Contra Physicam divinam A. Rudigeri phil. et med. doct. objectiones. Auctore R.G.F.S. cum notis et observationibus auctoris Physicæ divinæ

발행: 1717년

분량: 153페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

descensum illum, sive aequalis adscensum portionis aereat &as scensum quidem non in baroscopi vacuum sed aerem externum superiorem, hic ipse aer impediet, ni justo altior columna mercurialis sit, ob eanaque rem gravior quam aer ipsi obnitens. H. 8. restat considerandum, cur barona tro in vas quod hydargyrum continet, rite immisi nihil neque accedat

neque decedat ponderis sed Jujus rei caussa niihi parum abstrusa videtur etsi enim aer externus tmna erilia baro scopii orificium libere non alluat, vasi tamen ejus hydargyro incumbens, nec mutata vi hujus resistens adscensiui, hoc ipso modo idem quod antea in baroscopium operatur ut nulla ratio sit cur gravitas illius mutetur, uni modo satis stipe hydrargyri in vase stagnantis emineat superficiem. n. S. I. ilaaque intelliges,

credo, quam inconcussaejoliditatis hoc PAuLI de LAMIRA expetarurientum sit cui cum plane geminum aliud de hemisphae. xiis cupreis vel marmoribus politis, habeas, quod ob simpliciatatem suam non parum facere ad clarissimam rei intelligentiam possit; illud hoc Ioco praetermittendum haud videtur. Putas

tute

l.8Mic fateor,me,quid tibi per aerem exteritum superiorem,in quem adrin- dat aer externus,& non in baroscopii vacuum,ueli non videre. rna. Haec consideratio aeque Iuliit ad rem facit,uti prior, de quo vide paulo ante k.8.

acyscilicet conatus tuo laudavit A vidimus, erea in vero adsue ais

mentum Pauli de Lamisia impotentes tuos despicit ictus , quo nitro maximc in vanas auras evibrassistas. di ustate ummam siue dis mias secundum h.8.&i 8. a. hydrarrarum eum tubo esse conjunctum M. xsi is i iiobur argumenti eludere conatus es, secundum h. 8. s. Duas luasioηes misius , quartim eam, quae nihil ad re facit, pluribus verisi, deduxisti heram, quae vel maxime vetuitari debebat, est antecta praeterius secundumn s. tertiamquν quaestio ingustiam es ab instituis nostrea nam ut multa ad illud argumentum copiosi retondis. αὐ

82쪽

tute aeris apprimatur,uumsuperioris sentiri pondus desere, non in Horis, quippe cum hujus pondus per pressionem inferi

oris eris totum tollatur quid vero si duo illa marmora vel hemisphaeria conglutinentur aut quomodocumque connecta tur, vel etiam sine aeris pressa one cohaereantio. 8. numne ashuc inferioris 4 8. pondus ex nostra sententia percipi censes

non debere si debet, ut debere palam est , dic obsecro , qua ς rati

vestrasententia mi 'mia: enim non dicam, duplicem vos reret,

pothesin , quarum altera contrariatur alteri, illud certum est,quod omnes celebriores mechanici sere aliquem invenerunt colorem tegenda nuditati vestrae hypotheseos aptum , quos singulos resutare ma ni opus laboris, vix opera pretium est. Lec enim omnimoda preSsioni aequalitas,

quamia i Mam svinomena conciliatida sim s, ex elastica vi restinitionis dependet,quae eo modo uti vos eam Ggitis , omnem tollit gravibratem, tollere sane debet : amsaequata est actio σνω- aeris superioris inferioris,c neutri radominaturni , nequeFων- in infere ore aere consitutum sit,actis superioris Euda cerepotes Heliditur enim , die a adlio a resistentia aeris inserioris, neque si versetur in aere superiore, aeruiserior ulla ratione in dictum corpus nisii exeret suum , cum ejus

actio prohibeatur a steriore, neque si in quocunque puncto ponatur interi dio, illagravitate movebitur dictum corpus, cum aequalis insorioris atquesterioris nisesnonpatiatur Hilarumpitum corpus, mo- veri a illuc, neque si exemto corpore Is uterqueau confluat, in se invicem agat, ibi ubi hoc modo in se agit agit autem secundum vestram sententiam in singulis punistis hoc modo hulli corpori sensum aliquem levitatis aut gravitatis imprimere potest. Nilulominus cum vobis interdum etiam gravitate opus sit, hanc quoqR , etsi a priori il-ti hypodie si penitus nidiatam, de gravitate fluidorum, hypotheta, catis in auxilium unde mihi cupi licebit hoc loco, ubi αατα δεπον disputo, eandem adversus vosmetipses adhibere. p 8. Non hoc solum debet percipi sed insimul totius superioris cylindri pondusci aliud enim est e liciti nisu resilutionis , etiamsi a pressione esse fingaturi, aliud ipsa corporis prementis gravitas e illa enim in 8M culo quoque est aere eadem , haec major in multo,quamin Pauco.

