장음표시 사용
111쪽
ndique eontemplari. Non sane,quod iucundum si eae te os malis a mei sed quod iisdem malis non inuolui delectet. Caeterum , ut liceat nobis pro virili, quadam tenus a flutare illos , qui peruenire ad hoc sapientiae quasi culmen des letant; sc ea congeremus , quae hisce ge rebus me ditati hactenus sumus, ut dicamus primum de relicitate , quae summum bonum homilii est; ae deinceps de iis, quae ips crean
dae. . conseruandaeque conserunt . quaeque
aliud non sunt, Mam ipsae virtutes.
ii Z T de Felieitate quidem hoc solum
praemitto . iacit eo illam dici sinem, hoc eii, ultimum. Extremum, ac summum Bonorum: quod cum ea Bona dicantur, quae ad sti prosequutionem appetitum alliciunt, de ex ipsis bonisquet dam propter se,quaedam propter alia expetantur, ipsa relicitas tale Ilonum sit, ad quod reserti omnia oporteat, ipsum autem nusquam. Neque obstat .cu in relicitas,& Ueatitudo, 'seu beata vita idem sint , nobis nihil miniis Beatae vitae finem aliquando dici; id saeimus
enim phrasi gentilitia , qua Beatae vitae s-nem,& Beatam vitam pro eodem habemus; non vera qua seni ficemus esse ulteriorem finem aliquem,ad quem Beata vita reserti cen-
Hoc autem praemisso,par est duplicem abusque initio distinguere relicitatem ; vnam
videlicet supremam,quae intensionis reniis- sonis quest incapax; aturam subalternam,inquam cadere adiectio, de detractio voluptatum potest.
Et prior quidem concipitur qitas quidam
status quo nullus possit melior,suavior, desideratior excogitati ; in quo nibit sit mali, quod timeas,nihil boni,quod non habeas. iii hil quod a te libeat,ae non liceat qui denique constantior sit, quam ut amitti unquam possit.
Posteriorem autem habemus vi statum, in quo quantum lieet,quam- optime st; seu in quo bonorum necessat totum quam-pluti mum,malorum quorum vis quam minimum adiit: atque adeo in quo traducere vitam sua. Diter, tranquillὸ, permanenter detur; quantum quidem ipsa conditio regionis societa
tis,genetis vitae constitutionis corporis, aeta
tis.& smilium circumstatiarum permiserit. Non est vGδ nequicquam,quid ita distinguo. ae delinio siquidem tametsi perspicuum videatur priorem illam esse habendam Dei propriam ; non destitit tamen . qui de se,susque sapienti magnifiea setiti te, illam tibi ut polliceri . se adrogate audeant, ae fessi id-- circo Deo pares dicant . modestique sint, si se uno iove reputent minutes. At illi videntur profecto suae mortalitatis; imbecillitatisque obliti, cum quicumque illiu stitit conscii agnoscere facile possint non esse homines alietius, utin pysterioris cap eeis: aenii illum piaestare Sapientiara, s eum Omnes homines quada tenus miseri sint, te in eo si rei collocet, in quo sis minime omni uim in er aut inter varios iniseriae stadiis, . quibus obnoxius natus es .collocet in eo . in
quo ss quam minimui iniser. Quippe istud demtin est. esse selieem,iis carete malis;quibus angi posses, ae iis interim bonis frui quibus maiora , ea, qua es conditione, esse non polum. Haec certe est causa , cur censeam sarientelia; tan Ieis carebit sensu oculorum. tametsi etiam aurium, futurum nihilominus beatae vitae participem; luoniam&adhuc perseuera
bit in quam- multis lieebit bonis, de iis mali, 'otiuabitur.nis corporis, saltem Animi, qui bus alioquin posset vexari. Quin etiam pios teor sapientem, tametsi Atia torquebitur,adhuc tamen felicem sole. Nempe non diuina illi quidem, sed hae humana felicitate, quae in sapiente semper est
tanta, quanta esse maxima, pro conditione temporis potest. Nam in tormentis quidem dolores persentit:interdum etiam ingemiscit ob illos,atque eiula sed interim tamen.quia secta illos patiendi necessitate, minime ipsos exalpetat, seu prae imputentia,ae desperatione graui res non facit,quin potius quam- maxima potest Animi constantia illos mitigat,quodamnio loque leuior a reddit; eatenus ianὴ beatior est, u in s illis sue inberet; illorum videli Mnstat , qui cruciari similibus . non pari virtute.& constantia eos tolerant; neque patia habent, a Sapientia , squae adhibet sal
tem vitae innocentiam, conscientiaeque securitatem quibus ea leuent adiumenta.
Quare neque est quod quis Guilletur, esse et o nobis pro eodem PhalaridisTaurum,aero as;& sapientem proinde,dum in ill auro peiuretur, clamaturii, Quam suave estiquam hoc non curo: qu ira pro nitulo habeo is quidem alia sunt , quae sapiens malit sibi
contingere, ut corporis quies ab omni inco- inodo libera , de mimi te missio bonorum suorum contemplatione gaudentis;alia sunt, quae quam is nolit accidete; cum accidant tamen,& c5stanter perfert.& illa etiam laudat, comprobitque: quatenus habet, unde s-bi de sua constantia grotuletur,ac dicere potest .vror, sed inuid iisl Quid ni optabile sit. non quod utit me ignissed quod non vincit 3 Atque haee quidem prout contingit sapie .
tem quoque esse obnoxium ut morborum dolo tibiit, se eruciatibus tyrannorum I tametsi neque illo aceersat, neque istos pro- .uocet,quantum quidem deeore potest. Quod superest autem, neque ea semper, neque Omnibus tempora incidunt, in qua bus longὸ ut indoletilius, ita de selicius vivere non liceat.
112쪽
Voluptatem sine quiet notio Felicisatis nulla est, rem bonam apte Natura csse.
