Contra Physicam divinam A. Rudigeri phil. et med. doct. objectiones. Auctore R.G.F.S. cum notis et observationibus auctoris Physicæ divinæ

발행: 1717년

분량: 153페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

rasse, quid sit , quod experimentum de campana,Anatori cujus hoc loco potissimum mentionem Acis, penitus omittam. Ego autem ex te potius Praerendum arbitror, cur, qui nequet, ipse l. 90 urinator sis, neque urinatoribus haec stridas, negi ctis rebus comminissimis, vel tuo judicio mium raris, nscessitate adduetiis nulla, id maxime experimentum proponas&urgeas , quod praeter raritatem nihil peculiare habet. Si jocari

quod minorim quos impugno iurisvisententiis sim hospes: nam quosncto Aristotelem , Canesium massendum , Sinclarum, turmium a liosque diligenter attente legi reliquis evolvendis me supersedere &tempus fructuosius meditationibus destinare posse credidi, cum tuo. aliorumque exemplo lateat, quod nihil fere faciatis , quam ut sit riunm scribatis, de aris sententias. MM-- -Uυ --- um sententa , absque taediosa prolixitate, pers in vix lice unius a

tubus in possibile refutentur. . L4. Vitio itaque mihi das, quod cum nequo urinator sini, neque urin , toribus haec scribam phaenomenon campa*ὰ uriuatoria potissimuni alligaverim, jocosque etiam mihi minaria tuos. Bene facis, quod hos

coli: as turpiter enta te desiisses, si hoc laeis titisses rubrim: ubi te paralogismi hii, minui pud is LMAE Misere emum halluciliariudiu sumis, eum qui sumomesim aliquod allega , debere luptuse

soni, ad quam pertinet phaenomenon, aut esse deditum, aut iis, qui ei sint dediti, scribere. me longe accessamus probationem, tu ipsest prafabrorum clavos allegasti cum tamen . etsi sis mechanicus , ideo nec sis vel faber lignarius, vel serrarius, eorus quoque utilitari haud

dubie scriptum hoc te imi haud Malearis. Citerum e desti in

etiam consilio hocinegavi experimentum eum enim scirem, sim; asphonibus vasis, quae lateribus suis continent fluidum, tanquam pariis--u concisaera vi urire ad , vide stra L 7 phaenomenon campanae urinatoriae optime hunc prohibet colorem unde iteriun sal- sim est quod dicis, quod hoc 'ami non , pri r xantarem, nihil. Ficulta ha

92쪽

Ad Argumentum IV.

SErium enim argumentum itane Om. 9 1gravissimum me expectat, quo vel maxime contumacibus extorqueri veritas consessio erroris posse videatur. Si tanta aeris copia tanta est gravitas reddita, pro sancte Deus ' quam intolerabile cervicibus nostris perpeti incumbit pondus, quod etiam robustissimos opprimendo sit ac miserabiliter contiandendo si vero sussim non minus aer quam deorsum& omne pre init putes, piis tortor tandem, nefarii pollicem furis comprimere vestementi in torquere, quam in centissimorum ii mimam totum corpus aer ille, valeat reniamus igitur eum n. q. γgravitate, ut salvi esse possimila sic multos secum ac tecum 'HI, ratiocinari nihil miror. Ego vero, cum seperioribus argume tu haudquaquam fui commitus uirinequel oc ps.

m . Ecce quam Historico utaris sum, qui inscriptis tuis te nuturnin vesprudentia oratori ausurio, false in praefatione promista iam com

temtu hujus argumenti, lectori attentionem mereptum quem ego moneo , ut hic enixe attendat tam grave enim est hoc argumentum, ut νeleos lia instructus secure cum Domino auctore harum objectionum

sim in arenam descensurus, atque ipsi herbam poπecturus si salvis r iocinandi regesis, velMUM- recte removerit. Κρ. Hoc inexpumice aquam postillare, cum aeream niuibeat gravit tem certius eritis sani atque salvi, si praejudicium de gravitate exuatis. o.q. Est genus aliquod hominum penitus inpineibio , qui nullis rationi

bus commOVentur quorum a numero ego haud sum, an tu vero ex eo sis annom, tempus docebit Si ego te hae enus non vici, nec id mihi d

decori necessario est, nec tibi honori quod reliquum est, lectoris erin dii capartium studio remoti est, denobis judicare. s. o. vitio etiamtibiverterem si paveres. nimiun tibi addi liuid Ilium