83쪽

ratione gluten vel ligamentum susum vente gravitatem reddere hemisphaerio possita an aer festasse, pressionem non amplius requiri suam intelligens, N. 8.o premere intermittit non arbitror ergo haec presso nihil ponderi amborum hemusphaerioriim marmorumve detrahit, cum si una esset sphaeraam. aequans hemisphaeria, ejus non minus pars inserior premo our, pondere tamen totius salvo nulla re imminutoci quod

ipsum ex superius proposita declaratione satis luculenter r. 8.

Non preinereinterimini,sedcum superiorisu pressione circumuaquo liteista hoc est,elastica, ipsi parsit,&praeterea gravitate quoque si de

orsum seratur,corpy omne non suum modo reseret pondus,sedo praeterea aeris seuperioru incumbentis, quod cum non fieri noveris, pari rationedic at ex te quaerere, an aer superior fortastes, gravitatem non hic requiri suisam intelligens,eam veluti Adas humeris suis orbem suspendeta Non a bin orie.8.Non hoc stilum demonstrare indepotes,sed&praeterea, etsi iistve rum qu omnia corpora seipsis sint gravioraci tam foecunda est vestra hypothese nec mirum, duplex enim effunde veluti congetis quadam

'eunditate vobis ea parit, quicqui optatis. Scilicet, quanrum adpropositum attinet experimentum, poteram concludere ex vestra hypothesi, quod hemisphaeriorum plane nullum debeat esse pondus , id quod sequenti experimento clarum est cape corpus quodcunque graV V.

duarumlibrarum intrii duos digitos pollicems indicem , preme illud contrario digitorum nisi infra sipraque aequaliter,&hoc modo indicem in lancem , aliquo depressionis nisi imittitis, scidem facient tui desse

ti ratione dicti corporis, quod aer secundum vos ratione hae sphaeriorum jam alterius manus, qua nullum corpus teneas, indice,aequali deis pressionis nise alteram lancem urge,sic idem facies,quod in allegato expe- rimento alieri lance facit aer jam quid fiat,vide nempe stabit utraque

lanx immota, dc corpus duarum librarum, neminimum quidem praest bit essectum,quia utroque digito continetur hocidemia iratione, penis' vestram hypothesin contingere quoque debet hamusphaeriis, quippe e demratione a pressione utriusque aeris, sicut corpus a pressione digit nam,contentis ita recum se acrutraui quo lancemaequalit: Misiat,la μ

84쪽

demonstrari potest vis paulo magis ad SINCLARI responsionem meam accommodem' faciam sit pondus columnae aereae, quae superiori incumbit hemisphaerio, cenmm librarum habeat porro columna inferior ut ita dicam seu quae alterunt hemisphaerium sursum, vim librarum totidem, plus x qua littera pondus aeris ab utroque hemisphaerio exclusi designetur: utrum libet autem hemisphaerium sit in aere duarum librarum atque adeo in vacuo ter se librarum in patet, cum superiorem columnam ambo sia gravitate adjuvent hemispliatria, vel quod idem est, inseriori amis resistant, ves quod rursis idemseperuorem superitis adjuvet, inferiori inserius repugnet, disserentiam Ibrarum quatuor inter utramque columnam dies ratione fi matam 3 infirmatam necessirio intervenire sive enim altera columna sit librarum Io di, altera moix, sive altera ioo, ait

in , sive denique orti adtera, altera M.tbeundem semper esse excessum T. g. constat miniamque dese . A imia nihilomi , quicquid vatur, adhue inc rem umes

quis, quod'- in diris hemisphaerii ter ' -- aeris

in astum, ino,uperetur ac pereat esto: siperet aer sis sum premens ac vincat cum aliqua tamen propriarum t. 84

primoriun nullum planesipondus. Quini vis itaque phas contra vosmutatulere potera luamconclusi, quia tanto mitiesintv si αὐctiones eo solo quod de sublato inferioris,hacini vh-ipo misimili, et stram infringere hypothesin,constitius duxi.

