장음표시 사용
121쪽
Di, i autem . nis quid interueniat ex patie Reipublieae quoniam si Respublica vocet aeopera nostra te ipsa indigeat . inhumani fiamus, s eum licuerit plurimis prodesse, nolimus simus & nobis ipfs in iiiiij ; eum , nisi salua Republica elle nobis non liceat, id, quod maxime cupimus, otios s. Haud ergo se se habet Sapiens, ut videre aliquos licet qui proselli sapientiam, videntur tibi adeo pulere , prae fastus abundantia, perspectum habere negotium polities regiminis , ut paria Lycurgo , ae Soloni moliri se
polle confidant. At s rogetur,ut leges serat, vi & formam regiminis , de Magistratuum munera praeseribat; id non detrectabit: ratus nempe illos, qui primi condidere leges , ac iura, de constituere regimen , Masistratumque in urbibus . vitam constituisse in statu securoagmodum , de tranquillo i cum s quis de medio ista tolleret, vitam viveremus serarum , & qui alium haberet obuium , ipsum
Sin vocetur,ut Princeps sit,& iuxta leges, ac regimen iam constitutum Rempublicam xegat;non detrectabit similiter, ratus, tametsea res aleae plena sextumque si , posse ta-INen vitum Sapientem se prospecta habere omnia, se prouidere omnibus , ut exigua illi, quod ante dicebam , portuna interueniat, de maximae interiin,prauissimaeque res consilio ipsius, & ratione administrentur. Dabit vero operam imprimis, ne,cum hominum infirmiores debitum obsequium potentioribus exhibuerint, isti illos aut opprimant,aut egere rebus ad vitam necessariis,
ipsi iis a filuentes, patiantur. Quippe, cum is si omnis societatis, ae Reipublicae aded finis . ut ex operis mutuis praestitis , vita Omnium si tuta , ae beata quam maxime licet.
Tandem , s a Principe vocetur ,& occaso poscat, ut seu consillo, seu auxilio O sequium illi exhibeat; id denique non detrectabit iratus, cum si non modo pulcrius, verum etiam tueundius benescium dare,quam accipere; rem sole ut pulcerrimam, se longe iucundissili4am benefeium conferre in principem, ex quo ad tam multos si redundaturum. sed hae de Pindentia.
i PDI E R. 1 τ v su Temperantia. pars, ut m iam est dictum, Honestatis priot, aetati, quidem . quae praecipuam hone
sti, ae deeori continere rationem videatur. Nempe eum illius sit munus Animum cu pientem reprimere, ut Fortitudinis est euri dem metuentem erigere; minus indecorum
habetiti silanimitate demitti, quam eupi ditate enerti ; atque idcirco magis decollim cupidita: i obsistere, quam aduersus metum
Initio ver3 illud quoque circa Tempe tantiam obseruanduin est . expeti ipsam non propter se, sed quia voluptatem pariat: hoe est, Animis pacem asserat, de eos quasi concordia quadam placet, ac leniat. Siquidem , cum in moderandis cupiditatibus versetur . ae idcirco in rebus aut expetendis, aut sugiendis . rationem ut sequamur. nam neat non satis est iudicare quid faciendum, non iaciendumve sit; sed state etiam oportet in eo,quod si iudicatum. Plerique autem . quod tenere , atque seruare id . quod statuere, non pollunt. victi . de debilitati obiecta specie voluptatis, tradunt se libidinibus c*nstringendos , nec
quid prouentutum sit, piovident: ob eainque causam propter voluptatem & par- .uam, & non nec citariam . de quae vel alitet pararetur; de qua etiam earere pollent sine dolore ue tum in morbos graueis , tum in damna , tum in dedecus incurrunt ; saepe etiam legum,iudiciorumque pomis obli
Qui autem ita sivi volunt voluptatibus, ve nulli proptere, dolores consequantur , de qui suum iudicium letinent , ne voluptate victi faciant id , quod sentiunt non este faciendum ; hi voluptatem maximam adipi L cuntiit praetermittenda voluptate. Iidem etiam dolorem saepe perpetiunt ut o ne , ii id
non iaciant, incidam in imiorem. Ex hoe veto intelligitur , Temperantiam esse expetendam , n ii quia voluptates aliquas refugiat. sed quda ab illis se continens , molestias declinet. quibus deuita tis , voluptates consequatur maiores. lavero interim ita faciat . vi res honestati. decorique vertatur , ae intelligi valeat ponse eosdem ut voluptatis , ita decori ainanis teis esse, imo de taleis, qui cum omne is it
tutes de colant , & retineant, ea pletumque praestent, atque consequantur, ex qui
bus manifestum fiat , quanto si omnibus odio eiu delitas , de quanto amori probitas. de clementia, atque ea , quae maxime mali petant, de concupiscant , ad bonos per
Porro , quia Cupiditatum . circa quas vel satur Temperantia . aliae Naturales, alia inanes sunt , de ex Naturalibus aliae Necessiariae , aliae Non- necessariae s ut praetcream Necessariarum alias pertinete ii pliciter ad vitam . qualis est cibi . atque potus . viasque voluptatis , quae in motu
est . alia, ad ipsun relicitatem ; qualis indolentiae , & tranquillitatis . sive volup-ptatis in statu 3 constat profecto non abs redistin,isse nos in Physiologia Cupiditatum genera tria. Diximus nempe has etle Naturaleis, de Necessatiae , alias Naturaleis, sed Non-ncessarias, alias neque Naturaleis. neque Necellarias , sed Inaneis . seu ex opinione inani prognatas.
Et quia esse illas Naturaleis, Necessiariasque diximus, quae nisi expleantur, dolorem in
corpore creant, constat eas , quae ad nullum
122쪽
d eum studio tamen vehemente sunt, eas taleis inridete non ob necessitatem, sed propter vanam opinionem ι ae tametsi principium aliquod a Natura habeant, id tamen, quod ultra mogum diffunduntur non habere ab ipsa Natura, sed ab inanitate opinionum . quae homines reddunt ipsis etiam setis huius emodi diffusioni non obnoxiis, deteriores; quin- etiam ipsas cupiditates probari vel ex eo posse esse non modo non necella
petentiam contineant diffluentem. dissicile que, aut etiam nullo modo explebilem; Zeplerumque etiam causae ocumenti alicuius esse tute reputemur.