93쪽

paveo, licet invicti uritu cognomitas. Quin potius si L P. F. Ri, ceterorumque de hac involita clarissimorum honum . hingas quae tua in ' urbam vox hemurinum amplector sicci adhaereo nequepastior , uteri in ille sinuis culi populus , eui tui L Myregnare cogitas me rideat proptorea atque exsibilet. Nolo autem laudati si ius sis Mi atque aliorum responsiones hic stri re amplificare, quod lo sum rei sed rem totam ut conficeret t. q. paucis possim, elaborabo. Dii nobis objiciuntur, pondus aeris Cejusdem

pressio, qua ex pressione magnum nasci dolorem oportere cem lint. Prius, id est, cur manum attollentes totius superimpositae columnae aereae gravitatem non sentiamus, ex hactenus diis res tam luculenter constat, peccarem, si plura add renu Qv9d vero ad alterum pertinet, dico, aerem ipsum

nos ab aeris i iressione Osendere, lon imitorem a sup

rio φρ. Mollis ista urbanitas, quae veritati atque utilitati plurium hominianimiugnat, mihi in laude haud ponitur ingenuum est , nihil dare ad lationiis missio placendi, si, neglectis hisce , quis persuasus sit, se toti humano generi aliquam afferre utilitat posse taeterum huc rep

tendum id quod supti inpraeiatione n. 3. dixti Ly. tu itaquevere nugis adhaereas annon, paulo postridebimus. Ly. Frisidum hoc commest. Ego enim tam Suffenus numiuin sit, ne que vel vocula mihi unquam elapsa est, inde me tale mihi promitii imperium, apparcat caeterum nequc te Modionis isti populo rem

turum.

r.'. Magnus eris mechanicis philosephis Apollo , si facta marespondeant verbis paucis enim praestiteris id quod Cartesus , quod Boyleus, quod stumius, quodsii Mus,quodaui, pluribuspraestare non potuerunt. u.'credo de ego, quod peccares manis: steacenonniter namiis, qui

more eiectae, divulgo celebratae, ' potheseos, adversus veritatemd pugnant, perfrequenter accidit, ut cum solidas rationes proserre n ora eruum, elumbesproferendo precenti sed dicis, constare id luculenterm

94쪽

nori, domina sinistro, sed α. 9. interiorem ab extem

no isses, ut ego nectis judicare potuissemus, quibusliam fundaninitis hae tuae probationes iesistant, quod vim male dissimulasses inelucta bilem difficultatem. Videris quidem, ut ex sequentibus apparet, ro

bicere illud tuum experimentum eum arena institutum, superilis allegatum b. 8 Sumamus Itaque are ceam ejusmodi colun nam loco aisereae, di centum testem pedes altam, asseribusque ad latera, ne defluat imitam, inseram laranum 4 3eriantur annon sensita simus pom . dus atque gravitatam huius arenaceae columnae: quamvis arena gra vior sit aere, exigua est ejus altitudo, si ad altitudinem aeris atmosphae rici, quae vulgo quindecim milIiarium Germanicorum esse , sumitur, comparetur cumque in consess sit, quod ejus pondus manum moleste sit depressurum , non sentiemus scilicet, o morumque judicio, inuisor morem columnam aeris. suis haec sibi persuaderi patietur.

. iusi emo me piae doctrim studio laboret Invictissimum itaque adhue .. in nreum istud argumen , quod si possis rationabili modo deci i-

. re, tum deprecabor, quod sincuri istas ratiunculas, nugas dixerim. x. q. Quam nihil hic agis Ecce enim paulo ante simulasti constare ex prae missis a te demonstrationibus, quod non possimus sentire gravitatem aeris tam luculenter, ut peccare tibi videreris, si plura adderes: hoe itaque si vere tam clarum est,riceas enormum , quodexpositum is, quare non sentimus dolorem a pressione aeris, eum per c constet, quod qui plane non sentit aerem, nec sentire inde dolorem possit scilicet

ad prius meum argumentum ne color quidem tibi sappetebat, adim sterius stippetit, sed sucus est facile diluemitis. Nempe tanti aerem interiorem corporis nostri nos defendere a pressionein vi externi, ubi tydum de aere interiore loqueris, de eo dicis haud dubie , qui partibus musculosis atque nervosis corporis nostri insistiti a uti ipse quoque pollet, inure, qua secundiam vos omnes flu-

facile sumitur esse librarum centum, secundum textus tui LI sequitur, quod aer interior neri osis atque muscidosis partibus corporis nostri im sistens in altum premat centum librarum pondus, adeoque cum omnis