s. s. Tota haec tua Sinclarique demonstratio cadit,si quam vosmetipsi sumitis, gravitas , aeris adsciscaturri sic enim superior quaecunque columna vin cet inferiorem. Etsi enim incongrue loquendo inferioris quoque pondus atqucgravitatem nomines , ea tamen mundum definitionem nomis. Malem gravitatis ab omniinistia ius philosephis tequoque, compro . batam, noninoavitas, quippem omnis suetur de iun,sulsasticus remisus,qui aequalis est inaeresiperiore, cujusverogravitas cum elastico hoc renisu concurrit, adeoque inferinem areem semper dura vincera erevi experiem refragatur πινγι-- uere:

85쪽

4 8. yjactura virium vincit, Sc cum tali quidem actura , quae resistentiae quam patitur proportione respondeat ita ut duas viarium suarum libras perdat si duae ipsi restillant, quatuor si quatuor, prorsus ut fuit a me paullo ante sumptum ergo ad calculum relabimur eundem ex quo patet, Sinelarum.. m. 8.Qhaud quaquam cordat intelligente homine indignum ibi sumer limentum, dicendo si steriorem aerem deorsum serripondere ros librarum, inferiorem verosumur leniti lurneou-4ere librarum 98. Iam . . cum mercuri e barometro nos elaben-

M. Lepida haec est fiet ioci sed ex qua denuo adversius gr.ivitatem aeris infero, quodsi centum librae aeris stiperioris resillant centum libris aeris inserioris, uterque aer omηium suarum pirium facia jacturam , adeo ut nec

sursum ex rere aliquem nisum possit,nec deorsim qu0didem mam secumdumvos in omnibus acris punctis simi queat, omitia eris puncta neque iursum tendunt neque deorsum , adeoque m columna hisce punctis constans. Quodsi sorte in hisce singulis deductionibus meis quibus demonsti es, data infimtulis id punctis aequalipenitus pressione circun .

quaque ossi eorum gravitate recurrere ad vicinas columnas velis, supra jam u. 7. X eadem aequalitatis hypothesi deduxi, quod vicinae columnae in

je invicem agere nequetanti quin nec facere id poteris, absque principii petitione, ita. Adi vicintelligente hominem num sementum est dicere, seperiorem aerem deorsum serri ponderemo libranim, inseriorem vero susini Giuti siluin pondere librarum . Nam id secundum communeindefiniutionem gravitatis inferioris aeris non est pondus , sedet.isticiis tantam restitutionis nises. χ si inferioris aeris renisiis pondus est y8..hbrartim si I. perioris gravitas non solum centum est, sed computatis ejusdem , non re-

nisi situm elastico, seda gravitate, longe major debet esse,quam centum librarum s. si superiori, inseri sa risin aequalis pressio, neutrius imcum hiere potest gravitas. Annon haec racem coir disretia mota intelligente nomine sunt indignita .8. Cum ex uno phaenomeno felicius patescat veritas , quam ex alio,placet

ii cm. Xime excutere, atque ex te quaerere, quomodo , si aer inferior uti

86쪽

Habente, itemque eum embolo, qui siphone non excidit , quamvis ceris 'γndere oneretur, ut alia prieteream exempla eodem se plane modo res habet a cuni marmore vel hemisphaerio inferiori quod a superiore propter aeris pressionemnon decidit, y. g. neque tamen confitetae gravitatis quicquam, mittit. Igitur vides, te toto hoc argumento, quod incom eae olivitatu putas, perinde ac superiori, quod omni em ceptioris ab aere Aferiore ads-mitatem usque tubi nam aer superior rubo superius occlus incumbens, resistere actioni inseri uis , quoniam

haud attingit mercurium, non potest.

3 8 Scilicet haec fateor sic satis intelligi posse, secundum hypothesin aequalis pressionis, minimorum fluidi cor's Horum, Mam ego quoque veritati proximam vicissimo se haec perpendas secundum alteramiliam vestram, huic penitus contrariam, hypodieta, is eri mini vicem aequantibus, 4b iis conuntini mann hi juscemodi alia, simias, necesse est i it motus seu nisiis inserioris columiue iussim tendat, non deorsum si enim deorsum tenderet, non comprimeret marmor inserius ad seperius 43 ut iussis silerioris aeris deorsum modo nitatur, non siti sum, quoniam hoc motu non posset superius marismor comprimi ad inserim. Civit ergo supra semseris interiorem a rem centum libris niti susum, superiorem totidem deorsim, sis adhue sipra in explicatione hypodi vim vestrae asserueris, vicinam