Vt de quibusdam autem praecipuis spe ciebus Tempetantiae iuxta praecipuas aliquas Cupiditatis species dicamus: seligi pollunt sobrietas , quae opponitur Gulae , seu nimiae cupiditati cibi,ae potus; Continentia , quae Libidini, seu cupiditati Venereorum ostiani; Lenitas, quae iret, ieii cupiditati vindidi esModestia , quae Ambitioni , seu cupiditati Honoris; Moderatio, quae Avaritiae seu cupiditati Diistiarum ; denique ob assinitatem; vae est huer Cupiditatem ac spem ipsa Me iocritas quae est inter spem, desperationsmisque suturi. Q
3 κ quantum sit bonum Sobrietas, quae nos ad victum tennem, simplicem, parcumque reducit; doeens nos, quam id sit eqiguum , quod Natura desiderat; ac planum faciens iaccessitatem , qua illa laborat, posterebus tenuibus, paratuque facilibus , euiunmodi sunt polenta . fructus, herbaeque , de aqua,abunde sanari. Id nempe. quod ob indigentiam molestia eorpus asscit. praelarὸ , de quantum sat est. eximunt, quae nulli bi non suppetentia, sim plicem secorum, humidorumque alimentorum naturam habent; quod sit perest vetδ. qui equid in luxum abit. id spectat ad eupi ditatem . quae neque necessaria est, neque occasione alicuius rei molestiam necessario inserentis, erratur di sed partim , quia quid. piam angit,uellicitque, ob id solum . quod eius absentia impatienter toleratur a partim. quia absoluta . de sine ullius molestiae intermistione oblectatio praesumitur; partim, dic, vi paueis dicatur, quia Menti inhaerent inanes, salsaeque opiniones. quae neque ad saticiendum ullum naturalem desectum spe elant, neque ad aliquid habendum, ex euius absentia corporis ipsius compages dissolua
Siquidem , vel ipsi,quae ad manum sunt, unde suseiunt obtinendis iis , quibus ua-
tura indiget i hie quippe eiusnodi sunt, ut
partim ob simplieitatem, pallim Ob exiguititatem , nullo negotio sint parabilia. Heme illi quidem verbi gratia , qui carnibus vescitur, opus etiam eis inanimis rebus at illi, cui sunt res in animae satis, dimidio sollim opus est ac ipso quidem rem facile parabili tum ad apparandum modicis sumptibus egente. si ut porro quatuor quaedam praecipua commoda, quae Sobaietas parit. Vnum, quod victui si uiplici . minime ve splendulo, e piosoque . assuescete , sanitatis numeros im pleti videlicet opipatae , uberiaque epulae
sinit, quae cruditates .grauedines, podagras, febreis , morb6sque alios gignunt. exasperant . protrahunt; non veto escae simini lieri, quas natura ut necessarias , ita salutareis sa cit . producitque , de non caeteris quidem
Animalibus modo . sed ipsi quoque Homini, qui illas tamen suo malo deprauat,iisque cupediis vitiat, Ob quae deinceps illas dere raecis , nihil aliud . quina suam deperit perniciem
Quamobrem si si puerimus , cauenduim nobis est ab eo cibo . cuius stultionem deperimus , prosequimurque .& quem tamen: bi illius suetimus sachi eo inpotes, suisse malo nosti h gratii in reputamus. Huiuscemodi autem est, qui Epipatus est, ac pinguis; qud ininus probari carnium usus potest . qui salie potius ossicit sanitati , quam ad illam prost. Argument ues esse potest,
quod eum sanitas conseruetuc per eadem. pes quae astilita te petatur; constet ipsa in tenuissinti, Se citra carnium usum victu recuperari. Nihil aute in tum s homst num vulgus putet esurii earnium ad valetudinem conserr ;eidem enim est qui existimat sanitatis tuendae vim esse in ipsis voluptatem quas prolusio
Dibus; etiam venerearum, uariam tamen cit
nulla , quae quicquam plosit alicui ; cum de bene si .nis etiam noceat. Alterum est, quoci hominem ad usus vitae necessarios expeditum , de impigrum facit. Quippe , seu functiones Animi tequiras.
selenitatem, aciem , vigorein Animi tuetur; seu stinctiones corporis; ipsum ut sanum, si e vegetiun , agile, diligςns tuetur: at re-plheso satietas nimia, ingurgitatio, crapula Animum obfuscat, retundit . ac languidum reddit; corpus autem vi morbidum, sic debile, iegne . praegrauatum facit. Qualo veto ee
quid speetatim tibi polliceatis de illo, cui ob
vinum largilis epotum . grauantur membra, praepediuntur eiura, lingua tardes et t. nradet Mens,oculi nant, singultus, iurgia, clamores gliscunt 3 Longe sane stetit sapiens , ut in cornpo- rationibus . temulentiaque pernoctetur'; qui aut vinuli hemina esse e tentus debeat .aut pro potu suauissimo obuiam quamque aquam habere. Neque vero id modo . sed longe etiam aberit. vi lautis dapibu, se in seiciat aut pinguibus , de crassis ventremoneret. cui sussicere debeant simplicissimae; imo ipsa naturae duna.
123쪽
Q-δd si huiusmodi tenuium suppliciumque ciborum usus ad habendum Milonis robur, aut uniuerse ad vitium corporis contentione in minime confert ; neque sane eo
robore.intens sque vitibus Sapiem indiget se templationi quid , , non .vitae actuosae, petulantique si in cubiturus.
Tertium , qudd praestat, ut si quando per interualla sit mensa splendidio i , ipsi de
standae rem parati sincensis sinus. Non pro- se id , quod viles cibi aequalem epulis sumptuosis ubin platein non afferant , ubi exempta prorsus tuerit, quae cibi desectu mole- ita est sanies s nam polenta etiam , de aqua voluptatem maximam pariunt , si quis modo funem, si inique exi pectans. iis cum indiguerit dumtaxat, viatu G sed quod isti a sueti lautioribus epulis , earum suauitatemrrae salutitate pene continenti non sentiam, rei inde ac Sapiens qui ad eam per piendam . guitatum prae victus tenuitate comparatum affert. Quo pacto aceidit illi quoque, vi publicis spectaculis sit cete prae aliis, si intercile aliquando iis contigerit,oblectetur. Quo a nego autem tenuit limo victu . id est contemptissimis escis. & potionibus mi. Norem voluptatem percipi, . quam Iehus exquisitissimis ad epulandum; improbati quoque , nisi ab eo non potest, qui tibimet ipsi
vanis imponat opinionibus ; qui non atten
dat illos solos magia seentia itieundissimestui, qui ei minimum indigen ; qui nunquam siti , aut fame pressus, aquam , aut cibatium panein usurparit. Me profecto quod attinet ; pane cibario, & aqua vencens, aut non. nihil dumtaxat casei Cithe
ridij ii quando epulari iuuet paullo sumptuosus superaddens, voluptate abundo
in corpusculo ; ae nuncium remitto voluptatibus , quae ex vulgari epularum magni scentia percipiuntur. Vnde de essicitur , ut, si modo panem, Iolentamve, de aquam habuero , paratus iam vel cum ipso love de solicitate certare. An addam veto eduliolum magnificentiam , ac varietatem non modδ ipsam Animam perturbatione non exuere , sed ne au-
ere suidem voluptatem in corpore ; quano ipsa quoque , eo, quod dolebat, exempto , finem reperit 3 Exempli gratia, carnium usus , de quo mox loquebat, nec speciatim adimit quiaquam , quod naturae molestum sit; neque aliquid peragit, quod nisi
compleatur, in molestiam sit abiturum. iii terim autem gratiam habet violentam, aesortassis quoque ex contrario millam ; qua tenus ad vitae durationem minime valet; confert autem solum variandis voluptati