95쪽

no. o. v.' At hic illum copia multis partibus superat, cum pauculus ii qui in corpore nostro porisque singulis continetur, collatus cum eo quo circumfundimur. Quid tum exiguet . quaelibet arenae pars in praegrandi acervo, quamquam copia vehementer a circumstante vincitur. 4. tamen non cedit, nec majorem quam vicina sustinet pressionem. At in piscium singulis esse poris germanam aquam dici prosecto non potest, neque in nostrae carnis foraminibus genuinum& extemo prorsus

similem aerem. Ne sit certe illud tamen quod inest pressioni quae externae vel aerisne sario respondet, atque adeo idem pri stat quod α aqua ves aer verus , perinde, in exemplo se a

usa centum librarum sursum enititur, sic deorsum eadem v eadem portiun cula debeat ferri, atque sic nervosis atque musculosis partibus nostris

1- 'se infert: si omnes portiuncula fluidi tales agerent defenseres quomodo afficerentur intima pontumuia aiammis quid fieret de illo vestro axiomate, quod astitudini pressio in fluidi ρνoportionali ι e. δ. ρ sicut itaque debes adhuc responsionem ad prius u. . sic aliam excos, tare debes ad hoc posterius. y. q. Ut habeas, quod respondeas, ipse tibi quaestiones limi hoe enim ruum dubium levioris momenti, responsio quam si essis,plane nulliu est: a hoc quod tibi proxime movi dubium, debebas ventilasse iar. q. Elenchum propriae tuae quaestionis , a veritatis tibi inpratae sensu in

transversum asstus,oel ignoras, vel iussi mulM. De eo enim nec tu quaesivisti, nec ego, an aer ille interior cedat, majorem quam ricis

sustineat re ηem, sed an grai larem aeris superiori sus Mere ita ροσι, μι ων-- - δε se μου μώ-ν namnihil lini proderi etsi concessiun, quod non cedat iste aer evin si non cedit tanto sensibilius pressitatem sensuum si corpiua Concedo tibi hoe sed quid praestet aqia vel aer verus sepra x. q. d monstravi, nempe quod καὶ ἄνθρωπιν centum librarum pondere im eumbat musculosis nervosisque corporis nostri partibus. Diuitia πιν Corale

96쪽

usurpato serina, lapa, palea, vel res similis infra tabulam vitream decenter infamia, nihilominus eam a vi incumbentis arenae quam arena ipsa defenderet. Quodli tibi haec nondum cly satisfaciunt, recorderis velim, me jam antea disseruisse, cur vesica campanae chartaque plicata plano supposito, ab aeremoria debeat apprimi: , ex quo facile intelligatur, cur in lana omnibusque rebus raris ac mollibus, ad quas caro etiam pertinet, necesse non sit, ut partes ob pressionem aeris firmiter comprimantur coeant ita ut ibi totus hic locus explicatus consectus esse videatur. Sed quain is non comprimi caro no

main ejus partes queam, tamen premi eas sine des, 447 ri vehememo necesse est, inquies concedam. ε doce imirma hae

β. Nec mihi satisfaciunt illa, nec erudito intelligenti candido lectori. γ. Huc te vertis alluc in angustiis tuis, ut aliquem sucum invenias,quem obtendas, ne inanitates vestru adtactu pluvium Nempe ad e --M-- cum si quaereretur interbes, qui sar, quod caro nostra non deprimitur ad ossa, allegata duo experimenta non penitus es sent aliena de eo autem palam est, quod inter nos haud intercedat disputatio, sed quare non sen tu presso tanta aeris. Fingamus a tem ut vobis placet, aerem interiorem infici amem veluti abdirum

aequare pressionem aeris extemi, quid hinc sequitur nempe quod caro nostra intus atque exterius vi centum H, rariti prematur, atque inter bis centum libras compressa sit: haec tanta compressio vobis mech nicis, nolo meismo, neque dolorem in re, neque ullum sensum . Quodsi per poros communicationem aeris extemi interni in auxilium voces, recurret prius illud indeclinabile argumentum, quod ub

Scilicet ille locus qui ad dilbutationem nostram hoc loco nihil facit, tibi confectus ita viilenu. i. me sissim sectast y. q. Quodsi ad vulgares istas notasMaequa

ii resone, lineribblato sensi atque dolore recurras: dico, quicquid de hae dicatis, istud quod supra x. q. ursi vel in pressione aequalissima locum habere: nam quicquid aequaliter premitur, illud, uti ex alleg to loco patet,cx omni parte pondere centum librarum incitur unde

97쪽

hae tali pressione dolorem generari debere. Quodsi non potes omitte lianc obieet non atque vel alias conmutus re vel nobis adsentire.