V M porro de suave. seu volupe st, ct λ sne dolore vivete , & suave quoque, seu volupe bonis scut , ipsis ii iere. creari; constat quidem silicitatem non possesne utraque hae , aut altera saltem, si a uitate, voluptateve intelligi l nempe pro eodem
voluptatem , suauitaterra , Iucta ditarem,
exteraque id genus habeo ὶ vetum esse aliquos videas, qui magna pompa aduersiis ipsam voluptatem se dii letant, qua ii quidpiam malum tua natura sit, ae adeo ab ipsa sapientia selio lateque alienum. Qua te de priusquam disquiramus reuera ne Felicitas in voluptate consiliat declarandum est voluptatem esse ex natura sua quid. bonum; uti& Dolor oppositus quidpiatii est
Sane vero cum illud si sonum . quod iuuat, quod placet, qu6dque aded amabile est , appetitumque allicita uti & Malum it lud , qticia nocet, quod est ingratum quod que ideirco sui odium, auersionύmque con citat ; nihil est,quod magis . quam voluptatas demulceat .magis delectet, magis diligatur,expetatur magis; ut contra nihil est,quod magis qu in dolor incommodet , displiceat. ablioli eatur, refugiatur. Adeo proinde vivo luetas non modo esse videatur Bonum , sedi pia quoque Boni ratio, quatenus est id, cu ius causa res aliqua bona est, seu expetitur; uti de Dolor non modo Malum , sed ipsa etiam Mali ratio, quatenus est id cuius Guia res aliqua est mala,seu refugitur. . Quippe de tametsi interdum Volupta. tem refugiamus . non ipsa tamen est Voluptas,quam resuximus,sed quem sorte habet adnexum dolorem ; vii de , si dolorem aliquando prosequamur , non ipse est dolor, auctu prosequimur, sed quam voluptatem forte habet adiunctam. Nam , ut rem dicam paullo explicarius , nemo ipsam voluptatem, quia voluptas sit, aspernatur , aut odit, aut fugit; sed quia consequutitur magni dolores eos, qui ratione voluptatem sequi nesciunt. Neque porro quisquam est, qui Dolorem ipsum, quia dolor iit, ainet, consectetur, adiris ei velit; sed quia nonnunquam eiusnodi incidunt tempora, ut labore. & dolore magnam aliquam qua rat voluptatem. Vt enim ad minima veniam : quis nostrum exercitationem ullam corporis susci- aut laboriosam : nisi , ut aliquid ex ea commodi consequatur 3 quis autem vel eum iure reprehenderit , qui in ea voluptate velite se , quam nihil molestiae consequatur 3 vel alum, qui dolorem eum sagiat , quo voluptas nulla pariatur ν at vero eos &accus
inus , de iusto ossio dignissimos ducto ut, qui blanditiis praesentium voluptatum d liniti . atque corrupti , quos dolores , quas molestias excepturi stit . occa ali cupiditate , non piovident. Similique sunt in eui pa qui ossicia deserunt mollitia Atilii id est laborum.& dolorum fuga. st harum quidem rerum facilis est ex. pedita distinctio. Nam libero tempore, cum soluta nobis est cligendi optio cumque nihil impedit, quo minus id, quod maxime . placeat, sacere possimus , Omnis voluptas ais 1 menda est omnis dolor depellendus.Te poribus autem quibusdam saepe eueniet , ut Nvoluptates repudiaudae situ,& mole iliae noriteeui indae. Itaque tametsi omnem voluptatem esio quid bonum existimemus, de omnem Dolo. rem quid malui non asserimus tame oportere semper aut prosequi illam , aut susere hunc sed esse in ipsis se ut qualitatis,ita qualitatis habendam rationem.Nempe praestare, ut dolores sustineamus aliquos quo volupta tibus potiamur uberioribus; ae expedire, vi abstineamus ab aliquibus voluptatibus , ne
subinde dolores dissiciliores rei feramus. Qud fit, ut hie si quali sons, ex quo de
Criter iis agentes,Canones vatios circa Asse elum. Pallionem v e deduximus, habentes puta voluptatem, S Molestiam, siae Dolo tempto Electionis. Fugaeque Ctiterio . neque id profecte, tui vita. si quidem commensuratio ne.& rerum iuuam iiiiii, laedentiumque dele- diu diiudicare haee omnia decet, inandoquidem bono interdum ut malo, & vice ver interdum malo,tanquam bono vii mur. Ex hisce ergo .ut rem inculcem, dico nullam Voluptatem esse per se malum , sed ea, quae nonnullas voluptates pariunt, eiusmo di esse , ut multd ampliores voluptatibus
dolores inducant: addoque proinde , ii voluptas omniι sc in seipsam colligi potier. ut nullum dolorem neque in se complectore. tur , neque post se relinqueret; sore omnem ipsa sui collectione non minus persectam, absiliu iiique habendam , quam lint opera
naturae praecipua. reque ad ed , ut voluptates nullatenus inter se diiset rem, ac pollent idcirca itidi scii minatim optari.
Quin etiam, si illa quoque ipsa,)luae sunt
luesurioss esseientia voluptatum , liberarent eos telum sublimium , & mortis, ac doloris metu ; docerentque . qui essent sines cupiditatum ; nihil habetem, quod re prehenderem ; c mi undique complerentur voluptatibus , nee haberent ulla ex patre
aliquid aut dolens , aut agrum , id es
Felicitatem Uniueris in Voluptate consi ere.
V, c. vi ad id , quod proposui a
ti dei atro ne felicitis incedam. videtur Pi: Volo Pinis
113쪽
voluptate eonsistere; quanimam id compto-bandum primδ uniuerse est, ac dicendum posterius in quanam speciatim consistat. uniuerse ergo videtur Voluptas esse vipi incipium , ita de sitis Beatae vitae ; quando esse eam bonum pitinum.&nostrae,omissisque animalis naturae congenitum deprehendimus ; ipsaque est . a qua electionein . sis m-ue Omnem auspicamur,& inquam tandemesinimus; hoe an emi vs, tanquam Regula ad bonum omne diiudicandum.
Et quod voluptas quidem sit primum,
congenitumque bonum , seu, ut selent dicere , primum aptum, accommodatumque naturae. ex eo demonstratur, quod , omne Animal , simul atque natum sit, voluptatem appetat, eaque gaudeat, ut summo Bono; Dolorem aspeliretur,ut summum malum,&quantum possit. a se repellat videte ceti εlicet .vi ne Hercules quidem ab interula sue censa depastus, sese contineat, quin lacrγ-
oamans, fem; Gue; at inu que re antpetra reoru- , O Lusera tigia alta montium Facit vero id omne Animal nondum deprauatum, ipsa natura incorrupte, atque integre iudicante. itaque nulla est ratione, neque disputatione opus, quamobre ira voluptas expetenda , fugiendus dolor iit; constat sellie et hoe sentiti; vi calere ignem , nivem esse albam, dulce mel; quoniam nihil oportet exquistis rationibus cost mare; satis est admonere. Et . enim , quoniam detractis de Homine Setis bus , reliqui nihil est mecesse est.quid aut secundum naturam . aut contra sit, a natura
ipsa iudicati: Voluptatem etiam & per se . expetendam esse , de dolorem ipsam per se este fugiendum. Etenim quid percipit , de quid iudicat, quo aut petat, aut fugiat aliquid, praeter voluptatem , de Dolorem a Quδd ver δ voluptas, ut primum naturae accommodatum est , se etiam expetendorum extremum. sue bonorum sitis sit,uel ex
eo potest intelligi, udd voluptas stibia,Ob
quam ea tera se expetimus ut ipsa non ob aliud, sed sui-m et eausa solum expetatur. Quippe possimus quidem alia expetere , ut delecte Mur, seu voluptate assiciamur : at nemo requis erit propter quam eausam delectari , aut a mei voluptate velimus. Pro ad non magis, quesia propter quam causam esse selices desidetemus ; vi puta quod ut eodem gradu, se pro eadem re haberi voluptas, aerelieitas debeant; atque adeo pro Fine. sue vitiivo , ae summo bonorum. ad quod rese Iant ut quidem caetera , ipsum autem alio nusquam reseratur. Confirmatur autem ex eo, qu5d Felicitas non aliunde esse ut iam praemonuimus. Feli citas intelligat ut quam quia est status,in qu licet quam-iuauimme.iucundissimeque, hoe est . qcianta seri potest maxima eum volup tale degere olle enim hane suauitatem, iu
cunditatem, voluptatem ex vita .ecqua ama
bo tibi notio pelieitatis supererit 3 non illius inodo , quam dixi Diuinam . sed etiam alterius,quam humanam haberi; quaeque alii: de ma is. 5e minus, sue intenti nem .ae rem iliouem non suscipit,quam quia cadete in
ipsam adiectio, de detractio voluptatis potest 3
ut res etiam Dossit ex comparatione v
luptatis eum dolore niani sistius intelligi; constituamus aliquem magnis, multis, perpetuis fruentem & Animo, & corpore voluispiatibus; nullo dolore nee impediente , nee impendente ; quem tandem hoc statu aut praestabiliorem, aut magis expetendum pocsumus dicere 3 inesse enim necesse est in eo, qui ita sit assectus, de firmitatem Animi nee mortem . nec dolorem timentis, quod mors sensu eareat, dolor in longinquitate leuis in grauitate breuis soleat esse : ut eius magni tudinem celeritas, diuturnitatem alleuatio
consoletur. Ad ea cum accedit, ut neque Diuinum Numen horreat, nec voluptates aut bonorum Draeteritorum memoria, aut tutorum exspectatione partas es uere patiatur, earumque assidua recordatione laete-turiquid est . quod huic possit, quod meliussit, accedere rstatue contr, aliquem consectum tantis.