bus, smilis usibus venereis. vinorumque per rinorum, potationibus , sine quibu, potest natura, seu vita manere; cum ea si ne quibu manere non potest , compendio
si petilius sint, facileque & salua iustitia si betalitate. tranquillitat otio plurimo obii veri possint. Ae tali-ne persuasone snt homines viil sates, nihil est,quod murmur; viget si qui dem petulantia, intemperantisque in id ς -
tius hominibus; adeo proinde. ut verensum non sit, ne quandoque aestat, qui Animalibus vescantur. Nam , si omnes quidem optime de rebus sentirent, nihil foret opus aucupio . vel aucupibus . pisc.itoribus, aut subulcis ; ae huiuscemodi Aniis alia degentia per se . de incustodita , praesectoque carentia, breui perinde perderentur, de uastarentutque ab aliis insidiantibus, multitudi non e absumentibus, ae in aliis innumeris , quibus homines non vescuntur , contingit. At veto multiplici semper, vel omnigena potius vigeate desipientia inter homines, non deerunt viaquam innumeri, qui ea depalhantur, heluones. Quartum denique , quod nos reddit in- tetritos aduersus sortiitiam. Nempe illi timeant fortunam oportet . qui sumptuosὰ vivere ali ueti, arbitrantur non posse vitam non miserrime transigi , nisi suppetat unde dierim minas , talentaque impendant. Ex quos aicitur, vi plaetumque vitae negotiose obnoxii fiant; de piarumque rapinas, eae
deis , scelerique smilia patrent: At, cui vi te scibi vi fruges olerique sussci lint:cui sunt panis,de aqua satis ; cui est intra hae deiide riuii clusum a quid est . quod ille fortunam timeat 3 qilotus quisque enim est ad isti pauper ἱ quaenam sortiana malignitas ad haeevique sese dimittit eeeui ita inuidet ut nonsabas, non lenticulas,non fluctus, non herbas facile comperiat 3 nam de aqua quidem passim oecurrente,quid neeesse est di re 3 Ego eerte,ut de me ipso, verecunde licet, petilam dicere,ipsis Hortulorum plantatibus contentus.& latus iis sum, Ac volo hoc etiam pro sotibus este inscriptuin : Hos ea .hela s naman sis o M e summum bonum voluptas es. P Orti, reis ipsius amica 3 eoos vos rata fuma -κm: O repotima est et O aquam quor la - 1 in rabit: o diari, ecquid lemari tuse,' Non invii ant enim si honesi mm .sa sing mi ; nee Maiar in ipsi potioniba, si μυ- ciunt sanaturali,O rartitiose Lo suum. in hae voluptate ego quidem consenui; qui tu cum rationibus mecum initis deprehendetim ne toto quidem asse me pasci, nihilominus certos habeo dies , quibus malis gnilis saniem exstinguam; visurus. an aliquid. dest ex plena de consummata voluptate;vel quantum & an dignum sit, quod magno i bore penset ut . .
De Continentia ad res Libidinem.
Q Et Noa, virili, quoque eximia ipsi dra est Continenti, , sue abstinentia a
Venereis ; quippe quorum usus , ut paullo ante dixi, nunquam Politi de Piactate ag
124쪽
Iis certὴ abuti intemperanter, est Leere vitam vigore eisuetam. euris anxiam, morbis molestim, duratione breuem a quo si,ut vir Sapiens este in eo debeat,ut & capi se amore non sinat, & longe sit, ut reputet este Amorem quidpiam , quod immittatui diuinitus, ut illi propterea esse indulgendum vi
Et quδ min)s quidem amore captatur, ac vi incentivo ad venerea eareat, nihil aeque prodest , atque tenuis victus , de quo dictum mox ante est a quando , quae ex nimio eduliorum usu turgescit copia seminis, desomes, de pabulum est, quo creatur amoris incendium a sed & confert secundum hoe . tum honesta . de quae praesertim circa S rientiam est Occupatio ι tum meditatio incommodorum , quibus obnoxii illi sunt. qui se ab amore abripi simini. Nam uniuerse quidem mulieris , pueri veamoti se addicere . illud secum trahit. vi vi. res absumantur , pereant labores, labatur familiaris res . vadimonia sani , oiseia langueam . fama aegrotet rae dum Sicyonia
in pedibus . grandes Sisaragdi in digitis,
aliaque Ornamenta in eorpore rident, Animus ipse se , tanquam sibi niale conscius remordeat, quod desidiose aetatem agat,annosque bonos perire sinat;caeterique id genus alia,quae enumerare est promptum. Speciatim vero ecquid mali non trahit, velle rem habere cum ea muliere, qua leges interdixerint 3 longξ sane aberit sapiens, ut quidpiam tale cogitet, cum absterrere ipsum debeat vel ingens illa sollieitudo, qua
sunt praca penda , quae multa, de m igna intercurrunt pericula ; cum di piaerumque eueniat, vi qui hare adoriuntur , vulnerentur . contrucidentur, aut Uigantur ad carceres , ad extilia, ad grauiores poenas. Vn
de& esseitur . quod ante dixi a vi nempe propter voluptatem & paruam, & non necessariam, de quae vel aliter pararetur, de qua etiam carere possent , sese dolori maximo , poenitentiae puta grauissimae subii
Nisi proinde incontinentem esse, ac mCl- litet uni huiuscemodi voluptati succumbere, non est se interim fraudare voluptatibus &multis, & magnis. quibus fruitur, qui continenter . de sub legem praescripto vivens, Sapientiae se vacat, ut Mentem quidem neque hebetet . neque cutis excruciet, neque a sectibus caeteris perturbet; corpus autem neque metuet, neque morbis vexet, neque
dolore torqueat; si eque bonum illud summum consequatur ; quod, ut antὸ dixi, non ipsa puerorum , mulierumque consuetudo; ti neque piscium deliciae, neque aliae cupediae mensae lautioris parete postitit. Praetereo vero non subesse , e ut dum ab sinentia a venereis heie utituetia commendatur , quispiam inserat esse ergo etiam 1 legitimis nuptiis abstinendunt; quippe, quae nostra hae de te si sententia, est iam ante dictum. Addo hele sol uni, quod dixi Amo-iem non immitti diuinitiis , eo sacere, va
intelligatur si quis liberis eareat, nullosee ex uxore suseipiat , ncia esse id Cupidini, Venerive iratis tribuendum'; sperandumque, ut votis , atque sacri sciis potiusquam remediis naturalibus euadere in Parentemrouit. Addo autem praeterea abstiturum sapientem . ut Cynicorum situ vivat, seu ea stinuerecundia, quam isti in propatulo o flentant. Nam quod se dicunt Naturam sequi.& reprehendunt , ac irrident . quod ea, quae turpia re non sunt. verbis sagitiosa dicamur ; quae turpia sunt, nominibus appellemus suis : nam latroeinari, fraudare, adulterare , te turte est , sed dicitur ladii ob- α ne a liberis date operam , re honestum est, nomine obserenum; pluraque in eandem sententiam aduellus vereeundiam di Dpurant e non videntur satis aduertere, vi Dere se in societate , non ve id in agris, rectarum ritu , quo modo Naturam pure se,
Quippe ex quo nomen societati dedimus . iubet Dos Natura eo sne seruare leuge, societatis, ut sitientes communibus bonis , malum nobis non accersamus , quale est, nisi alia poena , M saltem infamia, siue ignominia , quae sequitur inuetecundiam, esectumve eius pudoris , quem eius, in qua vivimus , societatis mores piae setabunt, a quo, in voce. aspectu. aliisque adiunctis spectato. ea, qua merito laudatur, Pudicitia est dicta. Addo genique facere non parum , ut ad Pudicitiam , se vii hierse ad Conti nentiam . & a Musica, dea Poetica absti
Dere , quatenus ab utraque sunt. de ean tilenae . de eae voles, quae suauitate qua
dam suis , aliud nihil sunt, quam libidinis incentiva.