Ad Argumentum V.

VNum restit phaenomenon, quo aeris refutare pressionem laboras, vulgare illud quidem sed Mechanicis, moiudicio Philosophis mi eo usum, hinc callide contemura . PH3 Nempestiquore aliquo repleatur serum angustioris orificii, est inversum pax lutum reclinetur, adsendi per aquam aer, superiusque replet patium. At si premeret aer totasuia stantia premeret, sic nulla ejus pars possetseparari:premeret enim potius aquam ita in altum, ut nullumsuperim erravo um, quam uilara Hiqua aeris FParata in vacuum assi

scenis etsi nulIibi cedat, hinc tamen neque sensus tollibotest, nee dolor.Λὐ huc falsum est quod nullibi cedat, cum, etsi detur aequalis ista prensio, non est tamen in corpore nostro q- -- πιν - σέ-

mones nulla enim plus negotii tibi secessivit nam quem ait ris invenisti colorem, eum hujus objectionis infe siri plicitari Priacti misisti obducere nequivisti. Age vero domamenta edamus πιν Marii inreuin egoin tu uo vestraim hypothesin de fluidorum,

columnis iressione impugno tu mea principia physica:id agamus, ut sector de nobis & bonitate emis nostrae judicaturus ne ἀμahasire, sed mediocri attentione sequi ea possit, quae caput rei simi. Quod . no argumento destruetrum est,in P Ustratum, laesua pluribus urgetur: uterque debemus aestiniare nostra argumenta posse, finesse quo umi eorum sit instar omnium. Ego, qua imaathesin vestram de Diadorum partibus se invicem quaquaverium ingravantibus , quoniam de simplicitate sua se commendat, oc omnium miniane technis obnoxium videtur hoc argumentum quartum profiteor, si hoc vere post Mare re ne istam vestram rhesin ererrat, me discessWrum in vestram sentemriam esse. Omnes igitur judicii tui nervos in hoc unicum argume

98쪽

scenderet. Hactenus tua objectio, quae quod est a taeterisau sa, me fere praeteriisset. Quam sinegligerem, sinedubio etiani

responsionem meam accipe sit vasa BEF, adhorizontem n nno aliter erectum, in AB clausim, in EF potum sitque fluidi ABCD in illo vase comprehensi superficies:CD hori. atomi quam accuratissime parallela initudo vero Am minor quam esse in Tubo Torricelliano blat: porro fluidi corpusnia nihilo magis eum lateribus vasis quam inter sese cohaueant: quietissimus denique circumpositus aer sit , quietissimumque,

vas dico, his positis, etiamsi amplitudinem vas maximam h beat, nihil tamen liquoris elapsurum esse. Namque omnes sise perficies CD particula equesite premuntur tum ab aere exterono, tum etiam a fluido incumbente ergo ratio non est, curalia potius quam alia desicendat ergo vel nulla descendet , vel omnes descendent simul at hoc nequit fieri nisi tota fluidim les sequatur, quae sequi ac delabi non potest, cum ejus altitudo minor sit, quam quae esse in Tubo Tomcelliano solet, hoc est, quae requiritur ut fluidi cylindrus cylindro aereo, eandem cras. sitiem habenti sed altitudinem conlaetam, gravitate par sit: e

go nihil elabetur Quae quamvis ita sint , quilibet tamen intelligit, non minus essectu dissicile esse ut liquor examplo vase diacto modo ne emat, quam ut Corbi caussi sphaera vitream

mediri poterit haec conuoversia. Tu vero, cum proxime responsurus es, eadem ingenuitate mea quoqueprincipia aggredere physica, a, que ex variis ruis argumentis unum tam inque alterum, quod maxime

rit, ut alieni obo , nullo assectu praeoccuparus, o nostra disquisitione proficem, Ondisin, quam an ira, vini se ita viaio ria,