Animi, corporisque doloribus quanti in hominem inaximi cadete possunt e nulla spe proposita sore leuius aliquando ; nulla letae tertia , nec praesenti, Nec expectata v uptate; quid eo miserius dici, aut fit, potest Quod s vita doloribus reserta maxime fugienda est: summum profecto malum est
vivere cum dolore ι eui sententiae eoni elata neum est . vltimum elle bonorum, cum voluptate vivere. Neque enim habet nostra Mens aliud quidpiam , ubi consistat , tanquam in extremo; omnesque de moibi, de aegritudines ad dolorem reseruntur; nee praeterea est res vlla, quae aut sua sede natu tam sollicitare possit, aut stangere.
CAPUT IV. Voluptatem, in qua siua Felicitas HI, esse indolentiam
corporis, s Tranquillitatem sentis.
ERvMTAMri . cum sint duo quaedam,
i ki paullo antia est in simia tum , volt
ptatum genera; Dam Alia quidem spectari potest tanquam in statu , seu quiete; adeo ut nihil aliud si, quam plaeabilitas, sedatio,& vacuitas; immunitasve a perturbatione , ac dolore Alia veto tanquam in motu ; adeo ut cons stat in suavi motione , ve
luti laetitia , hilaritate , de quacumque sensus iucunde. ει quodam quas cum dulcore, de titillatione mouetur, ut dum quis per samem . de stim eomedit ac bibit: ideo quae tipotest in utraque-ne;an in altera,& quanam Delieitas consistat 3 Dicim
114쪽
- Dicimus ergo voluptatem , in qua con- , ille felicitas , sue finis beatae vii , esse voluptatem priorem . hoc' est , stabilem ,
seu in statii, atque ideitch non aliam , quam indolentiam corporis ,& Ii anquillitatem
Quocirea & cum uniuerse Voluptatem reatae vitae esse finem dicimus. longe pro secta absumus , ut eas voluptates , qiuae sint virorum luxu dicta uenitum , aut aliorum etiam , quatenus spectantur in ipsa motione, actione ue si uendi, qua nimirum sensis iv. nde , dulcitiarque allicitur, intelligamus;
veluti quidam rem ignorantes, aut a nobis dissentientes aut alioquin aduersim nos male affecti , interpretantur; sed illum dum
taxat, it res iterum dicatur, intelligimus, non dolete corpore, ac Animo non perturbari. Siquidem non compotationes , comessationesque perpetuae ; non ip a cum pueris, mulieribusque conluctusso, non piscium deliciae , aut quicumque aliae meniae lautioris cupediae iucundet ira vetain pariunt; lyd qu ecum sobrietate, se icinoque adeo Animo stratio , causas cur quidque eligendum , ni-giendumque sit . inuestigans, ae opiniones abigens, Ob quas plurima Menteis occupat
Vt nostat ut vero quamobrem lixe sola voluptas si sinis ; obieritari debet Dataram ad voluptatem aliam primario, & tanquani ad finem non tendere , quam ad stabilem; qua ex amotione doloris . molestiaeve consequitur. Nam mobilem quidem non habet i finem , sed apparat soli ira tanquam me dium ad stabilem, nimirum , ut si quas condimentum opctationis illius . quae ad eximendum dolorein , molestiamve est ne cellatia. Sie enim, cum fames , & stis v .c. res si molesta , A nimiique incommodet; primarius sitis naturae est , ut in eo statu
Animal constitudit, in quo sit ab hac mole nia immune:& quia id Mis comedendo, bibend6que non potest fieri ; ideo suavitate ipsam.comegendi , bibendique actionein condit , ut Animal tanto libentius sese ad
comedendum,bibendumque accingat.
Ae vulgd quidem Homines praeposterὸrgentes, nimirum inconsiderate intemperanterque abrepti, voluptatem , quae est in motu , tanquam sirem sibi praestitutini; verum aduocata in subsidium sapientia voluptates in ordinem , & concinnitatem redigit; ioc/tque non aliam pro beatae vitae fine 'constituendam, quam quae sitis si seeundum naturam, quaeque non alia profecto si ab ea. quam praediximus. Etenim duce ipsa Natura quicquid agimus eo spectit,ut neque coopore doleamus,neque Animo pertui bemur;
ae ubi id semel assequuti sumus,omnis Animi procella sedatur , & nihil maius est , ad quod respectemus, quasi requirentes quidpiam aliud , quo ipsu in tam Animi . quam
corporis bonum compleatur: tunc enim vo-
iustate egemus , eum ex illius absentia exci tatut in litibis dolor; at eum non dolemus;
ne nulla in nobis voluptatis indigentia est. Ex quo fit proinde, ut magnitudinis voluptatum terminus, seu voluptas sumina, ipsa sit doloris amotio, sin qui amotionem consequitur status. Nam ubicumque voluptas adest, quaniliu quidem ades. ibi nihil ei dolens, aut aegrum, aut utrumque simul ut etiam pio inde , ut priuatione dolcris termi nata voluptas summa variari quidem distin guique pollit, augeri autem amplificarique non possit. Natura enim, quousque Omnemptorius dolorem exena erit, voluptatem auia
retiat sublato omni dolore, non patitur ipsam secundum magnitudinem prouehi, sed admittit sol una vatietates quas daria minime necessalias; utpote quae ad id ne doleamus,
Quin etiam hei ne si, ut abs re insultent, qui causamur nos non habere illud, omni dolore carere, ut aliquid dolorem inter , &voluptatem medium: ses ipsum cum altero membro se confundete ; vi non sol sim provoluptate , sed etiam pro sunUna voluptate habeatur.Naimquoniam,cum priuamur dolore , ipsa liberatione , di vacuitate omnis molestiae gaudemus ; omne autem id , quosaudemus, voluptas est, ut omne id quo CD sendimur, dolor; doloris omnis priuatio recte nominata est volupta a. Vt enim cum ci
bo,de potione sames, sitisque depulsa est ipsa
detractio molestiae eonsequutionem ianti voltis talis sic in omni te dolo iis amotio successionem e scit voluptatis.