columam tantum premere deorsium, quantum reliquae vicinae deorsum premunt, non potes declinare hunc conclusionem, quod vicina coluisma habeat quoque pondus centum librarum, qdo ipsi pondere nou potest non agere in aerem insta marmor constinarum , quique adeo a si meliori centumlibrarumresistetpondere seu pressione --- Lbranim centum enim libris agit aer inserior. tiuum libris adjuvat hujus nitan columna vicina adeoque bis centum librae resistent cenm

tum libris, unde non blum non sentietur pondus inferioris marmoris, sed nec superioris tantumne imo nisi utrumque marmor centum librarum iturium sit, quinquasin v. s. si sit ubi Mum, ullusina in alta adscinciti

87쪽

optiora ni in praedicas, contra gravitatem aeris cet. s. nihil indicus Cedo nunc tertium

Ad Argumentum III.

Undatum id in illa experientia est, quod res vel aquam velium liquorem gravitate superantes, atque hanc obca iam in eo alias de identes, si mulium aeris includunt, aut p. in ' Vix aut ne vix quidem descendere Aservantur ex quo veterico apparere judicas, erem non esse gravem. At licet me quovis caeco caeciorem habeas, tamen id neutiquam militan

Mac rere, asseveranter pronuncio. --rum, striis musi risenitu vacuum, id est vere plenum .,or uium omin ea ob ista, demitte in aquam, non defendet infundum: eoa, me, is videbis quodlibet descendere Frufulum. Iam graυ grati addisum illud haud dubie reddisonamim,quovis ergo est aere ratu es, et sumin vitrum absque aere descem dii longe eitius ae praecipitantiis hoc debet fieri, saer ad eaeredar. Nihilaunus. a. q. vir divine mirique e b. 9.

se Paus de Lamisia experimentum , cum baroscopi tubo institutum, adversus gravitatem aeris , cum tu, ut aliquid responderes, id quod falsissimum est, sumseris, nempe hydrarorum cum tubo esse conjunctum, quo negato, ut negari debere, palam est, tota tua caditis

a. y Quam ineptum sit hoc tuum scomina jam sit initium demonstravi. b 'Hypothesi tuae decollimis se invicem eouantibus, quam supra u. . a. 7. y. 8 probavi in ' ανθρωπον , esset fallam , inservis. Et sane in iis experi nus, ubi in auxilium vocare potes vicinam columnam,

ii modo paut tibi, tuisque lusium in v institu unus exp-

88쪽

tum demum fieri fas est, si vitrum integrum descendit, exham stola ventre ejus diligenter egelus aere, omnique alia re vel

graviori ves aeque gravi non vero si tactum descendit,

aut mentum, urvicinae columiae aequalis excludatur auxilium , compara do nobis vitrum ejus amplitudinis ut alium globum vitreum, to aere plenum, eo modo capiat, ut furtum atque deorsum fluitare hic globus possit aqua itaque repleamus vitrum, globum vesica obligemus,atque in aquam deprimamis , sic certum est, ouod ultra superioris deorsurustra principia a in abs- Muris κλιον - ad fundo debeat. Nam ob hilavi reus secile habebit gravitatem unius dra lunae, uita si superior aqua aequalis est pressioni inferioris,haec inferior aqua pondere globi vitrei atque superioris simul depressa depellenir, ita ut ad fundum descendere globus debeat. Quodsi rea raucam qu- quae globum vitreum circumfluit, conitituere esuinitam renitenteni

aqueae columnae cui incumbit globus vitre usimis erit , α si misio, quoniam pauca aqua nona in Mavisine seuest,quam,cosior, adeoque totam illam columnam, cui innatatglobus, non potest .aequare sin eo recurras Pur dicas, columnam circumfluentem tonjungi cum columna inferiore sine e globus vitreus ultra aquae aequilibrium sit depressus atque adeo sic. 'unctis viribus resulare columnae

3eriori, dico sies i. par est ratio aeris adeoque de exiis Questra . a. ursi,mannora derintvelari sumas , in in aescendere. καὶ sup rior columna debet in perpetuo esse nintu , hinc do univeria 'asce jusdam aqua, i. stumarum uoque vim i si divit in sipedifici emapprimi. e. utique etiam sis actum descendit: secundum vestram hypothesin dem quali partium fluidi pressione quam blam hic respexit Mautem alio.

rius illius hypotheseos de eolumnis seu eylindris se invicem aequantibus. possis eludere hoc argumentum, pluribus tamen hactenus demonstravi a priore S.I. posteriore S.I. q.8.ra x,8. .8. b.y. καὶ δεηθειαν&καὶ μνΘeo πονNV. u.7.o.8 quod illa quidem hypothesis sit falsissima.Sane u

opus sit, ad cisse pluribus validissimi, in illiis , haec ipsa bye sit sitari possit.