Nempe hae de ea a nostra est sententia solum Sapientem de utraque recte, de ut Virtutem decet, verba sacere . quod caeteri illeeebiis utriusque facillime capti, utrique indulgeant; lus sapiens damno,cuius causa sunt perspecto eas eliminet;declarando Musicam esse inter caetera , ut bibacem . de pecuniatum facilὰ prodigam ita segnitiei ama tem , de ad omne bonum honestum , gen to suun qne opus inutilem e Poeticam veto, inter caetera , esse eam , quae homines semper in vitia, ae potissimiliti in libidinem pronos secerit , etiam ipsorum Deorum exemplo ; clim ipsos , ut ira insana malos, se libidine sutenteis induxit . effecitque, ut videremus non eorum modo bella , pugnas , praelia , vulnera , odia. dissidia. disecordias, ortus , interitus ; sed etiam querelas , lamentationes , vincula ,cum mortali genere concubitus, mortaleisque ex immot
tali piocreatos, caeteraque id genus, qilibu sane homines, quibus Mens suetit, ab hor.
125쪽
D-haee Lenitas, sue Mansuetudo,ad quam etiam Clementia, de Misericordia Ieseruntur, ita aduersus Iram, indictaeue cupiditatem comparatur , ut laudatissima Virtus sit ; qstoniam tra, ae potissimum immodica gignit infiniam .Quippe pet iram Mens esseruis est, caligin ue fusi finditur. micat ardor ex Oculis, pectus rumpitur fremitu, dentes quatiuntur, vox strangulatur, horrent capilli, de sacies neeensa, minasque intentans ita est horrenda, Dedaiaque aspectu . vi Mens tam sui impotens, qu1m omnis decori oblita videatur Lenitas vero sic Mentem sanat, sinamve potius se
continet, ut neque ipsa emoueatur , neque passio in eorpus exeat qua quidquam prater decorum fiat. ἀCaeterum, cum ira accendi. effervescere. que ex acceptae iniuriae opinione soleat; iniuria veto inlatat ut ab hominibus prae ipsorum aut odio, aut inuidia , aut Aespicientia: qui seri poterit, ut sapiens ita iniuriam to teret,ut erga inserenteis leni sintque placidus maneat3nempe rationis praesdio stetus, quo de iam dixi illum aduet sus fortunam se eomparaturum. Quippe iniuriam habet in re bus sortuitis , matureque agnoscit non esse in sua situm saeuitate , ut cateri hominum sint iusti, passionibusque non abripiantur; ae ide5 tam parum traicatur, commouetur que ob iniurias illatas ab hominibus , quam ob incommoda, aut damna, quae , sortuitis casibus, uniuerseque ab aliis causis extra A. Ultatem positis adueniunt. Non commouetur, exempli gratia, propter seruores,aut algores,qui a tempestatibus inducuntur ; quoniam tempestatum suas vices obeuntium haec natura sit , quam immutate ipse non possit ; quamon rem neque eommouetur ob iniurias , quas inserunt petulantes, & improbi, quod illi pro
sua natura sc agant , de ut lecus agant, naturamve mutent , in ipso non sit. Neque vero aliunde elle congruum putat rationi, aesapientiae malum malo adiicete iseil eet praetor nocumentum, quod extrinsecus accidit
aceelsere sibi sua opinione intrinsecus petia turbationem P aut quia alius voluit molestia Animum eius asscere . ita despere ut molestiam admittens , illi quasi gratificetur. Ac pat est quidem virum Sapientem bonae famae emam eatenus habere . quatenus despectili non st; siquidem nonnullae etiam voluptates ex bona fama prosciscuntur, uti ex mala,& ex contemptu ipsam consequente aliquae molestiae.vetum bonae famae cura est habenda, non tam viciscendo iniuriam, aut irascendo in inserentem ipsim; quam bene, innoxieque vivendo,neque contumelia, aut maledicentiae veram ullam eausam, occasonemve praebendo. Nempe hoe praestare nostrae opis est , non veto ut alius sua non ut aiatur malignitate.
Quo fit ut si etiam , qui tibi est insensus. ac se pro inimico gerit, quidpiam postulet id denegandum ips non sti si modo de liceat. de postis proinde securus ab eo feri, qui aeane non disserat, sique aded quadam quasi
ossa plaeandus. Quanquam nihil satius, tutiusque est, quam illius malitiae , ut vitae i nocentiam, sic propriae conscientiae securitatem opponere; de , quod superest,ostendere se iniuria superiorem esse. Prosecto vero, cum seri etiam possit, ut sapiens quod ante dicebam , vocetur in ius. de non modδ iniuriam, sed etiam calumnia, aceusationem, damnationem patiatur;cogitat tunc quoque , esse quidem stum in sua potestate, ut bene,& ex virtute vivansed nonne exteros erga se malignos iniust 5sque experiatur; neve ab ipsis praeter sis,& aequum
accusetur , causamque apud iudices etiam iniquos dicere teneatur. Quare neque a cusatoribus . neque testibus . Deque iudicibus irascitur suis:sed bona scelus conscientia,nihil de sua lenitate , tranquillitateque remittit; & se hoe quoque easu super frem habens, spectat ipsum intrepide, de in iudiciis
animose, intrepideque versatur.
Neque pori o est . quod quispiam obiiciat repugnare hisce, qui de lenitate iam doceo, id quod supra de famulorum castigatione dictum est , quoniam de ad dyseolos soluiticastigationem redigimus;& illam in familia, non sectis ae in Republiea animaduerso nem in .scelestos , necessariam sille manifestum est,&, ut Princeps, aut Magistratus ciauium scelera citra itam punit; ita potest Pater-samilias civa iracundiam samulorum
delicta. Non repeto autem id, quod dictum est , de indulgentia erga illos , qui bonae alioquin indolis , diligentesque exsti
Hisce addo virum Sapientem non leuit et modo iniurias laturum , non mansue
te modo veniam habitu tum i sed officiose etiam illi, qui sese in meliorem scu-gem receperit, gratulaturum. Quippe . cd minitium salutis ipsa peccati notitia sit, ideo gratulatio instituenda est , vi seut ob talem notitiam peccati hortor incutitur; ita illius ruod fieri debuit,quodque deinceps iacienum est, pulcritudo exaggeretur,studiumque illius magis incalescat.
