήδα iussicit ingeniosissimo LANAE sphaeram com

cavam, e quavis reconfestam, exhausto quam relicto aere leviorem et se,&quidem tanto leviorem quanto deprehendi solet,qui quid demum exclusi locum aeris occupare judicetur.

De Aeris Elatere.

Hic primum cino illud peccas, quod Philotiphos Mechani

cos generatim omnes, non in motu sed figura partices rimi spirali vel ramosi, virtutem aeris sese expandendi , quam elasticam vocant, quaerere arbitraris quod secus esse nemo Lgnorat qui scripta illorum Physicorum diligenter justa cunia patie

sis eo ipst,quod ventus cum vicula non respondet, refuta- ab exporientia. quidem levis aer, sed an igne levior de hoc nondum constat. Namsi in vacuo vetiatur aether nullis bullulis inclusus, tam compingi non potest,quam si, uti stat corpuscula ignea, iisdem captivus tenetum unde etsi in igne praeter aetherem dentur quoque bullulae, quae in vacuo non dantur,tamen aliquod spatium ignis longe plures fovet particulas, quamaequalestratium vacui. Iraque nondum constat an aetheris certa quantitasa ratione*atii considerat uitlevior invacuo,quaminine. υα.)Nemo hoc, quod aer expansuo rarefaetiis levior sit igne. 1 . Si hoc putas sinicere . tu itaque conmue ejusmodi naviculam. ιαδEcce paedagogum sed exiguae auistoritatis Quis enim crediderit, te post aliorum notare peccata,qui hactenus plus centies paralogysini peccasti ipse: fluui hoc quoque delinii uis loco, dum id quod issimi est, dicis, nempe mearbitriiri,quod me anici virtutem aeris elasticam non in motu, sed figura quae it qui enim hoc audes asserere, qui eo ipsi, a te allegato loco dixi, quod putent mechanici , particulas ramosas compressas ῬB. restitutas absolvere illum aeris elaterem: nonne restia nitio est monis tr.)falsium est , quod hoc assirmaverim de mechanicis generatim ommbu , quamvis si di vj ς Myrin da possem. Diuitias by C

106쪽

patientia evolvit. Deinde non parum erras, cum minutulos elateres tantopere contemnis aliter judicares si vel ex uno Bo-MLL libro, qui est de motu Animalium, didicisses, quam pamvae machinulae decenter multiplicatae ζαθ quam magna pos sent atque admiranda praestare Deinde exemplum plane alienum ponis, quandoquidem , ut antliain campana, post exha mim aerem, firmiter cohaerescant, gravitate, fili ηα non et tere aeris, veluti supra declaratum est. Deinde vestigia aereo.

rum elaterum in pasta, vel praestantissimis instructusmicrost piis, stustra quaeris, cum propter eximiam cyniihil tamenta absurditatis lacientem , istoriim Elaterum parvitatem, tum etiam propter poros acribramina, quibus jam tua cies omnes praeditae esse Ment, quae, licet elateres ponerentur majusc , internosti iam: ab li in vestigiis nullo modo possent. ι Deni-

ζα. Ad hoc jam in physica Divina respondi loco a te allesato S.88.ubi oste di, quod unus elater alterum haud possit iuvare. ηα)ina sententia nec gravitate fit,nec elatere,uti vos quidem eum concipitis caeterum sunt philoisphi mechanici permulti, qui aliquo veritatis

sensu laeti, malint ex elasticis corpusculis hoc deducere phaenomenon, quam diceres, quod una aeris drachma plus efficere queat, quam duodecim unciae aquaera videatur exempli gratia Boyleus Novu Exserim.

V. Mechao. p. Π.p-lsaeqq. Θα. Non siissicit hoc dicere, sed cum ego Laas. v. n. istam absurditatem luculenter demonstrari removendae iste meae rationes erant alias stigia da est naen ista tua contradictio. Eo autem redit tenor demonstrin tionis meae. Melateresnullo microscopio videmst, militiis quod millies minorestat quam atomus simo si experimenta' a Leo tentium

kio allegata, praecipue VIII.& VI.consideres longe erunt minores xat potentia omnis elater1s mechanici in duritie materiae,&magnitu duae diame

tri,sita est seu anguli inuis vero potest esse angulus corpulculi millic mianoris,quam est atomus t quae potest esse durities materiae, quae ubi vel mille elateres iterinstinvicem agendo,siuit conjuncti,nesentitiarquidem ullo modo.