Vnde& potest quoque disetimen ostendi,
chira urgent non esse , cur status, ille medius voluptas potius,quim dolor dieatur. Quippe detracta voluptate, non statim eonsequitur aegritudo, nisi in.voluptatis loeum dolotiat te successerit; at contra gaudemus omit tendis dolotibus , etiamsi voluptas ea , quae sensum moueat, nulla siccesserit; eoque intelligi potest,quanta voluptas non dolere stad: nisi quis capiat, eos interroget, qui morborum doloribus Mobissimis infestantur. Quod vero etiam sunt, qui rident, obiiciuntque esse voluptatem hane constitutio nem quasi dormientis,ac nos inertim in sinu lant; ideirco faciunt , quia non aduertunt
constitutionem liuiusmodi non elle nobis merum torporem ; sed potius eiusmodi uatum , in quo omnes vitae actiones placide s-mul, atque iucundὰ peragantur. Nam nolumus quidem sapientis vitam esse quas tot-Ientem , rapidumve sumen ; at non issest eo tamen esse volumus quasi aquam restagnantem . & mortuam ; sed potius quasi aquam fluvii tacitε, placideque labentis. Quare &contendimus eius voluptatem esse non ineristem , sed eam, quam ratio efiicit firmamsbi. verum hosae ut mittam. ad id,quod caput est, redeam . in id Eraque insistam, duo apud nos bona sunt , ex quibus illud sumamum , beatumque componitur; ut Animus
sire perturbatione ; vi Corpus sine dolorest: atque ita quidem, ut haec sona, ubi omni
molestia detracta , plena suerint , manimaerescant: qud enim cies t. quod plenum suas corpus omni dolore caret, quid accedere
115쪽
ad hine indolentiam potest 3 si Animus constat sibi placidusque est , quid accedere
ad hane tranquillitatem potes 3quemadmodum scientias Caeli non recipit maiorem adhue claritatem , in sucetissimum nitorem tepurgata ; ite hominis corpus , Animum que curantis,& bonum suum ex utroquela cientis , perfectus est status.& summam voti sui iuuenit, si nee aestus Animo est, nec dolor eorpori. Si qua extra blandimenta contingunt. non augent summum bonum, se ut ita dieam , condiunt. de oblectant: absilutum enim illud huniani naturae Bonum , corporis , de Animi pace conten
De iis, quae hanc Felicitatem, seu Voluptatem pariunt, vicum primis Virtutes sunt.
A M . cum ista Corporis , Animique yax,hoc est Tranquillitan in hoci in illo indolentia , completa Hominis Felieita, si nihil nostra magis interest,quam ea, qua ipsam facere, tuerique possunt, meditari, quando indem una illa adest. quod noti habeamus,nihil est, dura abest nihil non agimus. vi conic qui ipsam possiarias ; de tamcn, ut dimitii iam est , plerumque non consequimur. itaque videtur imprimis non secus de re licitate , quam de sanitate philosophandum esse i siquidem eonstat illum statum, in quo Animus sine perturbatione, corpus sine dolore est nihil este aliud , qu ni pei sectam totius Hominis sanitatem. Quo fit, ut iiitelligi
liceat quemadmodum in corpore, se in Animo quoque ipso ea, auae sanitatem creant,de conseruant, ipsa eadem este quae obstant, ne morbi adueniant ; aut si aduenerint, curant, expelluntque. Clim ver5 ad uessus Corporis morbos comparata sit Medicinae ars , quae remedia
iis praecauendis , propulsandisque adhibet ;ide5 non multum circa illos superest nobis operae ; sed duo quaedam Monita esse posse
Vnum , ut , quo auerti possint, aut seniores scri, Je plerumque eurati , colatur Temperantia , vitique si sobria . aique continens ; quod morborum seges non aliunde soleat, quam ex opposito vitio Pioseisei. Alterum . vi cum eos patiendi incubuerit necessitas.Fortitudo oceurrat, & tum reis iantur Animo constanti, tum prae impatien tia Non exasperemur . ae vel illud sol alio st. qudd futuri fuit,aut magni breues ; aut diu
Aduersus Animi autem morbos comparata quidum Philosophia est . . tiae de illam
animi quas medicinam tuerit4 habemus: erum ea non perinde ab iis, qui Animb laborant, consalitur aut adhibetur. la nempe.
quia corporis morbos Ipso Animo iussic mus ; morbos vero Atilinii neque sentimus corpore; neque Animo aut agnoscimus, aut iudicatinus , ut eat est ; quoniam ipsum metquo iudieadum iit, aegrotet. unde S intelligi potest, esse te ueta Animi morbos pernici itotes, quam corporis; ut inter morbos co
roris,illi omnium grauissimi,& petactilosis simi sunt qui sit seia sum adimunt, sicuti veternus,aut febris ardentior. Quin- etiam esse Animi morbos deteri res,quam corpo Iis, eadem declarat ratio qua voluptates Animi sunt voluptatibus eorporis potiores. videt ieet , quod corpore nihil tiis; praesens & quod adest; Animo autem& praeterita, de sutura sititiamus. ut enima que doleamus Animo , cum corpore dolemus fieri tamen permagna accessio potest. iv.c. aliquo 1 aeternuin , de infinitum impendere malum nobis opinemur ; quod idem licet transferre in voluptatem,ut ea maior stris nihil tale metuamus: cum de illud perspicuum s t. maximam Animi aut voluptatem, aut molestiatii plus aut ad beatam, aut ad mitinianti vitam afferre mon eriti, quam eorum
utrumvis .s aeqvh diu si in corpore. Quoniam veto duo quidam sunt capitales Animi moibi, Cupiditas nempe . ac Metus. cimi propaginibus variis,cumque adauti. ia ubique Agritudine. seu Molestia eo modo,quo corporis morbi cum adiunctti Dol
te sunt: ideo Philosophiae est munus adhibere remedia , quae ipsos, ne Animum invadant,prohibeaminiat, si inuaseritu, tanquam
e prae ii sio deiiciant. Tales sunt potissimum
cupiditates inanes opum honorum, aliarum rerum, de metus a Diis, a morte,& alis. quibus late strassantibus , nulla unquain pars Animi relinquit ut iana. Remedia porro. quae Philosophia adhibet, ipsae sunt virtutes, quae a Ratione . seu Ptu centia generaliore prosectae , huiusnodi ALDetiis arcent, de expellunt. Dico autem Rationem, seu seneraliorem Prudentiam .quo Diam cum sit quaedam prudentia spectatior, actionibus vitae singulatibus dirigendis inseruiens agnoscitur tamen altera generalior, quae nihil aliud lit.quam ipsam et Rat o. i stitiue Rationis dicitamen; ac idem plarisque habeat ut cum ipsa Sapientia ; cum aliunde Virtus nihil alitia st . quam perfecta quae clam dispositio Atii mi, qua in Ratio . seu Prudentia creet, ac Animi motbis, seu visi iis opponat.
De recita Latione , ac Litero Arbitrio, a quo laus omnis
ME E Ei Ne .etim deinceps de Virtute eius. elet D que speciebus videatur dicendum, pixtim tenduin est quidpiam de ipsa Ratione . ae limul de eo, quod in ea est, Librio Albiitio ι cum exinde sit uniuersa.