D Modestiam quod attinet, suffecte pene ea pollum, quae superius deducta sunt, ubi ostendimus sapientis non esse affectare Magistratiis,honoresve in Repu
126쪽
Republica suimnos i verum se ita conti nere , quasi in angulo quopiam delitescat. Quate & In leo hele solum,quod consilium cuique Amicorum do: Oceultus, qu priuatus uiue sed eum ea tamen 'cautione, nisi quid ex parte Reipublicae interuenerit quando,ut vel ipsa docet experientia, tibrare et ixis. ρ ἱ bene ustiis. Nimisquam certe est similiare, ut vide mus illos qui ad summum s uccedunt hono . rem,deii et inuidia, quasi fulmine: ac sero demum agnoscere , satius multo elle quietum arere, quam sudando, de per angustum amitionis iter luctando , repere .imperio res velle, eoque euehi,unde nihil sit aliud quam easus de magnus,& ptaeceps timendus. Quid, quod isti quos gloria.honoreque praesul genteis vulgus suspieit, infelicissimi ideo sunt, quod intra pectus grauissimis molestissimis
que cutis corrodantiar. Cave scilicet credas illos vivere Animo securos; quandoquidem seri non potest,ut qui esse timenda videmur, ipsi multos non timeant. Et lieet videas illos elataeis longe.lateque dimittere,imperitate legionibus, stipantium turba circuna dari, caue putes illos desere tranquille , aut omni tib sincerae vilius uoluptatis participes seri: quoniam liare omnia ridicula. ludibitaque; S insomnia sunt, qua
tenus & metus. de curae sequaces non me tuunt te uera strepitus armorum . non reue
tent ut fulgorem auri, non splendorem pur. purae; vertim audacter inter Reges retiamque poten reis versantur,ae vulturis Poetarum in
star ipsa praecordia depascuntur. Cave quin-etiam existi dies proficere quidquam nostro in corpore istam regni gloriam, nobilitatem , gazam; cum videre praesertim siceat, non decedere citius febreis, si in picturis textilibus, rubentique stro iacteris. qisam s in velle plebeia cubes : aenos nihil laedat ueste purpurea. auroque, de monilibus pretioss onusta carete, s nobis modδ plebeia sit . quae stigias arcere a corpore possit. Quid ueto si pannis,sttamentisque laetus doceas quam vani mortales sint qui non intelligentes quam ea fiat parita, quae beatam vitam saciunt,ad haec, quae habentur magnis- ea, Animis attonitis inhiantὶ magnis centior, mihi crede,sermo tuus in grabato videbitur, R in panno: non enim dicentur tantum illa, sed probabuntur. Cette, de tamets aliunde domus ipsa ar-
genis non fulgeat, auro non renideat, cithaistis non re et , aurea iuuenum smulacra
lampadas manibus tenentia, ut suppeditent lumina epulis nocturnis,non habeat; nihilo prosecto est minus iucundum corpora cura re molli prostratos in Damine , & propter quidem aquae riuum , ae sub altae arboris ramis tempestate praesertim verna,qua her bdi floribus consperguntur , cantus auium mulcent pei fiant Zephyri, ta denique N
Quare, de cui se uiuere in agris. aut in hortulis suis licet, quid est,quamobrem honores ambiat, di non potius sese modeste contineat 3 nam de aliunde quaerere gloriam oste latione virtutis, seientiae . eloquentiae. nobilitatis , opulentiae , samulitis , vestium, formae,ineessus,& smilium, ridiculae est vanitatis 3 ac in hisee omnibus modestia erigithoe soldra,vt ne quid prae rusticitate .insuls-tate, neglectu nimio aduersus decorum peccetur. Scilicet, vi amὸ dicebam , aeque vilis est, abiectique Animi ob ista insolescere . Ee ob iacturam, absentiam vesorumdem Animo demitti. Heine, si sortὸ sapiens aliquas maiorum, aliorumve statuas imaginesve habuerit longe erit,ut eas ostentet, gloriamve ex iis quae-xitet, de licet illas non negligat, sollicite ramen in porticibus , potiusquam alibi .collo
Sie ver5 neque sollicitus de sepultura admodum erit, neque de ea quidpiam sum p. tuosuin mandabit. Id sol im ipsi curae erit, quod possit successoribus viile , iucundumque cisse;ratus,quod ad se corpusve mortuum attinet, inter re patum , quo se modo habeat, quippe vanitatem etiam vitia murtem propagat e .insanum est; uti de praeceditus quo
aliqui nolint, vi ante obiiciebam, dentibusserarum laniat imam ii id quidem malum sit, qui non sit acerbum ignibus torreri,in mel le siti in suffocati . rigescere sub marmotri Terrae pondete obtestum urgeri r .
Avaritiam. id Gl ter retun Moderatio, seu illa Animi
disposito,qua quis paruo contentus est, quaque prosecto nullum malus adne homini bonum potest. Nempe esse Patuo contentum, res est omnium ditissima: quando S granaes diuitiae sunt ad leuem Naturae composta paupertas. Scilicet modo non esurire nin stire, non algere, niitigata Delicitas diuinae par est . & cui hoc habenti, nihilque aliud auenti de sant eaetera , vicumque pauper vulgo habeatur, is ditissimus nihil timinus est. Quam vero tes honesta est haec pauperistas,iaeta eum sticontentique eo.quod est satis: hoc est, iis Naturae diuitiis, quae ad hoc susciunt, ut, quod dixi,non esuriat, non sitiat, non algeat sanὸ quando istae Nature diuitiae terminatae sunt, facilinue parabiles. earum verbi, quae iuxta inaneis opiniones concupiscuntur , nee modus vllus, nee finis inueniri potest , gratiae sunt habendae Nat rae beatae , quod necellaria paratu facilia; de quae paratu sunt dissicilia , non nec ellaria
Et eum oporteat virum sapientem in ea esse spe,ut tota vitae serie defututum sibi ni hil sit : nonne hane spem abundε fouet per facilis rerum istatam tenuium parabilitas; G eum
127쪽
cum alIoqii in illa. quae sumptuosa sunt, bene spera metu reianae non faciant ita haece de causa homines vulgares tatuet si plurima pocsideam, petitiae tamen , ae s illa desectora
sint congerendis semper. quae Nunquam cumulo pei secto habeantur . laborent unde & debet sacere ad hoc . ut contentismus facit. pacabilibus . simplicissimisque
rebus , meminille quemadmodum ne omnes quidem in vii uiri congestae diuitie quicquam vitium habeant ad Animi perturbationem praeclara aliqua ratione soluetidaira ; mediocres autem, passimque obuia .& ad obtinen dum comparis nae res incommodam corpo i indigentiam tollant . cura N aliunde eiusmodi sint ut cogitanti mortem, dimittere ipsi ἰ haudquaquam si naue. Mileti sine Hominum Mentes, caecaque eorum pectora nolle videte ipsam Naturam hi hil sibi aliud dii lare,quam vi summoueanta corpore id, quod propter indigentiam dolet.&,quod superet . fruantui luci Mada,& sine
cura metuque. Mente: non vero vi se tota vi
ta ad id habendum comparent quod si ad vitam necessariu in .atque ita quidem inhian. tes , quasi tum quoque victuri sinisti ira vita ui desierint non pervidentes utpote. quam sit lethale omnibus nobis tib ipso exortu pharmacum propinati m Quod si ea. qu sumetunt. de ad quae nemo pauper est, delicias quoque. tuas hominum vulgus deperit. non ministrant; iis tamen Natura non eget; neque desilit in tetim sinceras ex tenuibus, simplicibusque id genus rebus volupt tes suppeditare, quemadmodum dicium iam est. Unde de Sapiens se est assinus, ei tea eas res.qua pecuniae clavi ditatem afferunt. quo nempe amori, ambitioni , qu tidianis sumptibus eopiae supretant vi,cum procul ab iis omnibus rebus ab- si non sit, cur pecuniam magnopere desideret .vel curet Oinnind. Quod dico autem. Dilutiarum quae iuxta
inati eis Opiniones ecineripis tur , nec modum ullum , nec fine esse; ideo est, quod cum paruo Natura satietur, inanis opinio cupiditati praeiens, cogitet semoet 'aliquid . quod non habeatur,& quas adhue dem,cupiditatem ad illud voeet. Vnde & emcitur , ut cui
pauca non sussiciunt, satis illi elle nihil pol iit; sed quo pluteis opes confestas habuerit, eo plutei, sibi reputet deesse.