107쪽

Ἀαῖ contra te ipsum aeque valet, tum iis nova atque γρα improvisa minime est, qui ramosas vel spirales aeri particulas tribuunt: λα quorum haec est responsio fluiditatis aereae non ipsum aerem caussam esse, sed c ια' interfluentem aetherem, cujus ab illo fluiditatem, ut aquae ab immixto pulvere, pauli Ium impediri, neutiquam tolli. Quid tu vero et ναί quomodo per cohaerentissimum aerem tuum aetheremque viam nobis quaqua versium liberam dabis atque apertam videnenos etiam magis irretias, dum expedire conaris. Debet. Hoc falsissimum esse, norint,virneas hypothesis rectius int

icit. Ita, non est improvisa neque tamen etiam sublata: τυῖ enim objectiones non tolluntur.

λα)Ipse causellula dissidere videtis,quialienismavis respondei ei ditati

nibus,quam tuis&c. . Interfluens iste aether figmennim Cartesianum est,&, si etiam daretur vere talis fluxus, aequemnus praestaret fluiditatem ac laqua per rame ta interflueret ramenta suae hinc non fiunt fluida, sed aqua est, cujus

conspicua est fluiditas. Et ficta isti lateres cum sint connexi Calioquin machinulas istas Borelli nonpotuisses ad eosdem accommendare, scut mristi veta)durissimique rigidi, uinterfluens aether illam connexionem dividit, ut non sentiantur a transmintibus,rac, si dividuntur, quomodo

possunt decenter multiplicati tam magna atque miranda praestare. Sane post Leeuvventiochiana expertinenta, vix possunt tam parva fingi et menta,quin istis micros piis conspicianthu'.

108쪽

De Mercurio dc Atmosphaeris

corporum. V licationes tuas phaenomen im aniliae auometri jure in mihi videor praeterire posse. Hoc tamen dico, multasac maximi momenti quaestiones a te esta in vel ex inscientia non explicatas, vel callide neglectas utinas, curis tutus dive sissimae altitudinis in eundem hydrargyriam ablimitatem

habeat tuae. Sic Memnitus quondari erat,sentimus, Dominus RG. .es se inde Dominiis R. . Ahoc est modo, sibi propri AE plane peculiscinatur. Scilicet etsi alias constet, quod quaestionis cujusdam tractatio vel possit omitti ex inscientia, vel oblipione , vel astutia, vel cum ratione, ille nihilominus syllogisino disjunetivo,duobus membris carente,conte dit quod ego vel ex inscientia omiserim aliquod phaenomenon, vel ex assutia. Fallacia ergo consequentis est,modus ratiocinandi ipsi tam familiaris,inrisisciremptusvalere rationem auctoris it e, metuerem, ne sorte udoreos prodierit nova praedamlogica,misi adhucinc.gnita, ubi d ceam, demonstretur,quomodo veritas,nova hactenus incognita ratione, nempe ignorationib- elenchi,petitioniblu principii,fallaciis const-quentia ,σs,nisbm,ipsi usitatissimis, ratiocinandi modis, eriti debeat. Diagam ergo quare omiserim. Primo quia fui oblitus dein oblitus ideo

Fili,quoniam quoties illud contamini, deprehendi,quod ex fictis vestris columnis Ocylindris aereis, aeque alviaco meisprincipiis possit Ahastamrarum non est phaenomeno ut eum,qui ves Sturmilla, oum expomuival vel si arx Nemamori Ἀ- peris,la Me positi Mi)Maxinuvobis momenti videt hoc phaenomenon, pioniam gaudetis,

liniam aliquando post multas aliorum naturae phaenomenorum inices atque angustias occurrere aliquod casu fortuito phaenomenon , cui vestram de columnis fluidorum late applicare hypothesim possitis:at ego propter hanc ipsam rationem,juncta ea, quod unusquisque per se ex mea hypothesi aestimare hujus phaenomeni rationem queat, omisi Scilicet visibetper se intelligit, quod vis irradiationis particularum in vacuum habeatoriumterminum haec vismaxime est in fluidorum mercurio, ves