116쪽
que virtuti competit laus; uti est&oppotitum quod vitio debetur , probrum , ac vituperium. Ita tuo, eum Ratio generatim nihil aliud si , quam facultas ratiocinandi , seu iudi candi , ac unam rem inserendi ex alia; tum illam speetatim hete accipimus , quae in rebus agendis , seu in Electionem , rogamque cadentibus , iudicat, ac inseri , seu ra
. Cum possit Mitem iudicium. siue ratioci nium recte, peruersique institui illa quidem Ratio , cuius piauum est iudicium . non est proprie ratio; nosque ili mi potius Opinionem dicimus: attamen b nequentem v sum, dicatur quoque si lubeat, Ratio , dummodδpraua intelligat viveti de tecta Ratio dici potest opinio , tu odo intelligatur ea , quae sana st, Ae ipsam quidem Rationem resam tum natura bonitas socii , tum rerum peritia , sue Experientia, ae obseruatio sedula, ex qua ellieitur , ut quasi habitis firmis correctisque principiis ratiocinatio solida sit. de iure ad illius prouocetur iudicium . qui expertus ea ac prudens retum . s d δe hue δε-ciunt , quae de Criter iis in Canoniea dis putata sunt j quaeque recensere nihil est iam
Interim porro chn dico tes in electionem, supinaque cadenteis ; suppono elle quoque in notius Libertim rationis Arbitrium, hoe
est, saeuitatem eligendi, du prosequendi id, quod esse ipsa ratio bonum iudicatit ; fes
parendivero. , ac res giendi, quod eadem iudicarit malum. Este autem id reipsa in nobis. experientia probat. δe communis sensus , quo constat
nihil esse laude , vel vituperio dignum nisquod liber) voluntarie, iudicat O .ex clectio. De st; ae idcireb pendet ab eo, quod est in nobis. quodque ab omni dominatu liberum, immuneque est,ac eiusmodi, ut propterea
praemia . suppliciaque iure legibus constituantur cum seri nihil possiet iniquius , shominum actiones essent condirenda risidae illi neees stati, quam ex rato ortam aliis qui,vt Omnium Dominam introducunt dum quicquid accidit aut st,ia ex aterna veritate. causarumque continuatione suxiisse deel
satius longὸ profecto est, sabulosae , hoe ed , vulgari de Diis opinioni ad diei, quam
Physcorum Fato seruite; imponentium ipsum ceruicibus nostris, ut sempiteritum Do minum , quem dies, nocteisque timeamus. Quippe illa opinio, ob reuerentiam,quae Diis habetur, ut exorentur usicit spein: hoe vero habet necessitatem inexorabilem adiun
Ae vetum est quidem in rebit scatione ea-ientibus fieti aliqua necessario squanquam non ea necessitate,quae impediri non valeati xti 5e in Canonicis, & tum , cum de Caussageremus, attigimus P at in Homine ratione ut ei Z quatenus quidem illa utitur,neceias asprorsus est nulla; ae nos ideo conati s mus declinationem motuum asserere At mis,ut deduceremus, qui poli et Fortuna humanis rebus interi lenire , ae illud quod in nobis est, 1 ue Liberum Albittium, minime
peritet. Nempe congruum omnino est, ut nos in omnem partem vel semus , & contendamus ingenium ; in id incumbendo, vi quomodo cumque demum a motione sempitrina Liberum tueare ut Arbitrium. ae prauitatem euadere in eulpabilem non patiamur, Quod de Portuna autem dico non eo sana facit,ut ipsi ii ibuamus Diuinitatem aliquam,
non modo instat vulgi , sed illorum etiam, qui illam habentes vi causam quampiam in- stibilem , non existimant quidem porrigere ipsam quas manu hominibus boni. aut mali aliquid . quod ad beatam vitam saetat , sed
putant tamen illam bonotum totumque insignium occasones suppeditate r non eo, inquam, facit; sed ut agno amus, sciit neces.state, di consilio, se etiam sortuna multa fieri , ac idei αδ sapientis elle, ut se comparet
Porid, cum quicquid bonitatis, aut mali tiae est in humanis actionibus . non aliundet endeat,quam ex eo,qubd quis sciens,& x ens. seu libet Deit: ideo Animus est ali ren-ciendus ut & sane seiat,hoe est, ratione recta utatur;&iane velit. hoc est ut Liberum At-bitrium ad di, quod vere dii bonum, sectat, ab eo,quod vere est malum. desseerit: siquidem talis assuetudo eam dispositionein in Animo gignit,quam eue virtutem des nititumus uti opposta gigriit eam, quam proinde licet desinite vitium, Taceo autem illud esse vere Bonum, quod
Voluptatein , ut sinceram , ita sine ulla unquam futura molestia, ac P nitentia creeat; illud uete Malum , quod sincerum Dolorem.& sine ulla unquam futura voluptate, & allubescentia pati t. verum autem utrumque dico, ad eius discrimen, quod nili apparens, eatumque non est; cuiusmodi quidem est Bonum, quod voluptatem praesentem creatis, insequuturam nihilominus molestiam , ac pre nitentiain habet: Malum vero quod dolorem . molestiamve praesemem pariens,voluptatem habet . allubescentiamque sutu tam , ut intelligitur ex iis, quae deducta iam ante sunt.
ἀτ ε Rura, cum sit omnis virtus aut
ipsa Prudentia , Ration ii ve rectae rictamen, prout ipsi assue: imis aut ab ipsa studentias rectae ve Rationis dictamine regatur,ac pendeat;constat ad hoc posteri ut
setius spectare lum illam, qua quis est ei Pse affectus,tum illam,qua erga alte iuva; cum. Piudentia
117쪽
Prudentia aliunde sit, qua quis ad regendum comparatus est,non modia scipsit niveis rum etiam alios.
Et quae vilius quidem ess ad altrium, ea diei iustitia generatim solet ; at ea qua quis erga seipsum affectus est , duplex vulg5 di
pingintur Temperantia.& Fortitudo. Motis est nobis ut utramque Honestatis nomine coplectamur, uti dum agere ex virtute, nihil esse aliud , quam Prudenter , Honeste , Iuste as:ete dicimus ; videlicet, quatenus iis qui sobrie. continenterque visunt. vivere
honeste , seu decore dicuntur; & qui gerunt se sortiter,utere se honeste, seu decore censentur.
Quare Ee nos quoque, ut caeteri solent, quadruplicem disi inguimus virtutem , ut puta Prudentiam . Temperantiam , Fortitudinem , de iustitiam, sed ita nihilominus, ut Prudentiam non tam vili opponamus assectui , quam incogitantiae , ignorantiae, stultitiae t nisi tamen ex accidenti, quarenus perturbatio rationem veluti occaecat. s. eitque, ut homo imprudenter agat P de lu-nitiam similitet, non tam ait Liui , quam
Malitia . qua quis in fraudes proniit est vitai
etiam ex accidenti . quatenus ira , odium, auaritia. aut pallio alia facit. vi iniuste agatur so Temperantiam autem cipponamus alteri memoratorum paullo ante affectuum,
videlicet Cupiditati; de Fortit dinem alteri . videlicti Metui. Patet proinde, quod ante ἁixi, Rationem esse sobriam . relti ve institutam, quae vitam iucundam , seu beatam pariat, eo spectare, ut intelligamus , praestare id illam beneficio
virtutum , quas ingenerat, ae tuetur. Et
quod adieci illam inuestigare causas , cur quidque eligendum, fugiendumve si, ae abigere opiniones , ob quas plurima Men.