Quamobrem . cum nunquam penuria stparui. debet vir sapiens cui illud adest,gran- deis quod dicebam, putare diuitias; siquidem illis nihil deest eum caeterae quantumvis ma-ς .paruae sint, quoniam deest illi; quod stin finitum Ex quo consequitur, ut cui sua non vident ut amplissima, licet totius Mundi dominiis euaserit .miser tamen iit; quippe ediri miseria indigentiae si comes; dc illi. qui adeptus totum Mundum suetit . de tuti sint Mundi caeteri, quos vana opinio haud secus monstrabit . quam pauca habenti totum istum Mundum concupiscenduin monstra
vis proinde quempiam diuitem facere:
scito non diuitiis eius adiiciendum, sed cur ditatibui detrahendum esse. Tune enim imium,cuin inanibus cupiditatibus resecti sese ad Natucam composuetit nihilque amplius. quam quod illa exigat concupierit,ientiet se iacta elle diuitem quia tune solum sibi tinhil deesse sentiet. vii de de hoe illi iuculeandum est: si ad Natutam uiues, Dunquam eris pauper . ii ad opinionem , nunquam Dies E1iguum Natura des derat; opinio immen
Haee certe Animi disposito, seu malis saeuitas, qua sibi ips temperando , quicquid necessatium Natutae non est, ex cupiditatibus se trahit ut , una cum adiuneta simplieissima , ae ne illima rerum necessariarum parabilitate; haec , inquam diis stio eandem patit securitatena , quae habetur ex placido sectisti . deuitati Que multitudinis; quando illius benescio , vex- sint i etiam in societate . mediaque multitudine , nihil ampli 4s deest, qua tu se oris
Ex eodem vero capite est . quod quisquis unquam sibi s duciam . secutitat ἀq.te ex rebus externis , qua optimi rati
ne licet , comparare asgressus est , is pos-sbilia quidem paratu , tanquam a se non aliena quaesiuit . at impossibilia pro ali diis habuit. Qgiti - etiam possibilium ber emulta non attigit preea Omnia, quae obtinere
nihil fuit necesse , abdicauit. Potto huius e abdieationis, detractionis-
quo memoratae desectia ; quantae quae id miseriae est, hominem .ut pertiis o vase cominuli haurire . neque Mcntem unquam explete nam, ut taceam multis pataile diuitias , mutationem fuisse, non finem miseriae. liueqora curis se onertiunt, quibus antea erant i .munes; sive quia locum secere insidiis , quia bus de captati & impetiti fuerint ; ut inquam id taceam ; hoe saltem miletiae ea
Limniae, te, quo palcaris v Iius , eo maiore same cruciari.
De Mediocritate inter Spem, De perationemque futuri.
Fest Rus vel 4 ciuem omnis uniueris piditas ad id stratur, quod noti h betur in concepta habendi si e quas habetidum proponitui ; unde de spes cupiditatem lactans,quadam cum voluptate est; uti de cyposita desperatio fouens metum. De quod concupiscitur , non habeatur , non eu sne molesta ideo aliquid subiiciendum est de Mediocritate, quae tum g elatim adhibenda est , circa id, quod eoneuplicitur , ac esse aut speratur, aut desperatur futurumitum speciatim cito vitae durationem, sue potiti perpetuitatem,cuius ut cupiditas accenditur, ita desperatio discluciat. Itaque
128쪽
Itaque illud Mente imprimis generatim
tenentim est; id, quod est futurum, ae in rebus quidem contingentibus, neque omnino nostrum, neque omnino non nostrum esse. videlicet, ut neque illud, tanquam euentu rum haud- dubie speremus quod aliquo casu interueniente diuerti valeat s neque etiam, tanquam haud dubi) Don euenturum desiperemus,quo possit,i quo auertat ut nullus casus interuenire: sicque essiciatur,ut non destituti omni spe, sine voluptate aliqua non sinus;aut omnino frustrati spe,molestia quariam assiciamur. Illud certe distri minis inter sapientem, pultumque est, quod sapiens exspectet quidem sutura, sed ab illis tamen non pendeat: interim autem de potiatur praesentibus sanimaduertendo quanta sint ea, quamque iucunda j δe praeterita grate recordetur: stulti autem vita . vi supra dicebam , ingrata, ae trepida sit , quod tota in futurum se
Quam- multos nempe videre licet.qui non meminerunt praeterita bona ; non fruuntur praesentibus 3 sutura inodb expectam , quae, quia certa esse non pollunt, conficiuntur ae
angore,& metu,niax inaeque cruciantur cum
ero sentiunt si ustra se aut pecuniae studui usi, aut imperiis aut Opibus, aut gloriae: nullas enim consequitiatur voluptates. quarum pOtiundi spe inflanaimati, multos labores, magnosque susceperant. Ne quid dieam de isti, aliis , qui minuti, de angusti, omnia desperam , ae ut plurimum sunt ima levoli , inuidi. dissicile, , lucifugi, maledici , moniastros. Dieo vel δ sapientem virum praeterita bona grate meminisse quoniam queri satis nori postum, quod nimis ingrati aduersus praeterita sinus; iudd quaecumque percepimus bo-Da, non in memoriam reducamus, nec inter voluptates numeremus; cum certior nullast voluptas qui in quae iam eripi non potest. Praesentia videlicet bona nondum tota in se lido sunt ι potest illa casus aliquis incidere; sutura pendent . & incerta sunt ; id solum , quod prateriit , inter tuta sepostum est.
In bonis autem praeteritis non illa modo habeo, quibus potiti concessiim fuit; velum
ipsam quoque malorum, quae potuerunt nobis incidere deuitationem ; neque minus ipsam ab iis,quae inciderunt, ac esse potuerunt diuturniora. liberationem, ac via ipsam recordationem deputationem, gratulationem. quod fuerim tolerata constanter.