89쪽

aut integrum quidem, sed aqua plenum. Qua ratione, adminso in Od. 9. aquae locum aere, non grave gravi addi, sedgra . ye gravi detrahi minus grave substitui, dicendum est. At tu aquam illam, sive integro, sive fracto vitro locum aeris occupantem, pro nihilo numeras, qui nescire non possis, nos gra. Datem aeri sed multo minorem quam aquae tribuere conse Visae. tum Utur tuum ratiocinium, atque omnia, quae huc pertinent experimenta, non modos e. 9. non contranos sint,

i ei plane pro nobis; silam pronunciam penitusque rite re nostram sententiam jure potuisses, si aliter, quam seliis m,

sese habere experimenta ista deprehendisses. Grave gravi additum illud reddit gravius ergo gravis aer, in grave vitrum, antea quam fieri potuit evacuatam, admissus, id gravius reddit, ut plusculum in is aere ponderet quam priui, Scin Moeuntiumve liquorem paullo majori sua parte immeumr: ergo gravis aqua aere non parum gravior, si in idem penstrare vitrum permittitur, illud multo gravius reddit, ut plus in aere quam prius ponderet,is in ipsa aqua aliove liquore vesomnino de sicendat vel majori siua parte immergatur ergo graveaiydrargyrum aquam pariter atque aerem gravitate magnoin

pere superans, eidem inditumin additum vitro, illud primum incit

λ'. Ego hic non loqουor de vitro aqua pleno,sed de confracti frustulis ad fundum subsidelitibus iride quisquid hoc respectu scis,ad me non pedi

ti t.

e .sertiminis V estqvodari , siquidem vos distinguere licet in

os quia statuunt aequalem omnium partium fluidi pressionem circumqu que directam in qui statuunt columnas fluidorum se invicem aequa tes Fundamentum dividendi latis videtur esseselidum quandoquidem, uti hactenus intelleximus, I EUEU,-- mrassicum,laa Mauretheses.

90쪽

assicit gravius, ut rursus is in aere plus ponderet, Min ali aliisque liquoribus citius descendatis praecipitantius. At vitrum in partes discerptum minutas, atque ita particulatim in aqua descendens, quam certe dici nequit comprehendere. Ne dicatur igitur res tamen prosecto eadem est, sive confractum descendat, sive integrum, sed aqua plenum. Utrumvis enini sit, spatium in aqua occupat magnitudine fere idem cum plenum aere multo majus postulet, tantum quantum & ipsius de inhabi amis aeris extensioniconveniatii g. . ergo, cum

rum vitrum gravius sit quam aequalis aequa portio; sed aer remuli, simul cum ullo aere, si in minus sit, tacite possit esse

evius, quam aqua utrique rei resirenidens cli. 9. vel caeco hoe apparere judicem, cur, silva aeris gravitate vitrum in aquamsrum semper inferiora petat, aerem circuincludem non item: perinde atque illud exempli caussa , cur silva ligni gravitate, ferrum, plumbum , horum similia in aqua per se innstanter de Mantinuim igno adligata nequaquam. Quae onmia cum jam multi celeberrimi viri luculenter i. 9. Daccurate, in scriptis suis demonstraverint, non possum prosecto non mia

rari te in eorum , quos tanto conatu impugnas, Mentemsis

Vere dieis eaee r ei scilicet hoe ita videbitur, qui eae amor hyp theseos illius , de columnis fluidorum,se invicem aequantibus, plus est itaque mihi non apparet, id quod tibi apparet.

Quilibet judiearepotes uamae rate posses esse illa demonstrati lius, ne o Mabulis resibus,m invicem apem comtiiruentibus,

concludunt. Eq. Ego vel ultro concedam , quod diligentius silerim meditanis quam iniectione aliorum versatus,&nunquam me poenitebit hujus methodirnam una hora meditando me plura assequi, quam quatuor hotas legendo,

SEARCH

MENU NAVIGATION