99쪽

croni acus superimposita quiescat, nec decidat. Nam multis tolli modis aequilibrationen partium in fluidi superficie posta constat. sel ut cum vas paullulum inclinatur. Tum enii Fig. VII partes superficiei L M prorsus inaequaliter premi necesse est as magis quae puncto, vicinae sunt minus quae puncto Leita ut, ductis per L rasreetis Lo de M V horizonti parallelis, te G normali G s, pressura in L ad pressuram in se habeat ut G cI ad G Mergo ad Velabi fluidum debet, Maersiccedere ad L, ubi minimam sentit resistentiam. Qi visium ad tibi partes di siperficiei fab imminente flui. do magis premuntur quam in L. easdem ab aere paullo nimis reprimi fatendum sit, tamen pim altitudo aeris sipe horizon .ialem at vad ejusdem altitudinem seper rectam minorem proportionem habeat, quam altitudo fluidi s Naaaltitudinem si O, patet, etiam aeris pressionem in tu ad qui pressionem in L minorem multo proportionem habere, quam fluidi pressionem in M ad pressionem in Laminorem dico Zini mo vero aut vix aut ne vix quidem sensibilem. . Ceterum invaso hactenus, palo liquoris δ aeris fluxus planec ultimi. in esse debet non item 40 in vaὶ cujus tu mentionem ruris, angusti' ita constituti orificii, ut Uredientem Ru

rems

,1. Nescio qui fiat, ut subinde in demonstrandis iis,de quibus inter nos haud controvertitur, si prolixior ubi vero adrem accedis, subito evanescis,

uti mox apparebit. Nam totun hanc demonstratiotion eis tibi comcederem inde ramo nec ego videre positim neclectosiqirare in virio a me allegato aer nisuiarim adscendat quod cum exponere debuisses,ostendis,quomodo aqua alio vitro quo eo mi uaer vel H

batur vel non elabatur.

Θ. Vides itaque quod de tuo vase nonsit quaestio, sed de eo cujus phaui menon vestris principiis oppono.

. Monendus licior est, quod ego silum mentionem secerim , vim angustioris orificii , laesam reclinati non irem: - ις' -

100쪽

. ' rem, praetatim si paullo vitassior sit, nomiihil moretur. In tali enim vase , κ ob modo commemoratam caussam, totum subinde Mitima descendente fluido occupari, aerem inte cludi μ λ pro more ad sim talem pelli, illumque tandem' intemptum invitimi necesse est, quem obfriare sepe num mero consaevimus quanquam , uiri nimis angustium M aris longum collum est, . nillil plane mirere blatae debet. γ

moretur.

O. Scilicet ea videtur esse causa, quam indigitat Dominus Auistor obj ctionum, quod meum vitrum est angustioris orificii , suum non item. Hanc ego causam non nego , quippe quae vulgari eremtion notReae; sed de hac etiam non cinero enim ae modo, quo aer, secundum hypodissi de pressio fluidorumparticulatim adscendatio.mic nobis optaremus istam supra in re de qua non intercedebat internos controveritii, prolixitatem demonstrandi:Nam quid hoc est dicere, id totum orificium a destendente fluido occupari ca. aerem intercludi, ω 3.ypro more ad silmmitatem pelli, . illumque tandem interruptum fieri fluxuma sane: in tuo isto vase supra Fig.M. VII d

scripto priora duo locum habent, in quovase cumaerparticulatim n adscentat ea quae mero primora secundo Musasti, in causa no sint, ut aer sic adscendat neque vero id pro causi habere possim,

quod tertio loco habes, nempe aerem pro more ad summitatem pelli: hunc enim morem novimus omnes sed de modo , quo secundum pressionis hypothesin , partuulatιm adscendit , instrui percupimus.

Nam etsi & hic fingi possit aliqua pressae atque prementis aquae inaequalitas, eodem modo uti deducta resumi fuit, hihil unusnerare non potes,quod,sive nilnus puniatur aer sive magis cum omnes usportiunculae aequaliter premant secundum N. 7.lu. . item secundum

ea, quae ad argumentum . reposuisti Madeo sustinere pondus centum libranam possint, secundum r.3. quaelibet pomuncula aeris tanto magis uncias aliquot aquae sustinere possit ac suspendere quin si elapsa quomodocunque sit aquae guttula , quod aeris columna, seu baculus, siccessione sua propere in altum pulserasicolaninam aquae,neutiquam

SEARCH

MENU NAVIGATION