teis occupat pet turbatio ι eo attinere, ut in telligamus elle eam idem eum generaliore Prudentia , quae est omnium Eligendorum. Fugiendorumque priscipium , ac ided Bonum maximum, quod ab ea exortae virtutes perturbationes sedent , edocentes vivi iucunde non posse nis prudenter, honeste, iusteque vitiatur, ut neque prudenter. honestriae iuste,quin vitiatur si in ut iucunde. sis ei autem ex hoe vides quamobrem censeam esse virtutes Beatae vitae congenitas,ae seri non posse , ut ab iis vita iucunda
patetur Nempe caetera quidem omnia , ut ea suea. itque mortalia iunt a germana, constantique voluptate separabilia ; sola autem virtus, vi bonum perpetuum, atque immo tale,inseparabilis ab ea est simul vera ex his intelligitur esse omneis, virtutes inter se connexas, de ea capite quidem duplici; Vno , quia eum ipsa principe
Priadentia caeterae omnes coniunctae sunt, ut cum capite membra caetera , aut cum ianteritii ex ipso manante, Alteio, quia tam Prudent in , quam coetae eum iucula da vit a cohaerent & neque, iis adstit Virtutes. esse iucunda vita ne aueadesne virtutes ponsuriticium vita simul iueunda si Neque pol id tametsi omnes in tet se aevirtutes snt , ideo pares inter se sunt, seu taliqui autumant qui ta paria esse idit ei sevitia omnia , peceataque de udunt. Nam de potest quis elle ad Iustitiam , quas ad Tem perantiam comparatior . de potest in uno elle . quam in . alio Temperantia persectior; nam quod citra quidem inuidiam si di ctum ipse, v.c.qui diutius iam in eo sum, ut in sobcietate proti clam, non toto alle passior;
Metrodoru et,qui nondum tantum prosererit,
toto. Constat de inter homines esse alium alio sapientiorem , de ex iis , qui recth de ex virtute agunt, non paria decerni praemia omnibus: uti neque peccantibus paria decet nuntiat supplicia. Nempe, quod iis sensi , moresque repugnent. qui paria omnia sa-eiunt,& peccare aeque contendunt eum. qui Parentem, de eum, qui imium verbetet initi
tirictim & sint,apud quos nihil distet, scibam
Sed hosce , ut mittam , illi alii sunt, qui, quod virtutes ad voluptatem . seu Felicita
tem comparatas esse dicamus. insimulant, audebacchantur . quasi intelliga inus eam; quae ob cena, infamisque voluptas st. verum illi sitiendi sunt, ut lubuerit, deblaterare; nam de quod virtutem summum Bonum sa-ciunt , iacimus δc nos , ii modo de mediis ad beate vivendum conducentibus sermo sit; neque enim aliud est v lium , quod, quantum ipsa virtus, possit, ipsaque adeo pia stanti iis in s scilieet non Opes . non gloria notriamici, non liberi.&e. At si de ipso beate vivend', seu Felicitate si sermo i quid-tii si hoe b num virtute siperitis; cum ii iis sit cui obtinendo ipsa virtus inseruiat anelamant aliunde , quod virtutem en et-uem faciamus , dum tantum ips virium non tribuimus , ut sapientem otiani pastione . affectuve carentem reddat. sed patiat ut illum aliquibus tangi, ut quodv. e. in
amicorum morte ni reat , lacrymetur, gemitus , ae suspiria ducat: verum, cum ma
gni iure faciamus, qiidd possit nox virtus& , vanis terroribus, de , eupiditati, ut inanibus eximete , quando ista capita sunt grauiorum omnium pertuibationum ι non parui quoque ducimus . si ad eaeteres assectus quod spectat. illos ad eius modi medioeti
.atem redigat , in qua temaneat aliquis humanitatis veluti sensus. Illa Gitὸ omnimoda, quam iactate silent, meetosis detractio, a maiore alio malo prosciscitur , immanitate scilicet , ac immoderata vanae glotia ambitione , de quasi labie: adeo ut videat ut longe praesta bilius, passionem quampiam operiri, iati tote quopiam Mes , oculos non pati tu gere. sed in lacrymas fluere ; & quae is patiunt ut , aut singunt, qui affectu tentio esse, amantaeque videri volunt, quam ex nuru decieto iapere,& ringi.
118쪽
En via , ut aliquid speciatim de virtutibus singulis dieamus; ducendum initium a Piudenti, est , cuius eam si mu- istis vitam regere , de quicquid in vita contingere pote ii , se prospicere, ut ad beatam vitam illud dirigat a videri potest una omnium Virtutum munera complect . Et quod Prudentia quidem comparetur ad hoc , ut quae in vita accidunt omnia, siue Omnes vitae actiones ad beatam vitam , seu felicitatem , v luptatemve expositam cona. ponat ; nimis quam manifestum est. Vt enim Medicorum scientiam nun ipsus artis, sed bonae valetudinis causa probamus ;&Guberna totis ars, quia bene nauigandi rationem habet, utilitate , non arte laudatur; se Prudentia , quae omnino ars vivendi pa -t .ssa est , non expeteretur, si nihil e eret in vitar Dune autem expetitur,quod est tanquam artifex conquirendat, de comparande eius emodi voluptatis. Prudentia enim t seu sortE mauis sapientiam dicere) est una, quae non mod5 praecaueat , ne quid incidat , unde corpus doleat, sed quae etiam potissim uni incestitiam rellat ex Animis , quae nos exhoitesce metu non sinat qua praeceptrice in tradi ii illitate vivi potest , omnium eupiditatum at-dore testincto. Cupiditates enim sunt in a-tiabiles . quae non modo sngulos homines, sed uniuersas familias euertunt, tota etia la. besactant saepe Rempublica. Ex cupidi tui-bu, odia dissidia. discordiae. sedition es, bella nascuntur; nee hae sese foris sollim iactant. Dec tantum in alios caeco impetu incurrunt; sed intus etiam in Animis inclusae inter se dissident , atque discordant. Ex qtio vitam amatissimam necesse est esset; ut studens. sue Sapiens solus amputata, circumcisaque inanitate omni , & errore, Naturae finibus contentus, sine aegritudine possit,& sine me.
Quod si vitam omnem videmus perturbati errore , de in itia, Prudentiamque esse solam . quae nos a libidinum impetu, & sotmidinum terrore vindicet, de ipsius fortunae modice ferre doceat iniurias, & omneis doceat vias, quae ad quietem, de tranquillita tem setant. Quid est , cui dubitemus dieete , de Prudentiam propter voluptatem ex petendam eis de imprudentiam propter molestias esse fugiendam 3
Quod dico autem virum Prudentem set re modice Fortunae iniurias, ideo est . quddnis speciatim , at generatim saltetra eas habet prouisis; neque, si qui dpiam praetet spein,
ptaeterque suscepta consilia contingat , idcirco se erueiat quod norit non esse huimianae solertiae , sagacitatis. Dcultatis, aut pro uidete . aut impedite, ne quidquam adueria, molestique eueniat. lm1 satius ducit. Dianone bene instituta s quantum videlicet hu-
mana imbecillitas patimi tu nunatum fie- ii quam male inita sortunatum: ac nihil esse putat praeclarius, quam si quidpiam fortuna pulere sericiterque diligat. sutile id ips non sine iudicio .delibet tioneque eomini Tim. Quanquam & ita se gerit Sapiens, ut cupiditates inaneis rescindens , ad nerellaria se contrahat , quae tam pauca , patuiquet sunt, ut ea vix ulla eripere fortunae iniquitas possit:adeo proinde, ut cum nulla , vel plane exigua fortuna interuenire Sapienti ponsi. is videatur illi posse dicere, Oeevavi; te
teri ULM ad me a phare non posses. Verumtamen de rescindenda eupiditate in serius e nunc , eam spectati Piudentia pocst, quatenus quis aut seipsum regit, aut domum, seu familiam , aut ciuitatem, seu Rempublieam; sicque aut Privata,aut Do meis stiea . aut Ciuilis distingimul. Agedum de singulis pauca.