Quod attinet porto, ad c piditatem pro Dcendi in immensum vitam ; innui iam il- Iam uiro sapienti idei ted esse te indendam, qudd in promptu si desperatio, quae sine molestia, angoreque non est. Facit vel 5 huc cogitatio illa,quδdex infinito tempote aetatis non maior voluptas possit percipi, quam reteipiatur ex hoc, quod videmus esse sui-tum ι si quis modo illius fineis recta ratione
Quippe, cum ratione dimetiri fineis v
luptatis,nihil aliud sit qu na reputare,ut ante disi. voluptatem summam non aliam, tua in vacustatem tum doloris, tum perturbationis esse; constat illam Deque maiorem , neque mitiorem seri longinquitate temporis ; ne que minorem, renuisoremve eiusdem breuitate reddi.
Et quamvis sperata productior , seu longioris aeui voluptas videatur voluptatem praesentem intensorem facete ; id tamen apud eos qui voluptatis sne in non recta ratione, a cupiditate inani metiuntur;quique se se habent, quas e i non erunt. seu vita desierit. sint sensuri molestiam ob priuati nem voluptatis, quam sentitent, si superesi sent. Ex quo factum est,ut ante monuerim exquisitam notitiam,quod mors nihil pertineat ad nos . praestare , vi hac vita mortaliscuamur,non quidpiatra temporis incerti ad- .iiciendo. sed immortalitatis cupiditatem abiiciendo. Quamobrem,cum praescripti fiat raratura fines voluptati eorporis , ac illos temporis a tertii desiderium adimat; Decesse est Mens, seu ratio superueniat,quae, ut par est, ratioci nando de huiusmodi finibus, ae desiderium eliminando sempiterni temporis, vitam via dique persectam constituat, essiciatque. ut ea contenti, haudquaquam ipsa tempolis infinitate indigeamus. Quin-etiam, ne tum quidem voluptate frustrabimur, cum retia in mortalium conditio excessum e vita molietur ;quippe , prout
optimae vitae persectum , atque adeo delectabilem nanciscemur sinem : discedentes videt ieet tanquam eonuiuae vita pleni, de debile perfuncti eo munere quo pet functuri
lites Oxiii Uno superest quam alteram
ne partem Honestatis esse ideo diximus,
quod comparata aduersus Metum , de quie- quia ineutere eum solet , praestet, ut qui se non timide,& ignaue gerunt, sed animose,&sortiter; gerere se honesu, de decore dicat tur. Cumque res late pateat,tum videtur potissimum sumpssse oceasonem ex bello . In quo qui sese sortitet, atque aded hones gerunt,gloriam prae aliis adipiscuntur, exindeque si . ut Honestum sere intelligat ut id,
quod est populari fama gloriosum.
Esse autem Ze hane virtutem compara tam ad voluptatem,quatenus exposita est,uet
ex eo intelligitur,quog neque laborum perstinctio, neque perpessio dolorum per se ipsa alliciti nec patientia, nec assiduitas, nec vigiis liae nec ea ipsa. quae laudatur, industria . noFortitudo quidem sed ista sequimur . ut sine
cura, metuque vivamus, Animumque. δίcorpus , quantum cilicere pollumus, mole.
129쪽
vi enim mortis metu,exempli gratia.omnis Quieti vitae ilatus petiuibatur:& vi succumtiere dolotibus, eosque humili Animo, imbecilloque sitie miserum est ; ob eamque debilitate Animi multi 'patentes, multi amicos , multi patriam , faetique etiam seipsos
penitus perdiderunt: sic robustus Animus,&excelsos omni est libet cura,& angore , conide mortem contemnit, tua qui affecti sunt,in eadem causa sunt. qua antequam nati; & ad dolores ita paratus est , ut meminerit maximos morte sitir i, paruos multa habere interia ualla quietis, mediocrium nos esse dominos, ut si tolerabile, sint . seramus, sit minus,
aequo animo e vita cum ea non placeat, tanquam e theatro exeamus.
Quibus rebus intelligitur, nec timiditatem, ignauiimque vituperati. Dee sortitudinem, patientiamque laudari co nomine. sed illas rei iei quia dolorem patiant: has optari, quia voluptatem. Quod dixi porro Fortitudinem compara. tam esse ut aduersus Metum . se aduersus omnia, quae incutere metum solent, eo ten .dit,ut intelligam iis eadem esse mala, quae ut praesentia cruciant, se fututa metuuntur; at que idei ted addiscamus ea . quae sutura auti pii nobis fingimus , aut quomodocumque apprehendimu 1,non metuere; ea vero. quae praesentia snt. patienter constanterque ferre. Ac ex variis quidem malis quae ipsi nobis singimus .neque reipsa sutura sunt, praecipua sint quae vel a Diis metuimus.quasi ipsi aut mali itiit aut esse mali aut hores possini: vel a morte quas ea seeum, futurumve post se malu aliquod sempiternum trahat. Ex iis autem quae& se metuimus,ut aduenire valeant sic in teidum praesentia sunt, ut nos molestia assciant, ea sunt. quae aut Dolorem corpori inserunt, aut agiitudinem in Animum in
Et quae Dolorem quidem creant, sunt morbi sagra, ignis, gladius , id genus alia;
quae vero AEgritudinem , ea . quae dieiantur mala externa , cuiusnodi sunt aut publica illa tyrannis , bellum euerso Patria, pellis, sames,&c .aut priuata, ut seruitias . extilium, calcet,insanaia, orbitas, de quae id genus alia
Id ver δ diseri minis est' inter hare omnia ex una parte, de Dolorem , agri titilinόm. que ex alia ; quod Dolor, atque .ggritudo mala per se sint, ista omnia non sint, nisi
quatenus ad dolorem , aegritudine moue re feruntur , ut causae r neque enim , nisi dolorem,& aegritudinem parerent, ret quam brem te gerentur.
Et pauca quidem ex ordine attingenda de illis sunt i sed adnotandum prius est . Fortitudinem , non quas naturi . sed quas rationis eonsilio in generetur , esse habendam. Differt stitieet Portitudo ab Audacia, Pero citate, inconsulta Temeritate , quae in Brutis etiam animantibus reperitur ἔ quippe compropria si virorum, α ex consilio quidem, seu prudenter agentium ; sicque metiri illam Nortet, non corporeatum vitium ro-
bore atque impetu , sed simitudine Animi, honesto instituto, seu pioposto constanter
De Fortitudine circa metum P uminis.