109쪽

habeat in cur in uno atque eodem rubo altitudines mei' - aquae, olei aliorumque fluidorum ita plane sese habeant ut di, rundem gravitates hoc est, cur hydrargyrum in barometro rite suspensum ejusdem gravitatis sit atque aqua, oleum, cetera fluida, in eodem paullo post suspens, Quandoquidem vero,

tua sententia, mercurius oria nescio quis in vitro cunctisque corporibus obvius, tum antliae campanam, exhausto aere , fi malin quasi catenat, tum in barometro hydrargyrum suspen

dit, tum complura etiam alia praestit prorsus admirabilia;

faceredit fluidum, quod quia in suo loco non est, grave est, gravitate sita suspensionis nisu repugnat dictus ergo ni ius suspendere plus fluidi,

quam pro viribus suis, nequit unde quantum fluidi superat istam proportionatam gravitatem,tanrum decidit,quantum nondum superat, tantum

siseenditur. Hinc patet, cur in tubis diversitaniae altitudinis ratulam hydrargynassiblimitatem habeat Habeatnempe eandem, quoniam in

longius vacuum non magis enituntur parti uiae mercurii, quam in Memvius Patet etiam cur in uno atque eodem tubo altitudines mercurii,aquae, olei illorumque fluidorum ita plane sese habeant,ut eorundem gravitates: scilicet,quoniam,ut dixi, nisus particularum in vacuum , tantum Missi suspendit quantum istam proportionatiun graVitatem nondum superat.

Hoc ipsim eri erimentiam si in cantana Maniliam firmati instituatur, Vos illladhoc casii lumnis vestris demonstrare velitis, iniquissime, stulare debetis, quodpaucus iste aer intra campanam conclusis tantum

premat,quantum pressurus esset,si experimentum in aere fiat libero inoe est fidem hic aer adhuc alio aeris ovalde gravis, vestra sententia quindecim milliarium Germanicorum cylindro prematur, cujus adeo absentiain praesentia, etsi reclamante abaco Pythagorico, nihil conticiat in lexisti itaque quod iniquissimo hoc postulato vera principia

non indigeant.

παJ Videat lector Phys. Div. Lib. I. Cap. Lxiii. Wh a costae,

qui possit esse ille, qui nesciat, quis sit, quem statuo, mercurius. Dicam tibi remedium adversiis istium admirationis tuae morbum sis ut pristi mortalium qui propte a murari vorem prius

110쪽

ficere non possum quin de eo quaretam nisu eam. Dicis, iustareticulus unis consare binis , nuraramque -- rium ' VI m esse ad salem et sulphur in corporibus couungendum, quorum particula, cum pluribus constent bullis, ideoque radios rubeant reviores , conjungi perse immediate haud possim.

Iam ego σα. non perspicio, quemadmodum mercurius, ignobiliores tum aetheris particulas comprehendens, alias suo interis ventu connectere bullulas queat ille vero qui nobiliores com para. plectitur , propter longissimos radios. τα. etiam arciturus salis sulphurisque bullulas , secundum tua placita videtur. Deis inde neque illud υαδcapio,qua ratione ab ingressu radiorumtasatis atquesulphur.,vel 'salis atqueFalis ulphurisque seu phuris, cpα. compress mercurius alio cedat,eoque Ese toros corporum estistat, tandemque in liberum aerem atmosphaeri

o eum scilicet quia non vides vincula s avos, ius

cundum n. s. Edi autem quidam mercurius particulis annim ignobiu lioribus sit resemis, multa tamen in bullula adhuc sunt puncta vacua, in quae irradiare ex opposito corpuscula solida possint, .sie nisu suuinuicem in adversum tendente, conjungi, secundum Lib. I. Cap. V. f. r. Caeterum allegato hoc parumpho egi istum de unione immediata de mediata vero, quae medimite mercurio fit,4 quamconjunetionem m. iiii dicere est . i. QP. I. s. u.

- Scilicet nisi dicta corpuscula admoveantur inter radios hoc enim eas aeque minus arcentur, atque corpuscilla quae extrahuntur . Vid. Lib. I. Cap. V. s. Α - - Multa, ut video, non rapis, quae quidem non fuit ultra caprumi um, nisi is affectibus captus esset orio Compressus est, quoniam uiter duo corpuscula sibi inviceminia ,

verium tendentia interceptus est mollis enim est mercurius, omne corpiis molle pressum cedit non vero ut tu sinistre intelligis ' discedit avolat sic credo, correcta suustia tua acceptione, intelligis, qu modo poros essiciati

SEARCH

MENU NAVIGATION