De Prudentia Privata.' T de Pilitata quidem , unum sei E est
caput ut quisque genium suum norit. - de nihil natura repugnante adorsus. mature prouideat de statu. in quo totam vitam exacturus sit, de cui omne is vitae actiones se accommodet , ut quam feri possit indolentissiti se , atque tranquillissime vitiat. Oportet enim sibi finem . siue uitae seo Ium ratum , cista stantἡmque prs fixum ha
eie s de ratione quidem belle inita . secun dum omnem euidentiam, qua solemus ex ἀπndete . si quid opinam ut , aut statuimus; omnia quippe, nisi id sat, indiscretae teme ritatis . confusoniique plena euadetit, aesus ei si institutive subibit sera poenitentia. Quin- etiam , nisi occultente quavi,
easione unam quamque actionum tuarum, ut
ad huiusdemodi stupum se ad ipsum naturae finem, quem tibi in illo eonstituendo proposueris. reseras ; sed ad aliud quidpiam siue prosequendo , siue refugiendo deflecta, non erunt tibi vitae actiones propriis semionibus consentaneae ; sed tranquillitatem exempli gratia verbis extollens, negotiosum reipsa te ; turbationique obnoxium prodes. is porro praescriptos a Natura fineis in vitae ratione ineunda praspexit, eui per spe oetiuest . quam parabile st,facilἡque Occurrat, quod necessarium ad vitam sit; leu,quod ad detrahendum quicquid ob indigentiam in corpore dolet, sum ciat. Exinde videlicet ii uit ita praeclare serie in vitae totius constitue
re, ut nullatenus rebus , ac negotiis contentionis, ae adeo aleae periculique plenis indigeat, Ex hoe proinde si, cur sapiens pauperet
tem non valdE timeat, quando tam rarum
est, ut ea, quae necessaria sunt, cuiquam desiit, Quδd si sottξ ea quoque les; nt. ae pocunia ad ipsi comparanda indiseat; non idcircς
119쪽
circo tamen vitam se instituet , ut Cyni rum in ore mendicet ; sed aliquos potius ad Sapientiam ita et ualendos sui eruiet , ut de rem agat Sapientia dignam, & sbi interim necellaria ab iis , quibus rerum sit abunde,
prouideat. Quatenus tamen, de quousque aut istud.
aut aliud ipsi amne praes fandum sit, ubi De- cetralia geliciunt i ac id asitur, vi quas tapnimi fiducia ea, quae in diem accidunt, generose excipiamua ) adhibenda est ipsa met
Sapientia, Philosophiaue in subsidium; malo
scilicet consultori earum rerum arbitrium. qtim nostra intersunt, permittimus. si quod Daturae est necessarium, siae Philosophia&metimur,& apparamus.
Quale oportet Plillosophamena huiusce modi rebus prouidere,& vsque dum quidem adhibita ipsis cura diligens eas suppeditarit. Quandiu autem quidpiam ex ipsis, sine quo persecta constet fiducia, potest detrahi. non occingere se opibus , alitia entissique comparandis.
Philosophia igitur duce , harum rerum sudium suseipiendum cst; ae siet breui, ut agnoscatur quae Virtus.& quanta boni sit.id solum in ipsis, quod sit minimum , simplex,
leueque requirere quoniam quod in vita suauissimum,& a molestia alienum est,id ex minimo quo quis iit contentus,de iidet. Quae vero secum impedimenta sollicita telum
comparatio trahit cum agnoscantur ex gravitate , laboreve corporis , aut ex ipsa ieiuna comparandarum dissicultate , aut ex abductioi .e a speculationum longe praestantissima ium studio quod continens esse operae- pretium suetit aut quapiam alia demum ex causa; ea sane euadit protinus in frugifera, neque digna . quae cum perturbationibus
Quod praemonui autem , ut quisque ge- Dium situm notit , seisive ipsum consulat. vi sui ipsius de itinationem , quatenus se ad aliouid idoneum competetit. Dciat; idcirco feei,quod alioquin nihil esse possit aerumnosius.& a tranquillitate alienius quam illud vitae genus sequi, ad quoa te ineptum finxerit Natura.
Quo fit , ut neque viro desidioso vita actuosa sequenda sit, neque altitoso desdiosa: quippe ut illi otium quies, actio labor est; se isti otium labor, actio vero quies. Sic timido ae leni defugienda militia est ; audaci, atque impatienti umbrati ea vita. siquidem neque ille in bello, neque iste in umbra potest tranquille degere ; quod idem potest facile intelligi in caeteris . adeo proinde, vi nihil si tutius, quam illud solum aggredi,
quod exsequi non aduersame . repugiiameque natura possis. unum addo .ut quantum licet,is status. iii deligitur .quo secutior iit.& tranquillior.deia ligatur medioetis, seu qui nequet valde emineat .neque valde abiectus sit.Qusniam versali in ciuitate neque vi leonem , neque ut culicem oportet ri ne aut huiuu instar sicile extetatis; aut instar illius insidiis captetis
D Domesticam Prudentiam quod sp
ctat , elim ea esse polle videatur , aut Coniugalis,& Paterna aut Herilis di Pollessoria licet circa priorem quidem ad id solum attendete, quod elicitur ex iis,quae sunt mox de genere vitae instituendo dicta.
viget ieet, si ita quide comparatum te nouetis .ut vivere ea lebs sne angore neri possinis possis patienter morosam uxorem, te motatos liberos serre r ut valeas non ad modis angi,ubi videris liberos eiulanteis morbo laboranteis tibi prae inorient eis; ut non sollicitudinibus variis distineri,distoiqueiique Momnia necessaria auctiniugale flatum pioni
deas ό quo nocumenta omnia averruci, atque id genus caetera eo casu & ducere uxorem.&suscipere liberos, quibus Prudentia coniugali. & patetna consulas. lieet. At nisi talem te noueris; vides, si ducas,s suscipias , quantum tibi ad Beatam vitam , hoc est , germanam tranquillitatem , sis facturus impedi
Ae praesumere quidem potes & uxorem
morigeiam , & bene natos liberos i de coras
non multas,nec magnas ; veruia tamen prae
sumes solitin , neque se quis Deus tibi vadem dabit. rem ita celsuram,ut pia uires iis. Quare cum sit saltem res admodum an ceps ; alienum a sapientia est . vltro subire aleam. ac eo se contieere , unde . s deinceps poeniteat reuocare pedem non possis. Dico tamen, vitib; quoniam potest aliqua
vitae cireum stantia exigete . ut, inuitus licet.