SN Iotiust autem esse imptinii, de da-plici quodam grauissimo metu dicendum 1 quia si quia unquam Mentis snem, summainve , quae Animi si propria, voluptatem pepetit, ipsa suit expunctio earum
opinionum s adde de ipsis assinium P quibus
metus maximi ipsi Menti ineutiebantur.sci. lieet miseri Mortales in eo semper sunt.qu 1 a non sanis quibusdam ducantur opinionibus, sed quopiam rationis experte affectu, ut non definientes proinde ratione id , quod reuera malum est , parem , neque minus intensam pertu ibationem suscipiant . quam si illa te- uera eslent, propter quae turbantur. Quod solet porro priore loco maximum metum incutere, maximamque adeo pertu bationem create in hominum Mentibus, illud est quad e,istimantes esse quasdam Beatas. atque immortaleis Naturas. censent tamen ipsis ineste contrarias hisce attributis voluntates, actiones . passones, euiusmodi sunt sollieitii dines . negotia, irae. gratiae , ex
quibus eontingat vi malis detrimenta maiaxima. & bonis praesidia ab ipss natui s . hoe est. Diis,adueniat. Nempe homines innutriti Propitis hoc est humanis affectibus. ciuileis sui Deos fingunt, & admittunt ide quicquia affectuum suorum non est, illud reputant ab ipsi, alienum. Quamobrem de diei non potest. Tu in in- tali, se genus humanum reddiderit,eum talia Diis tribuit ac itas praesertim acerbas ad iunxit.Ob quas Animi formidine Diuum facti humiles.non nemini membra conrepunt pauore. seu tonitru Caelum murmure deicii
tit, seu Terra intremiscit vacillitque iub pedibus , seu ventorum vis,ac tempestas mare commouet seu quid aliud demum occcurrit, ex quo Mentem subeat velle Deos , se mis
ro exigere pinnas. Non ita vero , qui ratione edocti didierie Deos secutum aeuum agere; natui que e tum esse . rebus nostris longius semotam. seiunctamque, quam vi erga nos aut gratia, aut ita tangantur. Sanὸ vero si tangerentur, hominumque etiam vota exauditent; qua se te,quam breui perirent omnes homines, qui continuo ut multa, ita petiiteloia in se inuticem comprecent ut lQuamobrem caue,ne reputans Deum esse immortale, beatumque Animal. ut communis notio de Deo sui gerit quidquam ipsi at tribuas , quod aut ab illi mortalitate alienumst. aut a beatitudine abhorrens: sed quie- quid de illo opinabete , sae , vi valeat saltia
130쪽
immortalitate , Deatitudineque constare. Scilicet Dii reuera sunt; euidens est enim illorum notitia , ut superi sis deduximus; at qualeis vulgo homines existimant, minime
fiunt; siquidem quale is ipsos esse quibusdatra
adiunctis, seu proprietatibus Opinantur , ut eum immortaleis, ac beatos dicunt; non taleis deinde tuentur, sed aliis adiunctis eoia tragicentibus eosdem negant ; ut dum illos di eunt negotium habere,aut exhibere alteri; irsque. & gratia teneri;quae vi superius alibsimus,prae imbecillitate, metu, Opitque externae indigentia contingunt. Neque verδ propterea erit, cur reputeris impius ; quoniam impius ; quoniam impius reuera est, non is,qui vulgateis multitudinis Deos tollit ; sed is qui multitudinis opiniones Diis adhibet monenina permanae praenotiones sunt, sed suspiciones Duae , ea, an .e de Diis 1b hominibus e vulgo traduntur. Qua rationς quoque non is pius est, qui prae Deorum metu ad nullum Don lapidem. Nullam non aram vertitur,nulla non delubra sanguine respergit .sed is , qui pacata Mente Omnia contuens, de Diis vera sentit. ae illos Animo, non spe quidem, pretiove inductus. sed ob maiestatem eximiam. supremimque
naturam colens,luetur respectu ipsorum venerationem omnimodam ; & genere etiam orationis utitur eas suggerente cogitationes ex quibus nullae venerationi contrariae opiniones nascantur . neque adeo patitur id, quod creteri , in quorum Animis contra tietas haec maximam ingenerat pei tui ba
Voo deinde Hominum Menteis tae
terrimo metu percellit, sors est;quoniam nescio quid sempiterni mali iuxta sabulas praestolantur, suspicant utque de quod est quidem mirum ii ipsa.quae contingit,priuatione sensus ; quasi di tune ips forent aliqui ignari nempe, quaecumque sunt prodita
esse in Inseris, quaeque etiam anth memorauimus, figmenta esse Poetarum mera : aut siquid veri contineant, id nobis contingere in vita; scilicet ob metus inaneis,ob sollieitudines vanas ob cupiditates insatiabilei 1.ob eae teras demum passiones,quae se miseros ino taleis excruciant, ut ipsorum vita plusquam Achelusa reddatur. Tu igitur, ut histe te eximere terroribus
possis ,reputare assue e nihil ag nos pertine
te mortem,ac eiusmodi quidem argumento,
quod quicquid nobis sue boni sue mali est.
cum sensu si . Mors autem priuatio sit sensus. Dillolutio nempe est mors. & quod di11olutum est, sine sensu manet . adeo proinde. ut videatur Mors esse contemptu perfacilis, quoniam agens irritum est , ae dolorem si stra minatur , ubi patiens est e medio subla
Enimvetd Homines vulgares Mortem re fugiunt , interdum quidem , quasi dolorum maximum, interdum vero, quas omnium. quibus invita fruimur, cessationem. Abs revero ipsum non vivere, seu non esse, terrori est: itoniam nihil vitae in eo superest. vi dignoscere liceat, esse non- viuere quidquam mali. Quo fit ut illi prorsus despiant .dum, caetera ititet horrent, indignanturque se iii post mortem laniatum a seris, crematum ab igne, itosum a vermibus;quippe,quod non videant nullos sore se , vi se lugere possint peremptos, laniatos, exustos . in pultorem et s. itemque. dum agre serunt non vet- saturos se amplius cuin uxoribus, cum liberis .cum Ainicis: nullum ipss ostietum , nullum auxilium praestitutos quippe, qudd non ratiocinentur, neque fore tum libi ullum de fidelium huiusmodi rerum. igitur , quae omnium malorum maximὸ horrendum existimat Mors,nihil, seut dixi,ad nos attinet; luia dum nos sumus. mors non adest ; & dum mors adest . nos non suamus: adeo proinde. vi neque ad vivos, neque ad mortuos pertineat; quoniam alteros quidem non attingit alteri velli nulli sunt. Exquisita porto notitia , qudd mors nihil pertineat ad nos,praestat, ut hae vita mortali fruamur , non quidpiam incerti temporis adiiciens , sed eupiditatem immortalitatis
abiiciens. Nihil enim mali in vita est illi, cui egregie perspectum est nihil esse in vitae priuatione mali. Adeo proinde , ut quemadmodum cibus non qui plurimus .sed qui suauissimus est deligitur, ita vitae tempus, non qu longissimum,sed quod tu eundissim uin,
Neque vero ille non ineptus est, qui timere se mortem dicit , non quod praesens dum fuerit , mittoris quicquam asserat; sed quod donec fututa est . Animum ince rore conficiat. Quod enim, quando praesens est molestiae nihil exhibet, id dum es specta
tui . nequicquam contristat. si quid certE in hoc negotio incommodi, aut metus est, morientis est vitium non mortis ; neque
molestiae quicquana est in ipsa , in asis quam post ipsam ; ae tam stultum est ipsam tunere,quam senectutem ; quoniam quemadmodum senectus adolescemiam sequitur, ita mors ipsam senectutem.
Adde quὼd , saltem sperandum est, aut nullum tote in extremo illo anhelitu dolorem aut, si st, fore aliquantillum in ipsa breuitate solatii ; quia nullus si dolor longu qui sit magnus ac persuasus esse quisque debeatr