nuptias adeas, liberosque suseipias. veluti si eo loeo iis, ut tibi si Patriae commodis set- utendum. Nam .quod nonnulli qui ilem pra-
texunt tropagationem generis,cui veluti ad stricti limus: periculum sane non est. ne ει
si M.qui ct nuptias colam. & procreandis liberis vacent i ut inuidendum proinde sit. si sapientes aliqui pauet ab hoc munere prae
stando abstineant. Quod si quispiam casus, aut certum consitum. neeessitasve aliqua te ad nuptias ade- petit; tum N uxor est eo loco habem da. ut tui amantem, partisque curarum suscipientem reddas: tum liberi ita curandi. ut partim N
tura praescribit , quae ad hoc nos instigat, ut smul atque nati sunt, illos depereamus. sit licitique pro iis simus quod ovibus etiam ac lupis aliisque Animalibus est commune par tho ipsa sapientia, qui ita institumulos monet ut & Patriis legibus obsequentes scit, de ipsim et seri iasientes exoptent. Neque veto tire elata modo pro liberi,
propriis suscipienda est sed pro liberis etiam Amicorum, ae s pupilli praesertim stiti mnihil esse possit amicitia dignius.quam se tutorem gerere, ae parentis loco eiga illos habete , quos Amicus praemoriens ei summe amauerit. & ut orphanos , ita praesidio itidi- genteis reliquerit
120쪽
Circa posteriorem , & quatenus quidem sutiunt serui,ae semuli,qui ipsi sunt necessaria quidem, sed parum piae ruraque iucunda pollegio; ita debet sapiens dare operam , ne
in testant,ae moto si fiant, ut inansuete se.
quantum fuerit fas erga illos gerat;& dii eolos quidem pene inuitus calliget,memot scilicet elle homines; Deile autem indulgeat, veniamque condonet, ac si qui praesertim indolis noti malae diligentesque exstiterint. Et neque id modo, sed etiam ubi aliquos natos ad Sapientiam compererit, quales apii A nos non desuete, ae ipse prae caeteiis Is VS illos& promoueat, δί Amicos vocet, &philosophari secum suaue ducat. Quatenus autem similiatis res subest; illius curam ita habebit. scque in futurum prospiciet,ut id tamen citra auaritiai dite .
xendique cupiditatem sat . sed de hae quide cupiditate postea. luierim xeio non debet sapiens rem familiarem negligcie; quia id ex ,sti vitae est . ne si peti iti nempe ies eat , ac
deinceps quae sunt ad vitam necessaria non suppetaut philosophando obex sat .dum aut laboriose tequirenda erunt, quae potuerati inulto,exiguo ve negotio seruari .aut emendia candum , petendumque importune ex alio,
quod quis potuerat e re seipso facili studio
obtinete; aut senescendum,aegrotandum .m riendum ea in egestate . quae tranquillitati animi non parum ossiciat.
Ae pi ater illa quidem. qtiae sunt vitae vitiabus necetiaria , elle quadam possunt , quae pro conditione personae, loci, temporis habenda nece flaria sint, ae idcirco non habenda neglectui : at ei te praesertim eorum cura debet, quorum ad tollendum indigentiam naturalem necessitas est , quibusve negatis natura ipsa dolet. Talis est i rugis prouisae opia ; ipsique eos magis comm damus , qui frumentum . domum, qu in qui suppellectilem pretiosam importanti deleactat nos certὸ inaximopere . quλὰ cum nuper graui obsidione vigente, tam multi fa me in hac nostra Uuitate petierint a ipsi tamen potuerimus tot,ac tam bonos famili reis, Amicosque nobis com enienteis seruare;
non congestis lautis eduliis , sed prouisa sabarum copia, ex qua ad certunt numerum licuit singulis dilatim impertiri.
V ψ n attinet demtim ad Civilem
: Prudenti id reputandum haud secus est,quod ei rea ipsum genus vitae eligendum est insinuatum.
Nemre,s qui sint natura ambitios appetent eique gloriae , actuos aliunde, & publicis rebus gerendis idonei li ae insui et ij, quibus aut nascendi conditio , aut sors, &o alio ianuam Deilem ad publieae rei asministrationem aperiat; pollunt ij non quie-
tem sectari , sed se publicae administrationi,
actuosas ue vitae dedentes, suae naturae obia se alii scilicet, chira snt ita comparati, ut ex vita Olicsa perturbationem , & mole illain, dum quod concupiscunt, non asi equuntur,
At si qui aut saapte natura comparati ad
otium sitit; aut ambitionem, vanitatemque vi rationis reprellet indi, aut quid id si rei ex perti, quali ex procellis cineis ei itit; aut tot. tamque magnis exemplis facti cautiores sue.
sint; haud abs rei illi teputabunt elle tibi otia longὸ praestabilius,iaeque esse congruum, ut illud cum vita actuosa commutent; nisi quidserte interueniat ex parte Reipublicae, quod eorum industriam deposcat unde dc concludimus Sapient non esse ad Rempublicam nisi qti id i metueneri accellii rura.
Quid mi aediti illi otium sectanti liceat sa-cilius longe, ac tutius eundem mei hiaeni
consequi, quem sta viri ambitios pet peticula . ae labores praestituunt 3 Nam de horum seopo Ut dicam ; non desuero xtiquam . qui ut securitatem exζhominibus adipiscerentur lac pro conditione tu dem principatus , ct Regni, ex quibus e. an vulgo comparari pluant 3 aflectauerint olla praesul te illi viresque euadere ι existimante ς se hae ratione statum secutum, tranquillumque ex hominibus paraturos. Aes ceu ra quiderii suit, tranquillaque ipsorum vita . ii soni illud ipsum . quod naturae e P. bonum consequuti: nisi autem iecura. tranquillaque suit ut reuera esse vix potest) tum exciderunt sanὴ ab eo , quod naturae congruum nancisci ex principatu scussia appetierunt. At cum sapientis scopus sitigem, securiatas nempe , & tranquillitas vitae , quanto, amabo , compendio ad eum peruenit, cum vitae ciuilis tuibas fugiens,directo, ae statim,
seipsum in prosundissina a quiete, & quali
in portu omninδ silente, tranquill ue constituit 3 Felix prosecto , qui pernotit sum-m uiri Bonum . Beat inque vitam , non in principatu , aut potentia dominatrice consistere ; non in numerosa pecunia, aut possesis e re tum amplai sed in vacuitate doloris, sedationeque assectuum, ac dispostione illa Animi. quae ipsis Naturae finibus Omnia ei cumseribens, essieit, ut paucis contentus id
obtineat , quod illi nisi imperent multis. opisique magnas habeant, obtinere se posse diis dunt. Certe . si de me liceat dicere , selicitati suminae duco , quda factionibus Ciuitatis
me nunquam immiseuerim , ac populo nunquam placere , adularique studuerim. Ecqua vero id saeetem latione 3 quando quae ego stio, non probat populus , uine probat populus , ego nescio. Quam vero &mihi, es ipsi Metrodoro simul non nocuit, occultis vixisse s eum videlicet inter botia tanta . quibus licuit patuis in hortis , inque obu ura Melite itui, nobilis hie Graecianos non moda ignotos, verum etiam penhinauditos habuit l